فهرست مطالب

فصلنامه علوم اجتماعی
سال سیزدهم شماره 1 (پیاپی 33، بهار 1385)

  • تاریخ انتشار: 1385/04/04
  • تعداد عناوین: 5
|
  • نادر سالارزاده، داود حسن زاده صفحه 1
    این تحقیق با هدف شناخت میزان تاثیر سرمایه اجتماعی بر رضایت شغلی معلمان ابتدایی شهر تبریز انجام گرفت. سرمایه اجتماعی و رضایت شغلی معلمان از عاملهای بسیار مهم در امر توسعه و رفاه اجتماعی است. روش مطالعه دراین تحقیق، پیمایشی است واز ابزار پرسشنامه ساخت یافته بهره گرفته شده است. متغیر سرمایه اجتماعی با مقیاس بولنواونیکسو متغیررضایت شغلی با مقیاس برایت فیلد اندازه گیری شده است. حج منمونه شامل350 نفر از معلمان ابتدایی نواحی 2 و 4 است که به روشی نمونه گیری خوشهای دو مرحلهای انتخاب شده اند. متغیر مستقل این تحقیق سرمای هاجتماعی و متغیر وابسته، رضایت شغلی است که نتایج به دست آمده رابطه معنی داری بین آنها نشان می دهد. ازآنجا که این بررسی نخستین پژوهشی بود که تاثیر میزان سرمایه اجتماعی را بررضایت شغلی در ایران مورد مطالعه قرار می داد، امید. است راه را بر بررسی های بنیادی و کاربردی آتی در این زمینه هموار کند تا برنامه ریزی رفاه اجتماعی معلمان بتواند هم موجب افزایش سرمایه اجتماعی گردد و هم از این سرمایه در جهت افزایش رضایتمندی بهره گیرد.
    کلیدواژگان: سرمایه اجتماعی، رضایت اجتماعی، معلمان ابتدایی، سازمان آموزش و پرورش، اعتماد اجتماعی، مشارکت اجتماعی، رفاه اجتماعی
  • محمود جمعه پور صفحه 27
    با آشکار شدن این موضوع که بسیاری از رویه ها و روش های زندگی بشر امروزی خارج از توان زیست محیطی است و نمیتواند پایدار باشد، تکنیک ها، روش ها و فنونی که با قانون های بومشناختی هماهنگ و سازگار هستند، مورد توجه قرار گرفته است.بخش مهمی از این روش ها و فنون، تجربه و دانشی است که مردم بومی پس از چند هزار سال در سازگاری با محیط و شناخت سرزمین زیستگاهی خود به دست آوردهاند. هر کشور به نوع خود سهمی در این دانش بومی دارد، ولی در این بین، کاریز یا قنات ایرانی از جایگاه خاصی برخوردار است. در این مقاله، قنات های ایران از زاوی های نو، به عنوان بخشی از دانش بومی و میراث فرهنگی بشری، با بررسی موردی قنات های کاشان مورد توجه قرار گرفته است و کوشش شده است تا جلوه هایی از سازگاری این نظام با شرایط زیست محیطی به عنوان یک امتیاز در فرآیند توسعه پایدار برشمرده شود. قنات ها به ویژه درمحدوده داخلی فلات ایران نه تنها نقش مهمی در تامین آب آشامیدنی و کشاورزی داشته اند، بلکه ماندگاری بسیاری از سکونتگاه های شهری و روستایی به آنها وابسته بوده است. در بسیاری از مناطق ایران از قنات برای تولید انرژی نیز استفاده می شده است. نمونه بارز این مسئله آسیاب های آبی است که برسر راه قنات ها ساخته می شده است، و در جاهایی چندین آسیاب بر سر راه یک قنات ساخته میشد. چنان که روی قنات فین کاشان، هفت آسیاب ساخته شده بود که هنوز برخی از آن ها کار می کنند. در بسیاری از روستاهای حاشیه کویر، قنات تنها سرچشمه دسترسی به آب است و زندگی این اجتماعات مانع پیش روی کویر است، در حالی که با خشک شدن قنات و تخلیه روستا از سکنه، راه برای پیشروی کویر هموار می شود. ازسوی دیگر، آبیاری زمینهای شور با آب قنات باعث می گردیده است که در دراز مدت از میزان شوری زمینها کاسته شود وکیفیت آن بهبود یابد. نقش هایی از این دست نشان می دهد که قنات همچنان میتواند به عنوان یک نظام آبیاری، تولیدی و اجتماعی و اقتصادی در بخش وسیعی از سرزمین ایران در خدمت توسعه پایدارقرارگیرد.
    کلیدواژگان: توسعه پایدار، دانشبومی، قنات، نظام های سنتی کشاورزی، آبیاری و همکاری جمعی
  • نعمت الله فاضلی صفحه 65
    این مقاله به بررسی چرایی، چیستی و چگونگی آموزش درسهای انسان شناسی باتکیه بر آموزه های زیسته نگارنده و تجربه های انسان شناسان دیگر می پردازد. هدف مقاله کمک به ارتقای روش های آموزش انسان شناسی در ایران است. درمقدمه، موضوع و روش این مطالعه شرح داده شده است. سپس در بخش نخست (طرحمسئله)،مسئله و اهمیت موضوع روش آموزش در دانشگاه و به ویژه روش های آموزش در رشته های علوم انسانی و اجتماعی توضیح داده شده است. بخش دوم مقاله به بررسی این موضوعمی پردازد که چرا باید انسان شناسی را آموزش داد و آموزش این دانش در پاسخ به کدامنیازها و ضرورت های معرفتی و اجتماعی است. بخشش سوم مقاله به بررسی محتوای آموزشی در آموزش انسان شناسی می پردازد. بخشش چهارم به بررسی و معرفی روش ها و راهبردهای آموزش در رشته انسان شناسی اختصاص دارد. بخش پایانی مقاله، کندوکاوی است در مسائل آموزش انسان شناسی در ایران.
    کلیدواژگان: انسان شناسی، روش آموزشی، راهبردهای آموزش، مسائلآموزش انسان شناسی
  • محمدسعید ذکایی، فاخره خطیبی صفحه 111
    حضور در فضائی مجازی و استفاده از آن، خصوصا در کلان شهرهای در حال گذار جهان سومی ما، چه با انگیزه های حرفهای باشد. چه با انگیزه های فراغتی، چه مداوم و پیوسته باشد و چه حاشی های و مقطعی، بنا به ویژگی ها، خصوصیات، امکانات وکارکردهای خاص این فضا، تاثیرات عمیقی بر جنبه های متفاوت هویت و به تبع آن، برسبک زندگی کاربران ایرانی، خصوصا جوانان که بزرگترین طیف مخاطبان و فعالان این فضا هستند، خواهد گذاشت. در حقیقت، کاربران ایرانی با توجه به ساختارهای عینی و ذهنی موجود در جهان واقعی نشان و بنا به نوع و میزان استفاده شان از اینترنت، طیف گستردهای از تاثیرات و تغییرات را به طور تدریجی پذیرا می شوند. در مقاله حاضر به طور مشخص ما در پی بررسی و مطالعه برخی از تاثیرات اجتماعی حضور در فضای مجازی و استفاده از اینترنت به مثابه یکی از تکنولوژی های جدید ارتباطی بر هویت کاربران ایرانی، خصوصا کاربران جوان هستیم. یافته های حاصل از پیمایش در بین 305 نفر از کاربران ایرانی حاکی از آن است که حضور در فضای مجازی و استفاده از اینترنت باعث شکلگیری و تقویت هویت مدرن در بین کاربران ایرانی، خصوصا کاربران جوان می شود. به همان سان، میزان دست یابی به هویت مدرن در فضای مجازی نیز خود، تابعی از میزان مصرف، نوع مصرف و نحوه ارائه و مدیریت خود کاربرایرانی درفضای مجازی است.
    کلیدواژگان: هویت فردی، هویت مدرن، فضای مجازی، ارایه و مدیریت خود، بازاندیشی، از جاکندگی، تکنولوژی های جدید اطلاعاتی ارتباطی، بیم، اعتماد
  • نظام بهرامی کمیل صفحه 155
    در این مقاله با بررسی قوانین و مقررات تبلیغات بازرگانی و شرایط سیاسی -اجتماعی حاکم بر صنعت تبلیغات در ایران دو گفتمان حاکم براین صنعت از همدیگر متمایز می شود. گفتمان اول، گفتمان اطلاعاتی - امنیتی قبل از انقلاب 57 و گفتمان دوم گفتمان مذهبی - ایدیولوژیک بعد از انقلاب 57 است. در گفتمان بعد از انقلاب دو نگاه انتقادی و آسیب شناسانه قابل مشاهده است. نگاه انتقادی از سال 57 تا پایان جنگ و شروع دوران سازندگی ادامه پیدا میکند. نگاه آسیبشناسانه نیز از دوران سازندگیجوانه زده و تا به امروز ادامه پیدا کرده است. نویسنده در انتها نتیجه میگیرد درگفتمان های قبلی معیارها و اولویت های اقتصادی در حاشیه قرار داشته است.
    کلیدواژگان: آسیب شناسی، آگهی های بازرگانی، تبلیغات، توسعه، جنسیت، صنعت تبلیغات، قوانین و مقررات، کودک، گفتمان
|
  • Nauser Salar Zadeh, Davoud Hasan Zadeh Page 1
    This study investigates the effects of social capital on the job salisfaction of Tabriz primary schools teachers. Social capital and job satisfaction arc important in social welfare development. A random sample or 350 teachers were selected. Data was collected by means of questionnaire. For the measurement of social capital Bullen and Onyx social capital scale, and for the measurement job satisfaction Bright Feld scale was used. Findings show that the social capital significantly influences the job satisfaction or teachers. There was no meaningful difference between females and males, in this regard. The regression analysi» of the social capital indicators on the rate of joh satisfaction shows that the indicators concerning the objective dimension of social capital has the highest effect upon juh satisfaction. Generally, indicators or social capital explained 16 percent of variance of job satisfaction.
    Keywords: Social capital, Job Satisfaction, Primary Teachers, Social Participation, social welfare
  • Mahmud Jome Poor Page 27
    The technology related to the construction and use of Qanats developed in Iran since ancient times to take advantage of the underground water resources in arid regions. In most cases however, Qanats are more than just a,vay of using underground water. They represent a unique and integrative system of indigenous knowledge and wisdom in sustainable management of land, water, and agricultural biodiversity, as well as extensive collaboration in agricultural communities. At present, many tacrors threaten the Qanat systems in Iran as well as worldwide. Climate change, increasing risks of desertification, over-consumption of freshwater resources, Introduction of DC\' technologies, as well as inadequate policies have all contributed to the degradation of ingenious system or Qanat construction ancJ maintenance. Studying Qanat system in Kashan area in Iran reveals that there is an urgent need for the protection and revival of the existing network or Qanat systems in arid regions of Iran and worldwide.
    Keywords: Qanat, Ingenious Agricultural Heritage, Irrigation, Agricultural Systems
  • Nematollah Fazeli Page 65
    This article examines how and why to teach anthropological courses based on my own and other anthropologist's experiences. The aim of the article is to help to promote education of anthropology in Iran. In the Introduction, the subject matter andmetbodological issues of this study are explained. Then, in the First part, (The Research Problem), the significance of university teaching methods, particularly teaching methods in humanities and social sciences are discussed. The Second part deals with the question of relevance and significance of teaching anthropolo&'Y courses focusing on the state of the discipline in Iran. The Third part discusses the content of anthropology courses. The next part explains and introduces strategics and methods of teaching anthropology courses. The last part examines educational and teaching problems in anthropology courses in Iranian universities.
    Keywords: anthropology, Ethnography, Teaching Method, Teaching Strategies, Anthropology Educational Problems
  • Mohammad Saeed Kazai, Khatereh Khatibi Page 111
    Presence in virtual space, whether for professional purposes or for recreation, whether continuously or intermittently leaves deep impacts on different aspects of identity and lifestyles, specifically on youth as the biggest virtual space audience. Internet users, depending on the objective and subjective structures of their surrounding environment, experience a wide variety of impacts. Drawing on an internet survey of 305 professional and recreational internet users and some qualitative interviews, the present paper aims at investigating the impacts of exposure to internet on youth's identity. The findings suggest that exposure to virtual space promotes the formation of modern identity, particularly on professional users. Similarly formation of a modern identity in turn depends on the level and type of consumption and the, vay users present and manage themselves on the net.
    Keywords: Personal Identity, Modern Identity, virtual space, self presentation
  • Nezam Bahrami Komeil Page 155
    In this article I used Foucault's theory of discourse 10 study commercial advertising before and after the Iranian revolulion in 1979. By investigating laws and regulations of commercial advertising and socio - political conditions that govern it, VC distinguished tVO types of discourses that governed advertising industry in Iran. The first was Information - security discourse before the revolution; and the second was the ideological discourse after revolution.
    Keywords: Commercial advertising, Advertising discourse, The lranian Revolution