فهرست مطالب

مجله پژوهش های جامعه شناختی
سال دوم شماره 2 (پیاپی 13، تابستان 1387)

  • تاریخ انتشار: 1387/06/01
  • تعداد عناوین: 8
|
  • افسانه توکلی، فاطمه رفیعی خونانی صفحه 5
    زنان در ایجاد و پیشرفت تمدن بشری سهم ارزنده ای داشته و دارند، اما جایگاهشان در زندگی اجتماعی، متناسب با این سهم نبوده و نیست.از جمله وظایفی که نظام آفرینش در پرورش فرزندان، برعهده زنان قرار داده است، با وجود چنین ارزش بسیار والای معنوی و مادی، گاه به عنوان مانعی در راه کار و شغل جلوه گر می شود و در دیگر موارد هم تکالیفی چندجانبه را بر دوش آنان می نهد. هدف تحقیق حاضر بررسی عوامل مؤثر بر گرایش زنان به اشتغال در خارج از منزل میباشد و روش تحقیق به صورت پیمایشی است. حجم نمونه 200 نفر از جامعه آماری زنان کارمند در سازمان بیمه خدمات درمانی می باشد که اطلاعات مورد نظر از طریق ابزار جمع آوری اطلاعات (پرسشنامه) گردآوری شده است.جهت توصیف داده ها از جداول و نمودارها استفاده شد و در آن نما، میانه و میانگین به عنوان شاخص های گرایش مرکزی، دامنه تغییرات، واریانس و انحراف معیار به عنوان شاخص های پراکندگی و خطای معیار، ضریب کجی و ضریب کشیدگی به عنوان شاخص های توزیع محاسبه شدند.و برای تحلیل یافته ها و آزمون فرضیه هااز آزمون آماری t تک گروهی، دو گروهی مستقل و تحلیل واریانس یکطرفه استفاده شد. نتایج حاصل از یافته ها نشان دادکه میزان عوامل فوق (درکل)، بر گرایش زنان به اشتغال خارج از منزل، کمتر از حد متوسط است.میزان تاثیر عامل قدرت کمتر از حد متوسط، عامل اقتصادی بیشتر از حد متوسط، عامل خانواده بیشتر از حد متوسط عامل روان شناختی و رضایتمندی کمتر از حد متوسط، عامل اجتماعی نیز کمتر از حد متوسط است.
    کلیدواژگان: اشتغال، زن، گرایش، بیمه خدمات درمانی، سازمان
  • مصطفی ازکیا، یوسف راهنما صفحه 35
    هدف از این تحقیق شناخت عوامل اجتماعی موثر بر قاچاق سوخت مطالعه موردی در منطقه باغ شایگان مهاباد است. این تحقیق به شیوه مشاهده مشارکتی و پیمایش انجام گرفته جامعه آماری ما باغ شایگان مهاباد با جمعیت 25560 می باشد و نمونه مورد مطالعه 259 نفر می باشد در این تحقیق که با استفاده از دو روش مشاهده مشارکتی با چارچوب توسعه نابرابر سمیر امین و با تکنیک Focus Group بوده و دیگر روش پیمایش، که از تکنیک پرسشنامه ای نیمه ساختارمند با مصاحبه انجام گرفته است. با اثبات نابرابری و محرومیت باغ شایگان از سه فرضیه عوامل ساختاری دو فرضیه تایید گردیده و از پنج فرضیه هر پنج فرضیه تایید گردیده و در نتیجه بیکاری و محرومیت از عوامل ساختاری موثر بوده و شورش و تعارضات و اعتصابات از پیامد های قاچاق سوخت تایید گردیده و از پیامد قاچاق سوخت می باشند.
    کلیدواژگان: محرومیت منطقه، شورش، قاچاق سوخت، افزایش تعارضات بین مردم و دولت، عدم فرصت های برابر، بیکاری، اعتصابات
  • مهدی خلفخانی صفحه 49
    پس از ظهور دولت های مدرن به شکل جدید، دیدگاه های حکومتی در مورد موضوع نظارت های نهادی و حکومتی غالب گردید. بدین صورت که نظارت های اجتماعی مترادف با برخورد های حقوقی و قانونی و عمدتا جرم شناسانه از مساله انحرافات بود.از این روی در زمینه نظارت های حکومتی ادبیات بسیار گسترده بسط یافت.در هزاره سوم و با شروع دوره جدید که برخی از آن به عنوان جهانی شدن نام می برند ادبیات نظارت ها نیز مانند سایر مفاهیم علوم انسانی متحول و لذا ضرورت باز تعریف این موضوع عیان گردید.در این ارتباط اگر قبلا از حکومت خوب مد نظر فلاسفه صحبت می شد، در ادبیات جدید از راهبری یا حکمرانی افقی[1] بحث می گردد.اگر برای مدت های زیادی از فضای حکومتی صحبت می شد برخی از فضاهای انجمنی یاد نمودند.اگر برای مدت های زیادی مباحث حول تئوریزه سازی نظارت های حکومتی بود در ادبیات جدید از نظارت افقی مردم به مردم صحبت گردید.این موضوع نشانه ای از این موضوع بود که دولت ها به دلایل بیشتر کارکرد گرایانه و در فضای پسا وستفالیایی (جهانی شده) متوجه شده اند که بهتر است که عطف توجهی به اجتماعات خود بنمایند.یعنی مشخص گردیده مردم هم می توانند همانند گذشته و در جامعه ابتدایی و اولیه، نظارت های اثر بخش تری را اعمال نمایند.این تحقیق بر مبنای ضرورت موجود و برای باز تعریف مساله نظارت های اجتماعی و ضرورت نظارت های اجتماعی از طریق بسط سیطره عمومی در کنار نظارت های نهادهای رسمی حکومتی و نظارت های سازمانی تدوین گردیده است.برای توجیه دلیل توسعه نقش نظارتی حوزه عمومی دلیلی زیادی مطرح است.از این روی در این مقاله نویسنده ضمن ارائه دیدگاه های لازم مبنی بر ضروت نظارت های اجتماعی بر اهمیت گسترش حوزه عمومی که در این تحقیق همان سرمایه اجتماعی به معنی نهادهای و شبکه های سازمان یافته نهادی است به توضیح این مساله می پردازد و دلایلی را ارائه می نماید که در آن از ضرورت های جدید در زمینه نظم اجتماعی صحبت می نماید.
    کلیدواژگان: نظم اجتماعی، نظارت اجتماعی، سرمایه اجتماعی، حوزه عمومی، فضای انجمنی
  • علیرضا کلدی، بهاره سمواتیان صفحه 73
    توجه به نیازهای کارکنان و رفع نیازها منجر به ایجاد رضایت و بهبود کیفی زندگی کارکنان می گردد و رضایت بیشتر، کارایی و تلاش زیادتر و بازده کاری بهتر را در پی خواهد داشت که مبین اهمیت انجام این تحقیق می باشد. در این راستا آشنایی با سازمان تامین اجتماعی و شناخت اهداف و کارکردهای این سازمان ضرورت دارد. در این تحقیق مبانی نظری تحقیق با توجه به نظریه های مبتنی بر نیاز و انگیزش مطرح گردیده است. این پژوهش به دنبال بررسی میزان تاثیر حقوق و نحوه عملکرد مدیریت و مدرک تحصیلی، سن، سابقه شغلی، جنسیت، تاهل و نوع استخدام بر رضایت از شغل کارکنان می باشد. نوع تحقیق با توجه به هدف تحقیق کاربردی است. روش تحقیق، روش اسنادی و روش پیمایشی می باشد. پرسشنامه این تحقیق بر اساس مقیاس لیکرت می باشد. پرسشنامه ها در اختیار 160 نفر به عنوان اعضای جامعه نمونه که از طریق روش نمونه گیری خوشه ایاز 5 شعبه تهران واقع در شمال، شرق، جنوب، غرب و مرکز به صورت تصادفی به دست آمدند، قرار گرفت. نتایج به دست آمده در این تحقیق بر این اساس استوار است که 84% کارکنان سازمان تامین اجتماعی شهر تهران از شغل خود رضایت دارند. میزان رضایت کارکنان از نحوه عملکرد مدیریت 81% و از حقوق دریافتی 64% بوده ولی این میزان در کارکنان مرد بیشتر از کارکنان زن می باشد. همچنین در فرضیات دیگر این تحقیق که عبارتند از سن، سابقه شغلی، مدرک تحصیلی، جنسیت، نوع استخدام و تاهل وجود رابطه معناداری تایید می گردد.
    کلیدواژگان: رضایت شغلی، کارکنان، سازمان تامین اجتماعی
  • محمدرضا نعیمی، یحیی قلی زاده صفحه 91
    پژوهش حاضر، روند نابرابری های جنسیتی و نژادی به عنوان مؤلفه هایی از تغییرات فرهنگی در جامعه ترکمن ها را در برهه انعقاد قرارداد آخال تا اصلاحات ارضی مورد مطالعه قرار داد. هدف اصلی پژوهش شناسایی عوامل تاثیرگذار بر نابرابری های جنسیتی ونژادی و مکانیسم های تغییر در هر کدام بود. برای این مهم، ابتدا به مقدمه ای در خصوص موضوع و تعریف مفاهیم کلیدی پرداخته شد، سپس با مطالعه پژوهش های قبلی صورت گرفته و نظریات موجود، چارچوب نظری تهیه و تدوین شد. روش جمع آوری اطلاعات اسنادی است. با مطالعه منابع، جامعه پذیری جنسیتی، ایدئولوژی های مردسالارانه، خانواده گسترده، نوع معیشت و جنگ با دولت مرکزی به عنوان مهم ترین عوامل مؤثر درایجاد نابرابری جنسیتی شناخته شدند. در خصوص عامل مؤثر در وجود نابرابری نژادی می توان به تعصبات و تصورات قالبی که به ازدواج درون گروهی می انجامد، اشاره کرد. مهمترین مکانیسم های تغییر در نابرابری های جنسیتی و نژادی در این قوم، رشد جمعیت، جنگهای دائمی با دولت مرکزی، مهاجرت و... می باشند.
    کلیدواژگان: تغییرات فرهنگی، نابرابری جنسیتی، نابرابری نژادی، ترکمن
  • مجید کفاشی صفحه 115
    جوامع مختلف تحت تاثیرتحولات بسیارعظیم علمی–تکنولوژیک به سمت جامعه اطلاعاتی درحال حرکت هستند. جامعه اطلاعاتی،جامعه ای است که ساختارآن متاثرازفناوری است.معیارهایی همچون فناوری،مشاغل اطلاعاتی، جغرافیا، اقتصاد،فرهنگ،فراگیری رسانه هاوجهانی شدن درایجادجامعه اطلاعاتی مؤثربوده اند.درجامعه اطلاعاتی،جوامع باچالشهایی چون نابرابری اجتماعی،هویتهای جدید،تمایزپذیری وشالوده شکنی نهادهایی نظیردولت،وفرصتهایی چون نقش اینترنت درپژوهش، خلاقیت وعلم،تعامل وهمزیستی جهانی،شکل گیری هویت سیال وبین سیاره ای روبه روشده اند.به علت وجوداین چالشهاانسجام اجتماعی درجامعه اطلاعاتی بخصوص درکشورهای درحال توسعه مانند ایران متزلزل شده واز حالت انسجام مکانیکی به انسجام ارگانیکی تغییر شکل داده است.به همین دلیل جوامع می توانند با تدابیری که می اندیشندچالشها را ازپیش روبرداشته وازفرصتهادرجهت رفاه و سعادت مردم استفاده کنند.دربحث ازجامعه شناسی جامعه اطلاعاتی اینترنت دارای جایگاهی مهم است.این تکنولوژی بادگرگون سازی بنیادین مفاهمی وادراکات از زمان وفضا،باعرضه قسمت قابل توجهی ازدانش های بشری به شکل آنی وبرای همه،باامکان پذیرساختن رابطه مستقیم وفوری میان افرادی که حتی درفاصله های بسیارجغرافیائی قراردارند،به گونه ای غیرقابل تردیدجهان اطلاعات راعمیقا دگرگون ساخته است.این پدیده نوین دارای زمینه ها ونتایجی است که باید موردتجزیه وتحلیل قرارگیرد.باتوسعه شبکه ها،دهکده جهانی درحال شکل گیری است ورسانه های سنتی درمعرض تحول اند.
    کلیدواژگان: جامعه اطلاعاتی، انسجام اجتماعی ارگانیکی و مکانیکی، تکنولوژی اطلاعات، اینترنت
  • احمد آذین، کبری پیرمحمدی صفحه 139
    پیشروی سریع وسایل ارتباط جمعی به ویژه اینترنت و ماهواره اکثر قشرها خصوصا دانشجویان را با سیل عظیمی از سوژه ها، داده ها و اطلاعات و برنامه های متنوع از سراسرجهان مواجه می سازندکه بدون تردید تغییرات فرهنگی در حوزه های مختلف زندگی آنان را سبب خواهد شد. باتوجه به موضوع تحقیق یعنی «بررسی نقش رسانه های نوین با تاکید بر ماهواره و اینترنت بر هویت فرهنگی دانشجویان دانشگاه های استان چهارمحال وبختیاری»،، محقق درپی شناخت تاثیرمتغیرهای زمینه ای که شامل جنس، محل سکونت، وضعیت اقتصادی – اجتماعی، انگیزه استفاده از رسانه و میزان پایبندی به موازین اسلامی برهویت فرهنگی استفاده کنندگان از رسانه های نوین است می باشد. دراین پژوهش متغیرمستقل رسانه های نوین با تاکید بر ماهواره و اینترنت و متغیر وابسته هویت فرهنگی است.روش تحقیق ازنوع پیمایشی می باشد و جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دانشجویان دانشگاه های استان چهارمحال و بختیاری است که از میان آنها 390 نفر بر اساس فرمول کوکران به عنوان نمونه انتخاب شده اند.روش نمونه گیری نیز خوشه ایچند مرحله ای می باشد.اطلاعات لازم ازطریق پرسشنامه که دارای سؤالاتی مربوط به متغیرهای مستقل و وابسته بود بدست آمد.اطلاعات مندرج در پرسشنامه ازطریق آمارتوصیفی و استنباطی و با استفاده ازنرم افزار Spss مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفت و در پایان از پنج فرضیه مطروحه فرضیه های (5،4،3،1)که به ترتیب با متغیرهای مستقل (جنسیت، وضعیت اقتصادی- اجتماعی، انگیزه استفاده، ازرسانه و میزان پایبندی به موازین اسلامی)مطرح شده اند،دارای رابطه ی معناداری بوده اند و مورد تایید قرارگرفتند.اما فرضیه (2) بامتغیر مستقل (محل سکونت) به علت عدم وجود رابطه معنادار تایید نشد
    کلیدواژگان: هویت، هویت فرهنگی، رسانه، وضعیت اجتماعی، اقتصادی، اینترنت، ماهواره، دانشجویان عضو
  • سوسن سهامی صفحه 157
    ارزشها یکی از مفاهیم کلیدی در مطالعه رفتار،انگیزه وکنش های انسانی است ارزشها برای بازشناسی جامعه وفرد، دنبال کردن تغییرات در طول زمان وبرای تبیین پایه های انگیزشی رفتار ونگرش ها استفاده می شوند. اهمیت نسبی ورتبه بندی در ارزش ها در افراد وگروه های مختلف متفاوت است و این تفاوت در رفتار وگفتار انسان ها پنهان است. بنابراین شناخت علمی نظام ارزشی افراد جامعه به طور عام ودانشجویان به طور خاص می تواند ما را در شناخت بستر های جامعه کمک کند. دیدگاه های بسیاری در جامعه شناسی وروان شناسی اجتماعی ارزش ها را مورد بررسی قرار داده اند اما با توجه به اهداف تحقیق دیدگاه شوارتز ونوع بندی دهگانه او برای این تحقیق مناسب تر به نظر می رسد. روش تحقیق پیمایشی با استفاده از پرسشنامه بوده است.پرسشنامه دارای روایی صوری و محکی است. وبرای سنجش پایایی مقیاس ها از آلفای کرونباخ استفاده کرده ایم. حجم نمونه 209 نفر از دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرودشت است. نتایج تحقیق نشان می دهد که ارزش ها به ترتیب اولویت عبارتند از: خود متعالی، ارتقای خود، محافظه کاری و آمادگی برای تغییر. به عبارتی آمادگی برای تغییر (خود اتکای وانگیزش)برای دانشجویان کمترین اهمیت را دارد. محافظه کاری با تحصیلات رابطه معکوس دارد و ارتقای خود وآمادگی برای تغییر با تحصیلات رابطه مستقیم دارد. اما تفاوت چشمگیر نبوده و از لحاظ آماری معنی دار نیست. تحصیلات پدر با محافظه کاری، ارتقای خود وآمادگی برای تغییر رابطه معکوس دارد و با خود متعالی رابطه مستقیم دارد. محافظه کاری دانشجویانی که پدران تحصیل کرده دارند نیز پایین است. تحصیلات مادر با محافظه کاری. ارتقای خود، آمادگی برای تغییر و خود متعالی رابطه معکوس دارد. دانشجویان جوان سال گرایش کمتری به محافظه کاری و ارتقای خود دارند اما آمادگی برای تغییر و خود متعالی آنها بالاتراست. میانگین محافظه کاری و ارتقای خود در دانشجویان مورد مطالعه از کشورهای توسعه یافته بالاتر بوده ومیانگین ارزش آمادگی برای تغییر آنها کمتر از این کشورها است. اما میانگین خود متعالی آنها در سطح کشور های توسعه یافته است.
    کلیدواژگان: ارزش، محافظه کاری، خودمتعالی، ارتقای خود، آمادگی برای تغییر، گرایش مذهبی، تحصیلات
|
  • Page 5
    Women play an important role in human civilization but their statuses in social life are not appropriate. One of the tasks that natural system gives to them is children training which is so valuable but sometimes considers as an obstacle for their activities. The purpose of this research is to study about the factors affecting women's tendency toward getting a job and this is a survey research. The sample of the study included 200 female personnel of Medical services insurance organization and data collection is based on questionnaire. The analysis of the data is carried out at descriptive levels through tables and graphs. Also mean, median, mode for central tendency and range, variance, scatter diagram for dispersion index are calculated. Testing hypotheses is done according to t-statistics and variance analysis. As the result shows the factors affecting women's tendency toward getting a job is less than average. The amount of Power is less than average; economic factor is more than average, family factor is more than average, psychological factor is less than average, social factor is less than average.
  • Page 35
    This study aims to examine social factors affecting fuel smuggling (a case study of Shayegan Garden in Mahabad).this is a survey-participatory research. The theories that are used in this paper are based on Samir Amin theory (unequal development). Data was collected through questionnaires, interview and focus group techniques among 250 persons who lived in Shayegan. Based on inequality and deprivation of Shayegan two of three hypotheses (structural factors) are confirmed. The results show that deprivation and unemployment consider as the effective structural factors. Some of the consequent of fuel smuggling are revolt, conflict and strike.
  • Page 49
    After the emerging of the modern state, governmental approaches was ruled to institutional and governmental surveillances. Thus legal ways became the main means for solve crime and social deviation. Therefore, as result of this matter, all of literature was focus to governmental surveillances. In third millennium and beginning of new age, that some called them globalization; literature of social surveillances had changed as other aspect of social sciences. These changes show necessity for redefining of that concepts. After these changes, if in last, experts spoke about good government, in new literature expert speaking about good governance (horizontal governance). For long time, expert spoke about governmental sphere but in new age, scientists speak about associational sphere. Although scientists spoke about ways to theorizing governmental surveillances, but in new literature discussions are about horizontal surveillances of peoples. In new age and in globalize sphere as the result of functional necessities, states know that it is better that rely on people. A government knows that people are able to exercise effective social surveillances. Author believes that social surveillances are necessary for society and show those public spheres (social capital and well-organized institutional network) are important in social surveillances. This article emphasize that these networks are necessary for social orders.
  • Page 73
    Attention to the needs of personnel leads to improvement of their lives. Their satisfaction causes more efficiency and attempt, something that makes the significant of this article. Therefore, knowing about the characteristics of social security organization is necessary. Theories are based on need and motivation theory. This research aims to examine the effects of salary, management performance, educational level, age, job record, sex, marital status, kinds of employment on job satisfaction. This is a documentary-survey research. Data was collected through questionnaires distributed among 160 personnel who were selected through cluster sampling that has randomly achieved from five districts of Tehran, which has situated in south, east, north, east and center of Tehran. The result of this research show that 84 percent of workers of social security organization in Tehran satisfied with their jobs. The extent of worker’s satisfaction from management performance evaluates about 81 percent and the amount of worker’s satisfaction from received salary evaluates about 64 percent. However, this degree is much more in male workers. Furthermore, there is a meaningful relationship between other hypotheses of this research.
  • Page 91
    The present research is to explain the trend of gender and racial inequality as the indexes of the cultural changes in Turkmen society (from Treaty of Akhal to land reform). The aim of this article is to find out the effective factors on gender and racial inequality. Then, the theoretical framework completes the review literature. This is documentary research. Gender socialization, extended family, kind of living and war are considered as the most important factors on gender inequality. However, the factors affecting racial inequality included prejudice and stereotype about marriage. The most important mechanism of changes in gender and racial inequality consisted of population growth, war and central state
  • Page 115
    Different societies are improving toward information society due to huge technical-scientific development. Information society considers as a society that its structure is affected by technology. Some criteria such as technology, information occupation, geography, economics, culture, worldwide media and globalization have effective roles for establishment of information society. In this conditions, societies face with challenges including social inequality, new identifications, differentiation, foundation destruction of organization like government as well as creating opportunities such as the role of internet for research, creativity and science, exchange of views and global symbiosis, forming mobile identification and inter-plants. Due to these challenges, Social solidarity of information society has been tottered particularly in developing countries like Iran and it has been changed from mechanical into organic solidarity. That is why; societies can remove these challenges by tactics and utilize some opportunity for people welfare. Sociologically, internet has important role in information society. Since, this technology has provided varied principals including fundamental concept and understanding from time and space, creating up to date and timely human knowledge for all, making accessible direct relation among people living geographically far away from each other, definitely, the information world has been varied impressively. Because of this new phenomenon, some analyze and research should be done. Global village is formed by development of network and traditional media meet many changes.
  • Page 139
    The rapid growth of mass communication especially internet and satellite cause that young people face with variant information, data and subjects which can lead to cultural changes in some fields. This is a survey about the role of modern media with emphasizing the satellite and internet on the cultural identity of students (A case study of university students of chaharmahal and bakhtaiari province) therefore some variables like sex, residence, socio-economic status, their motivation for using media and the extent of loyalty to Islamic rules are considered. The independent variable is modern media (internet and satellite) and dependent variable is cultural identity. This is a survey research. The population of this study is university students of chaharmahal and bakhtaiari province. Sample size of the research is 390 students which were selected through multi –stage cluster sampling. Data was collected through questionnaires and SPSS soft ware was used for data processing. Finally, all the hypotheses except no.2 (residence) are confirmed.
  • Page 157
    Values consider as one of the central concepts in behaviour, motive and human actions. Values are important because of recognizing society and individual, following changes during the time and explaining of motivational basis of behavior and attitude. Individuals and groups differ in their values. Therefore, the scientific cognition of value system of the persons and students, particularly, can help us to know more about the society. Schwartz's theory is used as a theoretical framework. This is a survey-method research and questionnaire is used to collect data. The sample size was 209 university students of Islamic Azad University, Marvdasht branch. According to the results of hypotheses testing, values consisted of: self-transcendence, self-enhancement, conservativeness, readiness for change. In addition, there is a reverse relationship between conservativeness and education. There is direct relationship between readiness for change and self-enhancement with education. There is a reverse relationship between father's education and conservativeness, self-enhancement and readiness for change and direct relationship with self-transcendence. There is a reverse relationship between mother's education and conservativeness, self-enhancement and readiness for change and self-transcendence. Young student have a less tendency toward conservativeness and self- enhancement but more tendency toward self-transcendence and readiness for change. The mean of conservativeness and self- enhancement are more than developed countries but the mean of readiness for change is less than developed countries. Finally, the mean of self-transcendence is the same as developed countries.