فهرست مطالب

پژوهش نفت - پیاپی 68 (بهمن و اسفند 1390)

مجله پژوهش نفت
پیاپی 68 (بهمن و اسفند 1390)

  • تاریخ انتشار: 1391/01/08
  • تعداد عناوین: 8
|
  • یوسف تمثیلیان، احمد رمضانی سعادت آبادی صفحه 3
    در این پژوهش، نحوه ساخت هیدروژل کیتوسان -N ایزوپروپیل اکریل آمید به دو روش حرارتی و تابشی مورد بررسی قرار گرفته است. با مطالعه خواص این هیدروژل مشخص گردید که نمونه های حاصل از پرتودهی نسبت به حرارتی دارای نسبت تورم و بازدهی بالاتری هستند. سپس اثر افزودن هیدروژل ساخته شده به سیال حفاری بررسی گردید و مشخص شد که چگونه می توان خواص رئولوژی گل حفاری را با کمک هیدروژل ارتقاء بخشید. کمیت های رئولوژی مهم سیال حفاری مانند گرانروی ظاهری، گرانروی موثر، گرانروی پلاستیکی، نقطه واروی و همچنین نمودارهای تنش-کرنش بعد از افزودن هیدروژل اندازه گیری شدند. نتایج نشان می دهد در صورتی که افزایش زیاد خواص رئولوژی گل حفاری مدنظر باشد، استفاده از غلظت های بالای هیدروژل مناسب تر است، ولی برای افزایش کم خواص رئولوژی گل، پلیمرهای خطی انتخاب مناسب تری به نظر می رسد. از طرفی مشخص شد که خواص رئولوژی پر اهمیت هیدروژل تهیه شده به روش تابشی بیشتر از نمونه حرارتی می باشد. در ضمن مشاهده گردید که نسبت تورم هیدروژل رابطه مستقیمی با افزایش خواص رئولوژی گل حفاری دارد و نمونه هایی که دارای نسبت تورم بالاتری باشند، خواص سیال حفاری را بیشتر افزایش می دهند. بنابراین افزایش میزان تابش و مقدار مونومر در نمونه های به دست آمده از پرتو گاما و افزایش مقدار مونومر و کاهش شبکه ساز در نمونه های حرارتی باعث بهبود عملکرد هیدروژل در گل حفاری می شوند.
  • سید مجتبی حسینی نسب، محسن وفایی سفتی، امیرعباس ایزدپناه صفحه 19
    در این پژوهش، داده های تعادلی جدید هیدرات برای گاز دی اکسیدکربن در حضور دو بازدارنده گلایکولی و برای گاز متان در حضور دو بازدارنده ترکیبی (گلایکولی + الکترولیتی) در غلظت های مختلف با استفاده از روش حجم ثابت اندازه گیری شده است. داده های تعادلی به دست آمده در این تحقیق برای گاز دی اکسیدکربن در مجاورت دو بازدارنده مونو اتیلن گلیکول و دی اتیلن گلیکول و برای گاز متان در حضور بازدارنده ترکیبی کلرید سدیم + دی اتیلن گلیکول و کلرید سدیم + تری اتیلن گلیکول برای حالت هایی که داده های بسیار محدودی در مراجع وجود دارد، گزارش شده است. جهت تخمین شرایط تشکیل هیدرات برای داده های اندازه گیری شده از رابطه و مدل ترمودینامیکی دانشگاه هریوت وات (HWHYD) استفاده گردید. نتایج نشان می دهد که بین داده های اندازه گیری شده و تخمین زده شده توسط رابطه و مدل ترمودینامیکی دانشگاه هریوت وات (HWHYD) تطابق خوبی برقرار است.
  • عباس آل غفوری، محمد مهدیارفر، علی مهاجری، محسن محسن نیا، مرتضی اصغری صفحه 32
    در این مقاله، ایزوترم جذب دی اکسید کربن در دمای K 273 بر روی پنج جاذب کربنی تجاری، به روش حجمی اندازه گیری شده است. در ادامه به کمک داده های تعادلی جذب، توزیع اندازه حفرات این جاذب ها، با سه مدل DS، DA و HK تعیین و مقایسه شده است. نتایج نشان می دهد، هر چند متوسط قطر حفرات به دست آمده از این مدل ها، تقریبا یکسان است ولی این مدل ها توزیع اندازه حفرات متفاوتی را ارائه می کنند. در ادامه نتایج حاصل از آنالیز عکس های HRTEM یکی از نمونه ها با نتایج مدل های مذکور، مقایسه شده است. نتایج نشان می دهد که میزان خطای متوسط برای مدل های DA، HK و DS به ترتیب برابر 04/2، 73/2 و 42/1 می باشد. بنابراین مدل DS به عنوان مدل برتر جهت تعیین توزیع اندازه حفرات معرفی می شود و مدل DA از نظر دقت پیش بینی، در رتبه آخر قرار می گیرد.
  • لاله شیرازی، انسیه گنجی بابا خانی، زهرا طاهری صفحه 44
    در این تحقیق اثر نوع تمپلیت بر عملکرد کاتالیستی SAPO-34 در فرآیند تبدیل متانول به الفین های سبک در دماهای مختلف بررسی شد. کاتالیست ها به روش هیدروترمال و با استفاده از تمپلیت مورفولین، تترا اتیل آمونیوم هیدروکسید و دی پروپیل آمین، با ترکیب مولی ژل 1Al2O3:1P2O5:0.6 SiO2:2 Template: 50 H2O سنتز شدند و با استفاده از آنالیزهای XRD، SEM، NH3-TPD و TGA-DTA مشخصات آنها ارزیابی گردید. نتایج نشان داد که نوع تمپلیت بر ویژگی کاتالیست نهایی شامل اندازه کریستال، مورفولوژی، کریستالینیتی و خلوص اثر گذاشته و استفاده از مورفولین به عنوان تمپلیت منجر به تولید کریستال هایی با اندازه بزرگ تر نسبت به سایر تمپلیت ها می شود. واکنش تبدیل متانول به الفین های سبک در مجاورت کاتالیست H-SAPO- 34 با تمپلیت های مختلف در دمای C° 450-250، فشار اتمسفر و WHSV= 1 hr-1 بررسی شد. نتایج آزمایشات راکتوری نشان داد که تمام کاتالیست ها فعالیت و توزیع محصول واکنش نسبتا مشابهی داشتند. همچنین کاتالیست حاصل از تمپلیت مورفولین کمترین طول عمر را دارد.
  • مهرک محمودی، محمدتقی صادقی، فرهادعلی فرهادپور صفحه 54
    در بسیاری از مخازن نفتی که به علت گذشت زمان طولانی از شروع برداشت مخزن قادر به تولید طبیعی نمی باشند، از فرایند فرازآوری پیوسته با گاز برای افزایش تولید استفاده می گردد. در این تحقیق، محاسبات افت فشار جریان دو فازی در چاه تحت فرازآوری که پیچیده ترین و زمان برترین بخش مدل سازی این فرایند است، با استفاده از نقشه جریان و روابط مکانیستیک صورت گرفت. استفاده از توصیف دو جزئی نفت- سیاه به دلیل منظور نکردن تغییرات ترکیب سیال و ثابت گرفتن فشار حباب در طی عبور سیال در چاه، خطای قابل توجهی در محاسبات افت فشار ایجاد می کند. بنابراین، برای توصیف دقیق و سریع رفتار ترمودینامیکی سیال هیدروکربنی جاری در فرایند، از توصیف چند جزئی با به کارگیری روش پارامترهای کاهش یافته استفاده شد. نتایج نشان می دهد که استفاده از روابط تجربی در مدل سازی چاه تحت فرازآوری با گاز، باعث خطای قابل توجهی در محاسبات می شود. زیرا در روش های تجربی، روابط مناسبی برای گذر از الگوهای جریان به یکدیگر وجود ندارد و گرادیان فشار در این مرزها دچار گسستگی می شود.
  • حسن امیری بختیار، علی تلمادره ای*، مسعود شایسته، محمدحسن حیدری فرد، حسین طالبی صفحه 71

    ابزارهای چاه نگاری یکی از مفیدترین روش های ارزیابی سازند در یک حوضه رسوبی می باشد. داده های چاه نگاری را می توان به عنوان یک شاخص برای به دست آوردن پتانسیل سنگ منشا به کار برد. با انجام مطالعات مختلف ژئوشیمیایی در برخی از میادین نفتی در فروافتادگی دزفول ایران، مشخصات سنگ های منشا که شامل سازندهای کژدمی، گورپی و پابده می باشد، تعیین گردیده است. با این وجود تاکنون سازندهای این میادین از نظر میزان ماده آلی، زون بندی نشده و تفسیری در این زمینه صورت نگرفته است. در این مطالعه با استفاده از تلفیق لاگ های صوتی و مقاومتی (روش ΔlogR) رانده شده در سازند پابده در میادین اهواز و مارون و همچنین با استفاده از روش شبکه عصبی میزان کل کربن آلی محاسبه شده و با مقادیر حاصل از آنالیزهای ژئوشیمیایی مقایسه گردیده است که نهایتا منجر به زون بندی سازند پابده از نظر غنای ماده آلی شده است. همچنین با بررسی ضخامت زون غنی از ماده آلی و با در نظر گرفتن گرادیان حرارتی، فواصلی که سازند پابده در این میادین به نفت زایی رسیده، مشخص شده است.

  • سمانه فیاض، حسین گنجی دوست، فرهاد مشحون صفحه 82
    هدف از این تحقیق، مطالعه امکان سنجی تصفیه پذیری پساب واحد نمک زدایی نفت با استفاده از سامانه های غشایی به منظور دست یابی به استانداردهای تزریق به داخل چاه دفع و کاهش مشکلات زیست محیطی ناشی از تخلیه پساب به حوضچه های تبخیر به دلیل گرفتگی چاه در اثر تزریق پساب حاوی ذرات جامد و مواد نفتی و روغنی بیشتر از استاندارد به چاه می باشد. بدین منظور خروجی فیلتر شنی واحد تصفیه پساب نمک زدایی مارون 2 آغاجاری به عنوان خوراک در نظر گرفته شده است. در این تحقیق در مقیاس پایلوت از مدول های غشایی میکرو فیلتر و اولترافیلتر استفاده شده است. میکرو فیلتر مورد استفاده یک مدول غشایی کارتریج از جنس پلی پروپیلن با اندازه تخلخل 45/0 میکرون و اولترا فیلتر از نوع الیاف توخالی از جنس پلی پروپیلن با اندازه تخلخل1/0 تا 01/0 میکرون می باشد. در این مطالعه درصد حذف پارامترهای مورد نظر نسبت به زمان در سه فرایند میکرو فیلتراسیون، اولترافیلتراسیون و فرایند ترکیبی میکرو و اولترافیلتراسیون مورد بررسی قرار گرفت. آزمایش هایی در دو دبی متفاوت برای هر فرایند انجام گرفت. دبی L/min 32 در این فرایندها بهینه بود. در فرایند ترکیبی میکرو و اولترا فیلتراسیون نتایج بهتری نسبت به دیگر فرایندها به دست آمد. متوسط درصد حذف پارامترهای مورد بررسی در این فرایند عبارت است از 81/98% مواد نفتی و روغنی، 53/98% کدورت و 06/97% TSS دراین حالت اندازه ذرات موجود به کمتر از 05/0 میکرون رسیده است. در هیچ یک از نمونه ها باکتری احیا کننده سولفات (SRB) مشاهده نشده است. نتایج به دست آمده در همه فرایندها بیان گر کیفیت مناسب پساب تصفیه شده برای تزریق به داخل چاه دفع است. میزان بازیابی تراوایی غشا بعد از پایان مطالعه 32/96% بوده است.
  • رضوان بهین، محمدرضا اصفهانی صفحه 98
    جابجایی توسط سفره آبی یکی از مکانیزم های تولید نفت در مخازن جهان و در برخی از مخازن نفتی ایران می باشد. در این مکانیزم پارامترهای متعددی بر روند تولید تاثیرگذار هستند که مهم ترین آنها ترکیب شیمیایی نفت و آب موجود در فضای متخلخل سنگ مخزن و اثرات متقابل سیالات و سنگ است. از این جهت بررسی نتایج تزریق آب در سیستم «نفت- آب- سنگ» حائز اهمیت است. میزان تولید نفت بر اثر تزریق آب، به علت گوناگونی ترکیب نفت و آب و در نتیجه نیروهای تاثیرگذار بر روی جابجایی، در سیستم های مختلف «نفت- آب- سنگ» می تواند خیلی متفاوت باشد. در مطالعات صورت گرفته بر روی سنگ مخزن سازندهای آسماری و بنگستان، تزریق آب در سیستم های متفاوت سیالات و سنگ بررسی و نتایج آن با لحاظ کردن نیروهای مکانیکی و کلوئیدی، براساس تئوری DLVO شرح داده شده است. نتایج حاصل از مطالعات سیستم های مختلف «نفت- آب- سنگ» نشان می دهد که میزان تولید نفت بستگی به تاثیر متقابل بین سنگ و سیالات دارد و برتری نیروهای مختلف از جمله نیروهای کلوئیدی، موئینه، گرانروی، کشش بین سطحی بین سنگ و دو سیال آب و نفت تحت تاثیر شرایط موجود سیستم «نفت- آب- سنگ» می باشد.
|
  • Y. Tamsilian*, A. Ramezanisaadatabadi Page 3
    Chitosan – Poly (N-isopropylacrylamide) hydrogels were synthesized by thermal and gamma irradiation methods. In the thermal method، initiators and crosslinkers were employed. It was found that the gamma irradiation method produced hydrogels of higher water swelling ratio. The hydrogels were used in drilling fluids and the important rheological properties of the muds such as apparent viscosity، plastic viscosity، and yield point as well as shear-shear rate diagrams were measured. Obtained results show that whereas linear polymer effects on mud properties are more significant in lower polymer concentrations، prepared crosslinked hydrogel effects are more significant at high concentrations. The hydrogel synthesized by gamma irradiation improved rheological properties of drilling fluids at higher concentrations of the hydrogel more effectively than the thermally produced hydrogel and linear polymers. It seems that addition of hydrogel to mud in powder form can increase the effects of rheological properties of drilling fluid. Thus، increase in gamma irradiation dose and monomer concentration، which rendered high swelling hydrogels، were more suitable for improving properties of drilling muds. In thermally synthesized hydrogels، increase in monomer and decrease in crosslinker concentration produced better hydrogels.
  • S.M.Hoseini Nasab, M. Vafae Sefti, A.A. Izadpanah Page 19
    In this paper new equilibrium data has been obtained for methane hydrate in the presence of three thermodynamic mixed inhibitors: NaCl + DEG، NaCl + TEG and MeOH + TEG as well as for carbon dioxide simple hydrate in the presence of two glycols inhibitors، i. e. monoethylene glycol (MEG) and diethylene glycol (DEG) for various concentrations using constant volume method. In this work، measured equilibrium data has been reported for conditions، for which there is limited reported data. Thermodynamic model and general correlation of Heriot-Watt University have been applied for estimating the measured equilibrium data and good agreements between measured and predicted data were observed.
  • A.Aleghafori, M. Mahdyarfar, A. Mohajeri, M. Mohsennya, M.Asghari Page 32
    In this paper، CO2 adsorption isotherms at 273 K are measured on five commercial carbonaceous adsorbents using volumetric method and their pore size distributions are determined and compared using DA، DS and HK models. The results show that although the average pore diameter obtained from these models are almost the same، these models show different pore size distributions. Then obtained results from HRTEM images of one of samples and these model results are compared. The results also show that the average error for HK، DA and DS models are 2. 04، 2. 73 and 1. 42، respectively. Thus، DS model is introduced as the best model for determination of pore size distribution، and DA model gets the third rank.
  • L. Shirazi, E. Ghangibabakhani, Z. Taheri Page 44
    Effects of template type on the catalytic performance of SAPO-34 catalyst in conversion of methanol to light olefins (MTO) have been investigated. SAPO-34 molecular sieves were synthesized by hydrothermal method, using morpholine tetraethyl ammonium hydroxide and dipropylamine as the template in the synthesis of gel with molar composition of Al2O3: P2O5: SiO2: template: H2O being 1:1:0.6:2:50, respectively. The produced samples were characterized by XRD, SEM, NH3-TPD and TGA-DTA techniques. These results showed that template type affects crystal size, morphology, crystallinity and purity of samples. It was found that the average SAPO-34 crystal size increased when morpholine was used as the template. Conversion of methanol to light olefins using acidic SAPO-34 as the reaction catalyst was studied in a fixed bed reactor in the temperature range of 250–450 °C, atmospheric pressure and WHSV=1 hr-1. Although all the catalysts showed similar activity and product distribution, the catalyst obtained using morpholine as the template, had the shortest lifetime.
  • M. Mahmudi, M.T. Sadeghi, F.A. Farhadpour Page 54
    Continuous gas lift process is used to boost oil production in many mature reservoirs، which can no longer produce under natural drive. In this article، application of mechanistic flow maps as well as the correlations estimating pressure drop in a gas lifted well، as the most complex and time consuming part of the gas lift modeling is examined. Using the black-oil model to compute the two-phase pressure drop in a gas lifted well leads to a substantial error due to the changes in composition and bubble point pressure along the well. In order to describe the thermodynamic behavior of the hydrocarbon fluid، a multi-component compositional description has been applied using the reduced parameter method. The results show that the empirical maps and correlations lead to severe discontinuities at transition points between the different flow regimes. This causes an unacceptable error when computing the pressure drop.
  • H. Amiribakhteyar, A.Telmadarreie, M. Shayeste, M.H. Heydarifar, H. Taleby Page 71

    Well logging tools are one of the most useful methods for formation evaluation in a sedimentary basin. Therefore، well log data could be used as an indicator for determination of source rock potential. Characterizations of Kazhdomi، Pabdeh and Gurpi source rocks have been determined by geochemical analyses in some of Iranian oil fields، but no TOC zonation and interpretation have been carried out in these formations yet. The aim of this study is to estimate the TOC content by means of combination of sonic and resistivity logs (ΔlogR method)، which were run in Pabdeh and neural network method and then compare with TOC results from geochemical analysis (Rock-Eval VI) in Ahwaz and Marun oil fields. Consequently، the results led to zonation of TOC in mentioned oil fields. Also، the intervals which Pabdeh formation has reached to oil generation window were determined with respect to TOC rich zone thickness changes and geothermal gradient of wells.

  • S. Fayyaz, H. Ganjidoust, F. Mashhoon Page 82
    The objective of this study was to evaluate the feasibility of treating desalting plant wastewater to meet the applicable discharge limits and injection to well standard consistently using membrane processes to reduce the risk of clogging of the injection well. The effluent of sand filtration unit from Aghajari Maroon 2 was used as a feed. A pilot scale hybrid membrane unit consisting of a spun polypropylene 0. 45 µ pore size microfilter and a hollow fiber polypropylene 0. 1 to 0. 01 µ pore size ultrafilter membrane was used in this study. Trials on different membrane fluxes were conducted for three processes، namely microfiltration، ultrafiltration and hybrid micro and ultrafiltration. Results have shown that the optimal values for flow rate and flux were 32 L/MIN and 120 LMH، respectively. The average values for percentage removal of turbidity، oil and grease، TSS and particle size were 98. 53، 98. 81، 98. 23 and 99. 93، respectively. The results showed that the quality of the product consistently met the requirement for injection to well. It was concluded that it is feasible to treat the wastewater using micro and ultra filter.
  • R. Behin, M.R. Esfahani Page 98
    Aquifer displacement is one of the mechanisms of oil production in the reservoirs around the world as well as some reservoirs in Iran. A variety of parameters affect this mechanism، among which the most important ones are oil and water composition as well as the interactions between crude oil، brine and rock. When it comes to “Crude Oil-Brine-Rock” system، the evaluation of water injection is of much importance. The oil recovery based on water injection can be different in various compositions of “Crude Oil-Brine-Rock” system depending on the variety of oil، water composition and forces effective on displacement. In the conducted researches on oil reservoirs of Asmari and Bangestan formations، water injection has been reviewed under different compositions of fluids and rocks. The results have been outlined based on DLVO theory with regards to mechanical and colloidal forces. The study on various “Crude Oil-Brine-Rock” systems indicates that oil recovery depends on the interaction of rock and fluids and the superiority of different forces. The most notable among those forces are colloidal، capillary and viscosity. The interaction between fluid and rock is influenced by the circumstances of the incumbent “Crude Oil-Brine-Rock” system.