فهرست مطالب

مجله دانشکده پزشکی اصفهان
پیاپی 162 (هفته دوم دی 1390)

  • تاریخ انتشار: 1390/10/11
  • تعداد عناوین: 10
|
  • محمدرضا سلامت، محمد باقر توکلی، ایرج عابدی صفحه 1
    مقدمه
    سنجش تراکم ماده ی معدنی استخوان در ارزیابی خطر شکستگی، تشخیص استئوپروز و پی گیری درمان موثر است. یکی از گسترده ترین روش های غیر تهاجمی جهت بررسی صحت استخوان، دگزا (جذب اشعه ی ایکس با دو انرژی) است که علت آن دوز دریافتی پایین بیماران، کیفیت تصاویر به دست آمده و ارزان تر بودن آن در مقایسه با دیگر روش های مذکور می باشد. خطرات اساسی تابش به بیمار در این روش، سرطان زایی و اثرات ژنتیکی است. بخش اساسی تضمین کیفیت در رادیولوژی تشخیصی، ارزیابی دوز دریافتی توسط بیماران می باشد.
    روش ها
    در این مطالعه، 43 زن یائسه که به بخش دانسیتومتری استخوان بیمارستان سیدالشهدای (ع) اصفهان مراجعه نمودند، انتخاب شدند. جهت انجام دوزیمتری از دوزیمترهای ترمولومینسانس 200TLD-GR استفاده شد.
    یافته ها
    آزمون همبستگی Pearson نشان داد که یک رابطه ی معنی داری بین دوز ورودی پوست با شاخص توده ی بدنی (885/0 = r، 001/0 > P) و وزن (745/0 = r، 001/0 > P) و یک رابطه ی معکوس با قد (258/0- = r، 047/0 > P) وجود دارد. همچنین آزمون همبستگی Pearson یک رابطه ی معکوس بین دوز موثر با قد (346/0- = r، 001/0 > P)، وزن (811/0- = r، 001/0 > P) و شاخص توده ی بدنی (651/0- = r،001/0 > P) را نشان داد. مقدار متوسط دوز ورودی پوست 50/0 میکروسیورت (95/0-26/0 میکروسیورت) و مقدار متوسط دوز موثر بیماران 54/9 میکروسیورت (65/12-25/7 میکروسیورت) تعیین شد.
    نتیجه گیری
    ما یک رابطه ی معنی داری بین دوز ورودی پوست و موثر با قد، وزن و شاخص توده ی بدنی یافتیم. نتایج ما نشان داد که میزان دوز دریافتی بیماران در دانسیتومتری استخوان با استفاده از سیستم Norland XR_46 بسیار کم است که از میزان متوسط دوز دریافتی مردم ناشی از دوز زمینه در انگلیس (7 میکروسیورت) کمتر می باشد.
    کلیدواژگان: دگزا، دز جذبی، زنان یائسه، پوکی استخوان، دزیمتری با ترمولومینسانس
  • سیدعلی سنبلستان، نوشین خلیلی، مهین هاشمی پور صفحه 2
    مقدمه
    گواتر اندمیک به طور معمول در نواحی کوهستانی و مناطق با کمبود ید در کشورها شایع می باشد. هورمون های تیرویید برای رشد و تکامل طبیعی بدن انسان ضروری هستند. مشخص شده است که اختلال شدید در عملکرد تیرویید می تواند روی وزن تاثیرگذار باشد، ولی تاثیر اختلالات جزیی عملکرد تیرویید بر روی وزن بدن و ارتباط آن ها با چاقی و میزان شاخص توده ی بدنی (Body mass index یا BMI) مشخص نیست. هدف این مطالعه، ارزیابی میزان BMI در گروهی از کودکان و بررسی ارتباط آن با عملکرد تیرویید و بیماری گواتر بود.
    روش ها
    4345 کودک در سنین مدرسه (2397 نفر از اصفهان و 1948 نفر از سمیرم) با محدوده ی سنی 6 تا 13 سال وارد مطالعه شدند. کودکانی که هر گونه بیماری حاد یا مزمن و یا هر گونه سابقه ی بیماری شناخته شده ی تیرویید و یا علایم و نشانه های بیماری تیرویید را داشتند، وارد مطالعه نگردیدند.
    یافته ها
    میانگین سنی کودکان مورد مطالعه 10/1 ± 38/9 سال بود. میانگین BMI در کودکان ساکن اصفهان به طور معنی داری از کودکان سمیرم بیشتر بود (کودکان مبتلا به گواتر و سالم). در اصفهان کودکان سالم BMI بیشتری نسبت به کودکان مبتلا به گواتر داشتند (000/0 > P)، در حالی که در کودکان سمیرم بر عکس بود (045/0 > P).
    نتیجه گیری
    گواتر ممکن است ارتباطی با برخی شاخص های تن سنجی مثل وزن و BMI انسان ها به خصوص کودکان داشته باشد، ولی به نظر می رسد که عوامل اجتماعی- اقتصادی تاثیر بیشتری بر این شاخص ها دارند.
    کلیدواژگان: گواتر اندمیک، شاخص توده ی بدنی، کودک
  • حبیب الله حسینی، عبدالله رضایی، فاطمه عبدی*، احمد مشهدی زاده صفحه 3
    مقدمه

    معضل افزایش بی رویه ی جمعیت تهدیدی جدی برای جامعه ی جهانی و اساسی ترین مانع توسعه ی اقتصادی- اجتماعی کشورها محسوب می گردد. بنابراین یکی از راه های کنترل جمعیت، فراهم بودن روش های مطمئن پیش گیری از بارداری است. از میان روش های مطمئن پیش گیری، روش بستن لوله ها در مردان را می توان نام برد که سازمان بهداشت جهانی آن را به عنوان یک روش ساده و موثر در پیش گیری از باروری تایید کرده است. لذا توجه به مردان و دخالت دادن آنان در تنظیم خانواده به منظور کنترل جمعیت و ارتقای بهداشت باروری از اهمیت ویژه ای برخوردار است. این مطالعه با هدف بررسی تجارب مردان از عمل وازکتومی اجرا گردید.

    روش ها

    مطالعه ی حاضر مبتنی بر رویکرد کیفی و از نوع پدیدارشناسی است. بدین منظور 14 فرد وازکتومی شده به روش مبتنی بر هدف انتخاب شدند. جهت جمع آوری داده ها از مصاحبه های عمیق و باز استفاده شد. متن مصاحبه ها ضبط گردید و پس از مکتوب سازی با روش کلایزی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

    یافته ها

    از مجموع یافته های این مطالعه، چهار مفهوم اصلی که بیان گر ساختار تجارب مردان از وازکتومی بودند، استخراج شد. این مفاهیم شامل نظرات راجع به وازکتومی، برداشت و ذهنیات از وازکتومی، تجارب از وازکتومی، و توصیه به دیگران بودند.

    نتیجه گیری

    با شناخت و درک تجارب مردان وازکتومی شده و همچنین تعیین جنبه های مثبت و منفی این روش و طراحی برنامه های آموزشی و مشاوره بر اساس نتایج پژوهش می توان جهت گسترش این روش گام های موثرتری برداشت.

    کلیدواژگان: وازکتومی، تجارب، مطالعه ی کیفی
  • فاطمه اشراقی جزی، حجت الله علایی، حمید عزیزی ملک آبادی، علی اصغر پیله وریان، مهین غروی نایینی، محمد صالح احمدی، عماد شاه منصوری، زهرا سیاهمرد صفحه 4
    مقدمه
    آب انگور قرمز دارای ترکیبات آنتی اکسیدانی است. ازسوی دیگر گزارش شده است که تحلیل نورونی به وسیله ی تولید اکسیدان ها در مجموعه های نورونی اتفاق می افتد. همچنین ورزش نیز می تواند اثرات حفاظتی روی نورون های دوپامینرژیکی مغز داشته باشد. بنابراین به نظر می رسد که آب انگور قرمز و ورزش بتوانند مانع از تخریب نورونی در بیماری های تحلیل برنده ی عصبی شوند. در این مطالعه، اثر آب انگور قرمز بر بیماری پارکینسون و مقایسه ی تاثیر آن با ورزش مورد بررسی قرار گرفت.
    روش ها
    جهت ایجاد مدل حیوانی بیماری پارکینسون، بخش متراکم جسم سیاه در موش های صحرایی با تزریق 6-هیدروکسی دوپامین (6-OHDA) به طور یک طرفه در دستگاه استرئوتاکس تخریب شد. دو هفته پس از جراحی، حیوانات به مدت یک ماه تحت تیمار آب انگور قرمز و ورزش قرار گرفتند. به منظور ارزیابی میزان تخریب، موش های صحرایی به صورت درون صفاقی آپومورفین دریافت کردند. تعداد چرخش های حاصل به مدت یک ساعت پس از تزریق شمرده شد. این چرخش ها پارامتر اصلی برای سنجش بیماری پارکینسون در موش صحرایی بود.
    یافته ها
    در گروه پارکینسونی که آب انگور دریافت کردند، تعداد چرخش های حاصل از تزریق آپومورفین در مقایسه با گروه پارکینسونی که آب انگور دریافت نکرده بودند، کاهش پیدا کرد. علاوه بر این، گروه پارکینسونی در مقایسه با گروه شم چرخش های بیشتری از خود نشان دادند. این نتایج نشان داد که از یک طرف نوروتوکسین 6-OHDA می تواند در موش های صحرایی ایجاد پارکینسون کند که اثرات آن با تزریق آگونیست دوپامین به صورت چرخش بروز می کند. از سوی دیگر، آب انگور قرمز می تواند تعداد این چرخش ها را کاهش دهد و در بهبودی آن نقش موثری داشته باشد. ورزش نیز در گروه های پارکینسونی تیمار شده تعداد چرخش ها را در مقایسه با گروه پارکینسونی کاهش داد. همچنین در گروه های پارکینسونی تیمار شده، آب انگور قرمز در مقایسه با ورزش چرخش ها را به طور چشمگیری کاهش داد.
    نتیجه گیری
    جسم سیاه جایگاه اصلی ترشح دوپامین است که در کنترل حرکات ارادی و هماهنگی در وضعیت عضلات اسکلتی نقش موثری را ایفا می کند. با توجه به این که در این مطالعه، OHDA-6 تخریب کننده ی این ناحیه از مغز بود، غلظت دوپامین را کاهش داد و پارکینسون ایجاد نمود، آب انگور قرمز ممکن است از طریق جبران غلظت دوپامین در مراکز دیگری از سیستم اعصاب مرکزی باعث بهبودی این بیماری شود. ورزش نیز شاید با افزایش ترازهای دوپامین در مغز در بهبود بیماری پارکینسون نقش موثری داشته باشد، اما به دلیل ایجاد استرس در بدن اثرات درمانی کمتری نسبت به آب انگور قرمز دارد.
    کلیدواژگان: بیماری پارکینسون، آب انگور قرمز، ورزش، آپومورفین، 6، هیدروکسی دوپامین
  • غلامحسین احمدزاده، مسعود مهدی صفحه 5
    مقدمه
    با توجه به روند رو به افزایش نارسایی مزمن کلیه در کشور و شیوع بالای افسردگی و اضطراب در این بیماران، در مطالعه ی حاضر فراوانی علایم افسردگی، اضطراب و روان پریشی در بیماران همودیالیزی بیمارستان نور و حضرت علی اصغر (ع) اصفهان تعیین و ارتباط آن با برخی عوامل دموگرافیک بررسی شد.
    روش ها
    در این مطالعه ی توصیفی- تحلیلی و مقطعی تمامی بیماران همودیالیزی واجد پرونده ی بخش همودیالیز بیمارستان نور و علی اصغر (ع) مورد مطالعه قرار گرفتند. فراوانی علایم افسردگی، اضطراب و روان پریشی در آن ها با استفاده از سوالات آزمون استاندارد بین المللی SCL-90-R سنجیده شد.
    یافته ها
    در این مطالعه 196 بیمار (132 مرد و 64 زن) مورد مطالعه قرار گرفتند. علایمی از اختلالات کلی روانی در 9/69 درصد کل افراد مورد مطالعه وجود داشت. شیوع علایم افسردگی، اضطراب، افسردگی و اضطراب توام و روان پریشی در بیماران همودیالیزی به ترتیب برابر 50، 2/12، 8/7 و صفر درصد بود. فراوانی این علایم در گروه های سنی کمتر از 25 سال و بالای 75 سال نسبت به سایر گروه های سنی بالاتر بود (05/0 > P). به طور کلی علایم اختلالات روانی در 9/62 درصد مردان و 4/84 درصد زنان وجود داشت (05/0 > P). رابطه ی معنی داری بین طول مدت همودیالیز و فراوانی این علایم وجود نداشت ولی با دفعات انجام آن ارتباط معنی داری وجود داشت.
    نتیجه گیری
    با توجه به شیوع بالای علایم اختلالات روانی به خصوص افسردگی و اضطراب و بالاخص در گروه سنی زیر 25 سال و بالای 75 سال لازم است، پیشنهاد می گردد علاوه بر آموزش روش های کنترل و پیش گیری از افسردگی و اضطراب به این بیماران، مطالعات وسیع تری با هدف بررسی روش های مناسب جهت تشخیص زودرس و یا غربالگری این اختلالات در این گروه از بیماران در جامعه طراحی و اجرا گردد.
    کلیدواژگان: افسردگی، اضطراب، روان پریشی، همودیالیز، SCL 90، R
  • مرجان حکیمی نیا صفحه 9
    مقدمه
    جهت بازسازی نقص های بافت نرم در سر و گردن بهترین حالت استفاده از بافت نرم همان ناحیه می باشد که بدین منظور از اکسپاندرهای بافتی استفاده می شود. ولی این اکسپاندرها بنوبه خود دارای عوارضی همچون کنتراکچرکپسول، پارگی، هماتوم، عفونت زخم، سرومای زخم، لیک، درد مزمن، نکروز پوستی و خروج اکسپاندر می باشد. اکسپاندرها در دو نوع با پورت داخلی و پورت خارجی در دسترس هستند که هر کدام دارای مزایا و معایبی می باشند. هدف از این مطالعه تعیین توزیع فراوانی عوارض و رضایت مندی بیماران تحت عمل جراحی با اکسپاندر بافتی با پورت داخلی و پورت خارجی بود.
    مواد و روش ها
    این مطالعه یک کارآزمایی بالینی است که درسال 1387 و 1388 در مراکز اموزشی درمانی الزهرا(س) و امام موسی کاظم(ع) اصفهان انجام شد. جامعه آماری مورد مطالعه شامل بیماران کاندید عمل کاشت اکسپاندر بافتی است که در دو مرکز مذکور تحت عمل قرار گرفته اند. بیماران با استفاده از روش تخصیص تصادفی به دو گروه تقسیم می شوند که محل و نوع ترومای پوستی در دو گروه یکسان است. در گروه اول از اکسپاندر بافتی با پورت داخلی و در گروه دوم از اکسپاندر بافتی با پورت خارجی استفاده شد. پس از عمل، بیماران تا خارج کردن اکسپاندر مورد بررسی قرار گرفته و عوارض ایجاد شده در آنها مورد بررسی و مقایسه قرار گرفت.در زمان خارج کردن اکسپاندر، رضایتمندی بیماران دو گروه نیز مورد ارزیابی قرار گرفت. داده های بدست آمده سپس وارد رایانه شده و بوسیله نرم افزار SPSS تجزیه وتحلیل شد.
    نتایج
    12 نفر از گروه اکسپاندر داخلی و 16 نفر از گروه اکسپاندر خارجی دارای عوارض بوده اند (6/31% در مقابل 1/42%) ولی طبق آزمون کای اسکویر، تفاوت معنی داری بین دو گروه وجود نداشت (p=0.34). از نظر وضعیت رضایتمندی بیماران، 10 نفر از گروه اکسپاندرداخلی و 13 نفر از گروه اکسپاندر خارجی کاملا راضی بودند(27% در مقابل 2/34%). همچنین نیز دو گروه داخلی و خارجی به ترتیب 16 و 17 نفر راضی بودند(2/43% در مقابل 7/44%). 9 نفر از گروه داخلی و 7 نفر از گروه خارجی نظری نداشتند(3/24% در مقابل 4/18%) و بالاخره 2 نفر از گروه داخلی و 1 نفر از گروه خارجی ناراضی بودند(4/5% در مقابل 6/2%). انجام آزمن دقیق فیشر بروی این داده ها نشان داد وضعیت رضایتمندی بیماران دو گروه، تفاوت معنی دار ندارد (P=0.81).
    نتیجه گیری
    در پورت داخلی نیاز به ایجاد حفره دیگر (غیر از فضای اصلی برای گذاشتن اکسپاندر پوستی) مطرح بوده و پورت به طور مداوم در زیر پوست قرار گرفته و جهت تزریق از آن استفاده می شود و در طی جلسات متعددی تزریق مایع بداخل پورت انجام می شود. در این روش علاوه بر اینکه جای پورت مشخص نیست و از نظر ظاهری مشکل خاصی وجود ندارد موردرضایت بیماران است ولی بعلت تزریقات مکرر از روی پوست، باعث ناراحتی بیمار و احتمال افزایش عوارضی مثل عفونت پوستی می شود. در روش دوم با استفاده از پورت خارجی، مشکلات مربوط به پورت داخلی وجود ندارد ولی بعلت واضح بودن پورت و ظاهر نامناسب آن، ممکن است در بیمار ایجاد نارضایتی بنماید. از این رو به منظور نظر سنجی از بیماران در مورد دو نوع اکسپاندر مورد استفاده، بهتر است این کار به بعد از ترخیص بیمار از بیمارستان در پایان استفاده از اکسپاندر انجام گیرد.
    کلیدواژگان: اکسپاندر بافتی - رضایتمندی، عوارض
|
  • Mohammad Reza Salamat, Mohammad Bagher Tavakoli, Iraj Abedi Page 1
    Background
    The purpose of this study was to assess the entrance surface dose (ESD) and effective doses (ED) in postmenopausal women using dual energy X-ray absorptiometry (DXA). It also tried to determine the correlations between ESD and ED and height, weight and body mass index (BMI).
    Methods
    Thermo luminescent dosimeters (TLD-GR200) and abdominal CT scans were used for patient dosimetry. The correlation coefficients and regression analysis was applied for 43 postmenopausal women who referred to Seyed Alshohada Hospital in Isfahan.
    Findings
    Pearson's correlation analysis showed that there was a significant correlation between ESD and BMI (r = 0.885; P < 0.001) and weight (r = 0745; P < 0.001). However, there was an indirect correlation between ESD and height (r = -0.258; P = 0.047). Pearson's correlation analysis also showed an indirect correlation between ED and BMI (r = -0.651; P < 0.001), height (r = -0.346; P < 0.001) and weight (r = -0.811; P < 0.001). Mean values of ED and ESD were respectively determined as 0.50 µSv (0.26-0.95) and 9.54 µSv (7.25-12.65) for the anterior posterior (AP) spine scans.
    Conclusion
    Our results showed that the exposure in bone densitometry with a Norland XR-46 system was very low (0.50 µSv). In fact, these values were much lower than the average daily background in the UK (7 µSv).
  • Seyed Ali Sonbolestan, Noushin Khalili, Mahin Hashemipour Page 2
    Background
    Endemic goiter is generally seen in mountainous and iodine-deficient regions of the countries where the people's diet lacks sufficient amount of iodine. Moreover, thyroid hormones are important for normal somatic growth and development. On the other hand, changes in thyroid function during childhood are affected by various factors, like gender, age, adiposity, nutrition, iodine intake and geographic region. Although it is known that severe thyroid dysfunction affects weight, the effects of minor disturbances of a normal thyroid function on body weight, obesity and body mass index (BMI) remain vague. In this study, our goal was to assess BMI in a group of children and investigate its relation with thyroid function and goiter.
    Methods
    A total number of 4345 children (2397 from Isfahan and 1948 from Semirom), aged 6-13 years (with a mean of 9.38 ± 1.10 years) were recruited in this study. The children with any acute or chronic disorder or any history of diagnosed thyroid disease and clinical signs or symptoms of thyroid disease were excluded.
    Findings
    The mean of BMI in children from Isfahan was significantly higher than the children from Semiron in both goitrous (P < 0.01) and healthy (P < 0.01) groups. Although healthy children of Isfahan had higher BMIs than the patients (P < 0.01), in Semirom the relation was reversed (P = 0.045).
    Conclusion
    Goiter may have some relations with anthropometric features such as weight and BMI, especially among children. However, socioeconomic factors seemed to have more important roles because BMI was higher in both goitrous and healthy children from Isfahan.
  • Habibollah Hosseini, Abdollah Rezaei, Fatemeh Abdi, Ahmad Mashhadizadeh Page 3
    Background

    Irregular population growth is considered as a serious threat to the international community. It is also a major obstacle against nation's social and economic development. Thus, one of the ways to control the population is providing effective contraceptive methods. Vasectomy is one of the most effective, simple contraceptive methods confirmed by the World Health Organization. It is important to involve men in population control and reproductive health promotion. Therefore, this study aimed to describe the experiences of a group of vasectomized men.

    Methods

    This qualitative study was conducted using a phenomenological approach. Subjects were 14 vasectomized men selected through purposive sampling. In-depth and open interviews with participants were conducted to collect data. Observations were also recorded in comprehensive field notes. A Colaizzi method was used to analyze the data transcripts.

    Findings

    Four themes were driven from the obtained results which describe the structures of vasectomy-related experiences among men. These themes included opinions about vasectomy, impressions about vasectomy, vasectomy experiences, and recommendation to others.

    Conclusion

    Recognizing experiences of vasectomized men and determining positive and negative aspects of this method would make specialists able to design effective vasectomy promotion training programs.

  • Fatemeh Eshraghi Jazi, Hojjatollah Alaei, Hamid Azizi Malekabadi, Ali Asghar Pilehvarian, Mahin Gharavi Naeini, Mohammad Saleh Ahmadi, Emad Shah-Mansouri, Zahra Ciahmard Page 4
    Background
    Neural degeneration is induced by production of oxidant agents in neural pools. Red grape juice has antioxidant agents. Exercise can be able to protect dopaminergic neurons of brain. Therefore, it seems that red grape juice and exercise can prevent neural impairment in neurodegenerative diseases. In this study, neuroprotective effects of red grape juice and exercise on Parkinson's disease in male rats were compared.
    Methods
    In order to create Parkinson's in rats, they were received unilateral infusion of 6-hydroxydopamine (6-OHDA) into substantia nigra pars compacta by a stereotaxic apparatus. Two weeks after surgery, the rats were treated with red grape juice and exercise for 1 month. In order to estimate the extent of lesion, they received intraperitoneal apomorphine. The number of rotations until 1 hour after injection was calculated as the main parameter for evaluation of Parkinson's disease.
    Findings
    Our results showed that red grape juice decreased the signs of Parkinson's disease compared to other groups. In addition, groups with Parkinson's disease which did not receive red grape juice presented the highest numbers of rotations. The results also indicated that injection of 6-OHDA induced Parkinson's disease whose signs occurred as rotations resulted by the administration of dopamine agonist agents. These effects were reduced using red grape juice. Exercise also reduced rotations in treated groups with Parkinson's disease. Moreover, red grape juice reduced rotations in Parkinson's disease rats significantly more than exercise.
    Conclusion
    The main place of release of dopamine in the brain is substantia nigra nucleus. This nucleus has an important role in controlling and coordination of voluntary activities of skeletal muscles. Injection of 6-OHDA into this area decreased the release of dopamine and finally induced Parkinson's disease. Using red grape juice probably treats this disease via compensation of dopamine concentration in other areas of central nervous system. In addition, exercise probably treated Parkinson's disease by increasing levels of dopamine in the brain. However, since exercise produces stress in the body, it was less successful in treating the disease compared to red grape juice.
  • Gholam Hossein Ahmadzadeh, Masoud Mehdi Page 5
    Background
    Considering the increasing rate of chronic renal failure in Iran and the high prevalence of depression and anxiety among these patients, the aim of this research was to determine the prevalence of depression, anxiety and psychosis among hemodialysis patients of Nour and Ali Asghar Hospitals in Isfahan, Iran.
    Methods
    In this descriptive, analytic cross-sectional study, all hemodialysis patients who referred to Nour and Ali Asghar Hospitals were evaluated. The prevalence of depression, anxiety and psychosis was determined using the standard SCL-90-R questionnaire.
    Findings
    A total number of 196 patients (132 male and 64 female) were studied. The overall rate of physiological problems was 69.9%. The prevalence of depression, anxiety and psychosis among hemodialysis patients was 50%, 12.2% and 0%, respectively. The prevalence of physiological problems were higher in patients aged < 25 years and >75 years (P < 0.05). The prevalence of physiological problems in male and female patients was 69.9% and 84.4%, respectively (P < 0.05). There was not a significant relationship between the prevalence of physiological problems and the duration of dialysis. However, there was a significant relationship between the mentioned problems and the frequency of dialysis (per week).
    Conclusion
    Regarding the high prevalence of depression and anxiety in our studied population, further studies are recommended to determine the proper methods for early diagnosis and screening of depression and anxiety among hemodialysis patients. In addition, patients need to be educated about the methods of prevention and controlling these disorders.
  • Masoud Etemadifar, Shabnam Soheilnader, Seyed Mohammad Amir Shahkarami, Ali Mehrabi Kooshki Page 10