فهرست مطالب

مجله نامه مفید
پیاپی 68 (1387)

  • نامه فلسفی
  • تاریخ انتشار: 1387/10/11
  • تعداد عناوین: 8
|
  • تحلیل انتقادی جایگاه شکاف تبیینی در نظریه چالمرز
    علی سنایی، حمیدرضا آیت اللهی صفحه 7
    خاستگاه شکاف تبیینی در دوگانه انگاری خاصیت است و دوگانه انگاری خاصیت نیز با طرح کریپکی با یکی دانستن «واقعیت» و «ظهور» حالت ذهنی شکل می گیرد و در ادامه توماس نیگل نیز واقعیت آگاهی را در گرو خواصی کیفی و اول شخصی آن می داند و در نهایت لوین مسئله شکاف تبیینی یا چگونگی ظهور آگاهی اول شخص از ساختار فیزیکی مغز را اعلام می دارد. به نظر چالمرز مسئله دشوار آگاهی یا خاستگاه شکاف تبیینی، خاصیت پدیداری تجربه است. او سه اصل روش شناختی ارائه می دهد تا زمینه را برای تدوین قانون روان - فیزیکی و رفع شکاف تبیینی فراهم کند. در این مقاله اصول و مبانی چالمرز را مورد بررسی و نقد قرار می دهیم و در نهایت به این نتیجه می رسیم که او برخلاف دعوی اولیه اش به مقتضیات مسئله شکاف تبیینی پایبند نیست.
    کلیدواژگان: چالمرز، شکاف تبیینی، آگاهی، فیزیکالیسم، قانون روان، فیزیکی
  • صدق، نظریه صدق، انقباض گرایی معیار انقباضی بودن نظریه های صدق چیست؟
    مصطفی مهاجری، محمد اردشیر صفحه 30
    نظریه های انقباضی صدق نخستین بار در قرن بیستم مطرح شد و توجه و حمایت فراوانی را جلب کرد.
    در این مقاله تلاش می شود معیار انقباضی بودن نظریه های صدق مشخص گردد. پذیرش این ادعا که صدق خاصیت نیست اغلب به عنوان معیار انقباضی بودن نظریه های صدق در نظر گرفته شده است. در این مقاله استدلال خواهیم کرد که این معیار مناسبی نیست و معیار دیگری را به جای آن پیشنهاد می دهیم. مطابق معیار پیشنهاد شده، اگر نظریه ای به هر دلیل مستلزم کنار گذاشتن سوال هایی باشد که نظریه های سنتی صدق تلاش کرده اند به آن ها پاسخ دهند، انقباض گرایانه محسوب می شود. در بخش اول مقاله تلاش شده است سوال هایی که نظریه های سنتی صدق در پاسخ به آن ها مطرح شده اند گردآوری شود و نیز بررسی شود که چرا این سوالات واجد اهمیت در نظر گرفته می شده اند.
    کلیدواژگان: نظریه صدق، انقباض گرایی، نظریه های انقباضی صدق، ریچارد کرکام
  • واقعی گرایی و رویکرد آلوین پلانتینگا به آن
    مجتبی امیرخانلو، لطف الله نبوی صفحه 50
    واقعی گرایی یک بر نهاده هستی شناسانه است که بر اساس آن دامنه اشیاء موجود با دامنه اشیاء واقعی، هم مصداق است. قرائت ها و رویکردهای مختلفی به واقعی گرایی وجود دارد که یکی از آن ها رویکردی است که به واقعی گرایی کلاسیک معروف شده و فیلسوفانی نظیر پلانتینگا، فاین، سمن، داتش و منزل از آن حمایت می کنند. دامنه مدل واقعی گرایی کلاسیک متغیر و سورهای آن جهان - محدود است. پلانتینگا، در قرائت خود، ذوات را، به عنوان اشیاء موجود واقعی، به دامنه جهان های ممکن اضافه کرده، سعی می کند تا نقش اشیاء ممکن را به ذوات بسپارد. قرائت پلانتینگا از واقعی گرایی، دو مشکل عمده دارد: نخست اینکه ذوات، صفات کیفی محض نیستند و دوم آنکه، این قرائت نمی تواند فرمول های «بارکان» و «وجود ضروری» را توجیه کند.
    کلیدواژگان: واقعی گرایی، SQML، پلانتینگا، بارکان، عکس بارکان، وجود ضروری، امکان های تو در تو، موجودات غریبه
  • ماهیت متافیزیک در اندیشه ارسطو
    سیدجمال الدین میرشرف الدین صفحه 71
    ارسطو در کتاب متافیزیک به طورکلی سه تعریف بنیادی از دانش فلسفه ارائه می دهد. دانش بررسی علل و اصول نخستین اشیاء، دانش بررسی موجود چونان موجود و دانش بررسی وجود نخستین (جوهر). این تعاریف سه گانه به رغم تنوع مفهومی - که خود برخاسته از تفاوت منظر و به ویژه مراحل مختلف تقرب به ذات مسئله است - نظر به حقیقتی واحد (وجود) دارند که موضوع دانش فلسفه است. علاوه بر این، به رغم تفسیر بعضی مفسران مبنی بر اینکه ارسطو موضوع یا موضوع های دیگری را نیز برای فلسفه برشمرده است با بررسی متونی که از آن ها چنین برداشتی شده آشکار می گردد که او صرفا در صدد معرفی دانشی است که شایستگی بررسی چنین موضوعاتی را دارد نه آنکه بخواهد این امور را موضوعات انحصاری دانش فلسفی بداند. از این رو نه میان تعاریف سه گانه تعارضی وجود دارد و نه موضوعی غیر از این امور مطرح شده است تا اسباب تعارض در فهم وی از موضوع فلسفه باشد. در واقع ارسطو از ماهیت فلسفه تلقی یگانه ای دارد.
    کلیدواژگان: متافیزیک، علل، وجود، جوهر، صورت، وحدت موضوع، مبادی اولیه
  • تعلیقات فارابی و ابن سینا و بازاندیشی در «حقیقت» و «حکمت»
    سید حسین موسویان صفحه 90
    یکی از برجسته های حکمی و فلسفی در تعلیقات فارابی و ابن سینا تعلیقی است با آغازه «الوقوف علی حقائق الاشیاء لیس فی قدره البشر»، که در آن سخن از محدودیت های معرفت بشری و پیامدهای آن در چارچوب نگاه انسان آن روزگار به جهان بیرون از خود می رود. در این مقاله به بررسی نگاه ویژه و روشنگرانه ای می پردازیم که این دو فیلسوف بزرگ در کتاب تعلیقات به مسئله «حقیقت» و پیوند آن با معنای «حکمت» داشته اند. استنباط نگارنده از آموزه های تعلیقات این است که چون هیچ انسانی نمی تواند «حقیقت» را با علم حصولی و بی ابهام و اجمال بشناسد و هر انسانی شاید تنها با روزنه ای از علم حضوری و در حد مختصات وجودی خود بدان راه یابد، باید تعریف تازه ای از «حکمت» به دست داد که برازنده انسان باشد؛ در غیر این صورت آنچه در اندازه انسان است «حکمت دوستی» است نه «حکمت». با این تفسیر، سعادت و کمال انسان را نیز دیگر نمی توان در رسیدن به حقیقت دانست؛ چه چنین رسیدنی نه معقول است و نه ممکن.
    کلیدواژگان: تعلیقات، حقیقت، حکمت، سعادت، کمال
  • فهم فلسفی و تاریخی اندیشه سیاسی بر اساس تلفیقی از نظرات اسکینر، اکشات، و اسپریگنز
    علی گلشنی صفحه 93
    این مقاله نظرات کوئنتین اسکینر، مایکل اکشات، و تامس اسپریگنز را در خصوص فهم اندیشه سیاسی مورد توجه قرار می دهد و ضمن شرح آن ها و بیان کاستی های هر یک، امکان تلفیق آن ها را بررسی می کند. چنین تلفیقی در واقع تلفیق دو رویکرد فلسفی و تاریخی در خصوص فهم نظریات رایج در حوزه اندیشه یا فلسفه سیاسی است که در مقام مقایسه با هر یک از دو رویکرد مزبور از جامعیت و قابلیت بیشتری در فهم و ارزیابی این نظریات برخوردار است.
    کلیدواژگان: زمینه، کوئنتین اسکینر، مایکل اکشات، تامس اسپریگنز، فهمیدن، اندیشه سیاسی، رویکرد تاریخی
  • زیبایی و وجود نزد افلاطون
    سعید بینای مطلق، علیرضا غفاری صفحه 109
    زیباشناسی و هستی شناسی نزد افلاطون جدای از یکدیگر نیستند. از این رو لازمه شناخت زیبایی، وجود است و شناخت وجود ضرورتا به طرح مسئله زیبایی می انجامد. لذا زیبایی چه محسوس و چه معقول مبانی متافیزیکی ویا هستی شناختی دارد: گوهر زیبائی در نسبت با فاعل شناسنده تعریف نمی شود و یا در ترکیب و نظم اجزاء یک چیز نیست، به عکس زیبایی پرتو خیر است و گوهری عینی (ابژکتیو) دارد.
    موضوع این مقاله تبیین پیوند زیبایی و وجود نزد افلاطون اساسا بر مبنای هیپیاس بزرگ، میهمانی و فایدروس است و بدین وسیله بیان تفاوتی است که میان زیباشناسی افلاطون و زیبا شناسی مدرن وجود دارد.
    کلیدواژگان: زیبایی، وجود، حقیقت، خوب، نظاره
  • مبانی نظری الهیات سلبی
    قاسم کاکایی، اشکان بحرانی صفحه 123
    یکی از مهم ترین رویکردهای الهیاتی در دوره معاصر، الهیات سلبی است. این رویکرد به رغم آنکه امروزه در الهیات جدید، به جد، مورد توجه و اقبال الهیدانان است، در میان مولفان داخلی به درستی شناخته نشده است. در این نوشته، تلاش شده است که در ابتدا تعاریف و برداشت های مختلف از الهیات سلبی ارائه، تحلیل و نقد شود و سپس با اختیار تعریفی نسبتا جامع از این رویکرد الهیاتی، بن مایه های الهیات سلبی تشریح گردد. با تحلیل تعریف ها و بن مایه های الهیات سلبی می توانیم این شاخه الهیات را از منظری تازه و با نگاهی نو بنگریم.
    کلیدواژگان: الهیات سلبی، تنزیه، فنا و بقا، سلب و ایجاب، استعاره های سلبی، بعد وجودی، بعد معرفتی، بعد زبانی
|
  • Critical Analysis of the Status of Explanatory Gap in Chalmer's Theory
    Ali Sanaee, Hamid Reza Ayatollahy Page 7
    The source of explanatory gap is property dualism. Property dualism is shaped by the distinction between appearance and reality and was first introduced by Kripke. Thomas Nagel has also said that the reality of consciousness is dependent upon its subjective and qualitative properties while Levine proclaims the problem of explanatory gap or the question of how subjective consciousness arises from the physical structure of the brain. In Chalmer's view the hard problem of consciousness or the source of explanatory gap is the phenomenal property of experience. He represents three methodological principles that will provide the context for psychophysical law and solve the problem of explanatory gap. In this article, we consider the principles of Chalmers and then explain why Chalmers loses his commitment to the constraints and requisites of primary schemata of a given theory.
    Keywords: Chalmers, Explanatory Gap, Consciousness, Physicalism, Psychophysical Law
  • Truth, Theory of Truth, Deflationism What is the Criterion of Deflationist Theory of Truth?
    Mostafa Mohajeri, Mohammad Ardeshir Page 30
    Various conceptions of deflationary theories of truth have been suggested since the beginning of the 20th century and have received significant attentions and support since then. This paper is an attempt to identify the proper criterion of counting a theory as a deflationist theory of truth. The claim that truth is not a property is often considered as the criterion of deflationism. Having argued that this criterion is not adequate, I have proposed a new criterion in its place. A theory should be considered deflationist, according to my criterion, if it implies that the questions to which the traditional theories of truth are supposed to provide answers should be dismissed. To set the stage for suggesting my criterion, I have, in the first part, surveyed these questions and then have explained why they have been considered significant.
    Keywords: Truth, Deflationism, Deflationary Theory, Redundancy Theory
  • Actualism and the Approach of Alvin Plantinga to It
    Mojtaba Amir Khanlo, Lotfollah Nabavi Page 50
    Actualism is an ontological thesis that according to which the domain of actual objects is same as the domain of existent objects. There are different versions of Actualism and the one known as the Classical Actualism is adopted by Plantinga, Fine, Salmon, Deutsch and Menzel. The model of the Classical Actualism has a variable domain and its quantifiers are world¬–-restricted. Plantinga, in his account, adds the essences, as actual existing objects, to the domain of possible objects and tries to impart the role of possible objects to the actual ones. This approach has two main problems: first, the essences are not the purely qualitative properties and second, it fails to justify the "Barcan Formula" and Necessary Existence.
    Keywords: Actualism, SQML, Plantinga, Barcan Formula, Conversion of Barcan Formula, Necessary Existence, Iterated Modality, Possibility of Aliens
  • The Nature of Metaphysics in Aristotle's Thought
    Seyed Jamaledin Mir Sharafoddin Page 71
    In metaphysics, Aristotle has provided three definitions of philosophy. 1. Philosophy is the science of first causes and principles 2. Philosophy is the science of studying being qua being 3. Philosophy is the science of studying first being. By examining the relevant texts we show there is no inconsistency between these definitions. Indeed, each definition explains one aspect of the essence of the metaphysics: being.
    Keywords: Metaphysics, Cause, Being, Substance, Form, Unity of Substance, First Principles
  • The Ta līqāts of Fārābī and Ibn Sīnā and Rethinking the Concepts of
    Seyed Hossein Mousavian Page 90
    One of the most prominent philosophical issues in the books Ta‘līqāts by Fārābī and Ibn Sīnā is discussed in a chapter beginning with the title «understanding the truth of the things is not in man's capacity». In this chapter they examine the limits of human knowledge on his restricted view of the world. In this paper, I will discuss the special view through which those two great philosophers considered the issue of truth and its connection with the meaning of Sophia (Hikmat). This author's understanding of the ideas discussed in the treatises Ta‘līqāts is that man cannot recognize clearly truth of things by means of indirect knowledge and that every human being can only penetrate into it by means of direct knowledge, i. e., knowledge by presence, according to his possibilities. Thus, a new definition of Sophia is required which would be suitable to his abilities. Otherwise, what is in man's capacity as a man is love of Sophia (Philosophia) not Sophia itself. According to this view, man's happiness and perfection is no longer considered as to reach the truth. The reason for this is that such a reading is neither justifiable nor possible.
    Keywords: Talīqāt, Truth, Sophia (Hikmat), Happiness, Perfection
  • Understanding Political Thought: An Integration of the Views of Skinner, Oakeshott, and Spragens
    Ali Golshani Page 93
    In this article, the author considers the views of Quentin Skinner, Michael Oakeshott, and Thomas Spragens on understanding political thought, and investigates the possibility of their integration.
    Keywords: Context, Quentin Skinner, Michael Oakeshott, Thomas Spragens, Understanding, Political Thought, Historical Approach
  • Plato on Beauty and Being
    Saeid Binaie Motlagh, Ali Reza Ghafari Page 109
    Contrary to modern aesthetics, in Plato beauty is related to being. So, the essence of beauty should be envisaged in relation to being. For instance, beauty in Phaedrus is defined as radiation or splendor of the Good. From this follows that beauty is objective reality: a beautiful thing is not beautiful because one judges it to be so; it is beautiful in itself, independently of human mind.The aim of this paper is to examine the relationship between beauty and being in Symposium and Phaedrus.
    Keywords: Plato, the Good, Being, Beauty