پژوهش نامه نظم و امنیت انتظامی
پیاپی 3 (پاییز 1387)

هدف پژوهش حاضر، مقایسه ویژگی های شخصیتی افراد بزهکار و عادی بوده است. بدین منظور تعداد 720 نفر (481 نفر بزهکار و 239 نفر از افراد عادی) براساس جدول مورگان و با توجه به نسبت حجم جامعه آماری از 6 استان کشور انتخاب گردید و آزمون شخصیتی NEO-PI-R بر روی آنها اجرا شد. نتایج بدست آمده نشان داد که افراد بزهکار در سه خرده مقیاس روان آزردگی، برونگرایی و با وجدان بودن در سطح 05/0 بطور معناداری از افراد عادی متفاوت هستند، همچنین در خرده مقیاس های انعطاف پذیری و دلپذیر بودن تفاوت معناداری با افراد عادی مشاهده نگردید.

مقاله حاضر به دنبال شناسایی وضعیت آسیب های هفتگانه کارکنان ناجا بوده است. این آسیب ها شامل: آسیب فیزیکی، آسیب روانی، آسیب اخلاقی، آسیب حقوقی، آسیب خانوادگی، آسیب اجتماعی و آسیب امنیتی بوده است. در خصوص آسیب های هفتگانه فوق از نظریه های بی هنجاری دورکیم، بی هنجاری مرتن، محرومیت نسبی، فرصت افتراقی کلواردو اهلین، الگوی همنشینی افتراقی ساترلند، کنترل اجتماعی، لوتیدکه شوایتزر، هانس سلیه و جامعه پذیری سازمانی سود جسته است.
جامعه آماری تحقیق شامل تمامی کارکنان که درگیر ماموریت های ناجا بودند. با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی و هدفمند از مراکز استان ها به تعداد 3500 نفر به عنوان حجم نمونه انتخاب شدند. اعتبار پرسشنامه حاضر از نوع اعتبار صوری و محتوایی مورد قضاوت اساتید قرار گرفت و میزان پایایی آن با استفاده از ضریب آلفای کرونباخ به مقدار 86 درصد ثبت شده که در سطح بالایی قراردارد.
در توصیف داده های تحقیق به دو بخش آسیب های فیزیکی و غیرفیزیکی پرداخته شده است. از مقایسه بیماری های فیزیکی در میان کارکنان ناجا نشان داده است که رسته مخابرات و الکترونیک در بیماری های گوارشی و تنفسی و سرطان ها رتبه نخست را کسب نموده است. رسته فنی و مهندسی در بیماری استخوان و مفاصل، رسته دارایی در کلافگی و خستگی زیاد، رسته اطلاعات در بیماری های قلبی و عروقی، رسته بهداری در امراض واگیردار و عفونت، رسته آگاهی در شکستگی و دررفتگی، رتبه های نخست را کسب نموده که بیانگر ماموریت های مختص آنها بوده است. همچنین در ارتباط بین آسیب های غیرفیزیکی، رسته های انتظامی،مخابرات و الکترونیک، فنی و مهندسی، دارایی، و راهنمایی و رانندگی در آسیب های شش گانه یعنی آسیب های روانی، اجتماعی، اخلاقی، خانوادگی، امنیتی و حقوقی نسبت به سایر رسته ها در اولویت بودند که نیاز به توجه خاص به این رسته ها را ازسازمان ناجا می طلبد. در بخش تبیین داده های تحقیق، آسیب های هفت گانه کارکنان ناجا در ارتباط با نظریه های مذکور،نشان داده است که نظریه های همنشینی افتراقی ساترلند، بی هنجاری دورکیم، لوتیدکه شوایتزر و محرومیت نسبی به ترتیب، نسبت به نظریه های هرشی، بی هنجاری مرتن، فرصت افتراقی کلواردو اهلین و کنترل اجتماعی از قدرت تبیین کنندگی بیش تری در آسیب های غیرفیزیکی ناجا برخوردار بودند. به طورکلی، همه نظریه های فوق همگام با این عقیده بودند که فاصله گرفتن کارکنان ناجا از هنجارهای جمعی، عامل تقویت آسیب های غیرفیزیکی شده است. از این رو، پیشنهاد می شود؛ با تقویت هنجارهای جمعی، بتوان آسیب های خانوادگی، اخلاقی، اجتماعی، روانی، امنیتی و حقوقی را در میان کارکنان ناجا کاهش داد.

نظم و امنیت عمومی از جمله مهمترین نیازهای بشری است که برخورد فوق فعال با آن مستلزم تلاش برای حضور موفق و موثر نیروی انتظامی در آینده است؛ از این رو در این مقاله ضمن تاکید بر قابلیت‎های مکمل شیوه برنامه ریزی سلولی عصرمدار و سازماندهی منعطف شبکه های مجازی پلیس حول سیستم مرکزی آن، تاکید می شود که نیروی انتظامی باید طی سناریوپردازی های مستمر، انواع مخاطرات امنیت عمومی را پیش بینی کرده و با بکارگیری و بسیج نیروهای مردمی در قالب طرح توسعه پلیس مجازی، ظرفیت خود را برای مواجهه با هر حالت احتمالی، مهیا نماید تا بتواند ضمن رویکردی آینده‎پژوهانه واکنش فوق فعال به توسعه نظم و امنیت عمومی اتخاذ کند. بدین ترتیب با توسعه طرح پلیس مجازی، نیروی انتظامی می تواند در مواقع بحرانی، شبکه فعالیت های خود را تا حد ضرورت افزایش دهد تا به درستی از عهده انجام وظایف خود در برابر جامعه برآید.

این پژوهش در خصوص ویژگی های خانوادگی و اجتماعی زنان روسپی در مقایسه با زنان غیرروسپی است و در قالب پایان نامه کارشناسی ارشد مددکاری دانشگاه علامه طباطبایی در سال 82 انجام شده است که با 50 نفر از زنان روسپی و 50 نفر از زنان غیرروسپی مصاحبه ساخته شده صورت گرفته است. روش پژوهش پیمایشی و از نوع پس رویدادی می باشد و نتایج بدست آمده نشان می دهد که روسپیگری از سنین پایین یعنی نوجوانی آغاز می شود و در مواردی آسیب هایی همچون اعتیاد و خودکشی را به همراه دارد.
42 درصد از زنان روسپی فرار از منزل داشتند و 74 درصداز زنانی که فرار از منزل داشته اند پس از فرار یا روسپیگری هیچ جایی را نداشتند که به آنجا پناه بیاورند و 48 درصد از خانواده ها پس از فرار، پذیرای آنها نبوده اند. همچنین از لحاظ احساس بی عدالتی یا محرومیت نسبی، نوع ارتباط خانواده و خودارزیابی شده فرد در دو گروه تفاوت معنی داری مشاهده شده است. در این مقاله تلاش شده است این مسئله به لحاظ عوامل غیراقتصادی مذکور مورد بررسی بیشتری قرار گیرد.

در این مقاله، وضعیت کلانتری ها، پاسگاه های انتظامی، راه آهن و هواپیمایی(کوپ) به عنوان یکی از مشخص ترین خرده نظامهای نیروی انتظامی ج.ا.ا و موثرترین نهاد در عملکرد نیروی انتظامی ج.ا.ا به دلیل اهمیت قضاوت مردم و مسئولین اداره کشور و اتباع خارجی، مورد پژوهش قرار گرفته است.
در این پژوهش، عوامل چهارده گانه موثر در اداره کلانتری ها و پاسگاه ها یعنی 1- نیروی انسانی 2- لجستیک 3- فرماندهی 4- خط مشی و مقررات 5- وظایف و ساختار 6- تفویض اختیار 7- مشارکت 8- فن آوری 9- خصوصیات فرماندهان استان و شهرستان 10- اعتماد مردم 11- معیشت کارکنان 12- صحت عمل 13- سیستم اطلاعات 14- نقش فرماندهی ناجا و هیات رئیسه و ستاد عمومی آن مورد بررسی قرار گرفته است.
جامعه آماری تحقیق عبارت از مراکز ستادی ناجا، کلانتری ها، پاسگاه ها در کل کشور می باشد. حجم نمونه عبارت از تعدادی از ادارات معاونت ها و فرماندهی انتظامی می باشد. روش نمونه گیری نیز به صورت خوشه ایچندمرحله ای انجام شده است. فرضیه اصلی تحقیق «عوامل موثر بر تعیین کیفیت عملکرد کوپ» می باشد که مورد آزمون قرار گرفته است. در این پژوهش، پاسخگویان شامل دو گروه مسئولین و فرماندهان کوپ بودند؛ نتیجه تحقیق حاکی است: عوامل چهارده گانه فوق در بهبود عملکرد کوپ ها موثر می باشند. از این رو، برای بهبود کیفیت عملکرد کلانتری ها و پاسگاه ها، باید عوامل چهارده گانه فوق را براساس شدت اهمیت و اثرگذاری که در تحقیق آمده است، در سطح نیروی انتظامی ج.ا.ا تقویت نمود.

سازمان ها به منظور دستیابی به موقعیتی خوشایندتر اقدام به تدوین راهبرد می نمایند. طی سالیان متمادی مفاهیم و فنون زیادی در مورد چگونگی دستیابی سازمان ها به یک راهبرد مناسب پیشنهاد شده است. برخی از این مفاهیم و فنون بر تطبیق منابع یک سازمان و مهارتهای آن با فرصت و مخاطراتی که به وسیله محیط خارجی آن ها به وجود می آید تمرکز دارند (پورتر، 1985؛ بازل و برادلی، 1987). برخی مفاهیم و فنون دیگر بر منابع و قابلیتهای سازمان به عنوان سائقه ها و محرک های مزیت رقابتی تاکید می کنند (گرانت، 1991).
تمام این مفاهیم و فنون بر امکان تعیین جهتی راهبردی بر پایه ای نظام مند دلالت می کنند. در هر حال امروزه کاملا آشکار شده است که این مهم هنگامی ممکن می-شود که مفروضات مربوط به سرعت تلاطم محیطی دگرگون نشده و اهداف سازمان به خوبی تعریف شده باشند (مینتزیرگ، 1990).
مواجهه با انواع رقابت ممکن است رویکردهای نوینی به راهبرد را طلب کند. ایجاد و توسعه راهبرد به طور سنتی بر فرایندی از تصور مبتنی است که محیط سازمان براساس روابط علت و معلولی بین شرایط خارجی و داخلی تحلیل می شود و راهبرد ناشی از آن با استفاده از رویکردی تک جهته ایجاد می شود. با استفاده از رویکرد تک جهته، این فرایندها مستوجب تعدادی گام تعریف شده شامل:1- جمع آوری داده ها و تجزیه و تحلیل آنها2- ایجاد راهبردها3- ارزشیابی راهبردها4- انتخاب و اجرای راهبردهستندکه البته این گام ها به طور متوالی و پشت سرهم انجام می شوند (فیورر و چهارباغی، 1995). به هر حال به دلیل سرعت بالای دگرگونی های محیطی که موجب تغییر سیستم ارزشی درون یک محیط تجاری می شود، استفاده از این رویکرد نامناسب شده و موجب می شود که قبل از آن که راهبرد بتواند استقرار یافته یا اجرا شود مفروضات اولیه شکل گیری آن دگرگون گردد.
تحقیقات نشان می دهند که تعیین خط مشی و سیاست گذاری، جریانی فوق العاده پیچیده است و عوامل ظریف و نامحسوس و گاهی ناخودآگاه اندیشه بشری در آن نقش و تاثیری مهم دارند. موضوع یادگیری نقش قابل ملاحظه ای در پیدایش راهبردهای جدید ایفا می کند. (مینتزبرگ،1990).
منطق تعقلی در تبیین پیچیدگی های بیشمار رفتار راهبردی، عصای چوبیین است، لذا ورود بینش های رفتاری و سیاسی در دیدگاه ها لازم است و چهارچوب بحث باید منطقی، رفتاری و سیاسی باشد (آنسف، 1990).
سازمان نیروی انتظامی نیز به دلیل اینکه با فرصت ها و مخاطرات محیط خارجی روبه روست و واجد قابلیتهایی در درون سیستم خود می باشد و این قابلیتها محرک و موتور حرکت دهنده سیستم ایمنی جامعه می باشد و در دنیای رقابتی امروز می بایست به عنوان یک سازمان پاسخگو به انتظارات جامعه پاسخ دهد. منطق و استدلال تعقلی ایجاب می نماید که برای پاسخ به انتظارات جامعه در دنیای رقابتی واجد راهبردهای باشد که در این مقاله روش شناختی تدوین راهبرد برای این سازمان و سایر سازمان ها مورد بررسی قرار گرفته است.

قرن بیستم شاهد افزایش روزافزون کاربرد استدلال آماری در تمامی رشته های علوم و مخصوصا در علوم انسانی و اجتماعی بوده است. لذا امروزه آشنایی با اصول و تکنیکهای پایه ای تحلیل آماری در اکثر دوره های علمی و حرفه ای اهمیت خاصی دارد.
ارتباط تنگاتنگ پژوهشهای علمی با روش های آماری برای تایید یا رد فرضیه ها همواره مسائل و مشکلاتی را از لحاظ روش شناسی برای پژوهشگران ایجاد کرده است. از این جهت ارائه یک الگو برای رفع این کمبودها ضروری بنظر می رسد.
در این مقاله می کوشیم تا پس از بیان مدلهای رگرسیونی با ذکر مثالهایی کاربردی در حوزه وظایف و ماموریتهای پلیس چگونگی استفاده از این مدل را مشخص نمائیم.