فهرست مطالب

مجله زیست شناسی ایران
سال بیست و سوم شماره 3 (امرداد و شهریور 1389)

  • تاریخ انتشار: 1389/10/11
  • تعداد عناوین: 15
|
  • اعظم سلیمی، علی فرازمند، سید جلال زرگر، طیبه مینایی صفحه 309
    توالی های تکراری کوتاه (Short Tandem Repeats) DNA کروموزوم(Y-STR (Y انسان، واقع در خارج از ناحیه شبه اتوزومی(Pseudoautosomal) و در بخش های غیر نوترکیب کروموزوم Y از پدر به پسران انتقال می یابد. این توالی های تکراری در مطالعات تکاملی و ردیابی مهاجرت انسان،بررسی دودمان پدری و هم چنین در آزمون اثبات رابطه پدر- فرزندی و کاربردهای دیگر پزشکی قانونی، نشانگرهای بسیار سودمندی هستند. این مطالعه بر روی چند شکلی توالی تکراری کوتاه کروموزوم Y در میان 100 مرد غیر خویشاوند که به طور تصادفی از جمعیت تهران انتخاب شده اند، انجام شده است.این نمونه جمعیتی تصادفی به دلیل وضعیت مختلط جمعیت تهران، به خاطر مهاجرت پذیر بودن، به نظر می رسد نمایندهء نسبی (حداقل در معرفی عمومی اللها و هاپلو تیپ های موجود) از جمعیت ایران باشد. با استفاده از یک روش مبتنی بر PCR چند شکلی های 9 نشانگر توالی های کوتاه تکراری ویژه کروموزوم Y شامل DYS19 DYS385a/b، DYS389I/II، DYS390، DYS391، DYS392، و DYS393 مطالعه شده اند. این نشانگرها به عنوان حداقل هاپلوتایپ اروپایی(European Minimal Haplotype) تعریف شده اند. فراورده های PCR ابتدا بر روی ژل آگارز 5/1 درصد و سپس برای تفکیک بهتر و اطمینان از تفاوتهای جزئی در تعداد تکرارها بر روی ژل پلی آکریل امید رانده شد. تنوع ژنتیکی(;GD(Genetic Diversity)، نشاندهنده چند شکلی آللی، برای هر نشانگر محاسبه شد. نشانگرDYS385 بیشترین چند شکلی و نشانگر DYS391 کمترین چند شکلی را در بین افراد بررسی شده در این مطالعه نشان داد. تنوع هاپلوتایپی (Haplotype Diversity) برای ارزیابی پراکنش هاپلوتایپی این جمعیت 999/0 محاسبه شد. در نتیجه به خاطر این تنوع گسترده این نشانگرهای Y-STR در پزشکی قانونی، آزمون اثبات رابطه پدر- فرزندی و همچنین در مطالعات مقایسه ای گروه های نژادی در ایران می تواند به کار رود. نتایج حاصل به دلیل تنوع گروه های نژادی ساکن ایران نیز در مطالعات جهانی مربوط به توالی های تکراری کروموزوم Y حائز اهمیت است. مطالعه تفصیلی توالی های ‎‎YSTR بین گروه های قومی و نژادی مختلف ایران در ازمایشگاه ما در دست انجام است.
    کلیدواژگان: پزشکی قانونی، میکروساتلیت، توالیهای تکراری کوتاه کروموزوم (Y، STR) Y، ژنتیک جمعیت، تهران
  • داود زارع، مهرداد آذین، صدیقه اسد، سید محمد مهدی دستغیب، حسینعلی اصغریان، محبوبه کبیری صفحه 321
    بهینه سازی تولید آنزیم آلفا آمیلاز از قارچ آسپرژیلوس اوریزه با روش آماری طراحی آزمایش تاگوچی، که یکی از روش های شکستن فاکتوریل کامل است، انجام شد و به منظور در دست داشتن یک پایه محکم جهت قضاوت در مورد قابلیت به کارگیری این روش، آزمایشهایی به صورت فاکتوریل کامل با در نظر گرفتن فاکتورها با تمام سطوح نیز در مجموعه آزمایشها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد از بین فاکتورهای نسبت C/N، نوع منبع نیتروژن، مقدار فسفات و pH، بیشترین اثر در تولید آنزیم مربوط به منبع نیتروژن است و نیترات سدیم با نسبت 3=C/N، هنگام استفاده از نشاسته (w/v) 1 درصد به عنوان منبع کربن، بیشترین بازدهی تولید را داشته است. مقایسه روش فاکتوریل کامل با 36 تیمار و تاگوچی با تنها 9 تیمار نیز نشان داد، داده های به دست آمده از روش تاگوچی با روش فاکتوریل کامل همخوانی دارد و نقطه بهینه ارائه شده توسط هر دو روش یکسان است. این بررسی نشان داد که هنگام بهینه سازی محیط کشتهای میکروبی که به منظور افزایش تولید یک محصول تجاری صورت می گیرد، می توان با اطمینان بالایی از روش های شکننده فاکتوریل به جای فاکتوریل کامل استفاده نمود. نهایتا میزان تولید آنزیم در شرایط بهینه شده با روش های فاکتوریل کامل و تاگوچی به حدود 170 واحد در میلی لیتر رسید که قابلیت به کارگیری روش تاگوچی به جای فاکتوریل کامل را ثابت می نماید.
    کلیدواژگان: آلفا آمیلاز، آسپرژیلوس اوریزه، بهینه سازی، فاکتوریل کامل، تاگوچی
  • حسین صبوری صفحه 333
    قدرت جوانه زنی بالا و قوی تر بودن اجزای یک جوانه در برنج از مهمترین صفات در استقرار بهتر گیاهچه در سیستمهای کشت مستقیم و محیطهای شور و خشک می باشد. به منظور مکان یابی صفات مرتبط با جوانه زنی در برنج از جمعیت F2:3 حاصل از تلاقی ارقام طارم محلی با خزر و 74 نشانگر ریزماهواره استفاده شد. نقشه ژنتیکی 50/1231 سانتی مورگان از ژنوم برنج را پوشش داد. مکانهای ژنی مرتبط با سرعت جوانه زنی، طول ریشه چه و طول ساقه چه با روش های نقشه یابی فاصله ای ساده و مرکب ردیابی گردید. از بین QTLهای ردیابی شده برای سرعت جوانه زنی qGR-10 روی کروموزوم 10 با 97/60 درصد تغییرات فنوتیپی، بالاترین درصد توجیه تغییرات را داشت. اثر افزایشی این ناحیه از ژنوم برنج روی کروموزوم 7، مثبت و در جهت افزایش سرعت جوانه زنی بود. بین QTLهای مرتبط با طول ریشه چه qRL-8 با تبیین 21/40 درصد بالاترین درصد تغییرات فنوتیپی کل را داشت. آلل های والد طارم در qRL-1 و qRL-10 طول ریشه چه ها را به ترتیب به اندازه 31/0 و 88/0 میلی متر افزایش دادند. کلیه QTLهای بزرگ اثر مکان یابی شده برای طول ساقه چه در این مطالعه روی کروموزوم یک قرار داشتند. بالا بودن درصد توجیه qGR-7، qRL-10 و qSL-1 آنها را کاندید بسیار مناسبی برای برنامه های انتخاب به کمک نشانگر در جمعیتهای برنج ایرانی ساخت.
    کلیدواژگان: برنج (Oryza sativa L، )، جوانه زنی، نقشه یابی صفات کمی، ریز ماهواره
  • سمیه صالحی نجف آبادی، مختار جلالی جواران، حمید دهقانی صفحه 343
    مطالعه صفات مورفولوژیکی و میزان تنوع ژنتیکی در ذخایر توارثی گیاهی جهت طبقه بندی ژرم پلاسم و جلوگیری از فرسایش ژنتیکی از قد مهای اساسی و اولیه در اکثر برنامه های اصلاحی می باشد. این مطالعه به منظور شناسایی و جمع آوری ژرم پلاسم گونه خربزه-طالبی (Cucumis melo L.) از نقاط مختلف ایران و ارزیابی میزان تنوع ژنتیکی موجود در آنها با بهره گیری از نشانگرهای مورفولوژیکی و مولکولی انجام گرفت. در این تحقیق 21 صفت مورفولوژیکی بر روی 30 توده خربزه-طالبی اندازه گیری شد. تجزیه خوشه ایداده های مورفولوژی با استفاده از روش UPGMA و نرم افزار SPSS انجام گرفت. تکثیر مکانهای ژنی با استفاده از 12 آغازگر RAPDانجام شد. گروه بندی توده ها، 7 گروه مجزای ژنتیکی را در سطح تشابه 82 درصد آشکار ساخت. درصد چندشکلی در این آزمایش 82 درصد تعیین شد. این آزمایش نشان داد گرچه نشانگر مولکولی RAPD می تواند گروه های مختلف خربزه را تا حدودی از هم تفکیک کند، ولی نزدیکی این گروه ها به یکدیگر دلیلی بر شباهت بالای ژنوم این نمونه ها می باشد.
    کلیدواژگان: خربزه، طالبی، ژرم پلاسم، تنوع ژنتیکی، نشانگرهای مورفولوژی، نشانگرهای مولکولی
  • ثریا کرمی، محمد برات شوشتری، بهرام ملکی زنجانی، بهروز شیران صفحه 353
    این مطالعه به منظور ارزیابی میزان تنوع موجود بین رقمهای نیشکر ایرانی و رقمهای خارجی، همچنین شناسایی نمونه های جمع آوری شده از سراسر ایران به ترتیب با استفاده از 65 و 7 نشانگر مولکولی RAPD و SSR انجام شد. در مجموع 28 نشانگر RAPD و 7 نشانگر SSR تکثیر و چندشکلی نشان دادند و تعداد قطعات تکثیر یافته به ترتیب برای نشانگر RAPD و SSR، 27-6 (متوسط 1/15) و 14-5 (متوسط 33/9) قطعه بود. هر دو نشانگر مولکولی درجه بالایی از تنوع ژنتیکی را در ذخائر ژنتیکی نیشکر نشان دادند و نشانگرهای SSR و RAPD توانستند نمونه های جمع آوری شده از ایران را تفکیک و شناسایی نمایند. برای هر دو نشانگر تشابه بالایی در توپولوژی دندروگرام با مقداری تفاوت دیده شد. در دندروگرام کلی حاصل از ترکیب داده های هر دو نشانگر، ارتباط بین رقمها بر اساس اطلاعات شجره ای یا ناحیه جغرافیائی بود. نتایج تجزیه واریانس مولکولی نشان داد که تفاوت ژنتیکی بین رقمهای داخل هر ناحیه بیشتر از تفاوت ژنتیکی رقمهای بین هر ناحیه بود. همچنین از 7 و 1 نشانگر SSR سورگوم و ذرت به منظور بررسی قابلیت انتقال نشانگرهای SSR بر روی ژنوم نیشکر استفاده شد که هیچ کدام تکثیر نشان ندادند.
    کلیدواژگان: RAPD، SSR، تنوع ژنتیکی، نیشکر، تجزیه واریانس
  • فریبا مشایخی مزار، اسکندر امیدی نیا، حمید شهباز محمدی، مینا ابراهیمی راد، سامان حسینخانی، آندره گریگوریان صفحه 367
    آلکالین پروتئازهای مقاوم به حرارت گروهی از مهمترین آنزیمهای صنعتی هستند که به علت حفظ عملکرد و پایداری در شرایط سخت نظیر محدوده های pH قلیایی، دمای بالا و حضور دناتوره کننده های شیمیایی کاربردهای فراوانی دارند. در این راستا، جداسازی و غربالگری آنزیمهای جدید با خصوصیات موثر و نیز بهینه سازی روش های تخلیص به عنوان اولین مرحله در مسیر تحقیق و توسعه این محصولات بیوکاتالیزوری محسوب می شود. در این تحقیق، تخلیص و بازیافت آنزیم آلکالین پروتئاز مقاوم به حرارت از سویه Bacillus subtilis در سامانه دو فازی آبی تشکیل شده از پلی اتیلن گلیکول و سیترات سدیم مطالعه شد. بهترین شرایط تخلیص آنزیم درسامانه متشکل از 22 درصد پلی اتیلن گلیکول 10000 دالتون، 18 درصد سیترات سدیم و12 درصد کلرید سدیم با 8pH= به دست آمد. پارامترهای تخلیص شامل ضریب تفکیک آنزیم، بازده، بازیافت، فاکتور تخلیص و فعالیت ویژه به ترتیب 86/37، 77/97 درصد، 5/177 درصد، 27 و protein U/mg79/3325 محاسبه گردید. وزن مولکولی آنزیم با استفاده از SDS-PAGE در حدود kDa 41 تخمین زده شد و خصوصیات کینتیکی Km و Vmax به ترتیب، 21/2 میلی مولار و U/ml 26/0 محاسبه شد.
    کلیدواژگان: سامانه های دو فازی آبی، تخلیص، آلکالین پروتئاز مقاوم به حرارت، پلی اتیلن گلیکول، سیترات سدیم
  • مریم اهوازی، ولی الله مظفریان، محمد مهدی چرخچیان، فراز مجاب، فرحناز خلیقی سیکارودی صفحه 376
    منطقه کوهستانی و ارتفاعات صعب العبور سیاهلان در رشته کوه های البرز مرکزی بین عرضهای 36 درجه و 28 دقیقه تا 36 درجه و 45 دقیقه شمالی و طولهای50 درجه و 38 دقیقه تا 50 درجه و60 دقیقه شرقی، با محدوده ارتفاعی بین 2140 تا 4175 متر، در رود بار الموت و در شمال شرق استان قزوین قرار گرفته است و از شمال به استان مازندارن و شهر تنکابن و از شرق به کوه های طالقان محدود می گردد. گیاهان به روش مرسوم در مطالعات فلورستیکی جمع آوری شدند و با به کارگیری منابع لازم شناسایی گردیدند. در این تحقیق در مجموع 245 گونه در این منطقه شناسایی شده که متعلق به 42 تیره و 169 جنس بودند. بزرگترین تیره ها در این منطقه شامل: Asteraceae (42 گونه)، Fabaceae (29 گونه)، Lamiaceae (24 گونه)، Poaceae (21 گونه)، Apiaceae (20 گونه)، Brassicaceae (19 گونه) می باشند. شکل زیستی هریک از نمونه ها با استفاده از روش رونکیه مشخص شد که شامل: 5 درصد فانروفیت،2 درصد ژئوفیت، 72 درصد همی کریپتوفیت، 2درصد کامفیت، 14درصد تروفیت، 4 درصد همی کریپتوفیت- هلوفیت، 1 درصد تروفیت- هلوفیت و یک گونه ژئوفیت- همی کریپتوفیت بودند. از دیدگاه تقسیمات جغرافیای گیاهی این منطقه در ناحیه ایرانو- تورانی قرارگرفته است که تعداد قابل توجهی از گونه ها (147 گونه) صرفا متعلق به این ناحیه هستند. گونه های ایرانو- تورانی/ اروپا- سیبری (68 گونه)، ایرانو- تورانی/ صحارا- سندی (1 گونه)، ایرانو- تورانی/ اروپا- سیبری/ صحارا- سندی با (13 گونه)، گونه های همه جازی (16 گونه) عناصر تشکیل دهنده طیف جغرافیای گیاهی این منطقه را تشکیل می دهند. از 245 گونه شناسایی شده، تعداد 50، 39 و 13 گونه به ترتیب گیاهان دارویی، انحصاری و هلوفیت بودند. یک گونه جدید نیز در این منطقه شناسایی شد.
    کلیدواژگان: پوشش گیاهی، سیاهلان، گیاهان دارویی، گیاهان اندمیک، الموت، قزوین، ایران
  • طاهره باقری، سیدعلی اکبر هدایتی، اصغر عبدلی صفحه 389
    با توجه به ارزش بالای اقتصادی ماهی شیربت و ضرورت شناخت ویژگی های بیولوژیک آن جهت دست یابی به بیوتکنیک مناسب تکثیر و پرورش، در فصل بهار سال 1378 تعداد 72 نمونه ماهی شیربت در رودخانه دالکی واقع در استان بوشهر، به روش الکتروشوکر صید و بررسی شدند. ماهیان بررسی شده در سه گروه سنی +1، +2، +3 ساله قرار داشتند که در هر دو جنس بیشترین فراوانی در گروه سنی+2 بود. برخی خصوصیات مریستیک شامل شعاعهای منشعب باله های پشتی، مخرجی و شکمی، خارهای آبششی جلویی و عقبی، تعداد و میانگین طول سبیلکها، تعداد فلسهای رو و جلوی خط جانبی و ساقه دمی و برخی نسبتها نظیر نسبت طول استاندارد به طول سر، عمق بدن، طول باله سینه ای، طول باله لگنی، طول جلوی باله پشتی و نسبت طول سر به طول پوزه، طول باله سینه ای و طول باله لگنی محاسبه شد. کوچکترین و بزرگترین ماهی صید شده به ترتیب 68 و 264 میلی متر و متعلق به جنس نر بودند. الگوی رشد در هر دو جنس جداگانه بررسی شد. در جنس ماده با توجه به عدد (27/3= B) رشد از نوع آلومتریک مثبت و در جنس نر (7/1= B) رشد آلومتریک منفی بود. بررسی شاخص RLG نشان داد که این ماهی دارای رژیم غذایی همه چیز خوار است که با افزایش سن در هر دو جنس، کاهش شاخص RLG بیانگر افزایش رژیم گوشتخواری با افزایش سن در ماهی شیربت می باشد. مطالعه شاخص GSI افزایش این شاخص را با افزایش سن نشان داد که کاملا طبیعی می باشد. ولی سرعت این افزایش در جنس نر بیشتر بوده که بیانگر رسیدگی سریع تر جنس نر است. بر خلاف جنس نر، در جنس ماده سن +3 رسیدگی جنسی با سرعت افزایش می یابد، در حالی که در سن +1 تا +2 تغییر قابل ملاحظه ای در رسیدگی جنسی رخ نمی دهد. بررسی فاکتور وضعیت بیانگر افزایش ضریب چاقی با افزایش سن در جنس نر و عدم تغییر معنی دار در جنس ماده بود. البته در جنس نر نیز در گروه سنی +2 ضریب چاقی کمتر از گروه سنی +1 بود که به دلیل رسیدن به سنین بلوغ جنسی و افزایش رشد گنادیک نسبت به رشد سوماتیک می باشد. مطالعه ضریب رشد لحظه ای نشان داد که سرعت رشد در هر دو جنس بین گروه سنی +2 و +3 بیشتر از گروه سنی +1 و +2 بوده و در هر دو گروه سنی سرعت رشد در جنس ماده بالاتر است.
    کلیدواژگان: ماهی شیر بت، سس ماهی، مورفومتریک، مریستیک، رشد
  • لیلا زینالی یادگاری، رضا حیدری، ژیرایر کاراپتیان صفحه 409
    تنش سرما یکی از عوامل محیطی است که منجر به بروز تنش اکسیداتیو و تغییرات فیزیولوژیکی، مورفولوژیکی و بیوشیمیایی در سلول و در مجموع در گیاه می شود. طی تنش سرمایی، گونه های فعال اکسیژن در اندامکهای مختلف سلولی تولید و هر کدام با بر همکنش با مولکولها و ماکرومولکولها، باعث ایجاد تغییراتی در متابولیسم سلول و نهایتا در گیاه می شوند. تنش سرمایی در مورد گیاهان بومی مناطق گرمسیری از جمله سویا بسیار اثر گذار بوده و در بسیاری از موارد، حیات گیاه را به مخاطره می اندازد. گیاه سویا در برخی از مناطق کشور (با آب و هوای معتدل) کشت می شود و گاهی در اواسط بهار و اوایل پاییز قبل از برداشت محصول سویا، بروز سرمای ناگهانی باعث وارد آمدن خسارات فراوانی به این گیاه مهم اقتصادی می گردد، در مطالعه حاضر، اثر دماهای پایین و پیش تیمار سرما بر کارآیی تنفسی و محتوای کلروفیلی این گیاه در شرایط تنش سرما بررسی می گردد. در این تحقیق، گروهی از دانه رستهای 10 تا 12 روزه سویا به دمای 15 درجه سانتی گراد (پیش تیمار سرما) منتقل شده و به مدت 24 ساعت در این دما قرار گرفتند و گروه دیگر همین طول زمانی را در دمای 25 درجه سانتی گراد سپری کردند. پس از این مدت هر دو گروه گیاهی به دمای 4 درجه سانتی گراد (تنش سرما) منتقل شده و مدت زمان 24 ساعت را در همین دما گذراندند. نهایتا تمام گیاهان دمای 25 درجه سانتی گراد (مرحله بهبودی) را به مدت 24 ساعت تجربه کردند. هر 24 ساعت یکبار و به همراه گروه شاهد، نمونه برداری انجام شد. میزان تنفس و مقادیر کلروفیلهای a و b وکاروتنوئیدها و پرولین اندازه گیری شد. با توجه به مشاهدات، گیاهانی که پیش تیمار سرما را تجربه کرده بودند، توانایی مقاومت در برابر دمای4 درجه سانتی گراد را داشته ولی گیاهانی که این پیش تیمار را تجربه نکرده بودند با قرار گرفتن در دمای 4 درجه سانتی گراد، توان زیستی آنها به میزان قابل توجهی کاهش یافت. در مرحله بهبودی نیز گیاهان پیش تیمار دیده سریعترو بهتر از گیاهان گروه دوم به شرایط طبیعی بازگشتند.
    کلیدواژگان: پیش تیمار سرما، تنفس، پرولین، سویا، کاروتنوئید، کلروفیل های a و b
  • سعید شعبانی، مسلم اکبری نیا، سید غلامعلی جلالی، علیرضا علی عرب صفحه 418

    تغییرات پوشش گیاهی در عرصه های باز جنگلی تحت تاثیر عوامل متعدد قرار دارد. بی تردید نقش عوامل فیزیوگرافیک در فرآیند تنوع زیستی عرصه ها، بسیار قابل توجه است. بدین منظور رابطه پوشش گیاهی با ویژگی های فیزیوگرافیک، در 59 عرصه باز جنگلهای راش لالیس واقع در جنوب چالوس مورد بررسی قرار گرفت. دامنه ارتفاعی در سه کلاس (1200-1100، 1300-1200 و 1400-1300) و شیب نیز در پنج کلاس (20-0، 40-20، 60-40، 80-60 و 100-80 درصد) طبقه بندی شد. جهات جغرافیایی نیز با برداشت آزیموت به صورت کمی تبدیل گردید. به منظور بررسی درصد پوشش گونه های گیاهی، در هر عرصه باز هشت ترانسکت شعاعی در جهات جغرافیایی هشت گانه در نظر گرفته شد و سپس 17 میکروپلات با ابعاد 2×2 بر روی این خطوط پیاده و درصد پوشش گیاهی در آنها ثبت شد. تعیین رابطه بین شاخصهای تنوع زیستی و عوامل فیزیوگرافیک با استفاده از ضرایب همبستگی اسپیرمن و پیرسون صورت گرفت. نتایج نشان داد که با افزایش ارتفاع، تنوع گونه ای گیاهی به طور معنی داری کاهش می یابد. در بررسی طبقات شیب، مقادیر شاخصهای سیمپسون، مارگالف و پیت، همبستگی منفی و کاملا معنی داری را با افزایش شیب نشان دادند، در حالی که بین دیگر شاخصهای مورد بررسی همبستگی معنی داری مشاهده نشد. همچنین در بررسی جهات جغرافیایی، مقادیر شاخصهای شانون- وینر، منهینیک، پیت و کامارگو همبستگی معنی داری را نشان دادند. در مجموع جهت دامنه شمالی، بیشترین مقادیر شاخصهای تنوع را به خود اختصاص داد.

    کلیدواژگان: عرصه باز جنگلی، ارتفاع از سطح دریا، شیب، جهت، شاخص های تنوع زیستی
  • نجمه کبیری، صدیقه عسگری*، حسین مدنی، پروین محزونی، پریوش رحیمی صفحه 430

    بیماری های قلبی عروقی و آترواسکلروز همواره موجب مرگ و میر انسانهای زیادی در جهان می شوند. فاکتورهای التهابی و انعقادی دو ریسک فاکتور مهم بیماری های قلبی عروقی می باشند. در این مطالعه اثر عصاره گیاه راعی بر روی فاکتورهای التهابی و انعقادی در بیماری قلبی و عروقی در خرگوشهای با کلسترول بالا بررسی شده است و اثر این عصاره با لواستاتین مقایسه شده است. در این مطالعه 25 خرگوش نر بالغ از نژاد نیوزیلندی به طور تصادفی در پنج گروه پنج تایی تقسیم شدند، به مدت 60 روز این گروه ها با رژیمهای غذایی پایه رژیم پرکلسترول، رژیمهای غذایی پایه به همراه عصاره گیاه راعی با دز mg/kgbw150، رژیم پرکلسترول به همراه عصاره گیاه راعی با دز mg/kgbw150، رژیم پرکلسترول به همراه لواستاتین با دز mg/kgbw 10، تیمار شدند. در ابتدا، اواسط و پایان دوره از خرگوشها خون گیری به عمل آمد و فاکتورهای سرمی آنها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان می دهد که عصاره و همچنین لواستاتین سبب کاهش سطح CRP،WBC، فیبرینوژن، پلاکت نسبت به گروه پرکلسترول می شوند. بنابراین عصاره راعی با کاهش ریسک فاکتورهای التهابی و انعقادی نقش مهمی در جلوگیری ازآترو اسکلروز دارد. همچنین نتایج تاثیر موثر عصاره را بر کاهش این ریسک فاکتورهای قلبی-عروقی در مقایسه با لوستاتین نشان داد.

    کلیدواژگان: خرگوش، راعی، WBC، CRP، فیبرینوژن، پلاکت، لواستاتین
  • زهره کریمی صفحه 436
    تالاب گمیشان جزء تالابهای بین المللی است که با‪ 17700 هکتار وسعت وعمق متوسط یک و نیم متر در شمال شرق بندر ترکمن واقع شده است، این تالاب از جنوب به رودخانه گرگان، از شمال به رودخانه اترک و از غرب محدود به نواری از تپه های شنی است که این محل را از دریای خزر جدا می کند. در این تحقیق بررسی فلوریستیک و پوشش گیاهی تالاب گمیشان مد نظر بوده است. این تحقیق نشان می دهد که از 116 گونه موجود در تالاب، گونه های Aster tripolium،Calamogrostis pseudophragmites، Halocnemum strobilaceum در انتهای جنوب شرقی آن به چشم می خورند که به تناسب کاهش عمق آب، کلنی هایی از این گیاهان تا لبه های آب نفوذ می نمایند. گونه های هالوفیت یا شوررست مانند: Halocnemum strobilaceum، Salicornia، europaea، Halostachys caspica، Salsola rigida، galica Tamarix و. ramosissima T در سواحل شرقی افزایش یافته، مهمترین گونه های شوررست غالب در سواحل شرقی و جنوب شرقی Halocnemum strobilaceum و Salicornia europaea می باشند. همچنین مهمترین گونه های آبزی تالاب، که در ناحیه شمال و شمال شرقی متمرکز بوده و عموما در عمق کم رشد و یا به کناره های تالاب توسط آب آورده شده بودند، شامل گونه های Potamogeton pectinatus و Zannichelia palusteris و Ruppia maritima و Ceratophyllum demersum هستند و در برخی نقاط کم عمق، گیاه Phragmites australis و Juncus sp. به سمت عمق آب پیشروی داشته و اجتماعات کوچکی به ویژه در مناطق شمال غربی تشکیل داده اند. با توجه به نتایج حاصل از این پژوهش، تالاب گمیشان از نظر پوشش گیاهی و همچنین فلور گیاهان آبزی غنی بوده و گسترش گیاهان شوررست در امتداد سواحل شرقی و شمالی نسبتا چشمگیر است.
    کلیدواژگان: تالاب گمیشان، فلور، پوشش گیاهی
  • حمیدرضا اسماعیلی، زینب غلامی، آزاد تیموری، سمیه باغبانی صفحه 448

    در پژوهش حاضر ریخت شناسی استخوان دم لامه 19 گونه ماهی از مناطق مختلف حوضه خزر شامل تالاب بابل، بابلسر، ساری، سفیدرود و مزرعه پرورش ماهی شهید رجایی ساری از 17 جنس، 6 خانواده و 5 راسته مختلف مورد بررسی و مطالعه قرار گرفت. نتایج نشان دادند که استخوان دم لامه در ماهیان مورد مطالعه از نظر وجود و یا عدم وجود زائده در ناحیه قدامی، شکل آن از نمای شکمی، پشتی و جلویی و تعداد زائده خارمانند پشتی، وجود یا عدم وجود شکاف در ناحیه قدامی، مسطح یا شیار دار بودن ناحیه شکمی، منشای تیغه پشتی (فاصله از بخش جلویی) و ویژگی های دیگر دارای تنوع هستند. سطح شکمی استخوان دم لامه کپورماهیان مورد مطالعه عمدتا مثلثی شکل بوده که در بعضی از گونه ها سطح شکمی شیاردار و در بعضی دیگر مسطح می باشد. استخوان دم لامه در ماهیان مورد مطالعه مربوط به اعضای زیر خانواده Leuciscinae دارای ویژگی های مشابه هستند. ناحیه قدامی در همه ماهیان مورد مطالعه مربوط به این زیر خانواده دو شاخه می باشد. ناحیه قدامی در ماهیان مورد مطالعه مربوط به زیرخانواده Cyprininae دو شاخه نیست. در گاو ماهیان و اردک ماهیان مورد مطالعه، استخوان دم لامه یا فاقد پهلوهای شکمی بوده و یا در صورت وجود تحلیل رفته است. تیغه پشتی در دو گروه اخیر چندان رشد نکرده است. با توجه به ریخت شناسی استخوان دم لامه در گروه های مختلف ماهیان مورد مطالعه، چنین به نظر می رسد که اعضای مربوط به زیرخانواده های Leuciscinae، Squalliobarbinae و Acheilognathinae قرابت بیشتری دارند. براساس یافته های فوق کلید مصوری جهت شناسایی برخی از ماهیان حوضه جنوبی دریای خزر براساس شکل استخوان دم لامه تهیه گردید.

    کلیدواژگان: استخوان دم لامه، ماهی آب شیرین، رده بندی، ریخت شناسی، حوضه جنوبی خزر
  • سیامک باقری، علیرضا میرزاجانی، بهرام کیابی، ابوالقاسم روحی صفحه 460
    Mnemiopsis leidyi از دریای سیاه به دریای خزر در اواخر دهه 1990 وارد گردیده، شانه دار در دریای خزر منجر به کاهش شدید جمعیت ماهیان کیلکا و زئوپلانکتونها گردید. در این مطالعه پراکنش زمانی و مکانی شانه دار در نوار جنوبی دریای خزر در چهار خط مطالعاتی بندرانزلی، خزرآباد، بندرترکمن و خلیج میانکاله طی سال 83 به صورت فصلی انجام گردید. بررسی های انجام شده، نشان داد که حداکثر زیتوده و فراوانی M.leidyi در لایه سطحی صفر تا 20 متر عمق 50 متر، با میزان 9/715 ± 745 گرم در متر مربع و 5830 ± 6061 عدد در متر مربع در پاییز و حداقل زیتوده و فراوانی در مناطق ساحلی (10 و 5 متر) با میزان میانگین 64/9 ± 78/22 گرم در متر مربع و 226 ± 385 عدد در متر مربع در فصل بهار مشاهده گردید. زیتوده و فراوانی M.leidyi در جنوب شرقی دریای خزر بیش از جنوب غربی مشاهده شد. حداکثر جمعیت شانه دار را لارو ها با اندازه کمتر از 5 میلی متر با میزان 85 درصد تشکیل داده است. بزرگترین طول شانه دار صید شده 64 میلی متر بود. در این بررسی اثرات برخی عوامل غیر زیستی بر پراکنش شانه دار در دریای خزر مورد بحث قرار گرفت.
    کلیدواژگان: فراوانی، زیتوده، دریای خزر، M، leidyi، شانه دار
|
  • Salimi A., Farazmand A., Zargar S. J., Minaei T Page 309
    The Y chromosome simple tandem repeats (STRs)، residing out of the pseudo-autosomal region، pass down through the father to the male offspring، represent suitable markers for evolutionary studies and tracing human migration through male lineage as well as paternity testing and forensic genetics. In this study the common Y chromosome STRs polymorphisms were investigated among 100 unrelated male individuals that were selected randomly from Tehran population; the sample can roughly (at least in providing a general profile of existing YSTR alleles and haplotypes) be a good representative of Iran''s general population due to the mixed nature of the people living in Tehran. Using a PCR based approach، the polymorphisms of nine Y chromosome specific STR markers، including DYS19، DYS385a/b، DYS389I/II، DYS390، DYS391، DYS392، and DYS393، were investigated. These markers are defined as the European Minimal Haplotypes (EMH). The PCR products were run on a 1. 5% agarose gel، followed by polyacrylamide gel electrophoresis for further resolution as minor differences in repeat numbers might not be resolved by conventional agarose gel electrophoresis. Gene Diversity (GD)، which is a measure of allelic polymorphism، calculated for each marker. DYS385 was shown to be the most polymorphic allele and DYS391 showed the lowest polymorphism in this study. Haplotypes Diversity (HD)، calculated for assessment of haplotypes distributions، found to be over 0. 999. This may warrant applying some of Y-STR markers possibly in forensics، paternity testing and also in comparative studies among different ethnic groups of Iran as well as for further application in global studies due to diversity of ethnic groups residing in Iran.
  • Zare, Azin M., Asad S., Dastgheib. S.M.M., Kabiri M Page 321
    In order to optimize the production of α-amylase by Aspergillus oryzae، the statistical design of experiments by Taguchi Method was performed. In order to have a solid base for judging about the suitability of this method، a full factorial experiment، encompassing all of the factors and their levels was also included in the experiments. The results showed that among four factors of: C/N ratio، pH، type of nitrogen source and amount of phosphate، the most effective one was the type of the nitrogen source. As nitrogen source، sodium nitrate، while soluble starch was used as carbon source، in a C/N ratio of 3/1، was superior to ammonium sulfate. Comparison between full factorial design، with 36 treatments، and Taguchi design، with only 9 treatments، showed that there is a complete similarity in the optimum condition، that was proposed. This study indicated that Taguchi method can be used in optimization of production condition in microbiological culture development، instead of full factorial one. The amount of enzyme produced after these two methods of designing of experiments، was about 170 U/ml، which shows a suitable of compatibility of Taguchi method in such studies.
  • Sabouri H Page 333
    High seedling vigour of rice is one of the important traits in establishment of seedling in direct planting system and drought and saline environments. In order to mapping of germination traits were used from F2:3 populations derived from tarom-mahalli and Khazar crosses. Linkage map based on SSR markers was derived using 74 polymorphic markers in 12 linkage groups and 192 F2 individuals. This map covered 1231. 5 cM of the rice genome. The phenotypic values were collected from 192 F3 families. The loci related to germination traits، were detected using of simple and composite interval mapping. qGR-10 had a major effect on germination rate and explained 60. 97 % of total phenotypic variability. Additive effects in this region were positive and increased germination rate. The allele from tarom-mahalli in qRL-1 and qRL-10 increased root length، 0. 31 and 0. 88 respectively. qGR-7، qRL-10 and qSL-1 can be used as a potential target to be genetically manipulated by marker-assisted selection in rice germination traits breeding methods.
  • Salehi Najafabadi S., Jalali Javaran M., Dehghani H Page 343
    Study of the morphological characteristics and genetic diversity in plant inherited stores in order to classify the germplasm and preventing from genetic erosion is one of the basic and fundamental steps in the most breeding programs. This study aims to gather and identify the germplasm of Cucumis melo L. species from different areas of Iran and assessment of genetic diversity using morphological and molecular markers. Twenty one morphological traits were measured on 30 accession of Cucumis melo L. The cluster analysis of morphological data was down using UPGMA method and SPSS software. RAPD analysis was performed using 12 primers. Regimentation of accessiones، display 7 groups of separable of genetic in similarity of 82 percent. The polymorphism was determined 82 percent. Results showed that RAPD marker could slightly segregate the botanic variety of melon، and little genetic distance between them showed high similarity in this genomes.
  • Karami S., Barat Shoshtari M., Maleki Zanjani B., Shiran B Page 353
    This study aims to assessment of genetic diversity between Iranian sugarcane clones (released clones) and foreign cultivars and also identifies unknown accessions collected from Iran by 65 and 7 RAPD markers and SSR markers، respectively. Twenty-eight RAPD and seven SSR markers were polymorphic and produced a PCR product and number of fragments amplified by the RAPD and SSR polymorphic markers ranged from 6-27 (with an average of 15. 1) and 5-14 (with an average of 9. 33)، respectively. Both molecular markers revealed a high degree of genetic diversity in sugarcane germplasm also; RAPD and SSR markers could separate identify accessions collected from Iran. For both markers a high similarity in dendrogram topologies was obtained although some differences were observed. All dendrograms، including that obtained by the combined use of both types of marker data، depicted relationships among the cultivars، depending upon their geographic region and/or pedigree information. The results of analysis of molecular variance (AMOVA) indicated that genetic differentiation among cultivars within each region was greater than between regions. We also used 6 sorghum and 1 maize SSR primers pair for exploring the cross transferability of sorghum and maize SSR markers to sugarcane but none of them، showed amplification products.
  • Mashayekhi Mazar F., Omidinia E. Shahbaz Mohamadi H., Ebrahemi-Rad M., Hosseinkhani S., Gregorian Page 367
    Thermostable alkaline proteases are a group of the most important industrial enzymes that have many applications due to function and withstand under harsh conditions such as alkaline pH ranges، high temperature and presence of chemical denaturants. In this case، isolation and screening of new enzymes with effective properties and also optimization of purification methods is the first step in researching and expanding of these biocatalyst products. In this research، purification and recovery of thermostable alkaline protease from Bacillus subtilis strain in aqueous two-phase system (ATPS) containing polyethylene glycol and sodium citrate was studied. The best conditions for enzyme purification was obtained in system composed of 22% (w/w) PEG-10000، 18% (w/w) sodium citrate and 12% (w/w) NaCl at pH 8. 0. The purification parameters such as partition coefficient of enzyme، yield، recovery، purification factor and specific activity values were achieved 37. 86، 97. 77%، 177. 5%، 27 and 3325. 79 U/mg protein، respectively. The molecular weight of enzyme was estimated to be 41kDa by SDS-PAGE. The kinetic properties of Km and Vmax were also calculated as 2. 21 mM and 0. 26 U/ml، respectively.
  • Ahvazi M., Mozaffarian V.A., Charkhchian M.M., Mojab F., Khalighi F Page 376
    Siahlan mountainous region an arduous heights is situated in the central Alborz Mountains، between 36ْ 28’ and 36ْ 45’ northern latitudes and 50ْ 38’ and 50ْ 60’ eastern longitudes، with an altitude rang from 2140 to 4175 m، in Rudbar Alamut region on east-north of Ghazvin province and bounded to the north by Mazandaran province in Tonekabun and on the east by Taleghan mountain. Plants were collected by common methods in floristic studies and were identifird using indispensable references. In this survey a total of 245 species has been identified from Siahlan region which belong to 42 families and 186 genera. The largest families in the region are Asteraceae (42 species)، Fabaceae (29 species)، Lamiaceae (24 species)، Poaceae (21 species)، Apiaceae (20 species)، Brassicaceae (19 species). The life form of plant species were determined by using of Ranunkiaerۥs method that including: 5% Phanerophytes، 2%Geophytes، 72% Hemicryptophytes، 2% Chamaephytes and 14% Therophytes، 4%Hemicryptophytes- helophyte، 1%Therophytes- helophyte and one species Geophytes- Hemicryptophytes. This area is geographically located in Irano-Turanian region. A considerable number of species (147 species) belongs to Irano-Turanian region. The Irano-Turanian/Euro-Siberian species with (68)، Irano-Turanian/ Saharo-Sindian (1)، Irano-Turanian/Euro-Siberian/Saharo-Sindian/species (13)، poly-regional (16 species) were phytogeographic elements of the region. From 245 identified species، the number of medicinal، endemic and helophyte species were 50، 39 and 13 respectively. Also a new species was recognized in the region.
  • Bagheri T., Hedayati A.A., Abdoli A Page 389
    Shirbot is a commercially valuable fish and biological attributes of it is crucial for achieving a suitable technique of breeding، so a survey was conducted on spring of 1999 upon 72 specimens in Dalaki River، located on Boushehr province (south of Iran). Specimens belonged to three age group: 1+، 2+، 3+، and in both sexes، 2+ was the most abundant. meristic traits including dorsal fin ray، anal fin ray pectoral fin ray، ventral fin ray، anterior gill rakers، posterior gill rakers، number of barbels and the average length of one of them، the number of lateral line scales، the number of predorsal scale، the number of caudal peduncle scale were examined. Morphometric measurements was calculated as the ratio of standard length including: The ratio of standard length to head length، to body depth، to pectoral fin length، to ventral fin length، to predorsal length and the ratio of head length to snout length، to pectoral fin length، to ventral fin length. The smallest as well as the largest specimen were males with the length of 68 and 264 mm respectively. Growth model studied separately among females and males. In females growth was positive allometric، (b = 3. 27)، and in males growth was negative allometric، (b = 1. 7). RLG indicates the feeding regimes of fishes and was estimated in this survey. Barbus is an omnivorous fish with regard to the result of RLG and this indicator reduced in both sexes as long as they were growing and reflects changes in the feeding strategy into carnivorous. GSI was increased as the age goes up، but the rate of increasing was higher in males. In contrast to males، females were getting mature in age 3+. Condition factor was increased in males and no change in females. Moment growth coefficient was higher in females and in both groups of ages، 2+ & 3+ was higher than in 1+ & 2+.
  • Zeinali Yadegari L., Heidari R., Karapetian J Page 409
    Cold stress is one of the environmental stresses that causes certain physiological، morphological and biochemical changes in plant. During temperature stress، active oxygen species (AOS) is produced in organelle which puts plant life in danger. Low temperature is one of the abiotic stresses that are the principal cause of crop failure world wide، dipping average yields for most major crops. Soybean is native to warm habitat and is cultivated in temperate regions like Iran. It exhibits symptoms of injury، when exposed to low non-freezing temperatures. It is now known that exposure of chilling sensitive plants like soybean to temperatures slightly above chilling conditions، reduces chilling injury. This strategy is one way that makes plant to tolerate cold stress. Plants in their vegetative growth phase were exposed to 15ْ C (cold-acclimated) or 25ْ C (nonacclimated) for 24h، under 250 μmol m-2s-1 photosynthetically active radiations (PAR). Then all plants were exposed to 4ْ C (chilling temperature) for 24h and allowed to recover at 25ْ C for 24h. The contents of photosynthetic pigments، respiration rate and proline contents in leaves and roots were analyzed. The results showed that chilling sensitive soybean plants can be made tolerant to cold (4ْ C) by cold acclimation via exposing the plants to nonfreezing low temperatures.
  • Shabani S., Akbarinia M., Jalali S.Gh.A., Aliarab A.R Page 418

    Variation in vegetation of forest gaps predominant by several factors. Unerring، the role of physiographic factors within gaps biodiversity process is very considerable. Hence، the relation of vegetation with physiographic positions was investigated within 59 forest gaps in Fagus forests of Lalis located in Chalous. Elevation range classified in three classes (1100-1200، 1200-1300، and 1300-1400) and slope in five classes (%0-20، %20-40، %40-60، %60-80، %80-100)، also. Aspects quantified by Azimuth، and plant species abundance annotated within gaps. Determination of relation between biodiversity indices and physiographic factors were accomplished by correlation coefficients. Results showed that، differences in mean quantities of biodiversity were significant for increasing of elevation. In survey of slope classes، differences in mean quantities of Simpson، Margalef and Peet indices a strong negatively correlation for the increase of slope، but other indices lacked significant correlation. Also in survey of aspects with differences in mean quantities of Shannon-Wiener، Menhinick، Peet and Camargo indices were significant correlation، and totality northern aspects devoted in most of biodiversity indices quantities.

  • Kabiri N., Asgary S., Madani H., Mahzoni P., Rahimi P Page 430

    Cardiovascular diseases and atherosclerosis are the leading cause of mortality and morbidity around the world. Inflammation and coagulation are two important risk factors of Cardiovascular disease. In this study, the effect of hydroalcoholic extract of Hypericum perforatum on inflammatory and coagulation factors in hypercholesterolemic rabbits was studied and its effect was compared with lovastatin. 25 adult male Newzeland rabbits were randomly divided into five groups of five and were fed for 60 days as follows: basic diet, high cholesterol, basic diet along with Hypericum extract (150mg/kg), high cholesterol along with Hypericum extract (150mg/kg) and high cholesterol along with lovastatin (10mg/kg). Blood samples were taken at the beginning, one month later and at the end of the study in order to measure their serum factors. The result showed that both the extract and lovastatin reduced significantly C-reactive protein (CRP), white blood cell(WBC), fibrinogen and platelet compared with high cholesterol group. Therefore Hypericum by decreasing inflammation and coagulation risk factor cause prevention of atherosclerosis also results showed that the extract in more effective to decrease cardiovascular risk factor than lovastatin.

  • Karimi Z Page 436
    Gomishan lagoon is one of the international wetlands which covers 17700 hectars with 1. 5 m in depth. It is located in north eastern of Bandar Turkaman in Golestan Province. It is limited to Atrak river in north، Gorgan river in south and separates from Caspian sea by chain of sandy hills in west. In this study، we had a plan to make flora list of Gomishan. The investigation showed there were 116 species. Halocnemum strobilaceum had grown in east and southeast but Calamogrostis pseudophragmites and Aster tripolium were observed in end of southeast of it. Plant colonies of two last species were proportionate reversely with depth of water. Halophytes plants such as Halocnemun strobilaceum، Salicornia europaea، Salsola rigida، Halostachys caspica، Tamarix ramosissimum and T. galica observed in east mostly. The most important halophytes species in east were Halocnemun strobilaceum، Salicornia herbacea Aquatic plants Potamogeton pectinatus، Zannichelia palusteris، Ruppia maritima، Ceratophylum demerosum were in north and northwest، they have grown in shallow deep or have brought near the edge of lagoon by water. Small populations of Phragmites australis، Juncus spp. have been seen in northwest. These results showed that Gomishan lagoon is rich in vegetation and flora of aquatic plants but halophytes plants were remarkable in east and northeast because of salinity.
  • Esmaeili H.R., Gholami Z., Teimory A., Baghban S Page 448

    The urohyal bone is a single median solid bone with anterior tip generally connected to the ventral hypohyal and to the first basibranchial and the posterior end attached to the pectoral girdle by means of muscle. This bone has been generally used for age determination، but recently it has been distinguished that its morphology is diverse in different groups of fishes such that could be used in fish taxonomy. In the present study، the morphology of urohyal in 19 species fishes from 17 genera، 6 families and 5 orders of Caspian Sea basin has been studied. Results showed that the urohyals were varied in ventral، dorsal and lateral shape، presence and number of process in the anterior part، origin of dorsal keel (distance from anterior tip)، groove in ventral portion and some other attributes. In studied cyprinid fish، the ventral part of the urohyal forms a triangular facet، which may be with or without groove. All the members of Leuciscinae have the same urohyal with two-branched anterior part. But in Cyprininae، it is not two-branched. Base on the morphology of urohyal in different groups of studied fish، it seems that Acheilognathinae، Squalliobarbinae and Leuciscinae are close to each other that the other subfamilies. In Gobiidae and Esocidae، the urohyal lack ventral sides or it is reduced. Based on the urohyal bone morphology we prepared a pictorial key for identification of some fishes of Caspian Sea basin for the first time.

  • Bagheri S., Mirzajani A.R., Kiabi B., Roohi A.Gh Page 460
    The alien ctenophore Mnemiopsis leidyi was entered from the Black Sea into the Caspian Sea by late 1990s. It has been reported that the M. leidyi caused the dramatic decrease of zooplonkton and pelagic fish stock in the Caspian Sea. In this study، spatial and temporal distribution of M. leidyi was studied during year 2004 in four transects Bandar Anzali، Khazarabad، Turkman and Miankaleh in the south coasts of the Caspian Sea. Results showed that M. leidyi achieved maximum abundance and biomass (6061±5830 n. m2 and 745±715. 9 g. m2) in the upper layer of 50 (0-20) m depth during autumn. The Minimum biomass and abundance (22. 78±9. 64 g. m2 and 385±226 n. m2) of the ctenophore were measured in the coasts regions (5 and 10 m depth) during spring. The biomass and abundance of M. leidyi were more in southeastern of Caspian Sea than the southwestern. Larvae (<5 mm) contributed about 85% total abundance of the population. The maximum size of the measured M. leidyi was 64 mm in length. The effects of abiotic factors on distribution of M. leidyi was discussed.