فهرست مطالب

پژوهش نفت - پیاپی 66 (امرداد و شهریور 1390)

مجله پژوهش نفت
پیاپی 66 (امرداد و شهریور 1390)

  • تاریخ انتشار: 1390/08/15
  • تعداد عناوین: 8
|
  • علیرضا صادقی فر، میترا دادور، صفورا کریمی صفحه 4
    در تحقیق حاضر، با استفاده از شبیه سازی مونتکارلو، ساختار هیدرات CO2 در دمای K 270 و فشار MPa 5 پیشبینی شده است. برای این منظور از مدل پتانسیلی TIP3P برای برهمکنشهای بین مولکولهای آب و از روش ولف برای محاسبه برهمکنشهای الکترواستاتیک استفاده شده است. متداولترین روشی که برای محاسبه برهمکنشهای الکترواستاتیک در شبیه سازی مولکولی هیدرات CO2 تاکنون مورد استفاده قرار گرفته، روش جمع اوالد میباشد. روش ولف نسبت به روش اوالد سادهتر بوده و سرعت محاسبات در آن سریعتر میباشد. بنابراین، میتوان برای سیستمهای پیچیدهتر هیدرات، به صورت گسترده از آن استفاده کرد. در انتها نتایج حاصل از شبیه سازی با نتایج حاصل از مقالات معتبر و نتایج تجربی مقایسه شده که دقت بالای روش مورد استفاده را نشان میدهد.
  • محمد امین دزفولیان، محسن اکبرپورشیرازی صفحه 12
    مغزه گیری از تعدادی چاه بدون توجه به اندازه میدان نفتی، برای بهدست آوردن اطلاعات کلی از منطقه، امری ضروری و غیرقابل اجتناب میباشد. مغزهگیری از تمام چاه ها در یک میدان بزرگ بسیار پرهزینه است. بنابراین، یافتن راهی برای گریز از این هزینه بالا ضروری به نظر میرسد. این پژوهش به مدلسازی شبکه های عصبی مصنوعی، به منظور استفاده از نگارهای چاه برای تخمین لیتولوژی در یکی از مخازن میدان گازی پارس جنوبی اختصاص دارد. در این تحقیق، از یک شبکه عصبی سه لایه با الگوریتم پس انتشار خطا (BP) و الگوریتم آموزش لونبرگ- مارکوآرت، برای تخمین سنگشناسی استفاده شده است. نگارهای نوترون، چگالی، پرتو گاما و اثرفتوالکتریک (PEF) به صورت ورودی شبکه در نظر گرفته شده است. در این تحقیق، داده های مربوط به چهار چاه در میدان پارس جنوبی مورد استفاده قرار گرفته است. از داده های دو چاه (چاه های SPF1 و SPF2) که دارای آنالیز مغزه بودند برای آموزش شبکه، اعتبارسنجی و آزمون استفاده شد و سپس شبکه طراحی شده جهت تخمین سنگ شناسی دو چاه دیگر (چاه های SPF3 و SPF4) مورد استفاده قرار گرفت و با داده های مغزه آنها مقایسه گردید. سنگهای مورد بررسی عبارتند از: دولومیت، آهک، آهک دولومیتی، دولومیت آهکی، انیدریت، شیل، آهک شیلی و دولومیت شیلی. مقدار میانگین مربعات خطا (MSE) برای چاه SPF3 برابر 087/0 و برای چاه SPF4 برابر 098/0 میباشد.
  • محمدرضا کمالی، محمود معماریانی، هانیه جعفری درگاهی صفحه 23
    میادین نفتی مارون و کوپال از جمله میادین بزرگ واقع در ناحیه فروافتادگی دزفول است که در جنوب شرقی شهر اهواز در مجاورت میدانهای نفتی آغاجاری و اهواز قرار گرفته است. سازندهای ایلام، سروک و آسماری، مخازن هیدروکربنی این دو میدان میباشند. به منظور بررسی خصوصیات ژئوشیمیایی، نمونه نفتهای مخازن ایلام و سروک در میادین مورد مطالعه با استفاده از تکنیکهای ژئوشیمیایی متداول نظیر تست SARA، تکنیک کروماتوگرافی گازی (GC) و کروماتوگرافی گازی-طیف سنجی جرمی (MS-GC) تحت آنالیز قرار گرفتند. با توجه به نتایج آنالیزها که شامل توزیع برشهای هیدروکربنی تشکیل دهنده این نفتها (تست SARA) و همچنین مطالعه بیومارکرهای خانواده ترپانها و استرانهای تخلیص شده از برش اشباع میشود، میتوان گفت هیدروکربنهای موجود در مخزن سروک در هر دو میدان مورد مطالعه، خصوصیات نفتهای پارافینیک را نشان میدهد. در صورتی که ویژگی های هیدروکربور موجود در مخزن ایلام واقع در میدان نفتی مارون، مشابه نفتهای پارافینیک متمایل به نفتنیک میباشد. همچنین هیدروکربور موجود در مخزن ایلام در میدان نفتی کوپال خصوصیات نفتهای آروماتیک را دارا است. بررسی های ژئوشیمیایی نشان میدهد که هیدروکربنهای تجمع یافته در مخازن یاد شده، از سنگ منشاهای کربناته، در شرایط احیایی تا نیمه احیایی زایش یافته اند. کروژن سنگ منشاء احتمالی از نوع II و مخلوطی از نوع II و III میباشد، که بیانگر وجود مواد آلی با منشاء دریایی و مقادیر جزئی مواد آلی حمل شده از خشکی است. بررسی پارامترهای بلوغ بیومارکر، حاکی از بلوغی متوسط در حد اوایل تا اواسط پنجره نفت زایی برای مواد آلی تولید کننده نفت های تجمع یافته در این میدان میباشد.
  • نجمه فرزین نژاد، اسماعیل شمس سولاری، علی اکبر میران بیگی، سید کامران ترکستانی، حسین طلاچی صفحه 34
    در این پژوهش یکی از روش های نوین گوگردزدایی از سوخت که از سال 2001 به بعد در حال تحقیق و بررسی میباشد، مورد استفاده قرار گرفته است. گوگردزدایی از بنزینهای داخلی و وارداتی با هدف رسیدن به سوختی با مقادیر پایین گوگرد با استفاده از چند نوع مایع یونی (حلال سبز) مختلف مورد ارزیابی قرار گرفته است. با استفاده از طراحی آزمایش و نرم افزار آماری، متغیرهای مؤثر بر کارایی گوگردزدایی مشخص گردیده و شرایط بهینه گوگردزدایی با کارایی بالاتر بهکار گرفته شده است. در پژوهش حاضر، خواص فیزیکی و شیمیایی بنزین و به طور شاخص، میزان گوگرد بنزینهای مختلف قبل و بعد از استخراج، اندازهگیری گردید. با ارزیابی نتایج بهدست آمده، مشخص شد که مایعات یونی مورد استفاده جهت حذف ترکیبات گوگردی حلقوی، بسیار مؤثر عمل مینمایند. بنابراین، میتوان از مایعاتیونی به عنوان روش مکمل HDS (گوگردزدایی به کمک هیدروژن) در گوگردزدایی عمیق استفاده نمود.
  • محمد ایل بیگی، علیرضا فضل علی صفحه 43
    در این تحقیق، شرایط تعادلی و نوع ساختار هیدرات گازی متان در حضور ماده بهبود دهنده ترمودینامیکی اکسید پروپیلن مورد بررسی قرار گرفته است. مطالعه انجام شده بر پایه روشی از ترمودینامیک آماری موسوم به واندروالس و پلاتیو میباشد. با اعمال اصلاحات لازم بر مدل فوق برای تعیین ضرایب فعالیت و فوگاسیته اجزای موجود در تعادل، مدلی با دقت بالا و با قابلیت تخمین شرایط تعادلی تشکیل هیدرات در حضور مواد بهبوددهنده توسعه داده شد. پیشبینی شرایط تعادلی تشکیل هیدرات متان در حضور اکسید پروپیلن برای ساختارهای SII و SH، نتایج متفاوتی در شرایط دما و فشار تعادلی تشکیل هیدرات ایجاد نموده است، به گونهای که مدل بر مبنای ساختار SH انطباق بالایی با داده های آزمایشگاهی دارد.
  • فرامرز شعبانی، غلامرضا بشیری، محمد کرامتی، مهسا ایزدخواه صفحه 53
    برای شبیه سازی پارامترهای پتروفیزیکی مانند تخلخل و اشباع آب در مخازن هیدروکربنی، از داده های چاه های حفاری شده (لاگها) استفاده میشود. با شبیه سازی پارامترهای پتروفیزیکی، یک دید سهبعدی از خصوصیات مخزنی بهدست میآید که در ایجاد الگوهای جریانی مخزن نقش بسزایی دارد. همچنین با شبیه سازی این پارامترها، مکانهای مستعد مخزنی شناسایی شده و در توسعه میادین هیدروکربنی مورد استفاده قرار میگیرد. در مطالعه حاضر، از روش شبیه سازی تخمین تصادفی Sequential Gaussian Simulation) SGS) که یک روش زمین آماری میباشد، برای تهیه مدل سهبعدی پتروفیزیکی مخزن سروک میدان نفتی آزادگان (واقع در جنوب غربی ایران) استفاده شده است. در این روش زمین آماری، با استفاده از پارامترهای پتروفیزیکی با مقادیر و مختصات معلوم، مقدار همان پارامتر در نقاط مجهول بهدست میآید. در روش SGS از سلولها یا بلوکهایی که دارای یک ارزش معین از انواع پارامترهای پتروفیزیکی میباشند، استفاده میشود. در نهایت پس از تعریف ساختمان مخزن و آنالیز داده های پتروفیزیکی، مدلهای شبیه سازی شده با این روش برای 5 زون مخزنی سازند سروک در میدان نفتی آزادگان با دقت بالا برای پارامترهای تخلخل و اشباع آب بهدست آمد. با اعمال حدود برشی مناسب، مکانهای نفت ده مخرن در هر یک از زونها و میانگین همه آنها در یک مدل واحد شبیه سازی شد. نتایج این مدلها بیانگر این نکته است که بهترین زون مخزنی در سازند سروک، زون 3 میباشد.
  • احمد روزبهانی دهنویی، فروزان وکیلی، خالد فرصت، ابراهیم علایی صفحه 67
    در فرآیند سولفیران گاز سمی، خورنده و خطرناک سولفید هیدروژن به صورت مستقیم به ذرات بسیار ریز گوگرد عنصری تبدیل می شود که معمولا از محیط آبی به صورت کیک گوگردی مرطوب جدا میگردد. بررسی های انجام شده، نشان میدهد که از کیک گوگردی میتوان به طور مستقیم در بخش کشاورزی استفاده کرد، ولی شواهد موجود حاکی از آن است که مقاومت مکانیکی چنین کیکی پس از خشک شدن پایین بوده و به سادگی با اعمال اندکی نیرو به صورت پودر در میآید. بنابراین به دلیل ملاحظات ایمنی، بهداشت و محیط زیستی، جابجایی و استفاده از چنین کیک گوگردی توصیه نمیشود. بررسی های آزمایشگاهی اولیه نشان میدهد که با استفاده از مواد افزودنی مناسب و ارزان قیمت، میتوان کیک گوگردی مرطوب ایجاد شده در ادامه فرآیند سولفیران را به محصولی دانهبندی شده با مقاومت مکانیکی مناسب تبدیل کرد. با توجه به این نکته که کیک گوگردی حاصل از فرآیند سولفیران، مقداری آب به همراه دارد، استفاده از روش دانهبندی مرطوب جهت تولید صنعتی از نظر فنی امکانپذیرتر است. از سوی دیگر شواهد آزمایشگاهی بهدست آمده حاکی از آن است که خاصیت فروپاشی و پخش محصول دانهبندی شده در حضور رطوبت، میتواند تحت تاثیر مواد افزودنی بهکار برده شده قرار گیرد. از این رو با استفاده از مقادیر مناسبی از مواد افزودنی چون بنتونیت، سدیم لیگنو سولفونات، هیومیک اسید و مواد پرکننده دیگر، فرمولاسیون های مختلفی از کیک گوگردی تهیه شده و پس از دانهبندی، مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج حاصل نشان دهنده این است که فرمولاسیون نهایی مشتمل بر 5% بنتونیت، 2% لیگنوسولفونات و 10% هیومیک اسید، دارای مقاومت مکانیکی مناسبی است و در محیط آبی به سرعت پخش شده و ذرات ریز گوگرد تولید مینماید.
  • یادداشت پژوهشی
  • ساناز حسن پور، فریبرز رشیدی، اسماعیل جمشیدی، حسین قریشی صفحه 76
    نوان یکی از آلاینده های زیست محیطی در ترکیب گاز خروجی صنایع مختلف مانند صنایع چوب و کاغذ، ذوب فلزات، پتروشیمی و پالایشگاه ها وجود دارد و امروزه کشورها قوانین سخت گیرانهای را برای حد مجاز این ماده در گاز خروجی صنایع، وضع کردهاند. مطالعه حاضر با هدف بررسی عملکرد اسکرابر دینامیکی جدید در حذف آلاینده گازی SO2، بهوسیله یک جاذب با قابلیت بازیابی حلال (محلول بافر فسفات سدیم) میباشد. در این پژوهش، یک اسکرابر دینامیکی بر روی دودکش یکی از بویلرهای واحد آب، برق و بخار قسمت جنوبی پالایشگاه نفت تهران نصب گردید و با تغییر پارامترهایی نظیر دبی جاذب و دبی گاز ورودی به دستگاه، میزان غلظت SO2 پیش و پس از تصفیه بهوسیله اسکرابر مورد بررسی قرار گرفت. بالاترین راندمان بدست آمده در حذف SO2 بهوسیله این اسکرابر دینامیکی، 5/83 % میباشد که با توجه به کوچک بودن نسبت دبی مایع به گاز در این اسکرابر در مقایسه با دیگر دستگاه ها نظیر اسپری اسکرابرها و برجهای سینیدار، نتیجه رضایتبخشی است.
|
  • Page 4
    In the present research, Monte Carlo simulation is used to predict the structure of the CO2 hydrate at 5Mpa pressure and 270K temperature. For this purpose, the TIP3P model is used for the interactions between water molecules and the Wolf method is used for the electrostatic interactions. The most common method used in calculating electrostatic interactions in the simulation of hydrates is the Ewald sum method. In comparison with the Ewald method, the Wolf method is simpler and less expensive in computational cost. Therefore, the new method can be used in simulation of more complex hydrates extensively. The simulation results are in good agreement with the results reported in the well-known literature and experimental data.
  • Page 12
    Coring from several wells, regardless of the oil field acreage, is an inevitable and necessary task in order to obtain general information of the region. Yet, coring in wells of huge fields is excessively costly. Therefore, finding a solution to avoid this excessive expense seems to be crucial. This work presents a type of artificial neural network modeling in order to use well bore logs in lithology prediction in one of the South Pars gas field reservoirs. Here, a network with three-layer back propagation (BP) method and Levenberg-Marquwardt algorithm has been used for lithology estimation. The network utilized density, neutron, gamma-ray and photoelectric effect (PEF) logs as inputs. Data from four wells in South Pars field has been used. Data from two wells (wells SPF1 and SPF2) having core analysis were used as network training, validation and testing. The network was then utilized to estimate the lithology in the two other wells (wells SPF3 and SPF4) and the results were compared with the core data (real lithology). The interval under investigation consists of Dolostone, Limestone, Dolomitic Limestone, Limy Dolostone, Anhydrite, Shale, Shaly Limestone and Shaly Dolostone. The mean square error (MSE) of rock types were 0.081 and 0.094 for SPF3 and SPF4 wells, respectively.
  • Page 23
    Marun and Kupal oilfields situated in Southeast of Ahwaz next to Aghajari and Ahwaz oilfields are two of the largest oilfields in the Dezful Embayment. Ilam and Sarvak formations are reservoirs of these oilfields. The geochemical investigations included techniques such as asphalthene precipitation, oil fractionation, gas chromatography of saturated fraction and gas chromatography-mass spectrometry. Geochemical properties of oils in Sarvak reservoir in both oilfields indicate a paraffinic nature, whereas geochemical properties of oil in Ilam reservoir of Marun oilfield show a paraffinic-naphthenic characteristic. Yet, geochemical properties of oil in Ilam reservoir of Kupal oilfield show an aromatic characteristic. Biomarker study reveals that accumulated oils in Marun and Kupal oilfields originated from marine organic matter with minor terrestrial input deposited in anoxic and suboxic conditions. Based on maturity and source rock lithology parameters of biomarkers, the candidate source rock(s) are carbonates containing type II and a mixture of type II and III kerogen and are thermally mature.
  • Page 34
    In this paper, one of the most recent methods of desulfurization of fuel on which there has been a large number of researches since 2001, has been used. To achieve low sulfur levels in fuel, desulfurization of domestic and imported gasoline has been assessed by using several types of ionic liquids (green solvents). Additionally, by using experimental design and statistical software, the variables affecting the desulfurization efficiency have been determined and optimum conditions have been used for higher desulfurization efficiency. In this study, physical and chemical properties of gasoline especially the amount of sulfur content have been determined before and after each extraction. By evaluating the achieved results, it was found that ionic liquids or green solvents have a great impact on removing aromatic sulfur compounds. As a result, ionic liquid extraction can be used as a complementary method for HDS in deep desulfurization.
  • Page 43
    In this research, equilibrium conditions for methane gas hydrate and its structure were investigated in the presence of propylene oxide as a thermodynamic promoter. Research was based on a statistical thermodynamic method known as van der Waals-Platteeuw. By carrying out necessary modifications, a model was developed for calculations of activity and fugacity coefficients for prediction of equilibrium conditions for hydrate formation in the presence of hydrate promoter agents. Prediction of equilibrium conditions for methane hydrate in the presence of propylene oxide, based on SII and SH structures gave different results. Only results based on SH structure were in good agreement with experimental data.
  • Page 53
    Modeling of petrophysical parameters such as water saturation and porosity are the most important elements of reservoir characterization play a significant role in determination of flow units. In this study, petrophysical parameters of Sarvak reservoir in the Azadegan oil field are modeled using SGS method. In SGS method, cells or blocks with certain petrophysical values were selected and modeled in the Sarvak reservoir. Implementing cutoff values for water saturation and porosity, potential reservoir units of each zone were delineated and simulated. The model indicates high reservoir quality of zone 3 within the Sarvak formation in the Azadegan field.
  • Page 67
    Hydrogen sulfide is an extremely toxic, corrosive and odorous gas, causing safety problems in its unaltered form. Different processes have been introduced to remove H2S from energy sources and recover it as elemental sulfur. Sulfiran process is an iron-redox based hydrogen sulfide removal technology and has been commercialized at RIPI. This process is an aqueous, low temperature sulfur recovery process, which produces micronized solid sulfur particles. The sulfur is normally filtered and washed to produce a filter cake, which is about 85% sulfur. Conducted studies indicate that obtained sulfur cake could be used in agriculture as a soil amendment and a plant nutrient after enrichment. However, evidence shows that the mechanical strength of such product after drying is low and will break down easily and its forming as granule gives it breakage resistance. This paper describes how this waste sulfur filter cake can be formulated by addition of proper additives such as 5% bentonite, 2% sodium lignosulfonate, 10% humic acid, and formed via wet granulation methods to be useful as a valuable product for agricultural purposes without being crushed. The product disintegrates rapidly on contact with soil moisture to provide fine sulfur powder.
  • Page 76
    The present study attempts to remove SO2 from flue gas in an industrial scale dynamic scrubber. Experiments were carried out in an actual industrial plant. The effect of contaminated air and absorber flow rates were investigated on the removal efficiency. Despite low liquid to gas ratio, the outlet concentration of pollutants indicates a good performance of the scrubber in a short residence time (about 2 seconds). The best removal efficiency of SO2 was 83.5%, with Na2HPO4 solution as the absorbent.