فهرست مطالب

پژوهش های علوم شناختی و رفتاری - پیاپی 1 (پاییز و زمستان 1390)

مجله پژوهش های علوم شناختی و رفتاری
پیاپی 1 (پاییز و زمستان 1390)

  • تاریخ انتشار: 1391/03/21
  • تعداد عناوین: 7
|
  • احد آهنگرانزابی، پرویزشریفی درآمدی، رباب فرج زاده صفحه 1
    یکی از عوامل موثر در بروز اختلال های رفتاری، عامل خانواده، بویژه الگوی رفتاری والدین است.از این رو، محققان نتیجه گرفته اند که بین بدرفتاری والدین واختلال رفتاری فرزندان ارتباط وجود دارد؛ ارتباطی که می تواند نقش سبک های فرزند پروری را در ایجاد مشکلات رفتاری نوجوانان، نظیر پرخاشگری بررسی کند. هدف این پژوهش، بررسی رابطه سبک های فرزند پروری با پرخاشگری نوجوانان شهرستان شبستر بوده است.
    روش
    روش تحقیق از نوع همبستگی بوده. نمونه آماری نیز 60 نفر از دانش آموزان شهرستان شبستر بودند؛ که با استفاده از پرسشنامه سبک های فرزند پروری«بومریند» و پرخاشگری«اچ.باس و مارک پری» برسی شدند.
    یافته ها
    بین سبک دمو کراتیک و پرخاشگری رابطه وجود نداشت. بین سبک دموکراتیک و پرخاشگری فیزیکی رابطه وجود داشت(05/0 p<).بین سبک دموکراتیک و خصومت رابطه وجود داشت(05/0 p<).بین سبک دموکراتیک و خشم رابطه وجود داشت(05/0 p<).بین سبک دموکراتیک و پرخاشگری کلامی رابطه وجود داشت(05/0 p<).بین سبک سهل گیرانه و پرخاشگری رابطه وجود نداشت. بین سبک سهل گیرانه و پرخاشگری فیزیکی رابطه وجود نداشت. بین سبک سهل گیرانه و خصومت رابطه وجود نداشت. بین سبک سهل گیرانه و خشم رابطه وجود نداشت. بین سبک سهل گیرانه و پرخاشگری کلامی رابطه وجود نداشت. بین سبک استبدادی و پرخاشگری رابطه وجود نداشت. بین سبک استبدادی و پرخاشگری فیزیکی رابطه وجود نداشت. بین سبک استبدادی و خصومت رابطه وجود نداشت.بین سبک استبدادی و خشم رابطه وجود نداشت. بین سبک استبدادی و پرخاشگری کلامی رابطه وجود نداشت. نتیجه اینکه بهترین روش فرزندپروری برای کاهش پرخاشگری و مولفه های آن سبک دموکراتیک بود.
    کلیدواژگان: سبک های فرزندپروی، پرخاشگری، سبک دموکراتیک، سبک استبدادی، سبک سهل گیرانه
  • عاطفه حیرت، احسان شریفی، مریم سادات فاتحی زاده، سید احمد احمدی صفحه 9
    هدف این پژوهش، بررسی اثر بخشی زوج درمانی اسلام محور بر خوش بینی زوجین بود. این پژوهش، نیمه تجربی از نوع پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل است.جامعه آماری این تحقیق زوجین مراجعه کننده به مرکز مشاوره جامعه القرآن اصفهان در سال 1387-1388 بودند. نمونه این پژوهش شامل 30 زوج از زوجین مراجعه کننده به مرکز مشاوره جامعه القرآن شهر اصفهان بودند که به صورت گمارش تصادفی در دوگروه آزمایش (15 زوج)وکنترل(15زوج) جایگزین شدند. متغیر وابسته در این پژوهش خوش بینی زوجین و متغیر مستقل زوج درمانی اسلام محور بود که در هشت جلسه تنظیم و به گروه آزمایش آموزش داده شد. فرضیه های این تحقیق این بود که زوج درمانی اسلام محور بر خوش بینی زوجین و ابعاد آن موثر وتعامل بین تاثیرآموزش و جنسیت معنادار است. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS تحلیل شد. نتایج نشان داد که زوج درمانی اسلام محور خوش بینی زوجین و ابعاد آن را به طور معناداری بهبود بخشیده (001/0 p=)و تعامل بین تاثیرآموزش و جنسیت معنا دار نبوده است. نتیجه پژوهش حاضر، علاوه بر اینکه موید تحقیقات قبلی مبنی بر اثرگذاری روش های مذهبی در درمان است، راهکار جدیدی برای زوج درمانی، به خصوص در جوامع اسلامی ارائه می دهد.
    کلیدواژگان: زوج درمانی، زوج درمانی اسلام محور، خوش بینی، ابعاد خوش بینی
  • فریبا حسنی، مهشید محزونی نجف آبادی*، فرح لطفی صفحه 23

    هدف این پژوهش، بررسی اثربخشی مشاوره گروهی با روش «عقلانی- عاطفی- رفتاری» بر کاهش عقاید نا کارآمد دانش آموزان دختر دوره متوسط بوده است. جامعه تحقیق حاضر شامل کلیه دانش آموزان دختر سال سوم دوره متوسطه شهر نجف آباد بود که در سال تحصیلی 90-89 در یکی از مدارس دوره متوسطه شهر نجف آباد مشغول به تحصیل بودند. روش نمونه گیری در این پژوهش «خوشه ایتصادفی چندمرحله ای» بود که در نهایت 24 دانش آموز پایه سوم متوسطه به عنوان گروه نمونه انتخاب و به طور تصادفی به دو گروه 12 نفره تقسیم شدند که به صورت تصادفی در یکی از گروه های کنترل و آزمایش قرار گرفتند. از هر دو گروه، یک پیش آزمون گرفته شد. سپس درمان «عقلانی عاطفی رفتاری» به صورت گروهی بر اساس برنامه ای شامل 10جلسه آموزشی با مدت زمان 90 دقیقه در هر جلسه، بر روی گروه آزمایش اجرا گردید.درراستای تجزیه وتحلیل داده های پژوهش، به منظور توصیف آماری ازشا خص های آمارتوصیفی وبه منظور تحلیل های استنبا طی وآزمون فرضیه های تحقیق، ازروش تحلیل کوواریانس به وسیله spss 16 استفاده شد. در نهایت، مشخص گردیدکه درمان «عقلانی عاطفی رفتاری»گروهی برعقاید ناکارامد دانش آموزان دختر دوره متوسطه تاثیر دارد(5../. p=) و باعث کاهش 32درصدی عقاید ناکارامد دانش آموزان می گردد. پس از اجرای درمان «عقلانی – عاطفی – رفتاری»گروهی، از بین خرده مقیاس های عقاید ناکارامد،«انتظارات بیش از حد از خود» (5./.= P (18 درصد،«نگرانی زیاد توام با اضطراب») (P =./.4 23 درصد،«درماندگی برای تغییر (P=. /.5) «21درصد،«توقع تایید از دیگران») 3. /.= (P 19 درصد و «وابستگی». /...1) = (P 45 درصد کاهش یافت. این روش بر کاهش عقاید ناکارآمد «کمال گرایی»، «واکنش در مقابل ناکامی ها»، «بی مسوولیتی عاطفی»، «اجتناب از مشکل» و «سرزنش کردن خود» موثر نبود.

    کلیدواژگان: مشاوره گروهی به روش عقلانی، عاطفی، رفتاری، عقاید ناکارامد، دانش آموزان دختر، دوره متوسطه
  • اصغر آقایی، احمد عابدی، الهام محمدی صفحه 43
    مقدمه و اهداف
    اختلال نقص توجه /بیش فعالی یکی از شایعترین اختلالات روانپزشکی در کودکان است که هم در کوتاه مدت و هم در دراز مدت عوارض نامطلوبی برای کودک، خانواده و جامعه به همراه دارد. در نتیجه استفاده از ابزاری مناسب برای ارزیابی و تشخیص صحیح و بموقع این اختلال فواید بسیاری خواهد داشت. بدین منظور، در این تحقیق ویژگی های روان سنجی مقیاس درجه بندی SNAP-IV (فرم والدین) در دانش آموزان دوره ابتدایی شهر اصفهان بررسی شد.
    روش پژوهش: توصیفی و جامعه آماری آن شامل کلیه دانش آموزان دوره ابتدایی شهر اصفهان در سال تحصیلی 89-88 بود. حجم نمونه برابر با 500 نفر، روش نمونه گیری تصادفی خوشه ایچند مرحله ای و ابزارهای اندازه گیری شامل مقیاس درجه بندی SNAP-IV (فرم والدین)، مقیاس ODDRS و پرسشنامه کانرز والدین است.
    نتایج
    ضریب همبستگی سوال های پرسشنامه با نمره کل آن بین 38/0 تا 63/0 بود. نتایج تحلیل عاملی (روایی سازه) نشان داد مقیاس درجه بندی SNAP-IV یک مقیاس چند بعدی است (نقص توجه، بیش فعالی/ تکانشگری و نافرمانی مقابله ای) که 37/0 واریانس را تبیین می نماید. ضریب پایایی کل 89/0، خرده مقیاس نقص توجه83/0، بیش فعالی/ تکانشگری82/0 و نافرمانی مقابله ای 80/0 است. ضریب همبستگی این آزمون با مقیاس درجه بندی کانرز برای نقص توجه 72/0، بیش فعالی/ تکانشگری 76/0 و با مقیاس درجه بندی نافرمانی مقابله ای 72/0 به دست آمد.
    نتیجه گیری
    نتایج نشان داد مقیاس درجه بندی SNAP-IV یک ابزار چند بعدی و مناسب برای سنجش و ارزیابی اختلالات ADHD و ODD است.
    کلیدواژگان: روان سنجی، مقیاس درجه بندی SNAP، IV (والدین)
  • علیرضا ماردپور، سحر جهانبخش گنجه، سلیمان حسینی نیک صفحه 59
    هدف اساسی پژوهش حاضر، بررسی اثربخشی سه روش حساسیت زدایی منظم، ایمن سازی روانی و ترکیبی از هر دو روش در کاهش اضطراب امتحان، افزایش عملکرد تحصیلی و خودکارآمدی در دانشجویان پسر مبتلا به اضطراب امتحان بود. جامعه آماری این پژوهش، تمامی دانشجویان پسر دانشگاه آزاد واحد دهدشت در سال تحصیلی 90-1389بودند که در پیش آزمون نمره بالا گرفتند و دارای اضطراب امتحان بودند. از آنجایی که مجموع دانشجویان پسر در این برهه زمانی 3000 نفر بودند، بر اساس جدول کرجسی و مورگان (1970) حجم نمونه مورد بررسی 341 نفر بود که به روش تصادفی ساده انتخاب شدند و از میان آنان 80 نفر، که مطابق پرسشنامه اضطراب امتحان اشپیلبرگر مبتلا به اضطراب امتحان بودند، در سه گروه آزمایشی و یک گروه گواه گمارده شدند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش عبارت بود از پرسشنامه اضطراب امتحان اشپیلبرگر (1980)، پرسشنامه خودکارآمدی شرر و همکاران(1982) و معدل دانشجویان که به عنوان عملکرد تحصیلی در نظر گرفته شد. نتایج حاصل از تحلیل واریانس چند متغیره داده ها نشان داد که هر سه روش آموزشی در کاهش اضطراب امتحان (0001/0 < P، 269/6= F)، افزایش عملکرد تحصیلی(001/0 <، P 374/6= F) و خودکارآمدی(019/0 < p، 536/3= F) دانشجویان موثر بوده اند. همچنین، نتایج حاکی از این بود که روش درمانی حساسیت زدایی منظم و ایمن سازی روانی به تنهایی از روش ترکیبی اثر بخشی کمتری داشته اند.
    کلیدواژگان: اضطراب امتحان، حساسیت زدایی منظم، ایمن سازی در مقابل استرس، خودکارآمدی، عملکرد تحصیلی
  • سعید رحیمی پردنجانی، باقر غباری بناب صفحه 73
    هدف
    پژوهش حاضر بر آن است که تاثیر آموزش مبتنی برنظریه هوش های چندگانه گاردنر را بر خودکارآمدی عمومی دانش آموزان ناشنوای هنرستانی در مراکز آموزش ویژه شهر اصفهان بررسی کند.
    روش
    به منظور این بررسی، تعداد 60 نفر از دانش آموزان دختر و پسر هنرستان های ناشنوای شهر اصفهان به طور تصادفی انتخاب و با گمارش تصادفی به دو گروه 30 نفری(15 نفر پسر و 15 نفر دختر) آزمایشی و گواه تقسیم شدند. گروه نمونه با پرسشنامه خودکارآمدی عمومی شرر(1986) به عنوان پیش آزمون ارزیابی قرار شدند. سپس گروه آزمایشی به مدت 3 هفته و هر هفته دو جلسه دو ساعته تحت آموزش مبتنی بر نظریه هوش های چندگانه گاردنر قرار گرفتند. در ضمن، یک جلسه پی گیری به منظور میزان ماندگاری اثر این روش برای گروه نمونه انجام شد. گروه گواه هیچ مداخله ای را دریافت نکردند. پس از پایان دوره آموزش، گروه آزمایشی و گواه در مرحله پس آزمون و پیگیری مجددا ارزیابی شدند.
    یافته ها
    داده های پژوهش حاضر به کمک طرح اندازه گیری های مکرر و مدل کواریانس بررسی شدند.
    نتایج
    یافته ها تفاوت معناداری را بین دو گروه نشان داد. بنابراین می توان نتیجه گرفت که، آموزش مبتنی بر نظریه گاردنر خودکارآمدی عمومی دانش آموزان ناشنوای هنرستانی را افزایش می دهد.
    کلیدواژگان: هوش های چندگانه، خودکارآمدی عمومی، دانش آموزان با آسیب شنوایی
  • سید جعفر احمدی، طیبه صفری، منصوره همتیان، زهرا خلیلی صفحه 87
    این پژوهش با هدف اعتباریابی مقیاس تشخیصی اوتیسم گیلیام با نام اختصاری GARS بر روی کودکان و نوجوانان اوتیسم اصفهان انجام شده است. جامعه آماری مورد مطالعه شامل کلیه کودکان و نوجوانان اوتیسم استان اصفهان است که از این تعداد 100 نفر به عنوان نمونه با روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند. در پژوهش حاضر از روش توصیفی- تحلیلی استفاده شده است. گردآوری داده ها با استفاده از مقیاس گارز و کارز انجام شده است. روایی صوری و محتوایی مقیاس از سوی متخصصان و کارشناسان مرکز اوتیسم اصفهان تایید شد. برای برآورد روایی سازه از پرسشنامه کارز به طور همزمان استفاده شد که ضرایب همبستگی این دو پرسشنامه 0.80 به دست آمد. روایی تشخیصی آن با مقایسه با 100 کودک و نوجوان سالم از طریق آزمون تحلیل تمایز مشخص شد. نقطه برش آزمون «52» و حساسیت و ویژگی مقیاس به ترتیب «99%» و «100%» به دست آمد. پایایی این مقیاس نیز با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ 0.89 برآورد شد. یافته ها نشان داد که مقیاس تشخیصی اوتیسم گیلیام (گارز) ابزاری پایا برای تشخیص و غربال اوتیسم است. همچنین نتایج به دست آمده از این پژوهش با تحقیقات پیشین هماهنگ است و با توجه به روایی و پایایی مناسب این مقیاس، آن را می توان در محیط های پژوهشی و بالینی به کار برد. همچنین نتایج نشان داد که همبستگی معنی داری بین سن و نمره کلی اوتیسم وجود ندارد و تنها رفتار کلیشه ای با سن رابطه معنی داری دارد. همچنین نتایج نشان داد که آزمون گارز حساس به جنس نیست.
    کلیدواژگان: روایی، پایایی، حساسیت، ویژگی، مقیاس تشخیصی اوتیسم گارز
|
  • A. Ahangareanzabi, P. Sharifidramadi, R. Farajzadeh Page 1
    Introduction
    The purpose of this study was to investigate the relationship between parenting styles and aggression in adolescents of Shabestar city.
    Method
    The sample included sixty students who answered. the Baumrind. Parenting. Questionnaire. and.Bass. and.Perry. Aggressive.Questionnaire.
    Results
    There was no relationship between democratic style and aggression but there was a significant relationship between physical aggression and democratic style (P<0 ‏.‏ 05). There was also a relationship between hostility and democratic style (P<0 ‏.‏ 05) and between anger and democratic style (P<0 ‏.‏ 05). There was also a relationship between verbal aggression and democratic style (P<0 ‏.‏ 05). There were no significant relationship between the following variables: pessimistic style and aggression, pessimistic style and physical aggression, pessimistic style and hostility, permissive style and anger and verbal aggression.also There were no significant relationship between the following variables: authoritarian style and aggression, authoritarian style and physical aggression, authoritarian style and hostility, authoritarian style and anger and verbal aggression.
    Conclusion
    democratic style was the best method for reducing aggression and its components. ‎
  • A. Heyrat, E. Sharifi, M. Fatehizadeh, S. A. Ahmadi Page 9
    The purpose of this study was to examine the effect of Islamic-oriented couple therapy on marital optimism.It was a quasi-experiment design with pre and post-test and control groups. The population was the couples referred to counseling center in Isfahan Jameatol-Quran. The sample of this study included 30 couples (60 persons) who had been chosen from those who were available and volunteers. They were randomly assigned to two experimental and control groups. Couples in the experimental group received Islamic-oriented couple therapy. Both groups took the post test. The results of analyses of covariance showed that Islamic-oriented couple therapy significantly affected marital optimism and its subscales (p = 0.001). There was no significant difference between men and women’s marital optimism. The interaction between therapy and gender was not significant.
  • F. Hassani, M. Mahzooni, F. Lotfi Kashani Page 23

    The perpose of this stud was to determiine the effpyct of group rational emotive therapy on inefficient ideas of female high school students. Therfor 24 students were randomly selected and two therapy and control groups. The therapy group received 10 sessions of 90 minute therapy while the control groups did not receive any thing. The inefficient ideas quertomaire was administered to all subjects as the pre and post tests. The results of analysis of covariance showed that the mean total scores of the therapy group was significantly less on the following sub-scales: expectations (p=0/05), excessive anxiety (p=0/04), helplessness with change (p=0/05), expecting others support (p=0/03), and dependency (p=0/0001).

  • A. Aghaei, A. Abedi, E. Mohammadi Page 43
    Introduction and
    Purpose
    Attention Deficit Disorder/Hyperactivity is one of the most prevalent psychological disorders amongst children, which may lead to undesirable consequences both within short and long terms for children, families, and society. As a result, applying suitable tools to accurately evaluate and diagnose this disorder on time will follow with beneficial advantages. For this purpose, the present study tried to determine the psychometric characteristics of this scale. Research
    Method
    the statistical population included the elementary students in Isfahan during 2009-2010. The sample was 500 Students and sampling was done by random clustering at various stages. Measurement tools were SNAP-IV ranking scale (parents’ form), ODDRS scale, and parents’ Canners questionnaire.
    Results
    The item-total correlations were between 0.38 and 0.63. Results of factor analysis showed that SNAP-IV rating scale is in fact multi-dimensional (attention deficit, hyperactivity/impulsiveness, and opposing defiant), which determines 0.37 of the variance. The reliability coefficients for the total scale, attention deficit, hyperactivity/impulsiveness, and opposing defiant were 0.89, 0.83, 0.82, and 0.80, respectively. Coefficient of correlation of this test and Canners rating scale for attention deficit was 0.72, hyperactivity/impulsive 0.76 and with grading scale opposing defiant was 0.72.
    Conclusion
    SNAP-IV rating scale is considered to be a multi-dimensional tool that is suitable for evaluation and measurement of ADHD and ODD disorders.
  • A. Maredpour, S. Jahanbakhsh Ganjeh, S. Hossininik Page 59
    The main focus of this study was to investigate the effectiveness of three methods, i.e. stress inoculation training, systematic desensitization, and a combined approach of these two methods on test anxiety, academic performance and self-efficacy of male university students with test anxiety. The population was all male students of Dehdasht Azad University studying in 1389 who got high scores in the pre-test and had test anxiety. The sample size was 341 students who were randomly selected. 80 who had test anxiety according to the test anxiety inventory of Spielberger were assigned to three experimental groups and one control group. The data for this study were collected via test anxiety inventory of Spielberger (1980), self-efficiency inventory (Sherer et al, 1982) and student's grade point average which was considered as their academic performance. The results of multivariable analysis of variance showed that all three training methods were efficient in reducing student's test anxiety (F=6.269, P<0.0001), increasing their academic performance (F=6.374, P<0.001), and their self-efficacy (F=3.536, P<0.019). Moreover, the results showed that systematic desensitization therapy and training stress inoculation were less efficient than the combined approach.
  • S. Rahimi Pordanjani, B. Ghobari Bonab Page 73
    The present research investigated the effect of training based on multiple intelligences theory on general self efficacy of deaf students in high school. To reach this end sixty high school deaf students were selected randomly and were assigned equally to the experimental and control groups. The Shearer Questionnaire was administered as pre, post and follow up tests to the experimental and control groups the experimental group received three weeks of training while the control groups did not receive any specific training. Data were analysis utilizing a repeated measure design. Statistical analysis indicated that there were significant gains for experimental group in terms of general self efficacy (p
  • S.J. Ahmadi, T. Safari, M. Hemmatian, Z. Khalili Page 87
    The purpose of this research was to determaine the psychometric properties of Gilliam Autism Rating Scale (GARS) among Autistic Children and Adolescents in Isfahan. The Statistical population of the study was all Autistic Children and Adolescents (3-18 years), out of which 100 were selected randomly as the statistical sample. Data were collected by administering GARS. Content and face validity of the scale were confirmed by psychology experts. For estimating concurrent validity the correlation between GARS and CARS was 0.80. Its reliability was 0.89 through Chronbach's alpha. The sample was compared with normal children through discriminant analysis. The cut-off point was 52, sensitivity was 99 and specificity was 100 percent. Findings showed that GARS is a valid scale for measuring autism.With regard to its proper validity and reliability, this scale can be used in psychotherapy and research centers. Also, results showed that there was no significant correlation between age and autism symptoms and there was no significant difference between boys and girls in autism symptoms.