فهرست مطالب
پژوهش نامه تاریخ
پیاپی 19 (تابستان 1389)
- 210 صفحه، بهای روی جلد: 15,000ريال
- تاریخ انتشار: 1389/07/20
- تعداد عناوین: 8
-
صفحه 1پس از قتل حسنعلی منصور در بهمن 1343ه ش محمدرضا پهلوی امیر عباس هویدا را که از یاران صمیمی منصور بود به عنوان نخست وزیر انتخاب کرد. در آن زمان اکثریت سیاستمداران به این باور بودند که شاه از او به عنوان یک (محلل) استفاده کرده و در فکر آن است که در فرصت مناسب جانشینی بجای او انتخاب کند ولی همین چشم انتظاری فرصتی به هویدا داد تا با ترفندهائی که بکار بست آنقدر در این سمت باقی بماند که در تاریخ ایران رکورد طولانی ترین نخست وزیر دوران پس از مشروطیت را به خود اختصاص دهد او در تاریخ 7/11/1343 تا 15 مهرماه 1356 ش حدود 12 سال و نیم نخست وزیر بود که دلایل این ماندگار شدن را می توان در مطیع محض اوامر ملوکانه بودن، جذب سازمان اطلاعات و امنیت (ساواک) در بدو ورود به ایران، توافق آمریکا برای صدارت یک نخست وزیر وابسته به آن کشور و ظاهرسازی فریبکارانه برای انحراف افکار عمومی مردم کارهائی از قبیل ساده زیستن که مشخصه آن با پیکان خود همیشه ظاهر شدن، جلب نظر روشنفکران و نویسندگان و ارتباط با آن ها برقرار کردن و تظاهر به اینکه طرفدار دانشجویان و انتقاد پذیر بودن در مقابل آن ها و حرکاتی که در ظاهر خود را یک انسان آراسته و پای بند مبانی با ظاهری فریبنده مثل گل ارکیده بر یقه کت – پیپ بر لب و عصا در دست و لبخندی همیشگی بر لب - هویدا با این اعمال خود را محور بحثهای عامه مردم قرار داده بود و ناگزیر نقطه پرگار شایعاتی از قبیل گل ارکیده را همسر سابقش لیلا از پاریس برای او می فرستد و فی علی الهذا.
کلیدواژگان: صدارت، دلایل موثر، مطیع بودن اوامر شاهنشاه، ساواک، مشروطه، نخست وزیر -
صفحه 19خراسان به عنوان یکی از مهم ترین حوزه های تمدنی ایران در دوران قبل و بعد اسلام جایگاه ویژه ای را دارا بود. اهمیت این سرزمین برای مسلمانان نیز به دنبال فتح این ناحیه به سرعت درک گردید. آرزوی ابومسلم در کسب حکومت خراسان اگرچه محقق نگردید اما طاهر بن حسین توانست اولین حکومت ایرانی را در این سرزمین بزرگ برقرار سازد. قلمرو حکومت طاهریان در خراسان چنان گسترده بود که از نظر مامون این سرزمین یک کشور به حساب می آمد. در میان شهرهای بسیار آبادی که طاهریان در قلمرو خود داشتند چهار شهر خراسان در تقسیم بندی جغرافیای این سرزمین در پیش و پس از اسلام اهمیت و جایگاه ویژه ای داشته است. مرو، نیشابور، هرات و بلخ به عنوان شهرهای اربعه خراسان به لحاظ اهمیت اقتصادی، سیاسی و فرهنگی دیرینه خود در عصر طاهریان نیز مورد توجه قرار گرفته بود.
بسیاری از تحولات عمده رخ داده در این شهرها به همراه دقت و توجهی که طاهریان بر این مناطق داشته اند از مهم ترین مقوله های مورد بحث در این نوشتار است.
کلیدواژگان: خراسان، مرو، نیشابور، هرات، بلخ، طاهریان -
صفحه 49با پیدایش آیین زرتشت، تکامل در فکر و اندیشه ایرانیان بر پایه و دستورات و داده های این فرزانه تاریخ به وقوع پیوست که در آن برابری انسان، آزادی او و نقش گفتار، کردا و پندار نیک به صورت پایه های اصلی زندگی ایرانیان درآمد و موجب گسترش خردورزی در جامعه ی ایران گردید. خودباوری و احترام به خواسته های فردی و اجتماعی گسترش یافت و موجبات پیشرفت و تکامل جامعه را در درون شرایط سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و روانی فراهم کرد.
ایرانیان در این آزمون تاریخی که بر پایه پرسش و پاسخ بنیاد نهاده شده بود به ایجاد زندگی شاد و عشق و محبت برای همه ی مردم و به ویژه در محدوده جغرافیایی خود همت کردند و تربیت فرزندان خود را بر پایه خودشناسی گذاشتند تا بر پویایی جامعه بیفزایند به خانه و خانواده و گروه های قومی و نژادی احترام گذاشته و روابط جهان را بر پایه عدالت اجتماعی و مبارزه با جهل و جهالت در بین تمام انسان ها استوار کردند و معتقد بر این بودند که تمدن های بشری همگرا است و از واگرایی ها بدور شدند و عدالت و امنیت و آزادی را حق تمام مردم و برای همه آن ها خواستند و به آزادی انسان در تفکر و اندیشه پای بند و به خواسته هایش احترام فوق العاده قائل بودند.
کلیدواژگان: حقوق فردی و اجتماعی، آزادی اندیشه، خانه و خانواده، صلح و سازش، میانه روی و اعتدال، ایرانیان -
صفحه 99دوره سلطنت رضاشاه به دلیل تلاش حکومت برای تاسیس دولت مدرن و گسترش غرب گرایی و تلاش شخص رضاشاه و روشنفکران همراه و همرای وی برای کسب مشروعیت سیاسی از طریق پیوند دادن سلطنت پهلوی با پادشاهی های باستانی ایران، یک مقطع دوران ساز و موثر در شکل دهی بنیان های فکری ایران نوین به شمار می رود. در این میان ناسیونالیسم که به عنوان یکی از ایدئولوژی های اصلی و ماهوی جریان تجدد خواهی، با پیروزی انقلاب مشروطیت در فضای سیاسی و فرهنگی ایران تثبیت شده بود، از یک نقش محوری در تحولات فکری عصر پهلوی اول برخوردار شد. از سوی دیگر، ناامنی و ناکارآمدی گسترده بعد از دوران مشروطه، موجب گرایش هر چه بیش تر روشنفکران و رجال سیاسی آن عهد به سوی ملی گرایی و مظاهر اصلی آن همچون دولت ملی برای ایجاد ثبات و امنیت و توسعه در ایران شد. در چنین فضایی رضاخان پا به عرصه قدرت سیاسی گذاشت و توانست با در دست گرفتن اقتدار نظامی و ایجاد ثبات و امنیت نسبی در کشور، وجهه خوبی برای خود به دست آورد و سپس، با اتخاذ ایدئولوژی ناسیونالیسم تلاش کرد تا ضمن رسیدن به مقام سلطنت ایران، برای حکومت خود مشروعیت سیاسی استواری فراهم کند.
کلیدواژگان: ایران، رضاشاه پهلوی، تحولات فکری، ملی گرایی، دولت ملی -
صفحه 123سیاست قاجاریه در اداره حکومت ایالات و ولایات مبتنی بر به کارگیری شاهزادگان و امیران درباری بوده است و پادشاهان قاجار برای ممانعت از افزایش قدرت خوانین و سران ایلات و قبایل، از واگذاری قدرت و حکمرانی مناطق مختلف به حاکمان غیر قاجاری امتناع می ورزیدند. اما در بعضی موارد به دلیل عدم توانایی شاهزادگان به ناچار حکمرانی بعضی از مناطق هم چون شمال خراسان (که از ترکیب اجتماعی و جمعیتی خاص برخوردار می باشد) به سران و خوانین ایلات و طوایف سپرده می شد. به طوری که حکومت قوچان (به جز مدت کوتاه) از آغاز سلطنت قاجار همواره در اختیار زعفرانلو ها و خاندان رضا قلیخان پسر امیرگونه خان و فرزندان آن ها بوده و آنان با لقب شجاع الدوله مدت ها بر قوچان و نواحی اطراف آن فرمانروایی کرده و مورد توجه و حمایت پادشاهان و دربار قاجاریه قرار داشته اند.
بنابراین ولایت مرزی قوچان با وجود اهمیت های خاص سیاسی - جغرافیایی از حیطه نفوذ مستقیم دربار و شاهزادگان قاجاری بدور مانده بود. ضمن آنکه روحیات استقلال طلبانه حکمرانان و سرکشی و طغیان فرزندان و وابستگان والیان قوچان زمینه را برای رخدادهای مهم در این منطقه مرزی فراهم می ساخته است.
یکی از رویدادهای مهم قوچان در عهد ناصری، شورش حسینقلی خان فرزند رضا قلیخان زعفرانلو است که مدت کوتاهی در قوچان حکومت نمود و بالاخره در 1281 ق توسط حسام السلطنه سرکوب شد.
در این مقاله علل و چگونگی پیدایش، شکل گیری و سرانجام این غائله با تاکید بر گزارش حسام السلطنه والی وقت خراسان مورد بررسی و تحلیل قرار گرفته است.
کلیدواژگان: قاجاریه، حسینقلی خان زعفرانلو، حسام السلطنه، قوچان -
صفحه 139در ایران باستان فرمانروایان از القاب وعناوین بسیاری استفاده می کردند تا اندیشه ها و دیدگاه های خود را رواج دهند. برخی از آن ها با تاسی به گذشتگان و برخی دیگر متاثر از عوامل مختلف در گذر زمان انتخاب می شدند. فرمانروایان با القاب و عناوین غالبا درصدد قدرت نمایی، تمایز و تقدس خویش در میان مردم بودند. بررسی القاب و عناوین سران در روزگار کهن و عوامل تاثیر گذار در شکل گیری آن ها با نگاهی به تاریخ و تمدن اقوام انجام می پذیرد.
کلیدواژگان: عنوان، لقب، فرمانروا، تاریخ، قدرت، مردم -
صفحه 165طولانی ترین دوران نخست وزیری در دوره رضاشاه را مهدی قلی خان مخبرالسلطنه ی هدایت داشته است. وی که به مدت 6 سال از 1306 تا 1312 عهده دار این منصب بوده خاطرات خود را از دوران سلطنت هفت پادشاه قاجار و پهلوی تحت عنوان خاطرات و خطرات به رشته ی نگارش در آورده است. تصویری که هدایت از خود در این کتاب نشان می دهد با آنچه در کارنامه ی سیاسی او دیده شده متفاوت و بعضا متضاد است. او در این کتاب خود را فردی ضد بیگانه و مخالف استبداد و برخی اصلاحات رضاشاهی نشان می دهد اما کارنامه ی سیاسی او چیز دیگری نشان می دهد. بررسی این کارنامه و روشن ساختن بعضی از تعارضات در نوشته های مخبرالسلطنه موضوع این مقاله است. در نوشته ی حاضر کوشش می شود تا با استفاده از برخی منابع و مآخذ بر مبنای روش تحقیق کتابخانه ای به بررسی مسئله شخصیت مخبرالسلطنه ی هدایت و رای آنچه وی در خاطراتش به آن اشاره کرده پرداخته شود.
کلیدواژگان: ایران، تاریخ معاصر، مخبرالسلطنه، هدایت، نخست وزیران رضاشاه، خاطرات سیاسی، خاطرات و خطرات -
صفحه 183خراسان بزرگ در ادوار مختلف تاریخ، یکی از بزرگترین حوزه های تمدن ایران را در بر می گرفته است و در طول تاریخ ایران از جایگاه ویژه ای برخوردار بوده است و این اهمیت و اعتبار را در دوران اسلامی نیز حفظ نموده است. حوادث رخ داده در روزگاران بعد از فتح خراسان به درستی نشان می دهد که این ناحیه می تواند در قرون نخستین هجری نیز مرکز شغل سیاسی، اقتصادی و مذهبی در برابر عراق به حساب آید.
به خصوص نقش و اهمیت خراسان و خراسانیان در روی کار آمدن عباسیان بر کس پوشیده نیست. ابومسلم به یاری مردم خراسان نقش اساسی در روی کارآمدن عباسیان داشتند که با کشته شدن خیلی زود از صحنه سیاست خراسان حذف گردید.
در نوشتار پیش رو تلاش شده به جنبش ها و قیام هایی که بعد از مرگ ابومسلم در خراسان بروز کرد و همچنین به نقش زرتشتیان در این قیام ها پرداخته شود.
کلیدواژگان: خراسان، زرتشتیان، رانودیه، سنباد، استادسیس، المقنع، اسحاق ترک
-
Page 1After murdering Hassanali Mansour in Bahman 1343, Amir Abbas Hoveyda- an intimate lover of Mansour- was chosen as prime minister by Mohammad Reza Pahlavi. At that time, the majority of politicians believed that the king is planning to benefit from Hoveyda as solvent and to choose a successor in the proper opportunity. But Hoveyda used so many tricks to remain in this position and could gain the longest record of prime minister in parliamentary period. Hoveyda was prime minister from 1343/11/7 to 1356/7/15, about 12.5 years. The reasons for this long permanace were as follows: obeying royal orders, hiring in Savak at the biegining of its arrival to Iran, Americas agreement for the state of prime minister, deceitful pretention for peoples seduction and to live plainly. For this kind of living, Hoveyda was driving his Peykan, attracting intellectuals and authors and being in relationship with them and being advocate of university students. He used to wear tie with Orchid flower to his collar, and a pipe under his lip and carried walking stick with himself and had a smile on his lip. These behaviours should be a pattern for all Iranians and any group should discuss about these matters, for example Leila,his ex-wife, sent Orchid flower for him from Paris and so on……Keywords: prime ministry, effective reasons, obeying royalty orders, Savak (information, security organization), parlimentary, prime minister
-
Page 19Khorasan as one of the most important areas of Iran during the pre-Islamic civilization has had a special place. The importance of this land for the Muslims conquered the area was quickly understood. Although the researcher did not wish Abu Tahir al-Hussein, in gaining Khorasan state of Iran in the first state to establish this great land. Taherian in the territory of Khorasan was so widespread that the country was considered a land of Mamun. Among the cities that the village had its own territory Taherian in four cities in the division of Khorasan in the geography of the land and the importance of Islamand has a special place. Merv, Nishapur, Herat and Balkh in Khorasan as four cities in terms of economic, political and cultural rights in their old age Taherian was also considered.Keywords: Khorasan, Merv, Nishapur, Herat, Balkh, Taherian
-
Page 49With the advent of Zoroastrianism, the evolution of ideas and Community-based instruction and data occurred on this wise Where the equality of man, his freedom and the role of speech and opinion Krdar Iranians living Nick as a basic income and that was the reason rather Iranian society. Self-esteem and respect for the individual and social progress and development of society and to spread within the political, economic, social and emotional provided. Iranians history on this test, which was founded on the basic questions and answers to create a happy life and love for all people and especially their efforts in their geographic area and education of their children based on the dynamics of self-respect, to add community Home and family and ethnic groups are respected and world affairs based on social justice and fight against ignorance and ignorance among all human beings based on their nd were convinced that this is converging and the divergence of human civilizations were around and justice and security and freedom to all people and all they asked for. and committed to human freedom in thought and thought and came to respect his wishes.Keywords: The social, individual rights, freedom, home, family, peace, reconciliation, moderation, temperance, the Iranians
-
Page 99The reign of Reza Shah is one of the most important periods on formation the thought basis of modern Iran for governmental attempting to make modern state, westernization, and especially attempting of Reza Shah himself and his intellectuals to connect Pahlavi regime with ancient Iran. At the same time, Nationalism, one of the modern ideologies, gradually has become one of the major elements of Iran’s modernization in the era of Pahlavi I. Additionally, the consequent changes of constitution revolution which made large insecurity and incompetence in political structure of Iran, brought more affection from nationalism and its consequences such as National State for intellectual and political activists to provide Iran with stability, security and development. In this situation, Reza Khan stepped in power scene and achieved reputation via control of military force and establishment of relative stability and security in country. Then, he attempted to become the Shah of Iran with adopting nationalism, in addition to contracting a stable political legitimacy.Keywords: Iran, Reza Shah Pahlavi, Nationalism, Nationality, National State
-
Page 123But in some cases due to the inability forced the princes to rule some areas such as Northern Khorasan (which is a combination of social and population) to the Heads of State and the Khans and the tribes were deposited. So that Quchan government (except for short) is always the beginning of the reign of the Qajar dynasty Zfranlvha and Raza Khan and their children and their Amyrgvnh Qlykhan boy named Brave Dawla Quchan long the kingdom and its surrounding areas of interest and support Qajar kings and courts have been. Thus, despite the importance of special political Quchan border provinces - geographic area of influence and direct the court of Qajar princes were still around. While the rulers and rebellious spirits independence and rebellion of children and dependents to governors Quchan important events in the border region that is provided. One of the major events in Quchan Nasser era, Rebellion Hsynqly Khan's son, Reza Qlykhan Zfranlv shortly Quchan government in 1281 and was finally suppressed by Hossam became regent. This causes the appearance and manner, and finally the formation of the then governor of Khorasan regent Hossam Ghaylh with emphasis on reporting and analysis has been investigated.Keywords: Ghajar, Hossenqolikhan Zafaranlu, Hessamolsaltaneh, Quchan
-
Page 139In ancient Iran sovereigns used many titles and epithets in order to spread their thoughts and views. Some of them were chosen following the predecessors and some other were chosen under the influence of different factors in the passage of time. By using titles and epithets, sovereigns mostly intended to obtain absolute power, superiority and piety among people. Studying titles and epithets of sovereigns in ancient times and also effective factors in forming them becomes possible by paying attention to the history and civilization of past peoples.Keywords: title, epithet, sovereign, history, power, people
-
Page 165The longest period of Prime Ministry position during Reza Shah was served by Mehdi Quli Khan Mokhber Al-Saltaneh Hedayat. He served this position from 1306 to 1312 for 6 years. He has written his memory which covers his life during the Seven Qajari kings and Pahlavi, entitle of "Memories and Dangers". The picture he has tired to show from himself in this book differs totally or some time is in contrast to what we know about his political currier comparing with other sources. In this book he has tried introduce himself as antiwestern and against foreign influence and against despotism and Reza Shah's Reform, but his currier show something else. However, the main purpose of this paper is showing that contrast in this book. In this paper it has been tried, base on some other sources and documents and by using historical research methods to examine the character of Mehdi Quli Khan Mokhber Al-Saltaneh Hedayat, as it was, not as he introduced himself in his book.Keywords: Iran, Contemporary history, Mehdi Quli Khan Mokhber Al Saltaneh Hedayat, Reza Shah's Prime Minster, Political Memory, Memories, Dangers
-
Page 183Greater Khorasan in different periods of history, civilization, one of the biggest areas in Iran And throughout history, Iran has gained importance and prestige in the Islamic period has been well maintained.Events occurred in the days after the conquest of Khorasan to the right shows that the first Hegira century as a center jobs in political, economic, and religious to be against Iraq. Particularly important role in the creation of the Abbasids in Khurasan and Khorasanis not wearing one. Abumoslem to help the people of Khorasan, who had a major role in the killing soon Absyan Karamdn Khorasan was eliminated from the political scene. The article attempts to forward movement and the uprising that erupted after the death of Abu Moslem in Khorasan and also be paid to the Zoroastrians in the uprising.Keywords: Khorasan, Zoroastrians, Ravndyh, Snbad, Astadsys, Almqn, Isaac left
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.