نشریه پژوهش های مدیریت انتظامی
سال پنجم شماره 1 (بهار 1389)

هدف پژوهش، تبیین کارکردهای منابع انسانی براساس الگوی اقتصادی و فن آوری می باشد. ابتدا مدل تکنولوژیک «چارلز پرو» با مدل اقتصادی «ویلیامسون» انطباق داده شد، سپس کارکردهای منابع انسانی شامل نظام پاداش، برنامه ریزی نیروی انسانی، آموزش و کنترل کارکنان در مدل انطباقی مورد تبیین قرار گرفتند.
پژوهش حاضر دارای 3 فرضیه اصلی و 8 فرضیه فرعی می باشد و با استفاده از آمار توصیفی - تحلیلی و استنباطی (رگرسیون، همبستگی پیرسون، مقایسه میانگین جفتی، تحلیل واریانس چندمتغیره و تحلیل اندازه های مکرر) به بررسی ارتباط بین ویژگی مشاغل (تخصص، سنجش پذیری، تحلیل پذیری و تغییرپذیری) پرداخته و با استفاده از نرم افزار آماری SPSS و مدل رگرسیون، فرضیه های پژوهش مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. برای اندازه گیری پایایی ابزار سنجش، از روش سازگاری درونی سوالات (80/0 =α) و روایی پژوهش با استفاده از نظرات خبرگان و مدیران ارشد و عالی ناجا مورد سنجش قرار گرفته است. جامعه آماری پژوهش، مدیران ارشد ناجا و حجم جامعه 1000 نفر و حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران، 156 نفر محاسبه که به روش تصادفی طبقه ای اجرا گردیده است.
نتایج حاصل از آزمون فرضیه های پژوهش حاکی از آن است که سنجش پذیری و تحلیل پذیری مشاغل، تبیین کننده نوع پاداش، برنامه ریزی، کنترل و آموزش منابع انسانی می باشد و همچنین تغییرپذیری و تحلیل پذیری و ظایف شغل در ناجا تعیین کننده نوع پاداش، برنامه ریزی، کنترل و آموزش می باشد.
نتایج و پیشنهادها در دو حوزه سازمانی به ویژه کارکردهای منابع انسانی در سازمان مورد مطالعه و پژوهش های آتی ارائه شده است.

هدف این پژوهش تعیین میزان نقش راهبردهای مدیریتی در توانمندسازی مدیران بوده است.
جامعه آماری 1012 نفر از مدیران عالی، میانی و عملیاتی یکی از سازمان های کشوری در ستاد، مراکز استان ها و شهرستان های 13 استان بوده است. نمونه ها از طریق نمونه گیری خوشه ایو تصادفی منظم انتخاب شدند گردآوری داده ها از طریق پرسشنامه محقق ساخته صورت گرفت. روایی ابزار سنجش به وسیله اساتید و صاحب نظران حوزه توانمندسازی تایید و پایایی آن نیز پس از اجرای آزمایشی (892/0 =α) تعیین گردید. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از میانگین، انحراف معیار، آزمون کولموگراف- اسمیرنوف، آزمون فریدمن و آزمون کروسکال والیس انجام شد.
نتایج تحقیق نشان داد در بین راهبردهای مدیریتی، عامل تدارک منابع بیشترین تاثیر و عامل ساختار کمترین میزان تاثیر را در توانمندسازی مدیران داشته اند.
رتبه بندی راهبردهای مدیریتی موثر بر توانمندسازی مدیران به ترتیب شامل تدارک منابع، شفافیت نقش، پاداش، حمایت، ارزیابی عملکرد، فناوری اطلاعات، سبک رهبری و ساختار بوده است.

این پژوهش به بررسی شناخت عوامل موثر بر رویکرد مدیریت پلیس جامعه محور در جمهوری اسلامی ایران به منظور طراحی الگوی بومی این رویکرد می پردازد.
نوع پژوهش کاربردی و روش پژوهش توصیفی پیمایشی است. جامعه آماری شامل کلیه فرماندهان و مدیران عالی ناجا است؛ از بین آنها به روش جدول نمونه گیری کوجیو مورگان 115 نفر انتخاب گردیده است. ابزار جمع آوری اطلاعات پرسشنامه محقق ساخته که روایی آن مورد تایید اساتید و صاحب نظران بوده و پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ تعیین شده (8614/0=α) مورد تایید قرار گرفته است. برای تحلیل داده ها از آزمون T (یک طرفه)، آزمون کلموگروف و اسمیرونوف، آزمون همبستگی پیرسون و آزمون کندال تا اوبی با استفاده از نرم افزار SPSS و همچنین برای آزمون الگوی تحلیلی پژوهش از نرم افزار لیزرل تحلیل عاملی صورت گرفته است. در این پژوهش عوامل و متغیرهای درون سازمانی و برون سازمانی نظیر منابع انسانی، ساختار سازمانی، فناوری اطلاعات، حرفه ای بودن پلیس، سبک رهبری، توانمندی های رهبری، فرهنگ سازمانی، انتظارات مردم از پلیس، انتظارات حاکمیت از پلیس، مشارکت اجتماعی، نظارت همگانی، مساله محوری پلیس، اعتماد عمومی، قانون محوری پلیس و اقتدار پلیس به عنوان عوامل تاثیرگذار بر رویکرد پلیس جامعه محور در ایران تعیین شده اند.
نتایج پژوهش نشان می دهد که کلیه عوامل و متغیرهای پیش بینی شده در تحقیق با رویکرد پلیس جامعه محور ارتباط معناداری را نشان می دهد و بر آن نیز تاثیرگذار می باشد.
الگوی پردازش یافته ها پژوهش نشان می دهد که عوامل برون سازمانی با رویکرد پلیس جامعه محور و عوامل درون سازمانی ارتباط مستقیم داشته و عوامل درون سازمانی با رویکرد پلیس جامعه محور رابطه معکوس را نشان می دهد.

امروزه سازمان ها برای رسیدن به اهدافشان با توجه به شرایط محیطی ازجمله فرصت ها، تهدیدها و نقاط ضعف و قوت خویش، استراتژی هایی را اتخاذ می کنند که سازمان های غیردولتی نیز از این قاعده مستثنی نیستند. پژوهش حاضر با هدف بررسی استراتژی های سازمان های غیردولتی در جهت رشد و توسعه سرمایه اجتماعی پرداخته است.
روش تحقیق توصیفی از نوع همبستگی پیمایشی می باشد. داده های پژوهش به وسیله پرسشنامه محقق ساخته از طریق 196 نفر از مدیران ارشد سازمان های غیردولتی در شهر تهران به صورت نمونه گیری خوشه ایگردآوری شده است. بدین منظور پرسشنامه ای در رابطه با این دو متغیر طراحی شد و پس از اطمینان از روایی و پایایی آن در میان جامعه نمونه توزیع گردید. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش آماری توصیفی و برای تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه ها از تکنیک های همبستگی شامل: کلموگروف، اسپیرمن، تاوکندال بی، دی سامرز و برای تعیین اولویت بندی عوامل موثر شناخته شده از آزمون رتبه بندی فریدمن استفاده شده است.
نتایج تحقیق نشان داد که به کارگیری استراتژی های نهادهای غیردولتی، موجب ایجاد و ارتقاء سرمایه اجتماعی در سازمان ها خواهد شد.
سازمان های غیردولتی و نفوذ قابل توجه آنها در جامعه موجب افزایش سرمایه اجتماعی می گردد و می توانند شرکای نوپای دولت در عرصه های خدمات بشر دوستانه و عام المنفعه محسوب گردند.

تعریف مشخص هر پدیده، امکان تحلیل منطقی و علمی آن را فراهم نموده و با ایجاد زمینه برای هدف گذاری دقیق، تدوین درست راهبردها و هدایت مناسب اقدامات اجرایی، شرایط را برای مدیریت کارآمد آن مهیا می سازد. هدف اصلی این پژوهش، مفهوم شناسی بحران در حوزه دانش پلیسی از طریق تبیین ابعاد و مولفه های بحران انتظامی است. دو سوال اصلی پژوهش عبارت اند از: بحران از دیدگاه انتظامی چیست؟ ابعاد و مولفه های تشکیل دهنده بحران با رویکرد انتظامی کدام اند؟
تحقیق از نوع توصیفی تحلیلی است و مطالعات اکتشافی به روش کتابخانه ای و بررسی اسنادی انجام و پس از تدوین ادبیات موضوع، جامعه خبره از متخصصان انتظامی انتخاب با استفاده از پرسشنامه و به روش دلفی از آنها پیرامون ابعاد و مولفه های تشکیل دهنده بحران انتظامی نظرسنجی شد. براساس روش فرایند تحلیل سلسله مراتبی داده ها (AHP) نظرات تخصصی خبرگان مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
مناسب ترین تعریف بحران انتظامی عبارت است از مجموعه شرایط و وضعیتی که ارزش ها و اهداف سازمانی نیروی انتظامی در خطر باشند و ابعاد سه گانه تهدیدات علیه دستاوردهای انقلاب اسلامی، تهدیدات علیه نظم و امنیت اجتماعی و تهدیدات علیه آسایش عمومی و فردی، ابعاد اصلی بحران در این رویکرد می باشند.
وقوع بحران از هر نوعش تهدیدات امنیتی و نیازهای امنیتی مرتبط با وظایف و ماموریت های نیروی انتظامی را ایجاد می نماید و ناجا در تمامی بحران ها دارای مسئولیت بحران ستیزی است. ابعاد سه گانه بحران انتظامی به مولفه ها و شاخص های دیگر تقسیم می شوند و از تجزیه و ترکیب آنها اشکال گوناگون بحران در سطوح مختلف قابل تعریف و تحلیل است.

استرس شغلی تجربه جهانی در حال گسترش می باشد که به عنوان یک عامل مهم خطرساز در بیماری های جسمی و روانی مطرح بوده و باعث کاهش در عملکرد کاری و رضایت شغلی می شود. در همین راستا، این مطالعه با هدف اصلی بررسی میزان فراوانی استرس شغلی در رانندگان شهر تهران انجام شده است.
در یک مطالعه توصیفی- مقطعی، تعداد 202 نفر از رانندگان سرویس دهی عمومی شهرداری و مراکز نظامی شهر تهران با میانگین سنی 70/8 ± 66/41 سال، میزان استرس شغلی آنها با استفاده از فرم اطلاعات جمعیت شناختی و پرسشنامه استرس شغلی اسیپو بخش و قرار گرفت.
مطالعه نشان داد که اکثریت افراد مورد مطالعه یعنی 97% افراد متاهل، 95% تحصیلات بالای سیکل و 3/66% فاقد منزل مسکونی شخصی بودند و فقط 5/3% از درآمد ماهیانه و 5/13% از شغل خود رضایت کامل داشتند. 3/21% افراد سیگاری و 16% از مشکل جسمی شکایت داشتند. از نظر میزان استرس شغلی نیز در حیطه بارکاری نقش فاقد استرس شدید، بی کفایتی نقش 8/20%، دوگانگی نقش 5/6%، محدوده نقش 7/10%، مسئولیت 5% و محیط فیزیکی 8/18% دارای استرس شدید بودند.
از آنجایی که استرس شغلی در رانندگان زمینه ساز بروز مشکلات و عوارض جسمی، روانی و رفتاری گشته و عملکرد سازمانی را کاهش می دهد، به علاوه باعث بروز حوادث و تصادفات گشته و معلولیت و مرگ انسان ها را به دنبال خواهد داشت، لازم است ضمن بررسی جامع تر میزان این استرس در رانندگان، تدابیر لازم جهت کاهش پیامدهای آن اندیشیده شود.

پژوهش های زیادی برای یافتن مهم ترین عوامل موثر بر منزلت اجتماعی نظامیان، صورت گرفته است. در این پژوهش ها برای شناسایی متغیرها به فرضیات یکسانی پرداخته اند و طی آن درخصوص شدت و جهت رابطه، بین برخی متغیرهای مستقل و متغیر وابسته (منزلت اجتماعی نظامیان) به نتایج آماری متفاوت دست یافته اند. اما در شناسایی این متغیرها، به فرضیه یکسانی پرداخته اند به نتایج متفاوت با استفاده از تکنیک های آماری و پیشرفته فراتحلیل، نتایج متناقض آماری پژوهش های مختلف، یک دست شده و به سردرگمی ها در خصوص روابط بین متغیرهای مستقل و منزلت اجتماعی نظامیان پایان داده می شود. یکی از اهداف این تحقیق جمع آوری و علامت گذاری اجزا و مولفه های مطالعات صورت گرفته در حوزه منزلت اجتماعی نیروهای مسلح است.
در این فراتحلیل، تمامی مطالعات مربوط به عوامل موثر در منزلت اجتماعی نیروهای مسلح، فارغ از کیفیت این مطالعات گردآوری و در نهایت 13 مطالعه برای ورود به فراتحلیل پذیرفته شدند. در ادامه فرضیات هر یک از این پژوهش ها استخراج گردیدند. سپس مولفه ها و اجزای مطالعات 136 فرضیه استخراج شده، علامت گذاری شدند و اطلاعات آماری برای محاسبه اندازه اثر استخراج و اطلاعات مورد نیاز با استفاده از نرم افزار CMA به اندازه اثر تبدیل گشتند و فرضیه های یکسان از میان پژوهش ها استخراج گردید. در میان فرضیات تکرارشده، 4 فرضیه که به بررسی تاثیر اشتغال مجدد در دوران بازنشستگی بر میزان منزلت نظامیان پرداخته بودند، با روش فراتحلیلی تلفیق شدند.
نتایج نشان داد که تاثیراشتغال مجدد در دوره بازنشستگی بر منزلت نظامیان به لحاظ آماری معناداراست و میزان تاثیر آن در یک فاصله اطمینان (514/0432/0) قراردارد؛ یعنی در مجموع اندازه اثر این 4 فرضیه، فاصله اطمینان فوق را برآورد می کند.
به نظر می رسد لباس و پوشش نظامیان نسبت به غیرنظامیان باعث افت بیشتری در منزلت اجتماعی آنان بعد از بازنشستگی می گردد. از این رو، اشتغال مجدد نظامیان و بازگرداندن لباس فرم هرچند به صورت پاره وقت، به معنای بازگرداندن منزلت اجتماعی ازدست رفته آنان خواهد بود.