فهرست مطالب

Geopersia - Volume:1 Issue: 2, Summer- Autumn 2011

Geopersia
Volume:1 Issue: 2, Summer- Autumn 2011

  • تاریخ انتشار: 1390/09/01
  • تعداد عناوین: 7
|
  • رحمت الله صادقی، علی کدخدایی*، بهروز رفیعی، محمدرضا یوسف پور، سعید خدابخش صفحه 1

    تخمین تراوایی با استفاده از روش های مختلفی همچون فرمولهای تجربی، آنالیز رگرسیونی و سامانه های هوشمند بویژه شبکه های عصبی و منطق فازی مورد بررسی قرار گرفته است. در این مطالعه یک مدل بهبودیافته و جدید جهت تخمین تراوایی از نمودارهای چاه پیمایی پیشنهاد شده است. روش مورد استفاده شامل تلفیق فرمولهای تجربی، آنالیز رگرسیونی و روش نروفازی در یک ماشین تلفیقی (کامیتی) است. ماشین کامیتی که نوع جدیدی از شبکه عصبی است، دارای ساختار موازی بوده که در آن هر یک از روش های به کار رفته (خبره ها) دارای یک ضریب وزنی است که نشانگر درصد مشارکت آن در تخمین نهایی است. ترکیب بهینه وزنها توسط روش الگوریتم ژنتیک بدست آمده است. روش معرفی شده توسط یک مطالعه موردی از یک مخزن کربناته متعلق به ژوراسیک بالایی از میدان بلال واقع در خلیج فارس تشریح شده است. به این منظور 151 نمونه از فواصلی که شامل داده های مغزه و لاگ بودند به 81 نمونه آموزشی و 70 نمونه آزمون برای ارزیابی اعتبار مدلهای ساخته شده دسته بندی شدند. نتایج این مطالعه نشان می دهند که ماشین تلفیقی بهینه شده توسط الگوریتم ژنتیک نتایج دقیق تری نسبت به هریک از روش های منفرد مورد استفاده فراهم نموده است.

    کلیدواژگان: تراوایی، فرمولهای تجربی، آنالیز رگرسیونی، نروفازی، ماشین کامیتی، میدان نفتی بلال، خلیج فارس
  • عبدالحسین امینی صفحه 11
    در این مقاله ذرات فلدسپار، به عنوان یکی از موثرترین پارامترهای مطالعه بر خاستگاه، دو سازند آواری در ایران مرکزی (سازند قرمز فوقانی) و دشت مغان (سازند زیور) مطالعه و نتایج بدست آمده برای تعیین بر خاستگاه و تاریخچه حمل و نقل مورد استفاده قرار گرفته اند. سازند قرمز فوقانی به عنوان ضخیم ترین سازند آواری در ایران مرکزی و سازند زیور به عنوان مهم ترین سازند آواری مستعد مخزن در دشت مغان برای این مطالعه انتخاب شده اند. دو برش از سازند قرمز فوقانی در حاشیه جنوبی البرز مرکزی و سه برش در سازند زیور در شمال رشته کوه تالش برای نمونه برداری و مطالعه دقیق انتخاب شده اند. این برشها نمایانگر بهترین رخنمونهای سازندهای مورد مطالعه هستند. نتایج بدست آمده از تحلیل رخساره های سازندها نشان می دهد که حدود 68% رخساره های سازند قرمز فوقانی و 73% رخساره های سازند زیور برای چنین مطالعه ای مناسب هستند. این امر به دلیل وجود مقدار قابل توجه فلدسپار (بیش از 5 درصد) در آنها می باشد. نتایج بدست آمده از مطالعه ترکیب کانی شناسی، زون بندی و ماکل دانه های فلدسپار آواری در سازند قرمز فوقانی نمایانگر برتری سنگهای آتشفشانی حد واسط (آنذزیت، داسیت) در منطقه بر خاستگاه می باشد. با همین روش بر خاستگاه ولکانیکی با برتری سنگهای بازالتی و حدواسط (بازالت، آندزی بازالت) برای بر خاستگاه سازند زیور اثبات می گردد. این نتایج به سازند آذر آواری کرج (ائوسن) به عنوان بر خاستگاه اصلی سازند قرمز فوقانی و سنگهای آتشفشانی کوه تالش (سری تالش) و بازالت پشتاسر (ائوسن میانی) به عنوان بر خاستگاه اصلی سازند زیور اشاره می نمایند. مقایسه ترکیب، زون بندی و ماکل فلدسپارهای آواری با انواع موجود در سنگهای مادر احتمالی تغییر شکل و تجزیه بیشتر در فلدسپارهای سازند قرمز فوقانی نسبت به فلدسپارهای سازند زیور را نشان می دهد. تجزیه و تغییر شکل بیشتر در فلدسپارهای سازند قرمز فوقانی، علیرغم شرایطی محیطی گرم و خشک تر این سازند، به رسوبگذاری سریعتر و حمل ونقل کوتاهتر فلدسپارهای سازند زیور نسبت داده شده است. این نتایج فرو نشینی بیشتر بسترحوضه رسوبی سازند زیور یا بالاآمدگی سریعتر بر خاستگاه آن را در مقایسه با سازند قرمز فوقانی نشان می دهد. تعییر شکل ساختاری بیشتر در منطقه مغان نسبت به البرز مرکزی در محدود زمانی گسترش این سازندها براحتی از بررسی مشخصات فلدسپارها قابل درک است.
    کلیدواژگان: فلدسپار، برخاستگاه، سازند قرمز فوقانی، سازند زیور، ایران مرکزی، دشت مغان
  • ناصر ارزانی صفحه 25
    شبکه های استیلولیت و بقایای انحلال آن ها (IR) یکی از مشکلات اساسی در معدنکاری و تولید سنگ های تزیینی مرمریتی هستند که عمدتا از سنگ های آهکی دولومیتی شده تهیه می شوند. این نوع سنگ ها در نما و پوشش های تزیینی ساختمانی، در خارج و یا داخل ساختمان به صورت قطعات و یا صفحات نازک استفاده می شوند. به منظور بررسی نقش استیلولیت ها در کنترل کیفیت این نوع سنگ های ساختمانی، معادن سنگ مرمریت خور واقع در شرق استان اصفهان مورد مطالعه قرار گرفته اند. مشاهدات صحرایی از آهک های ضخیم لایه دولومیتی شده سازند هفتومان و بررسی دیواره های معدنکاری شده، بلوک-اسلب در کارخانه سنگبری و مطالعه پتروگرافی مقاطع نازک در آزمایشگاه و مقایسه داده ها در سینه کارهای مختلف، مورد استفاده قرار گرفته است. این سازند در بیرون زدگی منطقه طاهرآباد خور با رخساره های عمدتا گرینستون رودیستی تا پکستون بیوکلاستی مشخص می شود که گسترش وسیعی در شمال و شرق استان اصفهان دارد و معادن موفق و شکست خورده زیادی را در بر می گیرد. آنچه مشکل اصلی این معادن است، شکل هندسی شبکه استیلولیت («سلول استیلولیت») است که با برخورد و درهم رفتن سطوح استیلولیتی مجاور هم شکل می گیرد و در معدنکاری و یا برش و ساب دادن سطوح سنگ، موجب خرد شدگی سنگ می شود. این مطالعه نقش نوع لیتولوژی و توسعه شبک استیلولیت را در کیفیت سنگ مرمریت، مخصوصا انواعی که میزان ناخالصی آن ها (مخصوصا کانی رسی) کمتر از 10 درصد حجم سنگ و میزان دولومیتی شدن توده سنگ نسبتا کم است، با انواعی که در آنها فرآیند دولومیتی شدن گسترده است، مقایسه می کند و نتایج نشان می دهد که در تحت شرایطی ایده آل از نظر گسیختگی و عملکرد تکتونیک، سنگ های آهکی کمی دولومیتی شده پکستون تا وکستون پلاتفرمی و ضخیم لایه بهترین نوع لیتولوژی برای استخراج و فرآوری سنگ های مرمریت می باشند و با سنگ های آهکی که میزان رس قابل توجه دارند و یا کاملا دولومیتی شده اند، از نظر کیفیت سنگ تزیینی و ساختمانی، کاملا متفاوت هستند.
    کلیدواژگان: استیلولیت، دولومیتی شدن، سنگهای تزیینی (مرمریت)، دیاژنز، بقایای انحلال، ایران مرکزی
  • جعفر ولی، عزت الله کاظم زاده، حسام آلوکی بختیاری، مرتضی خدابخشی، محمدرضا اصفهانی صفحه 39
    در این مطالعه، نقش نفوذ مولکولی در تولید نفت باقیمانده پس از سیلابزنی مورد بررسی قرار می گیرد. از روش شبکه متحرک به منظور حل یک مساله مرز متحرک استفاده شده است. در سیستم مورد نظر، پس از تزریق گاز CO2 در مخزن سیلابزنی شده، این گاز از طریق نفوذ در فاز آبی در فاز نفت باقیمانده حل می شود. این فرایند سبب افزایش حجم قطره نفت به دام افتاده در فاز آبی شده و پس از مدتی، تولید نفت آغاز می گردد. در این مطالعه، نتایج بدست آمده از شبیه سازی عددی یک بعدی و مطالعات تجربی حاصل از میکرومدل شیشه ای دو بعدی مقایسه شده است. اگرچه سیستم یک بعدی برای شبیه سازی عددی استفاده شده، نتایج این مطالعه تطابق بسیار خوبی با نتایج تجربی دارد. در روش مورد استفاده گام زمانی ثابت در نظر گرفته شده است. همچنین، نتایج حاصل با نتایج شبیه سازی اختلاف محدود گروگان و همکاران (1986) مقایسه می شود. گروگان شبکه بندی را ثابت و گام زمانی را متغیر در نظر گرفته است.
    کلیدواژگان: شبکه متحرک، مساله مرز متحرک، آماس نفت، تزریق Co2 و مدل ریاضی
  • کاظم سعادت، حسین رحیم پور بناب، محمدرضا اصفهانی، جعفر ولی صفحه 47
    سی تی اسکن بعنوان روشی بر اساس پخش و جذب اشعه ایکس برای شناسایی مواد در علوم مختلف مورد استفاده قرار می گیرد. این تکنولوژی یک روش غیر تخریبی برای ایجاد تصاویر از ساختار داخلی مواد می باشد که در زمین شناسی مهندسی نفت برای بازسازی تصاویر از ساختار داخلی سنگهای مخزن مورد استفاده قرار می گیرد. با تجزیه و تحلیل این تصاویر خواص مخزنی مختلف از جمله تخلخل حاصل می گردد. برای بدست آوردن تخلخل از تصاویر سی تی اسکن روش های مختلفی از جمله سی تی اسکن تکی و دوتایی در مطالعات مختلف استفاده شده است. در این مطالعه برای بدست آوردن تخلخل از تصاویر سی تی اسکن بیش از صد نمونه با سنگ شناسی کربناته مورد آزمایش سی تی اسکن تکی قرار گرفت و نتایج حاصل بروش تطابق با تخلخل، تراوایی و چگالی آزمایشگاهی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نمونه های انتخابی که دارای دامنه بزرگی از تخلخل و تراوایی بودند بر اساس نوع کانی های موجود در گروه های مختلف تقسیم بندی شدند. نتایج این بررسی نشان داد که رابطه خوبی بین تخلخل و عدد سی تی اسکن در گروه های مختلف سنگ وجود دارد. همچنین مشخص گردید که تاثیر مجموع عدد اتمی کانی ها بر روی عدد سی تی بیشتر از تاثیر چگالی آنها می باشد.
    کلیدواژگان: سی تی اسکن، تخلخل، سنگهای دولومیتی، آهکی و کربناته
  • مرتضی رزم آرا، ریچارد پاتریک صفحه 55
    در این تحقیق، سولفوسالتهای سیستم AgSbS2-AgAsS2 با استفاده از روش آزمایشگاهی خشک مورد بررسی قرار گرفتند. محلول های جامدی که بین آلفامیارژیرایت و اسمیتایت تشکیل شد دارای ساختارهای متفاوتی می باشند. داده های EPMA از سری محلول های جامد نشان داد که یک رابطه وارون بین Sb و As وجود دارد. پارامترهای سلول واحد در محلول جامد بین آلفامیارژیرایت و اسمیتایت تا حدود 50% جانشینی AgSbS2 در ساختار اسمیتایت، افزایش و سپس یک گذار فازی به عنوان تابعی از ترکیب را نشان می دهند. داده های پراش الکترونی (TEM) برای آلفامیارژیرایت با گروه فضایی A2/a تطابق نشان داد اما برای ترکیبات Ag(As0.1Sb0.9)S2 و Ag(As0.3Sb0.7)S2، فازها، زونهای لائو و خطوط کیکوچی خوبی را نشان ندادند و تقارن منوکلینیک و یا تریکلینیک می بایستی باشد. تغییر در فاکتور DW که از طیف های EXAFS برای اولین لایه اتمهای S احاطه کننده As (در فاز Ag(As0.3Sb0.7)S2)، استخراج شد، کوچکتر از AgAsS2 می باشد که نشاندهنده این است که محیط های As در Ag(As0.3Sb0.7)S2 از Ag(As0.5Sb0.5)S2 و AgAsS2 منظم تر می باشند. این نظم مبین آن است که با جانشینی بیشتر Sb در AgAsS2، ساختار منوکلینیک (A2/a) در Ag(As0.5Sb0.5)S2 در اطراف اتمهای As از هم پاشیده و به تقارن های پایین تر با ساختارهای منوکلینیک پایین و یا احتمالا تریکلینیک تبدیل شده اند.
    کلیدواژگان: میارژیرایت، اسمیتایت، محلول جامد، خطوط کیکوچی، زونهای لائو، EXAFS
  • امیر اثنی عشری، محمدولی ولی زاده، ابوالفضل سلطانی، علی اصغر سپاهی صفحه 67
    گرانیتوئیدهای الیگودرز در غرب ایران و در نوار سنندج-سیرجان واقع شده اند. تونالیت، گرانودیوریت و گرانیت واحدهای اصلی سنگ شناسی منطقه را تشکیل می دهند. مقایسه گرانیتوئیدهای الیگودرز با گرانیتوئیدهای مناطق بروجرد و دهنو نشان می دهد که تشابهات شیمیایی زیادی بین آنها برقرار است. بنابراین می توان تمامی سنگهای گرانیتوئیدی این مناطق را یک سری ماگمایی در نظر گرفت که از یک ماگمای مشترک اولیه منشاء گرفته اند. تبلور تفریقی اصلی ترین فرایندی است که باعث تحول ماگمای اولیه شده است. مقایسه نمونه های مناطق مختلف که کمترین SiO2 را دارند، نشان می دهد که این نمونه ها از لحاظ ترکیبی با هم متفاوتند. دلیل چنین اختلافی را می توان نسبتهای متفاوت کانی های تجمع یافته و مذاب بین دانه ای آنها دانست. این گرانیتوئیدها از لحاظ شیمیایی شبیه به سنگهای گرانیتوئیدی نوع I هستند که در قوسهای قاره ای تشکیل می شوند. مقادیر عادی سازی شده عناصر موجود در گرانیتوئیدها نسبت به گوشته اولیه نشان می دهد که این سنگها از عناصر LILE و LREE نسبت به عناصر HFSE و HREE غنی شده اند. چنین ویژگی های شیمیایی و همچنین تهی شدگی نسبی آنها از عناصر Ta، Nb، Ti و P تایید می کند که این گرانیتوئیدها منشاء پوسته ای داشته و در یک محیط قوس قاره ای تشکیل شده اند.
    کلیدواژگان: الیگودرز، ایران، سنندج، سیرجان، گرانیتوئید، ژئوشیمی، ماگماتیسم قوسی
|
  • Ali Kadkhodaie, Behrouz Rafiei, Rahmatollah Sadeghi, Mohammad Yosefpour, Saeed Khodabakhsh Page 1

    Permeability prediction problem has been examined using several methods such as empirical formulas, regression analysis and intelligent systems especially neural networks and fuzzy logic. This study proposes an improved and novel model for predicting permeability from conventional well log data. The methodology is integration of empirical formulas, multiple regression and neuro-fuzzy in a committee machine. A committee machine, a new type of neural network, has a parallel structure in which each of the applied methods (experts) has a weight coefficient showing its contribution in overall prediction. The optimal combination of the weights is obtained by a genetic algorithm. The method is illustrated using a case study from a heterogeneous Upper Jurassic carbonate reservoir in Balal oil Field, Persian Gulf. For this purpose, one hundred fifty-one samples from the intervals comprising core and well log data were clustered into eighty-one training sets and seventy testing sets to evaluate the validity of the models developed. The results of this study show that the genetic algorithm optimized committee machine has provided more accurate results than each of individual experts used

  • Abdolhossein Amini Page 11
    Feldspar grains, as a significant provenance indicator, of two terrigenous formations from Central Iran, the Upper Red Formation, and Moghan area, Zivah Formation, are used for provenance determination and the study of transportation and depositional history. The Upper Red Formation (URF) is volumetrically the most important siliciclastic unit of the Central Iran and Zivah Formation (ZF) represents the most important hydrocarbon reservoir in northwest Iran. Two representative sections of the URF in the southern foot hills of Central Alborz and three representative sections of the ZF in the northern foot hills of Talesh Mountains are investigated in this study. The sections represent best outcrops of the formations in their basin margin. Chemical composition, zoning and twining are the main characteristics of the feldspar grains used for this study. Results from facies analysis of the formations show that ~68% of the URF and ~73% of the ZF facies are suitable for this study, for having considerable amount of feldspar grains (>5% detrital feldspars).
  • Naseer Arzani Page 25
    Stylolite networks and their insoluble residues (IR) are among the major concerns and the fundamental controls on the mining and processing of sedimentary decorative stones, largely made from dolomitized limestones. They are mainly used, as natural rock blocks and polished slabs, to construct and decorate floors and walls of buildings and monuments. Representative quarries in Khur areas, east of Esfahan Province, central Iran, are selected for this study in order to evaluate the type and geometry of the stylolite networks in differentially dolomitized limestones and their control on the quality of the mined rock blocks and processed polished rock slabs. Field observation, examining the mined wall-rock cuttings in quarries, and petrography of the selected thin sections of Upper Cretaceous Haftoman Formation were performed with a comparative study of thickly developed, rudist-bearing rudstones-grainstones to bioclastic packstone-wackestone microfacies. What is typically considered in this study is evaluating the geometry of stylolite networks (cells), as they merge and result in a 3D network, rather than laterally continuous single stylolites.
  • Jafar Vali, Ezatallah Kazemzadeh, Hessam Aloki Bakhtiari, Morteza Khodabakhshi, Mohammad Reza Esfahani Page 39
    In this paper, the role of molecular diffusion in mobilization of waterflood residual oil is examined. A moving mesh method is applied to solve the moving interface problem of residual oil blobs swelling by Co2 diffusion through a blocking water phase. The results of this modeling are compared with experimental results of a 2D glass micromodel experiment. Although, the solution method is applied for a 1D system, a good agreement between numerical and experimental results validates the solution method. In this method a fixed time step is proposed. Furthermore, the results of this method have been compared with the results of the Grogan’s finite difference method. This supposed that, the mesh network is fixed and time step increasing will be continued until the oil-swelling equal to one spatial step size.
  • Kazem Saadat, Hossain Rahimpour-Bonab, Mohammad Reza Esfahani, Jafar Vali Page 47
    For obtaining reservoir petrophysical properties, for example porosity, non-destructive methods such as X-ray computed tomography, CT, seems to be precise and accurate. Porosity is deducted from the CT image with a single scan via different techniques, such as pore space detection by image segmentation techniques then correlation with porosity. More than one hundred samples with carbonate lithology have been scanned and analyzed in this study which leads to empirical correlation used for porosity calculation from CT data. The samples mainly grouped as dolostone, limestone and carbonate with respect to their mineral contents, having porosity ranges between 4.56 to 30.5 % and permeability from 0.25 to 3350.8 md. The results showed that the effect of atomic number is higher than the density on CT image. It is because density and atomic number in carbonate mineral (calcite and dolomite) show diverse relations. Thus, the assumption of known lithology would be a large source of error. A good linear relationship exists between the porosity and CT no. according to the developed correlations.
  • Morteza Razmara, Richard Pattrick Page 55
    Sulphosalts in the system AgSbS2-AgAsS2 have been experimentally investigated using dry methods. The solid solutions which form between? -miargyrite and smithite have different structures. The EPMA data for the solid solution series show that there is an inverse relation between Sb and As. The cell parameters of the solid solution between? -miargyrite and smithite increase up to about 50% of AgSbS2 substitution in the smithite structure and then reveal a structural phase transition as a function of composition. Electron diffraction (TEM) data for? -miargyrite is consistent with the space group A2/a, but for the compositions Ag(As0.1Sb0.9)S2 and Ag(As0.3Sb0.7)S2, the phases do not show good Laue zones and Kikuchi lines and the symmetry could be either monoclinic or triclinic. The variation in the DW factor derived from the EXAFS spectra for the first shell of S atoms surrounding As in Ag(As0.3Sb0.7)S2 tends to be smaller than for AgAsS2 indicating that the As environment in Ag(As0.3Sb0.7)S2 is more ordered than in Ag(As0.5Sb0.5)S2 and AgAsS2. This ordering indicates that with more substitution of Sb in AgAsS2, the monoclinic (A2/a) Ag(As0.5Sb0.5)S2 collapses around As atoms to a probable low-monoclinic or triclinic structure.
  • Amir Esna-Ashari, Mohammad Vali Valizadeh, Abolfazl Soltani, Ali Asghar Sepahi Page 67
    The Aligoodarz granitoid occurs in Sanandaj-Sirjan Zone (SSZ), Western Iran. Tonalite, granodiorite and granite are the main rock types cropping out in the area. Comparison of Aligoodarz granitoid with Dehno and Boroujerd granitoids reveals several similarities in their chemical characteristics. Thus, the above mentioned granitoids can be assigned as a co-genetic magmatic suite, in which plutons evolved from a parental magma; with fractional crystallization being the main mechanism for magma evolution. Samples with lower SiO2 content from different areas, are not similar in composition, and indicating varying degrees of mineral accumulation and trapped interstitial melts. These granitoids are compositionally similar to normal I-type granitoid rocks originated from continental arcs. Compared with the primordial mantle, they are enriched in Large Ion Lithophile Elements (LILE) and Light Rare Earth Elements (LREE) over High Field Strength Elements (HFSE) and Heavy Rare Earth Elements (HREE). This feature together with relative depletion of Ta, Nb, Ti, and P confirm derivation of these granitoids from a crustal source region in continental arc environment