فهرست مطالب
فصلنامه روش ها و مدلهای روان شناختی
سال یکم شماره 3 (بهار 1390)
- تاریخ انتشار: 1390/04/04
- تعداد عناوین: 8
-
صفحه 1هدف از پژوهش حاضر تبیین واسطه گری باورهای اسنادی برای ادراک از والدین و پیشرفت تحصیلی دانش آموزان بود. در این راستا مدلی سلسله مراتبی ارائه شد که در آن ادراک کودک از والدین به عنوان متغیر برون زاد، باورهای اسنادی به عنوان متغیر واسطه ای و پیشرفت تحصیلی به عنوان متغیر درون زاد در نظر گرفته شدند. مفروضه اصلی مدل وجود نقش واسطه گری باورهای اسنادی در رابطه متغیر بروزن زاد و درون زاد مدل بود. نمونه ی پژوهش حاضر256دانش آموز پسر و دختر مقطع ابتدایی در پایه پنجم بودند که به شیوه ی نمونه گیری تصادفی چند مرحله ای از آموزش و پرورش شهر شیراز انتخاب شدند. به منظور بررسی باورهای اسنادی از پرسشنامه ی ادراک کنترل دانش آموز و برای تعیین ادراک کودک از والدین از مقیاس ادراک از والدین و برای ارزشیابی پیشرفت تحصیلی از معدل تحصیلی دانش آموزان استفاده شد. روایی و پایایی ابزارهای مورد نظر احراز گردید. یافته های حاصل از تجزیه وتحلیل رگرسیون چندگانه به شیوه ی هم زمان نشان داد که تایید خوداستقلالی توسط مادر هم به صورت مستقیم و هم با واسطه گری باور ظرفیتی تلاش پیش بینی کننده مثبت و معنادار پیشرفت تحصیلی می باشد. رفتارمراقبه ای مادر پیش بینی کننده ی منفی باور راهبردی شانس بود و رفتارمراقبه ای پدر پیش بینی کننده ی مثبت باور راهبردی توانایی بود. همچنین نتایج نشان داد که باور راهبردی شانس به صورت منفی و معنادار و باور ظرفیتی تلاش به صورت مثبت و معنادار پیش بینی کننده ی پیشرفت تحصیلی بودند. یافته های این پژوهش نشانگر تایید مدل مورد آزمون بود.
کلیدواژگان: ادراک کودک از والدین، باورهای اسنادی، پیشرفت تحصیلی -
صفحه 17هدف از این پژوهش، بررسی روایی و پایایی مقیاس جهت گیری فراشناختی محیط یادگیری بود. بدین منظور، یک گروه نمونه 213 نفری (107 پسر و 106دختر) از بین دانش آموزان دبیرستانی به روش نمونه گیری خوشه ایچند مرحله ای انتخاب شدند. این آزمودنی ها به مقیاس محیط یادگیری با جهت گیری فراشناختی و پرسشنامه آگاهی فراشناختی پاسخ دادند. جهت برآورد روایی از روش های تحلیل عوامل و روایی همگرا استفاده گردید. نتیجه تحلیل عامل با روش محور های اصلی و چرخش متعامد از نوع واریماکس بیانگر وجود 6 عامل با نام های تعامل درون کلاسی، کنترل توزیع شده، مطالبات فراشناختی، حمایت عاطفی، اظهارنظر دانش آموز و حمایت و تشویق معلم بود که53/68 درصد از واریانس کل را تبیین می کردند. همبستگی مقیاس جهت گیری فراشناختی محیط یادگیری با پرسشنامه آگاهی فراشناختی و هر یک از زیر مقیاس های مقیاس جهت گیری فراشناختی محیط یادگیری با کل مقیاس بین 31/0 تا93/0 دامنه داشته است (001/0p<) که مؤید روایی همگرای مطلوب این مقیاس می باشد. به منظور بررسی اعتبار مقیاس از روش های بازآزمایی، آلفای کرونباخ استفاده گردید. دامنه ضرایب باز آزمایی با فاصله زمانی دو هفته بین 64/0 و 88/0 (001/0p<) و دامنه ضرایب آلفای کرونباخ بین60/0 تا 94/0 بود. نتیجه این که مقیاس محیط یادگیری با جهت گیری فراشناختی از روایی و اعتبار مطلوبی برخوردار است و می تواند در موقعیت های آموزشی و پژوهشی مورد استفاده قرار گیرد.
کلیدواژگان: جهت گیری فراشناختی محیط یادگیری، فراشناخت، آگاهی فراشناختی، تحلیل عوامل -
صفحه 34بازی برای محققان دریچه ای به دنیای کوکان می گشاید تا از آن طریق بتوان وارد دنیای آنان شد و اطراف را از دید آنها مشاهده نمود. وجود ابزارهای مناسب برای ارزیابی بازی، در حیطه ی پژوهش بر روی کودکان بسیار با اهمیت است. هدف از پژوهش حاضر بررسی ویژگی های روانسجی مقیاس رفتار کودکان پیش دبستانی در بازی(کوپلن و رابین، 1998) بود. بر این اساس این مقیاس توسط مربیان مهد کودک برای 162 کودک 3 تا 6 ساله که به شیوه تصادفی انتخاب شده بودند، تکمیل گردید. با بررسی ساختار عاملی مقیاس، به شیوه ی تحلیل عاملی، سه عامل بازی فعال، بازی انفرادی و بازی منفعل به دست آمد. پایایی به شیوه ی همسانی درونی محاسبه شد. ضریب آلفای کرنباخ به ترتیب برای عوامل ذکر شده 92/0، 64/0 و 66/0 به دست آمد. اعتبار نیز به شیوه ی محاسبه ی ضریب همبستگی عوامل با یکدیگر و نمره کل محاسبه گردید. همچنین از همبستگی بین نظر مربیان و نظر والدین در این مقیاس، برای اعتبار همگرا استفاده شد. در نهایت پژوهش حاضر نشان داد که هر یک از ویژگی های روانسنجی این مقیاس نشان گر قابلیت خاصی برای این مقیاس می باشد.
کلیدواژگان: مقیاس رفتار کودکان در بازی، بازی فعال، بازی انفرادی، بازی منفعل -
مدل های روابط بین قرارداد روانی با تعهد سازمانی و رضایت شغلی متغیرهای جایگشت پذیر و نسبیت گرایی نظریصفحه 50این پژوهش با هدف بررسی امکان جایگشت پذیری متغیرها و به صورت یک مطالعه ی موردی در حوزه ی روانشناسی صنعتی و سازمانی به مرحله اجرا درآمد. از جامعه آماری معلمان شهر اصفهان، 532 نفر (مرد و زن) با استفاده از نمونه گیری سهل الوصول برای شرکت در پژوهش انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل پرسشنامه قرارداد روانی تک لیب و همکاران (2005)، مقیاس رضایت شغلی وایس و زواران و همکاران (1998؛ با چهار خرده مقیاس موسوم به رضایت از کار، رضایت از حقوق و دستمزد، رضایت از همکاران و رضایت از سرپرست و پرسشنامه تعهد سازمانی اسپیرو و ون کاتش (2002) بودند. داده های حاصل از پرسشنامه ها، بر مبنای دو مدل پیشنهادی اولیه، از طریق مدل سازی معادله ساختاری مورد تحلیل قرار گرفت. شواهد حاصل از این تحلیل ها حاکی از آن است که تلقی کردن رضایت شغلی به عنوان متغیر پیامد برای قرارداد روانی و تعهد سازمانی (به عنوان متغیر واسطه ای) نسبت به اینکه تعهد سازمانی را پیامد قرارداد روانی و رضایت شغلی در نظر بگیریم، هیچ گونه برتری ندارد. این امر به طور نسبی، از این دیدگاه که بسیاری از متغیرها را در علوم انسانی می توان جایگشت پذیر تلقی کرد، حمایت می کند.
کلیدواژگان: قرارداد روانی، تعهد سازمانی، رضایت شغلی، جایگشت پذیری متغیرها، نسبیت گرایی نظری -
صفحه 64هدف از این پژوهش تبیین اثربخشی آموزش ارزش های زندگی به کودکان پیش دبستانی بر سلامت روان و رشد اجتماعی آنان بود. این پژوهش از نوع آزمایشی با طرح پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل بود. جامعه ی آماری شامل کلیه کودکان پیش دبستانی که در مهد کودک های تحت پوشش سازمان بهزیستی شهر شیراز در سال 1389 وجود داشت، بودند که با روش نمونه گیری خوشه ایچند مرحله ای تعداد351 کودک انتخاب، و پرسشنامه سلامت روان (psc) و رشد اجتماعی واینلند، برای آنان اجرا شد. بعد از تکمیل پرسشنامه ها، تعداد 30 نفر از افرادی را که پایین ترین نمره را در دو پرسشنامه یاد شده کسب کرده بودند، به صورت هدفمند انتخاب و در دو گروه آزمایش و کنترل به صورت تصادفی جایگزین شدند. گروه آزمایش 10 جلسه 2 ساعته تحت آموزش ارزش های زندگی به شیوه بازی و فعالیت قرار گرفتند. داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار spss و آزمون آماری کوواریانس مورد تحلیل قرار گرفتند.نتایج پژوهش نشان داد که تفاوت در دو گروه آزمایش و کنترل از نظر میزان سلامت روان (0001/0 p≤)و رشد اجتماعی (002/0p≤) به سطح معنادار رسیده است. اندازه اثر آموزش به ترتیب 75 و 30 درصد می باشد. آموزش ارزش های زندگی به کودکان بر سلامت روان و رشد اجتماعی آنها مؤثر است.
کلیدواژگان: ارزش های زندگی، سلامت روان، رشد اجتماعی، کودکان -
صفحه 82هدف از پژوهش حاضر تبیین رابطه ی جهت گیری هدف و خودکارآمدی تحصیلی با عملکرد ریاضی دانش آموزان نواحی چهارگانه ی شهر شیراز بود. آزمودنی های پژوهش 297 نفر (149 دختر و 148 پسر) از دانش آموزان سوم دبیرستان های شیراز بود. ابزارهای پژوهش نیز مقیاس جهت گیری هدف (الیوت و مک گریگور، 2001) و خودکارآمدی تحصیلی (گرین، میلر، کراوسون، داک و اکی، 2004) بود. همچنین نمره ی ریاضی ترم اول دانش آموزان به عنوان ملاک عملکرد ریاضی آنان مورد استفاده قرار گرفت. به منظور تعیین روایی ابزارهای پژوهش از روش تحلیل عاملی و برای تعیین پایایی از ضریب آلفای کرونباخ استفاده شد. برای تحلیل داده های پژوهش حاضر که با استفاده از نرم افزار SPSS انجام گرفت، از آمار توصیفی(میانگین و انحراف معیار) و روش های آمار استنباطی (همبستگی و رگرسیون چندگانه) استفاده شد. یافته های پژوهش نشان داد که هدف تسلط-گرایشی و خودکار آمدی تحصیلی پیش بینی کننده های مثبت و معنادار و هدف عملکرد-اجتنابی پیش بینی کننده ی منفی و معناداری برای عملکرد ریاضی بوده و اهداف تسلط-اجتنابی و عملکرد-گرایشی از قدرت پیش بینی برای عملکرد ریاضی برخوردار نبودند. همچنین در بررسی نقش واسطه ای خودکارآمدی تحصیلی با استفاده از روش بارون و کنی مشخص شد که خودکارآمدی تحصیلی از طریق هدف تسلط-گرایشی نقش واسطه ای میان جهت گیری هدف و عملکرد ریاضی دارد.
کلیدواژگان: خودکارآمدی تحصیلی، جهت گیری هدف، عملکرد ریاضی -
صفحه 96پژوهش حاضر به منظور ساخت، انطباق و هنجاریابی دو ابزار با عنوان مقیاس سنجش منابع استرس و مقیاس سنجش نشانه های استرس انجام گرفته است. گروه نمونه مورد مطالعه شامل 635 دانشجو از جامعه دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد رودهن در سال تحصیلی 88- 1387 بوده است. ابزارهای پژوهش براساس نظریه های هولمز و راهه، لازاروس و فولکمن، سلیه و سایرین تدوین و در مورد گروه نمونه مذکور اجرا شد. اعتبار پرسشنامه ها با استفاده از آلفای کرونباخ و روایی آنها با استفاده از تحلیل عاملی با روش مولفه های اصلی و چرخش واریماکس انجام گرفت. نتایج حاصل از تحلیل های مذکور، روایی و اعتبار ابزارها را مورد تایید قرار داد. در پایان برای جامعه ی زنان و مردان دو جدول نرم جداگانه به صورت نمره T و رتبه درصدی محاسبه و تنظیم شد. این ابزارها را می توان برای تشخیص و برنامه ریزی درمان در فرایند مشاوره و روان درمانی مورد استفاده قرار داد.
کلیدواژگان: منبع فشار روانی، نشانه فشار روانی، اعتبار، روایی، نرم -
صفحه 120هدف از این مطالعه تبین نقش واسطه گری تنظیم شناختی هیجان برای سبک های والدگری و مشکلات هیجانی بود. بدین منظور با انتخاب یک گروه 240 نفری از دانش آموزان دبیرستانی از شهرستان فسا به شیوه ی خوشه ایچند مرحله ای مقدمات مطالعه مهیا گردید. به منظور گردآوری اطلاعات از سه مقیاس پرسشنامه تنظیم شناختی هیجان، پرسشنامه سبک والدگری آلاباما و مقیاس افسردگی، اضطراب و استرس استفاده شد. به منظور بررسی نقش واسطه گری تنظیم شناختی هیجان برای سبک والدگری و مشکلات هیجان در قالب یک مدل علی از شیوه ی مدل معادلات ساختاری استفاده شد. نتایج این تحلیل حاکی از تایید نقش واسطه گری تنظیم شناختی هیجان بود. همچنین شاخص های برازش مدل نیز حاکی از کفایت مناسب مدل مورد آزمون بود. نتایج این مطالعه نشان داد که والدگری کارآمد موجب کاهش استفاده از استراتژی های منفی تنظیم شناختی هیجان برای مقابله با شرایط استراس زا در نوجوانان می شود و این امر موجب افزایش سطح سلامت در آنها می گردد. از سوی دیگر سبک والدگری ناکارآمد از طریق افزایش به کارگیری استراتژی های منفی در تنظیم شناختی هیجان موجب افزایش مشکلات هیجانی در نوجوانان می شود.
کلیدواژگان: تنظیم شناختی هیجان، والدگری، سلامت روان
-
Page 1This study investigated the role of childrens’ perception of parents (involvement and autonomy supportive) as antecedents of the attributional beliefs and also the mediational role of attributional beliefs between antecedent variables and academic achievement. 256(male and female) elementary students in Shiraz city participated in the study. Students filled out "Perceptions of Parents Scales" and "The Student Perceptions of Control Questionnaire". The results of path analysis revealed that autonomy supportive by mother was positive predictor for capacity belief (effort) and academic achievement. Mother’s involvement was negative predictor for strategy beliefs (luck) and father’s involvement was positive predictor for strategy beliefs (ability). Also, academic achievement was predicted, positively, by capacity belief (effort) and was predicted by strategy beliefs (luck) negatively. The results were an evidence for confirming any significant effects of antecedent variables on academic achievement variable would occur through the attributional beliefs.
-
Page 17The purpose of this study was to investigate the reliability and the validity of Metacognitive Orientation Learning Environment Scale. Participants were 213 high school students (107 boys, 106 girls) were selected by cluster sampling in Shiraz, Iran. Mean age of the students was 16.88 years old. They completed two self-report instruments: Metacognitive Orientation Learning Environment Scale & Metacognitive Awareness Inventory. The reliability coefficients were calculated in two differentMethodscronbach alpha & test-retest, whith were. 60 and. 94 respectively. The validity of the scale as measured by The metacognitive awareness inventory was. 90 (p<.01). Subscales-total correlations coefficients, as another index of validity, were between. 31 to. 93. Factor analysis of the questionnaire using varimax rotation showed 6 factors named Classroom interactions, Metacognitive demands, Student voice, Teacher encouragement and support, Distributed control & Emotional support whith covered over the 68.53 percent of the total variance. The results provide evidence that the metacognitive orientation learning environment scale construct is applicable for academic & research situations.
-
Page 34The purpose of the study was to exam the psychometric properties of the Preschool Play Behavior Scale (PPBS). The PPBS evaluate the child behavior in playing situation. The sample of this study consisted of 162 children (from 3 to 6 years). The PPBS was filled out by parents for all participants. Principal-components factor analysis offered a three-factor solution to the 19-item PPBS. These factors named active play, individual play, and passive play based on their content. Cronbach's alpha for these factors were 0.92, 0.64 and 0.66 respectively. Correlation coefficients between subscales and total score of PPBS revealed an acceptable validity for these factors. The convergent validity scale was confirmed by correlation between parents view and teachers view. Finally this study showed a good reliability and validity for Persian form of the PPBS.
-
Page 50This research was conducted with the purpose of studying the probability of replacing variables and as a case study in industrial and organizational psychology. Among teachers statistical population, 532 teachers (male and female) were selected via convenience sampling. Research instruments consisted of Teakleab et al’s (2005) of psychological contract, Viswesuaran et al’s (1998) job satisfaction scale (with four subscales; work satisfaction, pay satisfaction, coworkers satisfaction and supervisor satisfaction) and Speier and Ven Katesh’s (2002) organizational commitment questionnaire. Data which were gathered from research questionnaires, were analyzed on the basis of two suggested model via structure equation modeling. Results showed that to construe of job satisfaction as a outcome variable for psychological contract and organizational commitment (as a mediator variable), have not any superiority rather than to construe of organizational commitment as a outcome variable for psychological contract and job satisfaction. This fact, relatively, support this view that, very variables in industrial and organizational psychology could be view replaceable.
-
The Effect of the Life Values Tranning on Mental Health and Social Development of Preschool StudentsPage 64The purpose of this study was to specify the effectiveness of life values tranning on mental health and social growth for preschool students.This research has an experimental Design (Randomize group pretest–posttest with control group). The statistical population of this study consists of all preschool children who were in kindergartens under welfare organization in the Shiraz city in 1389, from whom 351 children were selected with using multistage cluster sampling, and was performed to them mental health questionnaire and Winland's social growth assessment. After completing the questionnaire, 30 preschool students who had score lower than a quorum were selected, and they were assingn randomly into experimental and control groups. Experimental group trained 10 sessions of 2 hours of life values. Research findings showed that, differences in two experimental and control groups in terms of mental health (p>0/0001) and social growth (p>0/002) has reached a significant level. Size of training effect is respectively 75 and 30 percent. Education of life values to children is effective of their mental health and social growth.
-
Page 82The present study investigated the mediating role of academic self-efficacy in the relationship between goal orientation and math performance. Participants were 297 girls (149) and boys (148), students aged 16-18 were selected from ten high schools in two areas of Shiraz. Participants completed the Goal-orientation Scale & Academic self-efficacy Scale and mathematic's score was used as a mathematics performance. To examine reliability of measures, Cronbach alpha coefficient, and to determine validity, factor analysis was used. The path diagram of hypothetical model was tested by simultaneous regression analysis, according to steps recommended by Baron and Kenny (1986). Results showed that: a) Mastery- Approach goal was positive predictor for mathematics performance, b) Performance-Avoidance goal was negative predictor for mathematics performance, c) The relationship between Mastery-Avoidance goal and performance-approach goal and mathematics performance were not significant in the final model, d) Academic self-efficacy was a mediator between Goal orientation and mathematics performance, and e) Mathematics performance of girls was better than boys.
-
Page 96The present study was conducted in order to develop, adapt and standardize two scales: stress resources scale and stress symptoms scale. The scales were developed according to the theories of Holmes & Rahe, Lazarus & Folkman, Selye and others. A sample group of 635 students of Islamic Azad University of Roudehen (academic year 1387- 88) completed the scales. After gathering and analyzing data, the reliability of both scales were established by Charnbach Alpha and their validity were established by factor analysis (PC) through varimax rotation. Two tables of norms were computed for males and females using T scores and percentile rank. These instruments could be used by counsellers and clinical psychologists in diagnostic and planning for treatment.
-
Page 120The purpose of the study was to check the mediating role of Cognitive Emotion Regulation (CER) for Parenting Style (PS) and Emotional Disturbance (ED). The sample consisted of 240 high school students in Fasa city. The sampling method in this study was multistage cluster sampling. The Liner Structural Equation Model was run to exam the mediating role of CER for PS and ED. The results of this research revealed that efficient parenting style leads to positive CER strategies in adolescent and this phenomenon promotes the level of mental health. Also the results showed that unefficient parenting style leads to negative CER. The study clarified a positive relationship between negative CER and ED. In sum, this study showed that parenting as a family factor and CER as an individual character are important factors those should be considered in mental health.
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.