فهرست مطالب
مجله پژوهش های جامعه شناختی
سال دوم شماره 1 (پیاپی 12، بهار 1387)
- تاریخ انتشار: 1387/03/01
- تعداد عناوین: 8
-
صفحه 5مطالعه حاضر، بررسی و شناخت انواع آسیبهای اجتماعی موجود در اوقات فراغت جوانان 15 تا 29 ساله شهر تبریز از استان آذربایجان شرقی است (N=404) که با استفاده از روش های تحقیق پیمایشی به کمک ابزار پرسشنامه و روش مصاحبه مبتنی بر گروه متمرکز، در مقطع زمانی تابستان 1387 اجرا گردید. در این تحقیق، نحوه گذران اوقات فراغت جوانان با معرفهای: فعالیتهای ورزشی، هنری، اجتماعی فرهنگی آموزشی، سرگرم کننده، علمی و عملی، با تاکید بر نقش آن در بروز انواع کج رفتاری ها و آسیبهای اجتماعی، با شاخص های متلک گفتنه[1]، لمس جنسی[2] همجنس گرایی[3]، رابطه نامشروع با جنس مخالف[4]، مورد سنجش قرار گرفته است. بخشی از مطالعه به بررسی و نقش آسیبهای اجتماعی، در پر کردن اوقات فراغت جوانان اختصاص داشت که در آن بیشترین فراوانی به ترتیب به متلک گفتن، لمس جنسی، رابطه با جنس مخالف و در انتها همجنس گرایی، اختصاص داشت. بخش آخر نتایج در خصوص همبستگی بین فعالیت های اوقات فراغت و آسیبهای اجتماعی بود که این دو متغیر دارای رابطه معنی داری با یکدیگر نبودند، همچنین در بین متغیرهای فعالیتهای اوقات فراغت (نتایج تحلیل رگرسیون) فعالیت های ورزشی، بیشترین تاثیر منفی معنی داری را بر انواع آسیب های اجتماعی مذکور داشتند.
کلیدواژگان: اوقات، فعالیتهای اوقات فراغت، جوانان، آسیبهای اجتماعی، همجنس گرایی، انحراف جنسی -
صفحه 25هدف از این تحقیق بررسی ابعاد سرمایه اجتماعی ونقش آن در توسعه شهری در سطح تحلیل نواحی و میزان توسعه یافتگی نواحی منطقه 5 شهر تهران می باشد.روش مورد مطالعه در این تحقیق پیمایشی است، جامعه آماری،جمعیت 20 سال به بالای منطقه 5تهران است که با نمونه گیری خوشه ایمتناسب با حجم 500 نفر در سطح نواحی هفت گانه منطقه 5 شهر تهران انتخاب گردیده اند. در بخش یافته ها نمره سرمایه اجتماعی و هفت عنصر مفهومی آن شامل آگاهی،اعتماد عمومی،اعتماد نهادی،مشارکت رسمی،مشارکت غیر رسمی خیریه ای،مشارکت غیر رسمی همیارانه و مشارکت غیر رسمی مذهبی محاسبه گردیده است و در ارتباط با وضعیت توسعه نواحی قرار گرفته است. سرمایه اجتماعی نواحی، رابطه مثبتی با توسعه نواحی منطقه 5 شهری در تهران دارد و منطقه توسعه یافته تر از میزان بیشتری از اعتماد عمومی،آگاهی،مشارکت رسمی و مشارکت های غیر رسمی همیارانه برخوردارند و به گونه معناداری مشارکت غیر رسمی مذهبی کمتری دارند و اعتماد نهادی و مشارکت های غیر رسمی خیریه ای،در همه منطقه به صورت یکسان بوده و تفاوت معناداری نداشت.
کلیدواژگان: اعتماد، توسعه، تهران، سرمایه اجتماعی، مشارکت، ناحیه -
صفحه 49انسان ها برای بقا و تداوم زندگی، نیازمند زندگی مشترک هستند. در کنار هم زیستن، زمینه ساز اجتماعی شدن می باشد. پذیرش نقش های اجتماعی توسط افراد یک جامعه موجب بروز رفتارها، هنجارها و ارزش هایی مشترک می شود که بخش مهمی از فرهنگ یک جامعه را تشکیل می دهد. در ادبیات شفاهی و نوشتاری هر جامعه ای، بخش مهمی از ساختار و کارکرد فرهنگ نهفته است.امروزه، اجتماعی شدن، از طریق نهاد آموزش و پرورش، با برنامه ریزی از پیش تعیین شده و با وسایل کمک آموزشی، که مهمترین آنها کتابهای درسی است، انجام می گیرد. کتاب های درسی با توجه به موقعیت اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی هر جامعه ای تهیه و تدوین می شود. از طریق همین کتابهاست که بخش بیشتری از ارزش ها، رفتارها، دانش ها و مهارت های یک نسل به نسل های بعدی انتقال می یابد و یا حتی عامل دگرگونی و توسعه جامعه می شود. بررسی هایی که در بسیاری از جوامع بر روی کتاب های درسی انجام گرفته، وجود کلیشه های تبعیض آمیز جنسیتی، مورد تایید قرار گرفته است. در این تحقیق کتابها از طریق تحلیل محتوا و مشاهده مستقیم مورد بررسی و فرضیه عدم برابری شخصیت های زن و مرد، با توجه به اطلاعات جمع آوری شده مورد تایید قرار گرفته است.کتاب های درس ادبیات فارسی مدارس از نظر فراوانی اسامی، مشاغل، تصاویر، واژه های جنسیتی، نوع فعالیت، صفات و ویژگی های هر دو جنس، و اطلاعات پس از ثبت در جداول و نمودارها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. از مجموع 3029 اسم استفاده شده 16% اسامی مربوط به زنان و بقیه به مردان اختصاص یافته، از تعداد 782 اسم مشاهیر، 37 اسم مربوط به زنان و بقیه مربوط به مردان، از مجموع 1170 تصویر مربوط به انسان ها، 3/24 درصد تصاویر مربوط به زنان و بقیه به مردان تعلق دارد. از مجموع 122 تصویر مشاهیر، تنها یک تصویر زن و 121 تصویر مخصوص مشاهیر مرد است. از مجموع 1859 واژه جنسیتی بکار رفته در کتاب ها، 6/24 درصد واژه ها مربوط به زنان، و بقیه مربوط به مردان است؛ درصد بیشتر واژه های جنسیتی زنان، واژه های نسبتی مانند: مادر و زن می باشد. در تدوین کتاب های درس ادبیات فارسی مدارس از 88 مؤلف استفاده شده که 22 مؤلف، زن و 66 مؤلف مرد هستند. قابل توجه است که بیشتر مؤلفین زن، مربوط به کتاب های دوره ابتدایی است. شغل درصد بیشتری از زنان شاغل در کتاب های مورد بررسی، «معلم» می باشد. از بررسی مجموع نمودارها و جداول مشخص شده که از نظر کمی و کیفی در هر زمینه به زنان، کم توجهی و متون و تصاویر بر پایه پیش داروی ها و قالب های ذهنی مبتنی بر تبعیض جنسیتی تدوین شده اند.
کلیدواژگان: نقش زن، منزلت زن، کتابهای درسی، آموزش و پرورش -
صفحه 77بحران هویت بدون شک مهم ترین آسیب اجتماعی امروز ایران است که علایم آن را می توان در کلیه روابط اجتماعی و کنش های فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و حتی بین المللی امروز ایران به وضوح مشاهده کرد.از این منظر هویت یکی از مقوله های کلان در فرایندهای اجتماعی و فرهنگی محسوب می شود که در یک محیط زمانی (عصر و دوره ای که در آن واقعیم) و مکانی (محدوده جغرافیای زندگی) شکل می گیرد و قوام می یابد. اما آنچه که در این تحقیق از اهمیت برخوردار است آن است که چه عوامل اجتماعی و فرهنگی در دوری گزینی جوانان از الگوهای فرهنگی بومی، ملی و گرایش به الگوهای فرهنگی غربی موثر بوده است؟ یا به عبارت دیگر کدام نیازهای فرهنگی و اجتماعی منجر به بحران هویت در بین جوانان به عنوان تاثیر پذیرترین قشر در این فرایند شده است. در این راستا در این مقاله نخست به طرح موضوع پرداخته و ضمن ارایه تعاریفی از هویت، به انواع آن اشاره نموده و سپس مبانی نظری، شاخص ها و پیامدهای بحران هویت مطرح و در ادامه ضمن ارایه مدل تحلیلی تحقیق، اهداف، سوالات و فرضیه های پژوهش انجام شده معرفی و در خاتمه نتایج حاصله از آزمون فرضیه ها ارایه شده است.
کلیدواژگان: هویت، بحران هویت، ساختار خانواده، آگاهی جوانان، گروه همسالان، رسانه های داخلی و خارجی -
صفحه 101هنجارهای اجتماعی شیوه های رفتاری معینی است که در گروه یا جامعه متد اول است وفرد در جریان زندگی خود آن را می آموزد به کار می بندد و نیز انتظاردارد که دیگرافرادگروه یاجامعه آنها را انجام دهنددرواقع رعایت کردن هنجاراجتماعی یا سازگاری. همنوایی با جامعه است. هدف این پژوهش بررسی میزان رعایت هنجارهای اجتماعی دانش آموزان دختر دوره متوسطه و پیش دانشگاهی استان سمنان که در سال تحصیلی 83-82 مشغول به تحصیل بوده اند می باشد. جامعه آماری پژوهش 19454 نفراز دانش آموزان دختر این دوره ها می باشند و نمونه آماری که با استفاده از حجم نمونه کوکران به دست آمده است به تعداد 718 نفر از دانش آموزان و به همین تعداد از اولیائ آنان و 150 نفر همکاران آموزشگاه به شیوه نمونه گیری خوشه ایانتخاب گردیدند.ابزار مورد استفاده در این پژوهش پرشسنامه محقق ساخته می باشد نتایج حاصل از یافته های پژوهش نشان داد که 84% از دانش آموزان دختر در شهرستان هنجارها اجتماعی مربوط به خانواده رارعایت می کنند. 85% از دانش آموزان دختر در مناطق و روستا ها هنجارهای اجتماعی مربوط به خانواده رارعایت می کنند. 69% از دانش آموزان دختر در شهرستان ها هنجارها اجتماعی مربوط به آموزشگاه رارعایت می کنند. 73% از دانش آموزان دختر در مناطق و روستا ها هنجارها اجتماعی مربوط به آموزشگاه رارعایت می کنند. 79% از دانش آموزان دختر در شهرستان ها هنجارها اجتماعی مربوط به آموزشگاه رارعایت می کنند. 85% از دانش آموزان دختر در مناطق و روستا ها هنجارها اجتماعی مربوط به آموزشگاه رارعایت می کنند.کلیدواژگان: هنجار های خانوادگی، هنجارهای آموزشگاهی، هنجارهای اجتماعی، همنوایی، رشته تحصیلی
-
صفحه 131امروزه اینترنت وتاثیرات آن بعنوان رسانه ای نوین از سوی نظریه پردازان مورد توجه قرارگرفته است دلایل و زمینه های مختلف اجتماعی و فرهنگی بویژه در سطح جوانان و نفش غیر قابل اجتماعی آن در تحولات عمومی جامعه اهمیت موضوع را افزایش داده و با توجه به گسترش سریع کاربران اینترنت در ایران و ترکیب بالای جمعیت جوان آن، ضرورت مطالعه پیرامون اشکال گوناگون کنش اجتماعی جوانان را ایجاب می نماید. درتحقیق حاضر قصد داریم تا با دیدی جامعه شناختی که مشتمل بردو بخش نظری و میدانی است، به بررسی تاثیر اینترنت برکنش اجتماعی جوانان دانشجوی دختر در دانشگاه تبریز بپردازیم. چهارچوب نظری تحقیق مربوط به نظریه پردازان کنش اجتماعی، رسانه ها، و فضاهای مجازی،پست مدرن و گستره نوین همگانی هابر ماس میباشد.. بخش میدانی که بصورت پیمایشی می باشد، با استفاده از تکنیک پرسشنامه داده ها را سنجیده، توصیف و تحلیل می نماید. نمونه تحقیق شامل 315 نفر از بین دانشجویان دانشگاه تبریز که بین 29- 16 سال سن دارند، می باشد. . پردازشها و آزمونهای آماری مبین این واقعیت است که برخلاف تصور مرسوم، این کنش ها از ویژگی های فردی چون سن، تاهل، تحصیلات وعواملی چون میزان ساعات و هزینه استفاده و زمینه کاربرد اینترنت متاثرنیست و استدلال می شود که کنش های اجتماعی دارای ماهیتی هدفمند بوده و تفاوت های شناختی، شخصیتی، به همراه محیط های اجتماعی واقعی از قبیل نهادهای اجتماعی و همچنین اعتقادات و ارزشها در بروز آنها مؤثر است و یافته های تحقیق نشان می دهد بین حوزه عمومی اینترنت واشکال کنش اجتماعی از قبیل خدمات اجتماعی فرهنگی، وکالت و سازماندهی، تغییر ودگرگونی، تعلیم وتربیت اجتماعی، آگاهی از ارزشهای مذهبی رابطه معنا دار و همبستگی ضعیفی وجود دارد از اینرواستباط می شود که کنش های واقعی را درنهادهای واقعی که افراد رفتار خود را در درون آن بنا می کنند جستجو کرد. واین احتمال وجود دارد که اینترنت در ارتباط با مبادلات و تعاملات جمعی آفلاین مورد استفاده قرار گیرد ولی الزاما اینگونه کنش های اجتماعی کافی نیست بطوریکه افرادی که باگروه های جمعی آنلاین ارتباط دارند ممکن است به سازمانها و کلوپ های محلی، بپیوندند ولی تمایلی به پذیرش نقشهای عملی برای انجام کنشی نداشته باشند از اینرو حضور اجتماعی باید در محیط های سنتی همچون مساجد و سفره خانه ها و نمونه مدرن آن در کتابخانه ها، فرهنگ سرا ها و.. اتفاق بیفتد.کلیدواژگان: کنش اجتماعی، اینترنت، جوانان، فضای مجازی، دانشجو
-
صفحه 153انقلاب اسلامی با توجه به ماهیت وشعارهایش موجد تغییرات چشمگیری در نظام ایران گردید.مهمترین و در واقع اصلی ترین این تغییرات،تغییر نظام ارزشی مردم بود.روند تغییرات با آغاز جنگ تحمیلی شدت گرفت و تا پایان جنگ به اوج رسید.امادر سالهای اخیر به نظر می رسد،این نظام ارزشی(فرهنگ شهادت)در حال تغییر است.فرهنگی که موجبات دفاع 8 ساله را رقم زد. بنابراین هدف این مقاله بررسی نگرش فرزندان شاهد وایثارگر به فرهنگ شهادت می باشد. روش تحقیق این طرح پیمایشی وابزار تحقیق پرسشنامه ساختمند همراه با طیف می باشد.جهت تعیین اعتبار پرسشنامه از اعتبار صوری و روایی آن از مقیاس آلفا کرونباخ استفاده شده است.جمعیت نمونه فرزندان شاهد وایثارگر مرکز شش استان می باشد که از طریق روش نمونه گیری طبقه ای 1200نفر برآورد شده است.تحلیل داده های این طرح به کمک نرم افزار آماری spss به شکل درصدی،آزمونهای معناداری،رگرسیونی می باشد. نتایج نشان می دهد که بیش از 80% ازجامعه نمونه دارای فرهنگ شهادت بالامی باشند.آزمونهای معنا داری نیز نشان می دهد که بیشترین عامل تعیین کننده فرهنگ شهادت در بین پاسخگویان نقش پدر قبل از مقام ایثار گری می باشد.تحلیل نهایی نشان می دهد که فرزندان شاهد وایثارگر همچنان نگرش بالای به فرهنگ شهادت دارند.
کلیدواژگان: فرهنگ، ارزشها، باورها، شهادت، دینداری، نگرش، دگرخواهی، ایثارگری، انگیزه شهادت طلبی -
صفحه 179شناخت علمی از طریق پژوهش حاصل می شود و برای دستیابی به تولید علم و اندیشه ورزی می بایست به فعالیتهای تحقیقی و پژوهشی کارامد مجهز بود. امروزه اقتصاد علمی در جهان به عنوان وسیله ای برای قدرت نمایی و نشانی از توسعه بافتگی خودنمایی می کند و توسعه تفکر پژوهشی یکی از شاخص های توسعه یافتگی کشورها محسوب می شود. بنابراین بودجه و هزینه زیادی را به امر تحقیق و پژوهش اختصاص می دهند و با نیاز سنجی معقول در صدد رفع نیازها بر می آیند. بدیهی است چنانچه تحقیق در تار و پود حیات اجتماعی جامعه ای رسوخ کند و ریشه ای به آن پرداخته شود در برنامه ریزی ها، هدف گذاری ها و اولویت بندی ها به تحقیق و پژوهش احساس نیاز می شود و هرگز مورد بی اعتنایی قرار نمی گیرد. اما در کشورهایی با توسعه پیرامونی نیازی به پژوهش به طور اصولی و اساسی دیده نمی شود بنابراین بدون ارتباط منطقی میان تحقیق و کاربردی و عملیاتی شدن آن نمی توان به توسعه علمی دست یافت. در این مقاله تلاش شده است تا با استفاده از روش اسنادی به این پرسش پاسخ داده شود که چایگاه پژوهش و کاستی های تفکر پژوهشی در مدارس به عنوان بخشی از نظام آموزشی کشور چگونه است؟ مدرسه به عنوان یکی از عوامل اجتماعی شدن و همچنین مرکزی برای اماده سازی نسل فردا نقش عمده ای را می تواند ایفا کند اما شناخت کاستی ها و موانع پژوهش در مدارس تابعی از نظام اجتماعی ایران می باشد.بنابراین به بستر و حیات جامعه ایرانی و ساختار، ماهیت و کارکرد تحقیقات و تنگناهای و چالش های امر پژوهش نیز اشاره شده است و در نهایت راهکارهایی نیز ارائه گردیده است.
کلیدواژگان: اجتماعی شدن، جامعه پذیری علمی، نظام آموزشی، توسعه پیرامونی، تحقیق و پژوهش، ساختار و کارکرد
-
Page 5The present study is an exploration of the social Pathology of leisure time among the youths (both girls and boys) (N=404) selected from Tabriz city in Eastern Azerbaijan Province whose ages were ranging from 15to 29. The present survey was conducted by means of questionnaires and focus group interviews of subjects in summer 1387. This survey attempted to investigate the effect of youth leisure time activities including: sports, art, socio-cultural, educational, scientific, practical and entertaining activities on committing social deviances and Pathology including: sexual deviation, harassments, illegitimate relationship and homosexuality. The present survey investigated kind of youth sexual deviation and harassments. As the Results of the study show that there is no significant correlation between social deviations and leisure time activities, it (regression analysis) also show the most negative significant relationship between the sport activities and social deviances.
-
Page 25The purpose of this research is to survey about the dimensions of social capital and its role in urban development (A case study of Tehran's District No.5). This is a survey research and a cluster sampling method with the sample size of 500 persons was employed. The findings are based on the grade of awareness, public trust, institutional trust, formal participation, informal charity participation, informal cooperative participation, and informal religious participation. There is a positive relationship between social capital and urban development (Tehran's District No.5). In the event that the more developed district have a great rate of awareness, public trust, institutional trust, formal participation and informal cooperative participation. Also there is a less informal religious participation and Institutional trust and informal charity participation are the same in the district.
-
Page 49The human beings need to live together as the basis of "socialization" in Human societies. People by accepting the social roles in a given society; internalize their social behaviors, social norms and social values of that society. The function of some important social institutions and organizations in the society is socializing the people. In this case, institution of education is one of these institutions and organizations. Education through its various textbooks does this function. The research underlined: "The role and prestige of women in Farsi text books of high schools in Iran (2007) mentions how the education system in schools by presenting the social beliefs, social values and social norms in Farsi text books educate the young people, the girls and boys, how to act and how to communicate to each other. The content analysis of the Farsi textbooks shows that gender inequalities exist in education system of Iran. Among 3029 "names" presented in Farsi textbooks, only 16% of these names allocate to women and among 782 well names in Iran, only 37 names belong women. From the pictures and photos of the famous people presented in textbooks only 1 picture belongs to woman and 122 photos allocated to men. There are 1170 photos of the people presented in textbooks and only % 24 of them belong women and finally, among the 88 writers of the text books, only 22 of them are women.
-
Page 77Identity crisis considers as the most important social pathology that impact on social relations and cultural, economic, political and international actions of Iran. Therefore, identity is one of the general subjects in socio-cultural processes that form during time and place. This is a great matter that how socio-cultural needs lead to identity crisis among youths because of tendency to cultural patterns of western countries. This paper tries to explain the definition of identity, theoretical approaches, indexes and outcomes of identity crisis and finally present the findings of the research based on analytical model, goals, questions and hypotheses.
-
Page 101Social norms consider as common behaviors in the society that people learn them thru socialization and feel conformity with society. The aim of this research is to study rate of observance of social norms of high school girl students in Semnan province in 2003-4. The statistical community of research involved of 19454 girl students in this period and sample size consist of 718 students with their parents and 150 persons of school colleagues according to Choronbach formula who were elected through cluster sampling method. Also questionnaire is used in high schools. The results of research show that %84 of girls students in cities and %85 of them in districts and villages observe social norms that related to family. In addition, %69 of girls students in cities and %73 of them in districts and villages observe social norms related to schools. %79 of girls students in cities and %85 of them in districts and villages observe social norms related to society.
-
Page 131Today, theoreticians have considered Internet and its effects as a modern media. Different social and cultural motives and contexts, especially on youth level, and undeniable social role of the youth on general changes of society has increased its importance and the rapid increase of internet users in Iran and high rate of youth necessitates cause the study of how social interaction of youth forms. We intend to study impact of internet on social action of young girl students in Tabriz University with a sociological view including field and theoretical parts. Theoretical discussions related to theoreticians of social action, media, and virtual spaces, post modern and public sphere of Habermas. This is a survey research and the technique of data collection is questionnaire. Sample size includes 315 students of Tabriz university aging 16-29. Processing and statistical tests show the fact that, contrary to common belief, these actions are not affected by personal characteristics such as age, marriage and education and factor such as the amount of hours charging of Internet. It means that social actions have a purposeful nature also cognitive, personality differences along with social environments such as social institutions, beliefs and values are effective in their appearing. The research findings show that There is meaningful and weak correlation between public sphere of Internet and different forms of social actions at five levels of; socio-cultural services, organization, changes, social education, awareness about religious values. Thus, real actions should be found in real institutions, Therefore People who link in online collective groups, may join local clubs and organizations but have no tendency to take practical roles for any action. Social presence can occur within traditional environments such as mosques, dinning rooms and their modern versions like restaurants or other environments such as library, cultural centers.
-
Page 153The Islamic Republic regarding to its slogans and its nature has caused remarkable changes in social and culture domains. The most important change refers to the change of values. These changes were reinforced by beginning of the imposed war. However; it seems that during the recent years, these values (The culture of martyr) are changing. Therefore, the aim of this paper is to understand the vision and opinions of the martyr's children. This is a survey –method research. Construct and face validities of the questionnaires is achieved and its reliability is estimated using Choronbach coefficient. The cluster sampling method with the sample size of 1200 persons was employed. Having gathered the data, SPSS software was used for data processing. As results of this project show, more than 80% of samples have high culture of martyrdom. Also significant tests state that the most determining factor of culture of martyrdom among responders refer to father` s role before self-sacrifice. The final analysis shows that the martyr's children have a great respect for this culture and its values.
-
Page 179Scientific cognition is based on the research and investigation in order to acheiving science production. Today scientific economy takes into account as an instrument for having power and development. Since the development of research thought considers as the one of the indexes of developed countries, So appropriating of funds and resources for research also studying the needs and necessities are very important. Societies that believe in research thus apply it in their programmes, plans and priorities vice versa periphery countries. This is a documentary essay and tries to answer to the questions such as the situation of research in the schools and the shortages of research thought. School as one of the agents of socialization play great role for the next generation but they are part of the social system so for recognizing the shortages of the research thought, it is necessary to study the nature, structure and function of research in Iran society.
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.