فهرست مطالب

زبانشناسی و گویش های خراسان - پیاپی 5 (پاییز و زمستان 1390)

مجله زبانشناسی و گویش های خراسان
پیاپی 5 (پاییز و زمستان 1390)

  • 154 صفحه، بهای روی جلد: 5,000ريال
  • تاریخ انتشار: 1391/08/20
  • تعداد عناوین: 7
|
  • بررسی برخی نکات ساختواژه در مورد واژه بست های ضمیری در گویش کاخکی
    شهلا شریفی صفحات 1-15
    گویش کاخکی از گویش های جنوب خراسان رضوی است که در بخشی به همین نام (از بخش های دوگانه شهر گناباد) تکلم می شود. تا آنجا که بررسی ها نشان می دهد این گویش به همراه دو گویش دیگر(خانیکی و فردوسی)، تنها گویش های شناخته شده زبان فارسی در استان های خراسان رضوی و جنوبی محسوب می شوند که نظام حالت ارگتیو دارند. وجود حالت ارگتیو سبب شده که این گویش در نظام ساختواژی خود ویژگی های جالبی را بروز بدهد. برخی از این ویژگی ها در این مقاله مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج تحقیق نشان می دهد که کارکرد و جایگاه ضمایر واژه بستی فاعلی و مفعولی در این گویش با فارسی معیار تفاوت های قابل ملاحظه ای دارد. همچنین به لحاظ ترتیب قرارگرفتن تکواژهای تصریفی نسبت به پایه فعلی(اصل همبستگی بایبی 1985) این گویش ویژگی های متفاوتی را نسبت به فارسی معیار نشان می دهد. از نکات جالب ساختواژی در این گویش، اضافه شدن ضمایر واژه بستی فاعلی به ضمایر شخصی مستقل و ضمایر شخصی واژه بستی با نقش های متفاوت است. در این تحقیق معلوم شد که ضمایر واژه بستی در گویش کاخکی به حروف اضافه نمی-چسبند و از این نظر با فارسی محاوره ای امروز متفاوتند.
    کلیدواژگان: گویش کاخکی، واژه بست ضمیری فاعلی، واژه بست ضمیری مفعولی، حالت ارگتیو، ترتیب تکواژها
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • بررسی جایگاه و کارکرد مقوله نفی در تحلیل ساختی فارسی و تبیین فرایند منفی سازی
    سید محمد حسینی معصوم صفحات 17-34
    یکی از تمایز های مهم در تحلیل های نحوی تمایز میان مقوله های واژگانی و مقوله های نقشی است. همچنان که دستور زایشی مراحل سیر خود را طی می کند، اهمیت مقوله های نقشی در تحلیل ساختی و توضیح و تبیین مراحل اشتقاق عبارت ها و جملات بیش از پیش مورد تاکید قرار می گیرد. در این پژوهش، ضمن بررسی آرای مختلف در زمینه جایگاه و نحوه عملکرد یکی از مقوله های نقشی، یعنی مقوله نقشی نفی، با ارائه شواهدی به رد نظریه ای می پردازیم که جایگاه مقوله یاد شده را بر فراز گروه زمان در نظر می گیرد. بر این اساس، فرافکن نفی در فارسی را سازه بلافصل مشرف برگروه فعلی بالایی(vP) در نظر می گیریم. در این تحلیل، هنگامی که در جمله فعل کمکی (پس از فعل اصلی) یا فعل وجهی (پیش از فعل) وجود دارد، مجموعه v که شامل فعل اصلی است به فعل کمکی یا وجهی منضم می شود. سپس عنصر نفی از گره Neg حرکت کرده و به ساخت حاصل از این اشتقاق افزوده می شود. پس از حرکت عنصر نفی از Neg به T، این عنصر به سازه متشکل از فعل وجهی و فعل اصلی متصل می شود و صورت دستوری منطبق بر ترتیب خطی روساختی فعل منفی (ن + خواهد + نوشت) را تولید می کند. همچنین برای نخستین بار فرمولی مبتنی بر برنامه کمینه گرا جهت منفی سازی جمله های فارسی ارائه می شود.
    کلیدواژگان: برنامه کمینه گرا، نحو، مقوله نقشی، زبان فارسی، نفی
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • تبیین نقشی از حذف به قرینه در جملات هم پایه زبان فارسی
    محمد راسخ مهند صفحات 35-45
    هدف این مقاله تبیین نقشی حذف به قرینه در جملات هم پایه زبان فارسی است. ابتدا به بررسی این نکته پرداخته ایم که حذف به قرینه در کدام یک از بخش های جملات مرکب زبان فارسی امکان پذیر است، و این الگو چه نسبتی با ویژگی های رده شناختی حذف به قرینه در زبان های مختلف دارد. این مقایسه نشان می دهد در زبان های مختلف برای حذف به قرینه قاعده خاصی وجود دارد. در ادامه به تبیین نقشی حذف به قرینه در جملات فارسی پرداخته ایم این بررسی نشان می دهد که اولا امکان حذف به قرینه در جملات مرکب فارسی تصادفی نیست و تابع قواعد خاص سلسله مراتبی است و ثانیا پاسخ چرایی آن را می توان در عواملی نقشی، مانند سادگی درک و ترتیب زمانی، جستجو کرد.
    کلیدواژگان: حذف به قرینه، جملات هم پایه، سادگی پردازش، ترتیب زمانی، فارسی
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • بازنمایی نقش زنان در ادبیات جنگ برای کودک از منظر گفتمان شناسی انتقادی
    صدیقه سادات مقداری، رضا زمردیان، اعظم استاجی، مهدی مشکوه الدینی صفحات 47-69
    در سه دهه اخیر تحلیل دقیق زبان و گفتمان و بررسی های انتقادی در علوم انسانی و اجتماعی مورد توجه زیادی قرار گرفته است. گفتمان شناسی انتقادی از جمله نظریاتی است که تاثیرات منفی کاربرد زبان در ایجاد و حفظ روابط قدرت و سلطه را در جامعه مورد توجه قرار می دهد. از این رو نابرابری-های اجتماعی از جمله تبعیض نژادی، مذهبی، سنی، جنسی، موقعیتی از موارد کانونی و مورد توجه در بررسی های انجام شده در چهارچوب این نظریه بوده اند. تحقیق حاضر نیز به طور موردی به بررسی نابرابری جنسی در ادبیات جنگ برای کودک و تاثیر آن بر شکل گیری هویت جنسی کودکان ایرانی می پردازد. برای این منظور ده داستان شامل هفت داستان کوتاه و سه داستان بلند در حوزه ادبیات دفاع مقدس انتخاب شده است. داستان ها چه از نظر تعداد شخصیت ها و چه از نظر نوع فعالیت ها و شرکت و مرتبط بودن با مساله جنگ مردگرا می باشند. زنان یا نادیده گرفته شده و یا در صورت حضور در داستان، منفعل و منفک از مساله جنگ هستند. در این تحقیق با توجه به مفاهیم قدرت، سلطه و برتری جویی(هژمونی) و از طریق بررسی کلیشه ها، پیش فرض ها، حسن تعبیر، سوء تعبیر و سایر راه کارهای گفتمانی که در بررسی های تحلیل گفتمان انتقادی رایج می باشند نشان می دهیم که چگونه بازنمایی منفعلانه و حتی حذف جنس مونث در این داستان ها و بازنمایی فعال و پویای جنس مذکر حتی گروه های نوجوان و پیر می تواند با تاثیر گذاشتن بر شکل گیری هویت دختران و پسران به حفظ و ایجاد روابط ناعادلانه قدرت میان زن و مرد که در آن زن در سوی ضعیف و مرد در سوی قوی آن قرار دارد کمک کند.
    کلیدواژگان: تحلیل گفتمان انتقادی، تبعیض جنسی زبانی، ادبیات جنگ، برتری جویی (هژمونی)، هویت جنسی
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • تحول سازوکار صورت منطقی از نظریه اصل ها و پارامترها تا برنامه کمینه گرا
    سعید فکری، ضیاء موحد، نادر جهانگیری صفحات 71-104
    صورت منطقی در دو نظریه متاخر چامسکی نظریه اصل ها و پارامترها وبرنامه کمینه گرا -، سطحی از دستور است که به آن نحو پنهان گفته می شود. این سطح با الگوگیری از منطق محمولات عهده دار تعبیر ساخت هایی نحوی در سطح معنای منطقی است. صورت منطقی برخلاف منطق محمولات مبتنی بر اصل ها و قاعده های نحوی است و به همین دلیل به آن صورت منطقی گفته می شود. صورت منطقی هر چند به تعبیر سازه برحسب دامنه، می پردازد؛ اما بخش کامل معنایی نیست و معنای نهایی جمله با توجه به عوامل چندگانه معنایی تعیین می شود که صورت منطقی تنها یکی از آن هاست. صورت منطقی دارای دو روش متفاوت تعبیری در نظریه اصل ها و پارامتر ها و برنامه کمینه گراست. این مقاله با بررسی این موضوع در دو زیر بخش جداگانه، چنین نتیجه گیری کرده است که قاعده اصلی در نظریه اصل ها و پارامترها قاعده ارتقاء توانایی تعبیر همه ساخت های دارای سور را ندارد. اما برنامه کمینه گرا علاوه بر اینکه چنین سازه هایی را می تواند تعبیر کند از روش های کمتری هم استفاده می کند؛ بنابراین نسبت به نظریه نخست، کارآمدتر است.
    کلیدواژگان: صورت منطقی، دامنه، سازه فرمانی، نحو پنهان
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • بررسی سطح فرافکن وابسته های پسین هسته اسمی فارسی
    زهرا لبافان خوش، علی درزی * صفحات 105-121

    یکی از نکات مهم در نظریه ساخت گروهی، بررسی سطح فرافکن وابسته های مقوله های دستوری گوناگون است. مقاله حاضر به بررسی سطح فرافکن وابسته های پسین اسم براساس نظریه ایکس- تیره می پردازد. در این مقاله نشان می دهیم برخلاف ادعای مطرح شده در برخی از تحلیل های پیشین (سمیعیان1983 و قمشی(1996)) وابسته های پسین هسته اسمی قادر به پذیرش وابسته هستند. به علاوه با شواهدی نشان خواهیم داد که تمام وابسته های پسین این مقوله فرافکن بیشینه اند.

    کلیدواژگان: حوزه کسره اضافه، فرافکن بیشینه، فرافکن کمینه، وابسته، متمم
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • تحلیل رابطه میان تغییر منحنی های زیر و بمی گفتار و بیان احساس در زبان فارسی با تکیه بر مدل پیوستگی خیزان - افتان
    الخاص ویسی، بتول علی نژاد صفحات 123-147
    تحقیق حاضر به بررسی و تحلیل اکوستیکی مشخصه های نوایی گفتار و کشف میزان همبستگی آنها با سه احساس اصلی (خشم، غم و شادی) در مقایسه با حالت خنثی و نیز توزیع الگوهای زیر و بمی در آغاز و پایان پاره گفت ها در زبان فارسی می پردازد. در این جستار با استناد به مدل پیوستگی خیزان – افتان(RFC) به تحلیل و اندازه گیری پارامترهای اکوستیکی پرداخته و در ادامه با تحلیل آماری و با استفاده از آزمون رگرسیون خطی میزان و درجه همبستگی میان متغیرها مشخص می شود. نتایج تحقیق بیانگر همبستگی بین مشخصه های نوایی زیرو بمی، دیرش واکه و بیان احساسهای یادشده در زبان فارسی بوده است. به گونه ای که بین احساس غم و حالت خنثی از یک سو و احساس شادی و خشم از سوی دیگر ارتباط اکوستیکی بیشتری دیده می شود.
    کلیدواژگان: مشخصه نوایی، مدل خیزان افتان، پیوستگی، تغییرات زیر و بمی، دیرش، احساس
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
|
  • Some Morphological Points about Clitic Pronouns in Kakhki Dialect
    Dr. Shahla Sharifi Pages 1-15
    Kakhki dialect is one of the dialects of the south of Razavi Khorasan Province which is spoken in a subdivision of Gonabad, called “Kakhk”. This dialect and two other dialects (Khaniki and Ferdowsi), as far as the researcher knows, are the only linguistically described dialects in the Razavi Khorasan and South Khorasan provinces which have the ergative case marking. Ergative case marking in this dialect has led to some interesting morphological features. Some of these features will be studied in this paper. The results of the research show that functions and positions of the nominative and accusative clitic pronouns in this dialect are remarkably different from the ones in the standard Persian. Moreover, regarding the order of the clitic morphemes related to the verb base (the Bybee’s Relevance principle), this dialect shows features different from those of the standard Persian. Another interesting morphological features in this dialect is the addition of nominative clitic pronouns to the free pronouns with different functions. It was found that clitic pronouns in this dialect do not attach to the adpositions, and from this aspect, this dialect differs from the contemporary spoken Persian language.
    Keywords: Kakhki dialect, nominative clitic pronouns, accusative clitic pronouns ergative case, order of morphemes
    Abstract View Paper Original: Persian
  • The Function of Negation Category in the Syntactic Analysis of Persian; An Account of the Negation Process
    Dr. Seyed Mohammad Hosseini, Maasoum Pages 17-34
    One of the main dichotomies in syntactic analyses deals with the distinction between lexical and functional categories. Functional categories gain in stature as the generative grammar moves ahead. They come into play in explaining the derivation stages of phrases and sentences. The present study critically evaluates different approaches to the role and function of one of these functional categories, namely negation. Given the evidence provided in the paper, the researcher rejects the proposal that this category is located above TP. Rather, it is suggested that NegP immediately dominates [little]vP. Accordingly, when there is a tense auxiliary (after the main verb) or a modal (before the main verb), the structure in v which includes the main verb is incorporated into the tense auxiliary or modal in the T node. Then, the negative morpheme (ne/næ) moves from Neg to T, joining the aforementioned resulting constituent. After this movement, the negation morpheme is attached to the modal+main verb combination, thus yielding the well-formed surface order of the negative verbs (næ-xahæd neve∫t). Moreover, for the first time, a minimalist model is suggested for the negation of passive sentences in Persian.
    Keywords: minimalist program, syntax, functional categories, Persian, negation
    Abstract View Paper Original: Persian
  • A Functional Account of Ellipsis in Persian Co-ordinate Sentences
    Dr. Mohammad Rasekh Mahand Pages 35-45
    Different languages are classified in different types according to different elliptical positions in coordinate sentences. In the following, I shall briefly outline this typology and then show the status of Persian in this hierarchy. Moreover, I will demonstrate that two functional factors; ease of processing and temporal order, are in competition to specify the elliptical positions in these sentences.
    Keywords: ellipsis, co, ordinate sentences, ease of processing, temporal order, Persian
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Women's Representation in War Stories for children; a Critical Discourse Analysis
    Seddigheh Sadat Meghdari, Dr. Reza Zomorrodian, Dr. Azam Estaji, Dr. Mahdi Meshkat, O. Dini Pages 47-69
    The ideological discourse analysis and critical studies in social and human sciences have been of much interest recently. Critical discourse analysis (CDA) aims at discovering the negative influences of language use on the production and reproduction of power and domination relationships in society. Thus, social inequalities such as race, age, religious, gender and class discrimination have been substantially dealt with in this theory. As a case study, the present paper reflects the gender discrimination in child literature and its effect on the formation of child identity. To do so, ten stories about Iran-Iraq War including seven short stories and three longer ones were chosen. The stories are male-dominant in their number of characters, their activity type or participation and relevance to the war. In these stories, the women are neglected, detached, inactive and sometimes deleted. Considering the power, domination and hegemony and studying the clichéd presupposition and euphemistic and derogatory terms and so on, it is shown that inactive and neglected representation of females and the active, noticeable representation of males even the teenage and old ones during the war can help to the reproduction of the unequal power scale with the men at the powerful side and females at the powerless side.
    Keywords: critical discourse analysis, language sexism, war literature, hegemony, gender identity
    Abstract View Paper Original: Persian
  • The Evolution of Logical Form from Principles and Parameters to the Minimalist Program
    Saeed Fekri, Dr. Zia Movahhed, Dr. Nader Jahangiri Pages 71-104
    Logical form or Covert syntax is a syntactic level introduced in recent generative approaches. Using the ideas of first-order predicate logic, it interprets the strings whose elements cannot move in s–structure, because an element moves if it does not acquire its necessary scope. But unlike the predicate logic, logical form is based on syntactic principles and rules. Therefore, logical form is a syntactic level, a level with no phonetic representation. Although its main function is to interpret structures, it is not a complete semantic component. Logical form has two different interpretation methods in GB theory and the minimalist program. This article seeks to analyze these differences. It concludes that: 1. the main rule in GB theory – raising rule – cannot interpret sentences with two quantifiers perfectly, and 2. using fewer procedures, logical form in the minimalist program is more efficient than the one in GB theory.
    Keywords: logical form, scope, c, command, covert syntax
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Analysis of the Projection Levels of Post-modifiers in Persian Noun Phrases
    Zahra Labbafan Khosh, Dr. Ali Darzi Pages 105-121

    One of the chief discussions within the phrase structure theory is the analysis of the projection level of modifiers of different grammatical categories. This study provides an analysis of the noun phrase structure in Persian, considering the projection levels of the post-modifiers. The study is within the framework of the Extended Standard Theory (EST) and, in particular, X-bar syntax. Data analysis reveals that contrary to what has been discussed in literature (Samiian (1983) and Ghomeshi (1996)) all post-modifiers occurring in Ezafe Constructions accept modifiers. Furthermore the data reveals that all the post-modifiers are maximal projections.

    Keywords: Ezafe Construction, Maximal Projection, Minimal Projection, Modifier, Complement
    Abstract View Paper Original: Persian
  • The Correlation between Intonational Contours and Emotion in Persian Speech, Using Rise/Fall Connection Model
    Elkhas Vaysi, Dr. Batool Alinezhad Pages 123-147
    The present study provides an analysis of the correlation between acoustic properties, duration and pitch amplitude of speech associated with three basic emotions: anger, sadness and joy against neutrality as a reference, emotionally expressed by six Persian speakers. Rise/Fall Connection Model (Taylor, 1995) is used to analyze acoustic parameters and measure how an utterance is modulated when Persian speaker's emotion deviates from neutral to certain emotional states. PRAAT (Boersmal and Weenink, 2006) speech processing software is used to calculate the pitch contour of each utterance. Statistical analysis is also used to indicate that strict acoustic correlation exists between sadness and neutrality on the one hand and between anger and joy on the other.
    Keywords: Emotion, RFC model, Intonational Contours, Acoustic properties, PRAAT
    Abstract View Paper Original: Persian