فهرست مطالب

دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی زابل - سال سوم شماره 4 (زمستان 1390)

فصلنامه دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی درمانی زابل
سال سوم شماره 4 (زمستان 1390)

  • تاریخ انتشار: 1391/10/02
  • تعداد عناوین: 7
|
  • آزاده حیدری، غلامحسن حیدری، عباسعلی رمضانی، ام البنین عارفی، زهرا پودینه، محمد عباس زاده بزی صفحه 9
    مقدمه
    ایدز بزرگترین بیماری عفونی و کشنده و چهارمین علت مرگ در جهان است. اپیدمی ایدز هم اکنون در سومین دهه ی حضور خویش است و تبدیل به بیماری همه گیر شده است که جامعه جهانی را تهدید می کند، لذا این پژوهش با هدف تعیین و ارزیابی اثر آموزش بهداشت بر آگاهی، نگرش و عملکرد آرایشگران زن در خصوص بیماری ایدزطراحی و انجام گرفت.
    روش کار
    این مطالعه از نوع مداخله ای نیمه تجربی به صورت قبل و بعد بود. نمونه 85 واحدی از آرایشگاه ها انتخاب و برای ارزیابی آگاهی و نگرش آرایشگران از پرسشنامه و برای ارزیابی عملکرد از چک لیست استفاده شد. بعد از تعیین نیازهای آموزشی، آموزش از طریق چهره به چهره، جزوه و پرسش و پاسخ به آرایشگران در محل آرایشگاه داده شد. برای بررسی میزان تاثیر مداخله آموزشی 2 ماه پس از اجرای برنامه آموزشی، post test انجام و نتایج با اطلاعات بدست آمده از مرحله اول مقایسه گردید. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS و آزمون های آماری t مستقل، t زوجی و آنالیز واریانس یک طرفه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و05/0 p≤ به عنوان سطح معنی داری در نظر گرفته شد.
    یافته ها
    نتایج حاکی از ارتقاء میزان آگاهی، نگرش و عملکرد در اثر آموزش بهداشت بود. بطوریکه به ترتیب در قبل و بعد از مداخله میانگین نمره آگاهی از03/18 به 58/21، میانگین نگرش از 48/37 به 8/43و میانگین نمره عملکرد از 89/5 به 03/8 افزایش یافته بود و اختلاف آماری معنی داری بین میانگین نمرات کسب شده، در قبل و بعد از مداخله آموزشی وجود داشت (0001/0 p <).
    نتیجه گیری
    نتایج تاثیر آموزش بر ارتقاء میزان آگاهی، نگرش و عملکرد آرایشگران در مورد بیماری ایدز را نشان می دهد،لذا ادامه روند آموزشی نقش اساسی در ارتقاء بهداشت این مشاغل در سطح جامعه دارد
    کلیدواژگان: آموزش بهداشت، آگاهی، نگرش، عملکرد، ایدز، آرایشگران زن، زابل
  • لیلی محمدی جرجافکی، ادریس بذرافشان، آزیتا میرکازهی، حسین حقانی، حمیدرضاپروانه، مسعود رضا میری، محمدرضا یاوری صفحه 19
    زمینه و هدف
    بستنی یک فراورده لبنی مغذی است که با توجه به مواد تشکیل دهنده آن و ارزش غذایی بالا محیط رشد مناسبی برای رشد انواع میکروارگانیسم ها می باشد. آلودگی این فرآورده به میکروارگانیسم های پاتوژن می تواند باعث مسمومیت و عفونت های غذایی شده و سلامت انسان را به مخاطره اندازد. مطالعه حاضر با هدف ارزیابی کیفیت بهداشتی بستنی های سنتی تولیدی شهر زاهدان انجام پذیرفت.
    مواد و روش کار
    در این مطالعه توصیفی- مقطعی در مجموع تعداد 68 و 120 نمونه بستنی از بستنی فروشی های سطح شهر زاهدان در طی سالهای 1389 و 1390 به طور تصادفی انتخاب و از نظر میزان آلودگی باکتریایی طبق استانداردهای ملی ایران مورد آزمایش قرار گرفتند.
    یافته ها
    یافته های تحقیق حاضر نشان داد که 51-40 درصد نمونه های مورد بررسی آلوده به استافیلوکوک اورئوس کواگولاز مثبت، 70-47 درصد نمونه ها آلوده به باکتری های خانواده انتروباکتریاسه، 36-25 درصد نمونه ها آلوده به اشرشیا کلی، 94/2 درصد نمونه ها آلوده به سالمونلا و 12-3 درصد نمونه ها آلوده به کپک می باشند. همچنین بیشترین موارد آلودگی شناسایی شده مربوط به فصل تابستان بود.
    نتیجه گیری
    با توجه به نتایج حاصل از پژوهش حاضر ضروری است جهت جلوگیری از مسمومیت های ناشی از مصرف این بستنی ها، آموزش یهداشت به افراد جامعه و کسانیکه با مواد غذایی سر و کار دارند، نظارت بهداشتی دقیق از طریق مراجع ذیصلاح بر مراکز تولید و فروش بستنی و توجه مناسب به رعایت بهداشت محیط و بهداشت فردی این مراکز همواره مد نظر قرار گیرد.
    کلیدواژگان: آلودگی باکتریایی، بستنی سنتی، استافیلوکوک اورئوس، زاهدان
  • محبوبه کفایی عطریان، فاطمه عباس زاده، ناهید سرافراز، فاطمه ایزدی اونجی، محمد اصغری جعفر آبادی صفحه 29
    مقدمه و هدف
    خشونت علیه زنان باردار معظل مهمی است که می تواند تهدید کننده سلامت مادر و جنین باشد. این مطالعه با هدف بررسی فراوانی خشونت خانوادگی علیه زنان باردار انجام شد.
    مواد و روش ها
    در این مطالعه توصیفی 143 نفر از زنانی که پس از زایمان به مرکز بهداشت مراجعه نموده بودند، مورد بررسی قرار گرفتند. نمونه گیری در بین افراد جامعه پژوهش از نوع سیستماتیک بود. دانشجویان مامایی آموزش دیده، با استفاده از یک پرسشنامه، با مصاحبه حضوری اطلاعات لازم را گرد آوری می گردند اطلاعات با استفاده از نرم افزارspps توصیف و تحلیل شد.
    یافته ها
    خشونت روحی روانی در 15 نفر (4/10درصد)، خشونت فیزیکی در 7 نفر (9/4 درصد) و خشونت جنسی در 7 نفر (9/4 درصد) مشاهده شد. بین فراوانی خشونت علیه مادر باردار و مصرف الکل، مواد مخدر و سیگار از جانب همسر رابطه معنی دار آماری بدست آمد (02/0>p). همچنین سابقه خشونت در بارداری های قبلی (001/0>p) و سابقه خشونت در یک سال قبل از بارداری (001/0>p) با اعمال خشونت در طول بارداری رابطه معنی دار داشته است.
    نتیجه گیری
    با توجه به وجود موارد خشونت خانگی علیه مادران باردار، مطالعات مداخله ای برای بررسی امکان کاهش موارد خشونت با استفاده از مشاوره خانوادگی توصیه می شود.
    کلیدواژگان: خشونت، خانواده، زنان، باردار
  • حسین سلیمان پور، علیرضا ظهور، عادل ابراهیم زاده، لیلا بیرانوند، منصور دبیرزاده صفحه 39
    مقدمه و هدف
    سبزیجات مصرفی به خصوص آنهایی که به صورت خام مصرف می شوند نقش عمده ای در انتقال انگل دارند. هدف این مطالعه بررسی آلودگی انگلی سبزیجات تازه مصرفی شهر زابل می باشد تا مسئولین امور بهداشتی را در اعمال روش های کنترلی و در نهایت ارتقاء سطح بهداشت عمومی یاری نماید.
    مواد روش ها
    این مطالعه مقطعی در سال 1390 در شهر زابل انجام گرفت. 30 نمونه سبزی از تمام مغازه های سبزی فروشی و 34 نمونه سبزی از تمام فروشندگان دستی سبزی که در کنار خیابان اقدام به فروش سبزی می کردند انتخاب شدند. در این بررسی 64نمونه از12 نوع سبزی(تره، ریحان، نعناع، پیازچه، تربچه، جعفری، شنبلیله، گشنیز، اسفناج، کاهو، کلم سفید و کلم قرمز) جمع آوری شد.هر یک از نمونه ها پس از انجام مراحل شستشو،سانتریفوژ، تهیه رسوب و رنگ آمیزی مورد بررسی قرار گرفت.
    یافته ها
    از 64 نمونه مورد بررسی در 49 مورد (5/76در صد) آلودگی انگلی مشاهده شد. 8/46در صد سبزیجات تازه مصرفی شهر زابل آلوده به یک گونه پریاخته بیماریزا بودند.9/10 در صد آلوده به یک گونه تک یاخته بیماریزا و 9/60در صد نیز آلوده به یک گونه تک یاخته غیشر بیماریزا بودند. کیست انتامبا کلی با 3/59 در صد بیشترین میزان آلودگی و هیمنولپیس دیمینوتا با 5/1درصد کمترین آلودگی را در میان سبزیجات تازه مصرفی شهر زابل داشتند.
    نتیجه گیری
    تمام نمونه های کشت شده در روستاهای اطراف شهر زابل آلوده به انگل بودند.این روستاها در جنوب شهر زابل واقع شده اند. بنابراین احتمالا می توان گفت دلیل بالا بودن آلودگی انگلی ناشی از شیوع بالای انگل در این مناطق، استفاده از منابع آبی مشترک، استفاده از کود حیوانی و عوامل اجتماعی-اقتصادی می باشد. بنابراین می توان با آموزش عمومی سطح آگاهی جامعه را در مورد انتقال بیماری های انگلی و لزوم شستشو و ضدعفونی سبزیجات افزایش داد.
    کلیدواژگان: آلودگی انگلی، سبزیجات تازه مصرفی، زابل
  • شهر بانو صالحین، مهین بدخش، احمد عزیزی مقدم، مهربانو امیرشاهی، عبدالغنی عبدالهی محمد صفحه 49
    مقدمه وهدف
    دیابت شایعترین اختلال غددی – متابولیکی دوران کودکی ونوجوانی است که بر رشد و بلوغ نوجوانان تاثیر می گذارد. دختران با دیابت نوع1 شروع دیرتری از بلوغ را تجربه می کنند. سن منارک، یکی از پدیده های حائز اهمیت در مراحل بلوغ جنس مونث محسوب می شود. این مطالعه به منظور شناسایی عوامل موثر بر سن منارک در نوجوانان مبتلا به دیابت نوع 1 انجام شد.
    مواد و روش ها
    در این پژوهش 60 نفر از دختران نوجوان مبتلا به دیابت نوع1 مراجعه کننده به انجمن دیابت ایران به عنوان نمونه به طور تصادفی ساده انتخاب شدند. روش جمع آوری اطلاعات، مصاحبه و ابزار گردآوری پرسشنامه بود. فاکتورهای شاخص توده بدنی، طول مدت بیماری ودوز انسولین، به عنوان عوامل احتمالی موثر بر سن منارک بودند که با استفاده از روش های آماری رگرسیون خطی ساده و چندگانه و با استفاده از نرم افزار SPSS 13 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
    یافته ها
    در این تحقیق سن متوسط منارک47/1± 83/12 سال بود و از بین عوامل مورد بررسی، طول مدت بیماری (b= 0.13، p= 0.008)و شاخص توده بدنی (b= -0.2، p=0.003) با سن منارک ارتباط معنی دار آماری داشت.
    نتیجه گیری
    نوجوانان دیابتی با شاخص توده بدنی کمتر و طول مدت بیماری بیشتر، تاخیر در شروع سن منارک دارند.
    کلیدواژگان: سن منارک، شاخص توده بدنی، طول مدت بیماری، انسولین
  • محسن ادیب حاج باقری، محمدرضا افاضل، زکیه صفاری صفحه 57
    مقدمه و هدف
    باوجود اهمیت ایمنی بیمار در هنگام جابجایی های داخل بیمارستانی، مطالعه ای که نشان دهنده کیفیت جابجایی های داخل بیمارستانی بیماران در ایران باشد، در دسترس نیست. مطالعه حاضر با هدف بررسی کیفیت جابجایی-های داخل بیمارستانی بیماران، در بیمارستان شهید بهشتی کاشان انجام شد.
    مواد و روش ها
    این مطالعه به روش مقطعی و مشاهده ای بر روی 100 نمونه تصادفی از جابجایی های داخل بیمارستانی بیماران در بیمارستان شهید بهشتی کاشان و با استفاده از یک چک لیست محقق ساخته انجام شد. کیفیت انتقال با توجه به امتیاز کسب شده از چک لیست، به خوب، متوسط، ضعیف و نامطلوب تقسیم شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آمار توصیفی و آزمونهای t مستقل، کای اسکوئر و تست دقیق فیشر در نرم افزار SPSS 11.5 انجام شد.
    یافته ها
    از 100 مورد انتقال داخل بیمارستانی 64درصد برای مردان و 36درصد برای زنان انجام شد. کیفیت انتقال خوب و متوسط در زنان و انتقال نامطلوب در مردان بیشتر بود. کیفیت کلی انتقال در 9 درصد موارد مطلوب، 49درصد متوسط و 29درصد موارد ضعیف و در 13 درصد موارد نامطلوب بود. در مجموع، 9 شاخص انتقال در کمتر از 22 درصد موارد و 6 شاخص در 60-43 درصد موارد و تنها 3 شاخص در 99 تا 100درصد موارد رعایت شد.
    نتیجه گیری
    بیش از 90 درصد انتقالات داخل بیمارستانی با نقص همراه بود. این امر می تواند ایمنی و سلامت بیماران را در هنگام جابجایی و انتقال با مخاطره همراه نماید. توصیه می شود که خدمات لازم حتی الامکان بر بالین بیمار انجام شود تا میزان جابجایی بیماران در بیمارستان کاهش یابد.
    کلیدواژگان: جابجایی بیمار، داخل بیمارستانی، کیفی
  • سیدعلی اکبر هاشمی جواهری، ناصر محمد رحیمی، محمد سیداحمدی، فهیمه کیوانلو صفحه 67
    مقدمه و هدف
    از آنجایی که سطح کیفی زندگی در سنین بالا به دلایل متعددی از جمله عدم فعالیت و کم تحرکی، کاهش می یابد، کاربرد صحیح برنامه های ورزشی، می تواند پیشرفت قابل توجهی در کیفیت زندگی سالمندان ایجاد کند. هدف از تحقیق حاضر بررسی تاثیر یک دوره فعالیت منظم ورزشی در آب بر کیفیت زندگی سالمندان است.
    مواد و روش ها
    این پژوهش از نوع نیمه تجربی است و جامعه پژوهش را کلیه بازنشستگان مرد سالمند آموزش و پرورش شهر مشهد تشکیل می داد. نمونه های این تحقیق 36 مرد سالمند 70-62 ساله تشکیل می دادند که داوطلبانه در این تحقیق شرکت کرده و به طور تصادفی به دو گروه مساوی تجربی (18n=) و کنترل (18n=) تقسیم شدند. گروه تجربی در یک برنامه ورزشی 8 هفته ای تمرینات در آب (هفته ای سه جلسه و هر جلسه 40 دقیقه) شرکت کردند و گروه کنترل نیز به برنامه های عادی روزانه خود ادامه دادند. سطح کیفیت زندگی کلیه آزمودنی ها، قبل و در پایان دوره بوسیله پرسشنامه 31 سوالی کیفیت زندگی لیپاد ارزیابی شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از آمار توصیفی (فراوانی، میانگین وانحراف معیار)، آزمون کلموگروف- اسمیرنوف و آزمون t وابسته از طریق نرم افزار 13-spss در سطح معناداری(05/ 0α≤) انجام گرفت.
    یافته ها
    نتایج، اختلاف معناداری را در میانگین کلی کیفیت زندگی گروه تجربی قبل و بعد از دوره(33/3±05/30 و 67/2±00/38) نشان داد(05/0P<). همچنین میانگین امتیاز کیفیت زندگی بعد از دوره نسبت به قبل از آن، در ابعاد فیزیکی، خود مراقبتی، افسردگی و اضطراب، عملکرد اجتماعی، عملکرد جنسی و رضایت از زندگی در گروه تجربی افزایش یافت (05/0P<) اما بین بعد فعالیت شناختی گروه تجربی و کلیه ابعاد مورد مطالعه کیفیت زندگی و کیفیت کلی زندگی گروه کنترل (در پیش آزمون و پس آزمون) هیچ تفاوت آماری معنی داری مشاهده نشد.
    نتیجه گیری
    با توجه به یافته های بدست آمده از این تحقیق، می توان نتیجه گیری کرد که با بکارگیری برنامه ورزشی منظم و مداوم در آب که دارای پذیرش خوب از سوی این گروه سنی است، سطح کیفیت زندگی را در ابعاد مختلف در این افراد افزایش داد و باعث استقلال بیشتر سالمندان در انجام کارهای روزانه شد.
    کلیدواژگان: مردان سالمند، ورزش، کیفیت زندگی