فهرست مطالب

مجله تنشهای محیطی در علوم زراعی
سال سوم شماره 1 (نیمه اول 1389)

  • تاریخ انتشار: 1389/05/05
  • تعداد عناوین: 8
|
  • حمیدرضا روستا، عبدالرضا سجادی نیا صفحه 1
    تنش سرما باعث کاهش زیادی در تولید محصولات گلخانه ای می شود. به منظور مطالعه آسیب ناشی از تنش سرما در چند محصول گلخانه ای این آزمایش بصورت فاکتوریل با دو فاکتور دما در دو سطح 4 و 21 درجه سانتیگراد و گونه گیاهی در 4 سطح ریحان سبز، ریحان بنفش، گوجه فرنگی و کاهو و در قالب طرح پایه کاملا تصادفی اجرا شد. جهت ایجاد تنش گیاهان به مدت 12 ساعت در تنش سرمای 4 درجه سانتیگراد و در شرایط تاریکی قرار گرفتند. نتایج نشان داد که میزان فلورسانس کلروفیل حداقل در تیمار شاهد در گیاه ریحان سبز به طور معنی داری بیش از گیاهان تحت تنش بود، اما در مورد کاهو میزان فلورسانس کلروفیل حداقل در گیاهان تحت شرایط تنش به طور معنی داری بیشتر از گیاهان شاهد بود. همچنین در این آزمایش مشاهده شد که میزان فلورسانس کلروفیل حداکثر، فلورسانس کلروفیل متغیر و حداکثر بازده کوانتومی فتوسیستم II در گیاهان ریحان سبز، ریحان بنفش و گوجه فرنگی در شرایط تنش سرما به طور معنی داری کمتر از گیاهان شاهد بود. اما در کاهو این پارامترها نه تنها کاهش نیافتند بلکه افزایش نیز نشان دادند. این مسئله نشان دهندهء مقاومت کاهو به تنش سرما و تحریک این گیاه به افزایش بازده کوانتومی فتوسیستم II در شرایط دمای پایین می باشد.
    کلیدواژگان: تنش دمایی، سبزی ها، سرمازدگی، Lycopersicon esculentum، Ocimum basilicum، Lactuca sativa
  • احمد نظامی، جعفر نباتی، اعظم برزویی، علی کمندی، علی معصومی، معصومه صالحی صفحه 9
    خطر پذیری آب و هوائی از جمله عواملی است که همواره در میزان تولید غلات در بسیاری از مناطق موثر بوده است. به منظور بررسی تحمل به یخ زدگی ارقام جو در شرایط کنترل شده، آزمایشی در قالب طرح کاملا تصادفی و به صورت آزمایش فاکتوریل با سه تکرار در آزمایشگاه فیزیولوژی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد به اجراء در آمد. ترکیب 5 رقم جو ماکوئی، کارون×کویر، لخت، ریحان و والفجر به همراه 6 تیمار دمائی (0، 4-، 8-، 12-، 16- و 20- درجه سانتی گراد) به صورت فاکتوریل به عنوان تیمارهای مورد بررسی در نظر گرفته شدند. در این آزمایش گلدان ها از زمان کاشت تا مرحله 6-4 برگی جهت گذراندن دوره خوسرمائی در شرایط طبیعی قرار گرفتند و پس از آن جهت اعمال یخ زدگی به فریزر ترموگرادیان منتقل شدند. میزان پایداری غشاء سیتوپلاسمی ژنوتیپ ها با استفاده از نشت الکترولیت ها مورد ارزیابی قرار گرفت و سپس درجه حرارت کشنده برای 50 درصد نمونه ها (LT50) بر اساس نشت الکترولیت ها تعیین گردید. همچنین سه هفته بعد از زمان اعمال دماهای یخ زدگی و رشد مجدد آنها در گلخانه، درصد بقاء، ارتفاع، وزن خشک، دمای کشنده 50 درصد گیاهان ((LT50 بر اساس درصد بقاء و دمای کاهنده 50 درصدوزن خشک گیاهان (RDMT50) اندازه گیری و ثبت شد. نتایج حاصل از این بررسی نشان داد که درصد نشت الکترولیت ها در نمونه های برگ و طوقه ارقام مورد بررسی دارای تفاوت معنی داری (01/0p<) بود، به نحوی که برگ رقم والفجر با 4/69 درصد و رقم کارون×کویر با 5/58 درصد به ترتیب از بیشترین و کمترین درصد نشت برخوردار بودند. در نمونه های طوقه رقم ریحان با 9/78 درصد بیشترین درصد نشت الکترولیت را داشت و ارقام ماکوئی، کارون×کویر، لخت و والفجر بدون تفاوت معنی دار کمترین درصد نشت را به خود اختصاص دادند. اندازه گیری صفاتی نظیر وزن خشک و ارتفاع بوته سه هفته پس از بازیافت اختلاف معنی داری را در بین رقم های مورد بررسی نشان داد، به عنوان مثال رقم کارون × کویر با 978 میلی گرم بیشترین و رقم والفجر با 480 میلی گرم کمترین وزن خشک تک بوته را داشتند. همچنین اغلب صفات مورد بررسی از تیمار دمائی 12- درجه سانتی گراد به پائین کاهش معنی داری نسبت به شاهد (تیمار صفر درجه سانتی گراد) نشان دادند.
    کلیدواژگان: بقاء، خوسرمائی، دمای کاهنده 50 درصد وزن خشک، دمای کشنده 50 درصد گیاهان
  • الیاس آرزمجو، مصطفی حیدری، احمد قنبری، براتعلی سیاه سر، احمد احمدیان صفحه 23
    به منظور بررسی اثرات تنش خشکی و سه نوع کود شیمیایی، دامی و کمپوست زباله شهری بر رنگدانه های فتوسنتزی، تنظیم کننده-های اسمزی و اسانس بابونه، آزمایشی به صورت کرت های خرد شده و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1387 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه زابل اجرا گردید. تیمار تنش خشکی در سه سطح شامل شاهد یا 90 درصد ظرفیت زراعی مزرعه(W1)، 70 درصد ظرفیت زراعی(W2) و 50 درصد ظرفیت زراعی (W3) به عنوان فاکتور اصلی و تیمار مصرف انواع کود در چهار سطح شامل شاهد یا بدون مصرف کود (F1)، کود شیمیایی (F2)، 25 تن در هکتار کود دامی (F3) و 25 تن در هکتار کمپوست زباله شهری (F4) به عنوان فاکتور فرعی بودند. در این آزمایش خشکی سبب افزایش درصد اسانس شد اما بیشترین درصد اسانس و عملکرد اسانس در سطح خشکی 70 درصد ظرفیت زراعی مشاهده گردید. با بالا رفتن سطح تنش خشکی بر میزان کاروتنوئید، پرولین و کربوهیدرات در بافت سبز برگ افزوده ولی از میزان کلروفیل a و کلروفیل b آن کاسته شد. مصرف کود شیمیایی نسبت به سایر تیمارهای کودی بیشترین تاثیر را بر صفات مورد مطالعه در این آزمایش داشت. نتایج نشان داد که در گیاه دارویی بابونه برای مقاومت به خشکی مقدار پرولین و کربوهیدرات افزایش می یابد. براساس نتایج این آزمایش می توان بالاترین میزان اسانس بابونه را با اعمال تنش متوسط (70درصد ظرفیت زراعی) به دست آورد. در سطوح بالای تنش خشکی نیز استفاده از کود دامی از کارایی بیشتری در گیاه بابونه برخودار است.
    کلیدواژگان: خشکی، کود، رنگدانه های فتوسنتزی، تنظیم کننده های اسمزی، بابونه
  • علی گنجعلی، محمد کافی، مژگان ثابت تیموری صفحه 35
    آب قابل دسترس، عامل اصلی محدود کننده رشد و تولید محصول درمناطق خشک می باشد. نتایج بررسی ها مؤید این است که خصوصیات ریشه و اندام هوایی، نقش مؤثری در تحمل به خشکی ژنوتیپ های نخود دارند. در این راستا به منظور بررسی تاثیر تنش خشکی بر تغییرات شاخص های فیزیولوژیکی گیاه نخود، آزمایشی در گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. نتایج نشان داد که وزن خشک تجمعی و سرعت رشد محصول در تیمار فراهمی رطوبت (شاهد) به دلیل تداوم رشد رویشی و تولید ماده خشک، نسبت به تنش خشکی با تاخیر به حداکثر خود رسید. در مراحل گل دهی و تشکیل غلاف ها، تنش خشکی باعث افزایش معنی داری در نسبت ریشه به اندام هوایی شد (01/0P≤). در شرایط تنش خشکی، سطح برگ در طول دوره تنش به صورت معنی داری کمتر از شرایط فراهمی رطوبت بود. در این آزمایش، تفاوت های مشاهده شده در مقدار تجمع ماده خشک و CGR عمدتا به کاهش سطح برگ در تیمار تنش خشکی مربوط می شود، زیرا میزان NAR در شرایط تنش خشکی، بدون تغییر باقی ماند. بنابراین در فرایند انتخاب برای بهبود تحمل به خشکی گیاه، وجود تعادل مناسب بین کاهش سطح برگ یک رقم به منظور کاهش تبخیر و تعرق و وجود سطح برگ کافی برای فتوسنتز ضروری است.
    کلیدواژگان: خشکی، سرعت رشد محصول، فتوسنتز خالص و ریشه
  • محمد گلباشی، محسن ابراهیمی، سعید خاوری خراسانی، رجب چوگان صفحه 47
    به منظور مطالعه و مقایسه اثر تنش خشکی برخصوصیات مورفولوژیک، عملکرد و اجزای عملکرد 28 رقم ذرت هیبرید جدید مقاوم به گرما و خشکی به همراه 6 رقم تجاری و امید بخش، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار تحت شرایط تنش خشکی (80 درصد تخلیه مجاز رطوبتی از خاک) و آبیاری نرمال (50 درصد تخلیه مجاز رطوبتی از خاک) در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی اجرا گردید. در شرایط آبیاری معمول هیبرید تجاری سینگل کراس 500 و در شرایط تنش خشکی هیبرید شماره 11 دارای بیشترین مقدار عملکرد کل دانه بودند. بررسی مقایسات مستقل بین هیبریدهای تجاری و امیدبخش در شرایط آبیاری نرمال نشان داد که تفاوت معنی داری بین این دو گروه تیمار ازنظر کلیه صفات مورد بررسی بجزطول برگ پرچم، طول تاسل، تعداد کل برگ، میانگین تعداد بلال در بوته، وزن بلال، وزن دانه، طول بلال و قطر چوب بلال وجود دارد. در شرایط تنش خشکی نیز بین این دو گروه تیماری تنها ازنظر صفات طول بلال، تعداد ردیف دانه در بلال، تعداد کل دانه در بلال، قطر چوب بلال، عمق دانه، درصد چوب، درصد دانه و عملکرد کل دانه اختلاف معنی داری وجود داشت. نتایج نشان داد که در واقع این اجزای عملکرد دانه هستند که در هیبریدهای حساس به خشکی تحت تاثیر قرار گرفته و تعیین کننده محدودیت های گیاه در تولید عملکرد دانه می باشند.
    کلیدواژگان: هیبرید تجاری، جمعیت آزاد گرده افشان، همبستگی ساده، عملکرد دانه
  • ابراهیم عباسی سیه جانی، فرهاد فرح وش، محمد باقر خورشیدی بنام، آیتک صادقی صفحه 59
    به منظور بررسی اثر تنش کمبود آب بر روی برخی از صفات مورفولوژیک سه رقم آفتابگردان آزمایشی به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک های کاملا تصادفی در سه تکرار در شرایط آب و هوایی تبریز طی سال زراعی 1386 و در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز اجرا شد. تیمار تنش کمبود آب در پنج سطح (50، 100، 150، 200 و 250 میلی متر از تشتک تبخیر کلاس A) در مرحله R3 در کرت های اصلی و سه رقم آفتابگردان (آرماویرسکی، آلستار و ایروفلور) در کرت های فرعی قرار گرفتند. نتایج آزمایش نشان داد که عملکرد دانه در 100، 150، 200 و 250 میلیمتر تبخیر از تشتک تبخیر نسبت به تیمار شاهد (آبیاری پس از 50 میلی متر تبخیر از تشتک) به ترتیب برابر 78%، 65%، 50% و 43% عملکرد دانه شاهد می باشد. رقم آرماویرسکی از عملکرددانه بیشتری نسبت به هیبرید آلستار برخوردار بود ولی هیبرید ایروفلور اختلاف معنی داری از نظر عملکرد دانه با دو رقم دیگر نداشت. با افزایش شدت تنش کمبود آب کاهش معنی داری در عملکرد دانه و درصد روغن ایجاد شد. اثر متقابل تنش کمیود آب و رقم بر روی درصد پوکی دانه و تعداد دانه پر در سطح احتمال 5% معنی دار گردید.
    کلیدواژگان: آفتابگردان، تعداد دانه در طبق، تعداد دانه ی پر، درصد روغن
  • محمود باصفا، مجید طاهریان صفحه 69
    خشکی از تنش های محیطی مهم در کاهش رشد و تولید گیاهان می باشد. این بررسی به منظور ارزیابی تحمل به خشکی اکوتیپ های یونجه با استفاده از شاخص های تحمل به خشکی طی سال های زراعی 88-1387، در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی نیشابور اجرا شد. آزمایش به صورت کرت های خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد. کرت های اصلی به سه تیمار عدم تنش، تنش ملایم و تنش شدید (دور آبیاری 7، 10 و 14 روز) و کرت های فرعی به 11 اکوتیپ یونجه اختصاص داشتند. شاخص های تحمل به تنش (STI)، تحمل به خشکی (TOL)، حساسیت به تنش (SSI)، میانگین هندسی تولید (GMP)، میانگین حسابی تولید (MP) و میانگین هارمونیک (HARM)، با استفاده از عملکرد علوفه خشک در شرایط تنش (Ys) و بدون تنش(Yp) محاسبه شدند. همبستگی مثبت و معنی دار بین عملکرد علوفه خشک در شرایط تنش و عدم تنش و شاخص ها نشان داد که در تنش ملایم و شدید، شاخص های GMP، MP، HARM و STI مناسب ترین شاخص ها هستند (r2 = 0.97، p ≤ 0.01). با توجه به این شاخص ها و مقادیر Ys و Yp بالا و همچنین نمودار چند متغیره بای پلات مشخص شد که اکوتیپ های قارقلوق و ملک کندی در تنش ملایم و فامنین در تنش شدید متحمل ترین اکوتیپ ها بودند. گروه بندی اکوتیپ ها نشان داد که بر اساس عملکرد در شرایط تنش و بدون تنش و مقادیر شاخص های انتخابی، آن ها در سه گروه حساس، متحمل و نیمه حساس به تنش قرار می گیرند.
    کلیدواژگان: یونجه، عملکرد، همبستگی، بای پلات، تجزیه خوشه ای
  • مصطفی حیدری، فاطمه مصری صفحه 83
    به منظور بررسی اثرات سطوح مختلف شوری بر میزان فعالیت سه آنزیم آنتی اکسیدان کاتالاز ((CAT، آسکوربات پراکسیداز (APX) و گایاکول پراکسیداز (GPX)، همچنین جذب عناصر سدیم و پتاسیم و نیز دو ترکیب آلی کربوهیدرات و پرولین در مرحله گیاهچه ای شش رقم گندم، آزمایشی بصورت فاکتوریل و در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در سال 1386 در مرکز زیست پژوهشی دانشگاه زابل (بیوسنتر) انجام گرفت. تیمارهای آزمایش شامل چهار سطح شوری صفر، 100، 200، و 300 میلی مولار نمک NaCl و شش رقم گندم بنام های الوند، فلات، گاسکوژن، لاین 4، مهدوی و شیرازی بودند. نتایج نشان داد در طی اعمال تنش و با بالارفتن میزان شوری از شاهد به 300 میلی مولار تنها بر میزان فعالیت آنزیم آنتی اکسیدان APX افزوده شد و از فعالیت دو آنزیم دیگر کاسته شد. در سطح شوری 300 میلی مولار، بالاترین میزان فعالیت آنزیم APX مربوط به ارقام فلات و مهدوی بود. در این بین میزان دو ترکیب کربوهیدرات و پرولین در واکنش به تنش شوری در همه ارقام افزایش یافت. این افزایش در چهار رقم الوند، گاسکوژن، لاین 4 و شیرازی که دارای فعالیت آنزیم APX کمتری بودند، بیشتر بود. در اثر شوری از جذب عنصر پتاسیم کاسته و بر جذب سدیم افزوده شد. در بین ارقام مورد بررسی، دو رقم مهدوی و فلات با داشتن بالاترین فعالیت آنزیم APX و میزان مناسبی کربوهیدرات و پرولین در بخش هوایی، بخصوص در سطح شوری 300 میلی مولار دارای کاهش قابل ملاحظه ای در جذب سدیم و افزایش جذب پتاسیم نسبت به سایر ارقام بودند. بطور کلی با توجه به نتایج بدست آمده در این آزمایش می توان استنباط کرد که در مرحله گیاهچه ای فرآیند تنظیم اسمزی کارآتر از فعالیت آنزیم آنتی اکسیدان در مقاومت به شوری ارقام گندم موثر است.
    کلیدواژگان: شوری، آنزیم های آنتی اکسیدان، عناصر سدیم و پتاسیم، تنظیم کننده های اسمزی، گندم
|
  • H.R. Roosta, A. Sajjadinia Page 1
    Cold stress causes great yield reduction in greenhouse crops. In order to study the damage of cold stress in some greenhouse crops, a factorial experiment based on CRD was conducted with two factors including temperature in two levels (4 and 21 ºC) and plant species in four levels (green basil, violet basil, tomato and lettuce) with 3 replications. To apply the cold stress, these plants were placed under 4°C and dark condition for 12 hrs. The results showed that minimal chlorophyll fluorescence of basil plants was significantly higher in control plants compared to the cold-stressed ones, whereas in lettuce it was significantly higher in cold-stressed plants. In this experiment, it was also observed that maximal fluorescence (Fm), variable fluorescence (Fv) and maximum quantum efficiency of photosystem II (Fv/Fm) of green basil, violet basil and tomato plants were significantly lower under cold stress compared to the control. In contrast, these parameters were increased by cold stress in lettuce. These findings confirm the resistance of lettuce to cold stress and stimulating this plant to increase the maximum quantum efficiency of photosystem II under low temperature conditions.
  • A. Nezami, J. Nabati, A. Borzooei, A. Kamandi, A. Masomi, M. Salehi Page 9
    Risk of weather variability is amongst factors that always affect the cereal production in many areas. In order to determine the freezing tolerance of five barley (Hordeum vulgar L.) cultivars under controlled conditions, a factorial experiment based on CRD carried out with three replications at the crop physiology Laboratory of College of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad. Treatments were barley genotype with five levels, including Makouei, Karun×Kavir, lokht, Reyhan and Valfajr, and temperature in six levels (0, -4, -8, -12, -16 and -20 °C). Plants were kept under natural conditions until 4-6 leaf stage to provide the acclimation period and then were transferred to a thermo-gradient freezer to apply freezing stress. The cell membrane stability of genotypes was measured through electrolyte leakage (EL) and the LT50el (temperature for killing 50% of samples according to the electrolyte leakage) was also determined. Furthermore, survival percentage, plant height, dry weight, LT50su (temperature for killing 50% of samples according to survival) and RDMT50 (reduced dry matter temperature) were determined after three weeks recovery in the glasshouse. Results showed that leakage percentage from leaf and crown after freezing was significantly different (P<0.01) amongst cultivars. The greatest (69.4) and the lowest (58.5) leakage percentage from leaf samples were observed in Valfajr and Karun×Kavir cultivars, respectively. Reyhan cultivar showed the highest (78.9) and Makouei, Karun×Kavir, lokht and Valfajr cultivars showed the lowest leakage percentage from crown samples. Plant height, dry weight and LT50su of cultivars were significantly different after freezing. For instance, the dry weight of plants after three weeks recovery was 978 and 480 mg/plant for Karun×Kavir and Valfajr cultivars, respectively. Most studied traits were significantly reduced under temperatures lower than -12oC compared to the control.
  • A. Arazmjo, M. Heidari, A. Ghanbari, B. Siahsar, A. Ahmadian Page 23
    In order to study the effects of drought stress and three types of fertilizers on photosynthetic pigments, osmotic regulators and essential oil of chamomile, a split plot field experiment based on CRD design was conducted with three replications in 2008 at university of Zabol. Drought treatments included 90% FC (control W1), 70% FC (W2) and 50% FC (W3) as main plots and fertilizer treatments included non fertilizer (F1), chemical fertilizer (F2), manure (F3) and compost (F4) as sub plots. In this study, drought stress led to increased essential oil percentage, whereas the greatest essential oil percentage and yield obtained when 70% FC was applied. Increasing drought stress level enhanced the amount of carotenoid, proline, and carbohydrate in leaves, while decreased the amount of Ch a and Ch b. Among fertilizers, chemical fertilizer had the highest effect on essential oil content. Results showed that chamomile accumulates proline and carbohydrates to tolerate the drought stress. The maximum essential oil content could be achieved applying mild water stress levels. Moreover, using manure fertilizer under high level of drought stress was more effective.
  • A. Ganjeali, M. Kafi, M. Sabet Teimouri Page 35
    Available water is the main limiting factor of crop growth and production in arid environments. Research studies results confirm that root and shoot characteristics play an effective role in drought tolerance of chickpea genotypes. Therefore, investigations on the effect of drought stress on physiological characteristics of chickpea could help recognizing more drought tolerant chickpea genotypes. In order to study the effect of drought stress on variations of chickpea physiological indices, a factorial experiment based on RCBD was conducted with three replications at Research Greenhouse of Ferdowsi University of Mashhad. Results showed that crop growth rate and cumulative dry weight under adequate moisture treatment (control) reached its maximum with a delay compared with the drought stress conditions due to continued vegetative growth and assimilate production in control plants. Drought stress significantly (p≤0.01) increased root to shoot ratio and decreased leaf area index at flowering and podding stages. In this experiment, the differences observed in the amount of dry matter accumulation and CGR are mainly due to decreased leaf area index under drought stress conditions, as the NAR remained unchanged under drought stress. Therefore, in selecting process for improved drought resistance of crops, the existence of an appropriate balance between a reduction in leaf area of a cultivar (in order to lower the evapo-transpiration) and an adequate leaf area for photosynthesis is essential.
  • M. Golbashy, M. Ebrahimi, S. Khavari Khorasani, R. Choukan Page 47
    In order to study and compare the effect of drought stress on morphological characteristics, yield and yield components of 28 new (resistant to heat and drought stress) and 6 commercial hybrids (as control) of corn, an experiment was carried out based on CRD with three replications under normal irrigation (50% allowed depletion of soil moisture) and drought stress (80% allowed depletion of soil moisture) conditions in Khorasan Razavi Agricultural Research and Natural Resources Center, Mashhad, Iran in 2009. Results showed that KSC500 hybrid had the greatest seed yield under normal irrigation, while N.11 hybrid demonstrated the greatest seed yield under drought stress condition. Results of orthogonal comparisons between commercial and new hybrids under normal conditions showed that there were significant differences for all studied traits except flag leaf length, tassel length, number of leaves, average number of corncob, cob weight, kernel weight, length and diameter of corncob. Under stress conditions, there were significant differences between these two groups of hybrids only for plant height, number of kernel rows per cob, total number of kernels per cob, cob diameter, kernel depth, cob percentage and total kernel yield. Results showed that in drought sensitive hybrids, seed yield components are affected and determine crop limitations in seed production.
  • E.A. Seyahjani, F. Farhvash, M.B. Khorshidi Benam, A. Sadeghi Page 59
    To investigate the effects of water deficit stress on some morphological traits of three sunflower cultivars, a split plot experiment based on randomized complete block design was conducted with three replications during 2007 growing season at Agricultural Research Station of Tabriz Azad University. Water deficit at five levels (50 as control, 100, 150, 200 and 250 mm from class A evaporation pan) was assigned to main- plots and three cultivars (Aramvirsky, Allstar and Euroflour) were considered as sub-plots. Results showed that seed yields produced under 100, 150, 200 and 250 mm evaporation from the pan were 78%, 65%, 50% and 43% of the control seed yield, respectively. Among the studied cultivars 'Armavirsky' produced greater yield than 'Allstar', but 'Euroflour' did not show significant differences with the two other cultivars. Increasing water deficit stress significantly decreased seed yield and oil percentage. The interaction effect between water deficit stress and cultivar was significant on percentage of unfilled grain and filled grain.
  • M. Basafa, M. Taherian Page 69
    Risk of weather variability is amongst factors that always affect the cereal production in many areas. In order to determine the freezing tolerance of five barley (Hordeum vulgar L.) cultivars under controlled conditions, a factorial experiment based on CRD carried out with three replications at the crop physiology Laboratory of College of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad. Treatments were barley genotype with five levels, including Makouei, Karun×Kavir, lokht, Reyhan and Valfajr, and temperature in six levels (0, -4, -8, -12, -16 and -20 °C). Plants were kept under natural conditions until 4-6 leaf stage to provide the acclimation period and then were transferred to a thermo-gradient freezer to apply freezing stress. The cell membrane stability of genotypes was measured through electrolyte leakage (EL) and the LT50el (temperature for killing 50% of samples according to the electrolyte leakage) was also determined. Furthermore, survival percentage, plant height, dry weight, LT50su (temperature for killing 50% of samples according to survival) and RDMT50 (reduced dry matter temperature) were determined after three weeks recovery in the glasshouse. Results showed that leakage percentage from leaf and crown after freezing was significantly different (P<0.01) amongst cultivars. The greatest (69.4) and the lowest (58.5) leakage percentage from leaf samples were observed in Valfajr and Karun×Kavir cultivars, respectively. Reyhan cultivar showed the highest (78.9) and Makouei, Karun×Kavir, lokht and Valfajr cultivars showed the lowest leakage percentage from crown samples. Plant height, dry weight and LT50su of cultivars were significantly different after freezing. For instance, the dry weight of plants after three weeks recovery was 978 and 480 mg/plant for Karun×Kavir and Valfajr cultivars, respectively. Most studied traits were significantly reduced under temperatures lower than -12oC compared to the control.
  • M. Heidari, F. Mesri Page 83
    Drought stress is one of the most important environmental factors in reducing growth, development and production of plants. To evaluate the effect of different salinity levels on antioxidant enzymatic activity (CAT, APX and GPX), sodium and potassium uptake and two organic compounds (carbohydrate and proline) in six wheat cultivars at seedling stage, a factorial experiment based on CRD was conducted with three replications at Biosynthesis Research Centre of Zabol University in 2007. The treatments were salinity at four concentrations including 0, 100, 200 and 300 mM NaCl and six wheat cultivars (Alvand, Falat, Gaskojen, Line4, Mahdavi and Shirazi). Results showed that increasing salinity level from 0 to 300 mM NaCl significantly increased the activity of only APX antioxidant enzyme, while decreased the activity of the two other antioxidant enzymes. Among the cultivars, Falat and Mahdavi had the highest level of APX activity at 300mM salinity level. Increased salinity levels enhanced carbohydrate and proline concentrations in all six cultivars. Among the cultivars, Alvand, Gaskojen, Lain4 and Shirazi which had the lowest APX enzyme activity, showed the highest carbohydrate and proline concentrations. Salinity caused reduction in potassium and an increase in sodium uptake. Falat and Mahdavi cultivars had the best controlling on sodium and potassium uptake due to possessing the highest APX activity as well as a desirable carbohydrate and proline content in aboveground parts especially at S3 salinity level. From the results of this study it can be deduced that osmotic adjustment is more effective in conferring the salinity tolerance to wheat cultivars than the antioxidant enzyme activity at seedling stage.