فهرست مطالب

مطالعات روانشناختی - سال هفتم شماره 2 (پیاپی 23، تابستان 1390)

فصلنامه مطالعات روانشناختی
سال هفتم شماره 2 (پیاپی 23، تابستان 1390)

  • 184 صفحه، بهای روی جلد: 11,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1390/08/15
  • تعداد عناوین: 7
|
  • زهرا رنجبر، زهرا درویزه، افسانه نراقی زاده صفحه 11
    موضوع پژوهش حاضر بررسی و مقایسه میزان و نوع استفاده از اینترنت در رابطه با سلامت روان و عملکرد تحصیلی دانش آموزان دختر و پسر مقطع دوم دبیرستان های شهر تهران در سال تحصیلی 1387بود. برای اجرای این پژوهش نمونه ای با حجم 250 نفر دانش آموز (126 دختر و 124 پسر) به روش نمونه گیری تصادفی از نوع خوشه ایانتخاب شد. برای جمع آوری اطلاعات از پرسشنامه سلامت عمومی فرم 28 سوالی گلدبرگ و هیلدگ (1979)، پرسشنامه استفاده از اینترنت المتریف(2000) و پرسشنامه محقق ساخته(1387)، استفاده شد. در این پژوهش از معدل ترم اول دانش آموزان سال دوم دبیرستان به عنوان ملاک عملکرد تحصیلی استفاده شد. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات گردآوری شده از روش ضریب همبستگی، تحلیل واریانس یک راهه، آزمون شفه و آزمون T مستقل استفاده شد. نتایج این تحلیل نشان داد که بین میزان و نوع استفاده از اینترنت با عملکرد تحصیلی رابطه معکوس معنی دار وجود دارد و همچنین بین میزان و نوع استفاده از اینترنت با سلامت روان همبستگی معکوس معنی داری دیده می شود، اما در این پژوهش تفاوتی بین دو جنس در میزان و نوع استفاده از اینترنت مشاهده نشد. به طور کلی پژوهش حاضر نشان داد با افزایش میزان استفاده از اینترنت عملکرد تحصیلی و سلامت روان دانش آموزان کاهش می یابد و نیز هر چه افراد استفاده ارتباطی و تفریحی بیشتری با اینترنت داشته باشند عملکرد تحصیلی و سلامت روان آنها کاهش می یابد.
    کلیدواژگان: میزان و نوع استفاده از اینترنت، عملکرد تحصیلی، سلامت روان
  • سکینه فتوحی بناب، سیدداوود حسینی نسب، تورج هاشمی صفحه 37
    هدف این پژوهش تعیین اثر بخشی زوج درمانگری شناختی- رفتاری، اسلامی و تحلیل رفتار متقابل بر خودشناسی زوج های ناسازگار بود. طرح این پژوهش از نوع نیمه تجربی با پیش آزمون و پس آزمون و گروه کنترل بود. آزمودنی های این پژوهش شامل 90 زوج (180 نفر) به عنوان گروه آزمایشی و 30 زوج (60 نفر) به عنوان گروه کنترل بودند که به صورت تصادفی از میان زوج های ناسازگار مراجعه کننده به دادگاه خانواده یا مراکز و کلینیک های مشاوره شهر تبریز انتخاب شدند. گروه آزمایشی به مدت 12-10 جلسه تحت زوج درمانی شناختی- رفتاری، اسلامی و تحلیل رفتار متقابل قرار گرفتند. نتایج پژوهش با استفاده از روش تحلیل کوواریانس نشان داد که آموزش رویکردهای زوج درمانی شناختی- رفتاری، اسلامی و تحلیل رفتار متقابل خودشناسی زوج های ناسازگار را افزایش می دهند و در این راستا زوج درمانگری اسلامی نسبت به زوج درمانگری شناختی - رفتاری و تحلیل رفتار متقابل اثر بخش تر است.
    کلیدواژگان: زوج درمانگری شناختی رفتاری، اسلامی و تحلیل رفتار متقابل، خودشناسی
  • نیره جهان بخشیان، طیبه زندی پور صفحه 65
    پژوهش حاضر با هدف بررسی تاثیر مشاوره گروهی، مبتنی بر رویکرد چندوجهی لازاروس بر بهبود سلامت روان و تقویت حمایت اجتماعی بیماران MS انجام شد. جامعه آماری پژوهش کلیه بیماران مبتلا به ام.اس مراجعه کننده به انجمن ام.اس ایران را شامل بود. نمونه متشکل از 24 بیمار که به طور هدفمند با توجه به نوع بیماری(عود-بهبود) و دامنه سنی خاص(35-20) از میان 50 بیمار داوطلب با سطح سلامت روان و حمایت اجتماعی پایین انتخاب شدند و به طور تصادفی 12 نفر در گروه آزمایش و 12 نفر در گروه کنترل قرار گرفتند. طرح پژوهش حاضر، از نوع شبه آزمایشی پیش آزمون- پس آزمون با گروه کنترل بود. ابزار اندازه گیری مورد استفاده در این پژوهش، دو مقیاس سلامت روان و حمایت اجتماعی پرسشنامه کیفیت زندگی خاص بیماران مبتلا به ام.اس بود، که هردو گروه(آزمایش و کنترل) به این دو مقیاس در پیش آزمون و پس آزمون پاسخ گفتند. داده های جمع آوری شده از طریق آزمون تی مستقل ارزیابی و تحلیل شد. نتایج به دست آمده حاکی از تفاوت معنادار بین دو گروه در سلامت روان و حمایت اجتماعی ادراکی و تاثیر مشاوره گروهی بر گروه آزمایش بود. یافته های پژوهش نشان داد مشاوره گروهی مبتنی بر رویکرد چندوجهی لازاروس با بیماران MS می تواند در افزایش سلامت روان و تقویت حمایت اجتماعی این بیماران موثر باشد.
    کلیدواژگان: مشاوره گروهی، رویکرد چند وجهی لازاروس، سلامت روان، حمایت اجتماعی، بیماران مبتلا به ام اس
  • طیبه فردوسی، علی اصغر احمدی صفحه 85
    هدف پژوهش حاضر بررسی مقایسهای شخصیت رانندگان تصادفی و غیرتصادفی بود. این پژوهش با روش علی- مقایسه ای انجام شد. تعدادآزمودنی ها 208 راننده غیرتصادفی و 201 راننده تصادفی بود که 34 نفر از آن ها بیش از 3 بار تصادف را تجربه کرده بودند و همه آن ها با روش تصادفی انتخاب شدند. ابزار پژوهش پرسشنامه ویژگی های شخصیتی مربوط به رانندگی(IVPE) بود. داده ها با استفاده از آزمون t مقایسه شد. نتایج نشان داد که میان رانندگان تصادفی که سابقه یک تصادف یا بیشتر را داشتند با رانندگان غیرتصادفی که بیش از 3 سال تصادف نکرده بودند در هیچ یک از خرده مقیاس های شخصیت تفاوتی ملاحظه نشد. رانندگان تصادفی با سابقه چهار تصادف یا بیشتر، نسبت به رانندگان غیر تصادفی که بیش از 5 سال تصادف نکرده بودند از ثبات عاطفی بیشتر و خویشتن داری کمتری برخوردار بودند، اما از لحاظ هیجان خواهی و احساس مسئولیت اجتماعی با این گروه از رانندگان تفاوتی را نشان ندادند. شناخت متغیرهای شخصیتی موثر در تصادفات رانندگی مسئولان ذیربط را در تشخیص و درمان رانندگان تصادفی مساعدت خواهد کرد.
    کلیدواژگان: رانندگی، شخصیت، راننده تصادفی، راننده غیر تصادفی
  • علی محمدزاده، احمد برجعلی، فرامرز سهرابی، علی دلاور صفحه 105
    شخصیت اسکیزوتایپی همایند در وسواس فکری- عملی با پاسخ درمانی ضعیف رابطه نشان داده است. پژوهش های قبلی فرض کرده اند شخصیت اسکیزوتایپی سازه ای همگن است. چنین رویکردی می تواند رابطه اسکیزوتایپی و پیامد درمانی را مغشوش کند. هدف پژوهش حاضر بررسی تاثیر همایندی صفات شخصیت اسکیزوتایپی در درمان شناختی- رفتاری بود. طرح پژوهش از نوع طرح های نیمه آزمایشی بود. جامعه آماری کلیه بیمارانی را شامل بود که در سال های 1386 و 1387 به مراکز درمانی موجود در شهر تبریز مراجعه کرده بودند. نمونه ای به حجم 30 نفر از میان مبتلایان به اختلال وسواس فکری- عملی به روش در دسترس انتخاب و در سه گروه خالص، با علائم مثبت شخصیت اسکیزوتایپی، و با علائم منفی شخصیت اسکیزوتایپی تحت درمان شناختی رفتاری قرار گرفتند. ابزار های پژوهش عبارت بودند از: مقیاس وسواس فکری- عملی ییل- براون، مقیاس شخصیتی اسکیزوتایپی، پرسشنامه شخصیت اسکیزوتایپی، فرم کوتاه و مصاحبه بالینی ساختاریافته برای اختلال های محور I در DSM-IV. داده ها با روش های آماری تحلیل کوواریانس تجزیه و تحلیل شدند. نتایج نشان داد گروه وسواس فکری- عملی همراه با علائم مثبت شخصیت اسکیزوتایپی در مقایسه با گروه خالص و گروه با نشانه های منفی شخصیت اسکیزوتایپی بهره کمتری از درمان می برند و بین دو گروه وسواس فکری- عملی خالص و وسواس فکری- عملی همراه با نشانه های منفی شخصیت اسکیزوتایپی در پیامد درمانی تفاوتی مشاهده نمی شود. نشانه شناسی مثبت و منفی شخصیت اسکیزوتایپی تاثیرات متفاوتی بر پیامد درمانی اختلال وسواس فکری- عملی دارند. با توجه به نتایج به دست آمده، لزوم تمایز بین نشانه شناسی مثبت و منفی شخصیت اسکیزوتایپی در مطالعات مرتبط با پیش آگهی ضعیف درمانی اختلال وسواس فکری - عملی مورد تاکید است.
    کلیدواژگان: اختلال وسواس فکری عملی، شخصیت اسکیزوتایپی، علائم مثبت، علائم منفی، درمان شناختی رفتاری، پیامد درمانی، همایندی
  • زهرا کرمانی مامازندی، عصمت دانش صفحه 129
    هدف اصلی این پژوهش علی- مقایسه ای تعیین تاثیر نگرش مذهبی و هیجان خواهی بر سازگاری زناشویی دبیران متاهل شهرستان پاکدشت است. بدین منظور 325 نفر از دبیران متاهل شهرستان پاکدشت با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه ای نسبتی انتخاب شدند. ابزارهای به کار رفته در این پ‍ژوهش عبارت بودند از: پرسشنامه های نگرش مذهبی خدایاری فرد (1378)، هیجان خواهی فرم پنجم زاکرمن (1978) و سازگاری زناشویی اسپانیر (1976). داده ها با استفاده از تحلیل واریانس تک متغیری، تحلیل واریانس دومتغیری و تی مستقل تحلیل شد. نتایج نشان داد که تاثیر نگرش مذهبی برمولفه های سازگاری زناشویی معنادار نیست. از بین مولفه های هیجان خواهی، تنها تاثیر مولفه هیجان و ماجراجویی بر همبستگی دونفره سازگاری زناشویی و تاثیر بازداری زدایی بر ابراز عواطف دونفره سازگاری زناشویی معنادار بود، از سوی دیگر تاثیر تعاملی نگرش مذهبی و هیجان خواهی بر سازگاری زناشویی معنادار بود. تفاوت معناداری بین نگرش مذهبی زنان و مردان وجود داشت و در مولفه های هیجان خواهی و سازگاری زناشویی بین دو جنس تفاوتی مشاهده نشد.
    کلیدواژگان: دبیران، سازگاری زناشویی، متاهل، نگرش مذهبی، هیجان خواهی
  • شیما مهرابی طالقانی، فرامرز سهرابی صفحه 155
    پژوهش حاضر با هدف «بررسی مقایسه رابطه جهت گیری دینی (درونی بیرونی) با سخترویی در دانشجویان دختر و پسر» طراحی و اجرا شد. بدین منظور، از جامعه آماری، کلیه دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات در سال 1387 که دربرگیرنده 9218 نفر بود، نمونه 132 نفری به صورت تصادفی و با روش نمونه گیری خوشه ایانتخاب شد؛ بدین صورت که ابتدا از بین دانشکده های مختلف واحد علوم وتحقیقات دو دانشکده به صورت تصادفی انتخاب و از هر دانشکده پنج کلاس به روش مذکور انتخاب شدند و پرسشنامه ها در میان افراد حاضر اجرا شد. اطلاعات مورد نیاز با استفاده از پرسشنامه جهت گیری دینی (درونی- بیرونی) آلپورت و پرسشنامه بررسی دیدگاه های شخصی جمع آوری شد. داده های به دست آمده با استفاده از آمار توصیفی، ضریب همبستگی پیرسون و آزمون t مستقل، تجزیه و تحلیل شد. نتایج نشان داد که بین جهت گیری دینی (درونی بیرونی) و سخترویی، رابطه معناداری وجود داشت. ضریب همبستگی به دست آمده (31/0 - =r) نشان دهنده آن بود که بین جهت گیری دینی (درونی بیرونی) و سخترویی، همبستگی منفی وجود داشت؛ به این معنا دانشجویانی که جهت گیری دینی در آنها بالاتر به عبارتی بیرونی تر بود، از سخترویی کمتری برخوردار بودند. همچنین، نتایج نشان داد که بین جهت گیری دینی دانشجویان دختر و پسر تفاوت معناداری وجود داشت؛ به این معنا که دختران در مقایسه با پسران، از جهت گیری دینی درونی تر برخوردار بودند. علاوه بر این، نتایج نشان داد که بین سخترویی دانشجویان دختر و پسر تفاوت معناداری وجود داشت؛ به این معنا که دختران در مقایسه با پسران، از سخترویی بالاتری برخوردار بودند.
    کلیدواژگان: جهت گیری دینی (درونی، بیرونی)، سخترویی
|
  • Zahra Ranjbar Zahra Darvizeh , Afsaneh Naraqizadeh Page 11
    The purpose of this study was to compare quantity and quality use of internet in relation to mental health and academic achievement of high school students in Tehran. For this purpose 250 students (124 males and 126 female) were selected through cluster random sampling method.The data were collected by general health (G.H.Q.28) and use of internet Almetrof Questionnaires. For analysis of academic achievement the GPA of first academic term was used. The data were analyzed by the correlation coefficient, on way analysis of variance, Scheffe comparison and independent t-Test. The results indicated that there was a meaningful negative correlation between quantity use of internet in relation to mental health and academic achievement. Also we found negative correlation between connection and entertainment use of internet with mental health and academic achievement. There was no difference between two sexes in the quantity (low, medium, and high hours) and quality (instruction, research, relation and entertainment) use of internet.
  • Sakineh Fotuhi-E Bonab_M.A._Seyed Davood Hosseini - Nasab _Touraj Hashemi Page 37
    The purpose of this study was to determine the effectiveness of cognitive- Behavioral, Islamic and Transactional Analysis couple therapy on Self - Knowledge of incompatible couples. The research design was quasi experimental with pre-test and post-test and control group. The research samples consisted of 90 couples as experiment group and 30 couples as control group that selected randomly from couples who referred to family courts or Tabriz consulting clinics and centers. The experimental groups participated in 10-12 sessions of cognitive- Behavioral, Islamic and Transactional Analysis couple therapy. The results of analysis of covariance showed that cognitive - Behavioral, Islamic and Transactional Analysis couple therapy increased Self - Knowledge of incompatible couples and Islamic couple therapy was more effective than cognitive - Behavioral and Transactional analysis couple therapy.
  • Nayerh Jahanbakhshian Tayebeh Zandipour Page 65
    The purpose of the present study was investigation of the effectiveness of group counseling based on Lazarus multimodal approach with relapse-remitting MS patients on improvement of patient's mental health and social support. The research design in this study was pre-test, post-test qui-experimental method with control group. The statistical population of this research was included relapse-remitting MS patients of 20-35 years old referring to Iranian MS Society who resided in Tehran. Sampling was done by selecting 50 volunteer patients who answered to MHI and MSSS scales of MSQLI inventory, consequently, 24 subjects with the lowest level of mental health and social support were selected. They were randomly assigned to two groups of experimental and control. Experimental group attended 10 sessions of group counseling based on Lazarus multimodal approach that lasted nearly 75-90 minutes and hold once a week. Collecting data were analyzed by using "t" test. The finding of research indicated that intervention was effective on improvement of "mental health" and "social support" increased in post-test of experimental group (p<0.05).
  • Tayybeh Ferdowsi , Ali Asghar Ahmadi Page 85
    The purpose of this study was to compare personality of crash-involved and non-crash-involved drivers. Comparative-causative method was used in this research. 208 non-crash-involved drivers and 201crash-involved ones were in this study. 34 of the latter one who had experienced more than 3 accidents, were selected randomly. The research instrument was Personality Trait Questionnaire for driving. The comparison was carried out using T-test. Findings showed there was no difference between crash-involved drivers(those with one and more)and non-crash-involved ones(more than 3 years) in any personality subscales. Also the results indicated that crash-involved drivers(those with 4 times and more accidents) had less emotional stability and self-control than non-crash-involved ones(more than 5 years). However there was no difference in terms of sensation seeking and the sense of social responsibility between two groups. Realizing the personality variables affecting driving crashes will help the authorities concerned to diagnose and treat the crash-involved drivers.
  • Ali Mohammadzadeh , Ahmad Borjali , Faramarz Sohrabi , Ali Delavar Page 105
    The aim of the present study was to study of the effect of positive and negative schizotypal personality features in cognitive behavior therapy of OCD. Thirty adults with OCD in three groups (pure OCD, OCD with positive schizotypal personality, OCD with negative schizotypal personality), selected availably from therapeutic centers of Tabriz. Participants received 12 sessions of weekly cognitive behavior therapy. Participants answered to schizotypal personality scale (STA), schizotypal personality questionnaire Brief (SPQ-B), Yale–Brown Obsessive–Compulsive Scale(Y-BOCS) and Structured Clinical Interview for DSM-IV Axis 1 Disorders (SCID-1). Data were analyzed using ANCOVA analysis of variance. Findings revealed that elevated scores in the positive schizotypal scales were highly predictive for treatment failure. Responders to treatment and non-responders did not significantly differ on scores in negative schizotypal scales. It is concluded that positive and negative schizotypal traits have different effect on treatment outcome of OCD. According to results, necessity of differences between positive and negative features of schizotypal personality must be emphasized in treatment outcome studies in case of OCD.
  • Zahra Kermani Mamazandi Esmat Danesh Page 129
    The main purpose of this study of comparative causative was to determine the effects of religious attitude and sensation seeking on marital adjustment of married teachers in Pakdasht city. For this purpose 325 married school teachers were selected using the classified random sampling technique. Instruments were consisted of Questionnaires khodayari¬fard, religious attitude (1378), Zuckerman sensation seeking form V (1978), Spanier marital adjustment (1976). For data analysis, univariate analysis of variance, bivariate analysis of variance and independent T were used. Results showed that, overall, religious attitude had no significant effect on marital adjustment. As far as sensation seeking was concerned, only the sensation and adventure seeking component was significantly correlated with marital adjustment and the dyadic cohesion of disinhibition was significantly correlated with the affectional adjustment component. Furthermore, a significant interaction effect was found between religious attitude and sensation seeking on marital adjustment. There was a significant sex difference in that women expressed stronger religious attitudes than men.
  • Shima Mehrabi Talghani Faramarz Sohrabi Page 155
    The purpose of the present study was to investigated the relationship between Religious orientation and hardiness, among girls and boys in university students.132 university students were randomly selected using cluster sampling from Islamic Azad University.The Alport Religious orientation Scale (AROS) and Personal views Survey (PVS) were used.After administrating the questionnaires, considered the relationship between religious orientation (intrinsic / extrinsic) and hardiness. Results indicated that religious orientation(extrinsic) and hardiness were significantly associated and negatively correlated, as university students with intrinsic religious orientation, have greater hardiness than university students with extrinsic religious orientation. Also results showed that there was significant difference between religious orientation among girls and boys, as girls versus boys have more intrinsic religious orientation. Also there was significant difference between hardiness among girls and boys, as girls students have a greater hardiness than boys.