فهرست مطالب

پژوهش های چینه نگاری و رسوب شناسی - سال بیست و هشتم شماره 2 (پیاپی 47، تابستان 1391)

فصلنامه پژوهش های چینه نگاری و رسوب شناسی
سال بیست و هشتم شماره 2 (پیاپی 47، تابستان 1391)

  • تاریخ انتشار: 1391/05/24
  • تعداد عناوین: 6
|
  • ارتباط افق های پرفسیل(shell beds) و اثرفسیل های آلبین-سنومانین سازند آیتامیر در تاقدیس امیرآباد - شمال شرق مشهد
    حامد محمدیان، محمدحسین محمودی قرایی، اسدالله محبوبی *، رضا موسوی حرمی، ئارام بایت گل صفحات 1-24

    سازند آیتامیر(آلبین-سنومانین) در حوضه رسوبی کپه داغ دارای اثرفسیل های گوناگون و چندین افق پرفسیل است. این اثرفسیل ها حاوی الگوهای رفتارشناسی متنوع شامل پناهگاهی، تغذیه ای، گریزینگ، تعادلی، پیچ و تاب خورده، هم زیست شیمیایی و فراری هستند. انواع افق های پرفسیل را می توان بر اساس تفاوت در خصوصیات رسوب شناسی، پالئواکولوژیکی و تافونومیکی تشخیص داد. افق های پرفسیل و ماسه سنگ های حاوی آثارفسیلی در سازند آیتامیر توالی های تحت تاثیر طوفان را نشان می دهد. با کاهش انرژی محیط و تجمع فوناهای بنتیک، زیست آشفتگی به طور چشمگیری به سمت بالای افق های پرفسیل افزایش پیدا می کند. انواع مختلف افق های پرفسیل شامل 1) بسترهای سفت در محیط های پیش ساحلی تا دور از ساحل که بوسیله ایکنوفاسیس گلوسی فانجیتس و اثر فسیل های گاستروچانولیتس، ریزوکورالیوم و تالاسینوئید مشخص می شود. 2) نهشته های باقیمانده (lag deposits) با قاعده فرسایشی- طوفانی. 3) افق های پرفسیل نابرجا از نهشته های طوفانی که بوسیله ایکنوفاسیس گلوسی فانجیتس دارای افیومورفا مشخص می شود. 4) افق های پرفسیل دریای آرام در نزدیکی ساحل و بالای موجسار هوای آرام، 5) افق های زیستی مرکب یا چندگانه از زمان های مختلف و نهشته های حادثه ای چندگانه. در نهشته های سازند آیتامیر 7 نوع ایکنوفاسیس شناسایی شد که شامل 1) ایکنوفاسیس زئوفیکوس 2) ایکنوفاسیس دور از ساحل کروزیانا 3) ایکنوفاسیس پیش الگوی کروزیانا 4) ایکنوفاسیس مخلوط اسکولایتوس-کروزیانا 5) ایکنوفاسیس دور از ساحل اسکولایتوس 6) ایکنوفاسیس پیش الگوی اسکولایتوس و 7) ایکنوفاسیس اسکولایتوس. این توالی از افق های پرفسیل حاوی آثارفسیلی، کاهش تدریجی در انرژی هیدرولیکی بوسیله طوفان را نشان می دهند.

    کلیدواژگان: افق های پرفسیل، سازند آیتامیر، تافونومیک، دیرین بوم شناسی، رسوبی
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • مطالعه محیط رسوبی، دیاژنز و چینه نگاری سکانسی سازند سروک در میدان نفتی آب تیمور در بخش غربی ناحیه فروافتادگی دزفول
    حمزه مهرابی، حسین رحیم پور بناب*، محبوبه امیدوار، حامد حاجی مشهدی صفحات 25-50

    سازند سروک (آلبین پسین- تورونین میانی) دومین سازند مخزنی مهم پس از سازندآسماری (الیگو- میوسن) در مخازن جنوب غرب ایران به شمار می رود که بخش قابل توجهی از ذخایر هیدروکربنی را در خود جای داده است. کربنات های این سازند به دلیل متحمل شدن شرایط و محیط های دیاژنزی مختلف، دارای خواص مخزنی متفاوت و پیچیده ای می باشند. به منظور تعیین محیط رسوب گذاری سازند سروک و نیز فرآیندهای دیاژنزی اصلی که آن را تحت تاثیر قرار داده اند و ارتباط آنها با جایگاه های سکانسی، مطالعات دقیق رخساره ای و دیاژنزی بر روی مقاطع نازک میکروسکوپی همراه با تفاسیر چینه نگاری سکانسی با استفاده از نتایج مطالعات زیست چینه نگاری (بایوستراتیگرافی)، داده های لاگ و نتایج آنالیزهای تصاویر میکروسکوپی مورد استفاده قرار گرفته اند. انجام مطالعات رخساره ای حاکی از تشکیل کربنات های این سازند در یک محیط پلاتفرمی از نوع رمپ هم شیب است که ویژگی های رخساره ای نظیر گل غالب بودن آنها و تنوع کم رخساره های شناسایی شده در آن در این میدان حاکی از پشت به باد بودن این رمپ می باشد. فرآیندهای دیاژنزی مهمی که کربنات های این سازند را تحت تاثیر قرار داده اند شامل انحلال (در دو مرحله ائوژنتیک و تلوژنتیک)، دولومیتی شدن (شامل دو مدل اختلاط و مرتبط با استیلولیت)، سیمانی شدن (شامل سیمان های مربوط به محیط های دیاژنزی متئوریک، دفنی کم عمق و عمیق)، میکرایتی شدن، فشردگی مکانیکی، استیلولیتی شدن، دولومیت زدایی، سیلیسی شدن، پیریتی شدن، تبلور مجدد و شکستگی می باشند و توالی دیاژنزی این سازند در دو بخش بالای مرز سنومانین – تورونین و زیر این مرز حاکی از دو سرگذشت متفاوت می باشد. بررسی های چینه نگاری سکانسی منجر به شناسایی سه سکانس رده سوم در بخش مورد مطالعه از این سازند گردیده و ارتباط رخساره ها و فرآیندهای دیاژنزی با جایگاه های سکانسی (سیستم تراکت ها) مورد بررسی قرار گرفته است.

    کلیدواژگان: سازند سروک، مدل رسوبی، چینه نگاری سکانسی، دیاژنز متئوریک، دولومیتی شدن
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • مطالعه مخزن خامی بالائی با استفاده از مقاطع نازک میکروسکوپی، مغزه، هرزروی گل حفاری و مدل سازی، میدان بی بی حکیمه
    بهمن سلیمانی، فاطمه سلیمانی، خسرو حیدری صفحات 51-68
    مطالعه کنونی، ویژگی های دیاژنزی و کیفیت مخزن خامی بالایی میدان نفتی بی بی حکیمه را در چاه های اکتشافی مورد بررسی قرار می دهد. گروه خامی به دو بخش پایینی (سورمه، هیث) و بالایی (فهلیان، گدوان و داریان) تقسیم می شود. از نظر سنگ شناسی، سازندهای فهلیان و داریان وعضو خلیج سازند گدوان به صورت کربناته و سازند گدوان شیلی است. فرآیندهای دیاژنتیکی مشاهده شده در این مخزن به صورت جانشینی و دولومیتی شدن، انیدریتی شدن، تبلور مجدد، گلاکونیتی شدن، پیریتی شدن، استیلولیتی شدن و چرتی شدن می باشند. مدل زمین شناسی این مخزن جهت توصیف ساختار و نشان دادن عملکرد گسل ها و نقشه های هم ارزش هرزروی گل حفاری و نیز نقشه های هم شکستگی با استفاده از نرم افزار تهیه گردید. نتایج مطالعه آشکار نمود که گسترش خوب شکستگی در این مخزن همراه با تاثیر فرآیندهای دیاژنتیکی دولومیتی شدن و انحلال، کیفیت مخزن را بهبود بخشیده است. شکستگی ها در نیمه شرقی و در یال جنوبی میدان گسترش بیشتری دارند.
    کلیدواژگان: میدان بی بی حکیمه، گروه خامی، فرآیندهای دیاژنتیکی، دولومیتی شدن، کیفیت مخزنی
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • بایوستراتیگرافی سازند گرو در برش تحت الارضی چاه نفت، جنوب کرمانشاه
    یدالله عظام پناه، عباس صادقی، محمدحسین آدابی، امیر محمد جمالی صفحات 69-82
    به منظور مطالعه بایوستراتیگرافی سازند گرو در ناحیه لرستان مرکزی، یک برش تحت الارضی در تاقدیس نفت در جنوب کرمانشاه انتخاب و مورد بررسی قرار گرفت. ستبرای حفاری شده سازند گرو در این برش 485 متر است و از نظر سنگ شناسی از سنگ آهک رسی و مارن خاکستری تیره تشکیل شده است. در این پژوهش در مجموع 1150 مقطع نازک مورد بررسی قرار گرفته است. در مطالعات زیست چینه ای سازند گرو در برش مورد مطالعه ضمن تشخیص 61 گونه متعلق به 17 جنس از روزن داران پلانکتونی، 9 بایوزون شناسایی و معرفی شده است. بر مبنای گسترش چینه شناسی فسیل ها و بایوزون های معرفی شده، سن سازند گرو در بخش حفاری شده برش تحت الارضی چاه نفت آپتین پیشین- سنومانین پیشین می باشد.
    کلیدواژگان: بایوستراتیگرافی، سازند گرو، آپتین، سنومانین، کرمانشاه
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • بررسی رخداد غیرهوازی اقیانوسی آپتین پیشین بر اساس نانوفسیل های آهکی و آمونیت ها در غرب منطقه کپه داغ
    اعظم ماهانی پور، سید ناصر رئیس سادات، انوشیروان لطفعلی کنی صفحات 83-96
    نانوفسیل های آهکی و آمونیت ها در سازندهای سرچشمه و سنگانه برش تکل کوه واقع در قسمت های غربی حوضه رسوبی کپه داغ مورد مطالعه و بررسی قرار گرفتند. در برش مورد بررسی بیوزون های آمونیتی Heteroceras spp. Zone، Martelites securiformis Zone، Deshayesites oglanlensis، Deshayesites weissi Zone و قسمت های تحتانی بیوزون آمونیتی Deshayesites deshayesi Zone در لایه های مربوط به سازند سرچشمه و قسمت های میانی و فوقانی بیوزون آمونیتی Deshayesites deshayesi Zone و بیوزون آمونیتی Dufrenoyia sp. Zone در لایه های مربوط به سازند سنگانه تشخیص داده شد. بر اساس بیوزون های آمونیتی موجود سن سازند سرچشمه بارمین پسین-آپتین پیشین و سن سازند سنگانه آپتین پیشین است. همچنین در این برش بیوزون های نانوفسیلی Watznaueria oblonga Zone (NC5) و Chiastozygus litterarius Zone (NC6) در سازند سرچشمه و قسمت فوقانی بیوزون نانوفسیلی Chiastozygus litterarius Zone (NC6) و بیوزون نانوفسیلی Rhagodiscus angustus Zone (NC7A) در سازند سنگانه مشخص گردید. بر اساس نانوفسیل های آهکی موجود سن سازند سرچشمه بارمین پسین-آپتین پیشین و سن سازند سنگانه آپتین پیشین-ابتدای آپتین پسین است. مطالعه نانوفسیل های آهکی بیانگر ثبت رخداد غیرهوازی اقیانوسی در سازند سنگانه (از ابتدای سازند سنگانه تا ضخامت 50 متری) و در قسمت های فوقانی بیوزون نانوفسیلی NC6 و قسمت های ابتدایی بیوزون نانوفسیلی NC7A است. آمونیت ها در این فاصله که بر اساس داده های مربوط به نانوفسیل های آهکی به رخداد غیرهوازی اقیانوسی نسبت داده شده، حضور ندارند اما در ابتدای رخداد غیرهوازی اقیانوسی (مرز سازندهای سرچشمه و سنگانه) حضور داشته که می توان از آنها برای تعیین سن رخداد غیرهوازی اقیانوسی استفاده کرد. آمونیت هایی که در قسمت های ابتدایی رخداد غیرهوازی اقیانوسی یافت شده اند عبارتند از: Deshayesites cf. involutus، Deshayesites cf. consobrinoides و Deshayesites deshayesi. این گونه های آمونیتی متعلق به بیوزون آمونیتی Deshayesites deshayesi Zone می باشند. بر اساس داده های فوق رخداد غیرهوازی اقیانوسی در بیوزون آمونیتی Deshayesites deshayesi Zone قابل ثبت است.
    کلیدواژگان: رخداد غیرهوازی اقیانوسی، آپتین، نانوفسیل های آهکی، آمونیت ها، حوضه رسوبی کپه داغ
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • شواهد جدید از زیست چینه نگاری مرز آلبین - سنومانین برای نخستین بار از ایران زیستی
    جهانبخش دانشیان، کامیار یونسی، سیدعلی معلمی صفحات 97-104
    سازند سروک در تنگ چنارباشی با 712 متر ضخامت، شامل میکروفونایی از روزن بران پلانکتونی آلبین تا سنومانین می باشد. بررسی روزن بران مرز آلبین – سنومانین در این برش نشان می دهد که زون زیستی Rotalipora appeninica حذف شده است. Paracostellagerina libyca شاخص مرز آلبین – سنومانین است و از آنجایی که همراه با این گونه، هیچ گونه شاخص آلبین نیست اولین ظهور این گونه منطبق بر شروع سنومانین در این مطالعه است. گونه های Favosella voloshinae، Paracostellagerina libyca برای اولین بار از ایران گزارش می شوند.
    کلیدواژگان: سازند سروک، مرز آلبین، سنومانین، زاگرس، تنگ چنارباشی
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
|
  • Relation between shell beds and trace fossils of the Albian-Cenomanian Aitamir Formation in Amirabad anticline- northeast Mashhad
    H., Mohamadianm., Mahmudy, Gharaiea., Mahboubir., Moussavi, Haramia., Bayetgol Pages 1-24

    Aitamir Formation (Albian-Cenomanian) in the Kopet-Dagh Basin has diverse trace fossils and several shell beds. These trace fossils contain diverse ethological patterns, including domichnia, fodinichnia, grazing, equilibrichnia, navichnia, chemichnia and fugichnia. The types of shell beds distinguished based on differences in sedimentological, palaeoecological and taphonomic features. Shell beds and sandstone layers containing characteristic trace fossils represent a storm-influenced succession. Bioturbation increases markedly towards the top of the shell beds as the energy of deposition declines to allow colonization by benthonic faunal assemblages. Types of shell beds generally including (1) initial firmground substrates in foreshore to offshore environments as indicated by the Glossifungites ichnofacies, including Gastrochaenolites, Rhizocorallium and Thalassinoides, (2) basal storm-erosive lag deposits, (3) re-worked shell beds of main storm deposits as indicated by the Glossifungites ichnofacies, including Ophiomorpha (4) fair-weather shell beds in a near-shore position and above fair-weather wave base. (5) Composite or multiple-event concentration from time averaged and multiple event deposit. Seven trace fossil assemblages are identified in Aitamir Formation deposits. They are (1) the Zoophycos Ichnofacies (2) the distal Cruziana ichnofacies, (3) the archetypical Cruziana ichnofacies, (4) the mixed Skolithos-Cruziana ichnofacies, (5) the distal Skolithos ichnofacies, (6) the archetypal Skolithos Ichnofacies, and (7) impoverished expression of the Skolithos ichnofacies. This succession of shell beds and trace fossil assemblages reflects a gradational decrease in hydraulic energy levels induced by storms.

    Keywords: shell beds, Aitamir Formation, taphonomic, palaeoecological, sedimentology
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Sedimentary environment, diagenesis and sequence stratigraphy of Sarvak Formation in Abteymour Oilfield in Western part of the Dezful embayment
    H., Mehrabih., Rahimpour, Bonabm., Omidvarh., Hajimashhadi Pages 25-50

    Sarvak Formation (Late Albian-Middle Turonian) is one of the important reservoir units after Asmari (Oligo-Miocene) in southwest Iran that host an important hydrocarbon reserves in this region. Due to facies and environmental variations as well as complex diagenetic history, its reservoir properties show intense complexity and heterogeneity. To understand these imposed heterogeneities a comprehensive reservoir study including facies analysis, diagenetic study and sequence stratigraphy are carried out. According to facies analysis study, carbonates of the Sarvakformation deposited in a homoclinal ramp-type platform. Low diversity of determined microfacies as well as mud-dominated facies in this field, indicating of a leeward ramp. Main diagenetic processes affected carbonates of this unit are extensive dissolution (in two step: eogenetic and telogenetic), dolomitization (in two ways: mixing zone and stylolite related), cementation (include meteoric, shallow and deep burial cements), micritization, mechanical and chemical compaction (stylolitization), dedolomitization, silicification, pyritization, recrystallization and fracturing. Paragenetic sequence of diagenetic events of this formation above and below Cenomanian-Turonian boundary showed two different histories for these two parts. Three 3rd ordered are recognized in sequence stratigraphic within the Sarvak Formation belong to Middle Cenomanian to Middle Turonian time span. Examining facies distribution patterns and diagenetic events in a sequence stratigraphic framework indicate close relationships and predictability of diagenetic alterations.

    Keywords: Sarvak Formation, Microfacies, Sedimentary model, Sequence Stratigraphy, Diagenesis
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Upper Khami reservoir study using microscopic thin sections, core and mud lost data and modeling, Bibi Hakimeh oil field
    B., Soleimanif., Soleimani, Kh., Heidari Pages 51-68
    The present study is an evaluation of diagenetic processes and reservoir quality of the upper Khami Group in Bibi Hakimeh oil field. The Khami Group is divided into upper (Fahliyan, Gadvan and Dariyan formations) and lower parts (Surmeh and Haith formations). Lithologically, Fahliyan and Dariyan formations and Khalij Member of the Gadvan Formation are carbonate and Gadvan Formation is shale. The determined diagenetic processes are dolomitization, glauconitization, anhydritization, mechanical compaction and stylolitization, chertification, pyritization in the upper Khami. Reservoir geological model for describing the structure and fault effects, iso-grade mud loss and fracture maps were constructed by reservoir management system (RMS) software. The results revealed that fractures development and as well as the effect of diagenetic processes such as dolomitization and dissolution seem to have increased the reservoir quality. There is good development of fractures in this reservoir. In general, existence of fractures and effects of processes such as dolomitization and dissolution seem to increase the reservoir quality in this field.
    Keywords: Bibi Hakimeh oil field, Diagenetic processes, Khami reservoir modeling
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Biostratigraphy of the Garau Formation in Naft Well subsurface stratigraphic section, South Kermanshah
    Y., Ezampanaha., Sadeghi, M. H., Adabi, A. M., Jamali Pages 69-82
    In order to biostratigraphy of the Garau Formation in the centeral Lurestan, one subsurface section (Naft well) in Naft anticline, south Kermanshah was selected and studied. The drilled thickness of the Garau Formation in this section is up to 485 meters and lithologically composed of argillaceous limestones and dark gray marls. In this research 1150 thin sections of subsurface Naft well section were studied. In biostratigraphic studies of the Garau Formation in study section 61 species belong to 17 genera of planktonic foraminifera were recognized and 9 biozones were identified. Based on distribution of fossils and biozones identificated, the age of the Garau Formation in drilled part of the subsurface Naft well section is Early Aptian to Early Cenomanian.
    Keywords: Biostatigraphy, Garau Formation, Aptian, Cenomanian, Kermanshah
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Nannoplankton and Ammonoid evidence in the Early Aptian Oceanic Anoxic Event in the west of Kopet-Dagh Basin
    A., Mahanipour, S.N., Raisossadat, A.L., Kani Pages 83-96
    Calcareous nannofossils and Ammonites have been studied in the Sarcheshmeh and Sanganeh formations at the Takal Kuh section in the western part of the Kopet-Dagh Basin. In the studied section ammonite biozones present in Sarcheshmeh Formation are Heteroceras spp. Zone, Martelite securiformis Zone, Deshayesites oglanlensis Zone, Deshayesites weissi Zone and the lower part of Deshayesite deshayesi Zone and the biozones recognized in Sanganeh Formation are the Upper part Deshayesite deshayesi Zone and Dufrenyia sp. Zone. According to the ammonite fauna present the age of the Sacheshmeh Formation is determined to be Late Barremian-Early Aptian and that of Sanganeh Formation to is Aptian. In this section the calcareous nannofossil zones Watznaueria oblonga Zone (NC5) and Chiastozygus litterarius Zone (NC6) are located within Sarcheshmeh Formation and the Upper part of Chiastozygus litterarius Zone (NC6) and the Rhagodiscus angustus Zone (NC7A) are found in the Sanganeh Formation. On the basis of calcareous nannofossil data the age of the Sarchechmeh Formation is found to be Late Barremian-Early Aptian while that of the Sanganeh Formation is estimated to be Early Aptian-early Late Aptian. Calcareous nannofossils data recorded the presence of Oceanic Anoxic Event 1a (OAE 1a) at the upper part of NC6 and the lower part of NC7A Zone (lowermost 50 meters of Sanganeh Formation meters). Ammonites are not present at the Oceanic anoxic event OAE 1a interval, but but appear at Sarcheshmeh-Sanganeh boundary, and are used for dating the event. Based on the presence of Deshayesites cf. involutus, Deshayesites cf. consobrinoides and Deshayesites deshayesi at the first part of the interval Deshayesites deshayesi ammonite biozone has been determined and accordingly the OAE 1a event is recorded within the Deshayesites deshayesi Zone of the studied section.
    Keywords: Oceanic Anoxic Event, Aptian, Calcareous nannofossils, Ammonites, Kopet Dagh Basin
    Abstract View Paper Original: Persian
  • The new evidence of Albian - Cenomanian boundary Biostratigraphy for first time from Iran
    J., Daneshiank., R. Younesi, S. A., Moallemi Pages 97-104
    The Sarvak Formation in Tang – e – Chenarbashi with 712 meters thickness encompasses Albian - Cenomanian planktonic foraminifera. In the studied section, surveying the Albian – Cenomanian boundary is indicated that Rotalipora appeninica Zone not be recognized. Paracostellagerina libyca can be to consider as a marker for Albian – Cenomanian boundary, absence of the Albian marker foraminifera permit us to consider the first occurrence of this species as the begining of Cenomanian. Also Favosella voloshinae, Paracostellagerina libyca are report for first time from Iran.
    Keywords: Sarvak Formation_Albian_Cenomanian boundary_Zagros_Tang_e – Chenarbashi
    Abstract View Paper Original: Persian