فهرست مطالب

کاوش نامه ادبیات تطبیقی - پیاپی 1 (بهار 1390)

کاوش نامه ادبیات تطبیقی
پیاپی 1 (بهار 1390)

  • بهای روی جلد: 12,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1390/01/08
  • تعداد عناوین: 7
|
  • دکتر جعفر دلشاد، محمد جواد اصغری صفحه 1
    یکی از موضوع های مهمی که در کانون توجه شاعران معاصر فارسی و عربی قرار داشته است، مساله شرق و غرب است تا جایی که این دو اصطلاح در شعرهای بسیاری از آنها، بسآمد بالایی دارد. از جمله این شاعران، می توان به حافظ ابراهیم شاعر مصری و اقبال لاهوری پاکستانی که صاحب دیوانی به زبان فارسی است، اشاره نمود. دو شاعر یاد شده، نه تنها در کشور خود، بلکه در دیگر کشورها، به مبارزه با استعمار نامور هستند. در شعر ایشان مانندگی ها و همسان اندیشی ها و درونمایه های یکسانی در مورد شرق و غرب دیده می شود. از این رو، این نوشتار می کوشد تا با استفاده از روش توصیفی- تحلیلی و تکیه بر دیدگاه مکتب آمریکایی ادبیات تطبیقی که شرط مقایسه بین دو شاعر را صرفا وجود زمینه های تاثیر وتاثر نمی داند، به بررسی سیمای شرق و غرب در شعر دو شاعر یاد شده بپردازد
    کلیدواژگان: اقبال، حافظ ابراهیم، شرق، غرب، ادبیات تطبیقی
  • دکتر سید فضل الله میرقادری، دکتر حسین کیانی صفحه 23
    در شعر شاعران مقاومت فلسطین در سال های پس از جنگ جهانی دوم، شاعران تنها از دور در رویاهای شاعرانه شان، گاهی شبحی از بهشت گمشده ی خویش را به تصویر می کشیدند. پس از انقلاب 1952م مصر و اقدام هایی که «جمال عبدالناصر» برای ایجاد وحدت و تقویت ناسیوناسیم عرب انجام داد، این روند به گونه ای تغییر کرد و فلسطینی ها به آینده امیدوارتر شدند. سمیح القاسم شاعری است که به مقاومت و پایداری ملت فلسطین، با تمام غم و دردها، چشم امید بسته است و همه چیز را روشن و امیدوار کننده می بیند. او با سروده های خود خوشبینی و امید را به خوانندگان خویش القا می کند. شاید همین مثبت اندیشی سمیح القاسم است که او را این چنین، در دیدگاه مخاطبانش محبوب گردانیده است.
    این نوشتار بر آن است تا با مقدمه ای در پیدایش شعر مقاومت فلسطین و نگاهی کوتاه به زندگی سمیح القاسم، شاعر مقاومت فلسطین، به بررسی سبب های ماندگاری شعر او بپردازد. یافته های این پژوهش، نشان می دهند که؛ قدرت پایداری قدرتمندانه در برابر سختی ها، هنرپردازی و زیبایی آفرینی در شعر مقاومت، تعمیم پذیری شعر مقاومت، خوش بینی و امید، تعهد به آرمان و مسئوولیت انسانی، از جمله این عوامل هستند
    کلیدواژگان: سمیح القاسم، شعر مقاومت، فلسطین، خوشبینی
  • دکتر علی اکبر محسنی، طیبه امیریان صفحه 45
    اندیشه ی مرگ و تولد دوباره ملت عرب به طور عام، و فلسطین به طور خاص، یکی از گسترده ترین مضمون هایی است که در شعر درویش نمودیافته است. وی، با کاربرد زنجیره ای وسیع و زیبا از اسطوره هاو نمادهای تاریخی وابتکاری، هم معنایی جدید و متمایز از اندیشه ی مرگ و زندگی متعارف را ارائه می دهد، و هم آنکه،راه کسب آزادی حقیقی و زندگی شرافتمندانه را به مخاطبانش نشان می دهد. البته نمادها واسطوره های شعر وی اولا: زودیاب ورسایند. ثانیا: درخدمت انتقال پیام او هستند. کشف وبررسی این نمادها و مضامین آن ها، هدفی است که نویسندگان این مقاله دنبال نموده اند.
    کلیدواژگان: محمود درویش، مرگ، زندگی، شعر مقاومت
  • دکتر وحید سبزیان پور صفحه 75
    ابن مقفع با ترجمه کلیله و دمنه از زبان پهلوی به عربی، در سبک ادبی و شیوه های آن، طرحی نو در انداخت. به این سبب، کلیه و دمنه جایگاهی بس والا در ادب عربی یافت و در آثار پس از خود سخت موثر افتاد.
    در این پژوهش، بی آنکه قصد انکار ریشه های ایرانی و هندی کلیله را داشته باشیم بر آنیم که نشان دهیم حکمت های نهج البلاغه بر ترجمه ی ابن مقفع تاثیر گذاشته است. این تاثیر، قوی و غیر قابل تردید است؛ زیرا در این اثر ماندگار، حداقل هشت عبارت و ده ها مضمون از نهج البلاغه دیده می شود. در نتیجه باید گفت: یکی از منابع فکری ابن مقفع در ترجمه ی کلیله، سخنان حضرت علی (ع) است. همچنین با جستجو در منابع معتبر عربی نشان داده ایم که این سخنان هرچند سال ها پس از ابن مقفع در مجموعه ای به نام نهج البلاغه جمع آوری شده ولی پیش از آن نیز به نام امام علی (ع) شهرت داشته است و بسیاری از ادیبان و صاحب نظران اهل سنت، آن ها را از امام علی(ع) دانسته اند.
    کلیدواژگان: نهج البلاغه، امام علی (ع)، کلیله و دمنه، ابن مقفع
  • دکتر محمدحسن فوادیان، دکتر مجید محمدی صفحه 103
    کمیت بن زید اسدی (60-126 .ق) یکی از شاعران نامدار شیعی در روزگار امویان به شمار می آید که در دفاع از عقیده ی خود شعرهای فراوانی سروده است. شعر او نمایانگر جهاد و مبارزه علیه حاکمان ستمگر اموی است. تاریخ نویسان و نویسندگان قدیم و جدید در خصوص گرایش های سیاسی،مذهبی کمیت، عقاید و نظرهای گوناگون و بعضا متناقضی ارائه نموده اند. گروهی او را زیدی مذهب، و از غالیان شیعه و رافضی دانسته اند و از نظر سیاسی نیز او را نزاری متعصب؛ ضد یمنی گفته اند. برخی هم، در تشیع او تردید کرده و او را به تناقض گویی متهم نموده اند. نگارندگان در این جستار به نقد و بررسی دیدگاه ها و اندیشه های تاریخ نویسان پرداخته و تلاش کرده اند با تکیه بر هاشمیات و دیگر اسناد ادبی، تاریخی، تصویری واقعی از دیدگاه های سیاسی- مذهبی کمیت ارائه نمایند.
    کلیدواژگان: کمیت بن زید اسدی، تشیع، هاشمیات، سیاست، نقد
  • دکتر یحیی معروف، پیمان صالحی صفحه 129
    بدر شاکر السیاب برای بیان اندیشه های خویش به اسطوره پناه می برد. دلایلی همچون؛ وضعیت نابسامان سیاسی و اجتماعی، تغییرات منفی فراوان در صحنه سیاسی عراق، بحران شدید جسمی و روحی شاعر، بر چیرگی کاربرد اسطوره و نمادهای خیزش و تحول بر شعر سیاب بسیار نمایان است؛ زیرا از جنبه شخصیتی احساس می کند چیزی غیر از خودش قادر نیست در رویارویی با مرگ، یاریش کند از طرف دیگر؛ عراق به خاطر بحران سیاسی، وضعیتی مانند سیاب به خود گرفته است، به همین دلیل نیاز به حاصلخیزی بعد از خشکسالی دارد. بنابراین، از میان اسطوره های فراوانی که در شعر سیاب وجود دارد، دو اسطوره «تموز» و «سربروس»، مورد بررسی قرار گرفت. سیاب در بیشتر قصائد تموزی اش، نقاب تموز، را بر چهره زده تا نشان دهد که مرگش، مانند مرگ تموز؛ حاصلخیزی را به همراه داشته است و تباه شدن نیست. وی با الهام پذیری از این اسطوره تلاش کرد، زندگی و خیزش جدیدی را در میان اعراب، ایجاد نماید و مدینه فاضله ای را که در رویای ساختن آن بود، محقق سازد. او برای نشان دادن واقعیت مرگ در عراق، سربروس را بکار برده است تا به نحوی دردناک و در عین حال هنرمندانه، کشته شدن الهه تموز را که رمز زندگی و حاصلخیزی است، به تصویر بکشد. سربروس در شعر او؛ تبدیل به نمادی از قدرت دیکتاتوری در عراق شده است.
    کلیدواژگان: معناآفرینی، اسطوره، سربروس، تموز، سیاب
  • دکتر تورج زینی وند، دکتر سیدعدنان اشکوری صفحه 151
    إن افضل شاعر استطاع ان یوسس شعر الزهد فی الادب العربی و اظهر مقدرته فی هذا الباب هو ابوالعتاهیه الذی یجب ان نعده راس الشعراء العرب فی هذا الغرض.
    اما الذی اصبح شاعر الزهد فی الشعر الفارسی و وقف قسما کبیرا من شعره علی هذا الموضوع، بحیث یشار إلیه بالبنان بسبب نظمه القصائد الطوال فی الزهد و الوعظ فهو ناصر خسرو القبادیانی البلخی.
    بحثنا فی هذا المقال یدور حول محورین اساسیین:اولا: مقدمه فی تعریف شعر الزهد و تطوره فی ادبی العربی و الفارسی.
    ثانیا: مقارنه تطبیقیه بین الشاعرین، ابی العتاهیه و ناصر خسرو، فی اسباب نزعتهما الزهدیه (النفسیه، الاجتماعیه،...)، ثم الحدیث عن المضامین و الاسالیب الشعریه(المتشابهه او المتباینه) لدی کلا الشاعرین.
    و اما منهجنا فی هذه المقارنه، فبنی علی اساس المدرسه الفرنسیه التی توکد علی قضیه التاثیر و التاثر فی ضوء العلاقات الثاریخیه، کما نعد بعض او عد المضامین المشترکه من باب التناص والتوارد إلی الاذهان او التجارب الشعریه المشترکه.
    کلیدواژگان: شعر الزهد، ابوالعتاهیه، ناصرخسرو، الادب المقارن
|
  • Page 1
    Undoubtedly, one of the important issues which has been under attention of contemporary Persian and Arabic poets, is the matter of East and West. These two items have high frequency in poetry of so many poets, including Hafiz Ibrahim from Egypt and Iqbal Lahori from Pakistan who has a book in Persian poetry. These two poets, not only in their country, but also in other countries are famous for campaigning against colonialism, and there are numerous common concepts in their poetry about West and East. relying on the view of the American school of comparative literature concerning lack of influence between two poets as the base of comparison and also use of analytic-descriptive method; Therefore, this article tries to study the image of East and West in the poetries of these two poets.
  • Dr.Seyye Fazlullah Mirghaderi, Dr.Hussein Kiyani Page 23
    In the poetry of Palestinian resistance poets, in the years after World War II, everything is hidden in the clouds of despair and sorrow. And poets sometimes just draw an apparition of their lost paradise in their poetic dreams. This position was continued in Palestine poetry until Egypt revolution. After the revolution 1952, Jamal Abdo-nnasser had some emprises that cause the unity & nationalism reinforce among Arabs. And by victories of the revolutions all over the world, Palestinians became hopeful about the future. In this situation a poet came to the scene of fighting and thought that everything in his eye is different with the past. His optimistic look to the Palestinian resistance and their stability, make him to see everything bright and hopeful. He transfers a great deal of positive energy to his readers. His optimistic look probably has made him such popular in his audiences` views. This article has decided to begin with an introduction in Palestinian resistance`s genesis and hase a brief overview of Samih Alqasim`s life. Then it would study some of the factors and signs of immortality the power expressed against difficulties, using the art in resistance poetry, universality in the poems of resistance, expressing optimism and happiness, and sensitivity and lack of negligence in the poetry,are among these factors.
  • Dr.Vahid Sabzianpoor Page 75
    Ibn Moghafa's Arabic Translation of kelile and Damene from Pahlavi is considered to be an innovation in literary and prose style which had been welcome by Arab writers and literary figures. The translation acquired a very lofty place in Arabic literature and seriously influenced future literary texts.Far from denying the Iranian and Indian origins of the text, the present study aims at demonstrating the fact that the Arabic translation had been influenced by Nahj-ol-balaghe as there are at least 8 statements and tens of themes in the text which are originally from Nahj-ol-balaghe. One might conclude that Imam Ali (peace be upon him) has been one of Ibn Moghafa's sources in translating Kelile and Damene. Moreover, the translation could not have been welcome by Arab writers save by following Imam Ali's thought.
  • Dr.Mohammad Hassan Foadiyan, Dr. Majeid Mohammadi Page 103
    Komayt Ben Zeyd (60–126 H.) was one of the popular poets in Omd`s period, who composed many poems in defense of his opinion. His poctry is a flame of jihad and battle against Omayyed's cruel rulers. The old and new historians and writers expressed various and sometimes conflicting openions about Komayt's political-religious tendencies. A group know him as he has Zeidi religion as a Shia`s hyperbolists or as a Rafezi, to belong to from political view he is a fanatical Nazari (Yemen antagonistic). Some questioned his boing a Shia and criminated him to antithesis. The writer in this research, set to realize and check the historians` views and thoughts, and tried to show a real scene of Komayt`s ideas with the reliance uopn poet's poems and historical documents and reasons.
  • Dr.Yahya Marof, Payman Salehi Page 129
    Badr Shaker Alsyab status due to political and social chaos plenty of negative changes in the Iraqi political scene, and the severe crisis due to his physical and mental, for the interpretation of the myth of the vote and took refuge in his thoughts. Password rule on the rise and transformation Syab is very evident because of the personal aspects to feel something other than herself can not help him with death. Iraq due to political crisis, like the situation to the same Syab, because of drought need to have fertility. Therefore; was decided of the myths that many of the poems s Syab, two myths "Tmmvz" and "Cerberus", must be examined.In the most One poems s Tmmvzy of Sayab He did face masks on Tmmvz to show that his death is like death Tmmvz; fertility and to bring not vitiate. By inspiring of this myth he tried to bring a new life and uprising among the Arabs, and to create a utopia which was the dream of making it, the researcher makes. To show the reality of his death in Iraq the Cerberus applied to the painful and yet so artistically killed Tmmvz being the goddess of life and fertility password is to portray. Cerberus in his poetry become codified for dictatorial power in Iraq has been.
  • Dr.Toraj Zeynivand, Dr.Seyyd Adnan Ashkevari Page 151
    The best poet who could have found the austerity poetry in the Arabic Literature was Abo poets in this field.In the Persian poetry, Nasir Khosrow is the poet who Spent a lot of Time writing poetry in this field.In this essay we discuss two main points.First: An introduction in defining the austerity poetry and its development in the Arabic and the Persian poetry.Second: The practical comparison between these two poets and their reasons to choose this kind of poetry. We discuss the concepts and the poetrical style of the two poets.