فهرست مطالب

فصلنامه سلامت و مراقبت
سال دوازدهم شماره 1 (بهار 1389)

  • تاریخ انتشار: 1389/04/01
  • تعداد عناوین: 8
|
  • اسماعیل محمدنژاد، شمس الملوک جلال منش، محمود محمودی صفحه 1
    زمینه و هدف
    عفونت به ویروس HIV بطور قابل ملاحظه ای ریسک بیماری توبرکلوزیس را افزایش می دهد، در حدود 33 درصد از بیماران سل آلوده به ویروس HIV هستند و این بیماری یکی از عفونتهای فرصت طلب شایع در بیماران آلوده به ویروس HIV می باشد. هدف از این مطالعه بررسی فراوانی سل در بیماران مبتلا به عفونت HIV با مراجعات مکرر در 88-1387 می باشد.
    روش کار
    مطالعه حاضر بروش مقطعی – توصیفی برروی 71 بیمار با استفاده از تکنیک مصاحبه و فرم اطلاعاتی (پرونده) در سال 8-1387 در یکی از بیمارستانهای آموزشی تهران انجام گرفت. پرونده بیماران مذکور که حداقل یک بار در سال به بیمارستان مراجعه کرده و تست الیزا و وسترن بلوت مثبت برای HIV داشتند مورد پذیرش قرار گرفت. پرسشنامه حاوی اطلاعات مورد نظر و مبتنی بر هدف بود. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS با ویرایش 16 مورد تجزیه وتحلیل قرار گرفت.
    یافته ها
    میانگین سن افراد مورد مطالعه 1/8± 35بود که 5/91درصد مرد و 5/8درصد زن بودند.6/74 درصد سابقه اعتیاد و38 درصد سابقه اقامت در زندان داشتند. 2/28 درصد از بیماران توام به HIV/TB مبتلا بودند. 40 درصد از بیماران تحت درمان با داروی رتروویروس بودند. بین سل و شمارش CD4 کمتر از 200 سلول در میکرو لیتر(003/0=P)، سن (000/0=P)، داروی ضدرترویروسی(001/0=P)، وضعیت ترخیص(04/0=P)، سابقه زندان(002/0=P) و الکل و سیگار(01/0=P) رابطه معنی داری مشاهده شد.
    نتیجه گیری
    فراوانی TB/HIV در معتادان تزریقی و زندانیان بالاست و در مقایسه با سایر مطالعات انجام شده، فراوانی سل در بیماران الوده به ویروس HIV با مراجعات مکرر زیاد است.
    کلیدواژگان: سل، ایدز، مراجعه مکرر
  • کتایون ارفعی، سمیرا شهباززادگان، خدیجه صادق دولق صفحه 10
    زمینه و هدف
    تنش عاملی است که با تغییر در ثبات درونی، سبب اختلال و دگرگونی نظم بدن می شود. امروزه استرس به عنوان جزء لاینفک زندگی انسان به حساب می آید و به صورت مستقیم و غیر مستقیم میتواند تاثیرات مثبت یا منفی را در صلاحیت عملکردی وسلامتی فرد به همراه داشته باشد و با توجه به ماهیت حرفه مامایی وجود تنش در کارکنان و دانشجویان این رشته امری کاملا«مشهود است.عوامل استرس زا تاثیرات نامطلوبی را بر سلامت روحی و جسمی دانشجویان و در نتیجه یادگیری و بازدهی آینده آنان وارد می سازد؛ لذا لزوم تحقیق در مورد دیدگاه های فراگیران به عنوان متصدیان آینده هر حرفه، در مورد عوامل تنش زای شغلی از اهمیت ویژه ای برخوردار است. این مطالعه به منظور تعیین دیدگاه های دانشجویان مامایی در مورد عوامل تنش زای حرفه ای انجام گرفت.
    روش کار
    این پژوهش توصیفی با روش نمونه گیری سرشماری از64 (کل دانشجویان) دانشجوی ترم سوم به بعد کارشناسی مامایی دانشگاه آزاد سمنان انجام شد. ابزارگردآوری داده ها پرسشنامه بود که در دو بخش مشخصات دموگرافیک و عوامل تنش زا، طراحی گردید. جهت تعیین اعتبار ابزار از روش اعتبار محتوی و برای پایایی آن از روش آزمون مجدد استفاده شد. داده ها، با استفاده از آزمون های آماری کای اسکوار و ضریب همبستگی اسپیرمن و با نرم افزار SPSS نسخه 16 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
    یافته ها
    یافته ها نشان داد که اکثریت دانشجویان (4/73%) مجرد، با میانگین سنی 73/1 ± 85/20 سال بوده، مهمترین عامل ایجاد تنش در حرفه مامایی از نظر دانشجویان، مواجه شدن با وضعیتهای بحرانی(مادر و نوزاد) درحین انجام کا ر با میانگین (79/.±13/3) بود. درمجموع با در نظر داشتن حیطه های مختلف، مهمترین وکم اهمیت ترین عوامل تنش زای حرفه مامایی به ترتیب، عوامل فردی با میانگین امتیاز(22/3±60/22) و عوامل سازمانی و تشکیلاتی با میانگین امتیاز(44/1±25/18) بود. بین ترم تحصیلی، سن و وضعیت تاهل دانشجویان با میزان تنش ارتباطی وجود نداشت.
    نتیجه گیری
    برخورد با وضعیتهای بحرانی (مادر و نوزاد) در متصدیان حرفه مامایی بالاترین امتیاز مربوط به استرس را داشت. بدیهی است که بالا بردن توانمندی ها و دانش حرفه ای و عملی دانشجویان برای ایجاد اعتماد به نفس لازم، برای اداره صحیح و تصمیم گیری به موقع در موقعیتهای اورژانس و در عین حال حمایتهای قانونی مکفی، از راهکارهای کاهش تنش دردست اندرکاران حال و آینده این حرفه است.
    کلیدواژگان: تنش، دانشجویان، مامایی
  • بهناز فرمهینی فراهانی، محمد فشارکی، قاسم ابوطالبی، نازیلا وثوقی صفحه 18
    زمینه و هدف
    بیمارانی که مراقبت از خود را به عهده می گیرند نیازشان برای استفاده از مداخلات دارویی کاهش یافته یا از بین می رود بر همین اساس برنامه مراقبت از خود می تواند نقش بسیار موثری در اداره افراد مبتلا به بیماری های مزمن ازجمله پرفشاری خون داشته باشد. این مطالعه با هدف تعیین توان خودمراقبتی افراد مبتلا به پر فشاری خون مراجعه کننده به بیمارستانهای منتخب شهراردبیل انجام گرفت.
    روش کار
    پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی است که درآن820 فرد 18 ساله یا بالاترمبتلا به پرفشاری خونی که درفاصله زمانی تیر تا شهریور سال 1388 به بیمارستانهای علوی، امام خمینی (ره) و سبلان شهرستان اردبیل مراجعه نموده و واجد شرایط لازم برای ورود به مطالعه بودند به روش سرشماری انتخاب شدند. روش گردآوری داده ها در این پژوهش مصاحبه بود که با استفاده از فرم بررسی فاکتورهای وضعیتی پایه و ابزار توان مراقبت از خود«ای.اس.سی.آکه در سال 1979 توسط کرنی و فلیشر طراحی شده است انجام گرفت.
    یافته ها
    یافته های پژوهش نشان داد توان خود مراقبتی واحد های پژوهش با میانگین و انحراف معیار14/11 ± 43/58 درحد متوسط بود و فاکتور هایی از قبیل جنس، محل سکونت، تاهل، سن، سطح تحصیلات، اشتغال دارای ارتباط معنا داری با توان خود مراقبتی واحدهای پژوهش بودند. P<0/05))بحث و
    نتیجه گیری
    نتایج پژوهش نشان داد توان خود مراقبتی و سلامتی افراد متاثراز فاکتورهای وضعیتی پایه می باشد.
    کلیدواژگان: پرفشاری خون، توان خود مراقبتی، بیمار، اردبیل
  • فریده مصطفی زاده، فیروزه اسدزاده، مهرناز مشعوفی، مهناز ترسلی، شبنم آهنگر داودی صفحه 29
    زمینه و هدف
    طی 20 سال گذشته مرگ و میر مادران در کشورهای در حال توسعه به علل مختلفی از جمله ارجاع به موقع مادر باردار در طی دوران بارداری و بعد از زایمان به مراکز مجهز مراقبتی کاهش یافته است. امروزه حدود 1-9/0% از زنان باردار نیاز به مراقبتهای ویژه پیدا می کنند که خونریزی ها وفشار خون دوران بارداری از شایعترین علل به شمار می روند. هدف از مطالعه فوق بررسی علل بستری زنان باردار دربخش ICU مرکز آموزشی درمانی علوی اردبیل می باشد
    روش کار
    نوع مطالعه از نوع مقطعی و زمان مطالعه از بهمن 1387 تا تیر ماه 1388 بود. کلیه زنان بدحال بستری در سرویس زنان و مامایی بیمارستان علوی به مدت 6 ماه مورد بررسی قرار گرفتند. روش نمونه گیری آسان (مبتنی بر هدف) و شیوه جمع آوری داده ها از طریق برگه ثبت اطلاعات (پرونده بیماران) بود.
    یافته ها
    از میان بررسی 2509 زایمان صورت گرفته و نتایج نشان دادند که در طی این مدت 75/0 درصد از زنان باردار نیاز به بستری در بخش مراقبت ویژه داشتند. 10 مورد (63/52%) به علت پره اکلامپسی و اکلامپسی و 3 مورد(87/15%) به علت خونریزی قبل از زایمان و 2 مورد (52/10%) به علت خونریزی بعد از زایمان، 2 مورد (52/10%) به علت چاقی و دیابت و 2 مورد (52/10%) به علت اختلالات انعقادی بستری شده بودند. 18 نفر (73/94%) بدون عارضه مرخص شده بودند و 1 مورد (26/5%) فوت شده بود.
    نتیجه گیری
    میزان بستری و علل بستری در بخش مراقبت های ویژه در شهر اردبیل مشابه سایر مطالعات انجام شده می باشد و این امر نشاندهنده ارتقاء سطح مراقبتهای قبل و بعد از زایمان در این منطقه (مانند سایر مراکز در ایران) می باشد.
    کلیدواژگان: ICU، زنان باردار
  • دیدگاه بیماران بستری در بیمارستانهای آموزشی شهر ارومیه نسبت به رعایت حقوق خود
    نادر آقاخانی، طاهر محیط مافی، بنفشه شافعی، محمدولی رخشی صفحه 37
    زمینه و هدف
    بیمارستان جزو لاینفک تشکیلات پزشکی و اجتماعی است که وظیفه تامین مراقبت های کامل بهداشتی (پیشگیری، درمان و نوتوانی) را برای عموم به عهده داشته و مرکزی آموزشی برای کارکنان بهداشت و درمان و تحقیقات زیستی اجتماعی به حساب می آید.به منظور تامین کیفیت خدمات و مراقبت های بهداشتی و درمانی، رعایت موازین اخلاق پزشکی و رعایت حقوق بیماران در ارائه خدمات بهداشتی و درمانی اجتناب ناپذیر است. درک دیدگاه بیماران در مورد رعایت حقوق آنان کمک می کند تا عملا از کاستی های مربوطه اطلاع حاصل و تدابیر مربوط به رعایت این موارد به وسیله پرسنل، توسط مدیران انجام شود.پژوهش حاضر نیز در همین راستا صورت گرفته است.
    روش کار
    بر حسب مشخصات دموگرافیک بیمار(سن، جنس، میزان تحصیلات) دفعات بستری و طول مد ت بستری تعداد 306 نمونه انتخاب و پس ازتصویب طرح در شورای پژوهشی دانشکده و دانشگاه، نسبت به گرد آوری داده ها جهت واحدهای پژوهش اقدام گردید.داده ها با استفاده از پرسشنامه مربوط به ویژگی های دموگرافیک و پرسشنامه ای در مورد حقوق بیماران گردآوری ونمونه ها بر اساس معیارهای تعیین شده از 3 مرکز آموزشی درمانی امام خمینی (ره)، شهید مطهری و آیت الله طالقانی با روش نمونه گیری ساده انتخاب شدند.
    یافته ها
    از 306 فرد بررسی شده، اکثریت 264نفر (3/86%) متاهل بودند. 161نفر (1/53%) به مدت 5-0 روز در بیمارستان بستری بودند واز نظر دفعات 52 نفر (6/37%) برای اولین بار بستری شده بودند. که (4/81%) زنان و (3/75%)از مردان مورد پژوهش، نگرش متوسطی نسبت به رعایت حقوق خود در بیمارستان داشتند.(2/92%)نمونه با تحصیلات دبیرستانی و (1/83%) از نمونه های بی سواد نگرش متوسطی به رعایت حقوق خود در بیمارستان داشتند، بیشترین میزان رعایت حقوق مربوط به افراد با تحصیلات دانشگاهی بود(7/35%).در این پژوهش ارتباط معنی داری بین میزان تحصیلات با دیدگاه بیماران نسبت به رعایت حقوق خود مشاهده گردید و به نظر می رسد بیماران با تحصیلات بالا بیشتر با حقوق خود آشنا باشند و عملا نیز بتوانند از حقوق خود دفاع نمایند. (012/0 = p).
    نتیجه گیری
    پژوهش بیانگر این واقعیت است که دیدگاه بیماران نسبت به رعایت حقوق در حد متوسط می باشدو اطلاع رسانی مناسب نیز در زمینه آشنایی با حقوق بیماران کمتر صورت می گیرد. البته بخشی از این مشکلات مربوط به ویژگی های دموگرافیک واحدهای پژوهش بود.
    کلیدواژگان: دیدگاه، بیماران بستری، ارومیه، حقوق بیمار
  • عفت مظاهری، راحله محمدی صفحه 46
    زمینه وهدف
    آموزش به بیمار نه تنها به عنوان یک گام اساسی در تطابق با بیماری عمل می کند بلکه توانایی وی را در قبول وضعیت جدید افزایش داده و از بروز مشکلات و عوارض ناشی از بیماری جلوگیری می کند.این مطالعه در همین راستا انجام گرفته است.
    روش کار
    این پژوهش یک مطالعه توصیفی-مقطعی می باشد. در این مطالعه کلیه بیماران مبتلا به بیماری انفارکتوس میو کارد و آنژین صدری(380نفر) بستری شده در بخش قلب مرکز آموزشی در مانی بوعلی دانشگاه علوم پزشکی اردبیل مورد بررسی قرار گرفتند.روش نمونه گیری به صورت سر شماری بود. نمونه گیری بیماران در زمان ترخیص در نوبت کاری صبح انجام گرفت. ابزاردر این پژوهش پرسشنامه ای شامل 9 سوال در مورد مشخصات دموگرافیک بیماران، 6 سوال در مورد موضوعات آموزش به بیمار و 22 سوال در مورد میزان آگاهی آنان بود. داده های پژوهش با استفاده از نرم افزار spssاز طریق آمار توصیفی و تحلیلی مورد بررسی قرار گرفت.
    یافته ها
    نتایج نشان داد که میزان آگاهی67 نفر(6/ 17%) از بیماران بستری در حد متوسط و 313 نفر(4/82 %)در حد خوب بوده است؛هم چنین آزمون کای دو نشان داد که بین میزان آگاهی و مدت بیماری، مدت بستری و آموزش به بیمار در بیمارستان ارتباط معنی دار وجود دا رد.
    نتیجه گیری
    با توجه به گسترش وسایل ارتباط جمعی در آموزش افراد ازجمله بیماران لازم است از تجهیزات و تکنولوژی روز در امر آموزش به بیمار و خانواده های آنان استفاده شود تا آنان به مشارکت در امر مراقبت از خود تشویق شوند
    کلیدواژگان: آگاهی، بیماران قلبی، اردبیل
  • کاوه بهمن پور، کژال خدامرادی صفحه 53
    زمینه و هدف
    عوامل زمینه ساز تفکر انتقادی انگیزش های داخلی به هم پیوسته و مداومی هستند که فرد را به مواجه با مشکل وادار نموده و سبب می شوند که فرد با بکارگیری تفکر به تصمیم گیری بپردازد. همچنین برای ایجاد تفکر انتقادی وجود عوامل زمینه ساز تفکر انتقادی بسیار مهم می باشد. هدف از انجام این پژوهش تعیین تاثیر آموزش عالی بر عوامل زمینه ساز تفکر انتقادی در دانشجویان کارشناسی پرستاری دانشکده پرستاری – مامایی دانشگاه آزاد اسلامی واحد سنندج می باشد.
    روش کار
    پژوهش حاضر یک مطالعه توصیفی- مقایسه ای است که با توجه به معیارهای مورد نظر و به روش سرشماری 41 نفر دانشجوی ترم اول کارشناسی پرستاری که در ابتدای ورود به دوره آموزشی بودند و 34 نفر دانشجوی ترم هشتم پرستاری که در انتهای دوره آموزشی بودند انتخاب گردیدند.در کل 32 پرسشنامه در دانشجویان ترم اول و 26 پرسشنامه در دانشجویان ترم هشتم به محقق عودت داده شد. جهت گرد آوری داده ها از پرسشنامه ای که شامل اطلاعات دموگرافیک و پرسشنامه فهرست گرایشات تفکر انتقادی کالیفرنیا بود،استفاده شد.
    یافته ها
    نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که میان دانشجویان سال چهارم و سال اول به لحاظ 7 عامل زمینه ساز تفکر انتقادی شامل قدرت سازمان دهی، قدرت تجزیه و تحلیل، رشد یافتگی، خلاقیت، اعتماد به نفس، انتقاد پذیری و جستجوی اطلاعات هیچ تفاوت آماری معنی داری وجود ندارد.همچنین میانگین کل نمرات دانشجویان سال چهارم (33/268) در مقایسه با دانشجویان سال اول (28/281) در سطح پایین تری قرار داشت.
    نتیجه گیری
    بر اساس یافته های این مطالعه میتوان نتیجه گیری نمود که استراتژی های رایج آموزش در دانشگاه های کشور نظیر سخنرانی، به لحاظ ارتقا عوامل زمینه ساز تفکر انتقادی که لازمه گسترش مهارتهای تفکر انتقادی به عنوان غایت هر آموزشی در سطوح عالی می باشند، ناتوان بودن و جایگزینی روش های دیگری جهت حل این مشکل بسیار لازم و ضروری به نظر میرسد.
    کلیدواژگان: عوامل زمینه ساز تفکر انتقادی، آموزش عالی، دانشجو
  • ناصر مظفری، محمدعلی محمدی، بهروز دادخواه صفحه 61
    زمینه و هدف
    تربیت نیروی انسانی کارآمد وموثرازجمله وظایف اصلی دانشگاه ها محسوب می گردد.توجه به تربیت دانشجویان ازنظر علمی، پژوهشی وفرهنگی بسیارحائز اهمیت بوده وبرنامه ریزی صحیح درآموزش وپرورش آنان ازوظایف اصلی دانشگاه ها میباشد. از مشکلات اساسی آموزش دردانشگاه هانداشتن شاخص های تدریس اثربخش است ویکی ازمهمترین روش های تعیین این شاخص ها نظرخواهی ازدانشجویان می باشد.
    روش کار
    این مطالعه ازنوع توصیفی بوده ودرآن تعداد 433 دانشجوی دانشگاه علوم پزشکی اردبیل درسال 1386به روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند.سپس پرسشنامه حاوی مشخصات فردی ونیزمعیارهای تدریس اثربخش(ویژگی های حرفه ای، فردی، تحریک به یادگیری ومطالعه مستقل) توسط آنها تکمیل شد. داده های جمع آوری شده بانرم افزارآماری spss/pc با استفاده ازآزمون توصیفی مورد تجزیه وتحلیل قرارگرفت.
    یافته ها
    این بررسی نشان داد در ارتباط با ویژگی های حرفه ای تدریس اثربخش«استفاده مناسب از دانش پایه یا درس تخصصی و میزان تسلط واطلاع مدرس به درس»به ترتیب با 1/87درصد و 2/76 درصد در ویژگی های فردی «داشتن حس مسئولیت درقبال حرفه معلمی با 91درصد ودر ویژگی های تحریک به یادگیری ومطالعه مستقل، ایجاد ارتباط میان موضوع درس با محیط کار و وظایف شغلی بعدی دانشجو با 5/72درصد بیشترین معیار تدریس اثربخش ازدیدگاه دانشجویان بود.
    نتیجه گیری
    موفقیت اساتید در اصلاح وبهبود یادگیری دانشجویان همگام با عمل تدریس مستلزم ارتقاء ورشد علمی وعملی خود وتوجه به خصوصیات ونیازهای آموزشی وحرفه ایی دانشجویان است. آنان باید همواره بکوشند تا روش های تدریس خود را با نیازها وامکانات فردی وگروهی فراگیران هماهنگ کرده و جهت رفع نارسائی های روش خود و اصلاح وبهبود آن گام بردارند.
    کلیدواژگان: تدریس اثربخش، دیدگاه، دانشجو