فهرست مطالب
فصلنامه پژوهش های رشد و توسعه اقتصادی
پیاپی 4 (پاییز 1390)
- تاریخ انتشار: 1390/11/25
- تعداد عناوین: 7
-
-
صفحه 11این تحقیق اثرات ناشی از بازبودن تجارت بر نابرابری درآمد، در ایران و ده شریک اصلی تجاری ایران را طی سال های 2006-1990 مورد بررسی قرار میدهد. الگوی اقتصادسنجی مورد استفاده در این تحقیق الگوی اسپیلمبرگو و لندنو (1999) است که برای بررسی تاثیر بازبودن تجارت بر نابرابری درآمد، با استفاده از موجودی نسبی عوامل تولید برآورد می گردد. لازم به ذکر است که در این تحقیق موجودی عوامل تولید شامل سرمایه فیزیکی، زمین زراعی و منابع انسانی است، به طوریکه منابع انسانی شامل نیروی کار تحصیل نکرده، نیروی کار با تحصیلات ابتدایی و نیروی کار با تحصیلات عالی است. این الگو با روش داده های تابلویی طی سالهای2006-1990 برآورد شده است. نتایج بیان گر این مطلب هستند که بازبودن تجارت نابرابری را در کشورهایی که از نیروی کار تحصیل کرده کمتری برخوردارند، افزایش میدهد.
کلیدواژگان: بازبودن تجارت، نابرابری درآمدی، شاخص نابرابری درآمد خانوارها، دادههای تابلویی -
صفحه 37این مطالعه به دنبال تردیدهایی که در تحقیقات اخیر در ارتباط با رابطه مثبت میان بخش مالی و رشد اقتصادی مطرح شده انجام شده است. هدف اصلی پژوهش بررسی وجود شکست ساختاری در رابطه توسعه بخش مالی و رشد اقتصادی در کشورهای مختلف با سطوح درآمدی متفاوت با استفاده از شاخص ارایه تسهیلات بانکی به بخش خصوصی نسبت به تولید ناخالص داخلی است تا از این طریق میزان بهینه ارایه تسهیلات بانکی به بخش خصوصی استخراج شود. بدین منظور از یک مدل رشد درون زای تجربی و داده های تلفیقی شامل 45 کشور طی 48 سال استفاده شده است. نتایج برآوردها طی دهه های مختلف و در گروه های درآمدی مختلف شکست ساختاری در رابطه توسعه بخش مالی و رشد اقتصادی را تایید می کنند. نتایج هم چنان نشان می دهند که نقاط شکست ساختاری و اندازه بهینه برای بخش مالی به سطح توسعه کشورها بستگی دارد.
کلیدواژگان: توسعه مالی، رشد اقتصادی، شکست ساختاری، M2، داده های تلفیقی -
صفحه 55هدف اصلی این مقاله بررسی اثر هزینه های تحقیق و توسعه بر سهم بازار صنایع با کد 2 رقمی ایران میباشد. در حالیکه برخی از مطالعات تجربی اثر مستقیم متغیر فوق بر سهم بازار را نتیجه میگیرند، در عین حال مطالعات دیگری توسط اقتصاددانان انجام شدهاند که رابطه غیرمستقیم و بعضا ارتباط غیرخطی نتیجه گیری شده است.
این مطالعه با استفاده از داده های مربوط به کارگاه های صنعتی 10 نفر کارکن و بیشتر با کد دو رقمی، طی سال های 1374-1386 و با رویکرد غیرخطی به بررسی تاثیر هزینه های تحقیق و توسعه بر سهم بازار در صنایع ایران میپردازد. مدل اقتصادسنجی این مطالعه با استفاده از نرم افزار JMALTI و روش غیرخطی LSTAR یا روش انتقال ملایم خود رگرسیونی لاجستیک تخمین زده شده است. نتایج این مطالعه ارتباط مستقیم و غیرخطی بین هزینه های تحقیق و توسعه و سهم بازار را در بخش صنعت ایران تایید مینماید. تشویق و حمایت دولت از فعالیتهای تحقیق و توسعه بخش صنعت، به منظور ارتقاء سهم بازار بنگاه ها، مهمترین توصیه سیاستی این مطالعه می باشد.
کلیدواژگان: هزینههای تحقیق و توسعه، سهم بازار، صنایع ایران، رویکرد غیرخطی LSTAR -
صفحه 75نهاده اصلی الگوی نوظهور اقتصاد دانایی محور، دانش و کاربرد آن است. این الگو نیازمند آگاهی ها و آمادگی های پایه ای است که اکثریت وزن آن را سرمایه انسانی کارا تشکیل می دهد. بنابراین مساله اصلی مقاله آن است که در شرایطی که مناسبات جهانی در حوزه اقتصاد بر اساس الگوی اقتصاد دانایی محور سامان می یابد، واردات فناوری، گسترش عجولانه آموزش عالی و به طور کلی تقلید از کشورهای توسعه یافته، بدون توجه به زیرساخت های اقتصاد دانایی محور، مشکل گشای مسائل اصلی کشورهای در حال توسعه نخواهد بود. از آنجا که آموزش همواره رابطه ای تنگاتنگ با توسعه اقتصادی داشته، به عنوان یکی از راه کارهای اساسی و البته یکی از ارکان مهم اقتصاد دانایی محور، مقوله آموزش به طور کلی و آموزش پایه به طور خاص در این مقاله مطرح می شود. به طوری که فرضیه تحقیق از این قرار است که «بهبود آموزش پایه در ارتباط مستقیم با پیشرفت شاخص اقتصاد دانایی محور است». در این بررسی از روش توصیفی- تحلیلی و روش علی استفاده شده است تا در ابتدا به مفاهیم و تعاریف کلیدی این عصر پرداخته شود و سپس بر اساس روش شناسی بانک جهانی در مورد شاخص اقتصاد دانایی محور و مباحث تئوریک ذکر شده، وضعیت ایران در ارتباط با اقتصاد دانایی محور و آموزش در سال های 1388- 1375(2009-1995) روشن شود. نتایج پژوهش، نشان دهنده ضعف ایران در تامین آموزش پایه ای است که بتواند دستیابی به جامعه ای دانش بنیان را ممکن سازد. این ضعف ریشه در مواردی چون وجود فضای رانتی، عدم توجه به اهمیت آموزش پایه در برنامه ریزی کلان نسبت به آموزش عالی و هم چنین ضعف استراتژی های اتخاذ شده در آموزش و پرورش دارد. از این رو انجام اصلاحات آموزشی از سمت آموزش عمومی به آموزش عالی، ایجاد شایستگی های کلیدی، و ایجاد ارتباطی کارا و مستمر میان آموزش عمومی، بازار کار و آموزش عالی می تواند در بهبود شرایط نهادی و دستیابی به فضای دانش بنیان موثر واقع شود.
کلیدواژگان: اقتصاد دانایی محور، آموزش، آموزش پایه -
صفحه 117جهانی شدن به عنوان فرآیندی با مشخصه کلی افزایش چشمگیر تجارت و مبادلات بین المللی و یک پارچگی بازارها در مقیاس جهانی، خواسته یا ناخواسته درحال وقوع است. پژوهش پیرامون نحوه اثرپذیری متغیرهای اقتصادی از این پدیده، به عنوان راهنمایی در جهت اتخاذ تصمیمات کارا توسط سیاستگزاران تلقی می گردد. در این پژوهش، با لحاظ کردن تفاوت های ساختاری اقتصاد شهری و روستایی ایران و با استفاده از داده های مربوط به دوره 1386-1350 اقتصاد ایران، پس از مقایسه کارایی مدل های خودرگرسیو ن برداری(VAR) و مدل تصحیح خطای برداری(VECM) و شبکه های عصبی مصنوعی(ANN)، از شبکه های عصبی طراحی شده جهت پیش بینی ضریب جینی شهری ایران برای سال های 1387 و 1388تحت سه سناریو استفاده و پس از آن به منظور بررسی اثر خالص جهانی شدن بر توزیع درآمد در جامعه شهری ایران با اجرای سناریو چهارم برای دوره زمانی 1387 تا 1395 پیش بینی برون نمونه ای انجام شده است. انتخاب مدل شبکه عصبی مصنوعی به عنوان مدل کاراتر و رابطه غیرمستقیم جهانی شدن با نابرابری درآمد جوامع شهری ایران یافته های اصلی این مقاله هستند.
کلیدواژگان: جهانی شدن، توزیع درآمد، مدل VAR، شبکه های عصبی مصنوعی -
صفحه 145روند کارایی شرکت های توزیع برق ایران از طریق تحلیل پوششی داده های پنجرهای بعد از جداسازی عمودی و تغییر مالکیت آن ها به عنوان یک موضوع مهم در این مقاله بررسی می شود و عوامل محیطی و ساختاری موثر بر کارایی مورد مطالعه قرار می گیرند. بر حسب چگالی مدار، شرکت ها به دو گروه دارای چگالی مدار پایین (گروه1) و بالا (گروه2) تقسیم بندی شدهاند. با توجه به نتایج تحقیق، میانگین کارایی پنجرهای گروه های1 و2 با توجه به فرامرز تحت هر دو فرض بازدهی ثابت و متغیر نسبت به مقیاس به ترتیب روند صعودی و نزولی داشته است. با این وجود میانگین کارایی پنجرهای شرکت های گروه 2 در همه پنجره ها بالاتر از گروه 1 بوده است. شرکت های توزیع برق شهرستان شیراز،گلستان ومازندران در گروه 2 عملکرد نامناسبی با توجه به فرامرز و مرز گروهی داشتهاند. عملکرد شرکت های دارای چگالی مدار بالاتر شکاف کم تری با عملکرد بالقوه برتر فرامرز دارد. افزایش ضریب بار شبکه باعث کاهش کارایی و افزایش ضریب بار ترانسفورماتور باعث افزایش کارایی در بلندمدت می شود. خصوصی سازی در کوتاه مدت دارای اثر معنی داری بر کارایی نبوده است اما در بلندمدت اثر مثبت معنی داری دارد.
کلیدواژگان: ساختار، کارایی، تحلیل پوششی دادههای پنجرهای -
صفحه 183حکمرانی خوب مفهومی است که از اواخر دهه 1990 در ادبیات توسعه به عنوان کلید معمای توسعه مطرح گردید. این مفهوم برگرفته از نظریه نهادگرایی است و محصول مشارکت سه نهاد دولت، بخش خصوصی و جامعه مدنی می باشد. بانک جهانی حکمرانی خوب را بر اساس شش شاخص حق اظهار نظر و پاسخ گویی، ثبات سیاسی، کارایی دولت، کیفیت قوانین و مقررات، حاکمیت قانون و کنترل فساد تعریف می کند. این مقاله با استفاده از رهیافت داده های تابلویی به بررسی اثر این شاخص ها بر شاخص توسعه انسانی به عنوان معیار توسعه اقتصادی در کشورهای آسیای جنوب شرقی (ASEAN) در طول دوره زمانی 2009-2000 می پردازد. در این مطالعه با توجه به همبستگی بالای میان شاخص های حکمرانی خوب به عنوان متغیرهای توضیحی مدل، از روش تحلیل عاملی برای بررسی امکان حذف برخی از شاخص ها جهت رفع هم خطی مدل و سنجش روایی مربوط به حکمرانی خوب استفاده شده است. هم چنین از طریق محاسبه میانگین موزون شاخص های حکمرانی خوب، کیفیت حکمرانی معرفی شده، و تاثیر آن بر شاخص توسعه انسانی مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج حاصل از تخمین مدل ها نشان می دهد که کیفیت حکمرانی خوب که از طریق میانگین موزون شاخص های حکمرانی محاسبه شده است، اثر مثبت و به لحاظ آماری کاملا معنادار بر HDI دارد. هم چنین از بین شش شاخص حکمرانی خوب شاخص های ثبات سیاسی، کارایی دولت، کیفیت قوانین و مقررات و حاکمیت قانون اثری مثبت و به لحاظ آماری کاملا معنادار بر شاخص توسعه انسانیکلیدواژگان: حکمرانی خوب، شاخص های حکمرانی خوب، شاخص توسعه انسانی، تحلیل عاملی، داده های تابلویی
-
Page 11This paper has studied the effect of trade openness on income inequality in Iran and its ten major trading partners during the period 1990-2006. Following Spilimbergo and Londono (1999), the paper has specified an econometric model to explore the effect of trade openness on income inequality through focusing on relative production endowments, which include capital, agricultural land and human resources, including uneducated, elementary-secondary and higher educated labor force. The specified model has been estimated by the panel data approach over 1990-2006. The empirical results reveal the fact that trade openness increases inequality in those countries which have a higher rate of uneducated labor.
-
Page 37Many studies have shown positive contribution of financial sector development to economic growth. However some new results indicate that the previous findings do not hold especially in recent years. The main purpose in this study is to examine the structural break between the financial sector development and economic growth in different countries with different levels of income by using the index of bank credit to private sector. For this purpose we use an empirical endogenous growth model and a panel data consisting of 45 countries for 48 years, and test for nonlinearity. We found endogenously structural changes in the relationship of different income groups. The results confirm that the structural changes have occurred, and that the points of structural changes vary with the level of economic development.
-
Page 55The main objective of this paper is to investigate the effect of research and development expenditures on the Iranian industry market Share over the period of 1995:1-2007:4. For this purpose, we convert the annual time series data to the seasonal time series data by using of JMALTI econometric software. The main model of this paper has been estimated by nonlinear LSTAR approach. The result of this study reveals that there is nonlinear positive and significant relationship between research and development expenditures and market share of Iranian industry sector.
-
Page 75The main input of the knowledge based economy (KBE) is knowledge and its application. This model requires an authentic fundamental knowledge and preparations in which the effective human capital has the main weight. So the main subject of this research is that, under conditions in which the global economic relations are knowledge oriented, importing technologies, expanding the tertiary education and following developed countries policies, without considering the infrastructure of KBE, cannot be the proper solution for developing countries. As education has always had close relationship with economic development, education in general and basic education in specific has been considered as essential ways to operate in this new model and also as one the main pillars in KBE. “Development in basic education has direct relationship with the development of KBE index” is our hypothesis. In this survey a descriptive- analytical and also cause and effect procedures have been chosen to deal with key definitions of this era. Then, using the World Bank knowledge based economy measurement (Knowledge assessment measurement-KAM), the status of knowledge economy index (KEI) in Iran for the years 1995-2009, will be investigated. According to the findings of this research, it can be concluded that the function in Iran in the field of providing a kind of basic education which can be a mean to KBE, has been weak. This weakness has reasons such as a rentier atmosphere, lack of attention toward the importance of basic education in comparison to tertiary education in macro planning and improper strategies in the field of education. So having educational adjustments from basic to higher education, developing core competencies and establishing an effective and continuous relation between basic education, higher education and labor market can lead to an improvement of an institutional framework and of course achieving to KBE.
-
Page 117Globalization, the process of considerable increase in international trade, global exchanges and markets’ integration as a fundamental characteristic, are emerging inevitably. Investigating the way in which this process affects economic variables, can be a guidance of decision making for policy makers. Considering structural economic differences between urban and rural societies in Iran and using 1350-1386 Iran’s economy dataset, first we compared the efficiency of VAR and VEC models with artificial neural network (ANN) approach in forecasting measure of income distribution inequality of urban societies and finally the best model (ANN) has used as an out-of-sample forecasting tool in different designed scenarios from 1387 to 1395. Choosing ANN model, decrease in urban societies’ income inequality during globalization process, is the main result.
-
Page 145The analysis of efficiency trend by applying window Data Envelopment Analysis and research about environmental and structural forces affecting on efficiency in electricity distribution companies after vertical decomposition and ownership change in Iran is very important object. On the basis of circuit density, companies decomposed in two groups with low circuit density (group1) and high circuit density (group2). On the basis of research results, window efficiency mean of first and second groups under the variable and constant returns to scale with respect to metafrontier have had increasing and decreasing trend respectively. But second group efficiency mean is higher than first group efficiency mean into whole windows. Shiraz city, Golestan and Mazandaran electricity distribution companies in second group have had unsatisfactory performance with respect to metafrontier and group frontier in comparison to other companies. High circuit density companies have had fewer gaps between group performance and potential better performance or metafrontier. Network load factor increasing would be led to lower efficiency and transformator load factor increasing would be led to higher efficiency. Privatization has insignificant effect on efficiency in the short-run but has significant effect in the long-run.
-
Page 183Good governance is a concept that was proposed in the development literature as a key to the development puzzle in the late 90’s. This concept is derived from the theory of institutionalization and is the product of three institutions including government, private sector and civil society. World Bank defines good governance based on six indicators including: voice and accountability, political stability, no violence, government effectiveness, regulatory quality, rule of law and control of corruption. This paper has examined the effect of good governance indicators (prepared by the World Bank) on human development index (HDI) as a criterion for development, in ASEAN countries during 2000-2009 by using panel data analysis. UNDP claims that the hdi is superior to per-capita gdp for measuring development. The result finds that among six indicators of good governance, political stability, no violence, government effectiveness, regulatory quality and rule of law have positive and statistically significant effect on human development index.