فهرست مطالب

مطالعات تجربی حسابداری مالی - پیاپی 30 (تابستان 1390)

فصلنامه مطالعات تجربی حسابداری مالی
پیاپی 30 (تابستان 1390)

  • 184 صفحه، بهای روی جلد: 18,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1390/06/14
  • تعداد عناوین: 7
|
  • یحیی حساس یگانه، محمد جواد سلیمی صفحه 1
    این پژوهش مدلی برای رتبه بندی حاکمیت شرکتی در ایران ارائه میکند. پس از بررسی ادبیات نظری موضوع و منابع حاکمیت شرکتی و در نظر گرفتن شرایط اجتمای، اقتصادی سیاسی و فرهنگی ایران، مدل مفهومی و پرسشنامه تحقیق تدوین گردید. براساس مدل مفهومی تدوین شده، اثرات مالکیت، حقوق سهامداران، شفافیت و اثربخشی هیئت مدیره به عنوان ابعاد مدل انتخاب شدند. هرکدام از این ابعاد دارای 3 یا 4 مولفه و هرکدام از این مولفه ها شامل چندین شاخص (در مجموع 93 شاخص) میباشند که از طریق پرسش های مطرح شده اندازه گیری گردیده اند. پرسشنامه پژوهش در معرض نظرخواهی 19 نفر از خبرگان بازار سرمایه که دارای سوابق کافی تجربی و دانشگاهی در این موضوع بوده اند، قرار گرفت و با استفاده از روش های AHP و TOPSIS نتایج آن مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و مدل نهایی پژوهش استخراج گردید. دراین مدل با استفاده از روش علمی مورد برای تجزیه و تحلیل نتایج، وزن هر یک از ابعاد، مولفه ها و شاخص ها مشخس میگردد.
    نتایج تحقیق نشان میدهد که ابعاد شفافیت، اثر بخشی هیئت مدیره، حقوق سهامدارن و اثرات مالکیت به ترتیب با ضرایب 0.381، 0.232، 0.222 و 0.164 در مدل دارای بیشترین تاثیر در رتبه حاکمیت شرکتی میباشند. همچنین نرخ سازگاری کلیه ابعاد و مولفه ها کمتر از 10 درصد و قابل قبول میباشد.
    کلیدواژگان: حاکمیت شرکتی، رتبه بندی
  • احمد بدری، محمد ایمنی فر صفحه 37
    تحقیقات تجربی ساختار سرمایه با مشکلاتی همراه است. هریس و رویو(1991) معتقدند تفسیر نتایج این تحقیقات باید با توجه به مسائل موجود هم در اندازه گیری اهرم و هم متغیرهای توضیحی صورت گیرد. به بیان دیگر، نتیجه گیری از تحلیل های تجربی ساختار سرمایه، از یک سو «وابسته به تعریف اهرم» است و از سوی دیگر ممکن است تحت تاثیر اندازه گیری های ناقص محقق باشد.
    در این تحقیق برای اولین بار (در ایران) از ده معیار برای اندازه گیری اهرم مالی استفاده شده است. نتایج نشان میدهد، اولا برخی ویژگی های شرکتی با اهرم مالی رابطه دارد. سطح اهرم با متغیرهای فرصت های رشد و سودآوری رابطه معکوس و با اندازه رابطه مستقیم دارد، اما ساختار دارایی ها با اهرم رابطه ای ندارد. ثانیا این نتایج تحت تاثیر تعریف اهرم است. به بیان دیگر، نتایج بخش اول تحت تاثیر معیارهای دهگانه اندازه گیری اهرم مالی قرار دارد. به ویژه تحلیل واشکافانه نشان میدهد بدهی های جاری و اجزای متشکله آن، تاثیر بااهمیتی بر نتایج تحقیق دارد. این یافته، اندازه گیری های سنتی اهرم را به چالش میگیرد.
    کلیدواژگان: اهرم مالی، ویژگی های شرکتی، بدهی، بدهی تجاری، بدهی استقراضی
  • علی رحمانی، زهره بیاتی صفحه 59
    حسابداری طرح های بازنشستگی موضوعی بحث برانگیز در حسابداری میباشد. نحوه انعکاس تعهدات طرح های بازنشستگی با مزایای معین در صورتهای مالی شرکتها با توجه به فقدان استاندارد حسابداری در ایران اهمیت زیادی دارد و بسیاری از استفاده کنندگان صورتهای مالی علاقه مندند که درک صحیحی از گزارشگری طرح های بازنشستگی داشته باشند. تعداد شرکتهای دارای این نوع طرح ها که در سالهای اخیر در بورس اوراق بهادار تهران پذیرفته شده اند، افزایش یافته است و لذا پیامدهای اقتصادی مربوط به اندازه گیری و انعکاس این تعهدات نیز مورد توجه قرار گرفته است.
    تحقیق حاضر یکنواختی گزارشگری طرح های بازنشستگی در صورتهای مالی شرکتها و لزوم تدوین یک استاندارد جدید در این زمینه را بررسی میکند.
    جامعه و نمونه تحقیق شامل 9 شرکت و بانک است که طرح های بازنشستگی با مزایای معین داشته اند.قلمرو زمانی تحقیق، سال 1388 میباشد. همچنین از طریق پرسشنامه دیدگاه بعضی از صاحبنظران و دست اندرکاران تهیه و یا استفاده از صورتهای مالی جمع آوری شده است. از آزمون های دوجمله ای (نسبت) و کای دو و همچنین آزمون میانگین برای تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد.
    نتایج نشان میدهد که در گزارشگری طرح های بازنشستگی در صورتهای مالی کارفرما یکنواختی وجود ندارد و شرکتها از شناخت، بیشتر از افشا استفاده میکنند. با این وجود نارسایی هایی در نحوه شناخت و افشا وجود دارد. همچنین از دید استفاده کنندگان صورتهای مالی ارائه اطلاعات طرح های بازنشستگی سودمند است، بنابراین به اعتقاد آنها تدوین یک استاندارد جدید در این زمینه ضرورت دارد.
    کلیدواژگان: طرح های بازنشستگی، طرح ها با مزایای معین، تعهدات بازنشستگی، گزارشگری مالی
  • احمد خدامی پور، رامین محرومی صفحه 79
    هدف از انجام این تحقیق بررسی وجود محافظه کاری و تاثیر آن بر رابطه ارزشی اطلاعات حسابداری میباشد. روش انجام تحقیق شبه تجربی است. جامعه آماری تحقیق شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و دوره زمانی تحقیق از ابتدای سال 1379، لغایت پایان سال 1387 میباشد. برای بررسی و سنجش میزان محافظه کاری در شرکتهای نمونه از مدل باسو و برای بررسی رابطه ارزشی اطلاعات حسابداری از مدل استون و هریس استفاده شده است. نتایج بیانگر این است که در شرکتهای مورد بررسی محافظه کاری وجود دارد. همچنین نتایج نشان میدهد، زمانی که از شرکتهای دارای محافظه کاری پایین به طرف شرکتهای دارای محافظه کاری متوسط حرکت میکنیم، رابطه ارزشی اطلاعات حسابداری افزایش پیدا میکند، هرچند این افزایش چندان محسوس نیست، ولی هنگامی که از شرکتهای دارای محافظه کاری متوسط به سوی شرکتهای دارای محافظه کاری بالا میرویم، رابطه ارزشی اطلاعات حسابداری به طور قابل توجهی کاهش میابد. در مجموع نمیتوان یک رابطه مشخص و واضح بین میزان محافظه کاری و رابطه ارزشی اطلاعات حسابداری پیدا کرد.
    کلیدواژگان: محافظه کاری، اطلاعات حسابداری، رابطه ارزشی، سود حسابداری
  • مجید عظیمی یانچشمه صفحه 99
    در این مقاله با استفاده از رویکرد ترازنامه ای به مطالعه کیفیت سود پرداخته شده است. کیفیت سود دارای تعاریف گوناگونی است؛ یکی از تعاریف کیفیت سود، به پایداری سود (تعریف مد نظر در این پژوهش) اشاره دارد و بدین معنی است که شرکت توان بیشتری برای حفظ سودهای جاری دارد. در این پژوهش، پایداری جزء تعهدی و جزء نقدی سود با هم مقایسه شده است. به منظور محاسبه جزء تعهدی سود، تعریف جامعی از اقلام تعهدی برمبنای اقلام مندرج در یک ترازنامه کامل ارائه شده است. جامعه آماری این پژوهش متشکل از شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در بازه زمانی 1380 تا 1387 است که نمونه ای به حجم 141 شرکت از آن انتخاب شده است. نتایج نشان میدهد که پایداری جزء تعهدی سود از جزء نقدی سود کمتر نیست؛ این نتایج با یافته های پژوهش های قبلی همخوانی ندارد.
    کلیدواژگان: کیفیت سود، جزء تعهدی سود، جزء نقدی سود
  • نظام الدین رحیمیان، معصومه صالحی راد، حمید محمدی صفحه 127
    این مقاله به بررسی رابطه محافظه کاری در گزارشگری مالی با خطر ورشکستگی در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می پردازد. برای این منظور شرکتهای نمونه به دو گروه شرکتهای در معرض خطر ورشکستگی و شرکتهای غیر ورشکسته تفکیک شدند. فرض شده است شرکتهایی در معرض خطر ورشکستگی قرار دارند که دو سال متوالی در بازه زمانی تحقیق مشمول ماده 141 اصلاحیه قانون تجارت باشند. تحلیل داده های گردآوری شده طی دو مرحله صورت پذیرفته است. ابتدا شرکتهای عضو نمونه آماری براساس خطر ورشکستگی به دو دسته شرکتهای در معرض خطر ورشکستگی و شرکتهای غیر ورشکسته طبقه بندی شده اند. سپس یکبار کل شرکتها و بار دیگر این دو گروه به طور مجزا مورد بررسی قرار گرفتند. میزان محافظه کاری با استفاده از مدل فلتهام و السون (1995) اندازه گیری شده است. نتایج حاصل از بررسی داده های مربوط به 222 شرکت طی بازه زمانی 1384 تا 1388 نشان میدهد که نخست: محافظه کاری در همه شرکتها و در همه دوره ها وجود دارد و دوم، میزان محافظه کاری در گزارشگری مالی شرکتهای در معرض خطر ورشکستگی، نسبت به سایر شرکتها کمتر است. به این معنا که محافظه کاری با نقش اطلاعاتی و ایجاد نقدینگی خود به کاهش خطر ورشکستگی می انجامد.
    کلیدواژگان: محافظه کاری، خطر ورشکستگی، ماده 141 اصلاحیه قانون تجارت، مدل فلتهام و ا وهلسون
  • شکرالله خواجوی، محمد سیرانی، عباس اللهیاری صفحه 151
    هدف این پژوهش بررسی امکان سنجی کاربرد «تکنیک ارزیابی متوازن» در سنجش عملکرد بیمارستانهای شیراز است. ارزیابی متوازن یکی از تکنیک های حسابداری مدیریت است که برای اولین بار در سال 1992 توسط روبرت کپلن و دیوید نورتون ارائه گردید. ارزیابی متوازن بر چهار منظر یا دیدگاه مختلف سازمان شده که عبارتند از: مالی، مشتری، فرایندهای داخلی و یادگیری و رشد. در این پژوهش چهار دیدگاه مربوط به ارزیابی متوازن تحت عنوان سازه های مالی، مشتری، فرایندهای درون سازمانی و فراگیری و رشد در قالب یک فرضیه اصلی و چهار فرضیه فرعی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل آماری پژوهش نشان داد، شاخص سازی در چهار دیدگاه ارزیابی متوازن در بیمارستانهای شیراز امکان پذیر می باشد، اما تاکنون پیش نیازها و تفکرات لازم جهت پیاده سازی این تکنیک در بیمارستانهای شیراز به خوبی ایجاد نشده است. با بررسی های بیشتر مشخص گردید که دیدگاه مشتری مهمترین عامل و دیدگاه های فرایندهای داخلی، مالی و یادگیری و رشد به ترتیب در رتبه های بعد قرار گرفتند.
    کلیدواژگان: ارزیابی متوازن، ارزیابی علمکرد، استراتژی، بیمارستان های شیراز
|
  • Page 1
    This study investigates for developing a model for corporate governance rating in Iran. We review corporate governance literature and resources and after taking into account social, economic, political and cultural conditions of Iran, the conceptual model and questionnaire was prepared. Based on the developed conceptual model, ownership effects, shareholders right, transparency and board effectiveness were selected as criteria of the model. Every criterion includes some components and every component has some indicators. The questionnaire was filled by academic and capital market experts and analyzed by AHP and TOPSIS methods and final model was developed. Research findings show that transparency, board effectiveness, shareholders rights and ownership effects orderly have the biggest coefficients in the model. Consistency rate of criteria's and components is also in the acceptable level. (Below 10%)
    Keywords: Corporate governance, Rating
  • Page 37
    Empirical studies of capital structure are fraught with difficulties. As mentioned by Harris and Raviv (1991), the interpretation of results of these studies should consider the difficulties involved in measuring both leverage and the explanatory variables. In other words, resulting from empirical studies of capital structure is "definitional-dependent of leverage" and on the other hand, may be affected by the imperfect measurement of the study made by researcher. In this study, ten measures have been used to define financial leverage for the first time (in Iran). The results show firstly, some firm characteristics are associated with financial leverage. Level of leverage is negatively correlated with profitability and growth opportunities, and positively related to size variable, but tangibility is not related to leverage; secondly, the results are affected by definition of leverage. In other words, the results of the first part are affected by ten measures of financial leverage measurement. Especially, the decompositional analysis shows current debt and its components have an important effect on the results of the study. This finding challenges traditional measurements of leverage.
    Keywords: Financial Leverage, Firm characteristics, liability, Trade credit, Debt
  • Page 59
    Pension plans accounting is a controversial issue. Providing the defined benefits pension plans in companie's financial statements is very important considering the lack of accounting standard in Iran in this regard, and most of the financial statements users are interested in true understanding of companie's pension plans. The number of such companies which are qualified to entering in Tehran Stock Exchange (TSE) has increased; hence economic consequences of measuring and releasing of obligations have been noteworthy. The current research studies uniformity of pension plans in financial statements reporting and necessity of creating a new standard in this regard. The sample population of this research are 9 companies and banks that have had defined benefits pension plan for the financial year of 1388. Also the data of research has been collected using viewpoint of expertise and persons questionnaire. Examines of binominal distribution, chi square and mean have been applied for analyzing of data. Results of this study, indicates the lack of uniformity in reporting pension plans in financial statements of employer and entities which have mostly use recognition rather disclosure. However some incompetence is in recognition and disclosure. Also from viewpoint of pension plan financial statements users, releasing of pension plans information is useful, so they believe it is necessary that a new standard should be created.
    Keywords: Pension plans, Defined benefits pension plans, Pension obligations, Financial reporting
  • Page 79
    The purpose of this study is to investigate the existence of conservatism and its effect on value relevance of accounting information. The methodology of present study is quasi experimental. The statistical society includes companies accepted in Tehran Stock Exchange, and the time span of the study is from the beginning of 2000 up to the end of 2008. The Basu Model was exploited for investigating and assessment of the extent of conservatism in sample companies and for the investigation of value relevance of accounting information, the present study made use of Easton & Harris Model. The results are indicative of the presence of conservatism. Furthermore it was observed that as we descend from companies with low conservatism to companies with medium conservatism, the value relevance of accounting information increases; although the mentioned increase is not perceptible, value relevance of accounting information decreases a great deal when moving from companies, medium in conservatism toward companies with high conservatism. Consequently there cannot be found a clear relevance between conservatism and value relevance of accounting information.
    Keywords: Conservatism, Accounting Information, Value Relevance, Accounting Earnings
  • Page 99
    This paper investigates earnings quality with a balance sheet approach. Earnings quality has various definitions. One of them is Earnings persistence. It means that the company has more ability for maintaining current earnings. We compared accrual component persistence with cash component. We introduced a comprehensive definition of accruals for measuring the accrual component persistence of earnings. Our population includes listed companies in Tehran Stock Exchange (TSE) for the period 1380 to 1387. We analyzed a sample of 141 companies. In contrast to prior researches, our findings dont confirm less accrual component persistence of earnings in compare with cash component of earnings.
    Keywords: Earnings quality, Accrual component, Cash component
  • Page 127
    This paper investigates the relationship between Accounting Conservatism and Bankruptcy Risk in Tehran Stock Exchange (TSE). To do so, the sample firms have been divided into two groups: bankrupting firms and non-bankrupt firms. It is assumed that firms subject to the article 141 of the amendment to Commercial Law, for two years, are more vulnerable to bankruptcy. Using the Feltham and Ohlson model (1995) to measure conservatism, the sample firms have been analyzed in two steps: first, firms vulnerable to bankruptcy, second non-bankrupt firms and then all sample firms. The results of our sample of 222 firms listed in TSE; show that conservatism is dominant in all firms and years. Second, conservatism is lower in bankrupting firms.
    Keywords: Conservatism, Bankruptcy risk, Article 141 of amendment to the Commercial Law, Feltham, Ohlson model
  • Page 151
    This study aims at investigating the feasibility of the application of "Balanced Scorecard", in performance measurement of Shiraz hospitals. Balanced Scorecard is one of the management accounting techniques which was first introduced by Robert Kaplan and David Norton in 1992. This technique organized in four distinct prospective: financial, customer, internal processes and learning and growth. Four prospective related to balanced scorecard were analyzed based on one main hypothesis and four subsidiaries. The gained results of Statistical analysis showed that indicating in all prospective of Balanced Scorecard in Shiraz hospitals is possible, but yet pre­ required and needed thought to implementing this technique in Shiraz hospitals is not done well. We found out through more surveys that customer prospective was the most noticeable prospective and internal processes, financial and learning and growth prospective were ranked respectively.
    Keywords: Balanced scorecard, performance measurement, Strategy, Shiraz hospitals