فهرست مطالب
فصلنامه علوم اجتماعی
سال هجدهم شماره 4 (پیاپی 55، زمستان 1390)
- تاریخ انتشار: 1390/12/14
- تعداد عناوین: 7
-
-
صفحه 1در این نوشتار به کارو حرکت از دیدگاه عام و فلسفی و رشته های گوناگون علوم اجتماعی پرداخته شده است و سپس از دیدگاه زیست شناسی و علم اقتصاد کار از غیر کارتفکیک شده و پس از این تعاریف و طبقه بندی ها،مولف کوشیده از یک سو فرهنگ تولیدی و فرهنگ کار امروز ایران را با دیروز آن در ارزش گذاری ها و حرمت کار و وجدان کاری و مسائل پیوسته با فرهنگ کار و تولید مقایسه کرده و از سوی دیگر فرهنگ ایرانی- اسلامی را با یک فرهنگ تاریخی موازی و تقریبا هموزن و شاخص که در عین آمیختگی ها در طول هزاره ها با یکدیگر، به دلایل ارتباطات و مبادلات معرفتی یادگیری و آموزش رسمی و غیر رسمی تجارت، جنگ و مهاجرت ها، در تعارض آشکار بوده اند را مقایسه کند. این مقایسه در اندیشه های فلسفه ایران و غرب و در آیین ها و ادیان آنها صورت پذیرفته است و سرانجام پس از آن مقایسه ها، مقاله با طرح یک پرسش بنیادی که چرا با وجود نگاه ویژه به کار در فرهنگ، تمدن و اندیشه های فلسفی و ادیان شرقی، ما مسلمانان و به ویژه ما ایرانیان امروزه از کار و کوشش بازمانده ایم وکشورهای غربی با وجود نفرت ها و دیدگاه های تاریخی خوارکننده کار و نظام های برده داری- استعماری شان، امروز به نسبت ما، چنین اهل کار و کوشش شده اند؟
-
صفحه 57از سالهای پس از جنگ جهانی دوم به بعد موضوع وحدت ملی و حق تعیین سرنوشت به یکی از موضوعات مهم دولتها، اقوام و صاحب نظران و اندیشمندان مسائل سیاسی و اجتماعی جهان تبدیل شده است. در ایران نیز در این مقطع زمانی موضوع وحدت ملی و حق تعیین سرنوشت یکی از موضوعات اساسی و مهم عرصه سیاسی بوده است. پیگیری این حق از طرف اقوام ایرانی که با سوء تفاهمات و تنشهایی نیز همراه بوده، مبتنی بر نگرش ها و کنش هایی بوده که آنها را از جنبش های تجزیه طلب کشورهای مستعمره در نیمه دوم قرن بیستم متمایز می کند چرا که به لحاظ تاریخی کشور ایران هیچ گاه مستعمره کشور دیگری نبوده و همه اقوام در دوره های مختلف تاریخی نقش پررنگی در اداره نظام سیاسی کشور داشته اند. مضاف بر این، اقوام ایرانی به دلیل همسازی عناصر هویت ملی و قومی اهداف تجزیه طلبانه و معطوف به تضعیف وحدت ملی را دنبال نکرده اند.
این مقاله با بهره گیری از روش مصاحبه عمیق با تعدادی از نخبگان قومی و نیز تحلیل ثانویه یافته های مطالعات صورت گرفته در زمینه هویت ملی و قومی، درصدد تبیین همسازی هویت قومی و ملی در ایران و تاثیر آن بر نگرش ها و کنش های معطوف به پیگیری حق تعیین سرنوشت از طرف اقوام ایرانی می باشد.
کلیدواژگان: ایران، وحدت ملی، هویت ملی، هویت قومی، حق تعیین سرنوشت -
صفحه 93مردانگی محصول کنش های متقابل در زندگی روزمره است که به لحاظ اجتماعی و فرهنگی برساخته می شود، مفهوم جنسیت و به تبع آن مردانگی بیشتر تحت تاثیر گفتمان های فرهنگی و اجتماعی است. این مقاله، با استفاده از روش کیفی، مصاحبه های فردی و گروهی و نمونه گیری هدفمند به سنخ شناسی مردانگی در اقوام استان گیلان پرداخته است. یافته های این پژوهش نشان می دهد که مردانگی متنوعی به لحاظ درون گروهی(در درون اقوام) و بین گروهی(بین اقوام) در مناطق مختلف استان گیلان وجود دارد. در کنارمردانگی هژمونیک (سنتی)، مردانگی نیمه سنتی، مردانگی مدرن، مردانگی پسامدرن و مردانگی حاشیه ای هم قابل مشاهده است. از نظر درون قومی، مردان در عین تشابه، با توجه به مکان زندگی، سطوح تحصیلی و سن متفاوتند. از نظر بین قومی نیز، مردان گیلک در مقایسه با مردان اقوام تالش، ترک و کرد متفاوت به نظر می-رسند. آن ها مردانگی را نه بر اساس قدرت و توان بدنی، بلکه در قالب عقلانیت و رفتار ملایم، توام با مهربانی و مساعدت در خانواده و موفقیت در امور اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی نشان می دهند.
کلیدواژگان: قومیت، مطالعات مردان، مردان قدیم، مردان جدید، مردانگی حاشیه ای -
صفحه 131مقاله حاضر در پی آن است که درکی از چگونگی بازنمایی روابط قدرت درون یکی از پر مخاطب ترین ژانرهای ادبی (رمان) به دست آورد. روابطی که نه به صورت آشکار بلکه به طور پنهانی درون سطرهای رمان گنجانده شده و گویای ذهنیت مستتر نویسندگان این رمان ها در مورد اقشاری بودند که در مقاله پیش رو با عنوان «دیگری» تعریف شده اند.
در مبانی نظری، ابتدا به موضوع بازنمایی وفرایند تولید معنا پرداخته شده است. سپس با تحلیل پیوند آن با نظریه گفتمان، معانی شکل گرفته در یک دوره تاریخی(پهلوی اول) به مثابه نظامی ارزیابی شده که معنا درون آن ساخته و پرداخته شده است. درمقاله نشان داده شده است که در این فرایند «دیگری» شکل می گیرد. مقاله حاضر، با تدقیق در چگونگی کاربست این مفهوم (دیگری) در نظریه های پسا استعماری و فرودست، به سوژه هایی اشاره کرده است که از طریق تمایز قائل شدن با «دیگری» و در مقام مقایسه با آنها، «خود» را هویت می بخشد. این دیگری های به حاشیه رانده شده، با رجوع به دوره تاریخی پهلوی اول و گفتمان مسلط ناسیونالیستی این دوران تعریف شده اند.
نتایج حاصل از مطالعه رمان ها که با استفاده از روش نقد ادبی در کنار تکنیک های تحلیل روایت (نظیر نکات گرامری و عنصر زمان روایت) به دست آمده است، به خوبی بیانگر نحوه اعمال قدرت از طریق بازنمایی است. اقشاری از جامعه ایران که با دلالت های نظری، به عنوان «دیگری» این نویسندگان معرفی شده اند، با موارد مطروحه در نظریات گفتمان شرق شناسی و مطالعات پسااستعماری تطابق دارند. در متون مورد مطالعه ویژگی هایی نظیر خروج از مرکز دیالوگ و پرت کردن آنها به محدوده غیر، تغییر جایگاه آنها از شخص به شی و صدور گزاره هایی کلی درباره فرودستان و تعمیم دادن این گزاره ها به تمام اقشار فرودست نسبت داده شده است.
کلیدواژگان: بازنمایی، گفتمان، شرق شناسی، خود، دیگری، پهلوی اول، رمان اجتماعی -
صفحه 171هدف این مقاله توصیف و تحلیل فرهنگ سیاسی احزاب و سازمان های سیاسی توسعه گرای ایران بر مبنای چارچوبی نظری است که در آن ابعاد موضوع با اهمیت متفاوتی ترکیب شده اند. در این چارچوب نظری تلاش شده تا به 16 گزینه طراحی شده، که بگونه ای هدفمند در جهت کشف فرهنگ سیاسی گروه های هدف، مشتمل بر چهار حزب و سازمان سیاسی پاسخ داده شود. بدین منظور میزان حجم نمونه در دو گروه طبقه بندی شده است؛ گروه اول نمونه ای مشتمل بر 385 سرمقاله مطبوعات وابسته به ارگانهای حزبی است، گروه دوم بر مبنای مصاحبه با 14 نفر از فعالان حزبی می باشد، که در دو حجم نمونه یاد شده داده ها با استفاده از روش تحلیل محتوا و روش کیفی تحلیل شده اند. نتایج نیز در بردارنده؛ شناخت فرهنگ سیاسی گروه های هدف و مقایسه آنها با یکدیگر، تعیین میزان و نوع همبستگی کارکردی فرهنگ سیاسی میان گروه های هدف در ارتباط با یکدیگر و شناخت نوع آسیب پذیری آنها است.
کلیدواژگان: توسعه سیاسی، فرهنگ سیاسی، اصلاح، تغییر، همبستگی کارکردی -
صفحه 216سوال اصلی این مقاله این است که آیا نظریه اینگلهارت که بین سطح توسعه یافتگی و میزان دینداری ارتباط برقرار می کند، قابلیت تبیین تغییرات دینداری در ایران را دارد یا خیر؟ از این رو، نظریه اینگلهارت چارچوب نظری این مطالعه قرار گرفت و دو فرضیه زیر از آن استخراج گردید:1) بین سطح توسعه اقتصادی- اجتماعی و میزان دینداری رابطه معکوس وجود دارد. 2) بین میزان نابرابری اقتصادی و میزان دینداری رابطه مستقیم وجود دارد. فرضیات مذکور بر اساس تحلیل ثانویه داده های موجود و با استفاده از تکنیک همبستگی و تحلیل رگرسیون مورد آزمون تجربی قرار گرفتند. نتایج بدست آمده نشان داد که ارتباط مستحکمی میان سطح توسعه اقتصادی- اجتماعی و نابرابری اقتصادی با میزان دینداری وجود ندارد. این نتیجه را می توان چالشی برای نظریات مذکورحداقل در سطح یک کشور محسوب نمود.
کلیدواژگان: سکولاریزاسیون، دینداری، توسعه اقتصادی، اجتماعی، نابرابری اقتصادی -
صفحه 244امروزه تلفن همراه در مقایسه با رایانه و فناوری های اینترنتی، به دلیل ارزانی و سهولت استفاده از آن، نفوذ بیشتری در زندگی اجتماعی، سبک زندگی و رفتار مصرفی مردم دارد. مقاله حاضر بخشی از پژوهشی است در راستای شناخت این مسئله که نوجوانان تهرانی در استفاده و دستیابی به تلفن همراه چگونه رفتار می کنند؟
چارچوب مفهومی بر اساس بررسی دیدگاه ها و مرور منابع تجربی تنظیم و در قالب آن، فرضیه های اصلی مطرح شده است. پژوهش به روش پیمایشی و با استفاده از پرسشنامه های خرد در مورد 387 نفر از نوجوانان 12 تا 18 ساله شهر تهران انجام گرفته است. نتایج پژوهش نشان می دهد که عواملی چون «میزان پایبندی به مذهب، جنس، میزان فضای عاطفی درون خانواده و معدل درسی» در گرایش نوجوانان به کارکردهای مطلوب یا نامطلوب تلفن همراه موثر است. همچنین یافته ها نشان می دهد که استفاده از امکانات جانبی تلفن همراه، به «پیامک و بلوتوث» تعلق دارد. در ذخیره سازی محتوای گوشی تلفن همراه، «جوک و سرگرمی» بیشترین و«علمی- آموزشی» کمترین علاقه را در میان نوجوانان به خود اختصاص داده اند. میان گرایش دختران و پسران به این اولویتها نیز تفاوت معنادار وجود دارد. غالب نوجوانان از سیم کارت اعتباری استفاده می کنند. بسیاری از آنها اعتیاد موبایلی دارند و بویژه از تلفن همراه برای دوستیابی با جنس مخالف، استفاده می کنند.
کلیدواژگان: تلفن همراه، نوجوانان، استفاده و رضامندی، اعتیاد موبایلی، کارکرد و کژ کارکرد
-
Page 1Relation of Work and Social System in Iranian Islamic, Greek, Roman, Jewish and Christian Philosophies and Religions In this article firstly study motion and work from general philosophical perspective and social science discipline viewpoint. Secondly from biological and economic perspective, work is separated from non-work. Then author tries to compare today’s productive culture and work culture with past in the cases of work value and commitment. Also compare Iranian Islamic culture with parallel historical culture, which although both interconnected, there have been in obvious controversy because of knowledge communication, formal and informal education of business, war and emigration. This comparison based on Iranian and Western thoughts, rituals and religions asks why we as Iranian don’t work and attempt very much while traditionally there has been a specific attention to work in Iranian Islamic culture, civilization and philosophical thoughts. In contrast western countries do their best and attempts seriously although historically have hated work and employed slavery and colonial systems.
-
Page 57Since World War II, Iranian ethnics as the other ethnics in the world have followed their rights of determining fate. Their attempts in this way were based upon attitudes and actions that distinguished them from secessionist movements in colonies in the second half 20th century. This is because Iran was never a colony and all of the Iranian ethnics have had a significant role in managing Iran's political systems during all of the historical periods. In addition, because of compatibility of ethnic and national identity, Iranians ethnics have not followed secessionist goals.This essay wants to explain compatibility of ethnic and national identity in Iran and its effect on attitudes and action towards following self-determination right by using depth interview with elites and secondary analysis of post studies in ethnics and national identity.Keywords: Iran, national unity, national identity, ethnic identity, self, determination
-
Page 93Masculinity as the result of interaction in everyday life is constructed socially and culturally. Using a qualitative method and purposive sampling, this article is trying to show masculinity typology among ethnics of Guilan province through individual and group interviews.The research findings show that we are facing intra- group (intera-ethnic) and inter-group (inter-ethnic) divers masculinity in different regions of Guilan province. So, there are various masculinities in Guilan province such as: Hegemonic (Traditional) masculinity, semi-traditional Masculinity, modern Masculinity, postmodern (post-feminism) Masculinity and marginal Masculinity.In the case of intera-group masculinity, despite of their similarities, they are different due to their place of living, educational levels, age and etc. In the case of inter-group masculinity, Gilaki men compared to Taleshi, Turkish and Kurdish men seem to be totally different. They show their masculinity not by strength and physical power, but by rationality, mild behavior coupled with compassion and assistance to the family and success in economic, social and cultural issues.Keywords: ethnicity, old men, new men, marginal masculinity
-
Page 131This article tries to provide a representation of power relations in Novel as one of the most popular literary genre. As latent relations, they signify covert subjectivity of authors about those we call them others in this paper.In literature review firstly representation and process of production of meaning are reviewed. Then by referring to discourse analysis, the formed meanings in a historical era (first Pahlavi) as a system in which meaning was created were studied. In article it is manifested that how “other” was formed in this process. Also taking in to account the way of using this concept (other) in post colonialism theories, this article points to subjects that find its identity through differentiate and compare itself from “other”. Referring to historical period of Pahlavi and dominant nationalistic discourse of that era, these marginalized “other” is defined. Using literature criticisms along with techniques of narrative analysis (such as grammatical points and time of narration) illustrate exercising power through representation well. Those who are known as other in this article are compatible well with what are mentioned in theories of orientalism and post colonialism studies. Features of the studied texts include exiting from center of dialog, throwing them to the “other” area, changing its position from person to thing, issuing general statement about Inferior people and generalizing that to all of strata of inferior people.Keywords: representation, discourse, orientalism, self, other, first Pahlavi, social novel
-
Page 171The main aim of this article is describing and analyzing political culture of Iranian expansionist political parties and organizations based on a theoretical pattern in which aspects of issue with different importance are combined. In such framework, this article tries to answer to 16 designed options, which are constructed to explore the political culture of the target groups, including four political parties and organizations. In order to approaching our goal, the sample has been categorized in to two groups. The first group consists of 385 headlines of newspapers, which were depended to the organizations of parties. The second group is based on interview with 14 active persons in the parties. The data is analyzed by using content analysis and qualitative method. Results show identification of the political culture of the targeted groups and their comparison with each other, determination of degree and kind of functional correlation of political culture between targeted groups in relation to each other and identification of type their vulnerability.Keywords: political development, political culture, reform, change, functional correlation
-
Page 216The main question of the present paper is whether the theory of Inglehart regarding the level of development and degree of religiosity is capable of explaining variance of religiosity in Iran. Based on the Inglehart’s theory as theoretical framework of the present paper, two hypotheses have been formulated: 1) There is negative relationship between the level of socio-economic development and level of religiosity; 2) There is a positive relationship between economic inequality and levels of religiosity. The mentioned hypotheses have been tested and analyze based on the existing secondary data, using correlation and regression techniques. The results showed that there are no strong relations between the level of socioeconomic development and economic inequality with the level of religiosity. This result can be a challenge for the application of the this theory at macro level to the situation of Iran.Keywords: secularization, religiosity, socioeconomic development, economic inequality
-
Page 244Nowadays, cellar phones have more influence on people's lifestyle and consuming behavior than personal computers or internet technologies due to their affordability and ease of use. The present study is part of a larger study on how Tehran 's youngsters treat cellar phones. Major hypotheses have been presented based on a conceptual framework established through a review of empirical theories and sources. The study is survey style, conducted through small scale questionnaires administered to 387 youngsters in Tehran aging 12 to 16. The results show that such factors as levels of adherence to religion, gender, family conditions and school marks influence the youngster's inclination either to make favorable or unfavorable use of cellar phones. The findings also show that use of among cellar accessories, SMS and Bluetooth are more popular with the youngsters. It is also shown that among cellar contents, 'jokes and funny material's are more popular while 'scientific and educational material's are paid lesser attention. Moreover, there is a meaningful difference between male and female users concerning the cellar contents. The study shows youngsters mostly use credit simcards and a majority of them suffer addiction to use of their cellar phones.Keywords: Youngsters, cellar phone, uses, gratifications, cellar addiction, use, misuse
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.