فهرست مطالب

فصلنامه پژوهش های حسابداری مالی
سال سوم شماره 1 (پیاپی 7، بهار 1390)

  • تاریخ انتشار: 1390/03/31
  • تعداد عناوین: 9
|
  • محسن دستگیر، مجید رستگار پویانی صفحه 1
    در این تحقیق رابطه بین کیفیت سود (پایداری سود) و بازده سهام با کیفیت اقلام تعهدی بررسی شده است. از این رو، تعداد 95 شرکت از بین شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در طی دوره زمانی 1386-1379 بررسی گردیدند. برای ارزیابی پایداری سود از داده های ترکیبی استفاده شده است. سپس برای آزمون فرضیات، 5 پرتفوی جداگانه بر اساس پایداری سود و بازده سهام ایجاد شد تا رابطه بین کیفیت سود (پایداری سود) و بازده سهام با کیفیت اقلام تعهدی آزمون گردد. معیار اندازه گیری کیفیت اقلام تعهدی در این تحقیق، اقلام باقیمانده رگرسیون تغییرات سرمایه در گردش بر روی جریان های نقدی عملیاتی یک دوره گذشته، دوره جاری و یک دوره آتی است؛ به طوری که بالا بودن انحراف معیار اقلام باقیمانده نشان دهنده پایین بودن کیفیت اقلام تعهدی است. نتایج این تحقیق نشان می دهد که کیفیت سود (پایداری سود) با کیفیت اقلام تعهدی رابطه مستقیم دارد؛ ضمن اینکه با کاهش کیفیت اقلام تعهدی و افزایش اندازه اقلام تعهدی بازده سهام افزایش می یابد.
    کلیدواژگان: کیفیت اقلام تعهدی، خطای برآورد اقلام تعهدی، کیفیت سود، بازده سهام و اندازه اقلام تعهدی
  • ناصر ایزدی نیا، نسرین علینقیان صفحه 21
    این پژوهش به دنبال تعیین معیارها و شاخص هایی است که توانایی شرکت در پرداخت سود تقسیمی را می سنجد. پس از بررسی منابع نظری موضوع تعدادی از عوامل که بر سود تقسیمی اثر گذارند، مشخص شدند. بر آن اساس، پنج فرضیه در نظر گرفته شد. برای بررسی این فرضیه ها، ابتدا متغیرهای مورد نظر تعیین و سپس اطلاعات لازم برای نمونه شامل 141 شرکت عضو بورس، طی یک دوره هشت ساله از سال 1387-1380 گردآوری گردید. برای تخمین مدل پژوهش از روش رگرسیون لاجیت استفاده شد. پس از چهار مرحله پالایش، یک مدل بهینه به دست آمد. در هر مرحله، علاوه بر اینکه بهبود مدل آزمون شد، نوع داده ها نیز بررسی گردید. مدل نهایی حاصل که به صورت لاجیت با رویکرد پانل و با اثر ثابت تخمین زده شد، نشان داد از بین عوامل مورد نظر، نا اطمینانی به جریان نقد، مرحله عمر شرکت، فرصت های سرمایه گذاری و سودآوری شرکت بر پرداخت سود تقسیمی اثر گذار هستند. پس از تخمین مدل، با محاسبه اثر حاشیه ای، مشخص شد مرحله عمر شرکت و سودآوری شرکت بیشترین تاثیر را در بین عوامل دارند.
    کلیدواژگان: سود تقسیمی، نوسان های بازده، بازده دارایی ها، داده های تابلویی، مدل لاجیت
  • داریوش دموری، زهره عارف منش، خلیل عباس موصلو صفحه 39
    این پژوهش به بررسی رابطه بین ارزش شرکت با هموارسازی سود و کیفیت سود گزارش شده در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در فاصله زمانی 1379 تا 1386 می پردازد و به این سؤال پاسخ می دهد که آیا صرفا هموارسازی سود باعث افزایش ارزش شرکت می شود و یا اینکه هموارسازان سود همزمان باید کیفیت سود گزارش شده را نیز در نظر بگیرند؟ بدین منظور، شرکت های نمونه با استفاده از روش ایکل به دو گروه هموارساز و غیر هموارساز تفکیک می شوند. سپس با به کارگیری روش اسلون به دو گروه باکیفیت سود و بدون کیفیت و در نهایت، به چهار گروه شرکت های هموارساز سود با کیفیت، غیر هموارساز سود با کیفیت، هموارساز سود بدون کیفیت و غیر هموارساز سود بدون کیفیت تقسیم می شوند و رابطه قیمت سهام با هموارسازی سود و کیفیت سود در دو سطح سود و تغییرات سود آزمون می گردد. نتایج حاصل از رگرسیون چند متغیره نشان می دهد سرمایه گذاران برای شرکت های هموارساز سود با کیفیت بالاترین ارزش و برای شرکت های غیر هموارساز سود بدون کیفیت کمترین ارزش را قائل هستند.
    کلیدواژگان: ارزش شرکت، مدیریت سود، هموارسازی سود، کیفیت سود
  • سید عباس هاشمی، فاطمه بهزادفر صفحه 55
    توانایی صورت های مالی در تلخیص اطلاعات مؤثر بر بازده سهام و رابطه این اطلاعات با ارزش شرکت همواره مورد توجه مدیران و سرمایه گذاران بوده است. با توجه به اهداف گزارشگری مالی تدوین شده توسط بسیاری از مراجع ذی صلاح، فرض بر این است که بسیاری از اطلاعات مندرج در صورت های مالی، می تواند در مدل تصمیم گیری سرمایه گذاران استفاده شود هدف این پژوهش ارزیابی رابطه اجزای اقلام تعهدی و نسبت های مالی منتخب با قیمت سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است. بدین منظور، تعداد نه فرضیه تدوین و برای تجزیه و تحلیل داده ها از سه مدل رگرسیون استفاده شده است. هر مدل علاوه بر سود هر سهم، شامل متغیرهایی است که می تواند در زمینه دستکاری صورت های مالی و ارزیابی رابطه سود و قیمت دارای محتوای اطلاعاتی باشد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها و تخمین مدل های به کار گرفته شده، از اطلاعات مالی 137 شرکت بین سال های 1380 تا 1387 و از روش داده های ترکیبی استفاده گردیده است. نتایج حاصل از آزمون فرضیه های پژوهش بیانگر مربوط بودن سود هر سهم، نسبت های سرمایه در گردش به دارایی، بازده دارایی، سود خالص به فروش و گردش دارایی در سطح اطمینان 95٪ در تبیین قیمت سهام شرکت های نمونه است. همچنین یافته های پژوهش نشان می دهد که اجزای اقلام تعهدی در این زمینه از لحاظ آماری معنی دار نیستند. این مطلب گویای آن است که در توضیح رابطه سود هر سهم و قیمت سهام، در نظر گرفتن اقلام تعهدی به عنوان معیاری برای کیفیت سود، اهمیت زیادی را نشان نمی دهد و تغییرپذیری سود کمتر تحت تاثیر موقعیت تجاری و تصمیمات مدیر از ناحیه اقلام تعهدی قرار می گیرد. به طور کلی، یافته های پژوهش نشان داد که سود هر سهم مربوط ترین متغیر حسابداری به ارزش شرکت است و بین دارایی های جاری و قیمت سهام رابطه ای معکوس وجود دارد.
    کلیدواژگان: مدیریت سود، کل اقلام تعهدی، اقلام تعهدی اختیاری، اقلام تعهدی غیراختیاری
  • ولی خدادادی، رضا جان جانی صفحه 77
    این مقاله شواهدی در مورد وجود پدیده هموارسازی و مدیریت سود در بورس اوراق بهادار تهران فراهم می کند. در این تحقیق، به منظور تشخیص مدیریت سود، شرکت ها به دو گروه هموار ساز و غیر هموارساز سود طبقه بندی شده اند. همچنین، به منظور آزمون فرضیه های تحقیق، از مدل های رگرسیونی تک متغیره و لوجستیک استفاده شده است. نتایج به دست آمده از برآوردهای مدل های تک متغیره نشان می دهد، شرکت هایی که مدیریت سود داشته اند نسبت به شرکت هایی که مدیریت سود انجام نداده اند، در سطح سود عملیاتی و سود خالص عملکرد ضعیف تر، در سطح سود قبل از مالیات وسطح سود خالص رشد بیشتر، در سطح سود خالص اندازه بزرگتر و سرانجام در سطح سود هر سهم نرخ سود تقسیمی بالاتری داشته اند. همچنین نتایج به دست آمده از مدل لوجستیک نشان می دهد شرکت هایی که مدیریت سود داشته اند، دارای رشد بیشتر و بازده کمتری بوده اند.
    کلیدواژگان: مدیریت سود، هموارسازی سود، عملکرد، رشد، بازده
  • حسین رضایی دولت آبادی، سعید صمدی، حسام ناجی زواره صفحه 97
    هدف از پژوهش حاضر، بررسی وارزیابی اثر خصوصی سازی بر توسعه بازار سهام دربورس اوراق بهادار تهران است. خصوصی سازی از طریق واگذاری مالکیت و مدیریت بنگاه های اقتصادی دولتی به بخش غیر دولتی تحقق می یابد. در خصوصی سازی،کوچک سازی دولت، توانمندسازی بخش خصوصی، گسترش بازارسرمایه و... پی گیری می شود. جامعه آماری این پژوهش کلیه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران طی سال های 1379 تا 1387 است و با توجه به اینکه وضعیت کلی بورس مورد توجه است، نیازی به نمونه گیری نیست. به منظور بررسی تاثیر خصوصی سازی بر توسعه بازار سهام، با توجه به شاخص های در نظر گرفته شده،با استفاده از آزمون پرون به بررسی نقاط شکست ساختاری احتمالی در نه مقطع زمانی، با توجه به روند خصوصی سازی پرداخته شد. نتایج حاصل از آزمون فرضیات نشان می دهد خصوصی سازی تاثیری بر توسعه بازار سهام ندارد. در واقع، خصوصی سازی باعث توسعه بازار سهام نشده است که علت این امر را می توان در سیاست های اشتباه اتخاذ شده در برنامه های خصوصی سازی ایران جستجو کرد. بر همین اساس پیشنهاد هایی ارائه گردید.
    کلیدواژگان: خصوصی سازی، بازار ثانویه، بازار سهام، توسعه بازار سهام، عمق بازار سهام، وسعت بازار سهام، خبرگی بازارسهام، نقطه شکست ساختاری
  • محمد سیرانی، رضوان حجازی، ملیحه کشاورز صفحه 113
    در تحقیق حاضر با توجه به اهمیت رابطه ریسک و بازده، تاثیر ریسک نقدشوندگی و عوامل مؤثر ریسک، شامل: ریسک بازار (ریسک سیستماتیک)، اندازه شرکت، نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار سهام و همچنین سهام شناور بر بازده های مقطعی با توجه به مدل FARM بررسی شده است. در راستای این هدف، همه شرکت هایی که اطلاعات مورد نیاز برای دوره چهار ساله مورد تحقیق (86-83) در مورد آنها قابل دسترسی بود، انتخاب گردیدند. به منظور آزمون فرضیه ها از تکنیک های آماری رگرسیون ساده و چندمتغیره (روش گام به گام) بهره گرفته شده است. آزمون معنا دار بودن الگوها با استفاده از آماره های F و t صورت گرفت. نتایج تحقیق نشان داد که ریسک بازار، اندازه شرکت و سهام شناور رابطه معنا داری با بازده دارند، اما رابطه ارزش دفتری به ارزش بازار سهام و ریسک نقدشوندگی با بازده معنا دار نیست. همچنین بررسی ها نشان می دهند رابطه ریسک سیستماتیک و ریسک نقدشوندگی معنادار است.
    کلیدواژگان: مدل بازده تعدیل شده به لحاظ سهام شناور، ریسک نقدشوندگی، اندازه، سهام شناور، ریسک سیستماتیک
  • علی سعیدی، منیژه رامشه صفحه 125
    هدف اصلی این پژوهش، شناسایی عوامل تعیین کننده ریسک سیستماتیک سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در چارچوب مدل ادعاهای احتمالی است. در راستای این هدف،ابتدا مدل نظری مربوط به عوامل تشکیل دهنده بتا معرفی و این عوامل در قالب سه دسته اصلی ویژگی های شرکت، اختیار رشد و نرخ بهره بدون ریسک (از عوامل اقتصاد کلان) ارایه گردید. سپس به منظور آزمون عملی این مدل، 80 شرکت واجد شرایط از میان شرکت های پذیرفته شده در بورس انتخاب شدند و از اطلاعات آن ها در خلال سال های 1387-1376 استفاده شد. فرضیه های پژوهش که مبتنی بر نتایج حاصل از مدل نظری مزبور هستند، با استفاده از روش های رگرسیون چند متغیره برای داده های ترکیبی مورد آزمون قرار گرفته است. یافته های پژوهش نشان می دهد میان بتا و متغیرهای رشد سود عملیاتی، تغییرپذیری سود عملیاتی، همبستگی سود عملیاتی با شاخص پرتفوی بازار و اختیار رشد ارتباطی معنا دار وجود دارد. افزون بر این، نتایج پژوهش حاضر شواهدی، هر چند ضعیف، در رابطه با بی ثباتی بتای سهام شرکت های با اهرم بالا فراهم می کند.
    کلیدواژگان: ریسک سیستماتیک، ادعاهای احتمالی، اختیارهای سرمایه گذاری در دارایی های سرمایه ای، اختیار رشد، ثبات بتای سهام
  • امین روشنگرزاده *، محمد رمضان احمدی صفحه 143

    در این مقاله سعی بر آن است تا عملکرد صندوق های سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار تهران بر اساس معیارهای مبتنی بر تئوری مدرن پرتفوی(شامل شاخص شارپ، انحراف معیار و بتای سنتی) و تئوری فرا مدرن پرتفوی(شامل شاخص سورتینو، پتانسیل مطلوب، ریسک نامطلوب و بتاهای نامطلوب) بررسی و ارتباط میان رتبه بندی های آنها با یکدیگر مقایسه گردد. بدین منظور، داده های مربوط به چهارده صندوق سرمایه گذاری، طی دوره 88- 87 بررسی گردید. در این تحقیق که ماهیت متغیرهای آن ترتیبی است، از آزمون های ناپارامتریک برای بررسی فرضیه های تحقیق استفاده شده است.بر اساس نتایج این تحقیق، بین رتبه بندی معیارهای مبتنی بر تئوری مدرن و فرامدرن پرتفوی ارتباط معناداری وجود دارد که این ارتباط معنادار به علت نرمال بودن توزیع بازدهی نبوده، بلکه به علت چولگی منفی بازدهی صندوق های سرمایه گذاری است و لذا نتایج تحقیق نشان می دهد که استفاده از معیارهای فرا مدرن در مقایسه با معیارهای مدرن پرتفوی، ارجح است.

    کلیدواژگان: صندوق های سرمایه گذاری، معیارهای تئوری مدرن و فرامدرن پرتفوی، پتانسیل مطلوب، شاخص سورتینو، بتای نامطلوب
|
  • M. Dastgir, M. Rastegar Page 1
    In this paper association between stock return and earning quality with Quality of Accruals are studied. Our sample is obtained from the Tehran Stock Exchange listed companies. The sample is restricted to firms with complete data for assets, earnings, cash flow from operations, changes in accounts receivable, and changes in inventory. Hence these restrictions reduce our sample to 95 firms over the period of 1379 - 1386. Our approach to measure accrual quality is the residuals from regressions of changes in working capital on past, present, and future operating cash flows. The standard deviation of these residuals is our measure of accruals quality, where a higher standard deviation signifies lower quality. We document that measure of accrual quality is positively related to earnings persistence (earnings quality) and we show that accrual quality is negatively related to stock return. Also we document that magnitude of accruals is negatively related to earnings persistence (earnings quality) and accrual quality.
  • N. Izadinia, N. Alinaghian Page 21
    In this paper, we try to find factors that determine the ability of companies to pay dividend. After searching in literature review, we determined some factors, then, we defined five hypotheses. Therefore, we built variables and collected data from 141 companies listed in Tehran stock Exchange over a period of eight years (1380-1387). Given the purpose of this study to determine the factors affecting the dividend payment; Logit model was used. The final model was estimated by Logit panel with fixed effects, showed that among the factors considered, uncertainty of cash flows, company’s life cycle, investment opportunities and company’s profitability having impact on the dividend payments. The marginal effect showed that company’s life cycle and company’s profitability are two factors with the most significant effect.
  • D. Damoori, Z. Arefmanesh, Kh Abasi Muselo Page 39
    The purpose of this study is to investigate the relation between firm value with income smoothing and earning quality in the companies listed in Tehran stock exchange for a period of 2000 to 2007. This paper studies that whether income smoothing improve firm value or smoothers should consider earning quality too? Therefore, sample firms is divided into two groups of smoothers and non-smoothers by the use of Eckle model. Then sample firms are divided into two groups of quality earnings and non-quality earnings by the use of Sloan model and finally sample firms are divided into four groups: quality earnings smoothers, quality earnings non-smoothers, non-quality earnings smoothers and non-quality earnings non-smoothers. Value relevance of reported earnings is tested using both the Level and Changes Approaches. Results show quality earnings smoothers have the highest price-earnings multiple while non-quality earnings non-smoothers have the lowest price-earnings multiple.
  • S.A. Hashemi, F. Behzadfar Page 55
    Managers and investors have always been interested in the ability of financial statements to summarize value relevant information that affects stock returns and also the relation of this information to the value of the company. Given the financial reports aims’, it is supposed that much of the information in financial statements can be used in investors decision-making model. The aim of this research is to assess the relation of accrual components and selected financial ratios with the stock prices of listed companies in Tehran Stock Exchange. For this purpose, nine hypotheses and three models were set. In addition to earning per share (EPS), each model includes the variables that may have informational content about manipulation of financial statements and evaluation of earning-price relation. To estimate these models and analysis of data, the panel data method were applied to a sample of 137 the companies during 2001 to 2008. The results show that EPS and the ratios of working capital to assets, net profit to assets, net profit to sales and sales to assets in 95% confidence interval are all related to stock prices of sampled companies. The results also indicate that accrual components are not statistically significant in this case. This indicates that consideration of quality of earning by the accruals is not so important in earning-price relation and the variability of earning is less influenced by the business position and manager decisions about accruals. In general we can claim that the earning per share is the most related accounting variable to the value of company in the level of the sampled companies and there is an inverse relationship between current assets and stock prices.
  • V. Khodadadi, R. Janjani Page 77
    This paper provides evidences about existence of income smoothing and earning management in the Tehran Stock Exchange. In this study for earning management identification, we divided firms into two groups: smoothing firms and non-smoothing firms. Also the univariate analysis and logistic regression analysis used to test the research hypotheses. The results from univariate analysis show, that in the levels of net income and operation income, firms with weaker performance and in the levels of net income and earning per share, firms with more growth and also in the level of net income, firms with larger size and finally in the level of earning per share, firms with higher dividend pay out ratio, do management earning. Also the findings from logistic regression analysis indicate that firms with more growth and less returns do management earning.
  • H. Rezaie Dolatabadi, S. Samadi, H. Naji Zavareh Page 97
    This research aimed to study privatization effect on enhancing development of stock market. Privatization is a financial and juridical process which governments use in order to reform economy and administerial system in country. According to privatization literary, meaning the purposes of privatization is to enhance guild effectiveness, proper distribution of earning, government miniaturization, empower the private branch, enhance stock market, increase competition and provide consumers revenue by entrusting the ownership and generalship of governmental political guilds to non-government branches in financial, economical and social-political ambits. The population of this research consists of all companies listed in Tehran’s stock market during the period of 1379 to 1387. Since this paper aims to study general state of stock market there is no need to select a sample. In order to evaluate effect of privatization on stock market development, according to spotted index, by using Perron test, proceed with probable structural break points in 9 dates, according to trend of privatization. Result of the research showed that privatization does not affect on stock market development. A reason of this finding could be Iran’s incorrect process of privatization
  • M. Sayrani, R. Hejazi, M. Keshavarz Page 113
    Given the importance of the relationship between risk and returns, the effect of liquidity risk and factors affecting risk such as: market risk or systematic risk, size, book to equity ratio and free float on cross-sectional returns, using FARM model is investigated. Our sample consists of 108 companies from listed companies in Tehran stock exchange. Required data for a period of 4 years (1383-1386) is collected. To test the research hypotheses, simple and multiple regression (step by step) techniques were used. Results show that market risk, size and free float have significant relationship with returns, but relationship between book-to-market ratio, liquidity risk and returns is not significant. Also, findings indicate that the relationship between systematic risk and liquidity risk is significant.
  • A. Saeedi, M. Ramsheh Page 125
    The purpose of this study is recognizing the determinants of equity systematic risk of listed companies in Tehran Stock Exchange using contingent claims modeling. For this purpose, theoretical model relating to determinants of beta is introduced. The determinants are presented in the form of three main group contain of company’s characteristics, growth option and risk free interest rate. Then to empirical test of this model 80 companies are selected from companies listed in Tehran Stock Exchange during 1997 to 2008. For hypothesizes testing, that are based on the theoretical model, this study uses multivariable regressions for pooled data. The results suggest that the determinants of systematic risk include operating income growth rate, operating income volatility, correlation between the market portfolio index and the company’s operating income, and growth option. In addition, results provide weak evidences that equity betas of highly leveraged companies may be nonstationary and volatile.
  • A. Roshangarzadeh, M. R. Ahmadi Page 143

    This paper investigates performance of mutual funds in Tehran Stock Exchange (TSE) by measures based on modern portfolio theory (e.g. Sharpe, beta, etc) and measures based on post modern portfolio theory (e.g. Sortino measure, Upside Potential Ratio, Downside Risk, etc) and compares the relation between ranking of them. For this purpose, we have used from data of 14 mutual funds during 1387-1388 period. Because the nature of this study is ordinal, we applied non parametric tests. The results of this research show that there is a positive relationship between ranking of measures based on modern portfolio theory and ranking of measures based on post modern portfolio theory, while this relation is not related to normal distribution return of mutual funds, it is related negative skewness distribution return of mutual funds, and that's why using measures based on post modern portfolio theory, is more reliable and efficient in comparison to measures based on modern portfolio theory.