فهرست مطالب

مدیریت اطلاعات سلامت - سال نهم شماره 4 (پیاپی 26، مهر و آبان 1391)

نشریه مدیریت اطلاعات سلامت
سال نهم شماره 4 (پیاپی 26، مهر و آبان 1391)

  • تاریخ انتشار: 1391/10/03
  • تعداد عناوین: 18
|
  • نامه به سردبیر
  • فیروزه زارع فراشبندی، حسن اشرفی ریزی، لیلا شهرزادی، احمد پاپی صفحات 445-447
    اطلاع درمانی به معنای تجویز اطلاعات مناسب، در زمان مناسب و برای فرد مناسب است (1). منظور از فرد مناسب، بیمار یا خانواده ی وی و یا تیم درمان است که نیاز به اطلاعات صحیح و مناسب راجع به یک بیماری خاص دارند. این فعالیت از دیرباز در جوامع مختلف انجام می شده است، اما نام های متفاوتی برای آن به کار می رفته است؛ حتی گاهی هیچ نامی بر چنین فعالیتی اطلاق نمی شده است. امروزه اصطلاح اطلاع درمانی عام تر و در بر گیرنده ی اصطلاحات دیگری چون کتاب درمانی، وب درمانی، اینترنت درمانی، مجازدرمانی و... است.
    یکی از پیامدهای جوامع صنعتی کنونی، بروز بیماری های مختلفی است که گریبان گیر اقشار مختلف مردم شده است. تعداد ناکافی کادر درمان و تجهیزات لازم برای کلیه ی بیماران، هزینه های درمانی زیاد، ناآگاهی و ناآشنایی عموم مردم با بیماری های مختلف و علایم و راه های پیشگیری از آن ها، در برخی موارد عدم ارایه ی اطلاعات شفاف به بیماران توسط کادر درمان، انجام ناصحیح دستورالعمل های پزشکی و پیرو آن ایجاد چرخه ی معیوب در درمان، لزوم بسترسازی جهت ارتقای سطح سواد سلامت (توانایی کسب، پردازش و فهم اطلاعات پایه ی سلامت به منظور استفاده در تصمیم گیری های پزشکی و بهداشتی جهت ارتقای سلامت) افراد جامعه را محرز می سازد (2).
    عدم دسترسی سریع، ساده و به موقع افراد جامعه به متخصصان حوزه ی سلامت و عدم دسترسی آنان به اطلاعات مناسب مربوط به بیماری و سلامت خود، بر لزوم ایجاد تمهیداتی برای جبران این کمبود در زمینه ی اطلاعات سلامت مورد نیاز تاکید دارد. اگر بتوان اطلاعات لازم و مناسب را از طریق محمل های اطلاعاتی مختلف چاپی و الکترونیکی در اختیار بیمار و خانواده ی او قرار داد و تیم پزشکی را نیز تشویق به ارایه ی اطلاعات کافی به آنان نمود، می توان بسیاری از هزینه هایی را که در حال حاضر دولت، مراکز درمانی و بیماران متحمل می شوند، به طور موثری کاهش داد. یکی از مهم ترین راه کارها برای تحقق این هدف، وجود یک مرکز تحقیقات اطلاع درمانی است که علاوه بر ایفای نقش مکمل در فرآیند درمان، به ارتقای سطح سواد سلامت افراد جامعه نیز یاری رساند (4-3). چنین مرکزی، یک مرکز درمانی با محوریت آموزش و پژوهش در درمان است که فواید، اهداف و وظایف متعددی دارد. در ادامه به فواید، اهداف و وظایف یک مرکز اطلاع درمانی پرداخته می شود.
  • مقاله پژوهشی
  • زهرا کاوسی، ناهید حاتم، هادی حیاتی آب باریک، جاوید نعمتی، محسن بیاتی * صفحات 448-456
    مقدمه

    رضایت بیمار موضوعی است که امروزه در صنعت سلامت توجه فزاینده ای را به خود جلب نموده است. ترخیص با رضایت شخصی را می توان یکی از نشان گرهای عدم رضایت بیماران در نظر گرفت که بر درمان بیماری اثرات منفی دارد و موجب افزایش هزینه های بیمارستان می گردد، در این راستا پژوهش حاضر با هدف شناسایی عوامل موثر بر ترخیص بر خلاف توصیه ی پزشک در بیمارستان نمازی شیراز انجام گرفت.

    روش بررسی

    این پژوهش به روش گذشته نگر (مورد- شاهدی) انجام گرفت. پرونده ی 9463 بیمار ترخیص شده در سه ماه آخر سال 1388 به روش گذشته نگر در بیمارستان نمازی شیراز بررسی و بر اساس نوع ترخیص تفکیک شد و با استفاده از چک لیستی تدوین شده توسط پژوهش گران و به روش نمونه گیری منظم انتخاب و بررسی گردید. داده ها پس از ورود به نرم افزار آماری SPSS با استفاده از آزمون های t-test، Chi-square و Logistic regression مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.

    یافته ها

    میزان ترخیص با رضایت شخصی در دوره ی مورد مطالعه، 9 درصد برآورد گردید. بین متغیرهای وضعیت بیمه (001/0 = P) و نوع بخش درمانی (050/0 > P) با ترخیص با رضایت شخصی، رابطه ی معنی داری وجود داشت. بیماران بخش اورژانس و بیماران فاقد بیمه به طور معنی داری بیشتر از سایر بیماران با رضایت شخصی بیمارستان را ترک نمودند.

    نتیجه گیری

    درصد بالای ترخیص با رضایت شخصی در بیمارستان مورد مطالعه، به خصوص در بخش اورژانس، بایستی از سوی مسوولین این بیمارستان مورد توجه قرار گیرد و پس از شناخت علل و عوامل امر، اقدامات موثر جهت کاستن میزان این ترخیص صورت گیرد.

    کلیدواژگان: ترخیص بیمار، رضایت شخصی، بیمارستان ها
  • مصطفی قادرزاده، فرحناز صدوقی، آروین کتابت صفحات 457-464
    مقدمه
    در سال های اخیر مفاهیم شبکه های عصبی مصنوعی در کشف اولیه و طبقه بندی بیماری ها متحمل پیشرفت های فراوانی شده است. استفاده از شبکه های عصبی به دلیل توانایی های بالقوه ی آن درکاربردهای پزشکی و در پیدا کردن کنش بین متغیرها، تشخیص و مدل سازی بیماری ها به طور وسیعی مقبول واقع شده است. هدف از این پژوهش، طراحی و پیاده سازی سیستم تصمیم یار مبتنی بر شبکه های عصبی مصنوعی به منظور کشف اولیه ی سرطان پروستات بود.
    روش بررسی
    پژوهش حاضر از نوع کاربردی و جامعه ی هدف آن متشکل از 360 بیمار مبتلا به ناهنجاری های پروستات بودند که در فواصل سال های 90-1388 به بخش اورولوژی بیمارستان امام خمینی (ره) شهر تهران مراجعه نمودند. در این پژوهش به منظور ارزیابی عملکرد سیستم طراحی شده، از شاخص های حساسیت، ویژگی و صحت در طبقه بندی استفاده گردید. در طراحی هسته ی محاسباتی سیستم تصمیم یار بالینی در کشف اولیه ی سرطان پروستات از بزرگی خوش خیم آن، از الگوریتم شبکه ی عصبی گرادیان توام مدرج (Scaled conjugate gradient) استفاده شد.
    یافته ها
    شاخص های عملکردی این سیستم، ویژگی و حساسیت بودند و عملکرد سیستم تصمیم یار بالینی پیشنهاد شده بر اساس این شاخص ها به ترتیب عبارت از 06/97 و 11/92 درصد بود. نتایج سیستم تصمیم یار در تشخیص و طبقه بندی بیماری های نئوپلازی پروستات، حاکی از پتانسیل بالای سیستم های مبتنی بر شبکه های عصبی به عنوان ابزاری قوی در طبقه بندی ناهنجاری های پروستات بود.
    نتیجه گیری
    در این پژوهش یک سیستم تصمیم یار پزشکی با هدف یاری رساندن به متخصصین در تشخیص و طبقه بندی بیماری های نئوپلازی پروستات طراحی گردید. سیستم های هوشمند پزشکی بر مبنای هوش مصنوعی و به خصوص شبکه های عصبی، می توانند به پزشکان در تشخیص دقیق سرطان پروستات و بزرگی خوش خیم آن کمک نمایند. با استفاده از این سیستم ها، بیوپسی های غیر ضروری و هزینه های تشخیصی کاهش می یابد. به علاوه، این سیستم ها می توانند در به حداقل رساندن زمان فرایندهای تشخیصی بیماری ها موثر واقع شوند.
    کلیدواژگان: سیستم تصمیم یار، شبکه عصبی مصنوعی، تشخیص سریعتر و خودکار سرطان پروستات
  • زهرا مستانه، لطف الله موصلی * صفحات 465-470
    مقدمه

    سازمان جهانی بهداشت با ایجاد تغییرات در ساختار سیستم طبقه بندی بین المللی بیماری ها سعی در روزآمدسازی آن متناسب با نیازهای اطلاعاتی جامعه ی علمی دارد. در این مطالعه تغییرات 10-ICD (International classification of diseases) در فرایند روزآمدسازی مورد بررسی قرار گرفت.

    روش بررسی

    داده های این مطالعه ی توصیفی برگرفته از سایت سازمان جهانی بهداشت بود که پس از دسته بندی در قالب تعیین نوع تغییرات، نوع دستورالعمل ها جهت ایجاد تغییر، منبع ایجاد تغییر و سال تایید و اعمال تغییرات بر اساس آمار توصیفی مورد تفسیر قرار گرفت.

    یافته ها

    از تعداد 1914 تغییری که در 10-ICD در فاصله ی سال های 1995 تا 2009 رخ داده است، بیشترین تغییر در جلد سوم با 1249 مورد (53/65 درصد) بوده است. بیشترین تغییرات بزرگ در جلد اول با 264 مورد (19/50 درصد) و بیشترین تغییرات کوچک در جلد دوم با 69 مورد (64/49 درصد) اعمال شده است. بیشترین دستورالعمل تغییرات در هر سه جلد مربوط به اضافه کردن (Add) موردی به سیستم بوده است. در بین گروه های فعال ایجاد کننده ی تغییرات، MRG (Mortality reference group) با 107 مورد (34/20 درصد) و 116 مورد (45/83 درصد) به ترتیب در جلد اول و دوم و آلمان با 305 مورد (42/24 درصد) در جلد سوم بیشترین نقش را داشته اند.

    نتیجه گیری

    حفظ سیالیت یک سیستم طبقه بندی در حوزه ی سلامت امری خطیر و ضروری است. این سیالیت در 10-ICD با ایجاد تغییرات چشم گیر به دلیل افزایش کشفیات جدید در زمینه ی پزشکی، تجهیزات تشخیصی و درمانی و به دنبال آن اطلاعات سلامت رخ داده است. در ایران نیز به دلیل سیاست دولت مبنی بر ایجاد پرونده ی الکترونیک سلامت ایرانیان، نیاز به استفاده از سیستم طبقه بندی روزآمد بیشتر احساس می شود.

    کلیدواژگان: فرایند روزآمدسازی، 10، ICD، طبقه بندی ها، مدیریت اطلاعات
  • محمدحسین حیوی حقیقی، محمد دهقانی، سعید حسینی تشیزی، بهزاد عسگری، مصطفی رئیسی صفحات 471-478
    مقدمه
    به دلیل این که بیمارستان ها ارایه دهندگان اصلی مراقبت سلامت هستند، برای به کار گرفتن سیستم های اطلاعاتی سلامت به عنوان موسسات هدف در نظر گرفته می شوند. بیمارستان ها برای مدیریت نیازمندی های رو به افزایش خود به سیستم اطلاعات بیمارستانی (Hospital information system یا HIS) اثربخش نیاز دارند. مطالعه ی حاضر اهمیت استفاده از HIS از دیدگاه کارکنان بخش مدارک پزشکی بیمارستان های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان را شناسایی نمود.
    روش بررسی
    در یک مطالعه ی توصیفی- مقطعی که نمونه ی آماری آن کارکنان بخش مدارک پزشکی بیمارستان های وابسته به دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان در بهار 1390 بودند، دیدگاه کارکنان با استفاده از یک پرسش نامه ی محقق ساخته جمع آوری گردید. روایی پرسش نامه از طریق روایی محتوی (بررسی منابع و گرفتن نظرات صاحب نظران) و پایایی آن با آزمون Cronbach¢s alpha (94/0) سنجیده شد. حجم نمونه با حجم جامعه (71 نفر) مساوی بود. داده ها با مراجعه ی حضوری جمع آوری و بعد از ورود به نرم افزار SPSS نسخه 19 با استفاده از آمار توصیفی و آزمون 2c مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
    یافته ها
    از دیدگاه کارکنان، اهمیت هر سه حیطه ی «معیارهای مختلف برای انتخاب HIS»، «اهمیت پیش نیازهای استقرار HIS» و «اهمیت استفاده از HIS» در حد زیاد تا خیلی زیاد (به ترتیب 4/91، 6/89 و 4/77 درصد) بود. بین افراد با تحصیلات بالاتر، استقرار پیش نیازهای HIS اهمیت بیشتری داشت. در بین افرادی که مدرک تحصیلی آن ها مرتبط با پست سازمانی بود، نیز اهمیت معیارهای انتخاب HIS بیشتر احساس می شد.
    نتیجه گیری
    کارکنان بخش مدارک پزشکی دیدگاه بسیار مثبتی نسبت به استقرار HIS داشتند. مدیران در راه توسعه و ارتقای سیستم ها، باید توجه ویژه ای به نظرات و تجربیات کاربران داشته باشند.
    کلیدواژگان: سیستم های اطلاعات بیمارستان، مدیریت اطلاعات، بخش مدارک پزشکی
  • روح الله قائدامینی اسدآبادی، احمد عامریون، شهرام توفیقی، فاطمه عزیزیان، اعظم فیاضی صفحات 479-489
    مقدمه
    یکی از انواع سیستم اطلاعات مدیریت بیمارستانی، سیستم اطلاعات پشتیبان تصمیم گیری (Decision support information system یا DSIS) است. این سیستم، از مدل های تصمیم گیری و پایگاه داده های خاص برای تهیه ی اطلاعات در جهت پشتیبانی از تصمیمات نیمه ساخت یافته یا ساخت نیافته استفاده می کند. هدف این پژوهش، طراحی مدل سیستم اطلاعات پشتیبان تصمیم برای بیمارستان هیات امنایی آیت الله کاشانی شهرکرد بود.
    روش بررسی
    این مطالعه اکتشافی و مدل سازی در سال 1389 و در بیمارستان هیات امنایی آیت الله کاشانی شهرکرد انجام شد. جامعه پژوهش، 30 نفر از اعضای هیات مدیره و سرپرستان بیمارستان بودند. برای جمع آوری اطلاعات از پرسش نامه 42 سوالی محقق ساختی که روایی و پایایی آن (آزمون 85 درصد) مورد تایید استادان فن قرار گرفت و مصاحبه و مشاهده استفاده شد. داده ها با استفاده از اصول تحلیل سیستم ها و مدیریت، تحلیل ریاضی و با استفاده از فنون پژوهش عملیات تحلیل شد.
    یافته ها
    طبق بررسی صورت گرفته، اطلاعات کامل در مورد شناخت سازمان و محیط سازمانی، نمودار معماری اطلاعات، الگوی تصمیم گیری هیات مدیره و مسوولین بیمارستان، تعیین مدل های ریاضی و سایر مدل های تصمیم گیری آنان به دست آمد و مدل سیستم اطلاعات پشتیبان تصمیم برای بیمارستان هیات امنایی آیت الله کاشانی شهرکرد طراحی گردید.
    نتیجه گیری
    نمودار معماری اطلاعات بیمارستان در مقایسه با پژوهش های انجام شده تفاوت چندانی ندارد؛ اما استفاده از مدل DSIS و خروجی های آن با استفاده از فنون پژوهش عملیات، الگوهای ریاضی و سایر الگوهای مناسب به نتایجی تبدیل خواهند شد که هیات مدیره بیمارستان را در اتخاذ تصمیم خود حمایت و پشتیبانی می کند.
    کلیدواژگان: مدل سازی، سیستم اطلاعات پشتیبان تصمیم گیری، بیمارستان ها
  • سعید سعید بخش، اصغر احتشامی، مهتاب کسایی اصفهانی صفحات 490-501
    مقدمه
    مدیران و ارایه دهندگان خدمات بیمارستانی جهت افزایش کارایی و اثربخشی سازمان و پیشبرد اهداف آن باید به سیستم اطلاعات بیمارستانی مناسب دسترسی داشته باشند. به منظور پاسخگویی به این نیاز، در این مقاله به ارزیابی میزان رعایت اصول استاندارد ایزو 10/9241 در ماژول مدارک پزشکی نرم افزار سیستم اطلاعات بیمارستانی منتخب دانشگاه علوم پزشکی اصفهان پرداخته شده است.
    روش بررسی
    پژوهش حاضر از نوع کاربردی و یک مطالعه توصیفی- مقطعی بوده است که طی آن بر اساس اصول استاندارد ایزو 10/9241 ماژول مدارک پزشکی سیستم اطلاعات بیمارستانی منتخب دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در هفت بیمارستانی که در آن ها پیاده سازی گردیده است، از طریق سیاهه استاندارد ایزو 10/9241 متشکل از 74 مولفه درجه بندی شده در مقیاس لیکرت 5 گزینه ای، با استفاده از تجربیات کاربران سیستم در سال 1388 مورد سنجش قرار گرفت. این سیاهه، استاندارد سازمان جهانی استاندارد سازی بوده است و امکان تغییر در مولفه های آن وجود نداشت. با این حال برای اطمینان از بومی سازی سیاهه و تناسب آن با محیط پژوهش، روایی آن با نظر استادان رشته های نرم افزار و پایایی آن از طریق بازآزمایی Cronbach''s Alpha برابر با 95 درصد به تایید رسید. داده ها با مراجعه مستقیم پژوهشگر به مراکز و تکمیل سیاهه جمع آوری و با استفاده از آمار توصیفی (شاخص های تمایل مرکزی و پراکندگی) تحلیل گردید.
    یافته ها
    تحلیل یافته ها نشان داد که تناسب نرم افزار با وظایف کاربران 68 درصد، خود- توصیف کنندگی نرم افزار 67 درصد، قابلیت کنترل کاربر 70 درصد، انطباق با نیازهای کاربر 74 درصد، خطا پذیری 69 درصد، امکان خصوصی سازی 53 درصد، امکان آموزش مطلوب کاربر 68 درصد و میزان مقبولیت کلی نرم افزار 67 درصد بود.
    نتیجه گیری
    پایه و اساس تصمیم گیری، سیاست گذاری، و برنامه ریزی در سطوح مدیریت اجرایی و بالینی بیمارستان، اطلاعات دقیق، صحیح، به هنگام و معتبر و تفسیر درست این اطلاعات است. به نظر می رسد توسعه دهندگان نرم افزار باید در طراحی و پیاده سازی نرم افزار تجدید نظر نموده و ضمن کاهش خطاهای سیستم اطلاعات بیمارستانی منتخب، تناسب آن با وظایف کاربران، خود- توصیف کنندگی، قابلیت کنترل، سازگاری با انتظارات کاربران، خطا پذیری، مناسب بودن برای خصوصی سازی و امکان آموزش مطلوب کاربر را افزایش دهند.
    کلیدواژگان: سیستم های اطلاعات بیمارستانی، استانداردها، مدارک پزشکی، نرم افزار، ارزیابی
  • شیرین عباسی، ناهید توکلی، محمد مصلحی صفحات 502-512
    مقدمه
    امروزه موضوع اعتباربخشی با هدف ایجاد و ارتقای فرهنگ ایمنی و کیفیت مراقبت از بیمار جایگاه ویژه ای یافته است. در چند سال اخیر، اقداماتی نیز در جهت استقرار استاندارد اعتباربخشی در کشورمان در جریان بوده است که در سال 1390 جایگزین استانداردهای ارزشیابی بیمارستان گردید. هدف پژوهش حاضر، تعیین میزان آمادگی بیمارستان های منتخب استان اصفهان بر اساس مدل عملکردی استاندارد اعتباربخشی کمیسیون مشترک بین الملل بود.
    روش بررسی
    مطالعه ی توصیفی- مقطعی حاضر در سال 1390 بر روی چهار بیمارستان دکتر غرضی، دکتر شریعتی، فاطمه الزهرا (س) نجف آباد و شهید بهشتی صورت گرفت. ابزار جمع آوری داده ها، 13 چک لیست مدل عملکردی کمیسیون اعتباربخشی بین المللی با 323 گزاره ی مورد تایید مرکز نظارت و اعتباربخشی معاونت درمان وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی بود. پژوهشگر از طریق مشاهده ی مستندات و پرسش از نمایندگان مدیریت کیفیت بیمارستان، داده ها را جمع آوری و بر اساس اهداف پژوهش در سطح آمار توصیفی و در نهایت از طریق نرم افزار SPSS مورد تحلیل قرار داد.
    یافته ها
    میزان آمادگی بیمارستان های منتخب در استانداردهای بیمار محور حدود 64 درصد و در استانداردهای سازمان محور حدود 66 درصد بود. بیمارستان های مورد بررسی در راستای استقرار استانداردهای اعتباربخشی با میانگین حدود 65 درصد دارای آمادگی نسبی بودند.
    نتیجه گیری
    با توجه به این که بیمارستان های مورد مطالعه دارای نظام مدیریت کیفیت (9000 ISO یاInternational Organization for Standardization 9000) بود، امکان استقرار استانداردهای نوین ارزیابی فرایند، پیامد و ساختاری به جای استانداردهای سنتی در این بیمارستان ها وجود دارد. در این راستا، برخی از محورهای مورد بررسی، از جمله حقوق بیمار باید به طور جدی مورد توجه متولیان نظام سلامت قرار گیرد.
    کلیدواژگان: سیستم مدیریت کیفیت، بیمارستان ها، اعتباربخشی، کمیسیون مشترک اعتباربخشی بیمارستان ها
  • نیلوفر هدهدی نژاد، راضیه زاهدی*، حسن اشرفی ریزی صفحات 513-524
    مقدمه

    طب سنتی نه تنها برای مراقبت از سلامت و بهبود کیفیت زندگی کارایی دارد، بلکه برای تشخیص و درمان بیماری ها نیز به کار می رود. از این رو توجه به این حوزه از اهمیت بالایی برخوردار می باشد. هدف پژوهش حاضر، تعیین میزان تولیدات علمی و ترسیم نقشه ی علمی پژوهشگران ایرانی حوزه ی طب سنتی طی سال های 1990 تا 2011 در پایگاه Web of science بود.

    روش بررسی

    این پژوهش، به شیوه ی پیمایشی و با روش علم سنجی، 288 مدرک نمایه شده ی پژوهشگران ایرانی در حوزه ی طب سنتی پایگاه Web of science طی سال های 1990 تا 2011 را مورد بررسی قرار داد، سپس با استفاده از نرم افزار HistCiteTM به بررسی تحلیلی و ترسیم نقشه ی تاریخ نگاشتی تولیدات علمی این حوزه و میزان رشد و توسعه ی آن آثار در بازه ی زمانی 21 ساله پرداخته شد.

    یافته ها

    حوزه ی طب سنتی ایران با 288 رکورد توانسته است رتبه ی 26 جهان در این علم را کسب نماید. متوسط نرخ رشد تولیدات علمی این حوزه طی این سال ها 32/53 درصد بود. عبداللهی با 13 مدرک و دانشگاه علوم پزشکی تهران با 60 مدرک، بیشترین سهم را در تولیدات علمی این حوزه داشتند. در بررسی نوع منابع مشخص شد که محققان تمایل دارند پژوهش های خود را در قالب مقاله ارایه دهند. نشریه Journal of ethnopharmacology نیز بیشترین مدارک تولید شده ی محققان ایرانی را منتشر کرده بود. همچنین هیچ خوشه ایاز 50 مدرک برتر شکل نگرفت.

    نتیجه گیری

    روند رشد تولیدات علمی ایران در حوزه ی طب سنتی به لحاظ کمی از شیب قابل قبولی برخوردار است، اما تولیدات علمی این حوزه از لحاظ دریافت میزان استنادات جهانی و محلی بسیار ضعیف بوده و این امر نشان دهنده ی عدم تاثیرگذاری این پژوهش ها می باشد.

    کلیدواژگان: تولید علم، طب سنتی، علم سنجی
  • آرش شاهین، محمود احمدی آذر صفحات 525-538
    مقدمه
    امروزه سازمان ها برای بیشینه کردن سود و کمینه کردن هزینه، مشتریان را بخش بندی می کنند، اما برای سرمایه گذاری بر روی توسعه ی کالاها و خدمات نیاز است تا علاوه بر بخش بندی، ترکیب بهینه ی آن ها و یا به عبارت دیگر، تعداد یا درصد مشتریان در هر بخش مشخص شود. بنابراین هدف این مقاله، ارایه ی روشی برای تعیین ترکیب بهینه ی مشتریان بر مبنای الگوی Kano و با استفاده از برنامه ریزی آرمانی بوده است. بنابراین به منظور به دست آوردن ترکیب بهینه ی مشتریان، از معیار حداکثر سازی رضایتمندی مشتریان استفاده شد.
    روش بررسی
    این مطالعه، از نظر هدف، توسعه ای- کاربردی، از نظر زمان گردآوری از نوع پیمایشی- مقطعی، از نظر ماهیت داده ها از نوع کمی و همچنین از نظر مساله پژوهش از نوع توصیفی بود. پس از بررسی مطالعات مربوط به رضایتمندی مشتری، ابعاد کیفیت خدمات، الگوی Kano و برنامه ریزی آرمانی، چارچوبی ارایه شده است که مشخص کننده ی ترکیب بهینه ی مشتریان بر مبنای الگوی Kano و با استفاده از برنامه ریزی آرمانی است. داده های مورد نظر از طریق تکمیل پرسش نامه توسط بیماران در فاصله ی زمانی مرداد تا آذر 1389 در کلینیک تخصصی قلب بیمارستان الزهرای (س) اصفهان جمع آوری شده است. جامعه ی آماری در این مطالعه 196 تن از بیمارانی است که در محدوده ی زمانی بیان شده، به کلینیک تخصصی قلب بیمارستان الزهرای (س) اصفهان مراجعه کردند. جهت تعیین روایی پرسش نامه ها از روایی صوری (به دلیل استاندارد بودن سوال ها) و جهت محاسبه ی قابلیت پایایی، از ضریب Cronbach''s alpha استفاده شد. روش نمونه برداری در این مطالعه از نوع احتمالی و به روش تصادفی ساده است، الگوی پیشنهادی با استفاده از نرم افزار WINQSB (Win quantitative system for business) مورد تحلیل قرار گرفت.
    یافته ها
    بعد از حل و تحلیل الگوی پیشنهادی یافته های مطالعه، نشان دهنده ی آن است که روش پیشنهادی قادر به تعیین ترکیب بهینه ی بیماران بیمارستان است؛ به گونه ای که مدیریت در برنامه ریزی امکانات خود باید 34 درصد بیماران را از بیماران مبتلا به بیماری حمله ی قلبی (انفارکتوس عضله ی قلب) و 66 درصد بیماران را از بیماران مبتلا به بیماری دریچه ای قلب انتخاب نماید.
    نتیجه گیری
    به طور کلی می توان از نتایج این مطالعه به منظور موثر بودن در بخش بندی مشتریان (بیماران)، برنامه ریزی برای فراهم کردن خدمات متناسب با نیازهای مشتریان مختلف و افزایش نتایج مثبت کسب شده از طرف بیمارستان اشاره کرد.
    کلیدواژگان: رضایتمندی، مشتریان، کیفیت مراقبت های بهداشتی، برنامه ریزی، الگوی Kano
  • مرضیه جوادی، حمید گنجی، احمدرضا رئیسی، مریم یعقوبی، پروین همتیان صفحات 539-547
    مقدمه
    سازمان های پیش رو در دنیای امروز در تلاش برای کسب نتایج و مزایای رقابتی هستند. امروزه، استفاده از شیوه های نوین مدیریتی و به کارگیری ابزارهای نوین مدیریت در حصول نتایج سازمانی مطلوب تاثیرگذار هستند. مدل سرآمدی یا مدل تعالی سازمانی، یکی از کاربردی ترین مدل های ارزیابی است که معیارهای ارزیابی خطوط راهنمایی برای سازمان ها را ایجاد می کند تا پیشرفت عملکرد خود را در زمینه ی مدیریت کیفیت و سرآمدی سازمانی اندازه گیری کند. هدف این مطالعه، شناخت نقاط قابل بهبود در بیمارستان الزهرا (س) با استفاده از مدل EFQM (European foundation for quality management) بود.
    روش بررسی
    این مطالعه، یک مطالعه ی کاربردی، از نوع مقطعی- توصیفی است. جامعه ی پژوهش شامل کلیه ی مدیران بالینی و پشتیبانی بیمارستان الزهرا (س)، در رده های مختلف (میانی، ارشد و عملیاتی) در سال 1389 بود. این پژوهش با استفاده از رویکرد پرسش نامه از مدل های سرآمدی اجرا شد. روایی ابزار، پس از متناسب سازی سوالات پرسش نامه بر اساس شرایط بیمارستانی با استفاده از نظرات خبرگان سنجیده شد و پایایی آن با محاسبه Cronbach''s alpha 88/0 تایید شد که به صورت سرشماری، پرسش نامه ها را تکمیل کردند. تحلیل داده ها بر حسب نوع آن ها و با استفاده از آزمون های t و ANOVA (Analysis of variance) در نرم افزار SPSS نسخه ی 13 تحلیل شد.
    یافته ها
    بیمارستان مورد مطالعه در کل، 78/502 امتیاز کسب نمود. در حوزه ی توانمندسازها (60/259) و در حوزه ی نتایج (08/243) حاصل گردید. امتیاز و درصد هر کدام از معیارهای نه گانه ی این مدل به شرح زیر به دست آمد: رهبری 52 امتیاز (52 درصد)، خط مشی و استراتژی 43 امتیاز (54 درصد)، منابع انسانی 42 امتیاز (47 درصد)، منابع و شراکت ها 50 امتیاز (56 درصد)، فرایند ها 70 امتیاز (6/50 درصد)، نتایج مشتری 97 امتیاز (8/48 درصد)، نتایج کارکنان 5/31 امتیاز (35 درصد)، نتایج جامعه 7/30 امتیاز (51 درصد) و نتایج کلیدی عملکرد 6/83 (7/55 درصد).
    نتیجه گیری
    اجرای مدل خودارزیابی در این بیمارستان منجر به شناخت نقاط قوت و نقاط نیازمند بهبود شد. از معیارهای توانمند ساز، معیار کارکنان و از معیارهای نتایج، معیار نتایج کارکنان و معیار نتایج مشتری کمترین امتیازات را حاصل نمودند که به عنوان نقاط نیازمند بهبود اولویت بندی می شوند. بنابراین بیشتر باید مورد توجه قرار گیرند و بیمارستان برای بهبود این معیارها برنامه ی اصلاحی تنظیم کند.
    کلیدواژگان: بیمارستان ها، خودارزیابی، مدل تعالی سازمانی
  • الهام طاعتی کلی، علی مشکینی، داود خراسانی زواره صفحات 548-557
    مقدمه
    عدالت در سلامت به معنای عدالت در توزیع تندرستی جامعه است. منظور از رعایت عدالت در سلامت، توجه به نیازهای سلامت همه ی افراد و اقشار جامعه بدون توجه به موقعیت جغرافیایی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی آن ها است. هدف از پژوهش حاضر مطالعه ی برآورد توزیع نیروی انسانی پزشک متخصص به تفکیک رشته های تخصصی بر حسب جمعیت (000،100 نفر) در بیمارستان های دولتی استان های کشور بود.
    روش بررسی
    این پژوهش مقطعی- توصیفی بود که بر روی اطلاعات جمع آوری شده ی پزشکان متخصص در سال 1389 انجام گرفت. در این مطالعه، تعداد متخصصان پزشک کشور بر اساس فرم هایی که توسط وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به معاونت درمان کلیه ی دانشگاه های علوم پزشکی کشور ارسال شده بود، جمع آوری گردید. همچنین جمعیت کشور از وب سایت مرکز آمار ایران استخراج گردید و روایی و پایایی همه ی اطلاعات تایید شده بود. شاخص های مرکزی، شامل بیشترین و کمترین انحراف معیار و میانگین تعداد متخصصان در بین استان های کشور محاسبه گردیدند. نرخ داده ها بر حسب نوع تخصص به ازای 000،100 نفر جمعیت نیز محاسبه شد. برای نمایش ارتباط تعداد نیروهای متخصص با جمعیت، از نمایش ضریب همبستگی میان آن ها استفاده گردید. داده ها با استفاده از نرم افزار SPSS نسخه ی 16 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت.
    یافته ها
    بیشترین و کمترین شاخص متخصص به 000،100 نفر جمعیت در رشته های تخصصی در رشته ی اطفال با شاخص 72/1 و جراحی مغز و اعصاب با 31/0 مشاهده شد. همچنین بالاترین میزان همبستگی میان رشته های تخصصی و جمعیت در رشته ی پاتولوژی به میزان 96/0 و کمترین میزان در رشته ی روانپزشکی به میزان 47/0 بود. همچنین در کل، بیشترین و کمترین شاخص پزشک در رشته های تخصصی در استان های کشور به ترتیب استان یزد با شاخص 22/19 و استان سیستان و بلوچستان با شاخص 8/8 بود.
    نتیجه گیری
    همبستگی بالایی میان تعداد پزشک متخصص به تفکیک رشته و جمعیت (000،100 نفر) در بیمارستان های دولتی کشور وجود داشت. همچنین کاهش میزان انحراف معیارها، بیانگر همگن تر شدن پراکندگی متخصصین نسبت به 5 سال گذشته است که با اعمال و تداوم مدیریت صحیح می توان آن را بهبود بخشید.
    کلیدواژگان: توزیع، پزشکان، متخصصین
  • سوسن بهرامی، محمدحسین یارمحمدیان *، مسعود فردوسی، رضوان اجاقی، فهیمه سادات ایزدی ورکی، مرضیه گلکار صفحات 558-566
    مقدمه

    مهارت، دانش و بهره وری انسان ها از جمله عوامل مهمی هستند که در موفقیت سازمان ها و مراکز بهداشت و درمان نقش اساسی دارند و مدیریت کیفیت فراگیر نیز به عنوان نوعی سیستم مدیریتی توجه ویژه ای به آن دارد. از طرفی دانش به عنوان منبعی برای بقای سازمان ها ضروری است و برای اجرای مدیریت دانش به یک بازه ی زمانی به نسبت طولانی، فراهم سازی بسترهای فکری و فرهنگی، مهارتی و آموزشی، کانون های دانشی و تکنولوژیکی نیاز است. مقاله ی حاضر درصدد تعیین رابطه ی مدیریت کیفیت فراگیر و مدیریت دانش از دیدگاه اعضای هیات علمی دانشگاه های اصفهان و علوم پزشکی اصفهان بود.

    روش بررسی

    پژوهش توصیفی، همبستگی حاضر بر روی کل اعضای هیات علمی دانشگاه های اصفهان (491 نفر) و علوم پزشکی اصفهان (594 نفر) در سال تحصیلی 91-1390 انجام شد. روش نمونه گیری به صورت طبقه ای- تصادفی متناسب با حجم (300 نفر) بود. ابزار تحقیق شامل پرسش نامه ی استاندارد مدیریت کیفیت فراگیر بر اساس مدل Baldrige و پرسش نامه ی استاندارد مولفه های مدیریت دانش بر اساس مدل Pastor بودند که روایی آن ها با استفاده از روایی محتوایی و صوری و پایایی آن ها با استفاده از محاسبه ی ضریب Cronbach¢s alpha (87/0 = 1r) و (91/0 = 2r) محاسبه گردید. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار 18SPSS و آزمون t، ANOVA و رگرسیون چند متغیره صورت گرفت.

    یافته ها

    در دانشگاه اصفهان به جز رهبری، برنامه ریزی استراتژیک و مدیریت منابع انسانی و در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان، به جز تمرکز بر مشتری، تحلیل اطلاعات، برنامه ریزی استراتژیک و مدیریت فرایند، میانگین کلیه ی معیارهای مدیریت کیفیت فراگیر بیشتر از سطح متوسط بود. همچنین در دانشگاه اصفهان میانگین همه ی مولفه های مدیریت دانش به جز پالایش دانش و در دانشگاه علوم پزشکی اصفهان کلیه ی مولفه ها بیشتر از سطح متوسط بود. ضریب همبستگی بین نمرات معیارهای مدیریت کیفیت فراگیر و مولفه های مدیریت دانش در سطح 05/0 ≥ P در دو دانشگاه معنی دار بوده و نتایج رگرسیون چند متغیره نیز نشان داد که رابطه ی بین معیارهای مدیریت کیفیت فراگیر با مدیریت دانش معنی دار بود.

    نتیجه گیری

    معیارهای مدیریت کیفیت فراگیر می تواند در راستای عملکرد صحیح سازمان موثر باشد و همچنین تاثیر آن بر مدیریت دانش نیز موجب افزایش کارایی سازمان می گردد.

    کلیدواژگان: مدیریت کیفیت فراگیر، مدیریت دانش، دانشگاه
  • مقاله مروری
  • موسی یمین فیروز، فاطمه نوشین فرد، حسن صیامیان صفحات 567-579
    هدف از مطالعه ی حاضر، بیان مفاهیم و ویژگی های الگوی اطلاع یابی ویلسون (Wilson) به عنوان پراستنادترین الگو در بحث رفتار اطلاع یابی بوده و فرایند تکمیل، بسط و گسترش آن با مرور متون مورد بررسی قرار می گیرد. نتایج نشان داد که مدل اطلاع یابی ویلسون پایه و بنیان الگوهای اطلاع یابی بعد از خود بوده و یکی از پراستنادترین الگوها در بین انواع الگوهای اطلاع یابی مطرح شده در جهان می باشد. این الگو از سال 1981 تاکنون 4 بار مورد بازنگری قرار گرفته و اکثر صاحب نظران معتقد هستند که الگوی کلی ویلسون بیشتر یک نظریه است تا یک چارچوب نظری. به عبارت دیگر، اگر چه در شکل نهایی این الگو نظریه ایفای نقش می کند، اما هدف از الگوی مذکور، پیوند دادن نظریه به عمل می باشد. درک این نکته مهم است که الگوی عام ویلسون در طول زمان شکل گرفته و تکامل تدریجی داشته است و فهم ارتباط میان نمودارهای مختلفی که او به منظور تشریح این الگو ارایه نموده ضروری است. از این رو باید درک شود که هیچ الگویی مستقل و کامل نیست و در استفاده از این الگو برای نشان دادن روند رشد ایده های پژوهشی، لازم است که تمام نمودارهای موجود در الگوی سال 1981 و همچنین الگوی سال 1996 بازنگری و بر اساس آن ها عمل گردد. در این پژوهش ابتدا مفاهیم و ویژگی های الگوی اطلاع یابی ویلسون بیان شده و ضمن مروری کوتاه بر نظریه های رفتار اطلاع یابی، الگوهای اطلاع یابی ویلسون مورد تجزیه و تحلیل قرار خواهد گرفت.
    کلیدواژگان: رفتار اطلاع یابی، مدل ویلسون، جستجو و ذخیره ی اطلاعات
  • عبدالمهدی رجایی، مرتضی نورایی، لقمان دهقان نیری صفحات 580-593
    از موسسات مهم شهر که با جان شهروندان ارتباط مستقیم دارد، بیمارستان ها هستند. این مقاله مروری بر چگونگی تاسیس و برپایی بیمارستان های جدید شهر اصفهان است که داستان را از اواخر عصر قاجار آغاز کرده، در دوره ی مشروطه مکثی نموده و در عصر رضا شاه به طور مفصل، پایه گذاری بیمارستان های مهم شهر را به تصویر می کشد. منابع این مقاله بر مبنای اخبار و مطالب روزنامه ها می باشد. آشکار است مراجعه به این نوع منابع برای نشان دادن فضای واقعی حاکم بر وضعیت بهداشتی- درمانی شهر و نیز انعکاس سخن روزنامه نگاران، یعنی شهرنشینان که مخاطبین و نیاز مندان این موسسات هستند، برای تبیین تصویر واضح تری از اوضاع مفید تر به نظر می رسد، تا مراجعه به اسناد و گزارش های خشک اداری که ماجرا را فقط از دید اولیای امور دیده اند. تا سال 1320 هجری شمسی تعداد شش بیمارستان در اصفهان راه اندازی شد که تعدادی به وسیله ی بخش خصوصی و تعدادی دیگر به وسیله ی بخش نیمه خصوصی (شهرداری ها و هیات های مذهبی) بر پا گردیدند. میزان مشارکت بخش دولتی نیز در حد حمایت و تشویق بود. نظام نوسازی شهری، بالا رفتن سطح سلامت جامعه در عصر رضا شاه و مشارکت بخش های مختلف خصوصی، نیمه خصوصی و دولتی در این دوره موجب گردید تا نیازهای بیمارستانی شهر اصفهان در عصر رضا شاه تا حدودی مرتفع گردد.
    کلیدواژگان: مدیریت سلامت، بیمارستان ها، روزنامه ها
  • مقاله کوتاه
  • مهدی علی پور حافظی صفحات 594-601
    مقدمه
    دستیابی مستقیم و سریع به اطلاعات از جمله نیازمندی های اصلی کاربران اطلاعات در دنیای فن آورانه ی جدید است. امروزه، دیگر کاربران اطلاعات، به ویژه اطلاعات روز پزشکی و سلامت که روزامدی و دسترسی سریع به محتوای آن جزء ضروریات است، فرصت کافی برای جست وجو و دستیابی به اطلاعات را ندارند. از این رو، پژوهش حاضر اقدام به تعیین راه کارهایی به منظور دستیابی به اطلاعات دقیق و مناسب در سریع ترین زمان نمود.
    روش بررسی
    پژوهش حاضر با استفاده از مطالعه ی کتابخانه ای و تحلیل محتوا اقدام به ارایه ی راه کاری برای یکپارچه سازی محتوا و خدمات در نرم افزارهای کتابخانه های مرکزی دانشگاه های علوم پزشکی ایران نمود. با توجه به وجود حداقل یک کتابخانه ی مرکزی در هر یک از دانشگاه ها، تمامی کتابخانه های مرکزی دانشگاه های علوم پزشکی ایران زیر نظر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی (http://www.behdasht.gov.ir/index.aspx?siteid=1&siteid=1&pageid=28359)، که بر اساس فهرست ارایه شده در وبگاه این وزارت 46 دانشگاه می باشد، جامعه ی پژوهش حاضر را تشکیل می دهند. برای بررسی، توصیف و تحلیل یافته ها از آمار توصیفی و نرم افزار Excel استفاده گردید.
    یافته ها
    کتابخانه های مرکزی دانشگاه های مورد مطالعه و نیز نرم افزارهای مورد استفاده برای ذخیره و بازیابی اطلاعات کتابشناختی و هم چنین برخی از نرم افزارهای اطلاعاتی، توجهی به مبادله ی اطلاعات و در نتیجه یکپارچه سازی اطلاعات و خدمات خود با سایر کتابخانه های مرکزی ندارند. کتابخانه های مورد بررسی در 4/71 درصد موارد از نرم افزار کتابخانه ای پارس آذرخش استفاده می کردند. این نرم افزار از قالب ابرداده ای مارک برای اطلاعات کتابشناختی خود استفاده می کند. هم چنین در 86 درصد موارد، نرم افزارهای مورد بررسی امکان ارایه ی خروجی های ابرداده ای استاندارد را داشتند.
    نتیجه گیری
    با توجه به یافته های پژوهش حاضر می توان از راه کارهای یکپارچه سازی در کتابخانه های مورد بررسی جهت بهره برداری اقتصادی از اطلاعات موجود استفاده کرد. بر اساس یافته های این پژوهش، می توان اذعان داشت که جهت بهره برداری اقتصادی از قابلیت های دانشی موجود در کتابخانه های مرکزی دانشگاه های وابسته به وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی باید محتواهای ابرداده ای این مراکز یکپارچه گردد. در این راستا، پیشنهاد می شود که از مدل جست وجوی هم زمان، تفاهم نامه ی 50/39Z و استاندارد ایزو 2709 استفاده کرد.
    کلیدواژگان: کتابخانه ها، یکپارچه سازی سیستم ها، مدیریت دانش
  • نقد کتاب
  • مینا افشار، رضوان اجاقی صفحات 602-607
  • نیره سادات سلیمان زاده نجفی، پریسا ملک احمدی صفحات 608-613
|
  • Zahra Kavosi, Nahid Hatam, Hadi Hayati Abbarik, Javid Nemati, Mohsen Bayati Pages 448-456
    Introduction

    Patient/customer satisfaction and loyalty have gained increasing attention from executives across the healthcare industry. Discharge against medical advice (DAMA) can be considered as one of the indicators of patient dissatisfaction. It has negative effects on patient treatment and leads to increased hospital costs. Study of predictors of DAMA in a teaching hospital was the aim of this research.

    Methods

    In this retrospective, case-control study during the winter if 2009, a total of 9463 discharged patient medical records were reviewed. They were selected based on kind of discharge using systematic sampling. Data was analyzed using chi-square test and t-test and binary regression in SPSS.

    Results

    Overall, 9% of discharges in this period were against medical advices. There were significant associations between DAMA and health insurance status, hospital wards, and kind of disease. Emergency ward patients and patients with no health insurance were more likely to DAMA.

    Conclusion

    High rate of DAMA should be considered by hospital managers. They should try to find out the causes of DAMA to prevent it and finally improve satisfaction and loyalty of patients.

    Keywords: Patient Discharge, Personal Satisfaction, Hospitals
  • Mustafa Ghaderzadeh, Farahnaz Sadoughi, Arvin Ketabat Pages 457-464
    Introduction
    In recent years, the concepts of artificial neural networks (ANN) have extensively undergone remarkable development in early detection and classification of diseases such as benign prostatic hyperplasia (BPH). The usage of ANN has become widely accepted in medical applications owing to its potential capabilities for detecting the complex interactions among variables, diagnosis and diseases’ modeling. The present study aimed to design and implement a decision support system (DSS) based on ANN for early detection of prostate cancer.
    Methods
    This survey design was conducted through data collection among 360 males with prostate abnormalities in Urology Department of Imam Khomeini Hospital, Tehran, Iran, from January 2008 to March 2011. In order to assess the performance and accuracy of the designed system, sensitivity, specificity and receiver-operating characteristics (ROC) curve were used as the indicators of distinguishing prostate cancers from BPH. In order to implement DSS in this study, scaled conjugate gradient (SCG) algorithm was used as the main algorithm for early detection of prostate cancer from benign prostate.
    Results
    The proposed intelligent ANN-based system can be used as a strong diagnostic tool with 97.0% specificity and 92.1% sensitivity for detecting the prostate cancer and to differentiate it from BPH. The results indicated a high potential of artificial neural network as a strong tool in classification of prostatic neoplasia diseases.
    Conclusion
    A medical decision support system was used aiming to help medical experts in their classification and early detection of prostatic neoplasia disorders in the present study. Such artificial intelligent-based medical intelligent systems, particularly for neural networks, can help physicians in accurate decision-making concerning prostate cancer and BPH. Using such systems, specialists would be able to eliminate or minimize unnecessary biopsy and reduce diagnostic costs. In addition, such systems can accelerate the diagnostic detection time.
    Keywords: Decision Support System, Prostatic Neoplasia, Artificial Neural Network, Sensitivity, Specificity
  • Zahra Mastaneh, Lotfollah Mouseli Pages 465-470
    Introduction

    World Health Organization (WHO) attempts to update ICD-10 (international classification diseases-10th version) according to the required information of the scientific community. In this study, changes of ICD-10 will be reviewed in updating process.

    Methods

    The data of the present descriptive study was extracted from the World Health Organization website. The data were interpreted based on descriptive statistics after classification of changes, type of instructions to make change, source of changes, and approved and implementation date of the changes.

    Results

    Out of 1914 changes occurred in ICD-10 during 1995 and 2009, the greatest change happened in the third volume with 1249 cases (65.5%). Most of the major changes were in the first volume with 264 cases (50.1%) and most of the minor changes were in the second volume with 69 cases (49.6%). The majority of the instruction changes were adding an item to the system in every three volumes. Among the active groups for creating modification, mortality reference group (MRG) had the highest role in the first and second volumes with 107 (20.3%) and 116 cases (83.4%), respectively. Germany with 305 cases (24.4%) in the third volume had the highest role.

    Conclusion

    Maintaining the fluidity of a classification system in the field of health is an enormous and necessary task. This fluidity has occurred in ICD-10 with making significant changes due to new discoveries in the field of medicine, diagnostic and therapeutic equipments and health information subsequently. In Iran, due to the governmental policy to create the Iranian electronic health records, the updated health classification is further needed.

    Keywords: Updating Process, International Classification Diseases, Classifications, Information Management
  • Mohammad Hossein Hayavi Haghighi, Mohammad Dehghani, Saeed Hosseni Teshizi, Behzad Asgari, Mostafa Reisi Pages 471-478
    Introduction
    Since hospitals are the main healthcare providers, they are assumed as the main institutions for implementing information systems. Hospitals need efficient hospital information system (HIS) to manage their raising needs. This study reviewed the importance of HIS, implementation of prerequisites and selection factors from views of staff of medical record department in hospitals affiliated to Hormozgan University of Medical Sciences.
    Methods
    This was a descriptive-cross sectional study in which study subjects included the staff of medical record department of hospitals affiliated to Hormozgan University of Medical Sciences. Views of staff were collected through a researcher-made questionnaire. Validity of the questionnaire was measured by content validity (by reviewing the relevant resources and faculty members’ perspectives). Reliability was assessed by Cronbach’s alpha test (0.94). The sample size was equal with the sample population (n = 71). The researchers collected the necessary data through direct observation method.
    Results
    According to the views of staff, importance of every three aspects i.e. “different criteria for selecting HIS”, “importance of prerequisites for HIS implementation” and “importance of using HIS” was at high to very high level (91.4%, 89.6% and 77.4%, respectively). Staff with higher educational level emphasized more on importance of HIS prerequisite implementation. Importance of different criteria for selection of HIS was more obvious among staff with educational level related to their organizational position.
    Conclusion
    Staff of medical record department had very positive attitude towards HIS implementation. Managers have to pay higher attention to the views and experiences of these users and staff in order to develop and upgrad these systems.
    Keywords: Hospital Information Systems, Information Management, Medical Records Department
  • Rouhollah Ghaedamini Asadabadi, Ahmad Amerieon, Shahram Tofighi, Fatemeh Azizian, Azam Fayazi Pages 479-489
    Introduction
    One of the types of hospital management information systems is decision support information system (DSIS). This system uses decision-making models and databases for preparing specific information to support their semi-structured or unstructured decisions. The present study aimed to design a decision DSIS model for Board of Trustees of Ayatollah Kashani Hospital, Shahrekord, Iran.
    Methods
    This exploratory and modeling study was performed in 2010 and conducted in Board of Trustees Ayatollah Kashani Hospital in Shahrekord. The study population consisted of 30 Board of Directors and hospital administrators. Data collection was performed through a researcher-made 42-item questionnaire with approved validity and reliability (85%) by the expert professors used for interviewing and observation. The data were analyzed using principles of systems analysis and management and, mathematical analysis and also operations research technique.
    Results
    Complete information about identifying the organizational environment, information architecture diagrams, the decision-making pattern of Board of Directors and the hospital authorities, the mathematical models and other decision-making models were achieved and the DSIS model was designed for Board of Trustees of Ayatollah Kashani Hospital, Shahrekord, Iran.
    Conclusion
    Hospital information architecture diagram did not have much difference compared with the other conducted studies; however, using DSIS model and its output through the operations research techniques, mathematical patterns and other appropriate patterns would resulted in decisions that the hospital’s board might make and support them.
    Keywords: Modeling, Decision Support Information System, Hospitals
  • Saeed Saeedbakhsh, Asghar Ehteshami, Mahtab Kasaei Isfahani Pages 490-501
    Introduction
    Hospital managers and healthcare providers should access to hospital information system (HIS) in order to enhance their efficiency and effectiveness in the organization. Accurate, appropriate, precise, timely and valid information as well as an appropriateness information system are required for their tasks and a basis for decision-making in various levels of the hospital management. The present study was conducted to assess selected HIS in hospitals affiliated to Isfahan University of Medical Science according to ISO 9241-10.
    Methods
    This was an applied, descriptive cross-sectional study in which seven selected HIS medical records modules were assessed using ISO 9241-10 questionnaire consisting 74 ranked components and entities in hospitals of Isfahan University of Medical Science. The content validity and reliability were confirmed and the obtained data were analyzed through SPSS software, and descriptive statistics were used to examine measures of central tendencies.
    Results
    Data analysis suggested the following percentages concerning the software: 68% appropriateness for user’s tasks, 67% self-descriptiveness, 70% controllability by user, 74% compatibility with user’s expectations, 69% error tolerance, 53% possibility of individualization, and 68% possibility of desired learning for user. The total acceptability with the ISO 9241-10 Software was 67%.
    Conclusion
    Information is the basis for policy and decision-making in various levels of the hospital management. Consequently, it seems that developers of HIS should reduce HIS errors and increase its appropriateness for the tasks, self-descriptiveness, controllability, conformity with user’s expectations, error tolerance, appropriateness for individualization and appropriateness for user’s learning.
    Keywords: Hospital Information Systems, Standards, Medical Records, Software, Evaluation
  • Shirin Abbasi, Nahid Tavakoli, Mohammad Moslehi Pages 502-512
    Introduction
    Recently, the accreditation program has been used increasingly by an emphasis on patient safety. In Iran, efforts have been made to establish the accreditation program. In 2011, it replaced previous standards of traditional evaluation system. As the impact of accreditation plan need internal self assessment against minimal standards, this study aimed to survey the readiness of selected hospitals in Isfahan based on the functional model of Joint Commission on Accreditation.
    Methods
    This cross-sectional descriptive study was conducted on four hospitals in Isfahan, Iran. Data was collected using 13 checklists based on the functional model of Joint Commission International Accreditation. The checklists were verified by the Iranian Ministry of Health. Data was collected via observations and interviews with hospital representatives in quality management. All statistical analyses were performed using SPSS.
    Results
    The readiness of the selected hospitals in Isfahan was 64% regarding patient-based standards and 66% for facility-based standards. In general, the studied hospitals had adequate readiness for implementation of accreditation standards.
    Conclusion
    As the study population has ISO 9000 certification, it is possible to replace old methods of process, outcome, and structure evaluation with new standards. Accordingly, patient rights have to be considered by health care employers in Isfahan.
    Keywords: Quality Management System, Hospitals, Accreditation, Joint Commission on Accreditation of Hospitals
  • Niloofar Hodhodinezhad, Raziyeh Zahedi Anaraki, Hasan Ashrafi Rizi Pages 513-524
    Introduction

    Traditional medicine is not only useful in health care and improvement of quality of life, but also is applied in diagnosis and treatment of diseases. Hence, paying more attention to this area is of high important. This study aimed to evaluate the scientific production and scientific mapping of Iranian researchers in traditional medicine during 1990-2011 in “Web of Science” database.

    Methods

    This was an applied study in which scientometric indicators have been used. Documents of Iranian researchers in traditional medicine in Web of Sciences during 1990-2011 were analyzed and then, the historiography of scientific productions was depicted.

    Results

    Studies have shown that Iranian researchers in traditional medicine could be ranked as the 26th in the world in term of scientific productions with 288 document records. Furthermore, the growth rate of scientific publications of this area was 53.3%. In addition, Abdollahi with 13 records and Tehran University of Medical Sciences with 60 records had the highest rate of scientific production in this field. Moreover, most documents were presented as articles and were published in Journal of Ethnopharmacology. No cluster was established from the top 50 records.

    Conclusion

    In general, growth rate of scientific production in traditional medicine of Iranian researcher has an upward trend. Nevertheless, global and total citations of these publications are very poor which indicates that these publications are not effective enough.

    Keywords: Science Production, Traditional Medicine, Scientometrics
  • Arash Shahin, Mahmoud Ahmadiazar Pages 525-538
    Introduction
    Nowadays, organizations perform segmentation of their customers in order to maximize profits and minimize costs. However, in addition to segmentation, an optimal combination of the customers, i.e. the number of the customers or their percentage, is required to be specified in order to invest on development of products and services. In this study, by maximizing the customers’ satisfaction, we measured the optimal combination of the clients. Therefore, this study aimed to identify a method of deciding on the optimal combination of the customers based on the Kano Model and ideal programming.
    Methods
    In terms of objectives, this study was developmental and applied; with regard to data collection time, it was a cross-sectional survey; and in terms of nature of the data, the study was a qualitative and descriptive investigation. Based on literature review concerning costumers’ satisfaction, logical frameworks for maximizing customers’ satisfaction in addition to the hierarchical dimensions of the quality of services were evaluated. In order to maximize the customers’ satisfaction, an ideal programming model has been used. The proposed model indicated the maximization of the customers’ satisfaction in which the hierarchical dimensions of the quality of services have been considered based on Kano model. Furthermore, the dimensions of the quality of services constitute the constraints of the model of which the decision-making variables coefficients have been calculated through the Kano standard questionnaire and customers’ satisfaction maximization. A standard questionnaire was designed and completed by the participants in the cardiology clinic of Al-Zahra Hospital, Isfahan, Iran. The study subjects (n = 196) were randomly selected among the patients who had referred to the above mentioned clinic during August and November 2010. Validity and reliability of the questionnaires were evaluated using content validity and Cronbach’s alpha coefficient.
    Results
    WinQSB (windows for qualitative system for business) software was used to analyze the data. The findings indicated that the proposed approach is able to specify the optimal combination of the patients. Thirty-four percent of the patients suffered from myocardial infarction (MI) and 66 percent were patients with valvular heart disease.
    Conclusion
    In general, the findings of the present study were effectiveness in customers’ segmentation, planning to provide appropriate services compatible with different customers’ needs and increased positive outcomes by hospital.
    Keywords: Satisfaction, Clients, Quality of Health Care, Planning, Kano Model
  • Marzieh Javadi, Hamid Ganji, Ahmadreza Reiesi, Maryam Yaghoobi, Parvin Hematian Pages 539-547
    Introduction
    In today’s world, organizations are attempting to achieve advantages and competitive results. Understanding mutual interactions between organizations and using modern management techniques as well as modern management tools might have an influential effect on obtaining optimal organizational results. Nowadays, one of the competitive advantages is applying the excellence models. The present study aimed to evaluate the improvable areas in Al-Zahra Hospital, (Isfahan, Iran) using EFQM (European foundation for quality management) model.
    Methods
    This was an applied, cross-sectional descriptive study. Data collection was performed using EFQM questionnaire through census method. Thirty-nine managers were involved in all the levels (junior, senior and operational management) of this study.
    Results
    The results showed the Al-Zahra Hospital obtained total score of 502.78 (out of 1000 scores). The obtained score was 259.60 in enablers area and 243.08 in results area. Each of the nine EFQM-criteria score and percentages were as the following: Leadership 52 scores (52%) policy and strategy 43 (54%), human resources 42 (47%), resources and companies 50 (56%) and processes 70 (50.6%) for the enablers area. In the results area customer satisfaction score was 97 (48.8%), staff satisfaction 31.5 (35%), society results 30.7 (51%) and key performance results was 83.6 (55.7%).
    Conclusion
    Implementation of the self-evaluation model in this hospital led to identification of strengths and areas in need of improvement. Out of enabler and results criteria, staff and costumer satisfaction were with lowest scores, respectively; which are considered as the areas with improvement prioritization. Therefore, further attention is required for improving these modification criteria in hospitals.
    Keywords: Hospitals, Self, Evaluation, Quality Management Model
  • Elham Taati Keley, Ali Meshkini, Davoud Khorasani Zavareh Pages 548-557
    Introduction
    Equity in health means justice in the distribution of community health. The purpose of justice in health is to consider health needs of all people regardless of their geographical location or cultural, economic, and social status. The aim of this study was to assess distribution of specialists based on population (100,000 people) in public hospitals of Iranian provinces during 2010.
    Methods
    In this descriptive study, distribution of each specialization in different provinces was shown as maximum, minimum, mean, standard deviation, and median. In order to display the relation between number of specialists and population, the correlation coefficient was employed. Data was analyzed using SPSS.
    Results
    The highest and lowest ratios of specialists to population of 100,000 people in specialty fields were observed in case of pediatricians (1.72) and neurosurgeons (0.31), respectively. The highest and lowest correlations between specialized fields and population were in pathology (0.96) and psychiatry (0.47), respectively. Meanwhile, the highest and lowest ratios of specialists to population were observed in Yazd Province (19.22) and Sistan and Baluchestan Province (8.8), respectively.
    Conclusion
    This study showed a high correlation between the number of specialists and population in public hospitals of Iran. Moreover, distribution of specialists was more homogeneous during the last five years. Appropriate management can improve the current status.
    Keywords: Distribution, Physicians, Specialists
  • Susan Bahrami, Mohammad Hossein Yarmohmmadian, Masood Ferdosi, Rezvan Ojaghi, Fahimeh Sadat Ezadi Varaki, Marzieh Golkar Pages 558-566
    Introduction

    Human skills, knowledge and efficiency are important factors in the success of organizations and community health centers which have a critical role in total quality management (TQM) as a management system. Knowledge is necessary as a source for the organizations survival. On the other hand, in order for implementation of knowledge management, there is a need for a relatively long period, providing intellectual and cultural contexts, educational skills and knowledge and technological centers. This study aimed to determine the relationship between TQM and knowledge management from the perspective of faculty members of Isfahan University of Medical Sciences.

    Methods

    This was a descriptive-correlational study. The study subjects included the total of faculty members of University of Isfahan (491 people) and Isfahan University of Medical Sciences (594) during academic years 2009-2010 who were selected through proportionate stratified random sampling (300). Data collection tools included a Baldrige questionnaire based on the TQM model and knowledge management components based on Pastor standard questionnaire. The content and face validity of questionnaires were confirmed and reliability through Cronbach's alpha coefficient were obtained as 0.87 and 0.91, respectively.

    Results

    Mean of all the TQM criteria were higher than average in University of Isfahan except leadership, strategic planning and human resource management. It was the same in Isfahan University of Medical Sciences except criteria like focusing on customer, information analysis, strategic planning and process management. All the components of knowledge management were more than average level in Isfahan University of Medical Sciences, and except refining the knowledge in University of Isfahan. Correlation coefficient between scores of TQM and knowledge management components was significant (P ≤ 0.05). In addition, multiple regression showed that the correlation between TQM and knowledge management was statistically significant.

    Conclusion

    TQM criteria can be effective in line with appropriate functioning of knowledge management and its impact on organizational performance can also increase the efficiency of the organization.

    Keywords: Total Quality Management, Knowledge Management, University
  • Mousa Yaminfirooz, Fatemeh Nooshinfard, Hasan Siamian Pages 567-579
    This study aimed to describe the concepts and characteristics of Wilson's information seeking behavior model, as the highly cited pattern in information seeking behavior debates and tracing its completion, expansion and development process. Wilson's information seeking behavior model is the base for other subsequent related models. It has been the highly cited model amongst other information seeking behavior models worldwide. Having revised four times since 1981, the model has been revised by many researchers as a theory rather than a theoretical framework. In other words, despite the role of theory in its final formation, the aim of the model is to connect theory to practice. It is important to note that Wilson's general model has been constructed and evolved continuously and the understanding of the connections and relations of the charts and conceptions embedded in the model in details has been important for its explanation. No pattern is complete by itself and for showing the growth trends of research ideas from the model, it is necessary to revise the charts and concepts embedded in both 1981 and 1996 Wilson's model varieties and practice accordingly. In this study, concepts and features of Wilson's information seeking model have been expressed, and a brief overview of the information seeking behavior theories and analysis of the Wilson's information seeking behavior models have been performed.
    Keywords: on Seeking Behavior, Wilson's Model, Information Storage, Retrieval
  • Abdolmahdi Rajaei, Morteza Nouraei, Loghman Dehghan Nayyeri Pages 580-593
    One of the most important institutions of a city is hospital as it is directly involved with life of the citizens. This review article aimed to study the circumstance of establishing newer hospitals in Isfahan city, which was started in late Qajar Dynasty era with a pause during the constitutional era and was extended to Reza Shah Pahlavi in its modern form. The main references for this study were the reports of local newspapers and press. It is obvious that these types of resources would shed light on the real healthcare situation dominated on the life of the citizens. This is partly due to the official reports which may not contain the real city dweller's opinions. On the other hand, the audience cycle of the newspapers that covered the majority of the ordinary people's views seems more advantageous rather than merely referring to the bureaucratic documents and reports by the administrative authorities view. This article will also show that since the constitutional era, 1906 to 1941, six hospitals have been established in Isfahan, either by local government or non-governmental charities (municipalities and religious delegations). The role of the governmental authority in this regard was mainly suport and encouragement. The urban renewal system, enhanced health situation in the reign of Reza Shah Pahlavi and the partnership between private sectors, semi-private sectors and government caused to meet demand for hospitals in Isfahan during that period.
    Keywords: Health Management, Hospitals, Newspapers
  • Mehdi Alipour, Hafezi Pages 594-601
    Introduction
    Direct and rapid access to information is one of the main necessities of the users in new technological world. Nowadays, information users, particularly medical information in which rapid access is of necessity, do not have enough time to search and access to information. Therefore, the present study aimed to determine strategies to access required information as soon as possible.
    Methods
    This study was performed using library research and content analysis to provide strategies for content and services integration in central library software of Iranian Universities of Medical Sciences. Since there is one central library in each university, all central libraries of 46 Iranian Universities of Medical Sciences affiliated to Ministry of Health and Medical Education, constituted the study population. Descriptive statistics and Excel software were used in order to analyze, describe, and evaluate the findings.
    Results
    Findings of this study illustrated that central libraries in the studied universities as well as their used software for storage and retrieval of bibliographic information and also some of the data software do not care about information exchange and consequently integration of information with other academic central libraries. 71.4% of the studied libraries used Pars Azarakhsh Software. The mentioned software uses MARC metadata format. In addition, 86% of the studied applications could offer standard output metadata format.
    Conclusion
    Given the findings of this study, it is possible to use integration strategies in order to exploit the existing data. Therefore, the studied libraries should integrate their bibliographic data. Thus, it is recommended to use simultaneous searching model, Z39.50 protocol and ISO 2709 standard to integrate their data.
    Keywords: Libraries, Systems Integration, Knowledge Management