فهرست مطالب

فصلنامه روانشناسی
سال شانزدهم شماره 3 (پیاپی 63، پاییز 1391)

  • تاریخ انتشار: 1391/09/12
  • تعداد عناوین: 6
|
  • عباس ذبیح زاده، محمدعلی مظاهری، جواد حاتمی صفحه 214
    هدف از انجام این مطالعه شناخت اثر فرهنگ بر سبک تصمیم گیری بالینی روان درمانگران ایرانی و آمریکایی در سه بعد تصمیم گیری بر مبنای مصلحت مداری-واقعیت گرایی، فردگرایی- جمع گرایی و جهت گیری کوتاه مدت-بلندمدت بوده است. طرح تحقیق از نوع علی مقایسه ای بود و جامعه مورد نظر شامل کلیه درمانگران ایرانی و آمریکایی که حداقل تجربه دوسال فعالیت حرفه ای در عرصه روان درمانی را داشته اند بود. حجم نمونه مورد نظر30 درمانگر ایرانی و26 درمانگر آمریکایی بوده که به شیوه نمونه گیری در دسترس انتخاب شدند. هر یک از شرکت کنندگان پس از مطالعه سه معمای بالینی، درجه اهمیت گزاره هایی مبتنی بر ابعاد تصمیم گیری مورد سنجش در این مطالعه را در تصمیم گیری بالینی خود نمره گزاری نمودند. نتایج آزمون تحلیل واریانس تک متغیره نشان داد که بین سبک تصمیم گیری درمانگران ایرانی و آمریکایی در هر سه بعد مورد مطالعه، تفاوت های معناداری وجود دارد؛ چنان که تصمیم گیری درمانگران ایرانی بیشتر مصلحت مدارانه، جمع گرایانه و با جهت گیری بلندمدت بوده است. با توجه نتایج به دست آمده، علاوه بر آموزش های بالینی، فرهنگ و مولفه های مربوط به آن به عنوان یک چارچوب داوری، سبک تصمیم گیری بالینی درمانگران را تحت تاثیر خود قرار داده.
    کلیدواژگان: فرهنگ، تصمیم گیری بالینی، روان درمانگر، چارچوب داوری
  • جعفر حسنی صفحه 232
    هدف پژوهش حاضر شناخت خصوصیات شخصیتی افراد سیگاری و غیرسیگاری براساس الگوی پنج عاملی شخصیت بود. 100 نفر از دانشجویان سیگاری (50 نفر سیگاری سبک و 50 نفرسیگاری متوسط تا سنگین) و 50 نفر از دانشجویان غیرسیگاری انتخاب وتوسط نسخه تجدید نظر شده سیاهه شخصیتی نئو (NEO-PI-R) ارزیابی شدند.نتایج نشان داد که میانگین نمرات عامل نورزگرایی و رگه های اضطراب، افسردگی، پرخاشگری، زودانگیختگی و آسیب پذیری این عامل، در گروه سیگاری سبک و گروه سیگاری متوسط تا سنگین بیشتر از افراد بهنجار می باشد. همچنین میانگین نمرات عامل نورزگرایی و رگه های اضطراب و آسیب پذیری در افراد سیگاری متوسط تا سنگین بیشتر از افراد سیگاری سبک بود. میانگین نمرات عامل برون گردی و رگه های جرات مندی، فعالیت و هیجان طلبی این عامل، در گروه سیگاری سبک و گروه سیگاری متوسط تا سنگین بیشتر از افراد بهنجار بود. برعکس، میانگین نمرات افراد بهنجار در عوامل توافق پذیری و وظیفه مداری بیشتر از افراد سیگاری سبک و سیگاری متوسط تا سنگین بود. براساس یافته های پژوهش می توان گفت که رگه های شخصیتی نقش اساسی در مصرف سیگار دارند و پژوهش های شخصیت ممکن است منجر به درک عمیق جنبه های مختلف مصرف سیگار گردد و به صورت بالقوه در برنامه ها و سیاست های مداخله ای، پیشگیری و ترک سیگار قابل استفاده می باشد.
    کلیدواژگان: سیگار کشیدن، الگوی پنج عاملی شخصیت، نورزگرایی، برون گردی، گشودگی به تجربه، توافق پذیری، وظیفه مدار
  • پروین کدیور، زهرا تنها، ولی الله فرزاد صفحه 251
    پژوهش حاضر با هدف شناخت رابطه باورهای معرفت شناختی، رویکردهای یادگیری و تفکر تاملی با پیشرفت تحصیلی انجام شد. جامعه آماری این پژوهش، دانشجویان رشته ریاضی دانشگاه های تهران و تعداد نمونه 332 نفر (176 دختر و 156 پسر) بودند که به روش نمونه گیری خوشه ایچند مرحله ای انتخاب شدند. در این پژوهش از سه پرسش نامه باورهای معرفت شناختی شومر (1990)، پرسش نامه تجدید نظر شده دو عاملی فرآیند مطالعه بیگز، کمبر و لانگ (2001) و پرسش نامه تفکر تاملی کمبر (2000) استفاده شد. برای این منظور، مدل فان (2006) (باورهای معرفت شناختی، رویکردهای یادگیری و تفکر تاملی با پیشرفت تحصیلی) مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج به دست آمده نشان داد که:، دانش ساده بر یادگیری سطحی، توانایی ثابت بر تامل انتقادی، یادگیری عمیق بر عمل عادی، تامل و پیشرفت تحصیلی، و فهمیدن بر تامل اثر مستقیم دارند. در نهایت، نتایج حاکی از برازش مناسب و قابل قبول مدل با داده ها بود.
    کلیدواژگان: باورهای معرفت شناختی، رویکردهای یادگیری، تفکر تاملی، پیشرفت تحصیلی
  • مژده داوری، مسعود غلامعلی لواسانی، جواد اژه ای صفحه 266
    هدف این پژوهش شناخت رابطه کمال گرایی و خود کارآمدی تحصیلی با اهداف پیشرفت دانش آموزان دبیرستانی است. به همین منظور 302 دانش آموز پایه سوم دبیرستان (151 پسر و 151 دختر) در هر سه رشته (ریاضی-فیزیک،علوم تجربی و علوم انسانی) به روش نمونه گیری خوشه ایانتخاب و مقیاس کمال گرایی مثبت و منفی تری شورت و همکاران (1995)،پرسشنامه خود کارآمدی تحصیلی مک ایلروی و بانتینگ (2001) و پرسشنامه اهداف پیشرفت الیوت و مک گریگور (2001) را تکمیل نمودند. نتایج پژوهش نشان داد که کمال گرایی مثبت به صورت مثبت، سهم معنی داری در پیش بینی اهداف رویکرد – تبحری و رویکرد – عملکردی داشت و کمال گرایی منفی بطور مثبت سهم معنی داری در پیش بینی اهداف رویکرد- عملکردی، اجتناب- تبحری و اجتناب – عملکردی داشت. همچنین خودکارآمدی تحصیلی به صورت مثبت با اهداف رویکرد- تبحری رابطه داشت و سهم معنی داری در پیش بینی آن داشت و به صورت منفی با اهداف اجتناب- عملکردی ارتباط داشته و سهم معنی داری در پیش بینی این بعد از اهداف پیشرفت داشت. اما جنس در پیش بینی هیچ یک از ابعاد اهداف پیشرفت سهم معنی داری نداشت.
    کلیدواژگان: کمال گرایی، خود کارآمدی تحصیلی، اهداف پیشرفت، دانش آموزان
  • قوام ملتفت، محمد خیر صفحه 282
    پژوهش حاضر با هدف تعیین رابطه ادراک از والدین با بهزیستی روان شناختی در دانش آموزان دبیرستانی انجام گرفته است. بدین منظور 452 دانش آموز (253 دختر و 199 پسر دوره متوسطه) انتخاب شدند؛ شرکت کنندگان مقیاس بهزیستی روان شناختی ریف و مقیاس ادراک از والدین را تکمیل نمودند. اعتبار این ابزار ها بوسیله روش آلفای کرونباخ و دو باره سنجی محرز گردید. همچنین روایی آن نیز تایید شدند. نتایج تحلیل رگرسیون چندگانه نشان داد که سبک کنترلی والدین به صورت منفی تمام مولفه های بهزیستی روان شناختی را پیش بینی می کند. در صورتی که ادراک حمایت از خودپیروی، مولفه های روابط مثبت با دیگران، تسلط بر محیط،هدفمندی و پذیرش خود را پیش بینی می کند اما ادراک حمایت از خودپیروی دیگر مولفه های بهزیستی روان شناختی مانند استقلال و رشد شخصی را پیش بینی نمی کند. ادراک ساختار نیز مولفه های روابط مثبت با دیگران، رشد شخصی و پذیرش خود را پیش بینی می نماید. ادراک مشارکت از والدین نیز مولفه های روابط مثبت با دیگران، تسلط بر محیط، رشد شخصی، هدفمندی و پذیرش خود را به صورت مثبت پیش بینی می کند. یافته های این مطالعه از یک طرف شواهدی برای تاثیر ادراک از والدین یا عوامل محیطی برروی بهزیستی روان شناختی فراهم می کند از طرف دیگر نشان می دهد ادراک از والدین به صورت متفاوتی مولفه های بهزیستی را پیش بینی می کند.
    کلیدواژگان: بهزیستی روان شناختی، حمایت از خود پیروی، ساختار، مشارکت، مهار
  • سمیه کشاورزی، فریده یوسفی * صفحه 299

    این پژوهش با هدف شناخت رابطه بین هوش عاطفی، هوش معنوی و تاب آوری انجام شد. گروه نمونه شامل 354 دانشجوی کارشناسی ارشد (188 دختر و 166 پسر) دانشگاه شیراز در سال تحصیلی 88-89 بود که به روش نمونه گیری طبقه ای انتخاب شدند. ابزارهای پژوهش شامل مقیاس تاب آوری بزرگسالان همدال و همکاران (2001)، پرسشنامه هوش عاطفی پترایدز و فارنهام (2001) و مقیاس هوش معنوی کینگ (2008) بود. نتایج نشان داد نمرات کلی هوش عاطفی و هوش معنوی به طور مثبت و معنی داری نمره کلی تاب آوری را پیش بینی می کنند اما هوش عاطفی پیش بینی کننده قوی تر تاب آوری است. علاوه بر این، ابعاد شایستگی فردی، انسجام خانوادگی و ارتباط با دوستان در متغیر تاب آوری از طریق معناسازی شخصی (در هوش معنوی) و خوش بینی (در هوش عاطفی) قابل پیش بینی بودند. در مقایسه دو جنس تنها میانگین نمرات هوش معنوی دختران به نحو معنی داری از میانگین نمرات پسران بیشتر بود و در دو متغیر دیگر، تفاوت معنی داری بین میانگین نمرات مشاهده نگردید.

    کلیدواژگان: تاب آوری، هوش عاطفی، معنویت، هوش معنوی
|
  • Abbas Zabihzadeh, Mohammad Ali Mazaheri, Javad Hatami, Ph Page 214
    The purpose of this study was to examine the effect of culture on clinical decision-making styles of Iranians and Americans psychotherapists in three dimensions of decision-making: expedience vs. realism, individualism vs. collectivism and longtermvs. short-term orientations. The research design was ex post facto and population included Iranian and American psychotherapists who all had at least a minimum of two years of professional experience in the field. The sample was consisted of 30 Iranian psychotherapists and 26 American psychotherapists who were selected with convenience sampling. Each of the participants were presented with three clinical dilemmas, whereby they could mark the extent to which they deem each of the items as significantbased on the degree of involvement of the abovementioned decision-making dimensions in their clinical decisions. The results of UNOVA shows that there are significant differences between decision-making styles of the two groups, i.e. the Iranian psychotherapist's clinical decision makings were mostly with higher expediency, collectivity and long-term orientation. According to the results, it can be accepted that in addition to clinical training, culture and its related components as a frame of reference has influenced the clinical decision-making style of psychotherapists.
  • Jafar, Hasani Page 232
    The goal of current study was to assess the personality characteristics in smokers and nonsmokers using a comprehensive model of personality, the Five-Factor Model. 100 smoker university students (50 light smokers and 50 moderate to heavy smokers) and 50 nonsmokeruniversity students were selected and assessed by the Revised NEO Personality Inventory (NEO-PI-R). The results indicated that the mean scores of neuroticism factor and its anxiety, depression, angry hostility, impulsiveness and vulnerability traits in light smokers and moderate to heavy smokers were higher than normal individuals. Also, mean scores of neuroticism factor and its anxiety and vulnerability traits in moderate to heavy smokers were higher than light smokers. Mean scores of extraversion factor and its assertiveness, activity and excitement-seeking anxiety traits in light smokers and moderate to heavy smokers were higher than normal individuals. In contrast, mean scores of agreeableness and conscientiousness factors in normal individuals were higher than light smokers and moderate to heavy smokers. According to findings one might claim that personality traits are crucial in smoking and personality researches may lead to a deeper understanding of various aspects of cigarette smoking and can potentially contribute to policies and programs of smoking intervention, prevention and cessation
    Keywords: smoking, five factors model of personality, neuroticism, extraversion, openness to experience, agreeableness, conscientiousness
  • Mojdeh Davari, Masoud Gholamali Lavasani, Javad Ejei Page 266
    The purpose of this study was to evaluate relationship between perfectionism dimensions and academic self-efficacy with achievement goals among high school students. The sample consisted of 302 third grade high school students (151 males and 151 females). Participants answered the Elliot & McGregor Achievement Goal Questionnaire,Try-Short et al Perfectionism Scale and McIllroy & Bunting Academic Self-efficacy Questionnaire. The result showed positive perfectionism had significantly related to mastery-approach and performance-approach positively and negative perfectionism had significantly related to masteryavoidance, performance-avoidance and performance-approach positively. Also academic self-efficacy had significantly related to masteryapproach positively and performance-avoidance negatively.Futher analysis by multiple regression test showed the positive perfectionism, negative perfectionism, academic self-efficacy and gender variables could count for 19% of variance of the mastery-approach, 19% of variance of the masteryavoidance, 16% of variance of performanceapproach and 0/07% of variance of performanceavoidance achievement goals. According to these results achievement goals were predicted by perfectionism dimensions and academic selfefficacy.
    Keywords: perfectionism, academic selfefficacy, achievement goals, high school, students
  • Somayeh Keshavarzi, Farideh Yousefi Page 299

    This study examined the relation of Emotional Intelligence (EQ) and Spiritual Intelligence (SQ) to resilience. Participants were 354 postgraduate students (188 females, 166 males) from Shiraz University. They completed the Hjemdal et al’s. Resilience Scale for Adults (2001), the Petrides and Furnham’s Emotional Intelligence Questionnaire (2001) and the King’s Spiritual Intelligence Scale (2008). In data analysis, multiple regression (enter method) and independent samples t-test were used. Results showed that emotional intelligence in comparison with spiritual intelligence was a stronger predictor of resilience. Moreover, the personal competence, family cohesion, and social resources were predictable from personal meaning production and optimism. There were no significant differences between male and female in mean scores of EQ and resiliency but females get higher scores in SQ than males

    Keywords: resilience, emotional intelligence, spirituality, spiritual intelligence