فهرست مطالب

فصلنامه پژوهش های دانش انتظامی
سال دوازدهم شماره 4 (پیاپی 48، زمستان 1389)

  • تاریخ انتشار: 1389/12/23
  • تعداد عناوین: 7
|
  • هادی رجبی، محمدرجبی صفحه 7
    دولت تنها نهاد مشروع اعمال قدرت، در حوزه ی جغرافیایی مشخص(کشور) است. وقتی صحبت از اعمال قدرت می شود، وجود سازمان ها و نهادهایی که بتوانند قدرت را اعمال کنند، امری حتمی و ضروری است. این کارویژه در بالاترین سطح به نیروهای مسلح و در حوزه داخلی به طور اخص به پلیس واگذار شده است.
    هدف از اعمال قدرت، تامین یکی از اساسی ترین ضرورت های وجودی دولت یعنی امنیت می باشد؛ بر همین اساس تمام عناصر مرتبط با تامین امنیت مانند جغرافیای سیاسی، جایگاه ویژه ای در دانش پلیسی دارد؛ زیرا جغرافیای سیاسی به دلیل توجه به عوامل سیاسی در کنار عوامل جغرافیایی می تواند افق وسیع تری را در تامین امنیت پایدار ترسیم کند. اما در عصر جهانی شدن جغرافیای سیاسی همانند سایر عرصه های علمی دچار تحول شده و به طبع آن پیامدهایی را برای دانش پلیسی به همراه داشته است.
    نظریه «پایان جغرافیا»، نتیجه ی تاثیرات جهانی شدن بر جغرافیای سیاسی است که به عنوان متغیر مستقل و «دانش پلیسی» به عنوان متغیر وابسته در نظر گرفته شده است و سعی شده تا با روش توصیفی تحلیلی، به بررسی ابعاد و زوایای دانش پلیسی که متاثر از نظریه پایان جغرافیا قرار می گیرد پرداخته شود. البته باید توجه داشت که پدیده جهانی شدن هنوز به پایان نرسیده است و به لحاظ تحلیلی تا زمانی که یک پدیده تاثیرات خود را به صورت کامل نمایان نساخته باشد، درصد اطمینان و قطعیت در نتایج کاهش می یابد.
    «پایان جغرافیا» موجب تغییر در منابع تامین قدرت و امنیت و بروز چالش هایی شده است. این چالش ها بیش از هر چیز دانش پلیسی را که به دنبال یافتن راهکارهای ایجاد امنیت پایدار می باشد، متاثر ساخته که از آن جمله می توان به افزایش پراکندگی تروریسم (ناشی از حذف عامل مکان) و ظهور ابعاد جدید آن (بیوتروریسم و تروریسم سیبرنتیکی)، گستردگی و تنوع پدیده قاچاق و وقوع جرایم رایانه ای، اشاره کرد و در قالب پروژه جهانی سازی از چالش هایی مانند جنگ نرم، براندازی نرم، فشارهای حقوق بشری و گسترش نقش سازمان های غیردولتی برای رسیدن به این اهداف، یاد کرد.
    کلیدواژگان: پلیس، جغرافیای سیاسی، جهانی شدن، پایان جغرافیا، امنیت، قدرت
  • ایت الله گودرزی، الهام عباسی ورکی، گلزار عسگری صفحه 31
    سکونت گاه های نامتعارف شهری، از پیامدهای تمرکز شهری ناهمگون و رشد شتابان جمعیت شهری در اثر مهاجرت گسترده ی روستا- شهری است که موجب بروز مشکلات متعددی از جمله افزایش بزهکاری در شهرها می شود. این پژوهش با هدف تبیین عوامل موثر در بروز بزهکاری و شناسایی شرایط تسهیل کننده جرایم در سکونت گاه های نا متعارف شهرها انجام شده است. در این ارتباط (هادی آباد) واقع در غرب شهر قزوین، از مناطق حاشیه ای و نامتعارف شهری است که طی دهه پنجاه، تحت تاثیر توسعه ی لجام گسیخته ی شهری و بالا گرفتن بحران مسکن، عده ی زیادی از جمعیت مهاجر کم در آمد را به خود جذب کرده است. مجموعه ویژگی های جمعیتی و اجتماعی که ناهنجاری های کالبدی را آفریده سبب شده است تا این محدوده محل تمرکز میزان قابل توجهی از جرایم مواد مخدر شهر قزوین باشد. در این پژوهش به منظور شناسایی و درک الگوهای مکانی بزهکاری در منطقه ی هادی آباد از مدل های آماری مرکز متوسط، بیضی انحراف معیار، شاخص نزدیک ترین همسایه و روش تخمین تراکم کرنل در محیط سامانه اطلاعات جغرافیایی GIS استفاده شده است. روش تحقیق در این مقاله فرا تحلیل(تحلیل ثانویه) است. جامعه آماری، تمام شماری پرونده های مرتبط با جرایم مواد مخدر بوده که در دوره زمانی یک ساله در محدوده ی هادی آباد شهر قزوین به وقوع پیوسته است. یافته های پژوهش نشان می دهد مهم ترین کانون جرم-خیز جرایم مواد مخدر شهر قزوین در سکونت گاه نامتعارف هادی آباد واقع شده است و بین عامل تراکم جمعیت و شکل گیری کانون های جرم خیز در هادی آباد شهر قزوین رابطه معنا داری وجود دارد. به نظر می رسد، برنامه ریزی اجتماعی اقتصادی، ساماندهی و توانمند سازی کالبدی این محدوده، توجه به نوع و میزان کاربری ها و حضور فعال نیروی انتظامی در امر پیشگیری از وقوع جرم و ارتقای سطح امنیت این محله موثر خواهد بود.
    کلیدواژگان: سکونت گاه های نامتعارف، الگوی بزهکاری، قاچاق و سوءمصرف مواد مخدر، قزوین، هادی آباد
  • برزو فرهی بوزنجانی، جلال الدین زارع اشکذری، مهدی هوشنگی صفحه 67
    فرهنگ در چشم اندازی شامل، به مجموعه پیچیده ای از خصوصیات احساسی، فکری، مادی و غیر مادی اطلاق می شود که به عنوان شاخص یک جامعه یا گروه اجتماعی مطرح می شود. این تعریف نه فقط شامل هنرها و آثار ادبی است بلکه اشکال مختلف زندگی، انسان ها، نظام ارزشی و اعتقادات را نیز در بر دارد. برای نظام فرهنگی هر جامعه مانند سازمان حداقل پنج کارکرد می توان ذکر کرد: تامین نیازهای فیزیولوژیک، ایجاد ارتباط جمعی، دادن هویت فرهنگی خاص به اعضا، حفظ و تداوم و بقای جامعه، ایجاد و حفظ همبستگی و انسجام اجتماعی. بنابراین جهت بهره مندی از کارکردهای مطلوب فرهنگ سازمانی، شایسته است تا به موضوع فرهنگ سازمانی در کنار سایر مقولات سازمانی توجه شود. از عمده ترین دلایل مطالعه فرهنگ سازمانی ناجا، شناخت، تجزیه و تحلیل و آسیب شناسی فرهنگ سازمانی این سازمان است تا از این رهگذر بتوان موضعی منطقی و درست را برای اعتلای ارزش های فرهنگی مترقی فراهم آورد. دستیابی به پلیسی مقتدر و محبوب مستلزم داشتن ویژگی فرهنگی مثبت در بافت فرهنگ سازمانی منسجم می باشد. بدیهی است دستیابی به این مهم در گرو شناخت واقعیت های موجود است که از طریق مطالعه فرهنگ سازمانی و تجزیه و تحلیل آن امکان پذیر خواهد بود. در این مقاله با شناسایی ابعاد مختلف فرهنگ کنونی حاکم بر نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران (ناجا)، به مطالعه روند شاخص های فرهنگی ناجا در سال 1388 با توجه به مطالعه فرهنگ سازمانی ناجا در سال 1384 پرداخته می شود. علاوه بر این، شناسایی ویژگی های اساسی فرهنگ سازمانی ناجا (ارزش های فرهنگی در سازمان)، تجزیه و تحلیل فرهنگ سازمانی ناجا و بررسی روند تغییر و بهبود هر یک از ارزش های فرهنگی در سازمان ناجا در سال های گذشته با توجه به نتایج تحقیق تیم پروژه در سال 1384، ارائه راهکارهای علمی و عملی در جهت تغییر و تحول ویژگی های فرهنگ سازمانی از طریق مکانیزم مدیریت فرهنگ سازمانی از اهداف فرعی مورد توجه در این مقاله خواهد بود.
    کلیدواژگان: فرهنگ، فرهنگ سازمانی، ویژگی های فرهنگی، ناجا، تحلیل روند
  • سید ابراهیم قلی زاده، عباس علی پور، کاظم ذوقی بارانی صفحه 109
    قاچاق کالا در ایران، از حجم و گستره بالایی برخوردار است به گونهای که بسیاری از مناطق کشور را در بر گرفته و آثار سوئی نیز بر اقتصاد کشور برجا گذاشته است. در گسترش آن عوامل متعددی دخالت دارند که شناخت آنها میتواند در کنترل و جلوگیری از این پدیده موثر باشد. در این مقاله با طرح سوال اصلی «عوامل موثر بر قاچاق کالا در ایران کدامند و چه تاثیری بر نظام اقتصادی کشور دارد؟» سعی گردیده است با روش تحقیق توصیفی – تحلیلی و از طریق گردآوری اطلاعات کتابخانه ای و میدانی، پاسخ مناسبی به این سوال اساسی ارائه گردد. پس از بررسی مشخص شده است، عوامل متعددی در قاچاق کالا موثر هستند، ولی برخی عوامل بیش از سایرین نقش آفرینند. این عوامل به ترتیب اهمیت شامل، تعرفه بالای کالاها، بیکاری و توسعه نیافتگی مناطق مرزی، خطر‍پذیری پایین قاچاق، مناطق آزاد و بازارچه های مرزی و یارانه ها میباشد. همچنین این پدیده ضدتولیدی باعث رانت خواری، نامتعادل شدن اقتصاد، عدم تعادل در قیمت کالاها، به هم ریختگی تولید، از بین رفتن بازار کار و ناکارآمدی نظام اطلاعات اقتصادی کشور شده است.
    کلیدواژگان: قاچاق کالا، پیامد قاچاق کالا، مناطق آزاد، مناطق مرزی، تعرفه، یارانه، خطرپذیری
  • آرین قلی پور، علی اصغر پور عزت، سیدعلی رضا نقوی حسینی صفحه 143
    بقا و فنای هر سازمانی به تعامل موثر آن با محیط بستگی دارد. در این بین تصویر سازمانی هر سازمان نقش بسزایی در جلب حمایت محیطی دارد و هر چقدر سازمان در محیط متلاطم و پویاتری حضور داشته باشد، اهمیت تصویر سازمانی بیشتر است. نیروی انتظامی در چنین محیطی فعالیت دارد که اعتماد عمومی جامعه به آن در کارآمدی و اثر بخشی آن بسیار موثر است؛ از این رو ایجاد تصویر سازمانی مثبت برای آن ضرورت دارد. در این مقاله تلاش می شود عوامل موثر بر تصویر سازمانی ناجا شناخته شود. روش تحقیق، نظریه مبنایی بوده است و نمونه گیری گلوله برفی تا اشباع داده ها ادامه یافته است. یافته های به دست آمده به صورت عوامل ملی و فرامنطقه ای، عوامل منطقه ای و محیط نهادی، عوامل سازمانی و عوامل فردی دسته بندی شده اند. عوامل ملی شامل مخاطبان گسترده، ناخودآگاه تاریخی، تصویر کلی نظام، نقش دوگانه رسانه ها و تشتت آرا در جامعه و عوامل منطقه ای شامل انتظارات مردم، شرایط منطقه ای، ضعف سازمان های دیگر و تفسیرهای ادراکی مخاطبان و عوامل سازمانی شامل ضعف اطلاع رسانی، نیل به اهداف سازمانی، ضعف های مدیریتی، مشکلات مدیریت منابع انسانی، نحوه حضور در انظار عمومی، تجهیزات به روز و سختی ذاتی کار و در نهایت عوامل فردی شامل آراستگی و نظم، ویژگی های شغلی مطلوب، رفتار ضد شهروندی، همدلی و رفتار مناسب اولین برخورد می باشد.
    کلیدواژگان: تصویر، تصویر سازمانی، محیط، پلیس
  • محمدحسین احمدی، رضا جوادیان صفحه 181
    سابقه و هدف
    انضباط می تواند به اهداف، بهبود روند ماموریت دانشگاه علوم انتظامی، ایجاد اطمینان در مدیران و فرماندهان و روسا کمک کند. بی شک عوامل متعددی در انضباط پذیری کارکنان موثر است. یکی از مهم ترین این عوامل، فرماندهان و مدیران و روسا هستند که در مقام ایفای نقشی که بر عهده دارند، در انضباط پذیری دانشجویان تاثیرگذار خواهند بود.
    مواد و روش ها
    در این مقاله به منظور سنجش نقش فرماندهان صف بر انضباط دانشجویان دانشگاه علوم انتظامی، تمام دانشجویان سال آخر (کاردانی و کارشناسی) دختر و پسر مشغول به تحصیل در دانشگاه (تمام شمار- 352 نفر) و تعداد 81 نفر افسران صف دانشجویی از رده گروهان تا رده تیپ (جمعا 433 نفر) از طریق پرسشنامه محقق ساخته مورد سنجش قرار گرفتند (پایایی پرسشنامه با اخذ نظریه افراد با تجربه در حوزه صف و آموزش و بهره گیری از دیدگاه نظری تایید شد). مصاحبه با 19 نفر از صاحب نظران در امور آموزش ناجا و تعداد 24 نفر از دانشگاه امام علی (ع) باعث شد تا اطلاعات لازم جمع آوری شود. به منظور جمع آوری نظرات فرماندهان صف و دانشجویان دو نوع پرسشنامه با یک هدف، خطاب به فرماندهان و دانشجویان تنظیم شد. اعتبار روایی آن با روش آلفای کرونباخ (38/87) تجزیه و تحلیل شد. داده های حاصل با استفاده از آزمون T یک طرفه و واریانس مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
    دیدگاه های نظری: مبانی نظری و دیدگاه های اندیشمندان اسلامی، حضرت امام خمینی (ره)، مقام معظم رهبری و سایر اندیشمندان همچون اسمیت، مینتبرگ، یونگی، ریچارد دال دفت، بندوراد... و آیین نامه های انضباطی در چهارچوب نظری و تطابق یافته های تحقیق با آن مورد استفاده قرارگرفت.
    یافته ها
    نتایج حاصل نشان داد فرماندهان بر نهادینه کردن انضباط دانشجویان تاثیر دارند، لذا باید در انتخاب، آموزش، رشد و کنترل فرماندهان صف، دقت کافی به عمل آید.
    کلیدواژگان: انضباط، نظم، نقش، فرمانده، دانشجویان، نهادینه کردن، دانشگاه علوم انتظامی
  • زهرا پیشگاهی فرد، نادر میرزاده کوهشاهی، مهدی میرزاده کوهشاهی صفحه 229
    تحولات چند سال اخیر عراق تاثیرات چشمگیری بر اوضاع سیاسی- اجتماعی همسایگان این کشور داشته است. تصویب قانون اساسی فدرال عراق و مزایای بی سابقه ای که در آن به گروه های قومی- مذهبی به خصوص کردها داده شد، باعث معطوف شدن همه نگاه ها به این کشور شد.
    هدف از پژوهش فوق شناخت میزان، علل و متغیرهای دخیل در تاثیر پذیری اقوام ایرانی بویژه کردها از تصویب قانون اساسی فدرال عراق و پیامدهای آن است. در این راستا فرض مولفان این است که این قانون باعث افزایش مطالبات قومی در ایران شده است و تلاش مولفان این است که ضمن ارائه شواهدی به تبیین این موضوع بپردازند، که این شواهد از میان داده هایی چون اظهارات نخبگان قومی، راهپیمایی ها، گردهمایی ها وتجمعات، رسانه ها و مصاحبه با عامه مردم جمع آوری شده است.
    در این پژوهش مولفان درصددند با استفاده از روش توصیفی-تحلیلی روشن کنند که آیا این قانون تاثیری در مطالبات قومی ایران بویژه در کردستان دارد؟
    نتیجه بررسی نشان می دهد به دلیل نزدیکی جغرافیایی و تشابهات فرهنگی- مذهبی ایران و عراق قومیت های ایران نیز با تحت تاثیر قرارگرفتن از این جریان تحرکاتی را در جهت رسیدن به حقوق و مزایای بیشتری انجام دادند که در این میان کردها نسبت به سایر اقوام فعال تر بودند که این به خاطر خصوصیات ویژه این قوم، تشابهات و همسانی فرهنگی و پیوستگی سرزمینی است.
    کلیدواژگان: امنیت ملی، مطالبات قومی، گروه قومی، قانون اساسی فدرال
|
  • Hadi Rajabi, Mohammad Rajabi Page 7
    The government is the only legal source of power in the geographical areas of the country. The exertion of power is up to the police, the aim of which is to maintain one of the most urgent demands of the country, security. In this regard, every components of the security including political geography would be of great importance in the police science. In the globalization arena, political geography like other science areas has become subject to change to bring about certain consequences for police sciences. The present study tries to investigate the theory named "the end to geography" which has lead to the changes to the sources of power and security and the consequent challenges؛ challenges which have affected the police science more than anything else.
    Keywords: Police, Geography, Globalization, The end to geography, Security, Power
  • Ayatollah Goodarzi, Elham Abbasi Varaki, Golzar Asgari Page 31
    Strange lodgings in the cities are the consequences of increasing rate of the population growth of the urban areas which leads to various problems such as increase in delinquency.The present study has been performed to identify the factors efficient in the emergence of delinquency and the conditions paving the way for crimes in the strange lodgings in the cities.Hadi Abad, a rural area in the west of Qasvin province, is the place to be explored in terms of drug- related crimes The findings of the study demonstrate that the most important hot spot of Qasvin in terms of drug is Hadi-Abad and there is a significant relationship between the crowd density and formation of hot spots in the area.
    Keywords: Strange lodgings, Delinquency models, Drug, related crimes, Hadi Abad, Qasvin
  • Borzoo Farahi Boozanjani, Jalalodin Zare, Ashkezari, Mahdi Hooshangi Page 67
    Culture can be defined as a complex collection of effective, mental, objective, and subjective features which works as an index in a society or community.Organizational culture is a phenomenon which should be analyzed critically to produce fruitful results in terms of suitable and proper functions. Powerful police needs to have all the positive features in the contex of the coherent organizational culture.The present study aims at clarifying different aspects of the culture governing I.R.I police, analyzing I.R.I police culture, and investigating the procedure of change and betterment of the cultural values of I.R.I police.
    Keywords: Culture, Organizational Culture, Cultural Features, I.R.I Police, Environment, Police
  • Seyed Ebrahim Gholizade, Abbas Alipoor, Kazem Zoghi, Barani Page 109
    The rate of smuggling in Iran is quite high. Such phenomenon can exert negative effects on the economy. Several factors contribute to the expansion of it determining which can lead to the control and prevention of this crime.The present study tries to answer this question: "what are factors effective in smuggling in Iran?". The findings demonstrated that such factors as high customs tariffs of the goods, joblessness, and low risk conditions for smuggling are among the most important variables leading to such phenomenon. Negative consequences of smuggling have also been enumerated and expanded in the study.
    Keywords: Smuggling, Negative Consequences, Free zone areas, Tariff, Border areas, Risk taking
  • Arian Gholipoor, Ali, Asghar Poorhazrat, Seyed Ali, Reza Naghavi Hoseini Page 143
    Life and death of any organization depends on the amount of its efficient interaction with the environment. Organizational image of any organization plays a significant role in attracting the environmental support.he police work in an environment which the public trust can be quite effective in their efficiency and effectiveness. The present study tries to explore the factors affecting the organizational image of I.R.I police. The factors which have been identified can be categorized as national, pararegional, regional, organizational, and personal.
    Keywords: Image, Organizational Image, Environment, Police
  • Mohammad Hosein Ahmadi, Reza Javadian Page 181
    Order can help I.R.I police university perform its missions and can also aid the heads and commanders in their jobs. No doubt, plenty of factors affect the personnel in accepting such fact.The present study tries toinvestigate the role of front line commanders of I.R.I police inivesity in institutionalizing discipline and order in the students. The statistical population of the study were 352 male and female students and 81 line officers. Interview and questionnaire were means of collecting data. Spss was used to analyse the collected data. The findings show that commanders are effect significanty the process of institutionalizing discipline and order.
    Keywords: discipline, commander, student, police university
  • Zahra Pishgahi, Fard, Nader Mirzade Koohshahi, Mahdi Mirzade Koohshahi Page 229
    Recent developments in Iraq have exerted great effects on the socio- political status of the neighboring countries. Ratification of Iraq constitutional law which respects the tribal- religious groups more than ever has attracted attentions.The present study aims at clarifying the and variables affecting the amount of impressionability of the Persian tribes especially the Kords. The researcher hypothesizes in the study that such law has lead to the increase in the tribal demands in Iran. The required date has been gathered via interview, media, gatherings…The findings of the study show that the ratifications of the constitutional law of Irag has lead to the emergence of new movements of Iranian Kords to attain more advantages.
    Keywords: National Security, Tribal Demands, Tribal Group, Constitutional Law, Iraq, Iran, Kordestan