نشریه پژوهش و سازندگی
سال پانزدهم شماره 1 (پیاپی 54، بهار 1381)

در این تحقیق با استفاده از روش ارزیابی کمی پارامترهای رشد علل تلفات قلمه های نیمه خشبی ریشه دار شده زیتون مورد مطالعه قرار گرفته است. برای این منظور قلمه های نیمه خشبی ریشه دار شده زیتون، رقم زرد را در چهار بستر ترکیب خاکی که با دو نسبت متفاوت سم کاپتان ضد عفونی شده بودند انتخاب کرده و مراحل رشد ریشه با تراکم های کم، متوسط و زیاد در دو فصل بهار و پاییز مورد مقایسه و اندازه گیری قرار گرفتند. همچنین تعداد و طول شاخه های اصلی و فرعی نهالهای جوان و قطر و طول قلمه ها هر پانزده روز در مدت آزمایش دقیقا اندازه گیری شدند و نهایتا تعداد قلمه های نیمه خشبی ریشه دار شده و نشده مشخص گردیدند و علل از بین رفتن نهالها با استفاده و مقایسه از شیوه های پارامتر رشدی مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج این تحقیق نشان داد که تفاوتهای کمی مورد مقایسه در مدل تجزیه رگرسیون چند متغیره گام به گام به روش Forward دارای اختلاف معنی داری می باشند و مشخص گردید که قلمه ها قبل از اینکه بتوانند مواد غذایی را خود راسا تامین نمایند، می بایستی دارای مواد غذایی کافی (ذخیره ای) برای تغذیه ریشه و شاخساره اولیه داشته باشند. به نظر می رسد عواملی نظیر بازده فتوسنتز و مقدار ازت، کلسیم و عوامل تنظیم کننده های رشد در ایجاد شرایط مناسب برای ادامه رشد رویشی نهال های جوان ضرورت دارد.

هدف از انجام این تحقیق بررسی کیفیت آب خروجی از نیروگاه نکا، از نظر امکان استفاده از آن جهت پرورش ماهیان گرمایی است. جهت بررسی آب گرم خروجی یک ایستگاه در انتهای کانال خروجی در نظر گرفته شد. نمونه برداری ها بصورت فصلی به مدت چهار فصل از پاییز 1378 لغایت تابستان 1379 انجام شد و در هر بار نمونه برداری، سه نمونه برداشته شد. این نمونه برداری ها توسط نمونه بردار نانسن انجام شد. فاکتورهای اندازه گیری شده: -BoD35-TA2 –TH1 –NO2-NH4+-NH3 pH-DO5-COD4 شوری و دما می باشد. نتایج حاصل از آنالیز آب با استانداردهای پرورش ماهیان گرمای مقایسه شد. نتایج نشانگر این است که کیفیت آب گرم خروجی نیروگاه از نظر فاکتورهای فیزیکی و شیمیایی اندازه گیری شده به استثنا اکسیژن محلول (حداقل 3.8 میلی گرم در لیتر در فصل تابستان، حداکثر 5 میلی گرم در لیتر در فصل زمستان، میانگین 4.5 میلی گرم در لیتر) جهت پرورش ماهیان گرمایی مناسب است.

بادام زمینی (Arachis hypogaea L.) یکی از مهمترین دانه های غذایی در میان گیاهان تیره نخود در دنیاست. قطعات رویان و محور زیر لپه دانه رست در محیط پایه MS و در حضور هورمونهای IAA1 و BA2 کشت شدند. در محیط محتوی IAA (2.5 میلی گرم در لیتر) و BA (0.25 میلی گرم در لیتر)، 100 درصد رویانهای بدون ریشه چه و لپه تولید کالوس، ریشه و جوانه های چندتایی و 10 درصد رویانهای دارای لپه بدون ریشه چه همزمان تولید ریشه، جوانه و گل نمودند. در محیط IAA (0.25 میلی گرم در لیتر) و BA (5 میلی گرم در لیتر) قطعات لپه تولید کالوس و جوانه های چندتایی نمودند (70 درصد). این جوانه ها به محیط MS فاقد هورمون واکشت شدند که منجر به تولید تعداد زیادی گیاهچه گردید.

کاج (Pinus eldarica) یکی از درختان غیر بومی ایران است که بطور وسیعی برای جنگل کاری استفاده می شود. برای بررسی نحوه سازگاری کاج با شرایط حاکم و نیز با توجه به نقش آنزیم های پراکسیداز و آمیلاز در تنش های محیطی، عکس العمل آنزیم های پراکسیداز و آمیلاز درختان کاج در جنگل کاری های چیتگر (تهران) مورد بررسی قرار گرفت. مشاهدات نشان دادند که علی رغم اینکه درختان از نظر شرایط محیطی (خاک، رطوبت، بارندگی، آبیاری و...) در وضعیت مشابهی قرار دارند، در بخش هایی از جنگل کاری های چیتگر (در توده های تقریبا پژمرده کاج)، در میان درختانی که از نظر رشد و سلامتی در وضعیت ضعیفی قرار داشتند (حساس به خشکی)، برخی درختان شاداب و سلامت (بردبار به خشکی) دیده می شوند. به این منظور از شاخه های هر دو نوع درختان نمونه برداری صورت گرفت. نمونه ها از نظر آنزیمهای پراکسیداز و آمیلاز با روش ژل الکتروفورز (PAGE) و اسپکتروفتومتری بررسی شدند. نتایج نشان دادند که میزان فعالیت پراکسیداز و آمیلاز درختان حساس بیشتر از درختان بردبار است. بعلاوه ثبات الگوهای ایزوآنزیمی درختان مختلف بردبار به خشکی بیشتر از درختان حساس بوده بطوریکه درختان بردبار به خشکی الگوی ثابت تری را نشان می دهند. این نتایج حاکی از وجود تفرق ژنتیکی بالا در پارک جنگلی چیتگر است که با توجه به عدم اعمال مدیریت مناسب در انتخاب بذر و نهال، امری طبیعی است.

این بررسی به منظور مشاهده تاثیر اختلاط روغن امولسیون شونده ولک در افزایش کارآیی مقادیر پایین تر قارچ کش توصیه شده تریادیمفون علیه زنگ زرد گندم، در سال زراعی 78 – 1377 در ایستگاه تحقیقات زراعی قراخیل انجام گرفته است. تیمارهای آزمایشی شامل؛ 1- تریادیمفون 250 گرم در هکتار، 2- تریادیمفون 500 گرم در هکتار (مقدار توصیه شده)، 3- تریادیمفون 250 گرم در هکتار + روغن ولک 0.5 درصد، 4- تریادیمفون 250 گرم در هکتار + روغن ولک 1 درصد، 5- تریادیمفون 500 گرم در هکتار + روغن ولک 0.5 درصد، 6- تریادیمفون 500 گرم در هکتار + روغن ولک 1 درصد، 7- تیمار شاهد (آب پاشی) در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در 4 تکرار بوده و هر کرت در 4 خط 6 متری کشت شده است. آلودگی مصنوعی با مایه زنی ارودیوسپورهای زنگ مخلوط شده با پودر تالک به وسیله گردپاش دستی در مرحله پنجه زنی (2/12/1378) انجام گرفت. محلول پاشی تیمارهای آزمایشی در مرحله تورم خوشه (10/1/1379) صورت پذیرفت. ارزیابی آزمایش 10 روز پس از محلول پاشی و سپس هر 10 روز یکبار تا خشک شدن برگ ها (مرحله رسیدن) با یادداشت برداری از تیپ و شدت آلودگی و رسم نمودار پیشرفت بیماری انجام شد. پس از برداشت محصول، وزن هزار دانه و عملکرد در هکتار تعیین و مورد مقایسه آماری قرار گرفت. نتایج بررسی نشان داد که اختلاط قارچ کش با روغن ولک موجب تاخیر در بروز علایم بیماری و افزایش چشمگیر محصول در مقایسه با شاهد شده است. تیمار 6 با میانگین وزن هزار دانه 39 گرم در گروه A، تیمارهای 5 و 2 به ترتیب با میانگین وزن هزار دانه 37.67 و 37.17 گرم در گروه AB، تیمارهای 4 و 3 (با میانگین 36.67 و 35.5 گرم) در گروه B، و دو تیمار 7 با میانگین 67.28 گرم و 1 با میانگین 28.33 گرم در گروه C قرار گرفتند. از نظر عملکرد در هکتار نیز در بین تیمارها اختلاف معنی داری در سطح 1% وجود دارد. تیمار 6 با میانگین 5.03 تن بیشترین عملکرد را داشته و در گروه A قرار گرفت. تیمار 5 با میانگین 4.86 تن در هکتار در گروه AB، تیمارهای 2، 4 و 3 به ترتیب با میانگین های 4.60، 4.46 و 4.10 تن در هکتار در گروه های BC، C و D قرار گرفتند و تیمارهای 1 و 7 با میانگین های 3.68 و 3.36 تن در هکتار کمترین عملکرد را داشته و در گروه E قرار گرفتند.

اثر تنش رطوبتی بر جوانه زنی و رشد سه گونه اسپرس (Onobrychis spp) با استفاده از محلول پلی اتیلن گلیکول 6000 با ایجاد پتانسیلهای اسمزی 2- تا 12- بار در دمای ده درجه سانتیگراد بررسی شد. کاهش پتانسیل اسمزی آب، اثرات متفاوتی بر میزان و سرعت جوانه زنی بذرها، طول ساقه چه و ریشه چه و ضریب آلومتریک نهال بوجود می آورد. این مطالعه با بررسی دو عامل گونه در سه زیر سطح و شدت پتانسیل اسمزی در 6 زیر سطح در قالب طرح فاکتوریل در پایه بلوک کاملا تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. داده ها پس از تبدیل به ریشه دوم مورد تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت و اثر تنش رطوبتی بر کلیه شاخص های ارزیابی شده بسیار معنی دار بود. بیشترین میزان جوانه زنی با متوسط 89 درصد، مربوط به گونهO.sintenisii و حساسترین گونه به تنش در مرحله جوانه زنی با متوسط 47 درصد مربوط به گونه O. melanotrichaبود. سرعت جوانه زنیO.sintenisii با متوسط 38 جوانه در روز رتبه اول را کسب نمود. مقایسه میانگین ها نشان داد که طول ریشه چه و ضریب آلومتریک گونه O. melanotricha در سطح 1 درصد تفاوت معنی داری با دو گونه دیگر دارد، احتمالا این ویژگی به دلیل اندازه بذر و میزان ماده ذخیره در آن می باشد. یکی از عوامل مهم محدود کننده استقرار گیاهان مرتعی، کمبود رطوبت در زمان جوانه زنی بذر می باشد. این نوع مطالعات به شناسایی گیاهان مقاوم به خشکی کمک می نماید.

مناطق خشک و نیمه خشک جهان حدود 44.7 میلیون کیلومتر مربع را شامل میشوند. تقریبا 39 درصد از آن مناطق، نیمه خشک به حساب می آیند. بیشتر اراضی مناطق مذکور مناسب محصولات زراعی نیستند ولی مناسب برای ایجاد چراگاه هستند. اراضی شمال خراسان نیز شرایط مناطق نیمه خشک را دارند. زارعین این منطقه ترجیح می دهند که اکثر اراضی خودشان را زیر کشت گندم و جو دیم ببرند. این عمل زارعین در درازمدت باعث تخریب منابع طبیعی خواهد شد. تعیین اولویت کاربری این اراضی در کشت گندم و جو دیم، مدیریت مراتع دست کاشت (مانند یونجه دیم Medicago sativa) و گراس (Agropyron desertorum و مراتع طبیعی از نظر اقتصادی اهمیت دارد. برای تعیین مزیت نسبی تولید اقتصادی این کاربری ها از نظر اقتصادی آمار سالهای 1372 تا 1377 ایستگاه تحقیقات منابع طبیعی شمال خراسان مورد استفاده قرار گرفت. بررسی تولید علوفه مراتع دست کاشت و مراتع طبیعی همه ساله و تولید علوفه و دانه گندم و جو دیم هر دو سال یک بار (سال آیش و سال کاشت) در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سه تکرار صورت گرفت. نتایج نشان داد که، مراتع دست کاشت یونجه دیم و گراس، از نظر اقتصادی بر دو کاربری دیگر برتری داشته و کاشت گندم و جو دیم از نظر اقتصادی بر مراتع طبیعی برتری داشت. با توجه به ساختار اجتماعی و اقتصادی منطقه، برای حفظ منابع طبیعی و توسعه پایدار کشاورزی، ایجاد مراتع دست کاشت نواری عمود بر شیب به صورت یک در میان با اراضی دیم در یک تناوب شش ساله، برای منطقه مورد بررسی و اراضی مشابه توصیه می گردد.

در اکثر شهرهای بزرگ مشکل جمع آوری و دفع زباله وجود دارد. سوزاندن و دفن زباله به دلیل آلوده کردن هوا، خاک و آب های زیرزمینی نمی تواند راه حل اساسی مشکل باشد. به این علت که بیش از 50 درصد زباله را مواد آلی تشکیل می دهد، بنابراین تبدیل زباله به کمپوست بهترین و مناسب ترین عملی است که می توان در جهت سلامت طبیعت انجام داد. کمپوست ماده ای است هوموسی که در نتیجه تجزیه مواد آلی به صورت اکسیداسیون بیولوژیک توسط میکروارگانیسم ها در حضور رطوبت، حرارت و اکسیژن بوجود می آید. اخیرا در تهران واحد 2000 تنی تولید زباله از کمپوست کهریزک راه اندازی شده است. در این راستا خصوصیات فیزیکی، شیمیایی و میکروبی (فلور قارچی) کمپوست تهیه شده در این واحد مورد بررسی و مطالعه قرار گرفت و نتایج آن با شرایط بهینه تهیه کمپوست مقایسه گردید.

ریشه زایی سه رقم تجارتی گردوی ایرانی (Juglans regia L) به نامهای سانلند، چندلر و واینا، در شرایط درون شیشه ای مورد مطالعه قرار گرفت. ریزشاخه های حاصل از هر یک از این ارقام پس از قرار دادن در محیط کشت انگیزش ریشه زایی MS) دارای IBA 3 میلی گرم در لیتر(به مدت یک هفته و انتقال به محیط کشت نمو ریشه (1⁄4 غلظت DKW مخلوط با ورمیکولیت به نسبت 1.25:1) ریشه دار شدند. ریشه زایی پس از چهار هفته مورد بررسی قرار گرفت. ارقام مورد مطالعه تفاوت معنی داری را از نظر میزان ریشه زایی نشان دادند. رقم سانلند با 90%، چندلر با 64% و واینا با 21% ریشه زایی با یکدیگر تفاوت داشتند. آنزیم پراکسیداز به عنوان یکی از مارکرهای بیوشیمیایی فرآیند ریشه زایی شناخته شده است. چند شکلی ایزوآنزیمی این آنزیم با استفاده از روش الکتروفورز افقی بر روی ژل نشاسته مورد بررسی قرار گرفت. در این بررسی رقم سهل ریشه زای سانلند از نظر حضور باندهای آنزیم پراکسیداز و چند شکلی آنزیمی با سایر ارقام مورد مطالعه متفاوت بود. از طرف دیگر، فعالیت آنزیم پراکسیداز در طول دوره انگیزش ریشه زایی در ارقام مورد نظر مورد بررسی قرار گرفت. میزان فعالیت این آنزیم در طول مراحل ریشه زایی، در سهل ریشه زاترین ارقام بیشتر از سایر ارقام بود. کاربرد این نتایج در ریزافزایی گردو مورد بحث قرار گرفت.

به منظور بررسی روند رشد و اثر رقابت کشت مخلوط ارقام سویا، در طول فصل زراعی 79 – 1378 آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی کشاورزی دانشگاه تهران صورت گرفت. در این تحقیق برخی از شاخص های رشد در کشت خالص و مخلوط مورد ارزیابی قرار گرفت. طرح آماری به کار رفته آزمایش فاکتوریل بر پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار بود. اولین فاکتور شامل سه سطح تراکم گیاهی (20، 40 و 80 بوته در متر مربع) و فاکتور دوم شامل پنج نسبت مختلف کاشت 100%:0، 75%:25%، 50%:50%، 25%:75% و 0: 100% به ترتیب ارقام هاگ و کلارک 63 بود. نتایج نشان داد که حداکثر تولید ماده خشک و سرعت رشد محصول در تراکم 80 بوته در متر مربع و در نسبت کاشت 50% هاگ + 50% کلارک مشاهده گردید. بیشترین شاخص سطح برگ در کشت خالص کلارک و نسبت 50% هاگ + 50% کلارک حاصل گردید. به هر حال نسبت کاشت 50:50 دارای دوام سطح برگ بیشتری در اواخر فصل رویشی بود. با توجه به زودرسی و ریزش برگهای رقم هاگ، نور بیشتری به داخل کانوپی نفوذ می کند و در نتیجه رقم کلارک از این امر، به وسیله افزایش تولید و عملکرد ماده خشک بهره مند می گردد. به علاوه بیشترین میزان رشد نسبی در اوایل فصل در نسبت 50% هاگ + 50% کلارک و کشت خالص کلارک تولید گردید. همچنین حداکثر سرعت جذب خالص در کشت خالص هاگ نیز تولید شد. ولی در مقایسه با تیمارهای دیگر در اواخر فصل سریع تر کاهش یافت و نسبت سطح برگ در نسبتهای مختلف کشت مخلوط بیشتر از کشت خالص هاگ و کمتر از کشت خالص کلارک بود.

زیره سبز یکی از گیاهان مهم دارویی است که کشت آن در مناطق خشک و نیمه خشک کشور می تواند گسترش یابد. از آنجایی که عمده مساحت کشور ما همواره دچار خشکی و کم آبی می باشد، هر تحقیقی که بتواند در جهت استفاده بهینه از رطوبت باشد، مفید خواهد بود. در این مطالعه اثر تنش کم آبی بر تولید گیاه زیره سبز مورد بررسی قرار گرفت. تیمارهای اعمال شده شامل رطوبت های در حدود FC,FC 2.3 و FC 1.3 بودند. ویژگی های مورد بررسی عبارت از عملکرد بذر، وزن هزار دانه، تعداد چتر در بوته، وزن اندام هوایی، وزن ریشه و نسبت وزن اندام هوایی به وزن ریشه بودند. آزمایش در قالب یک طرح بلوکهای کامل تصادفی با 4 تکرار اجرا شد. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثر تیمارها بر عملکرد بذر، وزن هزار دانه، تعداد چتر در بوته و وزن اندام هوایی معنی دار بوده است (?<0.01)، در حالی که بر وزن ریشه و نسبت وزن اندام هوایی به ریشه تاثیر معنی داری نداشته است. در آزمون دانکن مشخص شد که تیمار FC در ویژگی های عملکرد بذر، وزن هزار دانه، تعداد چتر در بوته و وزن اندام هوایی بالاترین میانگین را داشته است و با تیمارهای FC 2.3 و FC1.3 تفاوت معنی دار داشت (?<0.05)، ولی تیمارهای 2.3 FC و 1.3 FC در هیچکدام از ویژگی ها تفاوت معنی داری با یکدیگر نداشتند. نتایج حاصل از محاسبه ضرایب همبستگی پیرسون نشان داد که بین تمامی ویژگی های مورد مطالعه در سطح 1 درصد همبستگی مثبت و معنی دار وجود داشته است. از نتایج این بررسی مشخص شد که برای حداکثر نمودن عملکرد بذر، باید رطوبت کافی در اختیار گیاه زیره سبز قرار گیرد، علیرغم آن، در زمان کمبود رطوبت گیاه مقاومت نشان داده و با حداقل رطوبت، تولید محصول خواهد نمود.

جامعه شیلاتی ایران نیازمند آگاهی از مشکلات و مسائل مرتبط با کیفیت و بهداشت آبزیان می باشد. حمل و نقل نامناسب تون ماهیان موجب افت کیفیت، بروز مسمومیت هیستامینی در مصرف کنندگان و ضایع شدن سرمایه ها خواهد گردید. شرایط حمل و نقل تون ماهیان صید شده به صورت شبانه توسط لنجهای سنتی در استان هرمزگان از مرحله صید تا رسیدن به ساحل با تاکید بر فاکتورهای زمان و درجه حرارت مورد بررسی قرار گرفته است. داده های مورد نظر از طریق مصاحبه با صیادان، مشاهده عملیات حمل و نقل و ثبت زمان و درجه حرارت بدست آمده است. در صید شبانه عموما حمل ماهیان تا ساحل با ریختن آنها بر روی عرشه شناور صورت گرفته و از یخ استفاده نمی شود. با محاسبه زمانهای سپری شده برای انجام عملیات صید و حمل تا سواحل برآورد می شود که تون ماهیان صید شده قبل از تخلیه در ساحل جمعا حدود 16-4 ساعت در درجه حرارت محیطی قرار می گیرند. این در حالی است که طی ماه های گرم سال (خرداد تا آبان) میانگین درجه حرارت بدن تون ماهیان هنگام تخلیه در ساحل بین 28-27 درجه سانتیگراد بدست آمده است. در وضعیت موجود این احتمال وجود دارد که گونه های مختلف باکتری رشد نموده و در مراحل بعد، حتی اگر یخ گذاری صورت گیرد، خطر تولید هیستامین و بروز مسمومیت وجود داشته باشد. پیشنهادات کاربردی جهت بهبود و ارتقا وضعیت موجود ارائه شده است.

به منظور بررسی اثر تراکم و الگوی کاشت بر عملکرد و اجزای آن در ذرت هیبرید سینگل کراس 647 آزمایشی در سال 1378 در مزرعه پژوهشی دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران با استفاده از طرح آماری کرتهای خرد شده نواری در چهار تکرار به اجرا در آمد. سه سطح تراکم گیاهی (70، 85 و 100 هزار بوته در هکتار) به عنوان فاکتور عمودی و چهار سطح الگوی کاشت (شامل یک سطح الگوی تک ردیفه به صورت کشت مرسوم و سه سطح الگوی دو ردیفه به ترتیب با فواصل 15، 20 و 25 سانتیمتر از یکدیگر) به عنوان فاکتور افقی به طور تصادفی در کرتهای آزمایشی قرار گرفتند. نتایج حاصله پس از برداشت نهایی نشان داد که افزایش تراکم تا 100 هزار بوته در هکتار در الگوی کشت تک ردیفه و دو ردیفه باعث افزایش عملکرد وزن خشک کل زیست توده شده و عملکرد ماده خشک کل به همراه وزن خشک دانه، تعداد دانه در ردیف، تعداد ردیف در بلال و وزن هزار دانه به طور کاملا معنی داری تحت تاثیر تیمار الگوی کاشت قرار گرفته و در غالب موارد این اختلاف معنی دار مربوط به تفاوت بین میانگین های تیماری سطح الگوی کاشت تک ردیفه با دو ردیفه بوده است. سایر سطوح الگویی کشت نسبت به یکدیگر تفاوت معنی داری نشان ندادند. لذا استفاده از الگوی کشت دو ردیفه در تراکمهای زیاد گیاهی باعث افزایش عملکرد علوفه می شود.

کشت مخلوط یعنی کاشت دو یا چند گونه که در دوره ای از چرخه رویش با یکدیگر هم زمان هستند، بطوریکه رقابت بین گونه ها آشکار شود. به منظور بررسی امکان دستیابی به عملکردهای بالاتر، کشت مخلوط ارقام سویا در طول فصل زراعی 79 – 1378 در مزرعه آزمایشی دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران صورت گرفت. در این تحقیق عملکرد و اجزا عملکرد در کشت خالص و مخلوط مورد ارزیابی قرار گرفت. طرح آماری به کار رفته آزمایش فاکتوریل در سه تکرار بود. اولین فاکتور شامل سه سطح تراکم گیاهی (20، 40 و 80 بوته در متر مربع) و فاکتور دوم شامل پنج نسبت مختلف کاشت 100%:0، 75%:25%:50%:5%:25%، 75%: و 0: 100% به ترتیب ارقام هاگ و کلارک 63 بود. نتایج نشان داد که تیمار 50%، 50% (2 ردیف هاگ + 2 ردیف کلارک) بیشترین عملکرد را تولید نمود. ارزیابی عملکرد دانه با استفاده از روش نسبت برابری زمین (LER) نشان داد که مخلوط 50% هاگ + 50% کلارک در تراکم 80 بوته در متر مربع دارای بیشترین LER معادل 1.07 برای عملکرد دانه بود. این نشان دهنده 7% افزایش کارایی استفاده از زمین برای تولید دانه در سیستم کشت مخلوط می باشد. تعداد غلاف در گیاه تحت تاثیر تراکم قرار گرفت و با افزایش تراکم، کاهش یافت. تعداد دانه در غلاف و وزن هزار دانه تحت تاثیر تیمارهای مختلف قرار نگرفت.

گیاهان جنس هیوسیاموس (بذرالبنج) به لحاظ اینکه منبع اصلی تروپان آلکالوییدها به شمار می روند، از لحاظ دارویی دارای اهمیت زیادی می باشند. گونه های مختلف این جنس در مناطق مختلف ایران می روید که از جمله آنها گونه بذرالبنج ترکمنی با نام علمی Hyoscyamus turcomanicus pojark. بوده که بومی ایران است اما تاکنون مورد بررسی مورفولوژی و فیتوشیمیایی قرار نگرفته است. بدین منظور در سالهای 78 – 1377 این گیاه در حاشیه جاده آلاشت به چرات در استان مازندران جمع آوری گردید و بعد از شناسایی و تعیین نام علمی گیاه، خصوصیات مورفولوژی و فیتوشیمیایی آن مورد بررسی قرار گرفت. پس از انجام آزمایشات ماکروسکوپی، میکروسکوپی و بررسی های شیمیایی مقدماتی بر روی اندام هوایی گیاه، ترکیبهای تروپان آلکالوییدها (آتروپین و اسکوپولامین) جداسازی و به کمک روش های کروماتوگرافی لایه نازک، طیف ماورا بنفش، طیف مادن قرمز، و طیف رزونانس مغناطیس هسته پروتون مورد شناسایی قرار گرفت. همچنین تعیین مقدار آلکالوئید به کمک روش های تیتریمتری و اسپکتروفتومتری انجام پذیرفت. در بررسی مورفولوژی مشخص شد که گیاهی است علفی، پوشیده از کرکهای کوتاه، ساقه منفرد، برگهای قاعده ای تخم مرغی، گل آذین خوشه ای، کاسه گل استکانی و جام گل درشت به رنگ زرد تا بنفش با رگه های ارغوانی تیره، میوه کپسول بیضوی و دانه کلیوی با تزئینات مشبک. در آزمایشات میکروسکوپی، برگ مثل سایر گونه های دیگر دارای روزنه های هوایی نوع آنیزوستیک، کریستالهای مکعبی اگزالات کلسیم و استثنائا کریستالهای ستاره ای که کمتر در گونه های دیگر مشاهده می شود و تارهای غیر ترشحی چند سلولی می باشد. در بررسی های شیمیایی مقدماتی انجام شده بر روی گیاه مشخص گردید که گیاه علاوه بر آلکالویید حاوی استروئید، تری ترپنویید، فلاونوئید و تانن می باشد. در بررسی های کیفی بر روی آلکالوییدهای تروپان وجود آنها با استفاده از واکنش اختصاصی ویتالی و روش کروماتوگرافی لایه نازک در اندام هوایی گیاه ابتدا به اثبات رسید و سپس دو آلکالویید مهم آتروپین و اسکوپولامین جداسازی و استخراج گردید و توسط طیفهای H-NMR,IR,UV نسبت به استاندارد شناسایی شد. در بررسی های تعیین مقدار تروپان آلکالوییدها، درصد آنها بر اساس هیوسیامین با روش تیتریمتری 0.053 درصد و با روش اسپکترومتری 0.046 درصد تعیین گردید. با توجه به نتایج این تحقیق مشخص گردید که گیاه مورد بررسی نسبت به گونه های دیگر حاوی مقدار کمتری از آلکالوییدهای آتروپین و اسکوپولامین است و در صورت فراهم نمودن شرایط رشد مناسب ممکن است بتواند نمونه مناسبی برای انجام تحقیقات وسیع تر به منظور استفاده صنعتی برای استخراج آلکالویید مورد نظر باشد.

هدف از انجام این طرح بررسی ترکیب پذیری عمومی و خصوصی ارقام سرداری، نوید، رشید، سبلان، فلات و نحوه عمل ژن کنترل کننده مقاومت در آنها می باشد. بدین منظور والدین و تلاقی های یک طرفه آنها در قالب طرح دی آلل مورد بررسی قرار گرفتند. تجزیه گریفینگ نشان دهنده تاثیر همزمان ژنهایی با اثرات افزایشی و غیرافزایشی بود. رقم فلات با کمترین ترکیب پذیری عمومی بیشترین مقاومت و رقم سرداری با بیشترین ترکیب پذیری عمومی کمترین مقاومت را نشان دادند. هیبرید نوید × سبلان بالاترین مقاومت را نشان داد ولی دارای ترکیب پذیری خصوصی پایینی بود. هیبریدهای نوید × فلات، سبلان × فلات و سرداری در فلات با دارا بودن ترکیب پذیری خصوصی بالا مقاومت پایینی داشتند. نتایج نشان داد که برای انتقال مقاومت روش انتخاب بهتر از دو رگ گیری می باشد. تجزیه به وسیله روش هیمن نشان داد که کنترل مقاومت توسط یک ژن مغلوب صورت می گیرد و نحوه عمل آللها نسبت به هم به صورت فوق غالبیت است.

در بررسی اخیر ابتدا حضور باکتری Bacillus subtilis به عنوان یک باکتری کمک کننده تشکیل میکوریز در ریزوسفر گیاه پسته بررسی شد و سپس میانکنش Bacillus subtilis و قارچهای میکوریزی آربوسکولار بر روی رشد گیاه پسته و تغذیه معدنی آن در یک آزمایش گلخانه ای مورد مطالعه قرار گرفت. تلقیح میکروبی گیاه پسته در این آزمایش شامل قارچهای (VAM) و یک ریزوباکتری (Bacillus subtilis) بود. این ریزوباکتری ایجاد همزیستی بین گیاه پسته و قارچهای VAM را تحریک نموده به طوریکه در حضور باکتری مذکور درصد آغشتگی ریشه به VAM به طور معنی داری افزایش یافت. تلقیح توام باکتری و قارچهای VAM بر رشد گیاه پسته و جذب عناصر نیتروژن و فسفر نیز توسط گیاه اثر تحریک کنندگی داشت. وزن خشک اندام هوایی با تلقیح توام باکتری و قارچ نسبت به گیاهانی که تنها قارچ در اختیار داشتند 13% افزایش نشان داد. این نتایج نشان می دهد که میانکنش مثبتی بین این باکتری و قارچهای VAM در ریزوسفر گیاه پسته وجود دارد. لذا با توجه به اثر این باکتری در افزایش رشد و بهبود تغذیه معدنی گیاه پسته در طی همزیستی با VAM بهره گیری از آن توصیه می شود.

جنس لاله سرنگون متعلق به خانواده لاله می باشد که حدودا شامل 100 گونه است که در نواحی گرمسیری نیمکره شمالی پراکنده شده اند. ایران دومین مرکز تنوع و تکامل این جنس می باشد. در این تحقیق مهمترین صفات مورفولوژیکی زیر جنس های مختلف لاله سرنگون به کمک میکروسکوپ نوری و الکترونی مورد بررسی قرار گرفتند. مورفولوژی پیاز، ساقه، گل آذین، گل، نکتاری، خامه و کلاله مادگی، پرچم و میله آن، دانه گرده، میوه و بذر به عنوان صفات کلیدی و خوب در این جنس تشخیص داده شدند. نتایج بدست آمده نشان داد که این صفات نقش مهمی در تاکسونومی جنس در سطوح زیرجنس، سکسیون، گروه و گاهی گونه دارند.

اثرات غلظتهای مختلف کلرورسدیم (0، 25، 50، 100، 200، 400 میلی مولار NaCl) بر رویش رویان بدون ریشه چه پنبه رقم ساحل، پروتئین، لیپید و فعالیت آنزیمهای پراکسیداز و پلی فنل اکسیداز پس از 2 و 4 هفته از کشت در محیط MS حاوی IAA (5 mg/lit) و BA (0.25 mg/lit) بررسی شد. میزان رویش پنبه در تمامی تیمارها 100% با بیشترین میزان رشد رویان در غلظتهای صفر تا 100 mM کلرورسدیم، رشد محور زیر لپه در غلظتهای صفر تا 50 mM، بیشترین میزان ریشه زایی پس از دو هفته در غلظت 50 mM و پس از چهار هفته در غلظت 25 mM کلرورسدیم مشاهده شد. رشد لپه ها، در غلظت 25 mM و رشد جوانه انتهایی و تولید برگ فقط در دو تیمار 25 و 50 mM و پس از چهار هفته صورت گرفت. بیشترین مقدار پروتئین در تیمار بدون نمک و بیشترین فعالیت پراکسیداز در غلظت 200 mM سنجیده شد، اما فعالیت آنزیم پلی فنل اکسیداز در مقایسه با شاهد با افزایش میزان نمک کاهش نشان داد. هدف از این آزمایش بررسی تاثیر هورمون بر افزایش مقاومت به نمک یا اثر روی اندام زایی به ویژه ریشه زایی می باشد.

برای کاهش اثرات محیطی و اقتصادی فرسایش خاک ناشی از سو مدیریت در استفاده از اراضی، تحقیق حاضر در سیاهرود، یکی از زیرحوزه های آبخیز دماوند، صورت گرفت. بهینه سازی مدیریت فرسایش یکی از راه کارهای مناسب در حفاظت خاک است. این امر مدیر حوزه را قادر به انتخاب بهترین سناریوی کاربری اراضی در بین ترکیبات مختلف متغیرها می نماید. نتایج حاصل از کاربست مدل برآورد رسوب که به کمک MUSLE و SPANS-GIS انجام شد، به همراه درآمد خالص در هر یک از واحدهای استفاده از اراضی، به عنوان ورودی مورد استفاده قرار گرفت. هدف اصلی در این تحقیق، حداقل نمودن میزان رسوبدهی و حداکثر نمودن درآمدها در هر یک از واحدهای استفاده از اراضی بود. بدین منظور روش برنامه ریزی خطی چند هدفی مورد استفاده قرار گرفت. استفاده از برنامه ریزی خطی چند هدفی به روش سیمپلکس را می توان به منظور تعیین دقیق راه حل نهایی با حرکت ریاضی از یک نقطه غیر ترجیحی به نقاط مجاور، در بین نقاط حد و بدون تغییر صورت مساله از شکل چند هدفی به یک هدفی، چنانکه در روش های وزنی و محدود صورت می گیرد، مورد استفاده قرار داد. نتایج بدست آمده نشان داد که چنانچه هیچگونه تغییری در عملیات حفاظتی انجام نشود، روند بهینه سازی مدیریت فرسایش خاک، اراضی دیم را به مرتع تخصیص داده و تغییراتی در دیگر استفاده ها پیشنهاد می دهد. پس از اجرای مدل، مشخص شد که رسوبدهی سالانه زیر حوزه 2420 تن (5%) کاهش و درآمد خالص 3.99 میلیارد ریال (134%) افزایش می یابد.

بذرهای گیاه رازیانه (Foeniculum vulgare Mill. ssp. capillaceum) از شش منطقه مختلف ایران (یزد، سنندج، مریوان، همدان، قزوین و سمنان) جمع آوری گردیدند و روغن های اسانسی آنها به دو روش مختلف تقطیر با بخار آب و تقطیر با آب بدست آمدند. راندمان اسانس گیری بر اساس وزن خشک بذور در 1.38% (منطقه همدان) تا 2.56% (منطقه مریوان) متغیر می باشد. به منظور شناسایی کمی و کیفی ترکیبات متشکله، اسانس های حاصل، به دستگاه گاز کروماتوگراف مویی تزریق گردیده و در هر یک از آنها تعداد هیجده ترکیب تشخیص داده شدند که تقریبا تمام وزن اسانس ها را در برمی گیرند. به دلیل تشابه کامل شمای کلی کروماتوگرام های حاصل مشخص گردید که روش اسانس گیری تنها بر کمیت اسانس اثر داشته و بر روی کیفیت آن موثر نیست و لذا، تنها یکی از اسانس ها به دستگاه گاز کروماتوگراف متصل به طیف سنج جرمی تزریق گردید. در میان هیجده ترکیب شناسایی شده، به ترتیب ترکیبات (ای) – آنتول (%77.5 – 62.1)، آلفافنچون (%14.4 – 8.8) و متیل چاویکول (%5.5 – 2.5) بیشترین غلظت را به خود اختصاص می دهند.

متخصصان زراعت معتقد هستند که کاهش نفوذ نور به داخل تاج پوشش گیاهی ممکن است موجب کاهش عملکرد گیاهان زراعی شود. در واقع اگر یک گیاه بخواهد از نور خورشید به طور کارآمدتری استفاده کند، بایستی حداکثر آن را جذب نماید. بنابراین هر عاملی که جذب نور را افزایش دهد، موجب افزایش عملکرد گیاه خواهد شد. در این تحقیق، رابطه بین درصد نفوذ نور در داخل تاج پوشش گیاهی با شاخص های فیزیولوژیک موثر بر روی رشد و عملکرد شامل NAR, CGR, LAI، در تراکم های مختلف 3 رقم هیبرید ذرت در قالب طرح آماری بلوکهای کامل تصادفی و در سه تکرار انجام شده است. این بررسی شامل 9 تیمار به صورت ترکیبی از هیبرید و تراکم های مختلف بود. بطور کلی، در کلیه تیمارها، زمانی که CGR در حداکثر میزان خود بود، میزان LAI نیز در بیشترین حد خود قرار داشت، بنابراین نفوذ نور به داخل تاج پوشش گیاهی در کمترین میزان خود بود. بیشترین میزان CGR و NAR مربوط به هیبرید SC 711 در تراکم 75000 بوته در هکتار و کمترین آن به همین هیبرید در تراکم 95000 بوته در هکتار بود. آنالیز واریانس عملکرد دانه برای سه گروه ذرت در سه تراکم مختلف نیز نشان داد که هیبریدهای SC711 و DC370 به ترتیب در تراکم های 95000 و 105000 بوته در هکتار دارای کمترین و بیشترین میزان عملکرد هستند.

بوم سازگان جنگل های شمال کشور با برخورداری از تنوع گیاهی و خصوصیات نادر هیرکانین، یکی از قطب های مهم جغرافیایی گیاهی جهان به شمار می آیند. تنوع پوشش گیاهی در اثر تغییرات ارتفاعی در این سازگان باعث وجود آمدن خاکهای متمایز از دیگر نقاط کشور شده است. این تحقیق در راستای شناسایی تحت گروه های بزرگ خاک در ارتباط با پوشش گیاهی در قسمتی از عرصه های جنگلی شمال کشور (جنگل تحقیقاتی واز) انجام شد. بدین منظور، ابتدا بر اساس پیکرشناسی زمین، زمین شناسی، سنگ شناسی، پوشش گیاهی واحدهای کاری از یکدیگر تفکیک و نقشه پایه خاک تولید گردید، سپس در هر واحد نقشه مذکور یک پروفیل حفر شد. سعی گردید تغییرات پوشش گیاهی همواره به عنوان مهمترین سنجه در تفکیک خاکها مدنظر باشد. از مجموع 27 نیمرخ مشاهده شده 7 نیمرخ به عنوان شاهد انتخاب و پس از تجزیه های فیزیکوشیمیایی و جمع بندی نهایی تحت گروه های خاک مشخص گردید. نتایج به دست آمده نشان داد که علاوه بر تغییرات پوشش گیاهی که با تغییرات خاک محرز می نمود تغییرات ارتفاع و شیب نیز در تشکیل و تحول خاکهای منطقه نقش به سزایی دارند. همچنین خاکهای مورد مطالعه بر اساس روش آمریکایی در گروه های بزرگ زیر طبقه بندی شدند.Dystric Eutrochrepts, Lithic Rendolls, lithc udorthents, lithc Hapludolls, Typic Eutrochrepts, Mollic udifluvents, Typic Hapludalfs.

تالاب گاوخونی منطقه حفاظت شده ای است که در فاصله 140 کیلومتری جنوب شرقی اصفهان قرار دارد. در این پژوهش فلور این تالاب مورد بررسی قرار گرفت و طی آن 63 گونه گیاهی شناسایی گردید. مهمترین تیره های گیاهی منطقه از نظر بیشترین تعداد گونه عبارتند از: Chenopokiaceae, Asteraceae و Brassicaceae. 33 گونه (52.4 درصد) فلور منطقه انحصاری ناحیه ایرانی – تورانی هستند که از این تعداد 5 گونه زیر بومی ایران هستند: Sterigmostemum، Calligonum bungel، longistylum، Echinops robustus، Fortuynia garcinii، Paracaryum salsum. تروفیت ها با 30 گونه (47.6 درصد) فراوانترین شکل زیستی این تالاب می باشند. پوشش گیاهی تالاب گاوخونی بر اساس مکتب Braun-Blanquet مورد مطالعه قرار گرفت. 83 قطعه نمونه در افراد جوامع مختلف برداشت گردید. داده های جامعه شناختی گیاهی به روش های FCA و HAC با استفاده از برنامه رایانه ای Anaphyto مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. 14 جامعه گیاهی تشخیص داده شده در منطقه به 7 رده، 8 راسته و 10 اتحادیه تعلق دارند. جوامع زیر بخش اعظم پوشش طبیعی منطقه مورد مطالعه را تشکیل می دهند: Halocnemetum strobilacei Seidlitzio rosmarini- salsoletum turcomanicae، Astragaletum squarrosi Seidlitzietum rosmarini و Artemisietum sieberi. پراکنش و زون بندی اجتماعات گیاهی منطقه اساسا تحت تاثیر ارتفاع زمین از سطح دریا، سطح ایستایی و خصوصیات خاکی از جمله شوری، بافت، ماده آلی و گچ قرار دارند.

یونجه های یکساله با توجه به فوائد زیادی از جمله نقش آنها در افزایش عملکرد غلات، حفظ آب و خاک، افزایش مواد آلی، حاصلخیزی خاک ها، تغذیه دام ها و تامین علوفه مورد نیاز آنها و همچنین نقش آنها در تثبیت ازت و ده ها فایده دیگر باعث گردیده است که به عنوان یک گیاه علوفه ای مهم مورد توجه قرار گیرد. از آنجایی که استان لرستان با متوسط بارندگی 547.5 میلی متر در منطقه مساعد برای کشت یونجه های یکساله می باشد به همین منظور جهت تامین بذر مورد نیاز طرحی با عنوان تاثیر میزان بذر و فاصله ردیف بر عملکرد بذر یونجه یکساله M. scutellata تحت شرایط دیم در دو سال زراعی 73 و 74 در شهرستان خرم آباد به اجرا در آمد. فواصل ردیف 30، 40،50 سانتی متر در پلات های اصلی و میزان بذر 5، 10، 15 و 20 کیلوگرم در هکتار در پلات های فرعی در آزمایش اسپلیت پلات در سه تکرار قرار گرفتند. نتایج تجزیه و تحلیل دو ساله طرح نشان داد که فاصله ردیف 30 سانتی متر و میزان بذر 10 کیلوگرم با عملکرد 503 کیلوگرم بر هکتار بذر در گروه برتر قرار گرفته است. در این حالت عملکرد کل غلاف 1334 کیلوگرم و وزن هزار دانه 12.78 گرم و هزار غلاف 187.1 گرم و تعداد دانه در غلاف 5.18 عدد محاسبه گردید.

با توجه به تاثیر روش های مختلف اسانس گیری بر راندمان و نیز ترکیبات متشکله اسانس ها، در این مقاله سه روش متداول اسانس گیری در مورد اسانس Eucalyptus camaidulensis L. بررسی گردیده اند. برای تهیه اسانس از این گونه، سه روش مختلف کیزر، کلونجر و تقطیر با بخار آب، مورد استفاده قرار گرفتند. راندمان اسانس گیری برای سه روش مذکور به ترتیب برابر 0.23، 0.60 و 0.60 درصد بدست آمد (براساس وزن برگ تازه گیاه). سپس ترکیبات متشکله اسانس به کمک روش های مکمل GC و GC/MS مورد شناسایی قرار گرفتند. به منظور جداسازی سه ترکیب Limonene و b-Phellandrene و 8-Cineole و 1 اسانس های حاصل، علاوه بر ستون غیر قطبی DB-1 به ستون قطبی DB-WAX نیز تزریق گردیدند. در سه اسانس حاصل تعداد 22 ترکیب شناسایی گردیدند که در میان آنها ترتیب 8-Cineole و 1 (63.7، 48.8، 35.6 درصد)، g-Cymene (15.2، 16.3، 21.3)، Spathulenol (3.9، 3.7، 6.7 درصد) و g-Terpinen (5.1، 3.2و 2.5 درصد) بیشترین میزان را به خود اختصاص می دهند

12 جمعیت گیاهی از یکی از گونه های بروموس (Bromus tomentellus) که از نقاط مختلف کشور جمع آوری شده بودند مورد مطالعات مورفولوژیک و اندازه گیری های مختلف کروموزومی قرار گرفتند. داده های حاصل از این بررسی ها ابتدا در قالب طرح آماری جداگانه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته و پس از حصول اطمینان از تفاوتهای معنی دار آماری بین جمعیتها از نظر صفات مورفولوژیک و نیز کروموزومی، اطلاعات حاصل مورد تجزیه و تحلیلهای تکمیلی قرار گرفتند. جمعیتها از نظر ابعاد مختلف کروموزومی دسته بندی شدند و سپس همبستگی بین جمعیتها از نظر ویژگی های کاریوتیپی مورد بررسی قرار گرفت. از روش تجزیه خوشه های نیز جهت دسته بندی جمعیتها بر مبنای صفات مورفولوژیک و صفات کاریوتیپی استفاده گردید و جمعیتهایی که از نظر این ویژگی ها کمترین و بیشترین تشابه را داشتند شناسایی گردیدند. تعدادی از پارامترهای آماری مورد استفاده در سنجش تقارن کاریوتیپی نیز مورد محاسبه قرار گرفتند و بر مبنای آنها متقارن ترین و نامتقارن ترین کاریوتیپها شناسایی گردیدند. با توجه به نتایج تجزیه واریانس داده های مورفولوژیک، جمعیتها از نظر کلیه صفات با یکدیگر تفاوت معنی دار از خود نشان دادند. همینطور جمعیتهای مورد مطالعه و نیز کروموزومهای مختلف هر جمعیت از نظر اکثر صفات کاریوتیپی اندازه گیری شده با یکدیگر تفاوت داشتند و بین این دو فاکتور نیز اثر متقابل مشاهده گردید. جمعیتها از نظر طول کل کروموزوم با یکدیگر همبستگی بالایی نشان دادند ولی از نظر نسبت بازوی بلند به بازوی کوتاه اختلافاتی بین تعدادی از جمعیتها مشاهده گردید. دندروگرامهای حاصل از تجزیه خوشه ایبر مبنای صفات مورفولوژیک و ویژگی های کروموزومی بجز در بعضی از موارد جزئی روند مشابهی در دسته بندی جمعیتها نشان ندادند. با استفاده از نتایج حاصل از تجزیه خوشه ای، دورترین جمعیتها از نظر ویژگی های کاریوتیپی که ممکن است با یکدیگر دارای ناسازگاری های کروموزومی باشند و در صورت استفاده در پروژه های اصلاحی منجر به ایجاد ناباروری نسبی در نتاج گردند نیز تعیین گردیدند. همینطور دورترین جمعیتها از نظر ویژگی های مورفولوژیک که می توانند منشا تنوع ژنتیکی در پروژه های مذکور باشند نیز تعیین شدند.

گیاه ماریتیغال (Silybum marianum) بیشتر بعنوان یک گیاه دارویی که اثرات بسیار موثری در محافظت و درمان بیماری های کبدی دارد در صنایع داروسازی جهان مطرح بوده و موارد استفاده فراوانی دارد. از سوی دیگر دانه این گیاه حاوی مقادیر نسبتا زیادی روغن خوراکی با کیفیت مطلوب و بدون مواد مضر است و یکی از فراورده های جانبی با ارزش کارخانه های داروسازی، روغن استخراجی از این گیاه می باشد. با توجه به اینکه این گیاه بصورت خودرو و در سطحی وسیع در استان خوزستان مشاهده می گردد و با شرایط اقلیمی منطقه کاملا سازگار بوده و با بارندگی اندک استان رشد و نمو خود را به پایان می رساند و گیاهی کم نیاز محسوب می گردد ضروری است تحقیقات بیشتری در زمینه عملیات به زراعی در جهت بهره برداری توام از ماده دارویی و روغن این گیاه صورت پذیرد. در همین راستا در سال زراعی 1376 طی آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی دانشکده رامین، سه تیمار 40000، 60000 و 80000 بوته در هکتار در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در چهار تکرار مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از تجزیه واریانس حاکی از آن بود که تراکم 80000 بوته در هکتار از لحاظ عملکرد دانه نسبت به دو تیمار 40000. 60000 بوته در هکتار دارای تفاوت معنی دار بوده است ولی بین دو تیمار 40000 و 60000 بوته در هکتار تفاوت معنی داری مشاهده نگردید. همچنین سطوح مختلف تراکم اثر معنی داری را بر روی درصد روغن دانه و وزن هزار دانه نشان ندادند. با توجه به اینکه در این آزمایش کود اندکی بکار رفت در مجموع این گیاه در تراکم 80000 بوته در هکتار با تولید 1876 کیلوگرم دانه در هکتار با محتوای 30% روغن، نتایج امیدبخشی را ارائه داد.

آتش سوزی های سال 1374، منطقه ای به وسعت 720 هکتار را در حاشیه جنوبی پارک ملی گلستان دچار آسیب کرد. در این مطالعه، پوشش گیاهی منطقه مذکور در سه واحد رویشی مجزا مورد بررسی قرار گرفته و تیپهای گیاهی آن با توجه به ضریب اهمیت و شاخص چیرگی گونه ها تعیین شده است. این منطقه دارای پوششی گذری و حد واسط بین جنگلهای کوهستانی خزری در داخل این پارک ملی و استپهای ناحیه ایران و تورانی در جنوب آن است. پوشش غالب منطقه عمدتا از درختان کوتاه و درختچه های خانواده Rosaceae، شامل گونه های تلکا، زالزالکها، شیرخشتها و آلوچه تشکیل شده و بخش کوچکی از منطقه آسیب دیده شامل تشکیل می دهند. با توجه به روند احیای طبیعی، توالی ثانویه پوشش گیاهی در سالهای اولیه پس از آتش سوزی مورد بحث قرار گرفته است. نتایج محاسبه شاخصهای تنوع گیاهی نشان می دهد پوشش علفی در نواحی سوخته نسبت به مناطق اطراف آن دارای تنوع بیشتری است و برخی گونه های علفی در داخل محدوده آتش سوزی تراکم بیشتری دارند. پتانسیل زادآوری طبیعی پس از آسیب ناشی از آتش سوزی در بسیاری از گونه های چوبی بسیار کم است و فقط چند گونه درختچه ای از طریق پاجوشهای قاعده ساقه، بازسازی خود را شروع کرده اند. گراس دائمی Festuca drymeia به خوبی خود را ترمیم کرده است. به طوری که در نواحی سوخته تراکم و پوششی مشابه مناطق اطراف دارد.

گل راعی (Hypericum perforatum L.) یک گیاه دارویی مهم است که در صنایع داروسازی کاربردهای فراوانی دارد. ماده گیاهی مورد استفاده در این تحقیق بذر اصلاح شده رقم توپاز بود. محیط کشت مورد استفاده MS و از هورمونهای 2,4D (2 mg.l-1 و 12.5 و kinetin) (1mg.l-1 و0.1) جهت کالزایی و از از BAP (5BAP mg.l-1و2.5) و NAA (5 mg.l-1 و2.5) جهت شاخه زایی استفاده گردید. کالها و گیاهچه های باززایی شده از نظر میزان متابولیتهای ثانویه با روش HPLC-DAD مورد آنالیز قرار گرفتند. نتایج حاصله موید توانمندی بالای این گیاه در شاخه زایی و عکس العمل مناسب به افزایش غلظت BAP جهت افزایش غلظت BAP جهت افزایش تعداد گیاهچه های باززایی شده بر روی هر توده کالوس بود. علیرغم وجود نقاط قرمز رنگ در سطح کالهای حاصله این بافتها فاقد هیپریسین و پسودوهیپریسین بودند، در حالی که گیاهچه های باززایی شده دارای گره های اختصاصی و واجد هیپریسین و پسودوهیپریسین بودند. میزان سایر متابولیتهای ثانویه (هایپرفورین، ادهایپرفورین، اسید کلروژنیک، اسید ایزوکلروژنیک و آپی ژنین) در گیاهچه های باززایی شده بسیار بیشتر از کالوس های (کال های) بدست آمده بود.

در این تحقیق دوام چوبهای ساج، بالائو، کرویینگ و چنگال که در ساخت لنج های چوبی و تاسیسات دریایی کاربرد دارند، در مقابل حفاران دریایی (Marine borers) در سواحل استان هرمزگان در حالتهای طبیعی و اشباع شده با کرئوزوت بررسی شدند. نمونه های آزمونی از گونه های ساج، بالائو، کروئینگ و چنگال از بین چوبهای مورد مصرف در لنج سازی ها، به طور تصادفی انتخاب و پس از اندازه بری و آماده سازی، با کرئوزوت اشباع شدند. نمونه های شاهد این گونه در سواحل دریا (داخل آب) نصب شدند. نمونه های آزمونی پس از 6، 9، 21، 28، 46، ماه استقرار در آب دریا، با معیار IRG/WP/4432 (انجمن جهانی حفاظت چوب) مورد ارزیابی قرار گرفتند. در طی مدت استقرار، از بین نمونه های شاهد فقط نمونه های چوب چنگال تخریب نشدند و بقیه به درجه تخریب 4 (کاملا تخریب شده) رسیدند. غیر از نمونه های آزمونی اشباع شده بالائو که بعد از 21 ماه تخریب شدند، بقیه نمونه های اشباع شده پس از 46 ماه استقرار در دریا، به وسیله حفاران دریایی تخریب نشدند.

RNA کل از گیاهچه های Agropyron elongatum قرار گرفته در معرض شوری (150 میلی مولار NaCl) استخراج و رونویسی معکوس بر روی آن اعمال گردید. تکثیر cDNA های حاصله با استفاده از واکنش زنجیره ای پلیمراز (PCR) دو مرحله ای با یک آغازگر اختصاصی در مرحله اول و همراه با الیگودی تی (Oligo-dt) در مرحله دوم، انجام گرفت. پس از الکتروفورز فرآورده های PCR چهار نوار (Bands) با اندازه های تقریبی 501، 446، 398 و 356 جفت باز بر روی ژل آگارز مشخص گردیدند. پس از جداسازی و خالص سازی DNA، و انجام هیبریداسیون ساترن توالی آنها مورد ارزیابی قرار گرفت. در عمل هیبریداسیون، نوار با بزرگترین اندازه (501 جفت) با یک الیگونوکلئوتید دارای توالی مشترک با گروه ژنی Non-specific lipid transfer proteins، هیبرید گردید. همچنین، cDNA های فوق در یک ناقل پلاسمیدی کلون شدند و کلون های Les11 و Les12 ردیف یابی شدند.اگر چه Les11 توالی طولانی تری داشت ولی در مجموع دو کلون از نظر توالی نوکلئوتیدی بسیار شبیه بودند. توالی کلون Les11 با الیگونوکلئوتید بکار رفته به عنوان کاوشگر در هیبریداسیون DNA، 45 درصد همسانی نشان داد. همچنین کلون مذکور با یکی از ژن های گروه (blt 4.9) nsLTPs، 41.5 درصد شباهت داشت. به هر حال در این بررسی توالی جدیدی بدست آمد که حاوی یک ناحیه قابل بیان بود.

دی ترپنوئیدی بنام تاکسول که از گونه های مختلف جنس سرخدار (Taxus) بدست می آید از بهترین داروهای ضد سرطانی است که طی 15 سال اخیر شناخته شده است. در پژوهش حاضر غلظت تاکسول در بخشهای مختلف درخت سرخدار (Taxus baccata) اندازه گیری شده و تغییرات فصلی و منطقه ای آن نیز بررسی گردیده است. نتایج به دست آمده نشان می دهد که بالاترین غلظت تاکسول در بین بخشهای مختلف درخت در برگها (بین 0.0285 تا 0.055 درصد وزن خشک) و ریشه ها (0.023 تا 0.047 درصد وزن خشک) وجود دارد و پوست ساقه های جوان در مرتبه بعدی قرار دارند. کمترین غلظت تاکسول هم در شاخه ها (بین 0.0013 تا 0.005 درصد وزن خشک) مشاهده می شود. بررسی تغییرات فصلی نشان می دهد که در برگها، ساقه های جوان و پوست بالاترین غلظت تاکسول در هر دو منطقه مورد بررسی (گرگان و نور) در شهریورماه وجود دارد اما برای شاخه ها و ریشه ها وضعیت به گونه ای دیگر است. همچنین مقایسه غلظت تاکسول در بخشهای مختلف درخت بین دو منطقه فوق نشان می دهد که مقدار آن در برگها، شاخه ها و ریشه ها در نمونه های منطقه نور بطور مشخصی بالاتر از نمونه های گرگان است ولی در ساقه های جوان اختلاف اندک و در پوست برعکس است. این نتایج نشان می دهد که عوامل محیطی بر محتوای تاکسول بخشهای مختلف درخت سرخدار موثر هستند. همچنین پیشنهاد می شود که برگهای درختان سرخدار موجود در ایران به علت داشتن غلظت بالائی از تاکسول به عنوان یک منبع تجدیدپذیر و دائمی برای تهیه و استخراج تاکسول مورد بهره برداری مناسب قرار بگیرند.

اندازه گیری آفت کش های اورگانوکلره در شیر به روش استخراج فاز جامد (SPE) و جداسازی، شناسایی و سنجش آنها از طریق کروماتوگرافی گازی با آشکارسازی ربایش الکترون انجام شد. ابتدا عمل استخراج توسط ریزستونی به ابعاد mm 10mm 3 l.D. حاوی 40mg جاذب اوکتا دسیل سیلیکا (C18) انجام گرفت و سپس مراحل بعدی به صورت غیر پیوسته (Off- line) دنبال شد. ریزستون مورد استفاده به دفعات برای استخراج قابل استفاده بود و عموما پس از 40-35 بار استخراج تعویض گردید. منحنی های کالیبراسیون ترسیم شده در گستره 0.001-0.2mg/ml همگی خطی بوده و حد تشخیص و درصد بازیابی ترکیبات فوق به ترتیب بین 8-30ng/ml و 65-30 درصد متغیر بود. با استفاده از روش فوق چند نمونه شیر مختلف شامل شیر گاو، شیر گوسفند، شیر پاستوریزه و شیرخشک مورد آزمایش قرار گرفت و مقادیر آفت کش های موجود تعیین گردید.

در این تحقیق اثر امواج مایل بر پایداری پوزه یک موج شکن توده سنگی سکویی بررسی شده است. پژوهش حاضر با استفاده از روش مدل فیزیکی در حوضچه موج مرکز تحقیقات حفاظت آب و آبخیزداری وزارت جهاد سازندگی انجام شده است. امواج تابیده شده به مدل فیزیکی موج شکن در تمامی آزمایشات نامنظم و طیف انرژی موج مربوطه از نوع جانسواپ (JONSWAP) است. آزمایشات با تولید امواج در دو جهت 23 و 68 درجه نسبت به خط مرکزی موج شکن (C.L) با محدوده ای از ارتفاعات عمده موج، دوره اوج 12 ثانیه و تعداد 1000 موج اولیه و 1000 موج ثانویه انجام شدند. نیم رخ های پوزه موج شکن قبل و بعد از انجام هر آزمایش با یکدیگر مقایسه و اعداد آسیب مربوط به آنها محاسبه شدند. داده های حاصله به طور مجزا برای نمایش تاثیر ارتفاع موج، مدت طوفان و نیز زاویه تابش موج بر روی پایداری پوزه موج شکن ترسیم شدند. محدوده های با اعداد آسیب یکسان برای جهت تابش موج 68 درجه ترسیم و روند جابجایی این محدوده ها با تغییر ارتفاع عمده، موج مورد بررسی قرار گرفت.

میزان بالاروی بیشینه امواج از مقطع یک موج شکن سکویی در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفته است. موج شکن سکویی، نوعی موج شکن شکل پذیر است که نیم رخ اولیه آن در اثر برخورد امواج به صورت حرف S تغییر شکل می یابد. بنابراین برای تعیین میزان بالا روی موج از نیم رخ نهایی این سازه ها نمی توان از نتایج و روابط مربوط به شیب های مرکب استفاده کرد. پژوهش حاضر با استفاده از روش مدل فیزیکی در فلوم موج مرکز تحقیقات حفاظت خاک و آبخیزداری وزارت جهاد کشاورزی طی سال 1376 انجام شده است. امواج تابیده شده به مدل مقطع موج شکن مورد آزمون، نامنظم و طیف انرژی موج مربوطه JONSWAP است. برای بررسی میزان بالاروی بیشینه امواج از اینگونه موج شکن ها، پارامترهای ارتفاع عمده موج، ارتفاع آزاد سازه و مدت طوفان مورد بررسی قرار گرفته اند. مجموعا تعداد 28 آزمایش در این تحقیق انجام شده که نتایج آن در قالب نمودارهای بالاروی نسبی بیشینه بر حسب پارامتر تشابه شکست و تیزی موج ژرفاب ارائه شده است. حسب نتایج حاصله از این تحقیق، میزان بالاروی بیشینه امواج را می توان بر حسب یک پارامتر جدید به نام پارامتر بدون بعد تغییر شکل (S) تعیین کرد. پارامتر مزبور تابعی از ارتفاع عمده موج، شتاب گرانش و قطر اسمی سنگ های لایه آرمور است. برای نمایش تاثیر ارتفاع آزادسازه و نیز مدت طوفان بر میزان بالاروی بیشینه امواج، داده های حاصله به طور مجزا رسم شده است.

تاکنون در ایران بیشترین تحقیقات فرسایش خاک، در مورد میزان جابجایی و یا رسوبگذاری ذرات خاک انجام شده است، در حالی که خسارات فرسایش به خارج شدن خاک از دسترس گیاه و پر شدن مخازن آب محدود نمی شود و هدر رفتن عناصر غذایی و کاهش حاصلخیزی خاک در اثر فرسایش، یکی از بارزترین اثرات زیانبار اقتصادی و اجتماعی ناشی از وقوع فرسایش در اراضی کشاورزی واقع در مناطق شیب دار است ولی متاسفانه تاکنون تحقیقی در مورد میزان این نوع خسارات در کشور انجام نشده است. این تحقیق در خاکهایی با ظاهر فرسایش یافته با بافت لومی شنی و شنی لومی در اراضی با شیب متوسط 50 درصد در دو دامنه رو به شمال و دو دامنه رو به جنوب در اراضی چایکاری لاهیجان واقع در شرق استان گیلان به منظور تعیین میزان تلفات عناصر غذایی پر مصرف (N,P,K) در اثر فرسایش و محاسبه ارزش اقتصادی آنها انجام شد. مقدار متوسط فرسایش خاک با روش سزیم – 137 و با استفاده از رابطه زانگ در اراضی مورد مطالعه، برابر 3 تن در هکتار در سال بدست آمد. مقدار ازت کل، فسفر و پتاسیم قابل جذب خارج شده از زمین در اثر فرسایش به ترتیب 1.21، 0.26 و 0.75 کیلوگرم در هکتار در سال و ارزش اقتصادی عناصر قابل جذب هدر رفته برابر 1450 ریال در هکتار در سال بدست آمد.

در اواخر فوریه سال 1991 میلادی، آتش سوزی چاه های نفت کویت منجر به پخش مقادیر زیادی دود در فضای منطقه گردید. با توجه به اهمیت اثرات زیست محیطی و در جهت تکمیل بررسی های قبلی، دود منتشره توسط یک روش جدید پردازش تصاویر ماهواره ای برای روزهای مختلف ماه فوریه و مارس ردیابی شد. در این روش جدید، به منظور حذف ابر از یک تصویر مرجع و برای در نظر گرفتن اثرات شرایط اتمسفری و سطح زمین از تصویر مرجع دیگری استفاده شد. سپس شاخصهای دود ایران و کل منطقه تعیین گردیدند. با توجه به این شاخص ها و سوختن متوسط 4 میلیون بشکه نفت خام در روز و میزان دوده منتشره به ازای یک واحد نفت خام و با انجام یک سری تحلیل و آنالیز حساسیت، برآورد شد که طی روزهای شروع آتش سوزی تا انتهای ماه مارس، تقریبا 300 هزار تن دوده توسط بارانهای سیاه در ایران فرو نشسته است. با استفاده از روش ارائه شده در این تحقیق، می توان میزان آلاینده های مختلف، که توسط باران سیاه بر زمین نشسته اند را نیز تعیین نمود.

یکی از مسایل مهم در ریز ازدیادی گونه های گیاهی نارسایی های رشد و تلفات گیاهچه ها در زمان انتقال از درون شیشه به درون خاک می باشد. به منظور بررسی علل این نارسایی ها که گفته می شود بخش مهمی از آن مربوط به اتلاف آب از برگها باشد. روزنه های برگ گیاهچه های آلوکک (Prunus avium) از جنبه آناتومیکی و فیزیولوژیکی در شرایط in vitro وex vitro (2 و 4 هفته بعد از انتقال به خاک) مورد مطالعه قرار گرفتند. مشاهدات نشان داد که تفاوت قابل ملاحظه ای در شکل، اندازه، و فراوانی روزنه های in vitro و ex vitro وجود ندارد، در حالیکه روزن های برگ گیاهچه های in vitro برخلاف ex vitro به تغییرات نور، غلظت گازکربنیک، و کمبود رطوبت غیر حساس بودند. با توجه به گزارشات قبلی و اندازه گیری های این آزمایش کارکرد غیرطبیعی روزنه و عدم توانایی آنها در کنترل تلفات آب را می توان به رطوبت نسبی (RH) زیاد در ظرفهای کشت، غلظت بالای یونهای Na+ و K+ در برگهای گیاهچه های in vitro، و همچنین به غلظت بالای نیتروژن و سدیم که باعث غیر فعال شدن هورمون ABA می شود نسبت داد.