فهرست مطالب

علوم و فنون دریایی - سال نهم شماره 3 (پاییز 1389)

مجله علوم و فنون دریایی
سال نهم شماره 3 (پاییز 1389)

  • تاریخ انتشار: 1389/10/11
  • تعداد عناوین: 8
|
  • نعمت الله محمودی، حسام عبدی، بهرام فلاحتکار صفحه 4
    تاثیر نوکلئوتیدجیره در سطوح مختلف بر برخی شاخص های هماتولوژی و بیوشیمیایی خون بچه ماهی کپور معمولی (Cyprinus carpio) با وزن متوسط g2/0±54/7 به مدت 8 هفته مورد مطالعه قرار گرفت. آزمایش درون مخازن 300 لیتری با تراکم ذخیره سازی 20 عدد ماهی انجام شد. نوکلئوتید جیره در 5 سطح صفر، 1/0، 2/0، 3/0 و 4/0 درصد به جیره غذایی افزوده شد. آزمایش در 3 تکرار در نظر گرفته شد. غذادهی در حد سیری طی دوره پرورش و 5 بار در روز انجام شد. بعد از 8 هفته، شاخص های بیوشیمیایی خون شامل گلوکز، تری گلیسرید، پروتئین کل و آلبومین در ماهیان تغذیه شده با نوکلئوتید جیره در مقایسه با گروه کنترل اختلاف معنی داری را نشان ندادند (P>0.05). درحالی که از نظر مقدار کلسترول اختلاف معنی داری مشاهده شد (P˂0.05). بیشترین مقادیر شاخصهای بیوشمیایی خون در سطح 2/0% نوکلئوتید جیره مشاهده شد. در شاخص های هماتولوژی، مقادیر هموگلوبین و هماتوکریت در ماهیان تغذیه شده با نوکلئوتید جیره افزایش معنی داری را نشان دادند (P˂0.05). اما اختلافی در تعداد گلبول سفید و میانگین درصد هموگلوبین در یک گلبول قرمز بین تیمارها مشاهده نشد (P>0.05). نتایج این آزمایش نشان داد که نوکلئوتید جیره با تاثیر بر عملکرد فیزیولوژیک بچه ماهی کپور معمولی، می تواند پارامترهای مختلف بیوشیمیایی و هماتولوژیک را تغییر داده و در برخی سطوح باعث اثرات مثبتی گردد.
    کلیدواژگان: نوکلئوتید جیره، هماتولوژی، بیوشیمی خون، کپور معمولی
  • حمید نویریان، اکبر نصرالله زاده، مجید موسی پور شاجانی صفحه 13
    به منظور بررسی اثر مقادیر مختلف پروتئین بر رشد فیل ماهی جوان، 5 جیره نیمه خالص حاوی 20، 25، 30، 35 و 40 درصد پروتئین (D1 تا D5) با چربی برابر (71/0±5/11 درصد) در نظر گرفته شد. این آزمایش به مدت 8 هفته جهت تعیین سطح مطلوب پروتئین فیل ماهیان جوان (29/2±40 گرمی) انجام شد. تعداد 225 قطعه ماهی بطور تصادفی بین 15 مخزن 500 لیتری فایبرگلاس که 400 لیتر آبگیری شده بودند، توزیع گردیدند. شاخص های رشد مانند افزایش وزن WG، رشد ویژه SGR، ضریب تبدیل غذا FCRو درصد بقاء در سطوح پروتئینی 35 و 40 درصد (D4و D5) از مطلوبترین وضعیت برخوردار بودند و اختلاف بارزی با سایر تیمارها نشان دادند (P˂0.05). ضریب بازده پروتئین (PER) در جیره شماره 4 با 35 درصد پروتئین در بهترین شرایط بود. ماهیان تیمارهای D1 و D2 با 20 و 25 درصد پروتئین از رشد ضعیفی برخوردار بوده و با سایر تیمارها اختلاف بارزی نشان دادند (P˂0.05). ترکیب شیمیایی لاشه ماهی با افزایش سطح پروتئین در جیره های D3، D4 و D5 بهبود یافت. این مطالعه نشان داد برای رشد و بقاء فیل ماهی جوان سطح پروتئین 35 درصد مورد نیاز است.
    کلیدواژگان: فیل ماهی، Huso huso، پروتئین، شاخص رشد، ترکیب شیمیایی لاشه
  • سید مهدی امینی نسب، بهروز بهروزی راد، علیرضا ریاحی بختیاری صفحه 21
    این مطالعه حاصل تحقیق و پژوهش از اردیبهشت تا شهریور ماه 1382 می باشد. یک گروه پرستوی دریائی گونه سفید در آب بندان زرین کلا (930 جفت) و دو گروه در آب بندان مرزون آباد (1390 جفت) زادآوری داشته اند، و آشیانه ها به صورت شناور روی سطح آب و پوشش های گیاهی Nymphaeaalaba sp ساخته شده است. برخی از پارامترهای مهم انتخاب آشیانه بر اساس مشاهدات و اندازه گیری ها در منطقه مثل اندازه آشیانه، عمق آب در پای آشیانه و فاصله مرکز آشیانه از نزدیک ترین آشیانه مجاور با هدف شناخت مطلوبیت زیستگاه به طبقات مختلف تقسیم بندی شدند. بیشترین طول آشیانه، عرض آشیانه و طول گودی آشیانه به ترتیب 65/13±06/36، 89/12±53/34، 57/1±32/10سانتی متر در آب بندان زرین کلا، بیشترین ضخامت آشیانه از سطح آب، عمق گودی آشیانه و عمق آب در پای آشیانه به ترتیب 46/0±85/3، 31/0±73/1، 06/7±33/186 سانتی متر در گروه اول جوجه آور آب بندان مرزون آباد و بیشترین فاصله از آشیانه مجاور 32/3±16/4 متردرگروه دوم جوجه آور آب بندان مرزون آباد بود. در آب بندان زرین کلا و گروه های اول و دوم مرزون آباد به ترتیب اختلاف معنی داری بین موفقیت زادآوری با اندازه آشیانه، عمق آب در پای آشیانه، فاصله از آشیانه مجاور مشاهده نشده است.
    کلیدواژگان: آشیانه سازی، زادآوری، پرستوی دریائی گونه سفید، آب بندان، مازندران
  • احسان صادقی، علی الماسی، سمیه بهلولی اسکویی صفحه 30
    لیستریا مونوسایتوجنز باکتری بیماریزا فرصت طلبی است که عفونت های حادی بنام لیستریوزیس را در حیوانات و انسان باعث می شود. این باکتری هم چنین از شایعترین باکتری های ایجاد کننده مننژیت نیز می باشد که از طریق غذاهای آلوده مانند پنیر، سبزیجات خام، سالاد و ماهی به انسان انتقال می یابد. یکی از راه های کنترل وضعیت میکروبی مواد غذایی شمارش کلی میکروب های هوازی می باشد که در این پژوهش به آن پرداخته شده است.
    برای ارزیابی آلودگی لیستریایی دویست وشصت ماهی تازه و کامل از فروشگاه های عرضه ماهی سطح شهر کرمانشاه جمع آوری شدند. از مجموع 260 ماهی تازه، 160 عدد ماهی قزل آلای رنگین کمان از گروه ماهیان سرد آبی و 100 عدد کپور معمولی از گروه ماهیان گرم آبی بودند. با به کارگیری دستور العمل کانادایی اصلاح شده FDA، تمام ماهیان برای وجود لیستریا مونوسایتوجنز آزمایش شدند. هم چنین تمامی نمونه ها به کمک محیط کشت پلیت کانت آگار برای شمارش باکتری های مزوفیل هوازی مورد ارزیابی قرار گرفتند.
    نتایج این آزمایشات نشان داد که شیوع لیستریا مونوسایتوجنز در فروشگاه های عرضه ماهی سطح شهر کرمانشاه به ترتیب 15 درصد در قزل آلای رنگین کمان و 18 درصد در کپور معمولی می باشد. هم چنین 35 درصد نمونه های ماهی قزل آلا و48 درصد نمونه های ماهی کپور معمولی شمارش کلی بیش ازcfu/gr 107 داشتند. با توجه به نتایج به دست آمده در این بررسی کنترل بهداشت در عرضه و نحوه مصرف این محصولات از قبیل تخلیه امعا و احشا و پخت مناسب ضروری می باشد.
    کلیدواژگان: لیستریا مونوسایتوجنز، قزل آلای رنگین کمان، کپور معمولی، کرمانشاه
  • علیرضا صفاهیه، مطهره محمدی صفحه 36
    فلزات سنگین از آلاینده های پایداری هستند که پس از ورود به اکوسیستم های آبی، می توانند وارد زنجیره غذایی شده و سبب بروز مشکلات برای موجودات آبزی و حتی انسان شوند. رسوبات محل نهایی تجمع فلزات سنگین هستند. تعیین پراکنش و غلظت این عناصر در رسوبات و مقایسه آن با استاندارد های موجود می تواند وضعیت زیست محیطی منطقه را از نظر آلودگی به فلزات سنگین مشخص نماید. به منظور برآورد سطح ناپاکی رسوبات بین جزرومدی بحرکان، نمونه برداری از رسوبات این منطقه، از 5 ایستگاه مختلف و از ناحیه بین جزرومدی توسط گرب و طی چهار فصل از تابستان 86 تا بهار 87 صورت گرفت.پس از انتقال رسوبات به آزمایشگاه، نمونه های رسوب هضم شده و غلظت فلزات در آنها توسط دستگاه جذب اتمیUnicamمدل 919، اندازه گیری گردید. نتایج حاصل نشان داد که ترتیب غلظت فلزات در رسوب ایستگاه های مختلف در چهار فصل به صورت کادمیوم< مس< سرب بود. غلظت فلز مس درفصل های تابستان، پاییز، زمستان و بهار به ترتیب 77/23-54/21، 80/22-93/20، 04/24-48/22 و 73/23-54/21 میکروگرم بر گرم بوده است. غلظت سرب نیز در فصل های تابستان، پاییز، زمستان و بهار به ترتیب 06/57-70/41، 53/48-61/37، 89/63-36/55 و 77/58-82/46 میکروگرم بر گرم در تمام ایستگاه ها بوده است. همچنین در فصل های تابستان، پاییز، زمستان و بهار غلظت فلز کادمیوم به ترتیب 18/2-85/1، 08/2-72/1، 32/2-2و 04/2-85/1 میکروگرم بر گرم بود. غلظت این فلزات در فصل زمستان نسبت به بقیه فصل ها بیشتر بود. در بین ایستگاه های مطالعه شده بیشترین غلظت فلزات در نزدیک دهانه رودخانه زهره اندازه گیری شد. غلظت فلزات از تعدادی از استاندارد های موجود بیشتر می باشدکه به نظر می رسد دلیل عمده آن فعالیت های انسانی باشند. با توجه به افزایش جمعیت و صنایع در اطراف این منطقه با ارزش شیلاتی، پایش زیست محیطی منظم آن توصیه می گردد.
    کلیدواژگان: فلزات سنگین، رسوبات، ساحل بحرکان
  • امیر سعید نورامین، منصور کیانی مقدم، علیرضا موذن جهرمی صفحه 49
    ترمینال های مدرن کانتینری همه روزه پذیرای هزاران کانتینر جهت واردات، صادرات و یا عبور ترانزیتی می باشند. به دلیل کثرت تردد و وجود ترافیک و ازدحام در بنادر، عملیات بارگیری، تخلیه و یا جابجایی این محموله های کانتینری زمان و هزینه های قابل توجهی را بر بنادر تحمیل می کنند. در بنادر پیشگام و موفق عموما استفاده از تجهیزات و جرثقیل های بیشتر و یا سریعتر در داخل محوطه ترمینال به عنوان روشی برای رفع این معضل اتخاذ می شود.
    با توجه به انواع جرثقیل های متداول در محوطه های عملیاتی ترمینال های کانتینری مدرن دنیا، اساس این تحقیق پیشنهاد کاراترین جرثقیل محوطه ای برای عملیات کانتینری در ترمینال کانتینری بندر شهید رجایی با استفاده از روش تصمیم گیری چند شاخصی (MADM) و حل آن با روش تحلیل سلسله مراتبی فازی (FAHP) می باشد.
    روش پیشنهاد شده و نتایج به دست آمده در این تحقیق، ابزار تصمیم گیری مناسبی برای استراتژیست ها و مدیران بنادر و ترمینال های کانتینری در تدوین سیاست های کلان خواهد بود.
    کلیدواژگان: ترمینال کانتینری، جرثقیل محوطه ای، عملیات کانتینری، تحلیل سلسله مراتبیفازی
  • کامران لاری، امیر حسین بابابیک صفحه 63
    رسوبگذاری در کانالهای دریانوردی بصورت یک مشکل عمده برای مسئولان بندری تبدیل گردیده است. این مسئله منجر به تحمیل هزینه های سنگین جهت لایروبی می گردد. این تحقیق در مورد پیش بینی نرخ رسوبگذاری در کانال دسترسی به بندر امام خمینی می باشد با در نظر گرفتن داده های میدانی جریان و موج در 5 ایستگاه در کانال دسترسی نرخ رسوبگذاری با استفاده از روش های بایکر، ون راین و واتانابه تخمین زده شده است و با بررسی نقشه های هیدروگرافی و حجم لایروبی انجام شده مقدار رسوبگذاری در کانال دسترسی)000076/0 (بدست آمد. با بررسی نتایج ضرایب بدون بعد 88/0= برای مدل بایکرو 86/0= برای مدل ون راین 7/1= برای مدل واتانابه محاسبه شد. منحنی های دانه بندی رسوبات کانال دسترسی و اطراف آن نشان داد که جنس بستر عموما از مواد ریزدانه و همچنین ماسه تشکیل یافته است.
    کلیدواژگان: انتقال رسوب، کانال دسترسی، بندر امام خمینی
  • نگین درخشش، احمد سواری، بابک دوست شناس*، سیمین دهقان مدیسه، عبدالمجید دورقی صفحه 72

    این تحقیق در منطقه ی استقرار سازه های مصنوعی واقع در سواحل بحرکان، استان خوزستان، در طی چهار فصل از بهار 1388 تا زمستان 1388 انجام پذیرفت. نمونه برداری با کمک غواص در عمق 12 متری و به صورت تصادفی با انداختن کوادراتm 25/0×25/0 انجام شد. در مجموع 4 ایستگاه جهت نمونه برداری در نظر گرفته شد، یک ایستگاه در محل سازه های قدیمی(D) و سه ایستگاه در محل سازه های جدیدتر (A،BوC) انتخاب شد. سپس نمونه های جمع آوری شده در الکل اتانول 90% فیکس و به آزمایشگاه منتقل شدند و پس از تخمین میزان توده ی زنده آنها در فصول مختلف شاخص های تنوع، غالبیت و غنای گونه ای در فصول و سطوح مختلف ایستگاه ها برای گونه های اسفنج محاسبه گردید. در مجموع بیشترین میزان تنوع گونه ای در فصل زمستان و در ایستگاهD ثبت شد. در نهایت، نتایج حاصل از آنالیز PCA، نیز بیانگر تفاوت در سطوح مختلف سازه ها از لحاظ میزان تنوع گونه ای بوده است که این نتایج توسط آنالیز خوشه اینیز تایید شده است.

    کلیدواژگان: اسفنج، شاخص های اکولوژیک، سازه های مصنوعی، بحرکان
|
  • Nemat Mahmoudi, Hosam Abedi, Bahram Falahatkar Page 4
    A feeding trial was conducted in order to evaluate the effects of dietary nucleotides at levels 0, 0.1, 0.2,0.3 and 0.4% on blood biochemical and haematological parameters of common carp (Cyprinus carpio). Experimental diets were fed to the juvenile fish (7.54±0.2g) for a period of 8 weeks. The experiment was carried out in triplicates in 300l tanks each containing 20 fish and fed five times a day to satiation.Results of this study showed that the addition of dietary nucleotide led to significant increase in blood biochemical parameters including glucose, total protein, albumin and triglyceride contents (p<0.05), whereas no significant difference was observed in total cholesterol (p>0.05). Haematological parameters including Hb and HCT in fish fed dietary nucleotide were significantly higher. There were no significant differences in WBC and MCHC between the treatments (p>0.05). Also no significant difference was observed in fianl weight gain among the treatments. Our results indicated that dietary nucleotide could, to certain extent, affect physiological responses in common carp.
  • Hamid Noverian, Akbar Nasrollahzade, Majid Mousapour Shajani Page 13
    The effect of different levels of protein on the growth performance of juvenile Beluga was studied using five semi – purified, isolipid (11.5 ± 0.71%) diets containing 20, 25, 30, 35 and 40 % protein (D1 to D5). This experiment was conducted for 8 weeks duration in order to ascertain the optimum level of protein requirements for experimental juvenile Beluga (40 ± 2.29g). Two – hundred and twenty five fishes were randomly distributed between 500L fiberglass tanks, filled with 400L of freshwater. Fish performance in the terms of WG, SGR, FCR and survival rate were best and significantly different(P<0.05) at 35 and 40% protein levels (D4 and D5). However, protein efficiency ratio (PER) was best in the diet D4 with 35% protein level. Growth performance was poor in D1 and D2 at 20 and 25% protein levels (P<0.05). Body composition improved with increasing protein levels. In diets D3, D4 and D5 significantly (P<0.05) higher protein and lipid deposition with lower moisture and ash content were observed. This study indicated that a minimum level of 35% protein is required for optimum growth in Beluga.
  • Seyed Mehdi Amini Nasab, Behrooz Behroozi Rad, Ali Reza Riahi Bakhtiari Page 21
    This study is a result of activities and research carried out during May–September, 2003. One breeder group of Whiskered Tern (Chlidonias hybridus) (930 pairs) in Zarrinkola Ab-bandan and two breeder group (1390 pairs) in Marzoonabad Ab- bandan were investigated. Floating nests were made on the Nymphae alba. Some of the important factors of nest selection on the basis of observations and measurements were nest size, water depth around the nest and nest distance from the nearest nest for determination of habitat suitability and their division to different categories. The maximum nest length, nest width and nest cup length in Zarrinkola Ab-bandan were 36.06±13.65, 34.53±12.89 and 10.32±1.57cm, respectively. The maximum nest thickness of water level, nest cup depth and water depth in the first breeder group of marzoonabad Ab-bandan were 3.85±0.46, 1.75±0.31 and 186.33±7.06 cm, respectively. The maximum distance of neighbor nest in second breeder group in marzoonabad Ab-bandan was 4.16±3.32 m. There was no significant difference between breeding success with nest size (p=0.711, p=0.266, p=0.200), water depth (p= 0.070, p=0.777, p=0.103) and distance of neighbor nest (p=0.851, p=0.050, p=0.502) in Zarrinkola, first and second breeder group of Marzoonabad Ab-bandans, respectively.
  • Ehsan Sadeghi, Ali Almasi, Somayeh Bohlouli Oskoii Page 30
    Listeria is a voluntary intracellular gram positive bacterium. Listeria monocytogenes is a pathogen bacterium that redound acute Listeriosis in human and animals. Listeria monocytogenes is the most widespread bacteria causing meningitis. Listeria monocytogenes transmission is by unclean food, cheese, raw vegetables, salad and fish. The total colony count was used in this study as one of the microbial quality control methods. In total 260 fresh fish including 160 rainbow trout (cold water fish) and 100 common carp (warm water fish), were collected from fish markets in Kermanshah city. All the samples were tested for presence of Listeria monocytogenes using the modified Canadian version of U.S. Food and Drug Administration (FDA) Listeria isolation method and total colony count. The statistical analysis of data were done by descriptive statistics. The incidence of Listeria monocytogenes in the retail market was 15% in rainbow trout and 18% in common carp. The total colony count were more than 107 (cfu/gr) in 35% of rainbow trout and 48% of common carp. Based on the results, the hygienic procedures in fish marketing and consumption, such as evisceration of the fish and sufficient cooking are recommendable.
  • Alireza Safahieh, Motahhreh Mohammadi Page 36
    Heavy metals are persistent which could enter aquatic food chain and cause different problems both for aquatic organisms and human being after they release in to the ecosystems. Sediment is the final destination for heavy metals in aquatic systems in which they accumulate. Determination of heavy metals concentration and distribution in the sediment compared to available standards could serve as indication of heavy metal pollution in the environment. In order to estimate the level of heavy metal concentration in the sediment of intertidal zone of Bahrakan shore, sediment samples were collected from 5 different stations during low tide from Summer 2007 to Spring 2008. Samples were transferred to the laboratory, acid-digested and their concentrations were determined using atomic absorption spectrophotometer Unicam model 919. The patterns of metal concentrations in the sediment was: Pb>Cu>Cd. Mean Cu concentration in the sediment was 21.54 - 23.77, 20.93 – 22.80, 22.48 – 24.04, 21.54 – 23.73µg/g for summer, autumn, winter and spring seasons, respectively. Mean Pb concentration in the sediment ranged between 41.70 – 57.06 µg/g in summer, 37.61 – 48.53 µg/g in autumn, 55.36 – 63.89 µg/g in winter and 46.82 – 58.77 µg/g in spring seasons. Similarly Cd concentration in the sediment was 1.85 to 2.18, 1.72 to 2.08, 2 to 2.32 and 1.85 to 2.04 µg/g in the four seasons, respectively. Heavy metal concentration in sediment was the highest in winter. The station located at the Zohreh river mouth was found to be more contaminated than others. Metal concentrations in the sediment were found to be higher than some available standards and seem to be of anthropogenic origin. Since population and industrial development are increasing in this valuable fishery area, regular monitoring of pollution in the area is recommended.
  • Amir Saeed Nooramin, Mansoor Kiani Moghadam, Ali Reza Moazen Jahromi, Naser Saeedi Page 49
    One of the most important issues that container terminal operators are seeking to address is how to effectively handle thousands of import, export, and transit containers in their container yards. The time that port operators spend at a container terminal for loading and/or unloading of containerized cargo is a real cost scenario which affects not only the smooth operation of ports, but also the overall cost of the container trade. To evaluate the benefits of smoothing container handling operations and port efficiency, this paper introduces the Multiple Attribute Decision-Making (MADM) and the Fuzzy Analytical Hierarchy Process (FAHP) models to provide a concrete basis for such an evaluation. The main objective of this paper was to select the best yard gantry crane among RTGs, SCs, and RMGs for handling containers in the landside of container terminal of the Shahid Rajaee Port Complex, the main Iranian container terminal.
  • Kamran Lari, Amir Hossein Bababeik Page 63
    Sedimentation in navigation channels is a major problem faced by any port authority. In this research, based on the field data on current, tide, and wave at five stations, the sedimentation rate has been predicted in the KHOWR-E- MUSA channel by using Sediment Transport models. Based on the hydrographic maps and dredging volume the sedimentation rate in the access channel was (0.000076). Comparison of sedimentation rate models and the observed sedimentation rate, computes non-dimensional coefficient of for Biker’s model, for Van Rijn’s model and for Watanabe’s model indicating accuracy. Results showed that sediment particles are fine.
  • Negin Darakhshesh, Ahmad Savari, Babak Dostshenas, Simin Dehghan Madiseh, Abdolmajid Doraghi Page 72

    This study was carried out on artificial reefs of Bahrakan coastal water (Khozestan, Northwest Persian Gulf) seasonally from May 2009 to February 2010. The samples were collected by SCUBA divers at depth of 12m using random quadrate (0.25×0.25m) technique.. Four sampling station were selected one at the old reefs (D) and three were located at the new reefs (A,B and C).The samples were fixed in 90% ethanol and transformed to lab. Then, the samples were weighed biomass of sponges in different season calculated and indeces of diversity and richness was estimated for each species. In general, the highest diversity was recorded at station D in winter. Result of PCA analysis also has indicated variation in diversity at different stations and these result were confirmed by Bray-curtis index.