مجله تحقیقات دامپزشکی
سال شصت و ششم شماره 4 (پاییز 1390)

پروتئین های شوک حرارتی (HSPs) در نقش کمک ایمنی باعث افزایش توان پاسخ دستگاه ایمنی ذاتی و اختصاصی بدن نسبت به آنتی ژن های مختلف به خصوص آنتی ژن های توموری و آنتی ژن های عوامل عفونی مختلف می شوند. بخش C ترمینال پروتئین شوک حرارتی مایکوباکتریوم توبرکلوزیس در کنار آنتی ژن های پروتئینی ساختاری قدرتمند برای تحریک پاسخ های ایمنی فراهم می آورد. در مورد پروتئین شوک حرارتی 70 متعلق به گونه پاراتوبرکلوزیس و نقش آن در تحریک سیستم ایمنی مطالعات چندانی صورت نگرفته است، اما به نظر می رسد در ساختار واکسن DNA هم چون توبرکلوزیس از توانایی های بالایی برخوردار باشد. در این مطالعه پلاسمید اوکاریوتی 1pEGFP-N حاوی قسمت C ترمینال پروتئین شوک حرارتی مایکوباکتریوم پاراتوبرکلوزیس طراحی و ساخته شد. در این پلاسمید از ژن پروتئین سبز درخشان در کنار ژن هدف برای تایید بیان و بررسی کارایی پلاسمید استفاده گردید. صحت توالی نوکلئوتیدی قطعه همسان سازی شده در پلاسمید مزبور با روش تعیین توالی مشخص شد.همچنین بیان پروتئین حاصل از پلاسمید طراحی شده در کشت سلول 7COS- با رونوشت برداری معکوس به اثبات رسید. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که پلاسمید بیان شونده اوکاریوتی 1pEGFP-N حاوی قطعه C ترمینال ژن پروتئین شوک حرارتی مایکوباکتریوم آویوم تحت گونه پاراتوبرکلوزیس به خوبی قابلیت بیان در کشت سلول 7COS- را دارد. این پلاسمید را می توان به عنوان یک محمل در تهیه واکسن های DNA واجد قطعه C ترمینال پروتئین شوک حرارتی 70 مایکوباکتریوم آویوم تحت گونه پاراتوبرکلوزیس به کار برد.

کمبود املاح معدنی و بالانس منفی انرژی از مهمترین اختلالات متابولیک در ابتدای دوره شیردهی در گاو شیری می باشد. به جهت بررسی تاثیر تجویز خوراکی محلول حاوی املاح معدنی (کلسیم، فسفر و منیزیم) و ترکیبات آلی (پروپیلن گلیکول و نیاسین))®(LICVITEبر روی پیشگیری از کمبود این عناصر و بالانس منفی انرژی در گاوهای شیری تازه زا 30 راس گاو شیری در دوره انتقال مورد مطالعه قرار گرفتند. در یک گاوداری صنعتی با ظرفیت 500 راس گاو دوشا در اطراف تهران به 15 راس گاو شیری 500 میلی لیتر از محلول فوق ظرف 1 ساعت بعد از زایمان و مجددا 14 ساعت پس از زایمان آشامیده شد(گروه درمان) و در گروه 15 راسی دیگر هیچگونه دارویی مورد استفاده قرار نگرفت (گروه کنترل.) از تمامی گاوهای مورد مطالعه در دو گروه 15-12 روز قبل از زایمان و نیز در ساعتهای 14 و 24 و روز 10 پس از زایمان خونگیری به عمل آمد. نتایج حاصل از آنالیز شیمیایی سرم خون دامهای مورد مطالعه در تحقیق حاضر نشان داد که میانگین عیار سرمی کلسیم در گاوهای گروه درمان در ساعت 24 پس از زایمان و غلظت سرمی فسفر این گروه از دامها در تمامی زمانهای اندازه گیری شده پس از زایمان به طور معنی داری از گروه کنترل بالاتر می یاشد (05/0 p<. ) همچنین کاهش میانگین عیار سرمی BHBA و NEFA پس از زایمان در گروه درمان نسبت به گروه کنترل قابل مشاهده بود اما اختلاف بین دو گروه از نظر آماری معنی دار نبود. نتیجه حاصل از تحقیق فوق نشان می دهد که تجویز خوراکی محلول حاوی املاح معدنی و ترکیبات آلی در فاصله یک روز پس از زایمان در گاوهای شیری تاثیر قابل ملاحظه ای در پیشگیری از بروز کمبود تحت بالینی املاح معدنی و بالانس منفی انرژی که یک اتفاق معمول در این نوع دام ها می باشد، دارد.

نانوتکنولوژی فرصت های بی شماری را برای ابداع محصولات کاربردی اصلاح شده جدید برای انتفاع جامعه ارائه می نماید. باوجود کاربرد بسیار وسیع نانومواد، اطلاعات کمی در خصوص اثر آنها بر سلامت انسان وجود دارد. در این مطالعه اثر بیولوژیک نانونقره بر روی سلول های بنیادی مزانشیمی، فیبروبلاست طبیعی 2HF، و استئوبلاست 292G مورد بررسی قرار گرفته است. اثر نانونقره بر روی این سلول ها توسط میکروسکوپ نوری و تکثیر سلولی با انجام آنالیزهای سمیت سلولی استاندارد مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان می داد که اثر کشندگی سلول ها وابسته به غلظت نانونقره می باشد و مقدار 50IC آن بر سلول های بنیادی مزانشیمی، فیبروبلاست طبیعی 2HF و استئوبلاست 292G به ترتیب به مقدار g/Lμ 33/6، 68/6 و 42/3بدست آمد. نتیجه گیری کلی نشان داد که نانونقره بر روی سلول های سرطانی در حدود دو برابر بیشتر از سلول های طبیعی و نرمال اثر مهار رشد را دارد. این پدیده به دلیل اثر مستقیم نانونقره بر روی سامانه تنفسی سلول می باشد. در سلول های سرطانی میزان فعالیت میتوکندری در تنفس سلول بسیار بیشتر از سلول های طبیعی می باشد که می تواند بستر مناسبی برای عنصر نانونقره جهت تخریب سلول های سرطانی باشد.

الاغ به عنوان حیوان کاری مورد استفاده قرار گرفته و در اقتصاد کشورهای در حال توسعه نیز نقش زیادی دارد اما با این وجود اطلاعات کمی در رابطه با ساختار آناتومی و بافت شناسی دستگاه تنفس آن وجود دارد. برای این منظور کیسه حنجره (Laryngeal Saccule) 4 راس الاغ سالم مورد بررسی قرار گرفته و نمونه های بافت شناسی پس از ثبوت در فرمالین 10 درصد و تهیه مقاطع بافتی به روش هماتوکسلین و ائوزین رنگ آمیزی و توسط میکروسکوپ نوری مورد مطالعه قرار گرفتند. مطالعات آناتومی نیز با روش های متداول انجام و تصاویر لازم تهیه گردید. الاغ در مقایسه با اسب دارای اپی گلوت کوتاه تر با راس تیز تر می باشد و بطن حنجره ای نیز همانند اسب موجود بوده اما کیسه حنجره ای بزرگ بوده و از طریق سوراخ کوچک مدوری به فضای داخلی حنجره باز می شود. اپی تلیوم آن از نوع استوانه ای شبه مطبق مژه دار بوده و غدد سروزی–موکوسی فراوان، شبکه وسیع وریدی–لنفاوی و عقده های لنفاوی از عناصر موجود در دیواره آن می باشد. عضله Thyroarytenoid حجیم بوده و به دو قسمت تقسیم می شود که احتمالا در خروج ترشحات غدد موجود در جدار کیسه حنجره ای نقش دارد. به نظر می رسد که خصوصیات غیر معمول صدای الاغ با شکل و موقعیت این ساختارها مرتبط بوده و به عنوان فضاهای تشدید کننده صوت نقش داشته باشند که البته مطالعات بیشتر در این زمینه مورد نیاز می باشد.

غده تیروئید متشکل از دو لوب متقارن نقشی مهم در متابولیسم بدن و تنظیم کلسیم خون دارد. بسیاری از عوامل شیمیایی و تغذیه ای قادر به ایجاد تغییر ات در سطوح سرمی هورمون های تیروئید و بروز آشفتگی در متابولیسم بدن می باشند(14.) به منظور بررسی هورمون های تیروئید به دنبال مصرف خوراکی عصاره سویا و ویتامین 3D، تعداد 42 سر موش ماده بالغ در 7 گروه به مدت 35 روز مورد مطالعه قرار گرفتند. عصاره سویا با دو دوز (روزانه 5 گرم به ازای کیلوگرم وزن بدن و روزانه 10 گرم به ازای کیلوگرم وزن بدن) و ویتامین 3D نیز با دو دوز (روزانه 100 میکروگرم به ازای کیلوگرم وزن بدن و روزانه 200 میکروگرم به ازای کیلوگرم وزن بدن) و ترکیب این دو ماده نیز با هر دو دوز (دوزهای کم و زیاد) به صورت خوراکی به موش ها داده شد. در پایان دوره، پس از بیهوش نمودن موش ها با دی اتیل اتر، خونگیری از آنها جهت تهیه سرم انجام گرفت. برای اندازه گیری سطوح سرمی کلسیم از روش کالریمتری و برای اندازه گیری هورمون های 4،T3T و TSH از روش رادیوایمونواسی استفاده شد. پس از انجام آزمایش های بیوشیمیایی و مشخص شدن نتایج و انجام آزمون آماری ANOVA یکطرفه بر روی این داده ها، تفاوت آماری معنی داری بین نتایج در گروه های مورد مطالعه مشاهده شد)001/0.(p< نتایج این تحقیق نشان دهنده کاهش هورمون های 4T و 3T و افزایش TSH و بروز هیپوتیروئیدیسم در موش هایی بود که عصاره سویا مصرف کرده بودند. در مورد موش های دریافت کننده ویتامین 3D، هیپرکلسمی و کاهش TSH رخ داده بود. در موش هایی که هر دو ماده را دریافت کرده بودند،تنها در موش های دریافت کننده دوز زیاد عصاره سویا و ویتامین 3D کاهش هورمون 3T و افزایش هورمون TSH از نظر آماری معنی دار و نشانگر بروز هیپوتیروئیدیسم در آن ها بود. در مجموع، نتایج به دست آمده از این مطالعه نشان داد که مصرف تواCم عصاره سویا و ویتامین 3D، البته در مقادیر کم، می تواند اثرات ناشی از مصرف هر یک به تنهایی بر روی عملکرد غده تیروئید و نیز هوموستاز کلسیم را تعدیل نماید.

ویروس اسهال ویروسی گاو (BVDV) یکی از مهم ترین و شایع ترین عوامل عفونی موجود در صنعت پرورش گاو سراسر جهان می باشد و همواره خسارات اقتصادی قابل توجه ای را بر پیکر این صنعت وارد می آورد. وسعت این معضل باعث انجام تحقیقات و اقدامات ارزشمندی جهت کنترل آن در غالب کشور های جهان شده است و موفقیت های فراوانی نیز حاصل آمده است. بررسی وجود و شیوع سرمی عفونت با این ویروس به عنوان نخستین گام در راه مبارزه می باشد و تحقیق حاضر این جنبه را در استان قزوین هدف قرار داده است. تعداد 2205 نمونه سرم خون از گاوهای بالاتر از یک سال مربوط به 59 دامداری واقع در سه شهرستان مختلف (آبیک، بوئین زهرا و البرز) استان قزوین به صورت تقریبا تصادفی در ماه های آبان و آذر 1386 و تابستان 87 جمع آوری شد. کیت های استاندارد الایزای تشخیص پادتن های ضد ویروس BVD به منظور بررسی شیوع سرمی عفونت مورد استفاده قرار گرفت و تحلیل های آماری با استفاده از آزمون مربع کای انجام پذیرفت. در کل، تعداد 1644 نمونه مثبت شناخته شد. بدین ترتیب شیوع سرمی پادتن های ضد ویروس BVD در گاوهای مورد بررسی و در مقطع زمانی مربوطه برابر با 5/74 درصد محاسبه گردید و 100 درصد گاوداری های مذکور دارای آلودگی بودند. شهرستان های البرز (2/83درصد)،آبیک (2/76درصد) و بوئین زهرا (6/59درصد) به ترتیب از نظر شیوع آلودگی قرار گرفتند. در مواردی که سابقه آن ها به طور دقیق ثبت شده بود، رابطه آماری معنی داری)0005/0(p= بین تعداد شکم های زایش و شیوع آلودگی برقرار بود. همچنین بین سابقه سقط و نتیجه آزمون های سرمی نیز رابطه معنی دار ضعیفی)03/0(p= مشاهده شد. شیوع سرمی بالای عفونت در گاوداری های مورد بررسی استان قزوین بر بعد گسترده آلودگی و اهمیت اقتصادی کنترل بیماری در این استان (مانند بسیاری از نقاط دیگر کشور) تاکید دارد. به این ترتیب نه تنها در استان قزوین، بلکه در کل کشور باید برنامه های منظم و حساب شده برای غلبه بر این معضل را به اجرا در آورد و پی گیری ویروس از طریق آزمون های مناسب و شناسایی و حذف موارد PI را هر چه سریع تر در دستور کار قرار داد.

مسمومیت با سرب در همه جانداران و از جمله در آبزیان از اهمیت ویژه ای برخوردار است. آلیسین یکی از مهمترین مواد موثره گیاه سیر می باشد که انتظار می رود با توجه وفور اسیدهای آمینه سولفور دار، اثر پیشگیری کننده در مسمومیت با سرب ایفا نماید. در این تحقیق به بررسی تاثیر آلیسین بر اثرات سمی سرب با توجه به فعالیت آنزیم های سرم خون در ماهی کپور پرداخته شده است. پنج گروه 46 تایی ماهی کپور (10 ±100گرمی) مورد مطالعه قرار گرفت. گروه های 5-2 (آزمون) به مدت 10 روز mg\L7 استات سرب دریافت نمودند. گروه های 3 و 4، از 5 روز قبل از افزودن استات سرب، به ترتیب روزانه به میزان 5 و mg\Kg10 آلیسین دریافت نمودند. گروه 5 مشابه گروه 4 بود اما تنها همزمان با استات سرب، آلیسین دریافت نمود. در پایان دوره آزمایش، آنزیم های سرم شامل GGT، ALT، AST، LDH و ALP اندازه گیری گردید. میزان پارامترهای مورد مطالعه در گروه 2 (دریافت سرب) در مقایسه با گروه شاهد، افزایش قابل ملاحظه ای نشان می داد(001/0p<. ) آنزیم های مورد مطالعه در گروه هایی که بعلاوه آلیسین دریافت کرده بودند (گروه های 5-3)، به طور وابسته به دوز و معنی داری از گروه 2 کمتر بود. با اینحال تفاوت معنی داری از این نظر بین گروه های 4 و 5 مشاهده نشد. نتایج پژوهش حاضر حاکی از تاثیر قوی آلیسین در جلوگیری از ایجاد ضایعات بافتی متعاقب مسمومیت با سرب می باشد.

اشریشیا کلی مولد سموم شیگا یکی از باکتری های مهم خانواده آنتروباکتریاسئه است که قادر به ایجاد عفونت در انسان و طیف وسیعی از حیوانات می باشد که این عفونت ها ممکن است منجر به بروز عوارض خطرناکی از قبیل کولیت هموراژیک و سندرم اورمی همولیتیک گردد. در این تحقیق فراوانی ژن های حدت همولیزین (ehxA) و سموم شیگا)2، stx1(stx در سویه های اشریشیا کلی غیر 157O جدا شده از نمونه های مدفوع گاوهای ارجاع شده به بیمارستان آموزشی دام های بزرگ دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران بوسیله واکنش زنجیره ای پلیمراز چندگانه بررسی شد. علاوه بر این، تابلوی مقاومت آنتی بیوتیکی جدایه ها نسبت به هفت آنتی بیوتیک متداول در دامپزشکی سنجیده شد. پس از انجام PCR چندگانه برروی 39 سویه اشریشیا کلی غیر 157O جدا شده از نمونه های مدفوع گاوی، 10 سویه حاوی دو تا از ژن های مورد نظر یافت شدند. پراکندگی ژن ehxA صفر بود که بطور بارزی کمتر از مقادیر گزارش شده در مقالات است. چنانکه انتظار می رفت فراوانی ژن های stx در حد معمول (حدود 25درصد) بود. در بررسی فراوانی انواع ژن های رمزگذار سموم شیگا، 2stx بیشتر از 1stx یافت شد. تمامی جدایه ها دارای مقاومت چندگانه نسبت به دو یا چند آنتی بیوتیک شامل آمپی سیلین، اریترومایسین، پلی میکسین–ب، تتراسایکلین، تریمتوپریم–سولفامتوکسازول، جنتامایسین و/یا سفالوتین بودند. بطور کلی نتایج حاصله از این بررسی با اندکی تفاوت منطبق بر پیش بینی های معمول بوده است. مضافا، مصرف بی رویه آنتی بیوتیک ها می تواند از دلایل پراکندگی گسترده مقاومت های آنتی بیوتیکی در حیوانات پرورشی باشد.

یکی از شیوه های نوین در زمینه افزایش ماندگاری پروبیوتیک ها در داخل فرآورده های غذایی پروبیوتیکی و در حین گذر از جهاز گوارشی، به منظور انتقال ایمن آنها به روده بزرگ، ریزپوشانی (میکرواینکپسولاسیون) سلول های پروبیوتیکی می باشد. این مطالعه با هدف تعیین تاثیر ریزپوشانی با آلژینات کلسیم و نشاسته مقاوم بر میزان بقاء لاکتوباسیلوس اسیدوفیلوس)5(La در شرایط مشابه مایع معدی–روده ای انجام پذیرفت. بقاپذیری باکتری مورد نظر در محلول نمک صفراوی 6/0 درصد و همچنین شرایط مشابه مایع معدی)55/1pH= (و به دنبال آن گرمخانه گذاری در شرایط مشابه مایع روده ای (25/8pH= (با و بدون نمک صفراوی 6/0 درصد مورد بررسی قرار گرفت. در این مطالعه جهت انجام فرآیند ریزپوشانی باکتری از روش اکستروژن استفاده شد. داده ها با استفاده از آزمون t-test مستقل مورد آنالیز قرار گرفتند. نتایج نشان دادند که میزان بقاء سلول های ریزپوشانی شده در شرایط اسیدی مشابه مایع معدی و همچنین شرایط مایع روده ای با و بدون نمک صفراوی 6/0 درصد بطور معنی داری بیشتر از سلول های آزاد است (05/0 p<. )

مشاهدات بالینی و مطالعات صورت گرفته کمبود مس در استان خوزستان را تایید نموده است. در این مطالعه کارایی دو فراورده خوراکی و تزریقی مس در درمان کمبود مس در گوسفند ارزیابی شده است. از یک گله 600 راCسی گوسفند با سابقه آتاکسی آنزئوتیک در شهر رامهرمز از استان خوزستان تعداد 180 راCس میش 3 تا 5 ساله برای انجام مطالعه انتخاب و به صورت تصادفی به 3 گروه 60 راCسی شامل گروه شاهد (گروه 1)، گروه درمان خوراکی (گروه 2) و گروه درمان تزریقی (گروه 3) تقسیم شدند. در زمان قوچ اندازی، گروه دوم یک بار درمان خوراکی با یک کپسول 4 گرمی اکسیدمس وگروه سوم یک بار درمان تزریقی با ادتای کلسیم– مس به میزان 50 میلی گرم را به صورت زیرجلدی دریافت کردند. سپس هر 3 گروه در زمان قوچ اندازی، 5/2 ماه بعد و در زمان بره زایی خونگیری شده و غلظت مس سرم و فعالیت سرمی سرولوپلاسمین مورد سنجش قرار گرفت. میانگین غلظت سرمی مس در مرحله اول خونگیری در هر سه گروه مورد مطالعه در حد 3 میکرومول در لیتر و یا کمتر بود که نشان دهنده ی کمبود عملکردی یا هیپوکوپروز در گوسفندان تحت مطالعه می باشد. در مرحله اول خونگیری میانگین غلظت سرمی سرولوپلاسمین در پایین ترین سطح محدوده ی طبیعی قرار داشت. مقایسه غلظت سرمی مس و سرولوپلاسمین در مراحل مختلف خونگیری در گروه درمان خوراکی و تزریقی نشان داد که مراحل دوم و سوم خونگیری دارای اختلاف معنی دار با مرحله اول خونگیری و همچنین گروه شاهد می باشند ولی خود این دو مرحله اختلاف معنی داری با یکدیگر ندارند. در این مطالعه اگر چه استفاده از ترکیبات خوراکی و تزریقی مس سبب افزایش غلظت سرمی مس و فعالیت سرمی سرولوپلاسمین در میش های آبستن گردید ولی غلظت سرمی مس در مراحل دوم و سوم هنوز کمتر از سطح طبیعی بود و در محدوده ی کمبود مرزی قرار داشت. این مطالعه آشکار ساخت که در بین گوسفندان این منطقه هیپوکوپروز وجود دارد که این هیپوکوپروز بصورت کامل به یک درمان با ترکیبات مس پاسخ نمی دهد. بنابراین به شرط اثبات هیپوکوپروز در گوسفندان این منطقه، توصیه می شود که از دوزهای تکراری فراورده های مس استفاده گردد و میزان مس خون مورد ارزیابی قرارگیرد.

بکارگیری روشی که بتوان بدون کشتن ماهی مولد از آنها تخم گرفت از شیوه هایی است که امروزه در مولدین ماهیان خاویاری مورد استفاده قرار می گیرد. این مطالعه به بررسی چگونگی استحصال تخم از مولدین ماده ماهی استرلیاد (Acipenser ruthenus) از طریق جراحی کوچک کوچک پرداخته است. در این بررسی از 16 ماهی مولد پس از تعیین جنسیت و مرحله رسیدگی جنسی، 3 مولد آماده مورد تزریق عصاره هیپوفیز قرار گرفته و پس از حصول آمادگی، از طریق شکافی 5/2 سانتیمتری در ناحیه شکمی، تخمک های سیال جمع آوری گردید. سپس محل زخم با دو بخیه ساده بسته و ضدعفونی شد. شاخص های تکثیر در هر ماهی نیز بطور جداگانه ثبت گردید. نتایج نشان داد با استفاده از این شیوه، عمده تخمک های سیال به سادگی و در زمان کوتاهی از بدن ماده خارج شده و هیچ تلفاتی ناشی از اثری دستکاری جراحی و یا عفونت های ثانویه رخ نخواهد داد. پس از 30 روز، زخم حاصله کاملا بهبود یافت. این مطالعه نشان می دهد استفاده از روش جراحی کوچک در ماهیان خاویاری با اندازه کمتر از یک کیلوگرم به راحتی امکان پذیر بوده و در شرایط پرورشی و برای حفظ مولدین قابل توصیه می باشد.

بیماری بورس عفونی یکی از مهمترین بیماری های ویروسی ماکیان است. برای پیشگیری از دوشکل ابتلاء قبل و بعد از 3 هفتگی به این بیماری، به ترتیب به ایمنی مادری و ایمنی فعال حاصل از واکسیناسیون جوجه ها نیاز است. درگله های گوشتی، واکسیناسیون با واکسن های زنده انجام می شود. علاوه بر نوع واکسن، روش واکسیناسیون هم در برانگیختگی پاسخ پادتن موثراست. در این مطالعه یک واکسن با حدت متوسط بیماری بورس عفونی، به پنج روش تزریق عضلانی، تزریق زیرجلدی، آشامیدنی، قطره چشمی و اسپری، تنها یک نوبت و در21 روزگی مورد استفاده قرار گرفت. تاثیر روش واکسیناسیون در برانگیختگی پاسخ پادتن با آزمون الایزا با کیت تجاری شرکت IDEXX ارزیابی گردید. همه روش ها در برانگیختگی پاسخ پادتن موفق بودند. بالاترین متوسط عیار پادتن دردو نوبت آخر عیار سنجی به گروه دریافت کننده واکسن به روش زیرجلدی تعلق داشت. اما این تفاوت در آخرین نوبت عیارسنجی با دیگر گروه های واکسینه معنی دارنبود)05/0(p>. این گروه همچنین به بالاترین بیشینه عیار پادتن، بالاترین نسبت وزن بورس فابرسیوس به وزن بدن و بالاترین میانگین وزن استحصالی دست یافت. گروه های دریافت کننده واکسن به روش تزریقی اعم از زیرجلدی یا عضلانی تنها گروه هایی بودند که توانستند در آخرین نوبت عیارسنجی به مقادیری از عیار پادتن دست یابند که دراصطلاح درمانگاهی، محافظت کننده خوانده می شود. از این مطالعه نتیجه گرفته شد که واکسیناسیون به روش تزریق زیرجلدی می تواند، در دستیابی به متوسط عیارپادتن، سلامت بورس فابریسیوس و عملکردجوجه ها متعاقب تنها یک نوبت دریافت واکسن با حدت متوسط، بیش از واکسیناسیون به روش اشامیدنی که متداول ترین روش واکسیناسیون علیه بیماری بورس عفونی است موفق باشد.

تعداد زیادی از ماهیان می توانند دوره های بلند مدت گرسنگی را تحمل کنند و برای تعداد زیادی از گونه ها دوره های گرسنگی بخشی از چرخه زندگی طبیعی حیوان را تشکیل می دهد. همچنین ماهیان ممکن است در طول دوره های قبل از صید و دوره های حمل ونقل گرسنگی را تجربه کنند. اثرات زمان های مختلف گرسنگی بر روی فاکتورهای خونی شامل هموگلوبین) (Hb، هماتوکریت (Ht)، تعداد گلبول های قرمز (RBC) و سفید (WBC) و هم چنین شاخص های گلبولی (MCV،MCH،MCHC) فیل ماهیان (Huso huso) با میانگین وزنی(± انحراف استاندارد) 91/0± 45 گرم مورد بررسی قرار گرفت. ماهیان در ابتدا به مدت 10 روز دوران سازگاری با غذای کنستانتره را گذراندند و سپس در 4 تیمار شامل گروه شاهد که 4 مرحله در روز تغذیه شد و 3 تیمار به ترتیب 2 روز، 4 روز و 8 روز گرسنگی به صورت کاملا تصادفی توزیع شدند. در پایان دوره های گرسنگی از هر یک از تیمارها خونگیری به عمل آمد و نمونه های خون بلافاصله برای انجام آنالیزهای خونی به آزمایشگاه منتقل شدند. نتایج به دست آمده نشان داد زمان های مختلف گرسنگی تاثیری بر روی تعداد گلبول های قرمز ندارد، اما میزان هماتوکریت در گروه شاهد با تیمار 8 روز گرسنگی اختلاف معنی دار (05/0(p< نشان داد. شاخص MCHC در گروه شاهد به صورت معنی داری (05/0(p< پاییین تر از تیمار 2 روز گرسنگی بود. هیچ تفاوت معنی داری(05/0(p> بین هیچ گروه های گرسنه مانده با گروه شاهد از نظر میزان هموگلوبین و شاخص های MCV و MCH مشاهده نشد. مطالعه ی حاضر نشان می دهد که تعداد گلبول های سفید با طولانی تر شدن دوره های گرسنگی کاهش معنی داری (05/0(p< داشتند. لذا می توان بیان کرد که دوره های کوتاه مدت گرسنگی باعث تضعیف سیستم ایمنی فیل ماهیان می شود.