فهرست مطالب

مطالعات اجتماعی - روان شناختی زنان - سال هشتم شماره 1 (پیاپی 23، بهار 1389)

فصلنامه مطالعات اجتماعی - روان شناختی زنان
سال هشتم شماره 1 (پیاپی 23، بهار 1389)

  • تاریخ انتشار: 1389/04/04
  • تعداد عناوین: 7
|
  • اسدالله نجفی، عباس افرازه صفحه 7
    مدیریت دانش، با توجه به ضرورت دربرگیری سرمایه های دانشی و افزایش آن، در دوره ی اقتصاد دانش محور پدید آمده و در حال گسترش است. یکی از بخش های اصلی این مدیریت، منابع انسانی (به عنوان کارکنان دانشی) است، که با توجه به گذر از دوره ی صنعتی به دوره ی دانش و لزوم پیدایش سازمان های دانش محور، نگاه به کارکرد، و نیز اندازه گیری و افزایش آن، یکی از موضوع های مهم گستره ی مدیریت است، زیرا به ارزیابی این سرمایه و نیز اثربخشی فرآیندهای مدیریتی در سازمان می پردازد و در این راستا انسان نقشی کلیدی را برای افزایش کارکرد در کارهای دانشی بر عهده دارد. در این نوشتارتلاش می کنیمتا روشی را ارائه دهیم که اندازه ی کارکرد کارکنان دانشی زن را در لایه های گوناگون سازمان نمایش دهد و افزون بر روشن ساختن دلایل پدید آمدن وضع کنونی و اولویت بندیآن، بر پایه ی روش های تصمیم گیری مناسب، و بررسی رفتاری آن با تحلیل های پویا، به بیان راه کارهایافزایش کارکرد کارکنان دانشی زن، با استفاده از راه کارهای دنباله های زمانی بپردازد و بر پایه ی شرایط، از میان گزینه های گوناگون، به ترین گزینه را به عنوان راه کار به بود کارکرد کارکنان دانشی زن ارائه دهد.
    این روش در یک شرکت ایرانیآزموده شده و اعتبار آن بر پایه ی روی کرد اعتبارسنجی ساختاری سنجیده می شود.
    کلیدواژگان: کارکنان دانشی، زن، کارکرد، اندازه گیری، افزایش کارکرد
  • مهندس پگاه مریدسادات، احمد رضوان فر، حسین شعبان علی فمی، غلامرضا پزشکی راد صفحه 31
    به رغم اهمیتی که ارائه ی خدمات ترویج در به بود وضعیت زنان روستایی دارد، به دلایلی،چوننا هم آهنگ بودن محتوای برنامه های ترویج، به عنوان یکی از سازه های بسیار مهم اینسامانه، با نیازها و شرایطویژه ی زنان، تاکنون، خدمات ترویجیشایسته یی به زنان ارائه نشده است؛ به همین دلیل، به بود چه گونگی ترویج، به وسیله ی هم آهنگی محتوای برنامه هایآن با نیازهای زنان روستایی، در بررسی هایگوناگون،مورد تاکید پژوهش گران قرار گرفته است.
    پژوهش پیش رو، پژوهشی پیمایشی و کاربردی است، که با هدف بررسی محتوایمناسب ترویج برای زنان روستایی استان خوزستان،و در راستای به بود خدمات رسانی و دست رسیآنان به این خدمات صورت گرفته است. نمونه ی آماری پژوهش را 140 نفر از زنان روستایی روستاهای استان خوزستان تشکیل می دهند، که با روش نمونه گیری طبقه یی تصادفی، با انتساب متناسب،انتخاب شده اند. ابزار پژوهش نیز، پرسش نامه ی نیمه باز است،کهبرای تحلیل داده های آن،افزون بر نرم افزار آماریSPSS، آماره های توصیفی (میانگین، درصد، و مانند آن) و استنباطی (تحلیل عاملی) نیز به کار برده شده است.
    یافته هایبه دست آمده نشان می دهد که از نظر زنان روستایی، خدمات حمایتی و اجرایی، محتوای مرتبط با ارائه یداده ها، آموزش، و رای زنیدرباره ی مدیریت منزل، ظرفیت سازی نهادی، و ارائه یداده ها، آموزش، و رای زنی درباره ی صنایع دستی و کشاورزی، به ترتیب،در اولویت قرار دارد.
    کلیدواژگان: سامانه ی ترویج، خدمات رسانی، محتوا، زنان روستایی
  • مهرانگیز شعاع کاظمی صفحه 57
    پژوهش پیش رو، با هدف بررسی پیوندمیان الگوهای ارتباطی و خوش نودی زناشویی، به منظور سلامت خانواده صورت گرفته است.
    نمونه ی پژوهش 200 نفر (150زن و 50 مرد) از افراد همسردار و شاغل شهر تهران اند، که به شیوه ی تصادفی ساده گزیده شدند. روش پژوهش از نوع توصیفی (هم بستگی)، و ابزار آن پرسش نامه است:«پرسش نامه ی الگوهای ارتباطی (CPQ)» که دارای سه خرده مقیاس ارتباط (سازنده ی متقابل، اجتناب متقابل، و توقع/کناره گیری) و پایایی میان 80درصدتا 82درصد است، و«پرسش نامه ی زناشویی مادزلی (MMQ)» که 20 پرسش در جنبه هایگوناگون (جنسی، غیرجنسی،وزندگی کلی) دارد. اعتبار پرسش نامه، به وسیله ی آلفای کرون باخ، برای زنان و مردان، به ترتیب،0٫87 و 0٫86 به دست آمده است و آزمون های آماری هم بستگی پیرسون، آزمون tگروه های مستقل، و رگرسیون چندمتغیره بود.
    نتایج به دست آمده، با توجه به حجم نمونه،نشان دهنده ی هم بستگی مثبت و معنادار میان الگو های ارتباطی سازنده و خوش نودی از پیوند زناشویی درزنان بود؛ یعنی هرچه پیوند سازنده و بدون سرزنش/اجتناب باشد،همسران،به ویژه زنان، از خوش نودی بالاتری برخوردار خواهند بود.
    کلیدواژگان: الگو های ارتباطی، خوش نودی از پیوند زناشویی، افراد همسردار
  • مژگان دستوری صفحه 71
    هیئت های مذهبی، به عنوان مهم ترین کانون نمایش مناسکسوگ واری تشیع، با زندگی اجتماعی، فرهنگی، و اخلاقی مؤمنان کاملا آمیخته اند و هم واره،با به ترین شکل، حالت های روحی و شیوه ی زندگی پیروان تشیع را با جهان بینی و اخلاق هم آهنگ با آن پیوند می دهند. رخ داد انقلاب اسلامی آغاز ورود گسترده ی زنان به گستره ی اجتماع، وهم زمان با آن، هم کاری جدی تر و پویاتر آنان در مراسم و آداب سوگ واری بود. جنگ و پیدایشدگرگونی های سیاسی، اجتماعی، و اقتصادی پس از آن و نیز دگرگونی های ناشی از گسترش نوگرایی سبب پدید آمدندگرگونی در باورها و نگرش های دینیمردم، به ویژه زنان،ونیز دگرگونی فهم آنان از سازه های اصلیمناسک دینی و سوگ واری شد و این مراسم را با دگرگونی محتوایی و صوری بسیارروبه رو کرد؛ به گونه یی که در سال های پایانی دهه ی 70، اشکالیتازه ازهیئت هایدینی و مداحی گسترش یافت، که ساختار و عناصر سازنده ی آن با انواع سنتیدیگرگون بود.
    در این پژوهش، به بررسیدگرگونی ها،دلایل، و چه گونگی آن ها می پردازیم.
    کلیدواژگان: هیئت های زنانه، جنبش های دینی، مداحی، مناسک دینی
  • کاووس حسن لی، شهین حقیقی صفحه 91
    بهرام بیضایی از نویسندگان نام آشنای ایرانی است که در برخی از نمایش نامه های او، زنان دارای نقشی محوری اند. نمایش نامه ی شب هزارویکمبیضایی دربرگیرنده ی سه اپیزود است که در آن ها، هم راه با دست بردن در گفته های موجود از داستان های کهن و بازآفرینی آن ها، نقش زن در کانون توجه قرار گرفته و با نقش های اساطیری آناهیتا پیوند خورده است؛ هرچند به رغم این پیوند، زنان این نمایش نامه نقش های واقعی و طبیعی خود در سامانه ی حاکم را نیز به خوبی بازی می کنند. آن ها نمادی روشن از یک یا چند ویژگی برجسته ی انسانی اند که پیوسته در پیکار و کش مکش با سامانه ی موجود به سر می برند.
    در این نوشتار، به واکاوی و بررسی نقش، جای گاه، کنش ها، و واکنش های زن در این اثر می پردازیم.
    کلیدواژگان: بهرام بیضایی، نمایش نامه ی شب هزارویکم، زن، آناهیتا، سامانه ی مردسالار، اسطوره
  • فاطمه نجاتی صفحه 115
    هدف اصلی ایننوشتار بررسیسازوکار سهم بری از خانه ی مشترک میان همسران است. متغیر وابسته رامالک خانه تشکیل می دهد و متغیرهای مستقل پژوهش نیز عبارت اند از: اندازه یهم کاری زن در خریدخانه؛توان تصمیم گیری زنان؛ تحصیلات؛ اشتغال؛ نسبت درآمد زن به مرد؛مقدار درآمدی که زن برای هزینه های خانواده خرج می کند؛و باور نان آوری مردان.
    نمونه ی این پژوهش 383 نفر از زنان همسردار (شاغل و خانه دار) شهرستان گرگان اند، که به روش خوشه یی چند مرحله یی گزیده شده اند.
    نتایج پژوهش نشان داد مردان، بیش از زنان، و زنان شاغل، بیش از زنان خانه دار، در مالکیتخانه ی مشترک سهیم اند. از میان متغیر های مستقل، اندازه ی هم کاری اقتصادی زنان در خریدخانه، توان تصمیم گیری زنان، و باور نان آور بودن مرد با متغیر وابسته پیوندی معنادار دارد؛ یعنی اگرچه متغیرهای دیگر، مانند تحصیلات، اشتغال، نسبت درآمد زن به شوهر، و مقدار درآمدی که زن در خانواده خرج می کند، به گونه یی مستقیم،با سهم بری زنان از خانهپیوند ندارد، می تواند با فراهم آوردن امکان هم کاری اقتصادی زن در خریدخانه، به گونه یی غیرمستقیم، نقشی مهم را بازیکند؛ به این ترتیب، بر پایه ی چهارچوب نظری پژوهش، هر گونه سیاست اجتماعی بازدارنده درباره ی تحصیلات، اشتغال، و درآمد زنان،یاراه های تقویت کننده ی نقش های جنسیتی، که به نوعی با درآمد مالی زنان و شیوه یهم کاری آن هادر اقتصاد خانواده پیوند دارد، می تواندبر موقعیت اقتصادی زنان در خانواده و اندازه ی سهم بری آن ها از خانه ی مشترک مؤثر باشد.
    کلیدواژگان: سهم بری زنان، خانه، سیاست اجتماعی، قانون
  • فرحناز بهرامی، منصور سودانی، مهناز مهرابی زاده هنرمند صفحه 129
    در این پژوهش، اثربخشی گشتالت درمانی به شیوه ی گروهی بر زنان مطلقه ی زیر پوشش اداره ی به زیستی خرم شهر مورد بررسی قرار گرفت.
    جامعه ی آماری پژوهش را زنان مطلقه ی اداره یبه زیست یتشکیل می دهند، که 60 نفر از آن ها، به روش نمونه گیری دردست رس، و در دو گروه آزمایشی و گواه، به عنوان نمونه ی پژوهش، مورد بررسی قرار گرفتند. ابزار پژوهش عبارت است از: «خرده مقیاس افسردگی پرسش نامه یMMPI»، «پرسش نامه ی عزت نفس آیزنک»، و «مقیاسبازنگری شده ی احساس تنهایی». پژوهش از نوع پیش آزمون پس آزمون با گروه گواه است، که پس از گزینش تصادفی گروه های آزمایشی و گواه و انجام پیش آزمون بر روی هردو گروه، مداخله ی آزمایشی (روش گشتالت درمانی) در هشت نشست بر روی گروه آزمایشی اجرا شد و پس از پایان، از هر دو گروه پس آزمون به عمل آمد.
    به منظور بررسی انگاره های پژوهش، از روش آماری تحلیل واریانس چند متغیری استفاده شد و نتایج به دست آمده از تحلیل داده ها نشان داد که گشتالت درمانی به شیوه ی گروهی باعث کاهش افسردگی، احساس تنهایی، و نیز افزایش عزت نفس زنان مطلقه ی گروه آزمایشی، در مقایسه با گروه کنترل، شده است.
    کلیدواژگان: گشتالت درمانی، طلاق، عزت نفس، افسردگی، احساس تنهایی
|
  • Asadollāh NajafĪ Page 7
    Regarding the necessity of employing the intellectual capital, knowledge management has established in knowledge-based economy period, and it is developing by now. One of the main parts of this type of management is the human resources—as knowledge workers. The transition from industrial period to knowledge era and the need of establishing some knowledge-based organisations attach importance to performance of human resources, its measurement, and growth in knowledge management which evaluates such capital and the effectiveness of managerial process in organisations. As human plays the key role for developing efficiency in knowledge-based efforts, in this paper, we seek to present a method to measure the performance of women knowledge worker in different parts of an organisation, describe reasons of present conditions, and determine their priority to be considered.Based on the best decision-making procedures, dynamic behaviour analysis, and employingtime series, we try to recommend some solutions, and according to situations, offer the best option among different ones to improve performance of women knowledge worker.This method is verified in an Iranian organisation and validated by the content validity approach.
  • Pegāh Morid-Sādāt , Ahmad Rezvān-Far , Hoseyn Shabān-AlĪ FamĪ , Qolām-Rezā PezeshkĪ Rād Page 31
    In spite of the importance of delivering extension services to improve socio­economic status of rural women, due to some reasons such as lack of compatibility of extension program contents, which is a significant factor in the system, with the specific needs and conditions of rural women, the appropriate extension services has not been offered to them. Therefore, different studies have emphasized on improving extension services quality through aligning extension contents with such women requirements. Accordingly, the main purpose of this research is to investigate the appropriate contents of extension system for rural women in Khūzestān province. This is a survey-type and applied research. The statistical population of the study consists of 140 rural women of Khūzestān province, selected by method of proportionate stratified random sampling. The data is gathered through semi-open questionnaire and analysed with SPSS software, descriptive statistics (mean, percentage, etc.), and inferential statistics (Factor analysis).The findings show that the rural women give priority to support and execution of extension services contents in connection with data presented, training, and advisory on home economic, institutional capacity,training, and advisory on hand-craft and agriculture.
  • Mehrangiz Shoā'KāzemĪ Page 57
    This article has been studied the relationship between communication models and couple satisfaction to examine the health of the family. Research samples selected randomly from 200 married and employed people (150 women and 50 men) in Tehrān city. This research has been done by descriptive method (correlation) and data was gathered by employing two questioners: “The Communication Patterns Questionnaire (CPQ)” with three relation subscales (mutual constructive, mutual avoidance, and demand/withdraw communication) and a stability range from80 to 82 percent,and “Maudsley Marital Questionnaire (MMQ)” with 20 questions in different fields (sexual, non-sexual, and general questions). By Cronbach’s alpha, reliability of the questionnaire has been measured 87per cent for women and 86per cent for men. The statistical tests for this research were Pearson’s correlation, t-test for independent variables, and multivariable regression.Regarding the number of sample population, the results indicated positive and significant correlation between constructive communication patterns and satisfaction from matrimonial relationship in women, in other word, more constructive and without blaming/avoidance relationship leads to more couple satisfaction, especially among women.
  • Mozhgān DastŪrĪ Page 71
    Religious groups as the most prominent centre to exhibit rituals of bewailing are intertwined with social, cultural, and moral life of the believers.It always joins spiritual conditions and the lifestyle of Shia followers to its concordant worldview and ethics.By the Islamic Revolution of Iran, women’s participation in social activities has increased and it led to their more serious cooperation in religious ceremony and bewailing political, social, and economical changes. After revolution, the war and also growth of modernism transformed the beliefs and religious attitude of people, especially women. It also made a change in women’s understanding of religious and bewailing rituals structures that in its own caused to a transformation in such rituals as far as it concerned to the content and performance. By the late AP1370s(AD 1991–2000), new religious groups and reciting ways of eulogies emerged whose identical elements and structures differed from traditional one. In this research, we study these changes, qualities, and the related reasons of such changes.
  • KāvŪs Hasan-LĪ Page 91
    BahrāmBeyzāyī is one of the famous Persian writers that in some of his plays,the woman has significant role. In Shab-e Hezār o Yek-om (The Thousand and First Night),athree episodeplay, Beyzāyī has focused on woman role and associated it by mythical image of Ānāhitā throughmanipulating the statements survived from ancient stories and recreating them.In spite of suchmythical association,women of this play alsoperform their own real and natural role in the dominant patriarch system very well. They are clearsymbol signifying one or several human salient qualities thatare continuously in fight and struggle with the patriarch system. In this article, the woman’s role, actions, and reactions in Shab-e Hezār o Yek-om has been surveyed.
  • FātemÉ NejātĪ, Ma Page 115
    The main objective of this paper is to study on sharing mechanism of the joint house of couples. The dependent variable of the research is the home owner and theindependent ones are the amount of women cooperation in buying house, women’s decision making power, education, employment, and ratio of women’s income to their husbands’, the amount of women’s income spending at home, and the breadwinner idea. The 383 married women who live in Gorgān city,Golestān province, Iran, have been selected as research sample by multistage cluster sampling method.The results have shown that husbands more than wives, and employed women more than housekeeping wives share in the ownership of a house. Among indirect variables, the amount of women economic cooperation on buying house, their decision making power, and the breadwinner idea has significant relationship with dependent variables. Although other variable such as women education, employment, ratio of woman’s income to their husband’s, the amount of women’s income spendingat home have no direct effect on women sharing of house, it can play a considerable role to increase the possibility of women economic cooperation tobuying house.Therefore, based on the theoretical framework of the study, any social policy with restraining effect on women education, employment, and financial income, or, the ways reinforcing gender rolesconnected to women’s income and their cooperation in family economics, may prove effective on women economic situation in family and their portion of joint house sharing.
  • Farahnāz BahrāmĪ, Ma Page 129
    This research examined the effect of group gestalt therapy on self-esteem of divorced women, affiliated withKhorram-shahrSocial Welfare office. The statistical population of this research were60divorced women of Welfare Office, have been selectedthrough available sampling, and studied as two groups: an experimental and a control group. Data ofthe research gathered trough Depression subscale of “Minnesota Multiphasic Personality Inventory (MMPI)”,“Eysenck Self-Esteem Inventory”, and “Revised Felling of Loneliness Scale”.As the research employed the Pretest-posttest control group design, the experimental and the control group selected randomly, and have been pretested,and then the Gestalt Therapy has been implemented on experimental group in 8 sessions.At the end, both groups have been post tested.In order to analysisthe assumption of the research theMANOVA and subsequent ANOVA have been used and it revealed group gestalt therapy has been decreased depression and loneliness, and increased self-esteem in experimental group, compared tocontrol one.