فهرست مطالب

تحقیقات علوم چوب و کاغذ ایران - سال بیست و ششم شماره 2 (پیاپی 35، تابستان 1390)

مجله تحقیقات علوم چوب و کاغذ ایران
سال بیست و ششم شماره 2 (پیاپی 35، تابستان 1390)

  • تاریخ انتشار: 1390/08/11
  • تعداد عناوین: 15
|
  • داود افهامی سی سی، محمدرضا دهقانی صفحه 219
    در این مطالعه اثر مقدار قلیا برروی بازده، عدد کاپا و چگونگی مصرف قلیا در پخت سودای گونه ی راش با استفاده از مدل های رگرسیونی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج این تحقیق نشان داد که استفاده از مدل های رگرسیونی برای بررسی روابط بین بازده، عدد کاپا و قلیای مصرف شده مفید می باشد. بدین منظور پخت هایی با پنج غلظت 30، 40، 50، 60 و70 گرم در لیتر در پنج زمان مختلف بر روی چیپس هایی با ابعاد 3-5 سانتیمتر طول، 1-2 سانتیمتر پهنا و 5/0 میلیمتر ضخامت انجام شد. نتایج نشان داد با افزایش قلیا در مایع پخت، زمان لازم برای دستیابی به خمیرهایی با بازده یکسان و یا عدد کاپای معین کاهش می یابد. سرعت واکنش های لیگنین زدایی در اعداد کاپای پایین تر از 30 به طور قابل توجهی کاهش یافت. در یک عدد کاپای معین با افزایش مقدار قلیا از میزان بازده قابل دست یابی کاسته شد. درصد مصرف قلیا نیز بر مبنای قلیای اولیه با افزایش غلظت مایع پخت از 30 به 70 گرم در لیتر به طور منظمی کاهش یافت، اما مقدار قلیای مصرفی الگوی تغییرات متفاوتی در اعداد کاپای بالاتر و پایین تر از 30 نشان داد.
    کلیدواژگان: مدل های رگرسیونی، قلیائیت، بازده، عدد کاپا، گونه راش
  • محمد علی آزادفر، ربیع بهروز، احمدجهان لتیباری صفحه 232
    تاثیر لیگنین زدایی با اکسیژن به عنوان یک فرایند دوستدار محیط زیست، بر روی خمیرکاغذ سودا – آنتراکینون از کارتن های کهنه باطله (OCC) بررسی شد. لیگنین زدایی با اکسیژن در چهار سطح قلیاییت2، 3، 4 و 6 درصد انجام گرفت و تاثیر مقدار قلیایی بر روی عدد کاپا، بازده، روشنی و ماتی و همچنین مقاومت به کشش، مقاومت به پاره شدن و ترکیدن تعیین شد. روشنی کاغذ دست ساز (gr/m2 60) از این خمیرکاغذ نسبت به نمونه مشابه از خمیرکاغذ سودا – آنتراکینون افزایش زیادی نشان داد. اما در اثر این فرآوری، ماتی کاغذها به طور جزئی کاهش پیدا کرد. همچنین فراوری با اکسیژن باعث افزایش مقاومت به پاره شدن و کاهش مقاومت به کشش و مقاومت به ترکیدن کاغذها شد. به طوری که افزایش روشنی (4درصدISO) و دستیابی به بازده (67 درصد) در اثر اعمال فرآوری با اکسیژن بر روی خمیرکاغذ سودا – آنتراکینون، این فرآوری را به عنوان روش مناسب به منظور آماده سازی خمیرکاغذ سودا – آنتراکینون برای مرحله رنگ بری، متعاقب آن همراه با حفظ بیشتر کربوهیدرات ها معرفی کرده است. معادلات نرمال سازی حاصل از نتایج به دست آمده نشان داد که، لیگنین زدایی با اکسیژن با استفاده از 3 درصد هیدروکسیدسدیم با کمی اختلاف بیشترین امتیاز را به دست آورده و به عنوان مناسب ترین فراوری در بین شرایط مورد بررسی انتخاب و معرفی شده است.
    کلیدواژگان: لیگنین زدایی، اکسیژن، سودا - آنتراکینون، عدد کاپا، معادله نرمال سازی، کارتن های کهنه باطله (OCC)
  • ایمان اکبرپور، حسین رسالتی، احمدرضا سراییان صفحه 243
    در این تحقیق جوهرزدایی کاغذهای روزنامه باطله به دو روش متداول شیمیایی و آنزیمی مورد بررسی قرار گرفت. جوهرزدایی شیمیایی با استفاده از مواد شیمیایی در زمان های خمیرسازی10،20و30 دقیقه همراه با فرایندهای مختلف شستشو، شناورسازی و ترکیب شستشو و شناورسازی انجام شد. جوهرزدایی آنزیمی با استفاده از آنزیم سلولاز با درصدهای مختلف 025/0، 05/0، 1/0 و2/0 درصد(براساس وزن خشک کاغذ باطله)، محدوده 5/5-5 pH، زمان های خمیرسازی10، 15 و20 دقیقه همراه با یک مرحله شستشو انجام گرفت. ترکیب های بهینه از هرکدام از تیمارهای شیمیایی و آنزیمی انتخاب شده و بعد ویژگی های فیزیکی و مکانیکی کاغذهای ساخته شده در شرایط بهینه مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج به دست آمده از مقایسه ویژگی های فیزیکی تیمارهای بهینه شیمیایی و آنزیمی نشان داد که کاغذهای حاصل از خمیرکاغذ جوهرزدایی شده به روش متداول شیمیایی دارای مقاومت به عبور هوا، ضخامت و بالک بیشتری می باشند. استفاده از 1/0 درصد آنزیم سلولاز در مقایسه با تیمار شیمیایی، کاغذهای با شاخص مقاومت کششی و طول پارگی بیشتری تولید نموده است. همچنین با استفاده از 1/0 درصد آنزیم سلولاز می توان کاغذهای با شاخص مقاومت به ترکیدگی و پارگی تقریبا مشابه با تیمارهای شیمیایی تولید کرد.
    کلیدواژگان: جوهرزدایی، کاغذ روزنامه باطله، سلولاز، ویژگی های فیزیکی، ویژگی های مکانیکی
  • امیر توکلی، آژنگ تاج دینی، مهران روح نیا، احمد جهان لتیباری صفحه 256
    مقوای کنگره ای یک محصول تولیدی با ارزش برای بسته بندی کالاهای مختلف در کشور جهت ارائه به بازارهای داخلی و بین المللی می باشد، بنابراین جهت توسعه صنعت تولید این محصول و شناسایی جهت تغییرات در تقاضا برای آن، لازم است که الگوی تولید و مصرف محصول مذکور و مهمترین متغیرهای مؤثر بر آن را شناسایی نمود، تا بتوان بر اساس آن به پیش بینی میزان عرضه و تقاضا با توجه به عامل های مؤثر پرداخت. از این رو در مقاله حاضر جهت نیل به این اهداف، یک مدل اقتصادسنجی پویا که رابطه هم زمانی بین عرضه و تقاضای مقوای کنگره ای را نشان می دهد، معرفی شده است. این مدل با استفاده از روش حداقل مربع های سه مرحله ای (3SLS)، براساس داده های مجموعه زمانی 1386-1360برآورد گردیده است. نتایج حاصل از برآورد تابع تقاضا نشان می دهد که متغیرهای عرض از مبدا، قیمت محصول، GNP در سال قبل، جمعیت کل کشور، CPI، ارزش افزوده بخش صنعت، شاخص تولید کل کارگاه های بزرگ صنعتی و متغیر مجازی جنگ در سطح 5٪ معنی دار گردیده است. در حالی که در تابع عرضه، متغیرهای عرض از مبدا، میزان تولید مقوای کنگره ای در سال قبل، میزان تورم، نسبت قیمت محصول در سال قبل به قیمت ماده اولیه(ورق کارتن)در سال قبل، میزان واردات در سال قبل، قیمت تمام شده محصول و متغیر مجازی یارانه در سطح 5٪ معنی دار گردیده است. همچنین نتایج حاصل از پیش بینی تا سال 1391 نشان می دهد که میزان تولید و مصرف مقوای کنگره ای در کشور افزایش خواهد یافت.
    کلیدواژگان: همزمان، مقوای کنگره ای، عرضه، تقاضا، پیش بینی، ایران
  • کاظم دوست حسینی، بیتا معزی پور صفحه 271
    در این تحقیق امکان استفاده از کاغذ باطله (کاغذتحریر و کاغذروزنامه) و کارتن کهنه به عنوان پرکننده رزین اوره فرمالدهید در ساخت تخته لایه مورد بررسی قرار گرفته است. اثر نوع پرکننده به عنوان عامل متغیر بر خواص کاربردی تخته ها مانند جذب آب و واکشیدگی ضخامت بعد از 2 و 24 ساعت غوطه وری درآب ، مقاومت خمشی موازی و عمود برالیاف و مقاومت برشی در سطح اتصال بررسی و نتایج حاصل تجزیه و تحلیل شد. نتایج این بررسی نشان دادند که استفاده از کاغذباطله و کارتن کهنه به عنوان پرکننده جذب آب و واکشیدگی ضخامت تخته ها را کاهش داده و خواص مکانیکی آن ها را بهبود می بخشد. از آنجایی که این مواد موجب تقویت چسبندگی و بهبود اتصالات رزین اوره فرمالدهید شده اند. می توان نتیجه گیری نمود که کاغذ باطله و کارتن کهنه در فرایند اتصال رزین نقش اکستندر را ایفا می کنند. بهترین ویژگی های فیزیکی و مکانیکی در شرایطی حاصل شده است که از کاغذ تحریر به عنوان فیلر رزین اوره فرمالدهید در ساخت تخته لایه استفاده شده است.
    کلیدواژگان: تخته لایه، اوره فرمالدهید، فیلر، کاغذ باطله، کارتن کهنه، اکستندر
  • یحیی همزه، بابک میرزایی، علیرضا عشوری، کاظم دوست حسینی، کامبیز راشدی، عالیه الفت صفحه 281
    خواص فیزیکی- شیمیایی پسماندهای جامد صنایع خمیر و کاغذ به نوع الیاف مورد استفاده، فرایند آماده سازی خمیر و همچنین به سیستم تصفیه پساب واحد تولیدی بستگی دارد. برای تعیین بهترین کاربری پسماندهای صنایع کاغذسازی، خواص فیزیکی- شیمیایی پسماندهای جامد کارخانه های چوب و کاغذ مازندران و کاغذسازی لطیف تجزیه و تحلیل شد. مقدار مواد جامد، pH، ابعاد الیاف و همچنین ترکیب شیمیایی مواد آلی و غیر آلی موجود در این پسماندها تجزیه شد. نتایج نشان داد که درصد خشکی پسماند مازندران 7/36 و کاغذسازی لطیف 3/69 درصد است. pH هر دو پسماند تقریبا خنثی بود. به طوری که طول الیاف فیبری موجود در پسماندهای کاغذسازی لطیف و مازندران به ترتیب به مقدار 68/1 و 08/1 میلی متر تعیین شد. همچنین مقدار کل کربوهیدرات ها، گلوکز و مانوز پسماند کاغذسازی لطیف به ترتیب 09/48، 5/29 و 2/7 درصد تعیین شد که بیشتر از مقدار آنها در پسماند کاغذسازی مازندران بود. ولی مقدار لیگنین، زایلوز و گالاکتوز پسماند کاغذسازی مازندران به ترتیب به مقدار 3/15، 3/17 و 7/3 درصد تعیین شد که بیشتر از مقدار آنها در پسماند کاغذسازی لطیف بود. مواد معدنی پسماند کاغذسازی لطیف و مازندران به ترتیب 7/44 و 5/39 درصد تعیین شد. آنالیز XRF خاکستر مواد معدنی نشان داد که ترکیب غالب این مواد شامل اکسیدهای کلسیم، سیلیسیم، آلومینیوم و منیزیم است که می تواند به عنوان مواد اولیه محصولاتی مانند بتن های سبک و زئولیت استفاده شوند.
    کلیدواژگان: پسماند جامد، کاغذسازی، مقدار مواد جامد، خواص فیزیکی، طول الیاف، ترکیب شیمیایی، کربوهیدرات ها، مواد معدنی
  • حامد نصیری، علی ورشویی، ابوالفضل کارگرفرد صفحه 291
    در این بررسی امکان استفاده از الیاف باگاس در ساخت چندسازه فیبر- سیمان مورد مطالعه قرارگرفت. به این منظور، مقدار الیاف باگاس در دو سطح 4 و10 درصد، میزان مصرف کلریدکلسیم، به عنوان تسریع کننده، در سه سطح 5، 5/7 و 10درصد (براساس وزن خشک سیمان) و دو تیپ سیمان پرتلند (تیپ2و5) به عنوان عوامل متغیر در نظر گرفته شد. به این ترتیب با احتساب 12 تیمار، در مجموع 36 تخته آزمایشگاهی ساخته شد. سپس خواص فیزیکی و مکانیکی تخته ها اندازه گیری و نتایج با استفاده از طرح آماری فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفتند. نتایج نشان داد که استفاده از سیمان پرتلند تیپ 2یا 5 تاثیر معنی داری بر خواص فیزیکی و مکانیکی تخته های ساخته شده ندارد. بنابراین افزایش میزان الیاف و همچنین کلریدکلسیم باعث تضعیف مقاومت های مکانیکی و افزایش میزان جذب آب و واکشیدگی ضخامت تخته های ساخته شده می شود. در این تحقیق تخته هایی که با سیمان پرتلند تیپ 2، میزان الیاف 4 درصد و کلریدکلسیم 5/7 درصد ساخته شدند بیشترین مقاومت خمشی، مدول الاستیسیته، چسبندگی داخلی و کمترین واکشیدگی ضخامت بعداز 2 و 24 ساعت غوطه وری در آب را داشتند.
    کلیدواژگان: چندسازه، الیاف باگاس، سیمان پرتلند، کلریدکلسیم، مقاومت های مکانیکی، خواص فیزیکی
  • کاظم دوست حسینی، فرانک محمدکاظمی صفحه 300
    در این بررسی خواص فیزیکی و مکانیکی تخته خرده چوب سه لایه ساخته شده از باگاس و مخلوط خرده چوب جنگلی و تاثیر مقدار ماده اولیه و نوع چسب مورد مطالعه قرار گرفته است. مقدار ماده اولیه و نوع چسب از عوامل متغیر در این بررسی می باشند. به نحوی که ابتدا اثر مقدار ماده اولیه بر خواص فیزیکی و مکانیکی تخته ها در شش سطح مورد بررسی قرار گرفت. به طوری که تیمارهای حاوی 60 و 80 درصد باگاس به عنوان تیمارهای بهینه انتخاب شدند. سپس اثر نوع چسب در این تیمارها مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که تخته های ساخته شده از چسب ایزوسیانات، حداکثر مدول الاستیسیته و حداقل جذب آب و واکشیدگی ضخامت بعد از 2 و 24 ساعت غوطه وری را داشتند. در این بررسی با توجه به نتایج جدولهای تجزیه واریانس و اثر متقابل ماده اولیه و نوع چسب بر خواص فیزیکی و مکانیکی تخته ها، تیمار 80 درصد باگاس با 20 درصد خرده چوب جنگلی و چسب ایزوسیانات به عنوان تیمار برتر انتخاب شدند.
    کلیدواژگان: باگاس، تخته خرده چوب سه لایه، چسب اوره، فرم آلدهید، چسب ایزوسیانات، جذب آب، واکشیدگی ضخامت، خواص مکانیکی
  • سیدیحیی موسوی، محمد مهدی جلیلی، امیرسهیل پیرایش فر صفحه 314
    در این پژوهش رزین ترموست اپوکسی و پودر چوب برای ساخت کامپوزیت های چوب پلاستیک مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بررسی های انجام شده بر روی کامپوزیت های تهیه شده نشان داد که کامپوزیت های چوب پلاستیک ساخته شده با رزین اپوکسی علاوه بر خواص فیزیکی و مکانیکی مطلوب تر نسبت به قطعات چوبی میزان آب کمتری را در شرایط غوطه وری طولانی مدت بخود جذب می نمایند. بنابراین تصاویر بصری و آنالیز طیف سنجی مادون قرمز بر این واقعیت صحه گذاشت که این کامپوزت ها بسیار پایدارتر از چوب می باشند. در ادامه تاثیر اضافه کردن پودر چوب به کامپوزیت های لیفی بر پایه الیاف شیشه - رزین اپوکسی مورد بررسی قرار گرفت. به طوری که، نتایج به روشنی نشان داد که با اضافه کردن مقداری مناسب از پودر چوب به ساختار کامپوزیت های لیفی، خواص فیزیکی و مکانیکی آنها به نحو چشمگیری بهبود می یابد.
    کلیدواژگان: پودر چوب، الیاف شیشه، رزین اپوکسی، خواص کششی، میزان جذب آب، میزان تخریب
  • سهراب رحیمی، مهدی فائزی پور *، سعید اسحاقی، اصغر طارمیان صفحه 326

    چوب صنوبر (تبریزی) (Popoulus nigra) با برش تجاری به ضخامت اسمی 5 سانتی متر از منطقه طالقان واقع در غرب کرج، تحت سه برنامه مختلف شامل T8-F4 (برنامه پیشنهادی FPL1 برای تبریزی)، T9-F4 و T8-F5 در کوره خشک گردید. این تحقیق به منظور بررسی تاثیر ردیف های دسته بندی بار کوره (فوقانی، میانی و تحتانی) بر کیفیت چوب آلات خشک شده در کوره انجام شد. دمای خشک اولیه در سه برنامه به ترتیب 54، 54 و 60 درجه سانتی گراد و دمای خشک نهایی به ترتیب 82، 82 و 71 درجه سانتی گراد منظور شد. در هر سه برنامه رطوبت اولیه تخته ها2±96% و رطوبت نهایی 2±11% بود. به طوری که ارتفاع کل دسته بندی بار کوره 85 سانتی متر و پهنای بار 152 سانتی متر بود. شدت اعوجاج ها، ترک های داخلی و ترک های سطحی در تخته های خشک شده اندازه گیری شد و تجزیه و تحلیل نتایج انجام شد. نتایج نشان دادند که تخته های طبقات فوقانی، میانی و تحتانی در هر سه برنامه از نظر کیفیت خشک شدن تفاوت معنی داری در سطح اطمینان 95 درصد ندارند. همچنین تخته ها از نظر قرار گرفتن در دامنه قابل قبول رطوبت نهایی نیز، در شرایط مطلوب قرار داشتند.

    کلیدواژگان: خشک کردن، تبریزی، معایب چوب خشک کنی، کوره، طبقه
  • جلال شاخص، احمدرضا سراییان، فرهاد زینلی * صفحه 339

    این پژوهش به بررسی اثر ارتفاع و رقم، بر ویژگی های مورفولوژیکی پوست و بخش چوبی (Core) ساقه گیاه توتون (Nicotiana tabacum) پرداخته است. همچنین در این تحقیق اثر رقم بر روی خواص شیمی ایی ساقه این گیاه بررسی شد. رقم های منتخب، بارلی و ویرجینیا بودند و ارتفاع های مورد مطالعه 5، 50 و 75 درصد کل ارتفاع تنه درنظر گرفته شد. نتایج نشان داد که طول، قطر و ضخامت دیواره الیاف پوست از الیاف بخش چوبی بیشتر است. به طوری که آنالیز شیمی ایی اجزای مختلف ساقه نشان داد که می زان سلولز و خاکستر پوست بیشتر از بخش چوبی ساقه توتون بوده، اما مقدار لیگنین پوست به طور قابل توجهی کمتر از بخش چوبی ساقه توتون است. مقدار مواد استخراجی نیز در پوست کمتر بود. به نحوی که نتایج آماری نشان داد که طول و ضخامت دیواره الیاف پوست رقم بارلی بیشتر از رقم ویرجینیا است، اما اختلاف معنی داری بین خواص مورفولوژیکی الیاف چوب این دو رقم وجود نداشت. به طوری که درصد سلولز رقم بارلی بیشتر از رقم ویرجینیا بوده و درصد لیگنین، مواد استخراجی و خاکستر رقم بارلی کمتر است. همچنین نوع رقم، اثر معنی داری بر روی درصد اجزای تشکیل دهنده ساقه توتون نداشت. بنابراین نتایج نشان داد که طول، قطر و ضخامت دیواره الیاف پوست با افزایش ارتفاع کاهش می یابد، اما در بخش چوبی ساقه توتون فقط طول الیاف با افزایش ارتفاع کاهش یافت و ویژگی های دیگر الیاف چوب تحت تاثیر ارتفاع رفتار متفاوتی از خود نشان دادند. به علاوه، درصد پوست و مغز (Pith) با افزایش ارتفاع افزایش و درصد بخش چوبی با افزایش ارتفاع کاهش یافت. به طور کلی نتایج این مطالعه نشان داد که با توجه به ابعاد فیبر و ترکیب های شیمی ایی، ساقه توتون ماده اولیه مناسبی برای تولید خمی ر کاغذ می باشد.

    کلیدواژگان: ساقه توتون، رقم، پوست، بخش چوبی، بارلی، ویرجینیا
  • یدالله حسین پور، وحید تذکررضایی صفحه 352
    در این تحقیق، چوب راش (Fagus orientalis Lipsky) از طرح جنگل داری شرکت نکا چوب واقع در حوزه اداره کل منابع طبیعی منطقه ساری به صورت تصادفی انتخاب شد و با برش تجاری به ضخامت 5 سانتیمتر، طی سه مرحله با سه برنامهT5-C3، T5-C4و T6-C4 (برنامه های پیشنهادی FPL برای خشک کردن چوب راش)، به منظور دستیابی به مطلوب ترین برنامه خشک کردن چوب راش درکوره با در نظر داشتن حداقل زمان ممکن و کیفیت مطلوب چوب ها، تا رطوبت 8 درصد خشک گردید. دمای خشک اولیه درهرسه برنامه 49 و دمای خشک نهایی به ترتیب 71، 71 و82 درجه سانتی گراد منظور شد. با توجه به اثر ضخامت درشدت خشک شدن چوب، مورد تجزیه و تحلیل آماری قرارگرفت و نتایج نشان داد که بین ضخامت چوب ها در سه مرحله خشک کردن و در سطح اعتماد %99 اختلاف معنی داری وجود ندارد. جرم ویژه بحرانی 52/0 وجرم ویژه خشک 61/0 وهم کشیدگی طولی، شعاعی، مماسی و حجمی به ترتیب 46/0، 8/5، 2/10 و 46/16 درصد اندازه گیری شد. مقادیر معایب انحناء، کمانی، تاب و ترک های سطحی تخته ها به تفکیک هر مرحله اندازه گیری و تجزیه و تحلیل نتایج از طریق ترسیم نمودارهای کنترل کیفیت مربوط به معایب مذکور انجام گردید. از این رو نتایج نشان داد که با هر سه برنامه، میزان تغییرات معایب ایجاد شده در چوب های خشک شده در مقایسه با قبل ازخشک شدن در دامنه قابل قبول مشخصه های کمی و کیفی قرار دارد ولی در برنامه T6-C4 در مقایسه با دو برنامه دیگر، پراکنش آنها نسبت به خط میانگین یکنواخت تر از دو برنامه دیگر می باشد. به عبارت دیگر، خشک کردن چوب راش با برنامه T6-C4 نسبت به دو برنامه دیگر از نظر مطلوب بودن کیفیت چوب ها و کاهش زمان خشک شدن نتایج بهتری دربرداشته است. به طوری که در انتهای اجرای هر یک از برنامه ها تیمارهای متعادل سازی و تنش زدایی اجرا گردید.
    کلیدواژگان: خشک کردن، کوره، راش، برنامه کوره، معایب چوب خشک کنی، نمونه کنترل
  • رضا حسین پور، احمد جهان لتیباری*، آژنگ تاج دینی، سید محمد جواد سپیده دم، رامین فرنود صفحه 371

    تاثیر عوامل فراوری شیمیایی ساقه کلزا شامل زمان، دما، ترکیب مواد شیمیایی و همچنین درجه روانی خمیرکاغذ بر کیفیت الیاف خمیرکاغذ شیمیایی- مکانیکی از ساقه کلزا توسط FQA مورد مطالعه قرار گرفته است. بنابراین تاثیر سه زمان 15، 30 و 45 دقیقه، دو دمای 125 و 145 درجه سانتی گراد، دو ترکیب مواد شیمیایی شامل 4% NaOH + 8% Na2SO3 و 8% NaOH + 12% Na2SO3 (برمبنای وزن خشک ماده چوبی) و خمیرکاغذ پالایش نشده و پالایش شده ارزیابی شده اند. میانگین طول الیاف خمیرکاغذ پالایش نشده بین 49/0 تا 65/0 میلی متر متغیر بوده است و در اثر بیشتر شدن عوامل مورد بررسی میانگین طول الیاف کاهش یافته است. به علاوه اینکه میانگین طول الیاف در اثر پالایش کمی کاهش یافته است. از این رو میزان نرمه های خمیرکاغذها در حدود 55% تا 63% اندازه گیری شده است، که مقدار زیادی را نشان می دهد و در اثر پالایش مقدار نرمه ها حدود 5% افزایش یافته است. زبری الیاف خمیرکاغذ بین 10 تا 41 m100/gm تعیین شده است و در اثر پالایش به 14 تا 53 m100/gm افزایش یافته است. با وجود ثابت ماندن تقریبی خمیدگی الیاف ولی در اثر پالایش میزان شکستگی الیاف بیشتر شده است.

    کلیدواژگان: کلزا، خمیرکاغذ شیمیایی، مکانیکی، طول الیاف، نرمه، زبری، خمیدگی، شکستگی، درجه روانی
  • فرشاد سرخوش رحمانی، محمد طلایی پور صفحه 387
    این تحقیق با هدف تولید کاغذ کنگره ای از مخلوط خمیرکاغذ سودا- آنتراکینون کاه گندم و خمیر OCC انجام شده است. کاغذهای دست ساز در وزن پایه gr/cm2 120، از مخلوط کردن خمیر کاه گندم رنگبری نشده با خمیر OCC در نسبت های 25، 50 و 75 درصد تهیه شدند. خواص فیزیکی و مقاومتی این کاغذها اندازه گیری شد و با خواص کاغذهای مخلوط نشده مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج نشان دادند که افزودن خمیر کاه گندم به خمیر OCC، خواص کاغذ را به میزان قابل توجهی تحت تاثیر قرار داده اند. به عبارت دیگر، در صورت استفاده از خمیرکاغذ کاه گندم در خمیر OCC، ویژگی های فیزیکی و مقاومتی بهتر و مطلوب تری در کاغذ حاصل می شود، به طوری که با افزودن 75% خمیر کاه گندم به خمیر OCC بهترین میزان ضخامت، مقاومت در برابر عبور هوا، زبری، شاخص پارگی، شاخص ترکیدگی، مقاومت در برابر تاشدن، طول پارگی و مقاومت به لهیدگی کنگره و حلقه کاغذ بدست آمده است. بنابر نتایج بدست آمده، خمیر سودا – آنتراکینون کاه گندم نه تنها برای افزایش ویژگی های فیزیکی و مقاومتی کاغذ کنگرهای بلکه به تنهایی به عنوان یک منبع سلولزی برای ساخت این نوع کاغذ می تواند مورد استفاده قرار بگیرد.
    کلیدواژگان: کاه گندم، خمیر OCC، فرآیند سودا - آنتراکینون، کاغذ کنگره ای، آزمون مقاومت به لهیدگی کنگره، آزمون مقاومت به لهیدگی حلقه، ویژگی های کاغذ
  • سمیه قاسمی، ربیع بهروز * صفحه 398

    امروزه استفاده از درصد خشکی بالا به ویژه در واحد رنگبری خمیرکاغذ به دلیل صرفه جویی قابل ملاحظه در مصرف انرژی و آب فرایندی و کاهش قابل توجه حجم پساب خروجی از کارخانه به شدت مورد توجه صنایع خمیر و کاغذ قرار گرفته است. به طوری که، این تحقیق با هدف بررسی اثر درصد خشکی در رنگبری خمیرکاغذ شیمیایی-مکانیکی(CMP) مخلوط پهن برگان با پراکسید هیدروژن انجام گردید. بدین ترتیب مرحله پیش تیمار Q به منظور حذف یون های فلزی موجود در خمیرهای مورد آزمایش قبل از مرحله رنگبری با پراکسید هیدرژن، با شرایط یکسان برای کلیه خمیرها انجام شد. عملیات رنگبری در سه سطح 2، 3 و4 درصد پراکسید هیدروژن و با نسبت NaOH/H2O2 به ترتیب 8/0، 7/0 و 6/0 و با افزودن 3% سیلیکات سدیم در دمای 70 درجه سانتی گراد و به مدت 150 دقیقه و در چهار درصد خشکی 10، 15، 25 و 30 درصد انجام شد. بنابراین نتایج حاصل از اندازه گیری ویژگی های نوری کاغذهای دست ساز نشان داد که با استفاده از 2 و 3 درصد پراکسید هیدروژن بالاترین روشنی و ماتی و پایین ترین زردی در 30% خشکی بدست آمد. اما استفاده از 4% پراکسید هیدروژن، بالاترین روشنی و پایین ترین زردی را در 25 درصد خشکی ایجاد کرد. با افزایش درصد خشکی از 10 به30% در سطح 2 و 3 درصد پراکسید هیدروژن، روشنی به طور پیوسته افزایش می یابد اما در سطح 4 درصد پراکسید هیدروژن، از درصد خشکی 10و 15 تا 25 درصد، روشنی افزایش و سپس در درصد خشکی 30 درصد کاهش محسوسی می یابد. همچنین در شرایط 2% پراکسید و درصد خشکی30% و شرایط 2% پراکسید در درصد خشکی 25% می توان به ترتیب به همان روشنی قابل دستیابی در شرایط 3% پراکسید و 25% خشکی و 4% پراکسید و 10% درصد خشکی دست یافت. که این به معنی کاهش 35 و 25 درصدی مصرف به-ترتیب در پراکسید هیدروژن و هیدروکسید سدیم می باشد.

    کلیدواژگان: کاغذ CMP، پراکسید هیدروژن، درصد خشکی، ویژگیهای نوری، روشنی، زردی، ماتی
|
  • Efhami Sisid., Dehghani, M.R Page 219
    In this work effect of initial alkali charge were investigated on the yield and kappa number of soda beech pulp and alkali consumption pattern. The results indicated that, the regression models are useful for studying the relations between yield, kappa number and alkali consumption. Soda cooking was performed in 30, 40, 50, 60 and 70 gr.lit-1 initial alkali concentration and five different cooking times. The chips dimensions were in the range of 3-5 cm length, 1-2 cm width and 0.05 cm thickness. The results showed that increasing of alkali charge decreased the time of cooking in the same yield or kappa number. Deligninifaction decreased significantly in kappa number lower than 30. In the same kappa number, increased alkali charge gave a lower yield. The alkali consumption was regularly decreased with increasing of initial alkali charge from 30 to 70 gr/lit, but alkali charge consumption pattern varied in less and more than 30 kappa numbers.
  • Azadfar Behroozr., Jahan- Latibari, A Page 232
    The influence of oxygen delignification as an environmental friendly process, was investigated on Soda/AQ pulp from Old Corrugated Container (OCC) fibers. Oxygen delignification at four levels of alkali (2, 3, 4 and 6% based on OD weight of pulp) has been applied and the optimum alkalinity to reach optimum Kappa no, yield and brightness, opacity and strength based on 60 g/m2 hand sheets were determined. The results indicated that application of oxygen delignification marginally reduced the opacity of the pulp. Tear strength increased where as tensile and burst strength decreased. Based on the comparison of the data from oxygen delignified pulp, it is concluded that oxygen can be utilized to improve the properties of soda-AQ pulp from OCC prepared for bleaching step. Carbohydrates are preserved while removing lignin. Normalized equations revealed that oxygen delignification at 3% alkali produced the best results.
  • Akbarpouri., Resalatih., Saraeian, A.R Page 243
    In this study, deinking of waste newspaper was investigated by conventional and enzymatic methods. Conventional deinking was done in pulping times of 10, 20 and 30 minutes along with different processes of washing, flotation and combined washing/ flotation. Enzymatic deinking was accomplished at different charges of 0.025, 0.05, 0.1 and 0.2% cellulase enzyme (based on oven-dried waste paper), pulping times of 10,15 and 20 minutes, pH range of 5-5.5 along with one-stage washing process. Optimum compositions were selected from chemical and enzymatic treatments and then physical and mechanical properties of the paper produced in optimum conditions were compared. Achieved results from comparison of the physical properties of optimum chemical and enzymatic treatments showed that, the paper produced from deinked pulp by conventional method had higher calliper, bulk and porosity. Using of 0.1% cellulase resulted the papers with higher tensile and breaking length compared to chemical treatments. The papers could be produced with similar burst and tear indexes compared to chemical treatments using of 0.1% cellulose, as well.
  • Tavakolia., Tajdinia., Rohniam., Jahan- Latibari, A Page 256
    Corrugated board is considered as a valuable community for packaging at both international and domestic markets. Therefore for the development of corrugated board industry in Iran and to understand the variation in demand for this product, it's necessary to identify the consumption and production patterns as well as the most important and effective variables influencing it's status. Then the demand & supply for corrugated board can be forecasted. In this study, the dynamic econometric model has been used to demonstrate simultaneous relationship between supply and demand. Coefficients of the model were estimated using 3sls method with the time series data from 1981 to 2007. The results indicated that in the demand function, intercept, price, GNP in previous period, population, CPI, industrial added value(Iav), production index of large-scale industries(PILSI) and the war dummy variables are significant at 0.05 level. In the supply function, intercept, production quantity in previous period, inflation rate, corrugated board price-raw material price ratio in previous period, import quantity in previous period, cost price all in previous period and subsidy dummy variables are significant at 0.05 level. Results indicate that the mentioned variables influence consumption and production, simultaneously. The results of projection also demonstrate that corrugated board production & consumption will increase into 2012.
  • Doosthoseinik., Moezzipour, B Page 271
    The possibility waste paper (writing paper and newsprint) and old corrugated carton (OCC) utilization as a filler of urea formaldehyde resin on plywood manufacturing was investigated. The effect of type of filler as a variable factor on applicable properties i.e. water absorption and swelling after 2 and 24 hours, bending strength parallel and perpendicular to grain and shear strength on the interface was evaluated and the results were analyzed. The results of this study showed that utilization of waste paper and old corrugated carton as the filler decreased the water absorption and swelling and improved their mechanical properties. Since this materials caused to promote adhesion and improved the urea formaldehyde resin bond, it can be inferred that waste paper and old carton can act as an extender on the resin binding process.
  • Hamzehy., Mirzaeib., Ashoria., Doosthoseinik., Rashedik., Olfat, A Page 281
    Characteristics of pulp and paper mill solid wastes depend generally on the raw materials, stock preparation process as well as wastewater treatment plant. In order to determine the best application of paper mill solid wastes, physicochemical properties of solid waste produced in the Mazandaran Wood and Paper Industry Co. and Latif Paper Co. were analyzed. The dry content, pH, fiber dimensions, composition of organic and inorganic compounds of the both solid were analyzed. The dry content of the produced wastes in Latif and Mazandran were determined as 69.3 and 36.7 percent, respectively. The pH of both wastes was close to neutral (pH/7.0). The fiber length of Latif and Mazandaran wastes were 1.68 and 1.08 mm, respectively. In addition, the total amount of carbohydrates, glucose and mannose quantity in the Latif waste were determined as 48.09, 29.5 and 7.2 percent that were higher than that of Mazandaran waste. In the contrary, the lignin, xylose and galactose content of Mazandaran waste were determined as 15.3, 17.3 and 3.7 percent that were higher than those of Latif waste. The mineral content of Latif and Mazandarn wastes were determined 44.7 and 39.5 percent, respectively. XRF analyses revealed that the predominant elements in the incinerated ash of both wastes contained calcium oxide, aluminum oxide and silicon oxide that can be used as raw material for lightweight concrete and zeolite synthesis.
  • Nasirih., Varshoeea., Kargarfard, A Page 291
    In this study the possibility of bagasse fiber usage in Fiber-Cement Composite (FCC) manufacturing, was investigated. Two load of bagasse fiber (%4, 10), three level of calcium chloride as facilitator (5, 7.5 and 10 percent per dry weight of cement) and two type of Portland cement (type II and V) were considered as variables (12 treatments). There were three replicates for each treatment, thus 36 experimental board were manufactured totally. The physical and mechanical properties of experimental specimens were investigated and results analyzed by SPSS software as fully randomized factorial model. As results indicated, there was no significant different between cement type II and V in physical and mechanical properties. The increased loads of calcium chloride caused a striking reduction in mechanical properties and increased water absorption amounts. The best bending strength, modulus of elasticity, IB and minimum thickness swelling were reported in treatment with 4% fibers, 7.5% calcium chloride and type II cement.
  • Doosthoseinik., Mohammadkazemi, F Page 300
    In this research the physical and mechanical properties of 3-layer particleboard manufactured by bagasse and forest wood particles have been studied. The amount of raw material and the type of adhesive were variation factors. First the effect of raw material on physical and mechanical properties has been evaluated in the six treatments. 60-40% and 80-40% treatments (bagasse-wood particles), regarding to bending strength, modulus of elasticity, internal bending strength, water absorption and thickness swelling after 2 & 24 hours soaking in water, have been selected as optimum treatments. Then the effect of types of adhesive on optimum treatments has been evaluated. The achieved results show that the particleboards manufactured by isocyanate adhesive have the highest MOE and lowest water absorption and thickness swelling after 2 & 24 hours soaking in water. In this research, according to the results of analysis of variance and the interception effect of raw material and type of adhesive on physical & mechanical properties of particleboards, 80-20% treatment (bagasse-wood particles) with isocyanate adhesive have been selected as preferable treatment..
  • Mousavi, S.Y., Jalili, M. M., Pirayeshfar, A. S Page 314
    The main objective of this study was to examine, the use of thermo set epoxy resin and wood powder for making wood polymer composites. Results showed that mechanical properties of wood polymer composites that are manufactured were better than wood specimen. Also the water uptake of samples was measured and the results showed the water absorption of wood polymer composite is too much less than wood sample. Images and infrared spectroscopy analysis support this fact that wood polymer composites are more stable than wood. Then the effects of adding wood powder to fiberglass composites were examined. The Results have clearly shown that adding appropriate amount of wood powder to fiber composites will considerably improve their physical and mechanical properties.
  • Rahimis., Faezipourm., Eshaghis., Tarmian, A Page 326

    Poplar lumbers with nominal thickness of 5 cm from Taleghan region, located in west of Karaj were dried under three different schedules including T8-F4 (recommended schedule by F.P.L for poplar), T8-F5 and T9-F4. The purpose of this research was to study the effects of the kiln’s rows (upper, middle, lower) on the quality of the dried boards. Dry bulb temperatures for the schedules were adjusted at 54, 54 and 60 °C, while the final temperatures were adjusted at 82, 82 and 71 °C, respectively. The severity of warping, internal checking and surface checking in kiln dried lumbers were measured and analyzed. The results indicated that the boards in upper, middle and lower rows of the kiln, in all three schedules, did not have any significant difference in 95% confidence interval. Also, the final moisture content of the boards in all three rows and all three schedules were in acceptable quality.

  • Shakhesj., Sarayiana., Zeinaly, F Page 339

    This work investigated effect of height and cultivar on morphological properties of bast and core fiber of tobacco stalk (Nicotiana tabacum). Also, in this research cultivar effect on chemical properties of tobacco stalk were investigated. Selected cultivars include Barley and Virginia, and investigative height positions were chosen 5, 50 and 75% of stalk height. Results indicated that bast fiber length, diameter and wall thickness are more effective than those of core fiber. Chemical analysis of stalk’s parts indicated that cellulose and ash contents of bast were higher than those of core, but lignin content of bast was significantly less than that of core. Also, extractive material of bast was less. Statistic results showed that length and wall thickness of Barley’s bast fiber were higher compare to Virginia, but there was no significant difference in terms of morphological properties of core fibers between these cultivars. Cellulose percentage of Barley cultivar was higher, where as lignin, extractives and ash contents of Barley were lower than that of Virginia cultivar. Also, cultivar type didn’t have significant effect on contents of tobacco stalk parts (bast, core and pith). Results indicated that, fiber length, diameter and wall thickness of bast decreased as height increases, but in core fiber, just fiber length decreased and other properties of core fiber had different behavior. Moreover, bast and pith percentages increased by height increasing while, core percentage decreased. In general, results of this research showed that, tobacco stalk are a suitable row material for pulp and paper production, re fiber dimensions and chemical components.

  • Hoseinpoury., Tazakor Rezaee, V Page 352
    In this research, beech (fagus orientalis Lipsky) lumbers at 5 cm thickness were ran domically selected and commercially cut down from sari region(Neka choob company), with three schedule namely T5-C3, T5-C4, T6-C4 were adapted for drying the lumbers down to the final moisture content of 8% to evaluation the effect of kiln schedule on warp and surface checking. primary dry bulb temperature each three schedules was adjusted at 49 °C and the final dry bulb temperatures was adjusted at 71, 71 and 82°C respectively. Basic Specific gravity and dry specific gravity were measured 0.52 and 0.61 respectively. Longitudinal, radial, tangential and volumetric shrinkage were measured 0.46 %, 5.8%, 10.2%, 16.46% respectively. Quantity of defect s including crook, bow, twist and three longest surface checks of the lumber were measured before and after the drying process in each stage. In order to analysis the lumber defects for estimating the best schedule, quality control graph were used. In the end, results of investigation indicated that drying of beech lumber by using of the three schedules was desired. However the third schedule (T6-C4) had better drying characteristics than the other schedules.
  • Hoseinpourr., Jahan – Latibaria., Tajdinia., Sepidehdam, S.M.J., Farnood, R Page 371

    The impact of chemical treatment variables including treatment time and temperature, chemical charge as well as pulp freeness on fiber quality of Colza stem chemi-mechanical pulp was studied using Fiber Quality Analyzer (FQA). Three treatment times (15, 30 and 45 minutes), two treatment temperatures (125 and 145 °C), two chemical charges (4% NaOH + 8% Na2SO3 and 8% NaOH +12% Na2SO3) as well as pulp refining were evaluated. The results revealed that at higher values of treatment variables, fiber average length was reduced and varied between 0.49 and 0.65 mm. However, the influence of pulp refining on fiber average length was not very pronounced. Pulps contained between 55 -63 % fines, which is on the high range and refining increased the fine content by 5%. Fiber coarseness varied between 10 and 41 mg/100m which was raised to 14 and 53 mg/100m upon refining. Even though refining did not alter fiber curl, but fiber kinks were increased.

  • Sarkhosh Rahmanif., Talaeipoor, M Page 387
    This study was carried out with the aim of producing fluting paper from wheat straw soda–AQ pulp and OCC pulp blend. Handsheets at 120 gr/m2 basis weight were made by blending the unbleached wheat straw pulp with OCC pulp at ratios of 25, 50 and 75%. Physical and strength properties of these papers were measured and compared to unblended papers. Results indicated that, paper properties were considerably affected by incorporation of the wheat straw pulp. In other words, in case of utilizing wheat straw soda – AQ pulp in OCC pulp, acceptable physical and strength properties can be produced, so that, the incorporated 75% of wheat straw pulp to OCC pulp, the best thickness, air resistance, roughness, tear index, burst index, folding endurance, breaking length, CMT and RCT can be achieved. According to obtained results, unbleached wheat straw soda – AQ pulp can be used not only to enhance the physical and strength properties of fluting paper but also as a lignocellusic source for making fluting paper.
  • Ghasemis., Behrooz, R Page 398

    Using high consistency pulp especially in bleaching plant is highly attractive due to considerable reduction in energy and water consumptions and low effluent volume. This research investigates the effect of consistency CMP pulp on bleaching by hydrogen peroxide. For this purpose, unbleached mixed hardwood CMP pulp of Mazandaran wood and paper CO. mill was used. Bleaching was carried out with QP sequences. Pretreatment or Q stage was carried out by DTPA as a chelating agent for removing transition metals. Chelating stage had a similar condition for all pulps. bleaching with hydrogen peroxide was carried out in three levels of hydrogen peroxide 2, 3, 4% and proportion NaOH to H2O2: 0.8, 0.7, 0.6 by adding 3% sodium silicate in 70˚C and 150min at four consistency level (10, 15, 25 and 30%). After bleaching, handsheets were made with grammage 60gr/m2 from bleached pulp. The experimental results showed that high brightness and opacity and lower yellowness was obtained at 30% consistency by 2 and 3% peroxide charge. However, by using 4% hydrogen peroxide, higher brightness and lower yellowness attained at 25% consistency. Brightness is increased continuously by increasing consistency from 10 to 30% at 2, 3% peroxide. But at 4% peroxide charge, brightness is increased from 10, 15 and 25%, and then at 30% consistency is decreased significantly. Also under conditioning of 2% peroxide and 30% consistency and 2% peroxide at 25% consistency can obtain similar brightness to 3% peroxide and 25% consistency and 4% peroxide at 10% consistency. That it means of 25, 30% decrease in consumption peroxide and sodium hydroxide.