فهرست مطالب

تحقیقات جنگل و صنوبر ایران - سال نوزدهم شماره 4 (پیاپی 46، زمستان 1390)

فصلنامه تحقیقات جنگل و صنوبر ایران
سال نوزدهم شماره 4 (پیاپی 46، زمستان 1390)

  • تاریخ انتشار: 1391/03/04
  • تعداد عناوین: 15
|
  • عبدالعلی کرمشاهی، محمود زبیری، منوچهر نمیرانیان، جهانگیر فقهی صفحه 453
    برای تداوم نقش به سزای جنگلهای زاگرس در حفاظت آب، خاک و حیات وحش باید راهکارهای مناسب برای ارزیابی شرایط موجود و برنامه ریزی این جنگلها ارائه نمود. این مطالعه در مناطق جنگلی اطراف شهرستان ایلام (منطقه کارزان) در یک محدوده جنگلی با منشا دانه و شاخه زاد به مساحت 86 هکتار اجرا شد. ابتدا در منطقه مورد پ‍ژوهش آماربرداری صددرصد انجام شد. سپس مختصات جغرافیایی (طول و عرض) هر درخت روی زمین و مشخصه های کمی درخت (قطر تاج و قطر برابرسینه درختان دانه زاد) مورد اندازه گیری قرار گرفت. در محیط GIS و با نرم افزار Arcview قطعات نمونه هشت سلولی (هشت زیر قطعه نمونه) در رایانه برای شبکه های آماربرداری 100×100، 100×200 و200×200 متر شبیه سازی و محاسبات آماری انجام شد. میانگین تعداد درخت در هکتار و متوسط مساحت تاج درختان در هکتار سه شبکه فوق با مقدار واقعی آن (آماربرداری صددرصد) با استفاده از آزمون t و در سطح 5 درصد مورد مقایسه قرار گرفت. نتایج نشان داد در سطح 5 درصد اختلاف معنی داری بین میانگین شاخصهای مورد بررسی سه شبکه آماربرداری و میانگین واقعی وجود ندارد.
    کلیدواژگان: کارزان، آماربرداری، قطعات نمونه هشت سلولی، جنگلهای زاگرس
  • سحر برازمند، شعبان شتایی جویباری، امید عبدی صفحه 466
    هدف از این تحقیق، بررسی امکان شناسایی درختان سرخشکیده با استفاده از تصاویر ماهواره ای Quickbird و تهیه نقشه پراکنش درختان سرخشکیده در جنگل سری یک شصت کلاته گرگان می باشد. پس از بررسی کیفیت هندسی و رادیومتری داده ها، تطابق هندسی تصاویر پانکروماتیک با استفاده از مدل رقومی زمین و 45 نقطه کنترل زمینی و RMSE برابر 65/0 در جهت محور X و 78/0 در جهت محور Y انجام شد. تصاویر چندطیفی با استفاده از تصویر تطابق یافته پانکروماتیک و با 60 نقطه کنترل زمینی و RMSE برابر 19/0 در جهت محور X و 25/0 در جهت محور Y مورد تطابق قرار گرفتند. با استفاده از روش های مختلف نسبت گیری، تجزیه مولفه های اصلی و ایجاد شاخص های گیاهی مناسب، باندهای مصنوعی ایجاد و به همراه باندهای اصلی به منظور انتخاب باندهای مناسب در تجزیه و تحلیل رقومی استفاده گردید. برای تهیه نمونه های تعلیمی و ارزیابی صحت طبقه بندی، واقعیت زمینی نمونه ای از طریق ثبت درختان سرخشکیده با استفاده از DGPS بر روی شبکه ای منظم به ابعاد 100×500 متر و با 360 قطعه نمونه 10 آری تهیه گردید. پس از انتخاب تعدادی از درختان سرخشکیده به عنوان نمونه های تعلیمی و استخراج نشانه های طیفی درختان سرخشکیده در باند های اصلی و فرعی، مجموعه باندهای مناسب انتخاب گردید. طبقه بندی داده ها به روش نظارت شده با استفاده از روش های حداکثر احتمال و برش تراکمی انجام گردید. نتایج حاصل از ارزیابی صحت طبقه بندی بر روی چهار باند اصلی و همچنین 7 باند انتخابی با الگوریتم حداکثر احتمال و شاخص های گیاهی با الگوریتم برش تراکمی نشان داد که میزان صحت کلی و ضریب کاپا برای دو طبقه درختان سالم و سرخشکیده برای 4 باند اصلی و 7 باند منتخب با الگوریتم حداکثر احتمال به ترتیب 77 درصد و 56/0 و 83 درصد و 685/0 بوده است. همچنین میزان صحت کلی و ضریب کاپا برای برش تراکمی شاخص های گیاهی NDVI و TNDVI به ترتیب 51 درصد و 16/0 و 56 درصد و 19/0 بوده است. نتایج این تحقیق نشان داد که امکان شناسایی تمامی درختان سرخشکیده پهن برگ با استفاده از تصاویر ماهواره ای Quickbird به دلیل بازتاب تاج پوشش درختچه ها و گیاهان زیراشکوب و سهم کم بازتاب شاخه های خشک شده از ارزش رقومی پیکسل های تصویر، وجود ندارد. در نتیجه نمی توان نقشه دقیق پراکنش درختان سرخشکیده را با استفاده از داده های ماهواره ای تهیه نمود.
    کلیدواژگان: سرخشکیدگی درختان، Quickbird، طبقه بندی، DGPS، جنگل شصت کلاته، گرگان
  • کیوان صائب، محمد نوری شیرازی، علی کیالاشکی، راضیه جعفری حاجتی صفحه 478
    ممرز فراوانترین گونه درختی جنگلهای شمال کشور محسوب می شود که مطالعات چندانی در مورد موضوع مورد تحقیق بر روی آن انجام نشده است. این تحقیق به دلیل اهمیت کمی و کیفی زادآوری ممرز و رابطه آن با مساحت روشنه که متاثر از شیوه جنگل شناسی است و تاثیرپذیری نوری این گونه انجام شده است. در این راستا در جنگل خانیکان (سری سوم حوضه آبخیز 45 جنگلهای شمال) اقدام به انتخاب روشنه هایی با مساحت به ترتیب کمتر از 2 آر، 2 تا 5 آر، 5 تا 10 آر و بزرگتر از 10 آر شد. از هر سطح روشنه، تعداد چهار نمونه و در هر روشنه چهار زیرقطعه نمونه دایره ای 2 مترمربعی در راستای بزرگترین قطر روشنه انتخاب گردید. این مطالعه در دو بخش مطالعات نورسنجی (با استفاده از دوربین با عدسی چشم ماهی) و خصوصیات کمی (شامل قطر یقه و ارتفاع نهال) و کیفی نهالهای ممرز انجام شد که پس از اجرای عملیات صحرایی و انجام محاسبات و تجزیه و تحلیل داده ها، این نتایج بدست آمده است: در مطالعات نورسنجی، شدت نور نسبی با توجه به اندازه روشنه و محل اندازه گیری آن بین 2 تا 70 درصد متغیر بود، قطر یقه و ارتفاع نهالهای ممرز با افزایش یا کاهش شدت نور تغییرات معنی داری پیدا نکرد، هر چه سطح روشنه از 5 آر بزرگتر می شد، از تعداد در واحد سطح نهالها به شدت کاسته شد. بهترین وضعیت کیفی نهالهای ممرز و همچنین بیشترین تعداد در واحد سطح نهالها در روشنه های کوچکتر از 2 آر مشاهده گردید.
    کلیدواژگان: نور، ویژگی کمی و کیفی، ممرز، زادآوری، روشنه
  • رفعت الله قاسمی، علیرضا مدیررحمتی، فرهاد اسدی صفحه 491
    در این تحقیق میزان تولید چوب 5 کلن از صنوبرهای کشور ترکیه در شرایط اقلیمی کرج مورد بررسی قرار گرفت. از هر کلن تعداد 75 اصله نهال یکساله در قالب طرح آماری بلوک های کامل تصادفی در اسفندماه 1375 در اراضی مرکز تحقیقات البرز کرج کاشته و به مدت ده سال مورد مطالعه قرار گرفت. در پایان هر فصل رویش، قطر در ارتفاع برابرسینه و نیز ارتفاع درختان اندازه گیری و سپس نسبت به محاسبه حجم کل، رویش جاری و متوسط رویش حجمی کلن ها اقدام گردید. نتایج بدست آمده بیانگر آن است که از میان کلن های بررسی شده، کلن Populus nigra 62.154 با میانگین قطر 5/20 سانتی متر و ارتفاع 67/14 متر از بیشترین میزان قطر و ارتفاع برخوردار بوده است. بیشترین میزان متوسط رویش حجمی را نیز کلن Populus nigar 62.154 با 85/26 و کمترین آن را کلن Populus nigra 62.127 با 71/18 مترمکعب در هکتار و در سال داشتند، اما از نظر آماری بین کلن های مورد بررسی در رابطه با متوسط رویش حجمی، اختلاف معنی داری وجود نداشت. بررسی رویش جاری کلن ها نشان داد که حداکثر رویش آنها در سالهای 1382 تا 1385 انجام شده، به طوری که در کلن های مختلف از 22/68 تا 51/75 درصد از کل رویش ده ساله طی این سالها انجام شده است.
    کلیدواژگان: صنوبر، تبریزی، تولید چوب، رویش، کرج
  • ابراهیم لشکربلوکی، علیرضا مدیررحمتی، سیدعبدالله موسوی کوپر، احسان کهنه صفحه 501
    مرحله نخست طرح تحقیقاتی استقرار و سازگاری گونه و کلن های مختلف صنوبر در اراضی جنگلی شمال در سال 1371 شروع و در سال 1385 نیز خاتمه یافته است. تیمارهای این تحقیق شامل شش گونه و کلن صنوبر و یک گونه بومی جنگلی بوده که عبارتند از: Populus deltoides 77/51، P.d.69/55، P.e.45/51، P.e.I-214، P.trichocarpa، P.simonii و Acer velutinum. مساحت عرصه اجرای این طرح تحقیقاتی 2 هکتار بوده که در نواحی جنگلی منطقه کولاک آور شهرستان سیاهکل قرار دارد. نهالهای مورد نیاز در ایستگاه تحقیقات صنوبر صفرابسته تولید و پس از انتخاب و آماده سازی زمین کشت گردید. قالب آماری طرح، بلوک های کامل تصادفی بود که در سه تکرار و هفت تیمار انجام شد. تعداد درختان در هر قطعه آزمایشی 25 اصله و فاصله آنها از یکدیگر 4 متر بود، ولی در محاسبات آماری فقط داده های حاصل از 9 درخت میانی هر قطعه در تجزیه و تحلیلها استفاده شد. در پایان هر فصل رویشی، مشخصه های قطر برابرسینه و ارتفاع درختان اندازه گیری شدند. در پایان اجرای طرح و با استفاده از میانگین های بدست آمده از اندازه گیری ها، میزان رویش و تولید چوب صنوبر بدست آمد. نتایج این بررسی نشان داد که کلن های مقایسه شده در چهار گروه دسته بندی شدند. کلن P.e.45/51 و گونه P.trichocarpa به ترتیب با تولید سالیانه 7/5 و 6/4 مترمکعب در هکتار و در سال در گروه نخست و دوم قرار گرفتند. گونه پلت (شاهد) با 53/0 مترمکعب در هکتار و در سال در گروه آخر قرار گرفت. از بین صنوبر های مورد مطالعه، گونه سیمونی با 65/0 مترمکعب در هکتار و در سال، کم توانترین گونه صنوبر از نظر تولید چوب تشخیص داده شد. مقایسه میانگین رویش متوسط سالیانه و جاری نیز همانند گروه بندی رویش کل بود.
    کلیدواژگان: صنوبر، قطر برابرسینه، ارتفاع، تولید در هکتار، سیاهکل
  • علی نجفی فر صفحه 510
    امروزه تخریب های شدیدی در سطح جنگلهای زاگرس به دلیل وجود مشکلات زیست محیطی و اقتصادی- اجتماعی مشاهده می شود. در این راستا نقش آمایش سرزمین در مدیریت بهینه این منابع عظیم از اهمیت زیادی برخوردار است. در این تحقیق با استفاده از روش تجزیه و تحلیل سیستمی، نقشه آمایش سرزمین برای حوضه جنگلی سراب دره شهر واقع در استان ایلام تهیه گردید. در اجرای این کار با استفاده از سامانه اطلاعات جغرافیایی (GIS)، نقشه های شیب، جهت جغرافیایی و ارتفاع از سطح دریا به صورت دو ترکیبی با هم تلفیق و نقشه واحدهای اکولوژیکی اولیه بدست آمد. سپس این نقشه با نقشه های خاک شناسی، تیپولوژی و تراکم تاج پوشش منطقه تلفیق و نقشه واحدهای نهایی حاصل گردید. در مرحله بعد اطلاعات مربوط به این نقشه و اطلاعات اکولوژیکی بدست آمده از نقشه های زمین شناسی، فرسایش، اقلیم، منابع آب، حیات وحش و کاربری فعلی در جدولی تحت عنوان جدول ویژگی های اکولوژی منطقه جمع آوری گردید. به منظور تعیین اولویت کاربری ها در فرایند آمایش سرزمین از روش اصلاح شده کمی- قیاسی استفاده شد. سپس براساس مدلهای اکولوژی ایران و با استفاده از مدل مناسب ارزیابی توان اکولوژیک جنگلهای زاگرس که در اجرای همین تحقیق تهیه شد و با توجه به کلیه اطلاعات اقتصادی- اجتماعی، نقشه آمایش سرزمین منطقه با 18 ترکیب مختلف از کاربری های سازگار تهیه شد. این نقشه محصول سیستمی است که در آن عوامل اکولوژیک و اقتصادی- اجتماعی سرزمین مورد توجه قرار گرفته اند. نتایج نشان داد که کمترین سطح فعالیت مربوط به توسعه روستایی با 7/36 هکتار و بیشترین آن مختص فعالیتهای آبخیزداری، حفاظت و جنگل داری به ترتیب با 3136، 2853 و 2288 هکتار است. مساحت درجات کیفی 1، 2، 3 و 4 در سطح جنگلهای منطقه به ترتیب صفر، 473، 1085 و 730 هکتار برآورد گردید. مقایسه نقشه کاربری فعلی و نقشه آمایش سرزمین، نیاز به تجدیدنظر اساسی در نوع و درجه کیفی فعالیتهای جاری منطقه را در راستای بهبود وضعیت کمی و کیفی جنگلهای موجود آشکار ساخت.
    کلیدواژگان: آمایش سرزمین، جنگلهای زاگرس، توان اکولوژیک، استان ایلام
  • حسین توکلی نکو، عباس پورمیدانی سیدمهدی ادنانی، خسرو ثاقب طالبی صفحه 523
    این تحقیق با استفاده از بررسی نقشه های تیپولوژی استان قم در سه منطقه معرف از رویشگاه های بادامک (Amygdalus scoparia Spach.) اجرا گردید. در هر منطقه با توجه به شکل زمین (یال، دامنه و دره) و جهت جغرافیایی (شمال، جنوب، شرق و غرب) نمونه برداری و ویژگی های رویشگاهی، خصوصیات فیزیکی و شیمیایی خاک و خصوصیات کمی و کیفی بادامک مورد مطالعه و ارزیابی قرار گرفت. نتایج این تحقیق نشان داد که تراکم درختچه های بادامک در دامنه ها بیشتر بود. از نظر ارتفاع، قطر تاج، مساحت تاج پوشش و مساحت تاج پوشش در واحد سطح، درختچه های موجود در دره ها وضعیت بهتری داشتند و مقادیر آن برای دامنه بیشتر از یال ها بود. از نظر رشد سالانه درختچه ها، با اندازه گیری فاصله میان گره ها و محاسبه رشد طولی شاخه در سال جاری، بیشترین مقادیر در دره ها و پس از آن در دامنه ها و یال ها مشاهده شد. همچنین جهت جغرافیایی نقش مهمی در پراکنش بادامک نشان داد، به طوری که بیشترین تراکم درختچه ها در شیب های جنوبی و شرقی و کمترین مقدار آن در شیب های شمالی و غربی مشاهده گردید. همچنین از دیگر عوامل موثر بر پراکنش بادامک شرایط خاک و به ویژه بافت خاک بود که در مواردی که خاک با بافت متوسط تا سبک همراه با سنگریزه وجود داشت، تراکم درختچه های بادامک بیشترین مقدار بود. تاثیر عوامل ترکیبی شکل زمین و جهت جغرافیایی بر میانگین ارتفاع، مساحت تاج پوشش درختچه و رشد سال جاری، در دره های شرقی، جنوبی و شمالی بیشترین مقدار و پس از آن دامنه های شرقی قرار گرفتند. ضرایب همبستگی بین صفات نشان داد که میانگین مساحت تاج پوشش در واحد سطح با ارتفاع منطقه از سطح دریا و مشخصه های رشد سال جاری و تراکم برگ با میزان رس همبستگی مثبت و معنی داری داشته و این مشخصه با درصد آهک خاک رابطه ای منفی و معنی دار داشت. ضریب همبستگی فسفر و پتاسیم با بیشتر مشخصه های رویشی دارای همبستگی منفی و البته غیرمعنی دار بود. در تجزیه مولفه های اصلی در مولفه اول بیشترین تاثیر مثبت را پتاسیم و فسفر و بیشترین تاثیر منفی را درصد شن و اسیدیته خاک بر ظهور بادامک نشان دادند. درصد لای با مولفه دوم همبستگی منفی و معنی داری نشان داد و میزان کربن آلی با مولفه سوم همبستگی مثبت و معنی داری داشت. این مورد اهمیت نقش این سه مولفه را در ارزیابی توان رویشگاه و تاثیر عوامل اکولوژیک بر ظهور و توسعه رشد درختچه های بادامک نشان داد.
    کلیدواژگان: بادامک (Amygdalus scoparia Spach، )، عوامل اکولوژیک، نیاز رویشگاهی
  • بایزید یوسفی صفحه 543
    این آزمایش با تعداد 24 کلن صنوبر (10 کلن تاج باز و 14 کلن تاج بسته) به مدت 8 سال (1380 تا 1387) در سنندج با هدف تحلیل زمانی رشد (قطری، ارتفاعی و حجمی یا تولید چوب) ارقام مختلف صنوبر در سالهای مختلف اجرا گردید. تحقیق در قالب 2 آزمایش (تاج باز و تاج بسته) در 3 تکرار و هر کرت آزمایشی شامل 25 اصله نهال یکنواخت با فواصل 4×4 متر (تاج بازها) و 3×3 متر (تاج بسته ها) انجام شد. اندازه گیری رشد قطری و ارتفاعی درختان در هر سال در اوائل آذرماه پس از خزان از 9 واحد اصلی در هر کرت انجام و براساس آنها حجم کلن ها نیز محاسبه گردید. نتایج نشان داد که بین سالهای آزمایش و همچنین بین دو گروه تاج باز و تاج بسته درون سال از نظر صفات قطر برابرسینه، ارتفاع و حجم چوب تولیدی درخت در هر سه حالت آزمایش (گروه کلن های تاج باز، تاج بسته و حالت کلی) اختلاف معنی داری (01/0 P≤) وجود دارد. بررسی وضعیت رشد در سالهای مختلف نشان داد که اگرچه صفات رویش قطری و حجمی درخت طی دوره بررسی (از سال 1380 تا 1387) افزایش داشتند، اما میزان این افزایش در سالهای مختلف، متفاوت بود، به طوری که براساس نتایج مقایسه میانگین ها با روش دانکن در سطح 1 درصد در هر سه حالت (گروه کلن های تاج باز، تاج بسته و حالت کلی) دو سال متوالی رشد (1380 و 1381، 1384 و 1385، 1386 و 1387) از نظر رشد قطری و حجمی با همدیگر اختلاف معنی داری نشان ندادند. این نتیجه نشانگر آن است که رشد قطری و حجمی پایه ها یک سال کند و یکسال سریع بوده، به طوری که میانگین رشد قطری و حجمی پایه ها در سال با رشد کند (مانند 1385) با میانگین رشد در سال قبل از آن با رشد سریع (مثلا 1384) اختلاف معنی داری نشان نداده است. رشد ارتفاعی تمام سالها دارای اختلاف معنی داری (01/0 P ≤) با هم بود و هر سال در یک گروه مجزا قرار گرفت. در بین کلن های تاج باز، کلن P.a. Saghez از نظر رشد قطری و حجمی نسبت به بقیه تفاوت نشان داد، اما تمام کلن های تاج بسته از نظر روند رشد تقریبا یکنواخت عمل نمودند. شیب منحنی رشد در کلن های تاج باز بیشتر از کلن های تاج بسته بود که نشان دهنده سرعت رشد بیشتر آنها نسبت به کلن های تاج بسته است. براساس نتایج مقایسه میانگین ها و نمودارهای رشد قطری و حجمی در مورد هر دو دسته تاج باز و تاج بسته، دو مرحله رشد سریع در مقابل سه مرحله رشد بطئی مشاهده گردید که بیانگر متناوب بودن سرعت رشد قطری و حجمی صنوبرهاست. به عبارت دیگر رویش قطری و حجمی (تولید چوب) درخت در طول زمان (سالهای مختلف دوره بهره برداری) حالت تناوبی دارد. چنین پدیده ای یک مزیت کاربردی در مورد زمان قطع صنوبر دارد. با محاسبه سالهای رشد درختان می توان آنها را برای سال با رشد کند در زمین باقی نگذاشته و قطع نمود. با این کار هزینه یکسال نگهداری مزرعه حفظ می شود، در حالی که رشد و تولید چوب در سال مذکور کند بوده و از این نظر زارع هم ضرر نکرده است.
    کلیدواژگان: صنوبر، قطر، ارتفاع، رشد حجمی، تناوب رشد
  • سیاوش بختیاروند بختیاری، هرمز سهرابی * صفحه 562

    امروزه برآورد زی توده، کاربردهای تحقیقاتی و اجرایی بسیاری در علوم جنگل دارد. یکی از روش های برآورد زی توده درخت، روش نمونه برداری شاخسار تصادفی (Randomized Branch Sampling) است. در تحقیق حاضر، این روش نمونه برداری معرفی و صحت برآورد زی توده با این روش برای 5 اصله درخت از دو گونه توت (Morus alba) و اقاقیا (Robinia pseudoacacia) به تفکیک زی توده تاج و کل در جنگل کاری های فولاد مبارکه در منطقه نیمه خشک اصفهان بررسی شد. زی توده واقعی با وزن کردن کامل و زی توده برآوردی با روش نمونه برداری شاخسار تصادفی بدست آمد و با آزمون t جفتی مقایسه و اریبی و اریبی نسبی برآورد نیز محاسبه گردید. نتایج بدست آمده نشان داد که اختلاف زی توده اندازه گیری شده و برآوردی برای کل درخت و تاج آن در هر دو گونه از نظر آماری معنی دار نیست. اریبی نسبی برآورد زی توده بین 3/3 تا 6/7 درصد بدست آمد. اگرچه تعداد 5 نمونه برای معرفی یک روش، از لحاظ آماری کم به نظر می رسد و این مقاله نتایج مقدماتی روش نمونه برداری شاخسار تصادفی را ارائه می کند، اما براساس نتایج این تحقیق، این روش صحت بسیار خوبی برای برآورد زی توده درخت دارد.

    کلیدواژگان: نمونه برداری شاخسار تصادفی، زی توده اندام های هوایی، اقاقیا، توت، فولاد مبارکه
  • غلامرضا گودرزی، فاطمه احمدلو، مسعود طبری صفحه 572
    تحقیق حاضر، مراحل اولیه بررسی های لازم برای تولید نهال مناسب صنوبر به منظور استفاده و توسعه صنوبرکاری ها با هدف افزایش تولید چوب و کاهش واردات آن می باشد. بدین منظور مشخصه های رشد قطری، ارتفاعی، درصد زنده مانی و یکنواختی تعداد 70 کلن بومی و غیربومی صنوبر در پایان دوره رشد در خزانه آزمایشی مورد مقایسه قرار گرفتند. این تحقیق یکساله در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی در قالب طرح آماری بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار و در هر تکرار با 7 اصله نهال انجام شد. نتایج بدست آمده از تجزیه و تحلیل مشخصه های مورد بررسی در نهالهای 1/1 ساله (ریشه و ساقه یکساله) با استفاده از نرم افزارهای SPSS و JMP (تجزیه خوشه ای) نشان داد که در بخش سایر دورگه ها، کلن P.x. interamericana، در بخش تاکاماهاکا کلن P. trichocarpa 044/62، در بخش لوسه کلن P.a. 44/9، در بخش ایگروس کلن های P.e. I-154، P.n. 63/135، P.e. 476، P.n. 62/140، P.n. 62/197 و P.e. triplo مقادیر بیشتری از مشخصه های مورد بررسی را نسبت به سایر کلن ها دارند. کلن P. ciliata از بخش لوکوئیدس و کلن P. euphratica از بخش تورانگا وضعیت رویشی و زنده مانی نامطلوبی داشتند. در مقایسه کلی، کلن های P.e. I-154، P.n. 63/135، P.e. 476، P.n. 62/140، P.n. 62/197 و P.e. triplo جزء کلن های برتر و کلن های P.n. 62/171، P.n. 72/9، P.n. 72/16، P.a. 72/15، P.a. 72/17 و P. euphratica جزء کلن های ناموفق در مرحله رویشی اولیه می باشند.
    کلیدواژگان: رشد ارتفاعی، رشد قطری، سلکسیون، صنوبر، کلن، استان مرکزی
  • سلیمان محمدی لیمایی، تیمور رستمی شاهراجی، اکبر دلداری صفحه 586
    در سالهای اخیر عده ای از کشاورزان در استان گیلان اقدام به کشت صنوبر به عنوان جایگزین کشت برنج می کنند. هدف این تحقیق، ارزیابی اقتصادی صنوبرکاری و مقایسه آن با کشت برنج در استان گیلان می باشد. به منظور انجام این پژوهش، داده های مربوط به هزینه ها و درآمدهای شالیکاری و صنوبرکاری برای یک دوره 8 ساله از طریق پرسشنامه جمع آوری شد. برای ارزیابی اقتصادی بین این دو نوع کاربری، سود خالص سالیانه محاسبه شد. بدین جهت درآمد حاصل از برداشت نهایی درختان صنوبر در سال هشتم از هزینه های صنوبر کاری و هزینه های سالیانه کشت کسر و سود خالص سالیانه بدست آمد. سپس نتایج آن با سود خالص سالیانه حاصل از شالیکاری به ازای هر هکتار مقایسه شد. نتایج نشان داد که درآمد خالص حاصل از صنوبرکاری تقریبا بیش از دو برابر شالیکاری است.
    کلیدواژگان: ارزیابی اقتصادی، صنوبرکاری، سود خالص سالیانه، شالیکاری
  • عاطفه شهبازی، سید حمیدمتین خواه، حسین بشری صفحه 597
    وقایعی که به صورت ادواری در زندگی موجود زنده رخ می دهند، در مطالعه پدیده شناسی بررسی می شوند. دانستن رویدادهای پدیده شناختی برای بسیاری از مطالعات و بررسی ها از جمله اجرای طرحهای جنگل داری و تیپ بندی در جنگل شناسی، تجدیدحیات طبیعی، تنظیم برنامه های چرای دام، انتخاب گونه در احداث پارک و آرایش باغ اهمیت دارد. مشکلات عمده تغییرات اقلیمی در جهان موجب توجه روزافزون به پدیده شناسی و توسعه مطالعات در این زمینه شده است. براساس منابع موجود، دو روش اصلی ثبت رویدادهای پدیده شناسی شامل روش توصیفی و روش سنجش از دوری وجود دارد. در این مقاله محاسن و معایب این روش ها بررسی و همچنین کارایی روش نوین کمی براساس تغییرات رنگ برگها و میوه ها با استفاده از یک مطالعه موردی بر روی گونه زیتون (Olea europaea L.) مورد بررسی قرار گرفت. در روش پیشنهادی، عکس برداری از اجزای گیاهی (برگ و میوه) در طول فواصل زمانی حداقل هر دو هفته یک بار صورت گرفت. با استفاده از نرم افزار فتوشاپ، رنگ اجزای گیاهی یکنواخت شده و سپس رقم کانال رنگی آنها تعیین گردید. سپس درصد هر یک از کانال های رنگ تعیین شد و نمودار آنها در طول زمان مورد تحلیل قرار گرفت. نتیجه اجرای این روش، تعیین زمان دقیق تحولات گیاهی را در پی داشت. از طریق تحلیل عکسهای سری زمانی اجزای گیاهی، تغییرات رنگ برگ و میوه تعیین می شود، بنابراین می توان تغییرات پدیده شناسی را به صورت کمی بررسی نمود. کمی سازی رنگ و تغییرات آن با کانال های رنگی قرمز- آبی- سبز (RGB) در وقایع پدیده شناسی، ضمن تسهیل بیان این خصوصیت کیفی، امکان تبادل نتایج حاصل از تحقیق را به صورت کمی فراهم می نماید. در روش توصیفی که متداولترین روش ثبت پدیده شناسی است، نظریات مشاهده گر تا حد زیادی می تواند سبب بروز خطاهایی در زمان مشاهده و ثبت مراحل گردد. روش سنجش از دوری برای پایش شرایط محیطی در سطح وسیع و پایش واکنش پوشش گیاهی به تغییرات اقلیمی جهانی مناسب است، ولی در حال حاضر برای مطالعه در سطوح کوچک مناسب نیست. روش کمی نوین اشاره شده، علاوه بر تعیین زمان دقیق هر یک از مراحل پدیده شناسی، می تواند در سایر حوزه های علوم از جمله خاک شناسی، زمین شناسی، باغبانی و غیره نیز بکار رود.
    کلیدواژگان: پدیده شناسی، ثبت کیفی، ثبت کمی، سیستم RGB
  • مهدی پورهاشمی، سعیده اسکندری، مریم دهقانی، ترلان نجفی، اکرم اسدی، پریسا پناهی صفحه 609
    جنگلهای شهری از جمله اکوسیستم هایی هستند که به دلیل کارکردهای متنوع اکولوژیکی و زیست محیطی خود از اهمیت فراوانی برخوردارند، بنابراین مطالعه شاخص های مختلف اکولوژیکی در جنگل داری شهری از اولویت خاصی برخوردار است. این پژوهش با هدف تعیین زی توده و شاخص سطح برگ داغداغان (Celtis caucasica Willd.) در یکی از قدیمی ترین و باارزش ترین جنگلهای شهری شهرستان سنندج به نام جنگل تایله با وسعت 7/1 هکتار اجرا شد. ابتدا با استفاده از روش آماربرداری صددرصد، کلیه درختان شماره گذاری شده و متغیرهای کمی آنها اندازه گیری شدند. از روش مستقیم جمع آوری برگ از تاج درختان برای تعیین شاخص های اکولوژیک مورد مطالعه استفاده شد. برای هر درخت، برگهای یک چهارم تاج جمع آوری، توزین (وزن تر) و پس از طی مراحل خشک کردن در آزمایشگاه، وزن خشک آنها محاسبه و به کل درخت تعمیم داده شد. برای محاسبه شاخص سطح برگ نیز از روش وزنی استفاده شد و پس از اندازه گیری سطح 5 عدد برگ از هر درخت با استفاده از دستگاه سطح برگ سنج و تعیین وزن خشک آنها، نسبت سطح به وزن برگها محاسبه و با توجه به مقدار زیتوده برگ محاسبه شده، شاخص سطح برگ بدست آمد. علاوه بر موارد یادشده، روابط آلومتریک شاخص های یادشده با استفاده از رگرسیون چندمتغیره به شیوه گام به گام محاسبه شد. براساس نتایج، متوسط زی توده، سطح ویژه و شاخص سطح برگ درختان داغداغان به ترتیب برابر 37 کیلوگرم، 5/103 سانتی متر مربع بر گرم و 7/3 بدست آمد. در بررسی روابط آلومتریک نیز مشخص شد که تاثیرگذارترین متغیر بر زی توده برگ، متغیر ترکیبی مجذور قطر برابرسینه در ارتفاع درخت (با ضریب تبیین 69/0) و برای شاخص سطح برگ، جذر قطر برابرسینه (با ضریب تبیین 72/0) می باشد.
    کلیدواژگان: جنگل شهری تایله، داغداغان، زی توده برگ، شاخص سطح برگ، روابط آلومتریک
  • عالمه باقری، محمد متینی زاده، یوسف ترابیان، وحید همتی صفحه 621
    در میان گونه های ارس ایران، گونه Juniperus excelsa از پراکنش وسیع تری برخوردار است و در بیشتر رویشگاه ها، پایه های مختلف این گونه برای ادامه زندگی با شرایط سخت به ویژه در بستر خاک روبرو می باشند. مشکل اغلب ارسستان های ایران، نداشتن یا کمبود زادآوری به دلیل چرای دام، کمبود مواد تغذیه ای خاک و کوبیده شدن آن در اثر عبور دام است که این امر می تواند احیا و آینده مناطق مذکور را با چالش جدی روبرو سازد. پراکنش زادآوری های ارس در زیر همه پایه ها یکسان نیست. خواص زیستی خاک مناسب ترین شاخص برای تعیین کیفیت خاک و زوال آن است، زیرا به خوبی با چرخه های غذایی، تنفس خاک، زی توده میکروبی، ظرفیت معدنی کردن نیتروژن و فعالیت آنزیم های خاک مرتبط می شود، به ویژه فعالیت های آنزیمی که به دلیل شرکت بیشتر آنها در تجزیه مواد آلی خاک بسیار مهم هستند. این تحقیق به منظور بررسی تاثیر متقابل زادآوری ها و فعالیت آنزیم های خاک در رویشگاه ارس (Juniperus excelsa) در منطقه چهارباغ گرگان انجام شد. برای این منظور از عمق های 0 تا 10 و 10 تا 20 سانتی متری خاک زیر درختان ارس دارای زادآوری و بدون زادآوری نمونه برداری شد. فعالیت آنزیم های اسید فسفاتاز و آلکالین فسفاتاز، دهیدروژناز و اوره آز و زی توده میکروبی با استفاده از واکنش با رشدمایه (سوبسترا) و به وسیله اسپکتروفتومتر سنجش شد. نتایج نشان داد که فعالیت آنزیم ها و زی توده در خاک زیر درختان دارای زادآوری در عمق 0 تا 10 بیشتر از عمق 10 تا 20 سانتی متر است که به دلیل وجود اکسیژن بیشتر، توزیع مناسب ریشه در عمق 0 تا 10 سانتی متر و وجود مواد مغذی و آلی کافی در این عمق است. وجود برخی میکروارگانیسم ها در لایه های بالاتر، به خاک دارای زادآوری کمک کرده تا چرخه تبدیل مواد آلی به معدنی سرعت گرفته و عناصر غذایی مناسب و مطلوب در اختیار زادآوری ها قرار گیرد. این بررسی نشان داد که پس از شکل گیری زادآوری ها، تاثیرات متقابل آنها بر میکروارگانیسم ها سبب پایداری بیشتر و حفظ شرایط مطلوب برای هر دو گروه زادآوری ها و میکروارگانیسم ها شده است.
    کلیدواژگان: آلکالین فسفاتاز، اسید فسفاتاز، دهیدروژناز، اوره آز، زی توده میکروبی، میکروارگانیسم
  • رضا اخوان، خسرو ثاقب طالبی صفحه 632
    رقابت یک فرایند اکولوژیکی اساسی است که سبب ایجاد توالی در توده های جنگل شده و بر ساختار آن تاثیر می گذارد. شناخت رقابت در جنگل به ویژه هنگامی اهمیت دارد که هدف از مدیریت جنگل، تقلید از پویایی اکوسیستم های طبیعی باشد. در این بررسی سه قطعه یک هکتاری در سه مرحله تحولی اولیه (Initial)، بلوغ (Optimal) و پوسیدگی (Decay) در توده های دست نخورده راش خالص در منطقه کلاردشت انتخاب و کلیه درختان با قطر برابرسینه بیشتر از 5/7 سانتی متر مورد اندازه گیری قطر، تعیین گونه و تعیین مختصات دکارتی به روش فاصله- آزیموت قرار گرفتند. سپس درختان اندازه گیری شده براساس قطر برابرسینه به چهار کلاسه قطری کم قطر، میان قطر، قطور و خیلی قطور تقسیم شدند. به منظور بررسی رقابت درون گونه ای (Intra-specific) و اجتماع پذیری (Association) درختان راش از تابع دومتغیره K رایپلی استفاده شد. نتایج نشان داد که درختان راش از کلاسه های مختلف قطری، اثرات رقابتی مثبت (Attraction) و منفی (Repulsion) متفاوتی در مراحل مختلف تحولی نسبت به هم دارند که در فواصل مختلفی با توجه به ابعاد درختان اتفاق می افتد که متاثر از سایه پسندی، محدودیت پراکنش بذر و رقابت درون گونه ای راش از کلاسه های قطری مختلف با یکدیگر می باشد. نتایج این مطالعه که کارایی تابع دومتغیره K رایپلی و اهمیت شناخت رقابت را در درک پویایی توده های راش طی مراحل مختلف تحولی جنگل نشان می دهد، می تواند به عنوان یک کلید راهنما در تدوین طرح های جنگل داری، دخالتهای جنگل شناسی و احیای جنگل بکار رود و همچنین در شناخت بهتر از فرایندهای رقابت به منظور مدل سازی دینامیک توده های راش کاربرد داشته باشد.
    کلیدواژگان: مراحل تحولی، رقابت درون گونه ای، اجتماع پذیری، تابع دومتغیره K رایپلی، توده دست نخورده راش
|
  • A. Karamshahi, M. Zobeiri, M. Namiranian, J. Feghhi Page 453
    For maintaining of Zagros forests role in wild life, water and soil conservation, the suitable solutions and methods for assessing the existing conditions and planning for management of this forests should be given. This study was carried out in forest regions around Ilam city (Karzan region) in a forest area of 86 ha with coppice and seed origin. At first, a 100 percent forest inventory was implemented. The coordinates of each tree on the ground was recorded and their quantitative attributes (crown diameter, DBH of seed origin trees) were measured. Using Arcview software in GIS environment the eight cells sample plots for different inventory networks namely 100 m×100 m, 100 m×200 m and 200 m×200 m were simulated and statistical analysis were done. The mean value of trees density per hectare for all three networks were calculated and compared with their real data (100 percent inventory) by t-test (α=0.05). Results showed that there is no significant difference between mean values in three inventory networks and the real mean value.
  • S. Barazmand, Sh. Shataee Joybari, O. Abdi Page 466
    The purpose of this research is the possibility to recognize of trees canopy die back using Quickbird satellite images and mapping of its distribution in district one from Shastkolate forest, North-west of Iran. After geometric quality and radiometric evaluation of data, geometric correction of panchromatic image was carried out with 45 ground control points and RMSE of 0.65 at X axis direction and 0.78 at Y axis direction. Moreover, the multi-spectral images were registered with georeferenced panchromatic image with 60 ground control points and RMSE of 0.19 at X axis direction and 0.25 at Y axis direction. Using ratioing, principal component analysis and creation of suitable vegetation indices, some artificial bands were created and used as suitable bands for image analysis. In order to prepare the training area and to evaluate classification accuracy, sample ground truth were provided by recording the died back trees using DGPS on a 500 m×100 m systematic network and 360 sample plots with 1000 m² area. After selection of training area and suitable bands collection, data were classified with supervised method by using maximum likelihood and density slicing. Results of the classification accuracy evaluation on 4 main bands and also 7 selective bands by maximum likelihood algorithm and vegetation indexes by density slicing algorithm showed that overall accuracy amount and Kappa coefficient for 2 forest classes and died back for 4 main bands and 7 best selected bands by maximum likelihood algorithm were 77%, 0.56, 83% and 0.685, respectively. In addition, overall accuracy amount and Kappa coefficient for density slicing of NDVI and TNDVI vegetation indexes were 51%, 0.16, 56% and 0.19, respectively. Results showed that recognition of died back trees using Quickbird satellite image was not completely possible due to reflection of shrub and under storey plants, adjacent trees crowns and low ratio of reflection of dried branches in compare to rest green crown, which are registered as digital value of pixels.
  • K. Saeb, M. Noori Shirazi, A. Kialashaki, R. Jafari Hajati Page 478
    Hornbeam is the most frequent species in forests of northern Iran. This paper aims to study the relationship between gap size and some quantitative and qualitative characteristics of hornbeam seedlings. For this purpose Khanikan district in Korkrood forest was selected in northern Iran. Four sizes of gap were selected based on silvicultural definitions including: area with less than 200 m², 200 to 500 m², 500 to 1000 m², and larger than 1000 m² and in each gap, 4 subplots each 2 m² were laid out. The current study was made in 2 phases: 1) study on light intensity using fish-eye camera, and 2) quantitative (including collar diameter and height) and qualitative characteristics of hornbeam seedlings. The obtained result showed that the intensity of light changed between 2 and 70 percent in different gaps and different locations of the gaps. The number of hornbeam seedlings increased with a relative increase in the light intensity initially and then decreased. Collar diameter and height of seedlings didn’t show significant differences among different light intensities. The number of seedlings was reduced significantly in the gaps larger than 500 m2. The best qualitative condition and the maximum number of hornbeam seedlings were observed in the gaps smaller than 200 m2.
  • R. Ghasemi, A.R. Modir Rahmati, F. Asadi Page 491
    In this study, wood yield of five poplar clones with Turkish origin were investigated in Karadj. Seventy five young trees (one year old seedling) from each clone were planted in a randomized complete block design on March 1996 in Alborz Research Center at Karadj. Diameter at breast height and height of trees were measured at the end of each growing season. Total volume, volume increment and annual current volume were calculated for each clone. Among the studied clones, Populus nigra 62.154 had the highest diameter and height with 20.5 cm and 14.67 m, respectively. The clone P.nigra 62.154 with 26.85 m³/ha/y showed the maximum annual volume increment, while Populus nigra 62.127 showed the lowest annual volume increment with 18.71 m3/ha/y. There was no significant difference among studied clones in term of volume increment. The results indicated that the maximum yield growth was obtained in the period of 2003 to 2006, in which 68.22 to 75.51 percent of total growth has been occurred.
  • E. Lashkarbolouki, A.R. Modirrahmati, S.A. Mosavi Kopar, E.Kaneh Page 501
    First phase of research project for establishment and adaptation of different poplar species and clones in northern Iran was started on 1992 and lasts for 15 years. The studied species include Populus deltoides 77/51, P.d.69/55, Populus euramericana I-214, P.e.45/51, P. simonii, P. trichocarpa and the native maple (Acer velutinum) as control species. seedlings were prepared in the Safrabasteh research station and then planted with three replications in 2 ha research area at Siahkal in Guilan province. Each plot contained 25 trees with 4 m × 4 m spacing. Results showed that P.e.45/51 and P. trichocarpa had the least mortality rate and the maximum diameter, height and volume, whereas the native maple (control species) showed the minimum diameter, height and volume. The mean annual volume increment of P.e.45/51 was calculated to 5.7 m3/ha/y in contrast to Acer velutinum with 0.53 m3/ha/y. Among the poplars, P. simonii was the weakest species and produced 0.65 m3 wood in hectare and year.
  • A. Najafifar Page 510
    Nowadays, severe destruction in Zagros forests is obvious because of environmental and socio-economical problems. In this context, the role of landuse planning in the optimal management of the resources is very important. In this research, landuse planning map was prepared for Sarab Darrehshar catchment in Ilam province, by system analysis method. For this purpose, the maps of slop, aspect and elevation were integrated and then the map of primary ecological units prepared. By integration of this map with maps of soil, plant typology and canopy, the final units map was obtained. Then, this map data and other ecological data driven from other maps, were collected in a table called as region ecological characteristics table. Prioritization of landuse in this study was performed by the modified quantitative and objective method. In the next step, landuse planning map with 18 types of different combination of consistent landuses was performed using ecological models of Iran, ecological capability evaluation model in Zagros forest (prepared in this research) considering socio-economical information of the area. Results indicated that the smallest area belonged to landuse of rural development with 36.7 ha and the largest areas belonged to watershed management, conservation and forestry with 3136, 2853 and 2288 ha, respectively. Areas of 1, 2, 3 and 4 of the quality degrees of forest landuse, were zero, 473, 1085 and 730 ha, respectively. Comparison of current map and landuse planning map revealed that a basic revision on kind and degree of the current activities in the studied catchment is needed.
  • H. Tavakoli Neko, A. Pourmeydani, S.M. Adnani, Kh. Sagheb-Talebi Page 523
    This investigation was carried out in three distribution regions of Mountain Almond using typology maps in Qom province, central Iran. In each region, three landforms including slope, valley and ridge with four geographical aspects (north, east, south and west) were selected and physico-chemical soil properties, as well as some qualitative and quantitative characteristics of almonds were studied. Results showed that the maximum density of almond was found on slopes, whereas the maximum height, crown diameter, annual height increment and canopy cover were measured in valleys. Geographical aspect showed an important role on characteristics of almond, hence the maximum density of this species was observed on south and east aspects. In addition, the highest presence of almond was obvious on sites with light soils (moderate texture). Principle Component Analysis (PCA) indicated that potassium, phosphorus and lime showed the highest positive relation with both vectors (one and two), while the soil texture parameters (clay, sand and loam) showed negative relation with the second vector.
  • B. Yousefi Page 543
    In this trial, 24 Poplar clones (10 clones of Populus deltoides, P. euramericana and P. alba as wide crown species and 14 clones of P. nigra as narrow crown clones) were studied in Sanandaj, western Iran during 2001-2008. Planting of cuttings were accomplished on early March of 2000 and transplanting of saplings and planting were conducted on early April of 2001 with spacing of 4 m×4 m for Wide Crown Clones (WCC) and 3 m×3 m for Narrow Crown Clones (NCC) in 2 separated experiments with 3 replications. Each plot contained 25 saplings that were planted as 5×5 rows (9 saplings as main and 16 for buffer effect). In each year, some morphological traits were evaluated. Results showed that in terms of diameter at breast height (D), tree height (H) and wood volume per hectare (V) there were significant differences among years and also between WCC and NCC groups (P≤0.01). Although growth traits of tree diameter and volume during the period increased, but increasing rates in different years were different. Based on the mean comparisons of the years, there were no significant differences between the two consecutive years of growth (e.g., 2005 and 2006 etc.) in terms of the D and V traits in the NCC and WCC, but each year took place in a specific group for H in both NCC and WCC. P.a. Saghez in terms of D and V traits was different from others among WCC, but all clones of the NCC behaved almost the same from viewpoint of growth procedure. The growth rate of WCC was more than NCC, indicating the growth rate (diameter, height and volume) of WCC were higher than NCC. Based on the results and graphs of diameter (D) and wood volume (V) in both WCC and NCC, two stages of the rapid growth vs. three stages of slow growth were observed. This point indicates that the rates of diameter (D) and wood volume (V) growths are a periodic process in poplars (Populus spp.). In other words, diameter and volume growth traits had a periodic mode over the time. The phenomenon is a practical result to determine the time of cutting and harvesting of poplar trees. By calculating the growth years of trees, farmers can harvest them at the end of the rapid growth year and don’t need to remain the trees in the farm in the slow growth year. This reduces the costs of farm maintenance.
  • S. Bakhtiarvand Bakhtiari, H. Sohrabi Page 562

    Estimation of biomass has many applications in forestry practices and researches. Randomized Branch Sampling (RBS) is one of the methods, which is used for estimating tree biomass. In this research, RBS method was introduced and the accuracy of biomass estimation was tested for total and crown biomass of 5 trees in the plantations of two species including Mulberry (Morus alba) and Black Locust (Robinia pseudoacacia). The plantations are located in Mobarake Steel Complex area in the semi-arid regions of Esfahan province in Iran. Actual biomass was measured by weighting all tree components and estimated biomass was calculated by RBS method. Actual and estimated biomass was compared by paired t –test. Results showed that there is no significant difference between crown and total amount of actual and estimated biomass for both species. Relative bias varied between 3.3 to 7.6 percent. Although results of this research by cutting 5 trees seem to be Preliminary, this research showed that RBS method can be considered as an accurate method for estimating tree biomass.

  • G.R. Goodarzi, F. Ahmadloo, M. Tabari Page 572
    The current research is the first step on integral investigations for selection and production of appropriate seedlings and clones for development of poplar plantations. Diameter, height, survival and homogeneity of 70 clones of native and exotic poplar species were studied in an experimental nursery in central Iran, Markazi province in frame of randomized complete blocks design with 3 replications. Results indicated that P.x. interamericana from hybrid groups, P. trichocarpa 044/62 from section Tachamahaca, P.a. 44/9 from section leuce, P.e. I-154, P.n. 63/135, P.e. 476, P.n. 62/140, P.n. 62/197 and P.e. triplo from section Aigerios showed the maximum values of the studied parameters. P. ciliata from section leucoides and P. euphratica from section Turanga showed the weakest values.
  • S. Mohammadi Limaei, T. Rostami Shahraji, A. Deldari Page 586
    Recently, local farmers prefer to convert their paddy field to poplar plantation in the Guilan province. The aim of this research was economically evaluation of poplar plantation compare to paddy field in the Guilan province. In order to fulfill this project, cost and revenue data of plantation and paddy field has been collected via questionnaire. Net profit has been calculated for plantation and paddy field during 8 years. Revenue obtained from final harvesting has discounted from plantation and annual cost, and then the result was compared with annual net profit of paddy field per hectare. The results indicated that annual net profit of plantation is almost two times more than paddy field.
  • A. Shahbazi, S.H. Matinkhah, H. Bashari Page 597
    Phenology describes the phenomena that happen periodically in the life of living creatures. The differences between the appearance of this phenomena result in phenology behavioral patterns. The phonological studies are important for many applications such as typology in silviculture, afforestation, natural regeneration, livestock grazing planning, and species selection for park designing and decorating. Detecting changes in phenology of plant species receives more attention due to undergoing current climate changes studies. According to the literature, there are two main methods for registering phonological events including descriptive and remote sensing approaches. In this paper the advantages and disadvantages of these methods are discussed, and a new quantitative method based on the leaves and fruits colours changes is proposed. A case study on Olea europaea L. was used to describe the quantitative methods. In the proposed quantitative method, imaging of the plant parts (Leaf and fruit) was done in every other week intervals. Using smudge tools in Photoshop software, the colour of each part of the plant were uniformed and their RGB digits were assessed. Then the percentage of each colour channels was determined and their diagrams of changes during the time were analyzed. This method results in an exact determination of the plant transformation. The studied method analyzes image series of plant parts to detect color changes; hence, it provides a base to study of phenological changes in a quantitative manner. By detecting the RGB digital number, it is easy to report the exact color and it provides a comparable bases. Descriptive method is the most common way for phenology studies. In this method, viewpoints of the observer extremely affect the result and may cause misreporting during an observation or recording. The remote sensing method is more appropriate to be used in large scales environmental condition monitoring programs and also for vegetation responses to universal continental changes. This method is not suitable for small scales studies. The RGB based reporting system can be useful in other field of studies such as pedology, geology, horticulture and so on.
  • M. Pourhashemi, S. Eskandari, M. Dehghani, T. Najafi, A. Asadi, P. Panahi Page 609
    Urban forests with various ecological and environmental benefits are one of the most important ecosystems, therefore, study of ecological parameters in urban forests is essential. In this research, one of the oldest urban forests of Sanandaj city, Taileh, with area of 1.7 ha was selected. Direct method (leaf gathering from the crown) and 100% inventory method was used to estimate leaf biomass and leaf area index (LAI) of Celtis caucasica, which was the main species. Firstly, different quantitative variables such as diameter at breast height, collar diameter, tree height, crown length and small and large diameter of crown were measured. In addition, the leaves of one fourth of the tree crown were picked off and after weighting, their dry weight were measured in laboratory. Gravimetric method was applied for calculating LAI, in which the relationship between leaf area and it`s dry weight used to estimate the total area of whole tree leaves. Allometric equations were calculated for estimation of leaf biomass and LAI. Based on the results, the mean values of leaf biomass, Specific Leaf Area (SLA) and LAI were 37 kg, 103.5 cm2/gr and 3.7 for C. Caucasica, respectively. The compound variable, DBH2×H, was the most effective factor to estimate the leaf biomass (R2=0.69), but in LAI equation, the root of DBH had the main role (R2=0.72).
  • A. Bagheri, M. Matinizadeh, Y. Torabian, V. Hemmati Page 621
    Juniperus excelsa has wider distribution than other species of Juniperus in Iran. In most of habitats, different individuals have rough conditions especially in soil. One of the major problems is the lack of regeneration which can face the life and future of these habitats with challenge. The biological properties that are most useful for detecting the deterioration of soil quality are those that can be most closely related to nutrient cycles, including soil respiration, microbial biomass, nitrogen mineralization capacity and the activities of soil enzymes. In particular, enzyme activities are especially significant in soil quality assessments because of their major contribution to the soil ability to degrade organic matter. This research was carried out to study the interaction of soil enzyme activity and regeneration of Juniperus in Chaharbagh habitat in Golestan province of Iran. Sampling was done from 0-10 and 10-20 cm depths of soil under trees with and without regeneration. The activity of acid and alkaline phosphatase, dehydrogenase, urease and microbial biomass enzymes has been measured using reaction with substrate and by means of spectrophotometer. Results showed that activity of these enzymes and microbial biomass was significantly more in 0-10 cm than 10-20 cm depth because of more oxygen, suitable dispersion of roots and adequate nutrients. Existence of some microorganisms in upper depths has accelerated mineralizing nutrients. Regenerations uses these suitable nutrients. After formation of regenerations, their interaction on microorganisms have caused more permanency. This desired condition has preserved both microorganisms and regenerations.
  • R. Akhavan, Kh. Sagheb-Talebi Page 632
    Competition is a fundamental ecological process driving succession in a forest and affects on forest stand structure. Understanding competition among tree species is especially important when management goal is to mimic the dynamics of natural ecosystems. Three 1-ha stem-mapped plots were established at three developmental stages of initial, optimal and decay in an intact natural, unmanaged and uneven-aged beech (Fagus orientalis Lipsky) forest in the Kelardasht region, in the north of Iran. Diameter of all trees with dbh greater than 7.5 cm were recorded. All of the measured trees were assigned into four diameter size classes as small, medium, large, and extra large timbers. Spatial associations among tree size classes were analyzed using bivariate Ripley’s K-function. Results showed that association patterns (i.e., attraction and repulsion) varied among different size classes across different development stages, likely influenced by shade-tolerance characteristics, seed dispersal limitation and intra-specific competition of beech trees. This study highlighted the application of bivariate Ripley’s K-function and the importance of competition in understanding stand dynamics of beech forests across development stages. The information derived from these untouched stands could be useful as a key reference for developing management programs, silvicultural interventions, plantations and reforestation programs as well as giving us insight into competitive processes to enable better modeling of beech stands dynamics.