فهرست مطالب

اقتصاد مقداری - سال ششم شماره 3 (پیاپی 22، پاییز 1388)

فصلنامه اقتصاد مقداری
سال ششم شماره 3 (پیاپی 22، پاییز 1388)

  • تاریخ انتشار: 1388/08/20
  • تعداد عناوین: 7
|
  • سید امیر حسین منجمی، مهدی ابزری، علیرضا رعیتی شوازی صفحه 1
    سرمایه گذاری در سهام عرضه شده در بورس اوراق بهادار یکی از گزینه های پرسود در بازار سرمایه است. بازار سهام دارای سیستمی غیر خطی و آشوب گونه است که تحت تاثیر شرایط سیاسی، اقتصادی و روانشناسی می باشد و می توان از سیستم های هوشمند غیرخطی همچون شبکه های عصبی مصنوعی، شبکه های عصبی فازی و الگوریتم های ژنتیک برای پیش بینی قیمت سهام استفاده نمود. در این مقاله به طراحی و ارائه ی یک مدل پیش بینی قیمت سهام با استفاده از شبکه ی عصبی فازی و الگوریتم های ژنتیکی و کاهش خطای پیش بینی قیمت سهام با استفاده از آن نسبت به استفاده از تکنیک شبکه ی عصبی مصنوعی به صورت منفرد پرداخته شده است. در ادامه پس از طراحی و پیاده سازی مدل شبکه های عصبی فازی و الگوریتم های ژنتیک، با استفاده از چهار معیار سنجش خطا، نتایج دو مدل مقایسه شده است. نتایج نشان می دهد که مدل ترکیبی شبکه های عصبی فازی و الگوریتم-های ژنتیک پیش بینی های بسیار مناسب تری داشته و نسبت به شبکه ی عصبی منفرد از سرعت بالاتر و توانایی تقریب قوی تری برای پیش بینی قیمت سهام برخوردار بوده است.
    کلیدواژگان: شبکه های عصبی فازی، الگوریتم های ژنتیک، پیش بینی، قیمت سهام
  • محمدحسن فطرس، حامد منصوری گرگری صفحه 27
    انرژی از عوامل اصلی تولید است. رشد تولیدات صنعتی با افزایش مصرف حامل های انرژی همراه بوده است. تبیین رابطه ی علی بین این دو، از مباحث مهم اقتصاد انرژی محسوب می شود. بهره برداری کارآمد از منابع انرژی و صرفه جویی در به کارگیری حامل های انرژی، به ویژه در بخش صنعت، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. بنابراین، شناخت نوع رابطه بین تولیدات صنعتی و مصرف انرژی در نیل به این هدف ضروری است. در این مقاله با استفاده از روش تودا-یاماموتو، به بررسی رابطه ی علی گرنجری بین حامل های انرژی مصرفی بخش صنعت و ارزش افزوده ی این بخش در ایران طی سال های 1385-1346 پرداخته شده است. نتایج به دست آمده نشان می دهند که رابطه ی علی دو طرفه ای بین مصرف برق و ارزش افزوده ی بخش صنعتی و نیز رابطه ی یک طرفه ای از ارزش افزوده ی بخش صنعتی به طرف مصرف گاز طبیعی و فراورده های نفتی وجود دارد. براساس این نتایج، سیاست صرفه جویی در مورد گاز طبیعی و فراورده های نفتی را می توان اعمال کرد، بدون آنکه بر ارزش افزوده ی بخش صنعتی تاثیر زیادی داشته باشد.
    کلیدواژگان: ارزش افزوده ی بخش صنعت، حامل های انرژی، تودا، یاماموتو، ایران
  • سید کمیل طیبی، مرتصی سامتی، یاسر عباسلو، فرشته اشراقی سامانی صفحه 55
    امروزه اهمیت آزاد سازی های اقتصادی و تقویت بازارهای مختلف ملی و جهانی بر کسی پوشیده نیست. در ادبیات اقتصادی نیز همواره بر ایجاد ثبات و رشد پایدار از طریق توسعه ی مالی تاکید می شود. با این حال، توسعه ی مالی نیازمند ابزار مالی از جمله سیستم بانکی کارآمد است، که کارآمدی آن از طریق رقابت پذیری و آزاد سازی مالی امکان پذیر است. این مطالعه اثرات توسعه ی مالی را از طریق اندازه گیری شاخص های مختلف بر رشد اقتصادی کشور ارزیابی می کند. همچنین، به دنبال بررسی این پرسش است که چنانچه سیستم مالی ایران در مواجهه با سناریوهای آزاد سازی مالی مانند آزاد سازی نرخ بهره و همگرایی آن به سمت تغییرات در قیمت ها قرار گیرد، چه اثری بر رشد اقتصادی کشور ایجاد می نماید. در صورتی که خصوصی سازی بانک ها به عنوان توسعه ی مالی تلقی شود، چگونه می تواند بر رشد اقتصادی کشور موثر باشد. برای رسیدن به این اهداف، با به کارگیری داده های نظام بانکی و برخی متغیرهای اقتصاد کلان ایران در مقطع زمانی 1384-1363 از روش های اقتصاد سنجی ARDL و ECM استفاده می شود تا از طریق آن بتوان اثرات کوتاه مدت و بلند مدت توسعه ی مالی را بر رشد اقتصادی کشور تجربه کرد. نتایج حاکی از اثر بخشی مثبت آزاد سازی مالی مبتنی بر همگرایی نرخ بهره و همچنین خصوصی سازی بانک ها بر رشد اقتصادی کشور به خصوص در بلند مدت است.
  • علی امامی میبدی، مرتضی افقه، محمدحسین رحمانی صفتی صفحه 79
    صنعت برق به دلیل نقش زیر بنایی و ارتباط تنگاتنگ با عوامل مؤثر بر رشد اقتصادی، صنعتی پویا و تاثیرگذار است و افزایش کارایی و بهره وری در آن از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است. بخش تولید برق (نیروگاه ها) مهمترین و در عین حال سرمایه-برترین بخش در صنعت برق می باشد. بنابراین، با توجه به اهمیت نیروگاه ها، هدف مقاله ی تجربی حاضر، اندازه گیری کارایی فنی در سال 1386 و نیز بهره وری طی سال های 86- 1381 برای 26 نیروگاه حرارتی فعال در ایران با استفاده از روش تحلیل فراگیر داده ها و شاخص مالم کوییست است. نتایج نشان داد که متوسط کارایی فنی نیروگاه ها تحت فرض بازده ی ثابت و متغیر در سال 1386، به ترتیب برابر با 4/76 و 8/92 درصد است و ناکارایی مقیاس بیشترین تاثیر را روی ناکارایی فنی دارد. رشد بهره وری تمام نیروگاه های مورد نظر طی سال های مورد بررسی به طور متوسط معادل 5/1 درصد بوده است و تاثیرگذارترین عامل در تغییرات بهره وری، تغییرات تکنولوژیکی معرفی شده است.
    کلیدواژگان: تحلیل فراگیر داده ها، کارایی فنی، بهره وری، شاخص مالم کوییست، نیروگاه ها
  • عباس عصاری آرانی، لطفعلی عاقلی، سعید شفیعی صفحه 105
    توزیع نامناسب درآمد و به دنبال آن فقر، موضوعی است که امروزه اقتصاددانان بیش از ثروت، نگران آن هستند. امروزه اهمیت توزیع درآمد در جامعه به حدی است که تقریبا تمامی اقتصاددانان یکی از اهداف و وظایف عمده ی دولت را توزیع درآمد ذکر می کنند. این تحقیق به دنبال بررسی تاثیرات سیاست های پولی بر توزیع درآمد در ایران است. نتایج تحقیق با استفاده از یک الگوی خودتوضیح برداری VAR نشان می دهد که تاثیر سیاست پولی بر توزیع درآمد در ایران در کوتاه مدت، میان مدت و بلند مدت متفاوت است. افزایش حجم پول به عنوان معیار سیاست پولی، بلافاصله موجب افزایش نابرابری درآمدی نمی شود، بلکه از سال دوم به بعد اثرات تشدید کننده ی نابرابری سیاست انبساطی پولی آغاز می شود و در دوره های بعد تداوم می یابد.
    کلیدواژگان: توزیع درآمد، سیاست پولی، ضریب جینی، الگوی خود توضیح برداری
  • حسین اکبری فرد، محمد سجاد کوشش صفحه 129

    بخش عمده ی درآمد ایران، درآمدهای حاصل از نفت است. نوسانات زیاد این درآمدها، تراز تجاری کشور را در طول دهه های اخیر با نوسانات زیادی مواجه کرده است. این مطالعه با تاکید بر تفاوت بین تکانه های موقت و دائمی درآمد ملی واقعی، به بررسی منابع اصلی تغییر در موازنه ی تراز تجاری کشور ایران در دوره ی 86-1369 می پردازد. با استفاده از تکنیک بلانچارد کوا تکانه های درآمد به دو جزء تکانه های دائمی و موقت تجزیه شده اند. با به کارگیری مدل «خودتوضیح برداری ساختاری» (SVAR) اثر این دو جزء تکانه بر تراز تجاری کشور بررسی گشته است. نتایج تخمین مدل نشان می دهد که تکانه های موقتی درآمد، مهمترین منبع تغییرات در تراز تجاری هستند. نتایج به دست آمده، کاملا با مدل های اقتصاد کلان در زمینه ی تراز تجاری سازگار هستند. در حالی که تکانه های موقت درآمد، عامل اصلی تغییرات در تراز تجاری هستند، تکانه های دائمی درآمد، در توضیح تغییرات تراز تجاری کشور نقش مهمی ایفا نمی کنند.

    کلیدواژگان: تراز تجاری، تکانه های موقت و دائمی درآمدی، تکنیک بلانچارد، کوا
  • مصطفی عمادزاده، حسن دلیری چولابی صفحه 147
    در این مقاله به بررسی روابط متقابل بین بخش های اقتصادی (خدمات، کشاورزی و صنعت) در دوره ی 2004-1980 پرداخته شده است، در این مطالعه با استفاده از مدل های خود رگرسیون برداری (VAR)، اثرات متقابل و پویای بخش های مورد نظر روی یکدیگر بررسی شده است. نتایج حاصل از تحقیق نشان می دهد که در سال های مورد نظر، بخش های اقتصادی در ایران کاملا مکمل یکدیگر بوده اند و رشد هر کدام از بخش ها مستلزم رشد بخش دیگر بوده است. همچنین، این نتایج رابطه ی متقابل بین بخش صنعت و کشاورزی را بسیار قوی تر ارزیابی کرده اند، به طوری که رشد بخش کشاورزی در دوره های آتی سبب رشد بخش صنعت و خدمات می شود. این واقعیت برای سایر بخش ها نیز وجود دارد. این نتایج همچنین لزوم استفاده از استراتژی های رشد متوازن بین بخش های اقتصادی در ایران را نمایان می کند، به طوری که رشد هر کدام از بخش های اقتصادی در ایران مستلزم رشد بخش های دیگر است.
    کلیدواژگان: ارزش افزوده، VAR، صنعت، کشاورزی، خدمات
|
  • Seyyed Amirhassan Monadjemi , Mehdi Abzari , Alireza Rayati Shavazi Page 1
    Investment in common stocks is one of most beneficent alternatives in capital markets, therefore forecasting of stock price is great significance for shareholders; however the complexity of stock markets. Most studies revealed stock price in Tehran stock exchange has not random walk pattern. Besides, with regard to nonlinear and chaos system in stock market that eclipsed of political, economical and psychological conditions, we can use nonlinear artificial systems such as artificial neural networks (ANN), fuzzy neural networks (FNN) and genetic algorithms (GA’s) for forecasting stock price. Two goals are aimed in this research: 1- Design and present a model for forecasting stock price, using FNN and GA (GFNN). 2- Reduction the forecasting error of GFNN stock price forecasting model, in compare with mere ANN. At first, for examination of mentioned goals, multi layer perceptron (MLP) of ten listing companies in Tehran stock exchange has been designed. Then, after design and implementation of GFNN, the results of two models, have been compared and hypotheses have been investigated by using error evaluating criteria (MSE, R2, NMSE and MAPE). The results of research show, in compare with mere ANN, GFNN has perfect predictions and has higher speed and more strong estimation for stock price forecasting.
  • Mohammad Hassan Fotros , Hamed Mansoori Page 27
    Energy is one of the key factors of production. The growth of industrial production is accompanied with increases in the demand for energy. More Efficient use of energy is of great importance for any system of production. This paper entertains a Granger causality test between energy consumption and the value-added of Iranian industries during 1967-2006 by using Toda-Yamamoto method. The results indicate that there is (a) a bi-directional causality relationship Between industries’ industries Value- Added and electricity consumption, (b) and uni-directional causality relationship from industries’value-added to natural gas and other petroleum products. Consequently, it is possible to pursue a reduction policy in petroleum use without any prejudice to industrial production.
  • Seyed Komail Tayebi , Morteza Sameti , Yaser Abbaslou , Fereshte Eshraghi Samani Page 55
    Today, economic liberalizations and national and global markets have been quite significant in sustainibility of economic growth. Indeed, financial development relies on an efficient bank system, arising from competitiveness and financial liberalization. This study evaluates effects of financial development, through measuring various indices, on Iran’s economic growth. It also raises questions: what is the effect of financial liberalization on the country growth if the country’s financial system experiences a specific scenario of financial liberalization, like interest rate liberalization and its convergence toward price changes? How does privatization in banking system affect the country’s economic growth? To approach these ends, we use econometric methods (such as ARDL and ECM) and data of Iran’s banking system as well as other macroeconomic variables over 1984-2005. This allows us to explore empirically both short and long-run effects of financial development on the countryُs economic growth. The expected results confirm the significant and positive effects of interest rate convergence and privatization of the banking system on the country’s economic growth, particularly in the long-run.
  • Ali Emami Meibodi , Morteza Afghah , Mohammad Hosein Rahmani Sefati Page 79
    Electrical industry has strong effect and is dynamic industry because of it,s infrastructural role and it,s relationship to effective factors of economic growth. Increasing efficiency and productivity are significant consideration electrical industry. Electrical production entity (power plants) is important and also most investing entity of electrical industry. Therefore according to importance of power plants, aim of this empirical paper is that to measure thechnical efficiency in year 2008 and productivity during years 2003-2008 for 26 thermal power plants of iran by Data Envelopment Analysis (DEA) method and Malmquist Index. These results explanate the under assumption of constant returns and variable in year 2008, average amount of technical efficiency of power plants was 76.4 and 92.8 respectivity and Scale inefficiency has the maximum impact on the technical inefficiency. On average the productivity growth in all of selected power plants was equal to 1.5 percent during years 2003-2008 and it was the most influential factor in productivity of technological change.
  • Abbas Assari Arani , Lotfali Agheli , Saeid Shafiei Page 105
    Nowadays, the economists are worrying about inappropriate income distribution and consequently, poverty, rather than wealth. Income distribution is a main element in current societies, and approximately all of the economists express that one of the most important aims and tasks of Governments is income distribution. This research concerns about effects of monetary policies on income distribution in Iran. We analyzed the data by means of vector auto regressive (VAR) model, and the final results show that there are differences between the impacts of monetary policies on income distribution in short-, medium- and long term in Iran. The expansion of money volume as a measure for monetray policy does not immediately result in increasing income inequality, however the intesifying effects of expantionary monetrary policy begins after second period and continues in the next terms.
  • Hossain Akbarifard , Mohammad Sajad Koushesh Page 129

    Iran is one of the oil exporter countries that the major part of its income is revenue of the oil. Trade balance in Iran was fluctuating too much in the past decade. This paper investigates the major sources of changes in the trade balance of Iran with an emphasis on the difference between permanent and transitory disturbances to income. Applying Blanchard-Quah technique, we classified income shocks in two groups, permanent shocks and transitory shocks and we have investigated the impacts of these shocks on the trade balance. The findings support the hypothesis that transitory disturbances to income are the main determinants of changes in the trade balance. These results seem to be fairly consistent with inter-temporal models of trade balance, which demonstrate transitory shocks to income as the main source of variations in the trade balance. These results do not seem to support the idea that productivity shocks alone generate most of the variation in the trade balance.

  • Mostafa Emadzadeh , Hassan Daliri Cholabi Page 147
    In most growth theories, economists have been searching ways of faster economic growth to emphasize interrelation sector. In this paper, we have surveyed the interactional relationships among economic sectors (services, agriculture and industry) in period 1980 - 2004. We have used vector autoregressive models (VAR) to estimate their dynamic interrelation effects on each other. The result is that these sectors are complementary in Iran and the growth of each sector relates to other sector's growth. Also, the relationship between agriculture and industry sector is of most importance.