فهرست مطالب

فصلنامه روش ها و مدلهای روان شناختی
سال دوم شماره 6 (زمستان 1390)

  • تاریخ انتشار: 1390/11/19
  • تعداد عناوین: 7
|
  • رضا چالمه صفحه 1
    هدف از پژوهش حاضر بررسی نقش واسطه ای متغیر بخشایش در رابطه ی ویژگی های شخصیتی و بهزیستی روانشناختی در نوجوانان شهر شیراز بود. بدین منظور تعداد 328 نفر از دانش آموزان دبیرستان های شهر شیراز با میانگین سنی 17 سال به روش نمونه گیری خوشه ایچندمرحله ای انتخاب و آنها مقیاس های مورد نظر را تکمیل کردند. در این پژوهش از سه مقیاس پنچ عاملی شخصیت، بهزیستی روانشناختی و بخشایش صفت استفاده شد. روایی و پایایی این مقیاس ها در حد رضایت بخشی محاسبه شد. به منظور تجزیه و تحلیل داده ها، از روش تحلیل رگرسیون چندگانه به شیوه ی همزمان و منطبق با مراحل بارون و کنی استفاده شد. یافته ها بیانگر این بود که بعد روان رنجوری از ابعاد پنچ عامل شخصیت پیش بین منفی و معنی دار بخشایش و بهزیستی روانشناختی بود. ابعاد برون گرایی، گشودگی، توافق پذیری و وظیفه شناسی هم به طور مثبت و معنی دار پیش بینی کننده ی بخشایش و بهزیستی روانشناختی بودند. همچنین نتایج نشان داد که ابعاد پنچ عامل شخصیتی با واسطه ی بخشایش می توانند بر بهزیستی روانشناختی تاثیرگذار باشند. در نهایت می توان گفت که ابعاد مثبت شخصیتی با فعال کردن عواطف مثبت بر بخشایش و فرایندهای بخشایش موثر هستند و از این طریق می توانند بر بهزیستی روانشناختی تاثیرگذار باشند.
    کلیدواژگان: ابعاد شخصیتی، بخشایش، بهزیستی روانشناختی، نقش واسطه ای
  • احمد یارمحمدیان، زهرا قادری، نسیم چاووشی فر صفحه 17
    این پژوهش با هدف اثربخشی آموزش مهارت های فرزندپروری بر مشکلات رفتاری کودکان پیش دبستان 6-4 ساله شهر اصفهان، صورت گرفت. جامعه ی آماری این پژوهش شامل کلیه ی والدینی که کودکان آنها در مهدکودک های شهر اصفهان در سال 1389ثبت نام نموده و در آنجا مورد آموزش قرار گرفتند، می باشد. با توجه به میزان برآورد حجم آماری و روش پژوهش که تجربی از نوع پیش آزمون و پس آزمون با گروه آزمایش و کنترل بود، تعداد 60 نفر به صورت خوشه ایچندمرحله ای انتخاب شده و به صورت گمارش تصادفی 30 نفر در گروه آزمایش و 30 نفر در گروه کنترل قرار گرفتند. آنگاه گروه آزمایش تحت آموزش شیوه های فرزندپروری، طی 6 جلسه ی 90 دقیقه ای قرار گرفتند و در پایان دو مرتبه از هر دو گروه پرسشنامه ی رفتاری راتر کودکان گرفته شد. برای تجزیه و تحلیل داده ها از آزمون تحلیل کواریانس استفاده شد. نتایج نشان داد که میانگین نمرات مشکلات رفتاری کودکان در دو گروه تفاوت معنادار در سطح (p<0/05) داشت. بدین معنی که نمرات گروه آزمایش پس از دریافت آموزش شیوه های فرزندپروری نسبت به گروه کنترل کاهش نشان داد. بنابراین با توجه به یافته های این پژوهش، می توان گفت که آموزش و آگاهی والدین از نحوه ی برخورد صحیح با کودک خود و کسب آگاهی از موثرترین شیوه های فرزندپروری(روش مقتدرانه) و برخورد مناسب با کودک، نه تنها می تواند مشکلات رفتاری کودکان را کاهش دهد؛ بلکه در اثر آرامش روان آنان فرصت بهتری برای رشد و یادگیری در اختیار آنان قرار خواهد گرفت.
    کلیدواژگان: مهارت های فرزندپروری، مشکلات رفتاری، کودکان پیش دبستان
  • غلامرضا رجبی، سونا کارجو کسمایی صفحه 33
    هدف این مطالعه، بررسی ساختار تاییدی یک عاملی و دو عاملی نسخه فارسی مقیاس عزت نفس روزنبرگ بر روی نمونه ای از دانشجویان دانشگاه شهید چمران اهواز بود. در این مطالعه 129 (74 پسر و 55 دختر) دانشجو از بین دانشجویان سال اول ساکن در خوابگاه های دانشجویی دانشگاه شهید چمران اهواز به صورت نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شده و آنها مقیاس عزت نفس روزنبرگ را تکمیل نمودند. تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار 16-AMOS انجام شد. یافته نشان داد که مدل یک عاملی برازنده داده ها نیست و میزان خطا (REMSE) برابر با 1/0 است. اما مدل دو عاملی اقتباس شده از رجبی و بهلول (1386) با دو شاخص اصلاح و میزان خطای 05/0 برازنده داده ها است. در نتیجه پژوهشگران می توانند از ساختار دو عاملی ایجاد شده نسخه فارسی مقیاس عزت نفس روزنبرگ در زمینه های مختلف پژوهشی، آموزشی و درمانی استفاده کنند.
    کلیدواژگان: ساختار تاییدی، عزت نفس، روزنبرگ
  • محسن شکوهی یکتا، اکرم پرند، آمنه شهاییان، سعید اکبری زردخانه صفحه 45
    از آنجایی که خشم در برخی از موارد نتیجه ناتوانی افراد در اتخاذ راه حل مناسب برای مشکلات روزمره خانوادگی است، آموزش مهارت های حل مسئله و به کارگیری آن در تربیت فرزندان می تواند از بروز رفتارهای پرخاشگرانه والدین پیشگیری کند. هدف مطالعه حاضر ارزیابی اثربخشی آموزش روش تربیتی مبتنی بر حل مسئله بر تغییر روش تربیتی والدین و کاهش خشم آنها نسبت به فرزندان است. در این مطالعه والدین 29 کودک به صورت داوطلبانه در کارگاه های آموزش والدین شرکت کردند. در این کارگاه ها والدین در زمینه استفاده از روش حل مسئله و تغییر روش تربیتی خود در مواجهه با رفتارهای چالش برانگیز کودکان و واکنش مناسب نسبت به آنها آموزش دیدند. کارگاه ها به مدت 9 جلسه دو ساعته و یک روز در هفته برگزار می شدند. ابزارهای پژوهش حاضر پرسشنامه ارزیابی روش تربیتی والدین و پرسشنامه ارزیابی میزان خشم والدین بوده است. نتایج نشان داد که آموزش روش حل مسئله به والدین در بهبود سبک تربیتی و کاهش رفتارهای خشم آلود آنها نسبت به فرزندان موثر بوده است.
    کلیدواژگان: مهارت حل مسئله، سبک های فرزندپروری، رفتارهای خشم آلود، آموزش والدین
  • زهرا شیری، سلطانعلی کاظمی، نادره سهرابی صفحه 57
    هدف از اجرای این تحقیق، بررسی اثر بخشی آموزش تفکر مثبت بر کیفیت زندگی زنان در شهرستان قشم بود. در این پژوهش از روش آزمایشی با پیش آزمون-پس آزمون همراه با گروه کنترل و گمارش تصادفی استفاده شد. جامعه آماری این پژوهش را 300 نفر از زنان مراجعه کننده به دو مرکز مشاوره شهرستان قشم تشکیل می دادند که60 نفر از آنها به طور تصادفی به دو گروه 30 نفره آزمایش و کنترل تقسیم شدند. ابتدا از هر دو گروه کنترل و آزمایش آزمون کیفیت زندگی به عمل آمد و سپس آزمودنی های گروه آزمایش به مدت 10 جلسه، تحت آموزش تفکر مثبت قرار گرفتند، اما گروه کنترل هیچ آموزشی دریافت نکردند و بعد از آموزش مجددا آزمون کیفیت زندگی گرفته شد. داده های به دست آمده با استفاده از روش آماری تحلیل کواریانس چند متغیره نشان داد که آموزش تفکر مثبت باعث بهبود کیفیت زندگی زنان شده، به ویژه در عملکرد جسمانی، خستگی یا نشاط، سلامت عاطفی، عملکرد اجتماعی تاثیرات معنی داری مشاهده شد.
    کلیدواژگان: آموزش تفکر مثبت، کیفیت زندگی
  • راحله فیلی، محمدعلی نادی صفحه 69
    هدف این پژوهش، بررسی رابطه بین ابعاد ویژگی های شخصیتی، هوش هیجانی و رفتارهای ضدتولید در کارخانه های لبنی شهر شیراز بود. نمونه مطالعه این پژوهش شامل 300 کارمند از 3 کارخانه شهر شیراز در رشته ها و مقاطع گوناگون تحصیلی بودند که از این بین 58 نفر زن و 242 نفر مرد بودند. ابزار پژوهش برای گردآوری داده ها، پرسشنامه ای سه بخشی شامل پرسشنامه 5 عاملی شخصیت نئو، پرسشنامه هوش هیجانی و پرسشنامه رفتارهای ضدتولید بود. یافته ها نشان داد که رابطه معناداری بین هوش هیجانی با گشودگی، خوشایندی، بین رفتار ضدتولید با بی ثباتی هیجانی وجود دارد و بین رفتار ضدتولید با هوش هیجانی رابطه معناداری وجودداشت. بین برون گرایی و وجدانی بودن برحسب مدرک تحصیلی و برون گرایی و برحسب سابقه خدمت کارکنان تفاوت وجود دارد. از بین مولفه های شخصیت، وجدانی بودن بر هوش هیجانی و بی ثباتی بر رفتار ضدتولید تاثیر دارد
    کلیدواژگان: ویژگی های شخصیتی، هوش هیجانی و رفتارهای ضدتولید
  • بهناز بهزادی، سیروس سیروس سروقد، سیامک سامانی صفحه 83
    ابزارهای متعددی برای سنجش جوانب مختلف خانواده طراحی شده که هرکدام از این ابزارها ابعاد متفاوتی را مورد بررسی قرار می دهد. از آنجایی که ابزار واحدی برای سنجش تمام ابعاد خانواده وجود ندارد، از این رو بررسی ویژگی های روانسنجی پرسشنامه های خانواده، به منظور استفاده در پژوهش ها، نقش مهمی در پژوهش های با محوریت خانواده ایفا می کند. جامعه آماری این پژوهش، شامل دانش آموزان دبیرستانی پایه های سوم و پیش دانشگاهی شهر شیراز و نمونه مورد مطالعه شامل340 دانش آموز دبیرستانی (170دختر و 170پسر) به روش نمونه گیری خوشه ایچند مرحله ای انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده در این مطالعه، نسخه فارسی پرسشنامه پیوند والدینی پارکر (PBI) بوده است. در این پژوهش ویژگی های روانسنجی نسخه فارسی پرسشنامه پیوند والدینی پارکر به وسیله تحلیل عامل تاییدی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج حاصل از تحلیل عاملی از وضعیت محتوایی چهار عاملی حمایت کرده و پس از انجام اعتبار همگرا، بررسی ها نشان می دهد که پرسشنامه پیوند والدینی پایایی و اعتبار مطلوبی برای انجام پژوهش های روانشناختی را داراست و از آن می توان در پژوهش ها، خانواده درمانی و بهبود روابط خانواده استفاده نمود.
    کلیدواژگان: اعتباریابی، پیوند والدینی، تحلیل عامل تاییدی، خانواده، روانسنجی
|
  • R. Chalmeh Page 1
    The aim of this study was investigated the mediation role of forgiveness between big five personality and Psychological Well-Being in adolescents in Shiraz city. Participants were 328 high school students (148 boys, 180 girls) were selected by cluster sampling in Shiraz, Iran. Mean age of the students was 17.They completed three self-report instruments: Big – Five personality scale, Psychological Well-Being Inventory and Trait Forgivingness Scale. The path diagram of hypothetical model tested by regression analyses, according to recommended steps of Baron and Kenny (1986). Results showed that the Big – Five personality dimensions can predict forgiveness and Psychological Well-Being significantly. Also result indicated that Big – Five personality dimensions influence in Psychological Well-Being by mediating role forgiveness. Implications and suggestion for future studies are discussed
    Keywords: personality, forgiveness, psychological well, being, mediation role
  • A. Yar Mohammadian, Z. Ghaderi, N. Chavoshi Far Page 17
    The present study aims to investigate The effectiveness of parental skills training on preschool’s children behavior problems from 4-6 yers in Isfahan. The statistical population of the study was all parents who registered in Isfahan preschools in 2010 out of which 60 individuals were selected using multilevel cluster sampling and put 30 individuals in the experimental and control groups each. The experimental group undertook6 sessions of 90 minute parental skills’ training and rutter behavioral for children questionnaires were given to both groups at the end for the second time. Co-variance analysis was applied for data analysis. The results of the study indicated that parental skills’ training significantly reduced children behavioral problems (P<05/0). The mean of experimented group after training, parenting practices than the control group showed a decrease. Thus the findings can be said that the parent’s information and eduction of how to correct dealing with child and obtain in formation of effectine parenting method (sovereign style)and correct dealing with had not only can reduce behavior problem of child also the effects of their mental relation will be available for then better opportunity for growth and learning.
    Keywords: Parental skill's training, Preschool children, Preschool children behavioral problems
  • Gh. Rajabi, S. Karjo Ksmai Page 33
    Dimensionality of the widely used Rosenberg’s Self-Esteem Scale (RSES) was investigated in a sample of 129 (75 mail and 55 female) in freshman students were randomly selected from all dormitories of shahid Chamran university using random sampling, and completed the Persian version of the Rosenberg Self-esteem Scale. Data analysis was conducted by AMOS-16 software. Confirmatory factor analysis showed that one-model (positive self-esteem) is not fit with data. But the two-factor self-esteem model (Rajabi, & Bohlool, 1387) had a better fit with data from the sample compared with the competing one-dimensional model of self-esteem. This finding provides some preliminary support that the two factors could possibly be measuring substantively distinct dimensions.
    Keywords: confirmatory structure, self, esteem, Rosenberg
  • M. Shokohi Yekta, A. Parand, A. Shahaeian, S. Akbari Page 45
    One of the causes of anger is people’s failure to solve their everyday family problems, therefore, learning problem solving methods and using it in child rearing practices can prevent parents’ ag-gressive behaviors toward children. The purpose of this study was to investigate the relationship between parents’ training on problem solving skills and their ability to manage their anger. Parents of 29 children volunteered to participate in the problem solving workshops. The workshops were carried out in 9 sessions, two hours each week. Measures used were Parents’ Child Rearing Style Questionnaire and Parental Anger Assessment. Results showed that parents’ problem solving training is effective in reducing parent's anger toward children’s problematic behaviors and im-proving their child rearing style.
    Keywords: problem solving skills, parenting style, aggressive behavior, parent training
  • Z. Shiri, S. A. Kazemi, N. Sohrabi Page 57
    The purpose of this study is to investigate the effectiveness of teaching positive thinking on womens life quality in Gheshm city. Method of this investigation is experimental. Statistic population of this study is all women reffered to the two consating centers of GHeshm from 1.7.88 to 1.7.89, who are 300 and were selected as the sample size and eventually 60 of them with lower life quality were chosen. Then they were divided into two groups of 30, randomly. One of them experimental group and the other one control group.teachings of experimental group in to sessions were exposed to positive thinking teaching, but control group was not received any intervention. Gaind data was compared by analysis statistical method of pre-test and post- test scores covariance by eliminating pro-test effect, and statistical method of independent groups was also used. Homogeneity of two groups of experiment and control were investigated before using experimental variable and difference of two groups was studied after using experimental variable. Results show that womens life quality improved meaningfully in experimental group according to positive thinking teaching compare to control group. So it can be concluded that teaching of positive thinking cause the improvement of womens life quality and especially in components of physical performance, faligue or joy, mental health, physical performance has a meaningful effect and also effects of teaching at school and consaltilly centers can be used.
    Keywords: Guality of life, Positive thought
  • R. Fili, M. A. Nadi Page 69
    The research is aimed at studying the relationship between the dimensions of personality traits, emotional intelligence and counterproductive behaviors among personals of dairy factories in shiraz city. The research’s sample include 300 personnels of three dairy factories in shiraz city with different educational degrees. 58 individuals were male and 242 ones were female. Three questionnaires namely Neo personal characteristics, emotional intelligence and counterproductiv behavior questionnaires have used for data collecting. The finding showed that there was a significant difference between counterproductive behaviour and emotional intelligence, exteraversion and consciousness based on educational degree and introversion based on personnels experience. Among personality components,consciousness and inconsistency have effects on emotional intelligence and counterproductive behaviour, respectively.
    Keywords: personality trait, emotional intelligence, counterproductive behavior
  • B. Behzadi, S. Sarvghad, S. Samani Page 83