مجله مهندسی مکانیک
پیاپی 76 (اردیبهشت 1390)

پرواز هواپیما همیشه با سر و صدا همراه بوده است. عوامل بسیاری سبب ایجاد نویز در پرواز هواپیما می شود که در این میان، موتور(های) هواپیما و عبور جریان هوا از روی بدنه و بال ها از جمله عوامل اصلی است. اگر فردی در نزدیکی فرودگاه و یا در مسیر پرواز هواپیماها زندگی کند، نویز حاصل از پرواز او را بسیار آزار خواهد داد. امروزه افراد بسیاری در معرض آلودگی های صوتی ناشی از پرواز هواپیما قرار دارند. همین موضوع نیز اندازه گیری نویز حاصل از پرواز در مناطق مسکونی و بررسی آثار آن روی زندگی انسان را به امری مهم مبدل ساخته است. در این مقاله، آثار مضر آلودگی صوتی ناشی از پرواز هواپیماها بر سلامتی انسان، میزان فراگیری دانش آموزان، زندگی حیوانات و همچنین قیمت ساختمان ها مطالعه می شود. پس از آشنایی با آثار نویز و درک ضرورت کاهش آن، منابع تولید کننده نویز را شناسایی کرده، به دنبال راهی برای حذف یا کاهش آن خواهیم بود.

یکی از نکات مهم در تحلیل عملکرد یک کمپرسور تخمین حد سرج آن است. با اینکه پدیده سرج، پدیده ای بسیار پیچیده است و وقوع آن تابع شرایط ماشین و سیستم متصل به آن می باشد، معیار هایی وجود دارد که می توان از آنها برای تعیین حد سرج و کنترل آن استفاده کرد. هدف اصلی این مقاله، بررسی پدیده سرج در کمپرسورهاست. در این راستا پدیده سرج از دیدگاه تئوری و تجربی مطالعه، روش های بررسی پدیده سرج عنوان و راهکارهای گوناگون پیشگیری از آن بیان می شود.

در این مقاله برخی از ابداعات جدید، که در طراحی و ساخت سپر خودروهای امروزی استفاده می شود، بررسی شده است. این بررسی ها از دیدگاه مکانیزم های جاذب انرژی در سپر خودرو انجام شده است. در این رهگذر، نخست وظایف اصلی یک سپر مناسب تشریح و انواع برخوردهای عابران پیاده با خودرو دسته بندی شده است. نهایتا سه نوع سپر جدید با یکدیگر مقایسه، معایب و مزایای هر یک بررسی شده است.

در این مقاله به بررسی راهکاری جدید در طراحی قسمت جلوی خودرو می پردازیم و آثار پارامترهای متعدد طراحی را بر ایمنی عابران پیاده بررسی می کنیم. محدودیت ها و امکانات با توجه به مسائلی چون طراحی، امکان ساخت و عملکرد تعیین می شوند. نوع مواد به کار رفته و سختی سازه جلو نیز به عنوان متغیرهای سیستم می باشند. این مقاله تاثیر استفاده از مواد به کاررفته در بخش جلوی خودرو، همچنین مواد جدیدی که همراه با طراحی های جدید و اصلاح طرح های قدیمی قابل استفاده است را نیز بررسی می کند. در انتها راهکاری کلی به منظور طراحی سازه جلوی خودرو، با توجه به ایمنی عابران پیاده در تصادف از جلو با خودرو، ارائه شده است.

چرخ و ریل در محدوده عمر کاری خود، حدود ده ها میلیون تماس شدید با یکدیگر دارند. که در نتیجه آن، دچار نوع خاصی از خستگی به نام خستگی تماس غلتشی می شوند. نخستین گام برای مطالعه این پدیده، تحلیل تماس چرخ و ریل تحت شرایط کاری مورد نظر است. در این مقاله، ابتدا تماس چرخ منوبلوک R7T با قطر 920 میلی متر و پروفیل استاندارد S1002 روی ریل UIC60 به کمک مدل سازی در نرم افزار اجزا محدود Abaqus 6.7 تحلیل شده است. مشخصات و شرایط استفاده شده نیز منطبق بر شرایط کاری سامانه ریلی مسافری ایران می باشد. در این تحلیل، رفتار ماده الاستوپلاستیک با سخت شوندگی سینماتیک تعریف شده است. برای صحه گذاری و مقایسه نتایج، تماس مورد نظر با استفاده از تئوری تحلیلی تماس هرتز با فرض الاستیک بودن مواد مطالعه شده است. بر اساس نتایج به دست آمده، چرخ در محل تماس دچار تغییرشکل پلاستیک شده، حداکثر تنش وان میسز 3 میلی متر زیر سطح چرخ رخ می دهد. با توجه به تغییرشکل پلاستیک چرخ، نتایج تحلیل اجزا محدود دقیق تر و به واقعیت نزدیک تر می باشد.

امروزه آزمون های غیرمخرب و پایش سلامت در صنایع هوا فضایی، دریایی، عمرانی و... به دلیل کاهش هزینه های ناشی از تعمیر و نگه داری و پیش گیری از خرابی های ناگهانی از اهمیت بسیاری برخوردارند. یکی از شیوه های نوین به کار رفته در سیستم های پایش سلامت، به کارگیری امواج هدایت شده فراصوتی است. الگوی انتشار امواج هدایت شده در محیط های مادی به شدت متاثر از پارامترهایی چون فرکانس تحریک، ضخامت قطعه، نوع ماده و مسافت طی شده توسط موج است که تحلیل این امواج را پیچیده می کند. در این مقاله سعی شده است تا نحوه تاثیر مسافت طی شده در انتشار امواج روی مشخصات امواج دریافتی بررسی شود. برای این منظور آزمون امواج هدایت شده روی نمونه ایرفویلی از جنس آلومینیوم 7075، که در صنایع هوانوردی کاربرد های بسیاری دارد، انجام شده و نتایج به دست آمده بررسی شده اند. این نتایج، پس از پردازش سیگنال، مطابقت مناسبی را با نتایج تحلیلی موج نشان می دهند و حاکی از توانایی این امواج در شناسایی عیوب موجود در عمق قطعه می باشند.

امروزه محاسبات و ساخت چرخ دنده، مخصوصا چرخ دنده های اصلاحی، با توجه به محدودیت سیستم های انتقال قدرت از اهمیت بسیاری برخوردار است. در این مقاله فرآیند مهندسی معکوس انجام شده در شرکت تراکتورسازی ارومیه، برای تولید چرخ دنده مخروطی دندانه مستقیم اصلاح شده جعبه دنده عقب تراکتور کمرشکن باغی مدل ایتالیایی، با استفاده از ابزارهای اندازه گیری کارگاهی، بررسی شده است. این بررسی با دمونتاژ چرخ دنده، عملیات کنترل ابعادی اولیه چرخ دنده آغاز و نتایج آن به عنوان داده های مقدماتی برای انجام محاسبات و ساخت مجدد چرخ دنده استفاده می شود. براساس الگوریتم ارائه شده در مهندسی معکوس ابعاد چرخ دنده های مخروطی دندانه مستقیم، به دلیل کافی نبودن داده ها، پاره ای عملیات ریاضی جهت حصول پارامترهایی چون مدول، زوایا، طول مولد و ضرایب اصلاح چرخ دنده انجام می شود. در ادامه با متالوگرافی نمونه اصلی و بررسی استانداردهای مربوطه، جنس چرخ دنده تعیین و در پایان چرخ دنده مخروطی نمونه تولید و با موفقیت روی جعبه دنده مونتاژ می شود.

سیستم های حمل و نقل ریلی مناسب ترین وسایل نقلیه می باشند که با صرف هزینه کم و با وجود ایمنی بالا از عهده حجم وسیعی از رفت و آمدها بر می آیند. در بین وسایل حمل و نقل ریلی مونوریل به عنوان یک وسیله نقلیه پر ظرفیت با دارا بودن ویژگی هایی از جمله ایمنی بالا، دوستار محیط بودن، انتقال مسافر در زمان اندک و جذاب بودن مورد توجه کشورهای زیادی قرار گرفته است. در این مقاله نخست به معرفی مونوریل و در ادامه به بیان ویژگی ها (مزایا و معایب) و در بخش پایانی به بررسی توانایی های آن در بین سیستم های ترابری ریلی پرداخته شده است؛ علاوه بر آن برای تفهیم بهتر و تجزیه و تحلیل مناسب تر از گرافها و جداول استفاده شده است؛ که از آن جمله می توان، جدول مشخصات فنی مونوریل های ساخت شرکت هیتاچی و نمودار مقایسه ظرفیت سیستم های حمل و نقل همگانی، نمودار توزیع مونوریل در کشورهای پیشرفته و نمودار روند ساخت مونوریل در 50 سال گذشته را نام برد.