ماهنامه دانش نما
پیاپی 196-197 (شهریور - مهر 1390)

در عصر حاضر سلامت بشر بیش از هر زمان دیگری در معرض صدمات و حوادث گوناگون قرار دارد. اهمیت این موضوع تا حدی‎ است که سازمان بهداشت جهانی3، شعار سال 2009 میلادی را «سلامت در حوادث و بلایا» عنوان کرده بود. در همین خصوص بیمارستان فضایی است که اگر دارای مکان‎یابی و پراکنش صحیح (در رابطه با جمعیت) و مسیرها و معابر متصله‎ی بهینه باشد، تا حد زیادی می تواند صدمات ناشی از حوادث را کاهش دهد. علاوه‎بر این عوامل دیگری، مانند رعایت استانداردهای موجود در بیمارستان، وجود نیروهای متخصص کافی و مدیریت صحیح بحران به هنگام وقوع بحران احتمالی زلزله، می تواند نقش بسیار مهمی در کاهش تلفات جانی و مالی ناشی از بحران ایفا کند.
براساس مطالعات مربوط به پردازش داده های رقومی ماهواره‎ای، انجام برداشت‎های صحرایی و به‎کارگیری که‎لرزه های ثبت شده در منطقه‎ای به شعاع 100 کیلومتری از شهر اصفهان، حکایت از وجود چند گسل فعال مهم با راستاهای مختلف در حواشی شهر اصفهان دارد. از طرفی شهر اصفهان با تعداد و تراکم زیاد جمعیت، به‎عنوان سومین شهر بزرگ کشور، موجب رشد سریع خدمات مورد نیاز شهری شده است. امروزه عدم مکان‎یابی بهینه‎ی مراکز خدمات شهری و نامتعادل بودن توزیع و پراکنش خدمات، به‎خصوص خدمات درمانی، مردم شهر را با مشکلات عدیده‎ای روبه‎رو کرده است. مسلما این مشکل در مواقع بحران زلزله تشدید می‎شود. در این مقاله وضعیت بیمارستان‎های شهر اصفهان در مواقع بحران احتمالی زلزله از نظر تعداد، سرانه، نحوه‎ی پراکنش فضایی و شبکه‎ی دسترسی مورد مطالعه قرار گرفته است.
هدف این مقاله بررسی پراکنش بیمارستان‎ها در ارتباط با جمعیت، نحوه‎ی توزیع و عملکرد بیمارستان‎ها در مواقع بحران و وضعیت شبکه‎ی دسترسی بیمارستان‎ها، به تفکیک مناطق چهارده‎گانه‎ی شهر اصفهان است. از نظر روش تحلیل؛ از تحلیل‎های آماری تک‎متغیره، دومتغیره، تحلیل‎های تطبیقی (مقایسه‎ی سرانه های موجود با استانداردها) و تحلیل شبکه در سامانه‎ی اطلاعات جغرافیایی (GIS) استفاده شده است.
نتایج حاصل از این پژوهش نشان می دهد که تعداد بیمارستان‎های موجود در شهر اصفهان با تعداد استانداردهای موجود (سرانه) فاصله‎ی چندانی ندارد، اما پراکنش بیمارستان‎ها در ارتباط با جمعیت و مساحت مناطق شهری به‎نحوی است که دسترسی آسان به این مراکز را از تمام نقاط شهر دشوار می سازد. این مساله در ارتباط با وضعیت بافت تاریخی، شبکه‎ی ارتباطی باریک و پرپیچ‎وخم بخش مرکزی شهر در مواقع بحران زلزله، تشدید می‎شود.

مشارکت به‎معنای حضور و دخالت مردم در تعیین سرنوشت اقتصادی، اجتماعی و سیاسی و فرهنگی است و باعث توسعه، به‎‎خصوص توسعه‎ی پایدارشده و جایگاه ویژه ای در برنامه ریزی برای طرح‎ها و پروژه های اجرایی کشورهای در حال توسعه پیدا کرده است.
دراین مقاله برآنیم با بررسی مشارکت و جایگاه آن در دیدگاه های مختلف، راهکارهای مناسبی برای گسترش مشارکت مردمی در اجرای طرح‎های بافت قدیم شهری پیدا کنیم. بدین منظور در این تحقیق از روش‎های تحقیق اسنادی، توصیفی و تحلیلی استفاده شده است.
نتایج این تحقیق نشان‎دهنده‎ی این واقعیت است که تجربه‎ی طرح‎های قبلی باعث مقاومت ساکنان و عدم مشارکت و بدبینی آن‎ها در فرآیند احیای بافت مرکزی شده است. بدین‎منظور باید راهکارهای مناسبی، از جمله شرکت‎های تعاونی سهامی برای هدایت و جذب مشارکت مردمی ایجاد شود.

روش‎های ژئوماتیک امروزه به‎عنوان مجموعه‎ای از کارآمدترین روش‎ها در تجزیه و تحلیل‎ها و تفسیرهای مربوط به موضوعات مطرح در برنامه ریزی شهری چشم‎اندازهای روشنی پیش روی متخصصان و دست‎اندرکاران این عرصه قرار داده است. از طرف دیگر با پیشرفت روزافزون سیستم‎های ژئوماتیک و کاربرد آن در برنامه ریزی شهری و جهت‎گیری مدیریت شهری کشور در جهت استفاده از این سیستم‎ها در مدیریت و خدمات شهری می‎توان از توانایی های ژئوماتیک به عنوان ابزاری در شناسایی مشکلات شهری بر اساس معیارها و شاخص‎ها سود جست.
در شهر‎های کنونی با پیچیدگی ها، عدم قطعیت‎ها و عوامل متعددی که بر نحوه‎ی توسعه ی آن اثر می‎گذارد، روش‎های سنتی در حل مسائل فضایی نظیر روی هم گذاشتن دستی نقشه ها دیگر نمی‎تواند پاسخ گو باشد. سرعت رشد و دگرگونی شهر‎ها و همچنین حجم انبوه عوامل تاثیرگذار بر مسائل فضایی در شهر چاره‎ای جز استفاده از یک چارچوب معین مبتنی‎بر GIS در حل مسائل فضایی در شهرسازی باقی نگذاشته است.
پیاده‎سازی سیستم ژئوماتیک با نگرش به موضوعات شهری علاوه‎بر زمینه‎سازی گرایش مدیریت شهری در به‎کار‎گیری سیستم‎های نوین مدیریتی، ضمن استفاده از کاربرد‎های گسترده ی این سیستم‎ها در مدیریت شهری، نیاز مدیران برای شناسایی بافت‎های شهری بر اساس ملاک‎های مختلف با پارامتر‎های متفاوت را برآورده می‎سازد. (کوهساری، 1386، ص1)تعیین جایگاه ژئوماتیک متشکل از فتوگرامتری (نقشه‎برداری هوایی)، سنجش از دور (RS)، نقشه‎برداری زمینی و سیستم‎های اطلاعات جغرافیایی (GIS) در عرصه های مختلف مطالعات شهری محور‎های اصلی مورد بحث در این مقاله هستند که از نقطه‎نظر‎های کاربرد و مدیریت این نوع اطلاعات مورد بررسی قرار خواهند گرفت. در این تحقیق مهم‎ترین پارامتر‎های مطرح در هر یک از این کاربرد‎ها با توجه به نیازهای موجود در برنامه ریزی های شهری تعیین می‎شود. نتایج این مقاله حاکی از اهمیت روش‎های ژئوماتیک در استفاده های چند منظوره در برنامه ریزی و مطالعات شهری است.

یکی از مولفه های مهم در طراحی فضاهای باز شهری، محوطه سازی و کف‎سازی آن‎هاست. این مولفه قادر است تا با معنادار کردن فضاهای شهری، آدرس‎پذیری و خوانایی فضاهای شهری را افزایش دهد و حس خوشایندی را در شهروندان ایجاد کنند. لذا این امر می‎تواند سبب ارتقای حس تعلق به عرصه های شهری و تقویت هویت در شهروندان شود. رنگ‎ونقش عواملی هستند که از آن‎ها می‎توان در این راستا بهره جست. از این‎رو این مقاله بر آن است تا به بررسی شاخص های بهینه در انتخاب کف‎سازی فضاهای شهری بپردازد. بنابراین پس از مطالعه‎ی مفهوم و ساختار کف‎پوش ها در فضاهای شهری، به بررسی نوع اجرا و معیارهای انتخاب مصالح با هدف انتخاب بهینه‎ی آن‎ها پرداخته می شود. سپس سایر ملاحظات اجرایی، از قبیل تاثیر انواع طرح های کف‎پوش، تاثیر رنگ کف بر مولفه های کف‎سازی و تبیین انواع مصالح کف‎سازی در زمینه‎ی انتخاب مصالح کف تشرح می شود.

در عهد باستان دادوستدها به‎صورت مبادلات کالا‎به‎کالا بود. با توسعه ی معاملات نقص این مبادلات آشکار شد که باید برای رفع آن چاره اندیشی شود. آن گاه به فکر به وجودآوردن کالای واسطه ای شدند که قابلیت مبادله داشته باشد و در معاملات مختلف قابل مبادله باشد. در آن زمان به این نتیجه رسیدند که بهترین کالای واسطه در دادوستدها، فلزات قیمتی طلا و نقره هستند و به همین دلیل طلا و نقره جانشین کالاهای واسطه شدند و در سراسر نقاط متمدن جهان در معاملات موردقبول قرار گرفتند. موجبات ضرب سکه در قرون کهن فراهم گردید و اقتصاد پولی تثبیت شد.
بنابراین هدف از رواج سکه سهولت در مبادلات کالا و دادوستد بود، افزون برآن اهداف دیگری در به‎وجودآوردن سکه موردتوجه قرارگرفته بود. به طوری که سکه می توانست نشانه ی قومیت، حاکمیت، استقلال و آزادی باشد، یعنی به محض این که جماعتی متشکل استقلالی به دست می آوردند، برای اظهار وجود و نشان دادن استقلال و آزادی خویش، اقدام به ضرب سکه می کردند.
سکه سند گویا، معتبر و ارزشمند تاریخی از تحولات مردمان یک سرزمین است، زیرا با مطالعه ی سکه های دوران مختلف و اقوام گوناگون می توان به جنبه های قدرت و ضعف حکومت ها، قدرت فکری و هنری، پیشرفت تمدن، فرهنگ، مذهب، آداب‎ورسوم، خط و زبان آن عصر به‎ویژه گوشه های ناشناخته‎ی تاریخی پی برد. از همین جهت سکه شناسی یکی از بخش های مهم علم باستان شناسی و یکی از روش های شناخت تاریخ بشر است و گاه تنها منبع و ماخذی محسوب می شود که واقعه ی تاریخی را از اعماق قرون بیرون کشیده و زوایای تاریک را بر همگان روشن می‎کند.
با این توصیف ضرابخانه ها برای حاکمان ارزشمند بودند، زیرا قدرت اقتصادی حکومت در این مکان ها تمرکز داشت و ضرابخانه جزئی از خزانه ی کشور محسوب می شد. به همین جهت شخص ناظر بر ضرابخانه، توسط حاکم منصوب می شد و مکان و عمارتی خاص نیز برای ضرب سکه در نظر می‎گرفتند . در پایتخت عصر صفویه این بنا درون نهاد اقتصاد، در بازار استقرار پیدا کرد، که گویی بازار شریان نهاد اقتصاد و ضرابخانه قلب آن و با تپیدنش اقتصاد پویا شده و به کسب‎وکار رونق داده است.
سرانجام در این نوشتار موقعیت تاریخی و جغرافیایی ضرابخانه ی اصفهان واکاوی و تحقیق شده است که خلاصه‎ای از آن در این مقاله ارائه و ان‎شاءالله متن کامل این پژوهش در آینده به صورت کتاب منتشر می شود.
بنابر سکه های یافت‎شده و متون تاریخی از دوران هخامنشیان تا نیمه ی حکومت ناصرالدین شاه قاجار، حدود 25 قرن (ازقرن ششم پیش از میلاد تا نیمه‎ی دوم قرن نوزدهم میلادی) ضرب سکه در ضرابخانه های شهرهای مختلف ایران در جریان بود.
اصفهان با تاریخ کهن خود از دیرباز دارای ضرابخانه بوده و سکه های موجود تاریخی بیانگر این واقعیت است. اکنون از مکان ضرابخانه های کهن به جز ضرابخانه ی عهد سلطنت شاه عباس صفوی اثری باقی نمانده است. ضرابخانه ی اصفهان پس از عصر صفویه در زمان اشغال افغان، در دوران افشاریه زندیه و قاجاریه دایر و ضرب سکه درآن جا جریان داشت. از این‎رو موقعیت جغرافیایی و تاریخی ضرابخانه ی اصفهان از منظرهای مختلف مورد بررسی قرارگرفته است.

در خلال قرن سوم پیش از میلاد، اسکندریه‎ی دارای بزرگ‎ترین موسسه‎ی فرهنگی دوران باستان بود، کتابخانه‎ای افسانه‎ای که تمام دانش دنیای غرب را در خود داشت. یک سوم از 000/700 کتاب موجود در آن، هنگام به آتش کشیدن کتابخانه توسط سربازان ژولیوس سزار از بین رفت و مسیحیان نیز باقیمانده‎ی آن‎را در سال 392 بعد از میلاد سوزاندند.
امروزه‎ بعد از 1500 سال الکساندریا بار دیگر مکانی است برای کتابخانه‎ای که گنجینه‎ی دانش معاصر است. کتابخانه‎ی الکساندریا پروژه‎ای است که آرزوی بشر برای برطرف‎کردن میل یادگیریش را نشان می‎دهد: مکان یادبود و ارتباط.

پرداختن به موضوع هنر و ابعاد عملکردی آن، مقوله‎ای است پیچیده که فراتر از جنبه های فراغتی و تفننی موضوعات هنری است. هنر به عنوان یک موضوع جامع و گسترده‎ی اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و جامعه‎شناسی، در قالب یک راهکار ارتباطی میان انسان‎ها عمل می‎کند تا ایده ها، مفاهیم، احساسات و پیام‎های هنرمند از طریق آفرینش‎گری هنری به مخاطبان هنر، که همانا جامعه‎ی هنرمند است، عرضه شود و عموم مردم با مضامین و احساساتی جدید پیوند یابند. هنر با آداب، ارزش ها، فرهنگ ها، سنن، آرزو ها و خواست های انسانی درمی آمیزد و سپس با وساطت رمزهای زیبایی‎شناسی و ایده های خلاقانه‎ی فردی، آفرینشگری یک اثر هنری صورت می‎گیرد. به این ترتیب مفاهیم و اندیشه های متعددی در قالب یک اثر بصری به مخاطب عرضه می‎شود. هنر در جامعه‎ی امروز به‎عنوان ابزاری جهت رشد فکری، اجتماعی و فرهنگی افراد جامعه ایفای نقش می‎نماید. حال با توجه به رسالت هنر و اهمیت ارزش‎های هنری در جامعه، اهمیت پرداختن به مقوله‎ی آموزش وپژوهش هنری در جهت پیشبرد اهداف عملکردی هنر در جامعه، بیش از پیش نمایان می‎شود. در این راستا طراحی مراکز تحقیقات هنر و معماری با هدف اصلی ارتقای ابعاد هنری، علمی، پژوهشی، فرهنگی و اجتماعی جامعه موضوع این پژوهش قرار گرفته است تا با رویکردی متفاوت به بسط و توسعه‎ی انواع هنرها و به خصوص معماری در ایران پرداخته شود.

تفکر و اندیشه‎ی پایداری و توسعه‎ی پایدار سال‎هاست که مورد توجه اکثر متخصصان قرار گرفته است. کانون توجه آن‎ها تاکنون بر چگونگی استفاده از منابع محدود انرژی و همچنین یافتن روش‎هایی برای کاهش تاثیرات منفی بر محیط‎زیست بوده است. اما دیدگاه های اخیر پایداری مسائل اجتماعی و اقتصادی را نیز مورد توجه جدی قرار داده است. تعریف پایداری که همانا «تامین نیازهای کنونی بدون لطمه‎زدن به توانایی نسل‎های آینده برای تهیه‎ی نیازهای خاص خودشان است»، در تخصص‎های گوناگونی مورد توجه قرار گرفته است. در این میان معماران هم در قالب معماری پایدار، به‎عنوان بخشی از تفکر و اندیشه‎ی پایداری در صنعت ساختمان تلاش خود را در این زمینه آغاز نموده‎اند. آنان برای دست‎یابی به ایده های پایداری از طریق طراحی، ساخت‎وساز و نگهداری بنا تلاش‎های زیادی انجام داده‎اند. با کاربرد اصول معماری پایدار و هماهنگ‎سازی معماری با محیط‎زیست می‎توانیم علاوه‎ بر ایجاد یک فضای راحت و با آسایش برای زندگی، از آلودگی محیط‎زیست نیز جلوگیری نماییم. همچنین این کار موجب صرفه‎جویی در مصرف انرژی می‎شود. با توجه به آنچه گفته شد می‎بینیم که علاوه‎ بر عوامل اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی، معماری نیز می‎تواند نقش عمده ای در دست‎یابی به توسعه‎ی پایدار در هر کشوری ایفا کند.

طرح های «راهبرد توسعه‎ی شهر» نسل نسبتا جدیدی از طرح های راهبردی شهری هستند که در پاسخ به مسائل عدیده‎ی کلان شهرها و شهرهای متوسط و کوچک در اواخر قرن بیستم در ادبیات برنامه ریزی شهری ابداع و به‎کار گرفته شده است. اهمیت این نوع طرح ها در شیوه‎ی تهیه و اجرای آن‎هاست. این فرآیند چند ویژگی دارد: مشارکت کلیه‎ی گروه های ذی نفع، اجماع بر سر چشم انداز توسعه‎ی شهر و راهبرد آن، فرآیند دقیق نظارت و پایش و بازخورد. در این مقاله تلاش می شود فشرده ای از ویژگی های این طرح ها ارائه شود. در عین حال که شرایط ضروری پیدایش و توصیه‎ی این گونه طرح ها توسط بانک جهانی و اتحادیه‎ی شهرها نیز مورد بررسی قرار می گیرد.

مقوله‎ی‎ مبلمان شهری و نقش آن در شهر از هر منظری در خور اهمیت و قابل بررسی است. امروزه همه از شهرنشینی به مثابه‎ی پدیده‎ای ناخوشایند یاد می‎کنند. اما تحلیل دقیق از ویژگی ها و ساختار زندگی شهری روشن می‎سازد که شهرنشینی به خودی‎خود ناخوشایند و نامطلوب نیست. آنچه بسیاری از شهرهای امروز را ناخوشایند کرده است، توجه نداشتن به ماهیت شهر و شهرنشینی2 است. رهیافتی که مقاله‎ی حاضر دربرگرفته است یک رویکرد زیباشناختی را تعقیب می‎نماید. مقاله ی حاضر در پی تبیین نقش دو عنصر شهری (حفاظ‎ها و جداکننده ها، علائم و نشانه ها) سعی دارد به شناسایی این دو عنصر بپردازد. در مقام توضیح باید اذعان داشت برای به انجام رساندن تحقیق مذکور باتوجه‎ به میدانی بودن آن از روش های توصیفی تحلیلی استفاده شده است.

بافت تاریخی شهرها آثار گران بهایی هستند که فرهنگ معماری و شهرسازی بومی کشورمان را در خود دارند. امروزه این نواحی در شهرهای قدیمی ما روبه فرسودگی هستند و شهرهای جدید با فرهنگ جدید شهرسازی با تمام مشکلات خود جایگزین آن ها می شوند. امروزه به‎دلیل هجوم فرهنگ های غیربومی و الگوی مصرف جهان پیشرفته به کشور ما، فرهنگ شهرنشینی جدید در تضاد با فرهنگ سنتی قرار گرفته و فرهنگ نوگرایی و تجددطلبی جای فرهنگ اصیل و سنتی را گرفته است. همین موضوع باعث هجوم خانوارها به نواحی جدید و رها شدن نواحی تاریخی شده و از طرفی عدم حمایت بخش های دولتی در سرمایه گذاری در این زمینه آن را تشدید می کند.
شهر اصفهان با تکیه بر روابط اقتصادی و توان های محیطی از جمله شهرهایی است که از ابتدای پیدایش تاکنون رونق خود را حفظ کرده و در دورانی نیز پایتخت کشور بوده است. بافت تاریخی شهر اصفهان با مشکلاتی چون فرسودگی کالبدی و زیرساخت ها، عرض کم معابر، مهاجرت و... مواجه است. در برخی نقاط که شدت این مشکلات بسیار زیاد است، زندگی در این بافت ها جریان ندارد و در نقاطی دیگر از شهر به دلیل کاسته شدن از مشکلات در این بافت ها، زندگی روال عادی خود را دارد. با توجه به ابعاد طبیعی، اقتصادی، اجتماعی، مدیریتی و کالبدی هدف از سامان‎دهی بافت، توزیع متوازن خدمات و امکانات برای جمعیت ساکن، مرمت بناهای تاریخی، دست یابی به عملکردی امروزی در آن ها و دستیابی به سازمان فضایی کالبدی مطلوب جهت ایجاد محیطی مناسب برای زندگی در چهارچوب ارزش های فرهنگی و اجتماعی ساکنان در بافت است. کشور ما در زمینه های کالبدی، آثار و ابنیه ی تاریخی و نیز تجربیات معماری و شهرسازی از غنای چشمگیری برخوردار است. در حال حاضر پذیرای اقداماتی است که بتواند به نحوی سازنده، از تخریب و فرسودگی شهرها جلوگیری به‎عمل آورد و حفاظت و حراست از آن ها را تضمین کند. یکی از این بافت ها که مجموعه ای منسجم از بافت ارگانیک و شطرنجی زمان صفوی است، محله‎ی خواجو نام دارد که به دلیل وجود بناهای تاریخی، مادی ها و خیابان چهارباغ صدر از اهمیت ویژه ای برخوردار است و مانند سایر محلات در معرض تخریب های فراوان و خیابان کشی های شطرنجی قرار گرفته است. در وضعیت کنونی چگونگی دخل و تصرف در این بافت و هماهنگ سازی آن با تغییرات حال حاضر از اهمیت ویژه ای برخوردار است. هدف سامان‎دهی بافت با استفاده از پتانسیل های طبیعی و تاریخی بافت است.

کاشان از شهرهای مرکزی ایران و همجوار شهرهایی چون اصفهان و تهران است. این شهرها در مقاطعی از تاریخ، پایتخت ایران بوده‎اند. کاشان از شهرستان‎های شمال اصفهان در دامنه‎ی کوهپایه های زاگرس، 6 کیلومتری تپه ی سیلک است. شهر قم در نزدیک‎ترین فاصله در 100کیلومتری شمال غربی آن است.2 حدود کاشان به شرح زیر است: از شمال با کویر و قم، از جنوب با اصفهان، از مشرق و شمال شرق با کویر، از جنوب شرق با اردستان و از مغرب با محلات و گلپایگان همسایه است.3 کاوش‎های به‎دست آمده از سیلک نشان‎دهنده‎ی استقرار و استمرار تمدنی قدیمی در این ناحیه است.4 دستاورد این استمرار، تجربه ی پیش برنده بوده است، تجربه‎ای به سمت کمال5، که از بناهای خشت وگل به بناهای آراسته به اخرا6 انجامیده است.

در بسیاری از فیلم های سینمایی ارتباط تنگاتنگی بین اعمال مجرمانه و محیط ارتکابی وجود دارد. یک بیننده‎‎ی حرفه ای در وضعیت های خاصی انتظار وقوع خشونت را خواهد داشت، ولی آیا در عالم واقع نیز این موضوع صدق می کند یا خیر. جواب این سوال را می توان در مصاحبه‎ی اخیر رییس محترم پلیس تهران یافت که به ارتباط تاریکی فضا و نبود نور مناسب در بخشی از معابر و انطباق آن با جرایم، پرداخته است.

آبرفت های جنوب شهر اصفهان دارای ضخامت کم هستند و عمق سنگ بستر زیر آن ها (شیل با میان‎لایه‎ی ماسه سنگ) در فواصل کم، نوسان زیاد دارد، به همین دلیل ضخامت شان در زیر سازه ها متغیر است و می توانند نشست متفاوتی را به‎وجود آورند. بنابراین در این منطقه باید به این مساله و همچنین یکسان بودن جنس لایه های زیر پی (خاک یا سنگ)، در مطالعات ژئوتکنیک سازه های مختلف و کاوش های زیرسطحی توجه ویژه داشت.
در مقاله‎ی حاضر خصوصیات ژئوتکنیکی یکی از سازه هایی که چنین مشکلاتی دارد (ساختمان پارکینگ طبقاتی دادگستری) مورد بررسی قرار گرفته است. جهت این کار پس از احداث چاهک و ترانشه و انجام آزمایش های برجا در خاک، نمونه هایی از لایه های مختلف خاک (به‎صورت دست‎خورده و دست‎نخورده) و سنگ بستر محدوده مورد مطالعه قرار گرفته و آزمایش های آزمایشگاهی مورد نیاز روی آن‎ها طبق استانداردهای ASTM و ISRM انجام شده است. همچنین برای شناسایی بیش‎تر خصوصیات سنگ بستر از نتایج مطالعات سازه های مجاور استفاده شده است. در نهایت پس از مشخص‎شدن ویژگی های فیزیکی و مکانیکی خاک و سنگ بستر زیرسازه، ضمن ارائه‎ی پیشنهادهای فنی، میزان ظرفیت باربری مجاز سازه در عمق 8.75متری از سطح زمین برای پی گسترده که قسمت عمده‎ی آن روی سنگ بستر قرار می گیرد، 18.2 کیلوگرم بر سانتی‎مترمربع پیشنهاد می‎شود.

در سال های اخیر تحقیقات گسترده ای پیرامون استفاده از تکنولوژی مغناطیسی در صنعت ساخت بتن انجام گرفته است که نتایج مطلوب و رضایت‎بخشی در بهبود پارامترهای مقاومتی و کارایی بتن حاصل شده است. در این تکنولوژی، میدان مغناطیسی بر روی اجتماع مولکول های آب اثر گذاشته و باعث پخش‎شدگی آن‎ها می شود. درنتیجه ی آن، تعداد مولکول های شرکت‎کننده در واکنش هیدراسیون سیمان افزایش می یابد. القای میدان مغناطیسی باعث کاهش کشش سطحی آب می شود. در این صورت قدرت حلالیت آب افزایش و درجه ی سختی کاهش می یابد.
در این پژوهش، نمونه ها از ملات ماسه‎ی سیلیسی با دانه‎بندی استاندارد در قالب های استاندارد ساخته شده است. نمونه ها در چهار گروه، شامل نمونه ی شاهد (آب معمولی) و نمونه های کنترل (آب مغناطیسی شده با گذردهی های متفاوت) تحت‎آزمایش قرار گرفته است.
نتایج آزمایش نشان می دهد تعداد گذردهی بهینه ی آب از دستگاه القای میدان مغناطیسی، یک‎بار بوده است که افزایش مقاومت فشاری 17/23درصد را به همراه داشته است.

تجربه‎ی زلزله های یک دهه‎ی اخیر نشان می‎دهد که گسیختگی برشی اتصالات تیر ستون بتن‎آرمه یکی از دلایل فروریزی بسیاری از قاب‎های بتنی در زمان وقوع زلزله است. بر مبنای این تجربه ها، تقویت و بهسازی اتصالات موجود به‎منظور بالابردن مقاومت برشی و شکل‎پذیری آن‎ها امری ضروری است.
در این تحقیق اتصال تیر ستون گوشه در حالت سه‎بعدی که با الیاف CFRP تقویت شد، در نرم‎‎افزار ANSYS مدل‎سازی شد. اتصال تحت بارهای رفت‎وبرگشتی به‎صورت کنترل تغییرمکان قرار گرفت و آنالیز گردید. اتصال مبنا و هشت حالت چیدمان الیاف CFRP در این تحقیق مدل‎سازی و تاثیر محل قرارگیری و راستای الیاف بر ظرفیت باربری، ظرفیت خمشی و شکل‎پذیری بررسی شد.
نتایج آنالیزها نشان می‎دهد که با استفاده از ورقه های FRP بهبود چشمگیری در رفتار اتصال مشاهده می‎شود، به‎طوری‎که شکل‎پذیری از 2برابر و ظرفیت باربری از 8 درصد تا 55درصد افزایش یافت.

انرژی خورشید یکی از منابع تامین انرژی رایگان، پاک و عاری از اثرات مخرب زیست‎محیطی است که از دیرباز به روش های گوناگون مورد استفاده‎ی بشر قرار گرفته است. بحران انرژی در سال های اخیر، کشورهای جهان را بر آن داشت که با مسائل مربوط به انرژی برخوردی متفاوت نمایند. در این میان جایگزینی انرژی های فسیلی با انرژی خورشیدی به‎منظور کاهش و صرفه‎جویی در مصرف انرژی، کنترل عرضه و تقاضای انرژی و کاهش انتشار گازهای آلاینده با استقبال فراوانی روبه‎رو شده است. در این مقاله با معرفی کاربردهای انرژی خورشیدی در مصارف نیروگاهی و غیر نیروگاهی سعی در آشنایی هرچه بیش‎تر با این انرژی پاک و رایگان شده است.

ساختمان اشراق واقع در خیابان کاوه، مقابل پل چمران که هم اکنون محل استقرار معاونت های عمران و حمل‎ونقل و ترافیک شهرداری اصفهان است، در سال 1387 به بهره برداری رسید. عملیات ساخت و تجهیز این ساختمان شش‎طبقه که در نحوه‎ی ساخت و مدیریت انرژی از رتبه‎ی بالایی برخوردار است، توسط حوزه‎ی معاونت عمران و با نظارت واحدهای مختلف این حوزه انجام گرفت. این پروژه از موفق ترین پروژه های انجام‎شده در زمینه‎ی بهینه سازی و اصلاح الگوی مصرف در کشور است. در ادامه به برخی اقدامات انجام شده در این زمینه پرداخته می شود. این اقدامات در دو گروه برق و تاسیسات الکتریکی و تاسیسات مکانیکی دسته بندی شده اند که هر گروه مزایایی را در برداشته اند. در انتها نیز توسط آخرین نقشه های موجود به معرفی طبقات ساختمان و کاربری اداری آن‎ها خواهیم پرداخت.