فهرست مطالب

نوآوری در علوم و فناوری غذایی - پیاپی 12 (تابستان 1391)

نشریه نوآوری در علوم و فناوری غذایی
پیاپی 12 (تابستان 1391)

  • 96 صفحه،
  • تاریخ انتشار: 1391/10/20
  • تعداد عناوین: 8
|
  • حسن غیاثی، یحیی مقصودلو، مرتضی خمیری، علیرضا صادقی ماهونک صفحه 1
    در این پژوهش به منظور افزایش تنوع فرمولاسیون های ماست از عصاره ی چغندر قرمز به مقدار 0، 5/1، 2 و 5/2% و عصاره ی طعمی میوه (توت فرنگی) به مقدار 0، 6، 8 و 10%، جهت تهیه ی ماست طعم دار میوه ای قالبی با 2/4% چربی، استفاده شد. ویژگی های حسی، رنگی، فعالیت آنتی اکسیدانی و مقدار ترکیبات فنولی محلول در آب ماست طعم دار میوه ای بهینه شده و ماست ساده طی 21 روز دوره ی نگه داری، بررسی شد. نتایج حاصل، نشان داد که 6% عصاره ی طعمی میوه و 2% عصاره ی چغندر قرمز، مناسب ترین مقادیر، جهت تهیه ی ماست طعم دار توت فرنگی هستند و پذیرش کلی آن به طور معنی داری بیش تر از ماست ساده می باشد. کاهش معنی داری در ویژگی های حسی و رنگ ماست طعم دار میوه ای در طول دوره ی نگه داری مشاهده نشد. همچنین، عصاره ی چغندر قرمز موجب شد تا ترکیبات فنولی محلول در آب و فعالیت آنتی اکسیدانی آن (که تاثیرات سلامت بخشی بر بدن دارند)، در طول مدت نگه داری، بیش تر از ماست ساده باشد.
    کلیدواژگان: ماست طعم دار، بتالائین ها، فعالیت آنتی اکسیدانی، ترکیبات فنولی
  • امیر پورفرزاد، محمدحسین حداد خداپرست، مهدی کریمی، سیدعلی مرتضوی، امیر حداد خداپرست صفحه 11
    در صنعت غلات برای بهبود خصوصیات خمیر، درک پدیده ی بیاتی و تاخیر آن در جهت افزایش کیفیت نان، رقابت بزرگی وجود دارد. برای رسیدن به این هدف، می توان از افزودنی های غذایی کاربردی و مواد کمک فرایند که باعث بهبود کیفیت نان می شوند، استفاده کرد. بهبوددهنده های ژلی، نسل جدیدی از بهبوددهنده ها هستند که به طور گسترده ای در صنعت نانوایی به کار می روند. تعیین خواص ژل تشکیل شده به ما کمک می کند تا درک درستی از فرایند تشکیل ژل و نیز مشخصات ژل تولید شده با توجه به خواص مکانیکی آن داشته باشیم. در این پژوهش از روش شناسی رویه ی پاسخ به منظور مطالعه ی تاثیر اجزای ژل بهبود دهنده ی نان بربری بر خواص مکانیکی ژل مذکور استفاده گردید. نمونه های ژل با افزودن سدیم استئاروئیل لاکتیلات، داتم و پروپیلن گلیکول در دامنه ی 0 تا g100/g 5/0 تولید گردید. نتایج، نشان داد که سفتی، گرادیان، پیوستگی، قوام و شاخص ویسکوزیته ژل با افزایش سدیم استئاروئیل لاکتیلات افزایش یافت. بنابراین، با افزایش مقدار آن، میزان الاستیسیته را می توان کنترل نمود. پروپیلن گلیکول تنها بر شاخص ویسکوزیته تاثیر افزایشی داشت و بر سایر پارامترها همانند داتم، فاقد تاثیری معنی دار بود. در برخی موارد، مجذور و اثر متقابل اجزاء سبب افت برخی از ویژگی ها گردیده است. مدل های ارائه شده در این پژوهش از ضریب همبستگی بالا و بسیار معنی داری برخوردار هستند که می توان از آن ها در پیشگویی خواص مورد بررسی، استفاده کرد. نتایج حاصل از بهینه سازی، نشان داد که از اختلاط g100/g 5/0 سدیم استئاروئیل لاکتیلات، g100/g 28/0 داتم و g100/g 5/0 پروپیلن گلیکول بهترین حالت در مورد خواص مکانیکی ژل، حاصل می شود.
    کلیدواژگان: بافت سنجی، خواص مکانیکی، ژل بهبود دهنده، طرح آماری مرکب مرکزی، اکستروژی پسرو
  • محسن مختاریان، مسعود شفافی زنوزیان، فاطمه کوشکی، محمد سلامی نیا صفحه 25
    آبگیری اسمزی، فرآیندی است که در آن، آب به طور جزئی از مواد سلولی، زمانی که در محلول غلیظ هیپرتونیک از مواد حل شدنی قرار می گیرد خارج می شود. فرآیند آبگیری اسمزی کدوی حلوایی در سه سطح دمای (5، 25 و 50 درجه ی سانتی گراد) و در غلظت های مختلف نمک طعام (5، 10 و 15 % وزنی/وزنی) و غلظت ثابت ساکارز (50 % وزنی/وزنی) انجام گرفت. نسبت وزنی میوه به محلول اسمزی 1 به 20 (وزنی/وزنی) انتخاب گردید. مقادیر حذف آب و جذب مواد جامد برای هر غلظت و دما در فواصل زمانی مختلف محاسبه گردید. با استفاده از مدل پیشنهادی آزوارا و همکاران، مقادیر تعادلی حذف آب و جذب مواد جامد و همچنین شدت انتقال جرم، محاسبه گردید. نتایج، نشان داد میزان حذف آب و جذب مواد جامد با افزایش غلظت و دمای محلول اسمزی ارتباط مستقیم داشت به طوری که در دمای 5 درجه ی سانتی گراد و غلظت 15 درصد نمک طعام ماکزیمم کاهش آب و میزان جذب مواد جامد مشاهده گردید در حالی که اختلاف آماری معنی داری با 50 درجه ی سانتی گراد و غلظت 15 درصد نمک طعام مشاهده نشد.
    کلیدواژگان: آبگیری اسمزی، کدو حلوایی، ضرایب انتشار آب و مواد جامد
  • بنفشه آقامحمدی، بابک غیاثی طرزی، مسعود هنرور، بابک دلخوش صفحه 37
    در سال های اخیر، استفاده از ترکیبات مختلف به منظور افزایش کیفیت و خواص تغذیه ای کیک، مورد توجه فراوان قرار گرفته است. تاکنون تاثیر استفاده از برخی شیرین کننده ها به جای شکر در فرمولاسیون کیک و بسیاری نان ها مورد ارزیابی قرار گرفته اما مطالعات گسترده ای در زمینه ی استفاده از محصولات فرعی کارخانجات قند مانند ملاس در فرمولاسیون کیک، انجام نشده است. در این تحقیق، اثرات جایگزینی 25، 50، 75 و 100 درصد از شکر با ملاس بر برخی ویژگی های مهم کیک مانند افت وزن، بافت، بیاتی، رنگ بافت و پوسته، فعالیت آبی، رطوبت و ارزیابی حسی کیک ها مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج آزمون ها نشان داد که در سطح معنی داری P<0.05، با افزایش درصد جایگزینی ملاس به جای شکر، بافت کیک ها سفت تر و میزان بیاتی آن ها بیش تر شده است. در مقابل، افت وزن، میزان رطوبت و فعالیت آبی کیک ها یک روند نزولی داشته اند. ارزیابی رنگ نیز نشان داد که رنگ پوسته و بافت تمامی تیمارها نسبت به شاهد به طور معنی داری تیره تر شده اند. با توجه به نتایج ذکر شده، با استفاده از ملاس در فرمولاسیون کیک، می توان علاوه بر صرفه ی اقتصادی تا حدودی کیفیت محصول نهایی، مدت ماندگاری و ارزش غذایی آن را نیز افزایش داد.
    کلیدواژگان: ملاس، کیک، آزمون های کیفی، ارزیابی حسی
  • مرتضی محمدی، مهداد اسدی، زهرا پورفلاح، منیره نهاردانی صفحه 47
    در مطالعه ای که بر روی سینتیک خشک کردن برش های میوه ی کامکوات در دماهای 60، 70 و 80 درجه ی سانتی گراد با ایجاد برش های نازکی با ضخامت های 3، 5 و 7 میلی متر انجام شد، مقدار ضریب نفوذ موثر رطوبت با استفاده از قانون دوم فیک، محاسبه و فرآیند خشک کردن به وسیله ی معادلات ریاضی مختلف، مدلسازی گردید. نتایج، نشان داد که با افزایش دما و ضخامت، ضریب نفوذ موثر افزایش یافت. بهترین مدل ریاضی که بهترین برازش را از داده های خشک کردن میوه ی کامکوات داشت با بالاترین ضریب تبیین(R2) و پایین ترین مقادیر برای میانگین نسبی درصد انحراف (MRPD)، مجذور میانگین مربعات خطا (RMSE) و مربع کای کاهش یافته (χ2)انتخاب شد. مدل منتخب که برازش مناسبی نسبت به سایر مدل های مورد مطالعه ارائه کرد، مدل میدلی بود.
    کلیدواژگان: مدلسازی ریاضی، خشک کردن، کامکوات، ضریب نفوذ
  • محمد غلامی پرشکوهی، مجید رشیدی، ایرج رنجبر، سعید عباسی صفحه 57
    دستیابی به شرایط بهینه در فرآیند خشک کردن می تواند اثر مهمی بر زمان فرآوری و بهبود شاخص های کیفی این محصول داشته باشد. پارامترهای دما، سرعت جابه جایی هوای گرم و روش آماده سازی محصول، عوامل اصلی موثر بر فرآیند خشک شدن انگور محسوب شده، نقش مهمی در کیفیت محصول نهایی ایفا می کنند. در این تحقیق، اثرات دما در چهار سطح 50، 60، 70 و 80 درجه ی سانتی گراد، سرعت جابه جایی هوای گرم در سه سطح 1، 2 و3 متر بر ثانیه و روش آماده سازی محصول در چهار سطح بدون آماده سازی، آماده سازی با آب داغ، آماده سازی با کربنات پتاسیم 5% و 4/0% روغن زیتون و آماده سازی با هیدروکسید سدیم 5/0% بر روی شاخص های کیفی کشمش حاصل از خشک شدن انگور بی دانه ی قرمز، مورد بررسی قرار گرفت. نتایج، نشان داد پارامترهای دما، سرعت جابه جایی هوا و روش آماده سازی محصول، اثرات بسیار معنی داری بر شاخص قهوه ای شدن، بازآبپوشی و چروکیدگی دارند. پارامترهای دما و آماده سازی بر روی اسیدیته، تاثیر معنی دار دارند. در مجموع، کشمش هایی که با روش آماده سازی آب داغ، آماده سازی با کربنات پتاسیم 5% و 4/0% روغن زیتون و آماده سازی با هیدروکسید سدیم 5/0% در دمای 93 درجه ی سانتی گراد، در دمای Co 70 به دست آمده اند، دارای کیفیت بهتری می باشند.
    کلیدواژگان: کیفیت کشمش، آماده سازی، دما، سرعت جا به جایی هوا، خشک کردن، جا به جایی
  • علی ماشاءالله کرمانی صفحه 69
    در این تحقیق، برخی از خواص فیزیکی میوه و مغز فندق رقم گرد محلی استان قزوین به صورت تابعی از رطوبت در محدوده ی 5% تا 20% بر پایه ی تر اندازه گیری و ارزیابی گردید. خواص فیزیکی میوه و مغز فندق شامل ویژگی های ابعادی (طول، عرض و ضخامت)، وزن و خواص هندسی (قطر متوسط هندسی، حجم، مساحت سطح رویه و سطح مقطع) با افزایش رطوبت، افزایش یافت. افزایش رطوبت، موجب کاهش کرویت میوه و مغز فندق گردید. مقادیر متوسط طول، عرض (پهنا) و ضخامت (ارتفاع)، قطر متوسط هندسی، وزن، حجم، مساحت سطح رویه، مساحت سطح مقطع و کرویت میوه ی فندق در رطوبت 5% بر پایه ی تر به ترتیب عبارت بودند از، 92/16، 51/17، 33/15، 55/16 میلی متر، 95/1 گرم، 3cm 40/2، 2cm 63/8، 2cm 16/2 و 52/93%، همچنین مقادیر متناظر برای مغز فندق به صورت 55/13، 59/13، 89/11، 00/13 میلی متر، 92/0 گرم، 3cm 16/1، 2cm 02/5، 2cm 26/1 و 85/92% بود. درصد نسبت پوست میوه ی فندق به وزن کل 81/52% ارزیابی گردید. آزمایش ها برای پوست فندق در دو سطح رطوبت 5% و 10% بر پایه ی تر، و برای مغز در سطح رطوبت 5% بر پایه ی تر و در سه جهت بارگذاری شامل امتداد محور X (امتداد محوری میوه)، محورهای عمود بر آن Y (در امتداد کوچک ترین بعد میوه) و Z (امتداد محل اتصال پوست) انجام گرفت. نتایج، نشان داد که رطوبت و جهت بارگذاری، نیروی شکست و تغییرشکل ویژه تا گسیختگی میوه ی فندق را به طور معنی داری (P<0.01) تحت تاثیر قرار می دهد. با افزایش رطوبت، نیروی شکست میوه، کاهش یافت در حالی که تغییر شکل ویژه شکست افزایش پیدا کرد. بیش ترین نیروی شکست میوه و مغز فندق به ترتیب در جهت بارگذاری در امتداد محور xها و zها بود. متوسط نیروی شکست میوه ی فندق در سه جهت بارگذاری به طور قابل ملاحظه ای بیش تر از مقدار آن برای مغز فندق بود.
    کلیدواژگان: خواص فیزیکی، خواص مکانیکی، نیروی شکست، فندق، مغز فندق
  • مرجان یعقوبی، حمید توکلی پور، امیر حسین الهامی راد، سید حمیدرضا ضیاءالحق، محسن مختاریان، بیژن عسکری صفحه 79
    در این تحقیق با استفاده از خشک کن آزمایشگاهی جابه جایی هوای داغ، خشک کردن ورقه ای نازک برشهای سیب زمینی، مدل سازی گردید. هدف از این پژوهش، بررسی سینتیک خشک کردن و ارائهی مدل ریاضی مطلوب سیب زمینی با استفاده از آنالیز معادلهی رگرسیون بود. آزمایشها در دو سطح دمایی 65 و70 درجهی سانتیگراد در سه تکرار، انجام گردید. سه مدل ریاضی سینتیکی استاندارد بر داده های تجربی برازش داده شد و ارزیابی مدلها از طریق چهار معیار ضریب همبستگی، ریشهی میانگین مربعات خطا، کاهش کای اسکور و خطای انحراف میانگین مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج، نشان داد که مدل پیچ نسبت به سایر مدلها، مراحل خشک شدن برش سیب زمینی را بهتر ارزیابی میکند.
    کلیدواژگان: مدلسازی دینامیکی، لایه ای نازک، خشک کردن
|
  • H. Ghyasi, Y.Maghsoudlou, M. Kommeiri A. Sadeghi Mahoonak Page 1
    In this research, the Red beet juice was used at concentration 0, 1.5, 2, 2.5% and fruit flavored juice at 0, 6, 8 and 10% to increase diversity of set yogurt formulations. Sensory parameters, color, antioxidant activity and total water soluble phenols of fruit flavored set yogurt plain yogurt were evaluated during 21 day storage time. The results showed that the 6% of fruit flavored juice and 2% Red beet juice were the optimum concentration for production of fruit flavored set yogurt and this formulation showed higher acceptability compared to plain yogurt. The sensory of this formulation didn’t change during storage time. The total water soluble phenols and antioxidant activity of fruit flavored set yogurt was higher than set yogurt during storage which shows this formulation can have beneficial effects on consumer health.
    Keywords: Flavored yoghurt, Betalains, Antioxidant Activity, Total phenol
  • A.Pourfarzad, M.H. Haddad Khodaparast, M. Karimi, S.A. Mortazavi, A. Haddad Khodaparast Page 11
    There is great competition for cereal industry to improve dough properties, understanding and delaying the staling phenomenon in order to increase bread quality. To achieve those desired aims, we can use functional additives that improve bread quality. Gel improvers are novel groups of improvers that are largely used in bakery industry. Determination of the gel properties will help us to understand the gel formation process and gel profile concerning the mechanical properties. The properties of the formed gels are to be determined to have an understanding of the process of gelling, and more importantly, characterization of the gel with an emphasis on mechanical properties can lead to gelled food products. In this research, response surface methodology was used to investigate the influence of improver gel components of Barbari bread on the mechanical properties of that produced gel. Gel samples were prepared using sodium stearoyl-2-lactylate (SSL), diacetyl tartaric acid esters of monoglyceride (DATEM) and propylene glycol (PG) in the range of 0-0.5 g/100g. The results showed that hardness, gradient, cohesiveness and consistency of gel increased by increasing SSL. Thus, we can increase the elasticity of gel by control of SSL addition. PG had only an increasing effect on the viscosity index among gel properties. However, no significant difference was observed in mechanical properties of gel as a consequence of DATEM addition. Sometimes, negative quadratic and interaction effects of gel components were determined. The represented models have a high determination coefficient and could be used for predicting all investigated characteristics. The results for optimization using central composite design suggested that a mixture containing 0.5 g/100g of SSL, 0.28 g/100g of DATEM and 0.5 g/100g of PG could be a good improver gel to achieve the best characteristics.
    Keywords: Texture Analysis, Mechanical Properties, Improver Gel, Central Composite Design, Back Extrusion
  • M. Mokhtarian, M. Shafafi Zenoozian, F. Koushki, M. Salaminia Page 25
    Osmotic dehydration (OD) is the process by which there is partial removal of water from the cellular materials when these are placed in a hypertonic concentrated solution of soluble solute. Osmotic dehydration process of pumpkin was carried out at different temperature ranges 5, 25 and 50℃ with different concentrations of sodium chloride (5, 10 and 15% w/w) and constant concentration of sucrose (50% w/w). Ratio of sample to osmotic solution was chosen 1:20. Water loss and solid gain values were calculated for each temperature and concentration in different time interval. Equilibrium water loss and solid gain as well as mass transfer rate were calculated using proposed model of Azuara. The results indicated that water loss and solid gain were directly related to concentration and temperature of osmotic solution, which maximum water loss and solid gain were shown at 5℃ and 15% sodium chloride, whereas 50℃ and 15% sodium chloride didnt have a significant effect on water loss and solid gain.
    Keywords: Osmotic Dehydration, Pumpkin, Moisture, Solute Diffusion Coefficient
  • B.Aghamohammadi, B. Ghiassi Tarzi, M. Honarvar, B. Delkhosh Page 37
    In recent years application of different ingredients has been considered to improve cake quality and its nutritional properties. The effects of using different sweeteners as a sugar replacer have been evaluated in cakes and many other bread formulas, although there has not been extensive research about the usage of sugar factory's by-products such as molasses in the cake formulations. In this research, the effects of substituting 25, 50, 75 and 100% of sugar with molasses, on some cake properties, such as weight loss, moisture, water activity, texture, staling, color and sensory evaluation of final cake were studied. The results of these experiments showed that by increasing the level of substitution, firmness and staling increased and volume, weight loss, moisture and water activity decreased significantly (p≤0.05). Evaluating the color of crumb and crust showed that most of samples were darker than control, which is desirable in most cakes. According to the results, in order to increase the shelf life and improve the quality and nutritional values of industrial cakes, applying proper dosage of molasses in the formulation might be recommended.
    Keywords: Molasses, Cake, Quality Tests, Sensory Evaluation
  • M. Mohamadi, M. Asadi, Z. Pourfallah, M. Nahardani Page 47
    At this study drying kinetic of kumquat fruit slabs was evaluated at 60, 70 and 80C temperature and 3, 5, and 7 millimeter thickness. Amount of effective moisture diffusivity (Deff) measured using Fic’s second low and drying process fitted by ten difference mathematical models. Results showed that Deff increases with drying temperature and thickness of slabs. The best model with the highest of fitting mid maximum of R2 and minimum of Root mean squares error (RMSE), Mean relative percent deviation(MRPD) and reduced chi - square(χ2) was midlli equation.
    Keywords: Mathematical Modeling, Drying, Kumquat, Diffusivity Coefficient
  • M. Gholami, M. Rashidi, I. Ranjbar, S. Abbasi Page 57
    Achieving optimum drying conditions can affect the processing time and improvement of raisin quality. Temperature, air velocity and pretreatment are important factors in grape drying process and its quality. In this research, effect of the following conditions on quality of Black currant raisin was studied: air temperature at four levels of 50, 60, 70, and 80 ºC, air velocity at three levels of 1, 2 and 3 m/s, and four pretreatments including hot water, %5 potassium carbonate, %0.4 olive oil, %0.5 sodium hydroxide (caustic soda) and control without any pretreatment. The results showed that some factors such as air temperature, air velocity and pretreatment have qualitatively significant effects on browning index, rehydration ratio, and shrinkage. Similarly temperature and pretreatment factors have a significant effect on acidity. Raisins dried at 70ºC and pretreated in hot water, %5 potassium carbonate, %0.4 olive oil and %0.5 sodium hydroxide have better quality.
    Keywords: Raisin, Quality Factors, Pretreatment, Air Velocity, Convective Air Drying
  • A. M. Kermani Page 69
    In this study, several physical and mechanical properties of hazelnut and its kernels were evaluated as a function of moisture content in 5-20% (w.b.) ranges. The physical properties of nuts and kernel such as dimensional characteristics (length, width and thickness), unit mass and geometrical properties (the geometric mean diameter, volume, surface area and projected area) increased with increasing moisture content. The sphericity of nuts and kernels decreased with increasing moisture content. The average of length, width, thickness, unit mass, the geometric mean diameter, volume, surface area and projected area and sphericity of nuts were 16.92, 17.51, 15.33, 16.55 mm, 1.95 g, 2.40 cm3, 8.63 cm2, 2.16 cm2, 93.52%, the respected value for kernels were 13.55, 13.59, 11.89, 13.00 mm, 0.92 g, 1.16 cm3, 5.02 cm2, 1.26 cm2, 92.85%. The shell ratio percent obtained 52.81%. In the mechanical test, hazelnut and its kernel were loaded between two parallel plates to determine the rupture force and specific deformation required to initiate shell and kernel rupture. These tests were carried out at two moisture contents of 5% and 10 % (w.b.) for nuts and 5% (w.b.) for kernel, and three axes (X, Y, Z) directions. The results showed that moisture content and loading direction have significant effects (P < 0.01) on the rupture force and specific deformation. By increasing the moisture content, rupture force decreased, while the specific deformation increased in magnitude. The maximum force for nut cracking occurred in the x-axis, while rupture force for kernel was in the z-axis loading directions. The average of rupture force at all loading directions for nuts was very higher than for kernels.
    Keywords: Physical Properties, Mechanical Properties, Rupture Force, Hazelnut, Kernel
  • M. Yaghobi, H. Tavakolipoura., H. Elhami Rad, H.R. Ziyaolhagh, M. Mokhtarian, B. Askari Page 79
    In this research, thin layer drying of potato slices was modeled by laboratory scale hot air convective drier. The aim of this study was investigating moisture loss kinetic and optimal mathematic Modeling of potato through regression analysis. The experimental data was processed at two temperature ranges of 65 and 70℃ in triplicates. Three standard mathematical models were fitted to empirical data and evaluation of models were analyzed by four parameters including the determination of correlation coefficient (R2), root mean square error (RMSE), chi-square (χ2) and mean bias error (MBE). The results showed that 'page' model was the best for evaluating drying stages potato slices.
    Keywords: Dynamic Modeling, Thin Layer, Drying