نشریه مطالعات دفاعی استراتژیک
پیاپی 37 (پاییز 1388)

مقاله حاضر متمرکز بر تحقیقی است که در مورد وضعیت فعلی و مطلوب آموزش عالی در یکی از سازمان های نظامی با هدف تدوین راهبرد آموزش عالی در آن سازمان اجرا شده است. این پژوهش از نظر هدف، کاربردی و از نظر ماهیت از دسته پژوهش های کاربردی است که به روش زمینه یابی انجام شده است. این تحقیق شامل دو مرحله تحلیل محیط خارجی و داخلی سازمان و سرانجام مرحله تبیین راهبرد می باشد. داده های این پژوهش با استفاده از آمار توصیفی، شامل میانگین، واریانس و انحراف معیار و آمار استنباطی شامل تحلیل عوامل، آزمون کالموگراف اسمیرنف و آزمون t برای داده های تک متغیره مورد تحلیل قرار گرفته است. در این پ‍ژوهش تدوین راهبرد به روشی متفاوت از روش های متداول، با الگوگیری از روش و شیوه تدوین راهبردی هاکس و ماجلف انجام شده است. پس از تحلیل محیط داخلی وخارجی سازمان هدف، نقاط قوت و ضعف، فرصت ها و تهدیدها شناسایی شده و در مرحله دوم با مشخص کردن جایگاه آموزش عالی در سازمان هدف درماتریس راهبردهای معادل جذابیت و قوت رشته کاری، راهبرد مبنا برای آموزش عالی سازمان بیان شده است. این راهبرد که نتیجه تحقیق می باشد، عبارت است از: «بخش های رشد را شناسایی کنید. تخصص گرایی کنید. گزینشی سرمایه گذاری کنید».

الگو نمایشی از یک پدیده اعم از شی، سامانه یا ایده به شکلی غیر از خود پدیده است که ما را در توضیح دادن، درک و اصلاح رفتار آن یاری می کند. این نمایش می تواند یک فرمول ریاضی یا مجموعه ای از شاخص ها و عوامل باشد. اگر پیشینه فرهنگ را نظام ادراکات یا به تعبیری دقیق تر نرم افزار ذهن تعریف کنیم، نقشه فرهنگی که عامل پویش ابعاد فرهنگی، ارزش ها و نگرش های مختلف یک جامعه بر اساس یک الگو می باشد، بدون الگو ترسیم ناشدنی است. هدف اصلی این مقاله ارائه الگوی نقشه ی فرهنگی ابر شهر تهران بر اساس ارزش های اسلامی است. نوع تحقیق کاربردی- توسعه ای و روش تحقیق توصیفی و موردی- زمینه ای است. این پژوهش با در نظر گرفتن 63 نفر از استادان دانشگاه در رشته جامعه شناسی، متخصصان، مسؤلان و پژوهشگران در زمینه فرهنگ و مدیریت شهری به عنوان جامعه نمونه آماری پژوهش مورد بررسی قرار گرفت. داده های حاصله با نرم افزار SPSS بررسی شد و تحلیل استنباطی داده ها برای اثبات فرضیه های تحقیق با استفاده از آزمون کای اسکوئر و آزمون میانگین صورت گرفت و از مقایسه نتایج آماره ی آزمون ها با مقادیر استاندارد، فرضیه های تحقیق تایید شد. تمرکز این پژوهش بر بررسی اثر ارزش های اسلامی در تدوین الگوی راهبردی نقشه فرهنگی شهر تهران قرار دارد.

این مقاله با در نظر داشتن اهمیت و تاثیر نیروهای احتیاط و ذخیره درتامین نیروی انسانی مورد نیاز در مواقع بحران به ویژه هنگام جنگ آن هم برای کشور ما که در موقعیت بسیار حساس و مهم در ابعاد ژئوپلتیکی، ژئواستراتژیکی و ژئواکونومیک در منطقه خاورمیانه قرار گرفته و همچنین با توجه به قرار گرفتن ایران در بین دو منبع انرژی عمده جهان در خلیج فارس و دریای مازندران،به موضوع احتیاط پرداخته است. نوع این تحقیق کاربردی، توسعه ای است و روش تحقیق آن، موردی و زمینه ای می باشد. جامعه آماری تحقیق را کلیه فرماندهان، مدیران و کارشناسان نیروهای مسلح و خبرگان لشکری مطلع و یا مرتبط با موضوع تشکیل داده اند. در مبانی نظری، نظریات برنامه ریزی راهبردی منابع انسانی، تاریخچه نیروهای احتیاط و ذخیره در کشور، چالش های فرهنگی، اجتماعی، ضرورت های هوشیاری و معافیت های اثرگذار مورد بررسی قرار گرفته است.

استفاده از رسانه به عنوان قدرتمندترین ابزارعلیه ج.ا.ا با هدف براندازی کشورمان بعد از پیروزی انقلاب اسلامی در دستور کار آمریکا قرار داشته و دارد. نومحافظه کاران حاکم بر این کشور در تلاش بودند با استفاده از جریان سازی خبری به کمک رسانه های آمریکا و متحد ینش و رسانه های در اختیار گروه های مخالف غیرقانونی سازمان یافته که دارای اهداف مشترکی علیه ج.ا.ا هستند، سناریوهای مختلفی را علیه ج.ا.ا طراحی و اجرا نمایند. این تحقیق با روش همبستگی و استفاده از پرسشنامه و پایش تلویزیون های ماهواره ای رابطه بین عملکرد تلویزیون های فارسی زبان ماهواره ای مخالفین غیرقانونی سازمان یافته منتخب و شبکه محور (فاکس نیوز) در عملیات روانی آمریکا علیه ج.ا.ا در زمینه ی تحریک هویتی را بررسی نموده است. نتایج حاصل از تحقیق حاکی از آن است که ضریب همبستگی شبکه فاکس نیوز با شبکه های منتخب، در موضوع مورد بررسی در حوزه این تحقیق 95198/0 است. از نتایج دیگر تحقیق می توان به استخراج برخی بر نامه های در دست اقدام دشمن، شامل: تحریک هویتی، تلاش برای ایجاد اختلاف میان خرده هویت ها، ایجاد نارضایتی میان مردم و اقوام، وجود تبعیض علیه قومیت ها و بین المللی کردن موضوع خرده هویت ها در ایران، اشاره کرد.

سازمان ها بدون تصمیم گیری راهبردی اثر بخش به اهداف و مقاصد خود نخواهند رسید. شرط ضروری برای اخذ تصمیم راهبردی، وجود و تشخیص صحیح مساله راهبردی است. شناسایی دقیق ماهیت مساله می تواند زمینه مناسب را برای شناسایی و به کارگیری راه کار صحیح فراهم نماید. در این مقاله، ابتدا سه مدل الگوی مهندسی مدل هرمی و تصمیم های راهبردی، مدل شناخت شناسی هرمی و تصویر ذهنی و نیز مدل کاربری شناخت هرمی در تصمیم های راهبردی برای دستیابی به طراحی و تنظیم مدل سه وجهی مساله شناختی تصمیم گیری و مدل معماری مربوط به آن، مطرح شده و بر اساس این سه مدل، طرح تحقیق تدوین و هدایت می شود. فرضیه های سه گانه تحقیق مبتنی بر ابعاد آن مدل ها است. پس از جمع آوری داده ها از مدیران ارشد ومیانی سازمان وظیفه ای، با تحلیل داده ها و استفاده از تحلیل واریانس، فریدمن و ضریب همبستگی پیرسون، فرضیه ها آزمون می شوند و مدل نهایی مقاله ارائه می گردد. از دستاوردهای مدل ها، سناریو نویسی برای آینده نگاری تصمیم های راهبردی است

کشور جمهوری اسلامی ایران به یمن افزایش سطح بهداشت جامعه و کاهش مرگ و میر عمومی با جهش عظیم جمعیتی در چند دهه اخیر مواجه شده که در مراحل اولیه به دلیل عدم رعایت کنترل جمعیت و مهار آن و همچنین روند سریع مهاجرت های داخلی از روستاها به شهرها، تامین نیازهای اولیه آنها با مشکلات عدیده ای روبرو گردیده است ولذا در مقاله حاضر سوال اصلی تحقیق این چنین تعریف شده است”مدل مناسب جمعیتی کشور در راستای امنیت اجتماعی با تاکید بر قابلیت های فعال سازی ملی چگونه است؟“روش تحقیق در این پژوهش همبستگی و همخوانی است، جامعه آماری در بررسی حاضر از بین خبرگان، صاحب نظران امور جمعیتی کشور و متخصصین امنیت اجتماعی انتخاب شده و کوشش گردیده تا اطلاعات لازم پیرامون امور جمعیتی کشور از بعد امنیت اجتماعی به عنوان مهم ترین عامل امنیت ملی و مولفه های اصلی موجد آن تحت عنوان متغیرهای مستقل(اثرگذار) از جمله رشد جمعیت، مهاجرت، نرخ بیکاری، شهرنشینی و ناهنجاری های اجتماعی، احصاء، محاسبه و تحلیل گردد. و نتایج تحلیل های حاصل عبارت است از این که افزایش رشد جمعیت و افزایش مهاجرت های بی رویه از روستاها به شهرها بر امنیت اجتماعی اثر منفی دارند که در نهایت مدل جمعیتی کشور بر این اساس تدوین و ارائه گردیده است.

پژوهش پیش رو تلاشی برای تبیین اندیشه های نظامی از انقلاب باروت در اروپا تا کشف و ساخت سلاح های هسته ای است و چرایی و چگونگی اندیشه نظامی به عنوان معرفتی از معارف بشری مورد بررسی قرار میگیرد. شایان توجه است که عنوان کلی بحث یعنی بررسی تئوری های اندیشه نظامی با تکیه بر تاریخ از قرن شانزدهم و انقلاب باروت تاکنون می باشد، از سوی دیگر تحول تاریخی اندیشه نظامی در این پژوهش و تاثیراتی که در صنعت، فناوری و جامعه بر جای نهاده، با رویکرد برترسازی اندیشه در جامعه نظامی مورد توجه واقع شده است. به علاوه در این نوشتار علاوه بر توصیف و بیان اندیشه های برترساز آنچه بیشتر مورد نظر است بررسی چگونگی و نحوه شکل گیری این اندیشه ها و مراحل و تاثیرات آنها در قالب تحلیلی و نظری است که محقق آن را در قالب هدف خود قرار داده است.