فهرست مطالب
نشریه پترولوژی
پیاپی 4 (زمستان 1389)
- تاریخ انتشار: 1390/04/04
- تعداد عناوین: 7
-
-
صفحات 1-14دم های ریولیتی و تراکیتی در محدوده جنوب دستگرد در استان قم، دارای فنوکریست هایی از گارنت هستند. بررسی های انجام شده نشان می دهد که این گارنت ها غنی از آلماندین بوده، مقادیر سازنده های دیگر در آنها کم است. نتایج به دست آمده از بررسی ترکیب سنگ کل، نشان می دهد که ماگماهای منطقه پوسته ای داشته یا با پوسته آلوده شده اند. بر اساس ترکیب شیمیایی بیوتیت ها، می توان ماگماهای منطقه را ماگماهای پرآلومینه با پوسته ای در نظر گرفت. با استفاده از نتایج حاصل از ترکیب سنگ کل و همچنین شواهدی مانند عدم زنولیت یا زنوکریست مشخص، یکنواختی ترکیب گارنت، تعادل ترکیبی گارنت و بیوتیت، عدم وجود ادخال های دگرگونی و عدم وجود حاشیه های واکنشی در گارنت، گارنت های منطقه به صورت اولیه و آذرین است که از یک ماگمای پرآلومین متبلور شده اند.
کلیدواژگان: تراکیت، دستگرد، ریولیت، قم، گارنت، ماگمای پرآلومین -
صفحات 15-34بازالت ها، آندزیت ها، تراکی آندزیت ها، تفریت ها و لاتیت ها با گرایش شوشونیتی از مهم ترین توالی های ولکانیکی ائوسن منطقه لاهرود (اردبیل) هستند. پلاژیوکلاز، فلدسپار پتاسیم، بیوتیت و آمفیبول همراه با کلینوپیروکسن از مهمترین تشکیلدهندگان تراکی آندزیت ها (شوشونیت ها) هستند، در حالی که کلینوپیروکسن، پلاژیوکلاز و بیوتیت از کانی های تشکیل دهنده بازالت های شوشونیتی (آبساروکیت ها) هستند. ولکانیک های منطقه لاهرود دارای غنی شدگی در عناصر نادر خاکی سبک بوده و با غنی شدگی در LILE و تهی شدگی در HFSE مشخص می شوند. خصوصیات پتروگرافی به همراه ژئوشیمی عناصر نادر خاکی و عناصر کمیاب نشان دهنده گرایش شوشونیتی آنها و اشتقاق از یک محیط مرتبط با فرورانش است. نقش رسوبات ورقه فرورانش شده در ناحیه گدازه های لاهرود با توجه به خصوصیات ژئوشیمیایی این گدازه ها محرز است. ولکانیک های مورد مطالعه از ذوب بخشی اندک (1/0< تا 3>) یک لرزولیتی گارنت-اسپینل دار حاصل شده اند. مقایسه ولکانیک های منطقه لاهرود با گدازه های پلیوکواترنری سبلان و ولکانیک های ائوسن منطقه هشتجین نشان دهنده گرایش ژئوشیمیایی گوشته ای و درجه ذوب بخشی متفاوت است. تشکیل این سری های آتشفشانی می تواند در ارتباط با پرشیب شدن و گسستگی صفحه فرورانش در یک زون برخوردی پس از فرورانش در نظر گرفته شود.
کلیدواژگان: ائوسن، تهی شدگی در عناصر با قدرت میدانی بالا، زون فرورانش، سنگ های ولکانیکی منطقه لاهرود، شوشونیت، غنی شدگی در عناصر نادر خاکی سبک -
صفحات 35-44کانسار سرب و روی کهرویه در 25 کیلومتری جنوب غرب شهرضا قرار دارد. این کانسار متعلق به کمربند متالوژنی اصفهان- ملایر است. کانه زایی بین سنگ های ژوراسیک (شامل شیل، سیلتستون و ماسه سنگ با سنگ های آهکی کرتاسه) به صورت رگه و رگچه است که حاوی گالن و مقادیر اندک اسفالریت همراه با باطله کلسیت و کوارتز است. باترسیم نقشه های ژئوشیمیایی، آنومالی، محل کانه زایی و تمرکز عناصر سرب و روی دراین منطقه مشخص شد. مطالعه ایزوتوپی عناصر کربن، اکسیژن و گوگرد درکانی های کلسیت و گالن، غیر دریایی و غیر رسوبی را برای تشکیل کانسار نشان می دهد. این ترکیب ایزوتوپی، ثیر آب های جوی را در ژنز آن بیان می کند. شواهد صحرایی بر رابطه تنگاتنگ بین پیدایش رگه های کانه دار با گسله ها و فرآیندهای دگرشکلی دلالت دارد. علاوه براین، دمای تشکیل رگه ها و ماده معدنی طبق وضعیت ماکل های دگرشکلی کلسیت، بیش از C°250 تخمین زده شده است. تشکیل کانسار سرب و روی کهرویه را می توان به صورت اپی ژنتیک پیشنهاد کرد که تیپ آن از نوع دره می سی سی پی مشابه کانسار جنوب شرق میسوری است.
کلیدواژگان: اپی ژنتیک، ایزوتوپی، زمین دماسنجی، کانسار، کهرویه -
صفحات 45-64در منطقه جنوب بهاباد واقع در شمال شرقی بافق، طیف وسیعی از سنگ های آذرین درونی و خروجی، با ماهیت دوگانه رخنمون دارد. سنگ های آذرین درونی دارای ترکیبات گابرو تا گرانیت هستند. سنگ های خروجی شامل مجموعه آتشفشانی- رسوبی معروف به سری ناریگان بوده و تناوبی از بازالت و ریولیت، به همراه سنگ های آذرآواری، ماسه سنگ، دولومیت و تبخیری ها (گچ و نمک) را در بر می گیرند. این مجموعه ویژگی های محیط های رسوبی کم عمق و درون قاره ای را نشان می دهند. وجود فسیل آرکئوسیاتید در افق های آهکی- دولومیتی و سن سنجی های پرتوزاد، سن این مجموعه را کامبرین زیرین نشان می دهند. سنگ های آذرین درونی غالبا به شکل استوک، دایک یا سیل جایگزین شده اند و مجموعه آتشفشانی-رسوبی (کامبرین زیرین) و رسوبات متعلق به کامبرین میانی- بالایی و اردوویسین را قطع کرده اند و به پالئوزوئیک زیرین نسبت داده می شوند. بر اساس داده های ژئوشیمیایی گابروها و دیوریت ها از LREE غنی شدگی و از HREE تهی شدگی نشان می دهند و ماهیت آلکالن درون ورقه ای دارند. سنگهای فلسیک (لوکوگرانیت ها و ریولیت ها) ویژگی های شاخص سنگ های پوسته ای را نشان می دهند. لوکوگرانیت ها در زمره گرانیتوئیدهای نوع I، H و A قرار می گیرند. کانه-زایی های مگنتیت- آپاتیت، باریت، سرب و روی در این منطقه و مناطق همجوار (بافق- اسفوردی) حاصل این تحولات ماگمایی هستند.
کلیدواژگان: ایران مرکزی، بافق، پالئوزوییک زیرین، کافت زایی، ماگماتیسم آلکالن -
صفحات 65-72اسکارن سازی در دو منطقه فشارک و شیرکوه، واقع در نوار ماگماتیسم سنوزوییک ایران مرکزی با نفوذ گرانیتویید به درون سنگ های دولومیتی- کربناتی کرتاسه زیرین انجام گرفته است. همیافتی اصلی کانیایی مورد بحث در فشارک کلینتونیت- اسپینل-گارنت و در شیرکوه کلینتونیت-اسپینل است. کلینتونیت یا در مجاورت با گارنت و اسپینل قرار گرفته و یا آن دو را به صورت ادخال در برگرفته است و با آنها رابطه ای پایدار نشان می دهد. تحلیل رفتن حواشی و توسعه بافت های خورده شدگی در این دو کانی شواهد بافتی هستند که اسپینل و گارنت را منبع تامین Al برای زایش کلینتونیت طبق واکنش زیر معرفی می کنند: 7 Spinel + Grossular+ CaMg (CO3) 2+SiO2+4H2O= 4 Clintonite +2CO2.
کلیدواژگان: اسپینل، اسکارن، ایران مرکزی، شیرکوه، فشارک، کلینتونیت -
صفحات 73-88با هدف تعیین زادگاه سنگ های رسوبی دگرگون شده در همتافت شاهین دژ واقع در شمال غرب ایران، مطالعاتی بر روی شیمی سنگ کل متاپلیت های منطقه صورت گرفت. ژئوشیمی عناصر اصلی، سنگ رسوبی اولیه را بیشتر از نوع شیل ارزیابی می کند. بررسی اکسیدهای عناصر اصلی، واسطه و کمیاب (مانند K2O، TiO2، Rb و Ni) ماهیت حدواسط تا اسیدی در حد آندزیت تا ریوداسیت را برای سنگ آذرین مولد این رسوبات نشان می دهد. درجه دگرسانی شیمیایی (CIA) سنگ آذرین اولیه در حد متوسط به بالا و پلاژیوکلاز آن از نوع آندزین تا الیگوکلاز بوده است. بر مبنای اکسید عناصر اصلی، محیط تکتونیکی تشکیل رسوبات اولیه حاشیه فعال قاره مشخص شده است. نمونه های مطالعه شده در مقایسه با متوسط پوسته قاره ای، آنومالی منفی شدیدی از Ca و Sr تهی شدگی مختصری از Nb و Mn و غنی شدگی متوسطی از Y، Ba و Al و عناصر واسطه نشان می دهند. یکنواختی الگوی نمودار چند عنصری برای همه نمونه های مورد مطالعه نشان می دهد عوامل ترمودینامیکی دما و فشار، مهم ترین نقش را در پیدایش پاراژنزهای متفاوت کانیایی ایفا کرده و متغیر ترکیب سنگ کل ثابت بوده است. نمونه های معرف در نمودارهای سازگاری در محدوده مشابهی قرار می گیرند که این مساله نشان دهنده یکسانی تقریبی ترکیب سنگ کل در متاپلیت های دارای پاراژنزهای متفاوت است. بر اساس مقاطع ترکیبی استاندارد، پاراژنزهای Ms+Bt+St و Ms+Bt+St+Ky در دما و فشار تخمین زده شده در مطالعات قبلی در حال تعادل و پایدار بوده اند.
کلیدواژگان: پاراژنز کانیایی، درجه دگرسانی، زادگاه رسوبی، شاهین دژ، متاپلیت، محیط تکتونیکی -
صفحات 89-112توالی های ماگمایی ژوراسیک در جنوبی ترین بخش کمربند سنندج – سیرجان، تحولات پتروژنتیکی منحصر به فردی را در طی تکامل ترکیبی خود نشان می دهند. این توالی های ماگمایی در منطقه حسین آباد به سن ژوراسیک زیرین تا میانی و در منطقه حاجی آباد به سن ژوراسیک بالایی تا کرتاسه زیرین رخنمون پیدا کرده اند. ماگمای مادر توالی اول در منطقه حسین آباد، با سرشت تولییت جزایر قوسی (IAT)، از یک گوشته ای اسپینل لرزولیت با ترکیب گوشته اولیه (PM) حاصل شده اند. این گوشته ای تحت ثیر سیالات و رسوبات حاصل از ورقه فرورانش قرار گرفته است. ماگمای مادر توالی دوم در منطقه حاجی آباد، با سرشت تولییت جزایر قوسی تا تحولی، از یک گوشته ای گارنت - اسپینل لرزولیت با ترکیب مورب غنی شده (E-MORB) حاصل شده است. این تغییرات ترکیبی می تواند با اهمیت ثیر رسوبات و سیالات، در اعماق بیشتر ورقه فرورانش، به درون گوه گوشته ای مرتبط باشد. این توالی های ماگمایی می توانند در نتیجه فرورانش لیتوسفر اقیانوسی نئوتتیس به زیر پهنه سنندج – سیرجان، از زمان ژوراسیک زیرین تا کرتاسه زیرین، در محیط جزایر کمانی تشکیل یافته باشند.
کلیدواژگان: توالی های ماگماتیک، جزایر کمانی، حاجی آباد، حسین آباد، کمربند سنندج - سیرجان، نئوتتیس
-
Pages 1-14The rhyolitic and trachytic domes in south of Dastgerd in Qom province, contain garnet phenocrysts. Based on the micro-probe analysis, garnets are almandine rich, and poor in other components. Considering the whole rock chemistry, the magmas of the area have continental origin or at least contaminated with a continental source. Based on chemical composition of biotites, the magmas are peraluminous with continental origin. Several evidences such as lack of any metamorphic xenocrysts or xenoliths, homogeneous composition of garnets, compositional equilibrium between garnet and biotite, lack of metamorphic inclusions in garnet and lack of reaction rims, in addition with the origin of host rocks and whole rock composition, indicate that garnets in the area could be crystallized from a peraluminous magma and they are igneous garnets.
-
Pages 15-34Basalts, andesites, trachyandesites and latites with shoshonitic affinity are the main volcanic rocks of Eocene age in the Lahrud region (Ardabil). Plagioclase, K-feldspar, biotite and amphibole associated with clinopyroxene are the main constituents of trachyandesites (shoshonites) while clinopyroxene, plagioclase and biotite are the rock-forming minerals of basalts (absarokites). The Lahrud volcanic rocks show enrichment in LREE and are characterized by enrichment in LILE and depletion in HFSE. Petrographical observations along with geochemistry of rare earth and trace elements of these lavas suggest shoshonitic affinity and derivation from a subduction zone. The geochemical behavior of the Lahrud lavas reveals the role of the trench sediments in the source region and genesis of these volcanic rocks. These lavas exhibit low degree of partial melting from a garnet-spinel lherzolite source. The comparison between the Lahrud volcanic rocks with Plio-Quaternary lavas of Sabalan and Eocene lavas of Hashtjin region highlights the different mantle source and degree of partial melting for the genesis of these volcanic rocks. The formation of these lavas is linked to slab steepening and breakoff in a post subduction collision zone.
-
Pages 35-44The Kohroyeh Pb-Zn ore deposit is located about 25 Km SW of Shahreza. The ore deposit belongs to Esfahan-Malayer metallongenic belt. Mineralization occurred as veins and veinlets consisting of galena and slight amount of sphalerite, calcite and quartz gangue lying between Jurassic formation (containing shale, siltstone and sandstone) and Cretaceous limestones. The geochemical maps define anomaly, the site of mineralization and concentration of Pb and Zn elements in this area. The C, O and S isotopic studies on calcite and galena show a non-marine and non-sedimentary provenance, and influence of meteoric waters in the genesis of ore deposit as well. On the base of field observations, there is a close relationship between ore bearing veins and faults, tectonic processes and deformation. According to geometric situation of deformed twins of large calcite crystals, the formation temperature of veins and ore deposit is estimated over 250°C. The overall data indicate that the provenance of the Kohroyeh Pb and Zn ore deposit may be considered as epigenetic and categorized as Mississippi valley type similar to Pb and Zn deposit of the SE Missouri.
-
Pages 65-72The Fesharak and Shirkuh skarns in the Cenozoic magmatic belt of Central Iran formed when the granitoid intruded into the Lower Cretaceous dolomitic-carbonates. The main mineralogical assemblage concerned is Clintonite-spinel-garnet in Fesharak and clintonite-spinel in Shirkuh. Clintonite is either adjacent to garnet and spinel, or it contains the inclusion of these minerals displaying a stable relationship with them. Resorbed boundaries as well as development of corrosion textures in these two minerals are textural evidences suggesting spinel and garnet act as the source of Al in the genesis of clintonites according to the following reaction: 7 Spinel + Grossular+ CaMg(CO3)2+SiO2+4H2O= 4 Clintonite +2CO2.
-
Pages 73-88In order to identify the provenance of metasediments of the Shahindezh Metamorphic Complex (SMC), NW Iran, we have studied the bulk chemistry of the metapelites in the mentioned area. The geochemistry of these rocks suggests that the parent sedimentary rocks are classified as shale. Major and trace elements concentration (e.g. TiO2, K2O, Ni, Rb) indicates that the primary igneous rock was acidic (andesite to rhyodacite). The chemical index of alteration (CIA) show that the source rocks have undergone moderate to high degree of chemical weathering and plagioclase composition varies from andesine to oligoclase. Using major oxides elements, the continental active margin is considered for SMC metapelites source. In comparison with average upper continental crust, the SMC metapelites show strong negative Ca and Sr anomalies and slight depletion in Nb and Mn but moderate enrichment in Y, Ba, Al and transitional elements. The similarity in the trends of multi-elements diagrams for all studied samples shows that bulk chemistry factor was constant variant at the different mineral paragenesis appearance process. Based on the standard PT pseudo sections, drown by scientists for average metapelitic composition, Ms+Bt+St and Ms+Bt+St+Ky paragenesis were in equilibrium at the PT conditions estimated, previously.
-
Pages 89-112The Jurassic magmatic sequences in the southern part of Sanandaj-Sirjan Zone show significant geochemical variations during their compositional evolution. These magmatic sequences have exposed in the Hoseinabad region with Early to Middle Jurassic age and in Hajiabad region with Late Jurassic to Early Cretaceous age. The parent magma of the first sequence in Hoseinabad region, with island arc tholeiite (IAT) affinity have been originated from the spinel lherzolite mantle source with primitive mantle (PM) composition. This mantle source is affected by liquids and sediments resulted from the subducting slab. The parent magma of the second sequence in Hajiabad region with island arc tholeiite to transitional affinity have been resulted from the garnet - spinel lherzolite mantle source with E-MORB composition. These compositional changes may be related to high sediment and hydrothermal fluxes which resulted from the deep subducted slab into the mantle wedge. These magmatic sequences are originated during the subduction of the Neo-Tethyan oceanic lithosphere under the Sanandaj-Sirjan Zone, during the Early Jurassic to Early Cretaceous time, in the island arc tectonic environment.
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.