فهرست مطالب

راهبرد دفاعی - پیاپی 19 (بهار 1387)

فصلنامه راهبرد دفاعی
پیاپی 19 (بهار 1387)

  • تاریخ انتشار: 1387/04/01
  • تعداد عناوین: 9
|
  • طاهره ترابی صفحه 1
    سنت‎های اروپا در سیاست بین‎الملل مبتنی بر موازنه‎گرایی بوده است. این امر در سال‎های پس از معاهده ی وستفالیا و در دو دوره‎ی تاریخی به‎کار گرفته شده است. نشانه های موازنه‎گرایی را می‎توان در کنترل نیروی تهدیدکننده و سیطره جو در نظام جهانی ملاحظه نمود. شواهد نشان می‎دهد که تلاش کشورهای اروپایی برای موازنه‎گرایی از راه الگوهای محدودکننده انجام گرفته است. کشورهای اروپایی در حالی که به سنت‎های موازنه‎گرایی توجه دارند، اما انگیزه ی چندانی برای مقابله و رویارویی با آمریکا ندارند. آنان ترجیح می‎دهند که از الگوی محدودسازی برای موازنه ی قدرت با آمریکا استفاده نمایند. در این مقاله، روند و نشانه های محدودسازی آمریکا در چارچوب سیاست موازنه ی قوا و طی سال‎های 2008-1991 بررسی می‎شود.
    کلیدواژگان: موازنه ی قوا، قدرت تهاجمی، سیطره ی ناقص، بازدارندگی، بحران‎های جهانی
  • محمود عسگری صفحه 31
    میل به تعادل یکی از ویژگی های نظام بین الملل است. از این رو هرگاه قدرتی به لحاظ توانایی در شرایط نبود تقارن قرار گیرد، سایر بازیگران تاثیرگذار در پی ایجاد موازنه با آن قدرت برمی آیند. فروپاشی ابرقدرت شرق، موقعیتی را به وجود آورد که آمریکا خود را به عنوان تنها ابرقدرت معرفی نمود و حوادث یازده سپتامبر موجب اتخاذ رویکرد یک جانبه گرایانه ی تهاجمی از سوی دولتمردان کاخ سفید شد.
    در چنین شرایطی، قدرت های عمده در راستای جلوگیری از اقدام های ایالات متحده، درصدد ایجاد نوع خاصی از موازنه برآمدند که اندیشمندان از آن با عنوان موازنه ی نرم نام می برند. این مقاله تلاش دارد ضمن تبیین چارچوب نظری این بحث، نوع و چه گونگی عمل کرد قدرت های مؤثر، برای ایجاد این موازنه علیه آمریکا را بررسی کند.
    کلیدواژگان: موازنه ی نرم، آمریکا، واقع گرایی، اتحادیه ی اروپا، ائتلاف سازی، چین، روسیه
  • فاطمه سلیمانی پورلک صفحه 55
    اگرچه شکل بندی محور آمریکا چین در چارچوب های هم کاری جویانه و مشارکت گرایانه تعریف می شود، اما این محور از ویژگی رقابتی نیز برخوردار می باشد. در این مقاله، تلاش شده تا پدیده ی ظهور چین و پیامدهایی که در حوزه های موضوعی گوناگون در نظام جهانی، به ویژه در برابر آمریکا به همراه داشته یا خواهد داشت، مورد بررسی قرار گیرد. بر این پایه، با بهره گیری از رهیافت های نظری واقع گرایی و لیبرالیسم الگوهای رفتاری دو کشور از زوایای گوناگون تبیین می گردد.
    تعامل رقابت گرای راهبردی آمریکا و چین و هم چنین تعامل مشارکت گرای اقتصادی آن ها در قالب های نظری پیش گفته که هر یک محورهای گوناگون را در بر می گیرند، با این هدف طرح شده اند که نشان دهند الگوی تعاملی غالب در محور آمریکا چین مطابق تعریف واقع بینانه منافع دو کشور، الگویی تلفیقی است که به تناسب، طیفی از رقابت تا شراکت را در بر می گیرد.
    کلیدواژگان: آمریکا، چین، واقع گرایی، آسیای شرقی، نظم منطقه ای، رقابت راهبردی
  • رحمن قهرمانپور صفحه 79
    امروزه خاورمیانه به مثابه یکی از مهم ترین مناطق راهبردی جهان، تبدیل به یکی از کانون های چالش برانگیز، علیه سیاست های آمریکا شده است. در این مقاله تلاش شده چالش های ذهنی و عینی سیاست های آمریکا در خاورمیانه مورد بررسی قرار بگیرد. نویسنده، نداشتن شناخت درست نخبگان فکری و اجرایی ایالات متحده را مهم ترین چالش ذهنی دولتمردان کاخ سفید در مواجهه با خاورمیانه برشمرده است. در بحث چالش های عینی نیز، نویسنده این چالش ها را در سه حوزه ی «بازیگران»، «روندها» و «زیر مناطق خاورمیانه» مورد بررسی قرار داده است. سیاست های نادرست آمریکا باعث تشدید تاثیرگذاری چالش های عینی و ذهنی بر یک دیگر شده است.
    کلیدواژگان: آمریکا، عراق، خاورمیانه، راهبرد، چالش های راهبردی، نظام منطقه ای
  • ابراهیم متقی صفحه 99
    روندهای تغییریابنده سیاست بین‎الملل نشان می‎دهد که قابلیت‎های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و فن آورانه ی قدرت‎های بزرگ تحت تاثیر موج‎های جهانی قرار می‎گیرد. این موج‎ها شامل موضوعاتی همانند فن آوری، ارتباطات، هویت و قدرت می‎باشند. در این مقاله تلاش می‎شود تا نشانه های «افول قدرت راهبردی» آمریکا در حوزه‎ی داخلی مورد توجه قرار می‎گیرد. در این ارتباط، موضوعاتی مانند خرده فرهنگ‎ها، مهاجرت، جنبش‎های اجتماعی، چالش‎های محیطی و تضادهای درون‎ساختاری مورد ارزیابی واقع می‎شود. شاخص‎های یاد شده بیان‎گر آن است که ساختار قدرت درونی آمریکا به‎گونه‎ای توانایی بازتولید خود را از دست می‎دهد. چنین نشانه هایی را می‎توان عامل افول تدریجی قدرت در آمریکا دانست.
    کلیدواژگان: خرده‎فرهنگ، انسجام اجتماعی، قدرت نرم، تعارض اجتماعی، هیسپنیک، آمریکا
  • حیدرعلی بلوجی صفحه 135
    جنگ نامتقارن از مباحثی است که در دهه ی اخیر مورد توجه اندیشمندان قرار گرفته است. شکاف بین سطح و نوع توانمندی های کشورها، از دلایل اصلی گسترش ادبیات این موضوع می باشد. پس از فروپاشی شوروی و به ویژه پس از حوادث یازده سپتامبر، سیاست های یک جانبه گرایانه ی تهاجمی آمریکا موجب گردید برخی دیگر از بازیگران بین المللی نیز از جنگ نامتقارن به مثابه یکی از راهکارهای مؤثر برای رویارویی با سلطه طلبی ایالات متحده و به چالش کشیدن این کشور بهره گیری نمایند.
    در این مقاله نویسنده تلاش نموده پس از تبیین نظری مفهوم جنگ نامتقارن به عنوان یکی از چالش های فراروی آمریکا، نگاه دولت مردان کاخ سفید و رقیبان این کشور به این مقوله را بررسی کند.
    کلیدواژگان: جنگ نامتقارن، تهدید، آمریکا، آسیب پذیری، راهبرد نامتقارن، غافل گیری
  • محمود ایوب، بهناز اسدی کیا صفحه 157
    تحلیل روندهای جهانی بیانگر آن است که اسلام سیاسی به یکی از چالش های اساسی ایالات متحده تبدیل شده است. هم چنین تقسیم بندی مبتنی بر تبعیض شمال جنوب نیز از سویی نشانه ی شکافی جدی در نظام بین الملل بوده و از سوی دیگر به باور بسیاری از اندیشمندان یکی از دلایل برخی از اقدام های خشونت آمیز می باشد که می تواند امنیت بین المللی را به چالش بکشد.
    در این مقاله پس از ارائه ی مباحثی درباره ی ماهیت، جاذبه ها و ظرفیت های نهفته در اسلام سیاسی برای رویارویی با سلطه طلبی، به تاثیر سیاست های آمریکا در رشد و بالندگی این ایدئولوژی پرداخته شده است. در پایان، نویسنده بر این نکته تاکید دارد که احتمال دارد در دهه های آینده، اسلام سیاسی به صدای فرودستان و مستضعفان در نظام بین المللی تبدیل شود.
    کلیدواژگان: سیطره، عراق، اسلام سیاسی، آمریکا، خاورمیانه، نظام سلطه، رژیم صهیونیستی
  • معرفی و ارزیابی کتاب
  • پیمان وهاب پور صفحه 189
|
  • T. Torabi Page 1
    The European tradition in international politics has been mainly based on a desire to build a balanced system. This inclination has showed itself in two periods after the Westphalia treaty. Signs of this tendency also are visible in controlling a threatening and dominating power. Based on historical facts, the Europeans have attempted to realize this inclination through restrictive mechanisms. However, at present, they do have no more incentives to resist the USA domination. They prefer to use available restrictive mechanisms to construct a balance of power with the USA rather than confronting it. The trend and signs restricting the US through a policy of balance of power during the years 1991-2008 is considered in this paper
  • M. Asgary Page 31
    Inclination to be balanced is one of characteristics of the international system. Therefore, whenever an actor is in asymmetric position in terms of its strength, other actors will be inclined to establish a balance with that power. The collapse of the former USSR led to a situation in which the US identified herself as the only superpower, and the 9/11 incidents caused adoption of offensive unilateral policy by the USA.
  • F. Soleymani Pourlak Page 55
    Although shape of the US-China axis is defined within a cooperative and partnership framework, it does have a competitive feature too. The author attempts in this paper to consider rising of China and also its probable impacts on various fields in international system, especially on the USA. Therefore, using Realism and Liberalism, as the main conceptual approaches, this paper explains behavioral patterns of the two powers through different aspects. The strategic competitive interaction between the US and China and their economic partnership, as understood through the above-said approaches, is focused here to show that according to realistic definition of their interests, pattern of interaction in the US-China axis is a combined pattern, which as needed comprises a range of competitions up to partnership.
  • R. Ghahramanpour Page 79
    Nowadays, the Middle East region, as one of the most strategic regions in the world, is at the core of the challenges against the US policies. Therefore, the paper intends to consider subjective and practical challenges in this regard. For the author of this paper, lack of correct understanding among the US scholars as well as officials is the main subjective challenge; while the practical challenges fall in three fields of actors, trends and sub-regions in the Middle East. In fact, wrong policies of the US have exacerbated the impact of these challenges on each other.
  • I. Mottaghi Page 99
    The changing trends of international politics show that political, economic, cultural and technological capabilities of the great powers are affected by global trends such as technology, communication, identity and power. This paper considers internal signs of the US power decline. Thus, the paper discusses issues such as sub-cultures, immigration, social movements, environmental challenges and inter-structural conflicts. These indicators show that interior structure of the US political system is losing its ability to reproduce itself. They can also be understood as incremental decline of the US power.
  • H.A. Balouji Page 135
    During the recent decade, the strategists due to some new developments have reconsidered the idea of asymmetric warfare. The gap between level and type of capability of the actors in the international system is a main cause of the promotion of the related literature. In the meantime, after the collapse of the former USSR and in the aftermath of the 9/11, the US offensive and unilateral policies have led some actors to take advantage of asymmetric means of warfare to challenge and defy the US domination. In this paper, the author has considered the concept of asymmetric warfare as a challenge to the USA, and then he explains the US and its rival's views on this issue.
  • M. Ayoob, B. Asadikia Page 157
    An analysis of the global trends illustrates that political Islam has become a fundamental challenge against the USA. Also division of the world into North-South shows a critical gap in the international system, which, for In this situation, the other major powers in the international system attempted to set up a special balance, which is called "soft balancing". While this paper intends to explain the relevant conceptual framework, it focuses on the kind of functioning of other effective powers to create this balance.