فصلنامه فرهنگی - تربیتی زنان و خانواده
سال یکم شماره 2 (پاییز 1384)

در این تحقیق به منظور ارزیابی تاثیر اقدامات فرهنگی بسیج در کاهش دامنه اثرات تهاجم فراگیر فرهنگی دنیای غرب، از بین نوجوانان و جوانان 15 تا25 ساله ای که حداقل به مدت 6 ماه از اقدامات فرهنگی بسیج استفاده کرده بودند نمونه ای با حجم 1500 نفر انتخاب شد. همزمان با انتخاب این گروه، از بین نوجوانان و جوانانی که در معرض مستقیم فعالیتهای فرهنگی بسیج قرار نگرفته بودند نیز نمونه ای به همان حجم انتخاب گردید. سپس نگرشها، ارزشها و هنجار های آزمودنی های هریک از دو گروه با استفاده از مقیاس اندازه گیری دارای پایائی بسنده مورد سنجش قرار گرفت. داده های حاصل با استفاده از یک مقیاس اندازه گیری دارای پایائی بسنده مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. داده های حاصل با استفاده از نرم افزار SPSS و از طریق چند آزمون آماری، مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج حاصل بیانگر تفاوت معنادار دامنه اثرات اقدامات فرهنگی بسیج در استانها و گروه های مختلف بود.

در مورد خانواده دیدگاه های مختلفی وجود دارد. ادیان الهی خانواده را پایه و اساس زندگی بشری معرفی کرده اند، بزرگان دین نیز اهمیت خانواده و وظایف اعضای خانواده را نیز به عنوان اساسی ترین مباحث مطرح کرده اند.
متاسفانه در گذر زمان جریانهای فکری و رایج موجود نهاد خانواده را بر مبنای اوضاع و احوال زمان خودشان تعریف کرده و هرگاه نیاز به بهره وری از نهاد خانواده داشته اند به تعریف و تبلیغ آن پرداخته. هر زمانی که خانواده منشاء نظر و توجه حاکمان نبوده است به حال خود رها گردیده و یا پایه های آن در زیر بار سنگین مسئولیت های ضعیف افراد خانواده را در هم شکسته است.
این مقاله با یک نگاه آسیب شناسانه به خانواده در جوامع صنعتی و سنتی امروزه سعی دارد پس از بیان موانع و مشکلات آن راهکارهای اصلاحی بر بهبود وضعیت خانواده ها پیشنهاد نماید.

انجام قربانی یکی از شیوه های قدیمی ادیان غیر توحیدی برای جلب رضایت معبود خودشان بوده است. قربانی در گذر زمام مورد توجه بوده و از حیوان به انسان رسیده است. بطوریکه بشر برای فرار از مصیبت، قربانی را انجام می دهدو ولی امروزه قربانی تنها به کسی که کشته می شود نمی گویند بلکه به افرادی که دچار ضرر و زیان از حادثه یا اتفاقی می گردند قربانی گفته می شود.
مهمترین شکل قربانی در قرن حاضر، قربانیان یا صدمه دیدگان از جنگها می باشند. مهمترین این قربانیان آسیب پذیرترین افراد یعنی کودکان و زنان هستند. خصوصا زنان به عنوان اصلی ترین بزه دیدگان در جنگ به حساب می آیند زیرا که بیشترین آسیب های جنسی و روانی را این قشر در جنگها به دوش میی کشند. این مقاله با استناد به حوادث و اتفاقاتی که در جنگهای رواندا و بوسنی رخ داده به شرح و بسط این مساله می پردازد و در آخر نیز طرح کلی حمایت از این زنان را ارایه می دهد.

تحولات سریع اجتماعی نیازهای جدیدی را در جامعه ایجاد می کند و برنامه ریزی مناسب فرهنگی برای پاسخ گویی به نیازهای خانواده های پاسداران به منظور افزایش دانش و بینش سیاسی- اجتماعی آنان و افزایش سطح مشارکت آنان در فعالیتهای سیاسی- اجتماعی نیازمند شناسایی وضع موجود دانش و آگاهی خانواده ها و میزان تمایل آنان به مشارکت در این فعالیت ها می باشد. هدف این مطالعه پاسخ گویی به نیاز و شناسایی میزان آگاهی ها و سطح مشارکت سیاسی- اجتماعی خانواده و عوامل فردی و اجتماعی موثر بر افزایش یا کاهش آن می باشد.
جامعه آماری این مطالعه کلیه خانواده های پاسداران در سراسر کشور بود که با استفاده از روش نمونه برداری تصادفی چند مرحله ای به تعداد 2127 نفر شامل 1240 نفر همسر و 878 نفر از دختران پاسداران انتخاب و با استفاده از پرسشنامه محقق ساخته مورد مطالعه قرار گرفتند.
نتایج پژوهش نشان داد که آگاهی های سیاسی- اجتماعی خانواده های پاسداران متوسط می باشد، در حالی که میزان تمایل آنان به مشارکت در فعالیتهای سیاسی- اجتماعی بیشتر از حد متوسط است. همچنین با افزایش سن و عزت نفس افراد، میزان مشارکت سیاسی- اجتماعی آنان افزایش می یابد و این ارتباط در گروه دختران بیشتر از همسران می باشد. زنان با تحصیلات عالی وشاغل یا دانشجو دارای سطح بالاتری از آگاهی و مشارکت سیاسی- اجتماعی بوده و سابقه فعالیت در بسیج می تواند منجر به افزایش آگاهی و تمایل به مشارکت سیاسی- اجتماعی گردد.