فهرست مطالب

نشریه علوم دانشگاه خوارزمی
سال نهم شماره 4 (زمستان 1388)

  • زیست شناسی
  • تاریخ انتشار: 1390/12/14
  • تعداد عناوین: 7
|
  • سکینه بهرامی سیرمندی، علی احمدی مقدم، سیدجواد حسینی فرد صفحه 559
    تحقیقات متعددی برای ایجاد هم زیستی اکتومیکوریز در شرایط آزمایشگاهی روی محتوای عناصر غذایی گیاهان انجام شده است. با وجود این در مورد آثار اکتومیکوریز روی محتوای عناصر غذایی گیاه پسته رقم بادامی هنگامی که گیاهان میکوریزی و بدون میکوریز در معرض تیمارهای متفاوت منیزیم قرار می گیرند، تحقیقاتی انجام نشده است. برای بررسی نقش اکتومیکوریز در مقاومت به زیادی منیزیم، گیاهان پسته رقم بادامی میکوریزی شده و بدون میکوریز در شرایط آزمایشگاهی رشد کردند و با تیمارهای متفاوت منیزیمی (سولفات منیزیم) که در محلول غذایی هوگلند با غلظت2/1 آماده شده بودند، تیمار شدند. درصد آغشتگی به قارچ آگاریکوس بیس پروس1 و محتوای عناصر غذایی در ریشه و اندام هوایی اندازه گیری و از لحاظ آماری با هم مقایسه شدند. نتایج نشان داد که آغشتگی ریشه به قارچ های اکتومیکوریزی با افزایش منیزیم، افزایش یافت. محتوای کلسیم، فسفر، پتاسیم، آهن، سدیم، منگنز، روی و مس در گیاه میکوریزی نسبت به بدون میکوریزی افزایش داشت. در تیمارهای با غلظت پایین تر منیزیم، محتوای پتاسیم، آهن، منگنز، روی و مس در گروه میکوریزی نسبت به گروه بدون میکوریزی کاهش نشان داد.
    کلیدواژگان: هم زیستی، پسته بادامی، زیادی منیزیم، عناصر غذایی
  • عباس شاهسواری صفحه 571
    گونه های درختی و درختچه ای کاشته شده برخی از خیابان ها، پارک ها و دیگر فضاهای سبز شهر همدان بررسی و شمارش شدند. طی بررسی های انجام شده، جمعا 20 تیره، 32 جنس و 37 گونه جمع آوری و شناسایی شدند. از مجموع 26 گونه درختی کاشته شده، 12 گونه متعلق به عناصر غیر بومی و 14 گونه متعلق به گونه های بومی هستند. از 11 گونه درختچه ای کاشته شده، 9 گونه عنصر غیر بومی و تنها 2 گونه متعلق به گونه های بومی اند. از مجموع 37 گونه مشاهده شده در نقاط مختلف شهر، جمعا 9 گونه بومی و غیر بومی درختی در بسیاری از نقاط شهر، بدون دخالت های مستقیم انسانی توانسته اند به صورت خودرو، رشد کنند. در کنار برخی از گونه های بومی، تعدادی نیز به عنوان گونه های غیر بومی نئوفیت خودرو شده معرفی می شوند که در فهرست زیر با حروف سیاه مشخص شده اند:Acer negundo L.، Ailanthus altissima (Mill.) Swingle، Robinia pseudoacacia L.، Armeniaca vulgaris Lam.، Fraxinus rotundifolia Miller، Juglans regia L.، Morus alba L.، Ulmus minor Miller، Populus nigra L. var. pyramidalis (Pozier) Spach.
    حضور و پراکندگی عناصر بومی و نئوفیت های خودرو شده درختی در فوق، نشان می دهند که این عناصر توانستهاند، بدون دخالت های مستقیم انسانی، برخی از بیوتوپ های درون شهر همدان را برای ادامه حیات خود انتخاب کنند (به ویژه در محیط های زگتال). نمونه های خودرو شده در فوق، بیان گر این واقعیت هستند که اگر برای این گروه از گیاهان محیط های زیست مناسبی در نظر گرفته شود و تا حدودی به صورت رها شده باقی بمانند و فقط با مراقبت های ویژه، تحت نظارت های انسانی قرار گیرند، میتوان با هزینه های کم تر، محیط های زیست مناسبی را برای گروهی از گیاهان و جانوران ایجاد کرد.
    کلیدواژگان: همروکر، همروبی، بومی، آرکئوفیت، نئوفیت
  • فاطمه قاسمی، مجید نوجوان صفحه 583
    نیکل از عناصر ضروری برای رشد گیاهان به شمار می رود. در این پژوهش، اثر غلظت های متغیر نیکل(1280، 640، 320، 160، 80، 40 و 0 میکرومولار) بر رشد گیاهچه های بذری چهار رقم گندم (سرداری، زرین، الموت و C-73-20) و اثر عوامل محیطی مانند تغییرات pH و غلظت کلسیم بر رشد گیاهچه های بذری رقم زرین بررسی شد. همچنین میزان تراوش قندهای محلول از ریشه به محیط به عنوان پاسخ به تنش غلظت های بالای نیکل، به روش فنل سولفوریک اندازه گیری شد. نتایج نشان دادند که رقم الموت از همه ارقام نسبت به تنش نیکل مقاوم تر است.از سوی دیگر بافت های ریشه و ساقه پاسخ رشدی متمایزی در برابر نیکل نشان دادند به طوری که رشد ریشه چه حساس ترازساقه چه بود. کاهش pHتاثیرباز دارندگی نیکل بر رشد ریشه چه و ساقه چه را افزایش داد. این بررسی نشان داد که با افزایش غلظت کلسیم از سمیت نیکل کاسته می شود. همچنین نیکل از تراوش قندهای محلول به خارج از سلول های ریشه جلوگیری می کند.
    کلیدواژگان: نیکل، کلسیم، pH، قندهای محلول، غلات
  • مه لقا قربانعلی، فریبا میقانی، بهاره اسدی صفحه 593
    اثر غلظت های متفاوت کلرید مس بر غلظت پروتئین و فعالیت سینتیکی آنزیم کاتالاز و پراکسیداز در برگ و ریشه دو رقم کلزا (پی اف و هایولا) در مرحله طوقه ای در گل خانه به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با 4 تیمار (0، 100، 300 و 500 میکرومولار کلرید مس) و 4 تکرار بررسی شد. در مجموع با افزایش غلظت کلرید مس، غلظت پروتئین و فعالیت آنزیم کاتالاز و پراکسیداز افزایش یافت و این افزایش در رقم پی اف بیش تر از رقم هایولا و در ریشه بیش تر از برگ بود. بدین ترتیب با بررسی رفتار فیزیولوژیکی ارقام بررسی شده به نظر می رسد رقم پی اف با توانایی بیش تر حفظ پروتئین و افزایش بیش تر فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدان در شرایط تنش در مقایسه با رقم هایولا توانایی بیش تری در تحمل تنش مس دارد و به عنوان رقم متحمل تر به این تنش معرفی می شود.
    کلیدواژگان: تنش مس، پروتئین، کاتالاز، پراکسیداز، ارقام کلزا
  • صدیقه مهرابیان، حماسه خلیلی، مهرداد هاشمی صفحه 603
    تری ترپنوئیدهای موجود در پوست سیب، خاصیت آنتی اکسیدانی بالقوه دارند. فعالیت ضد تکثیری تری ترپنوئیدها علیه سلول های سرطانی سینه، کبد و کولون اثبات شده است. اورسولیک اسید و اولئانولیک اسید فراوان ترین تری ترپنوئید موجود در پوست سیب هستند. هدف از این پژوهش، تعیین خاصیت ضد جهشی و ضد سرطانی اورسولیک و اولئانولیک اسید در برابر ماده جهش زای آزید سدیم با استفاده از میکروزوم و تست ایمز است. مواد استفاده شده در این پژوهش اورسولیک اسید و اولئانولیک اسید به صورت پودر سفیدرنگ و محلول در استن هستند. باکتری مورد استفاده در این آزمون، سویه ای از سالمونلا تیفی موریوم (TA100) است که یک جهش انتخابی در اپرن هیستیدین خود دارد. همچنین با افزودن میکروزوم کبد موش اثر ضد سرطانی این دو ماده نیز تایید شد. درصد بازدارندگی به دست آمده در حضور میکروزوم (s9) برای اورسولیک اسید 83 درصد و برای اولئانولیک اسید 4/76 درصد بود. (در غیاب s9 این مقدار در اورسولیک اسید 6/77 درصد و برای اولئانولیک اسید 8/69 درصد است.) بنا بر این حضور ماده ضد جهش اورسولیک و اولئانولیک اسید در کنار ماده جهش زا، مقدار جهش برگشتی را کاهش می دهد و از آن جا که بازدارندگی بیش از 40 درصد به عنوان ضد جهش قوی شناخته می شود٬ نتایج این پژوهش نشان می دهد که پوست سیب دارای تری ترپنوئیدهایی با خاصیت ضد جهشی و ضد سرطانی قوی است که این خاصیت در اورسولیک اسید نسبت به اولئانولیک اسید بیش تر است.
    کلیدواژگان: پوست سیب، سالمونلا تیفی موریوم، اولئانولیک اسید، اورسولیک اسید، خاصیت ضد جهشی و ضد سرطانی
  • غدیره میرابوالقاسمی، محمد طهماسب صفحه 613
    این پژوهش به منظور بررسی اثرات بیولوژیک محدوده C نور ماورای بنفش (UVC) بر لارو های اینستار سوم دروزوفیلا ملانوگاستر انجام شده است. بدین منظور نمونه های لارو هتروزیگوت se، e / + + (سپیا و ابونی) در مدت زمان های کوتاه (از5 الی 35 ثانیه) در معرض نور UV با طول موج 254 نانومتر قرار داده شدند. در این تحقیق تغییرات مورفولوژیک ایجاد شده در مگس های بالغ، میزان مرگ و میر و همچنین تاثیر UV بر فراوانی افراد نوترکیب (فنوتیپ se و e) در نسل بعد بررسی گردید. نتایج به دست آمده از تحقیق حاضر نشان داد، اشعه UVC در زمان های کوتاه موجب ناهنجاری هایی در خصوصیات ظاهری مگس های بالغ، نظیر آسیب های کوتیکولی شکمی و نیز پاها و بال های ناهنجار گردیده است ولی بر روی فراوانی افراد نوترکیب ژنی بدون تاثیر بوده است. از همین روی، به نظر می رسد میزان اشعه به کار رفته تنها بر بخش های سطحی لارو و محدوده ای ازدیسک های زایا اثر گذاشته باشد.
    کلیدواژگان: دروزوفیلا ملانو گاستر ٬ نور ماورای بنفش (UVC) ٬ ناهنجاری های مورفولوژیک
  • محمود نفیسی بهابادی، مهدی سلطانی، علی فلاحتی مروست صفحه 625
    تاثیر شوری آب بر رشد، درصد بقا و عامل های بیوشیمیایی خون ماهیان جوان قزل آلای رنگین کمان1 با وزن اولیهٔ 61/4 ± 29/50 گرم در دمایC2±15 بررسی شد. ماهیان جوان به مدت 10 روز و به تدریج به شوری آب سازگار شدند. سپس آزمایش های مربوط به مدت 50 روز ادامه یافت. شاخص های رشد و برخی عامل های بیوشیمیایی خون، قبل از شروع عادت پذیری به آب شور و 1، 10، 25 و 50 روز پس از معرفی به شوری های مختلف (صفر، 40،30،20،10 گرم در لیتر) بررسی شدند. این آزمایش در قالب طرحی کاملا تصادفی با 5 تیمار شوری و هر تیمار با 3 تکرار و برای هر تکرار تعداد 40 قطعه ماهی در نظر گرفته شد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که با افزایش میزان شوری آب تا 20 گرم در لیتر شاخص های رشد، شامل وزن نهایی، میزان رشد روزانه، ضریب رشد ویژه، راندمان تبدیل غذا و میزان بازماندگی کاهش یافت و در شوری های بیش از 20 گرم در لیتر تلفات دسته جمعی مشاهده شد. داده ها اختلاف معنی داری را در سطح % 95 نشان دادند (05/0> P). با افزایش میزان شوری عامل های بیوشیمایی خون شامل اسمولاریته، کلرینیتی، گلوکز، کورتیزول، تری یدو تیرونین و تیروکسین خون افزایش یافت (05/0>P). یافته های این تحقیق نشان می دهد که امکان پرورش این گونه در این وزن در آب هایی با شوری تا 20 گرم در لیتر امکان پذیر است، اگر چه میزان رشد در این شرایط کم تر از آب شیرین است.
    کلیدواژگان: ماهی قزل آلای رنگین کمان، شوری آب، شاخص های رشد، درصد بقا، عامل های بیوشیمیایی خون
|
  • Page 559
    Many investigations have been carried out to produce ectomycorrhizas on the growth and nutrent absorption of plants. However, no investigations has been carried out on the effect of ectomycorrhizas on nutrient contents of pistachio Badamy, when mycorrhzal (M) and Non-mycorrhizal (NM) plants exposed to different amounts of Mg. To study the resistance role of ectomycorrhizal Pistachio plants exposed to excess Mg, mycorrhizal (M) and Non-mycorrhizal (NM) plants of pistachio var Badami were grown at axenic condition and were treated with different levels of Mg (MgSo4) prepared as a Hogland nutrient solution with 1/2 concentration. The colonization rates of the plants with Agaricus bisporus and mineral nutrient contents in roots and shoots were measured and statistically compared. The results showed the increasing of mycorrhizal colonization as Mg increased in the medium. Mycorrhizal plants had higher Mg, Ca, P, k, Fe, Na, Mn, Zn, Cu contents at high levels of Mg treatment. At low amounts of Mg, K, Fe, Mn, Cu contents of NM plants were higher than M plants.
  • Page 571
    In this study, tree and shrub species that planted in the streets, parks and other landscaping of Hamedan were studied and counted. Results indicated the presence of 20 Families, 32 genera and 37 species in the studied area. From 26 tree species that was planted, 12 species were non-indigenous and others were native. Eleven shrub species were determined out of which nine were non-native and only two species were recognized as native species. From 37 species that were observed in different parts of the city, nine were native or non-native and could grow without direct effects of the man. From those, some are introduced as Neophyte species that are indicated following as bolded: Acer negundo L., Ailanthus altissima (Mill.) Swingle, Robinia pseudoacacia L., Armeniaca vulgaris Lam., Fraxinus rotundifolia Miller, Juglans regia L., Morus alba L., Ulmus minor Miller, Populus nigra L. var. pyramidalis. The presence and dispersal of indigenous and neophyte shrub species indicates that these species have potential to select some biotypes inside the city, without direct control of man for their survival (specially in segetal environments). The presence of naturalized species indicates the fact that if proper environment are selecteded for them, they are able to survive under extensive control and cost-effective conditions. In this case, it is possible to prepare appropriate and naturalized environment for the groups of animal and plants.
  • Page 583
    Nickel is one of the essential elements (micronutrients) for plant growth. In this study, the effects of different concentrations of nickel, (0, 40, 80, 160, 320, 640 and 1280μ M) and some environmental factors such as pH and Ca2+ concentration on the growth of seedlings of four wheat cultivars (Sardari, Zarrin, Alamout and C-73-20) were investigated. Moreover, the impact of high concentration of Ni on root sugar secretion has been assessed using sulphuric-phenol method. The results indicated that Alamout was more resistant than the other cultivars regarding to nickel stress. On the other hand, root and shoot tissues showed different growth responses to Ni and radical growth was more sensitive than shoot growth. Decreased pH increased the impact effect of nickel on shoot and root growth. Our study showed that increasing Ca2+concentration decreases Ni toxicity. Finally, Ni inhibited the leakage of soluble sugars from root tissue.
  • Page 593
    The effect of various CuCl2 concentrations at rosette stage on protein level, catalase and peroxidase activities of leaf and root of two canola cultivars were studied under greenhouse conditions. The experiment was conducted as factorial in completely randomized design with 4 replications and 4 treatments (0, 100, 300, and 500µM CuCl2). In general, protein concentration and catalaze and peroxidase activities were increased with increasing CuCl2 concentration. This enhance was more in PF cultivar than Hayola, and was more in root than leaf. Thus, it seems that PF cultivar has more ability in protein biosynthesis and antioxidant enzymes activation in compare with Hyola in stress conditions. Therefore, PF can be introduced as a cultivar with more tolerance to cupper stress, in compare with Hayola cultivar.
  • Page 603
    The Ursolic Acid and Oleanolic Acid presented in apple peels have a potential antioxidant acivity. Antiprolifertive acivity of the triterpenoids against human liver cancer cells, breast cancer cells and colon cancer ells is evaluated. In this study, we have used Ursolic Acid and Oleanolic Acid which are predominant isolated triterpenoids of the apple peels.. The purpose of this study is to determine antimutation and anticarcinogen effect of Ursolic Acid and Oleanolic Acid against Sodium Azide mutagen substance by the use of Microsome and Ames test. These substances were white powder and soluble in Acetone and bought from sigma company. The bacterium used in this test is a strain of Salmonella thyphimurium (TA100) that carries a selective mutation in its Histidine Operon. We also added Microsome to improve anticancer activity of this two triterpenoids. In this study, inhibition percentage from mutation was 83% for ursolic acid and 76.4 % for oleanolic acid in presence of Microsome (and 77.6 % for Ursolic Acid and 69.8 % for Oleanolic Acid in absence of Microsome). Therefore, presence of anti mutation Ursolic Acid and oleanolic acid along with mutagen substance reduced quantity of back mutation and Inhibition over 40 % recommended as a powerful antimutation substance. Therefore, apple peel has large amount of active Phytochemicals, with Antimutation and Anticarcinogen activity and Ursolic Acid has more antimutation activity than Oleanolic acid.
  • Page 613
    This study was performed to investigate the effects of ultraviolet light (UVC) on the third instar larvae of Drosophila melanogaster. To address such effects, double heterozygote larvae for two linked genes sepia and ebony (se e/++) were exposed to UV light at the wavelength of 254 nm in different exposure times (5-35 seconds). Our study showed that the UVC exposure induced a series of significant morphological abnormities in adult flies which had received radiation in their larval life-time. Short exposure times of UVC caused abnormalities in adult flies such as abdominal cuticular damages and abnormal legs and wings, but had no significant effect on the rate of gene recombination. Therefore, it seems the time of exposure which was used in this research affected some imaginal discs and histoblasts on the larvae.
  • Page 625
    Effect of salinity was studied on the growth, survival and blood biochemical variables of juvenile rainbow trout (Oncorhynchus mykiss (weighing 50.29 ± 4.61 g at water temperature 15±2 ˚C. Fourthy fish in three replicate were gradually acclimatized to salinities zero (control), 10, 20, 30 and 40 ppt for 10 days. The experiment was then run for 50 days using a commercial trout feed. The obtained results showed that with increasing in the salinity the growth factors of rainbow trout including (weight gain, daily growth rate, specific growth rate and feed conversion efficiency) decreased (P<0.05). At salinity above 20 ppt significant mortality occurred compared to control group (P<0.05). Also with increasing in salinity, the blood biochemistry including osmolality, chlorine, sugar, cortisol, tri-iodo thyronin(T3), and thyroxine [Tetra – iodo – thyronin (T4)] increased (P<0.05). Based on the results obtained it possible to grow the rainbow trout juvenile of about 50 g at the salinity up to 20 ppt, although the growth rate of the fish is less than that in the fresh water.