فهرست مطالب
مجله تحقیقات علوم قرآن و حدیث
سال نهم شماره 1 (پیاپی 17، بهار و تابستان 1391)
- تاریخ انتشار: 1391/10/15
- تعداد عناوین: 6
-
-
صفحه 1
صدرالمتالهین شیرازی بزرگ فیلسوف ایرانی که به فلسفه و حکمت مشهور است، در تفسیر قرآن کریم نیز تبحر خاص دارد که کمتر از این جنبه مورد توجه قرار گرفته است. در این نوشتار به روش تفسیری او در مجموعه تفسیر القرآن الکریم پرداخته شده است، و از این بررسی به اشراف وی در مباحث فلسفی و عرفانی، بهره از روایات معصومان(علیهم السلام)، پرداختن به مسائل کلامی و اعتقادی، و مهم ترین منابعی که وی در تفسیر بهره برده، اعتراف کرده، و دیدگاه ها و نکته های لطیف تفسیری ایشان را که مستقلا از آیات الهی برداشت نموده، و در خلال آن روش تفسیری وی را یادآور شده ایم.
کلیدواژگان: روش شناسی، تفسیر جامع، صدرالمتالهین، روش تفسیری -
صفحه 47
در هر سه دیناسلام، مسیحیت و یهود، سنت نیز در کنار کتاب، منبع و یا از گستره اثر بخشی آن در احکام و آموزه های این ادیان و یا در تعامل های آن با کتاب های آسمانی (عهدین و قرآن) کاسته اند. در این مقاله، روی کرد های مختلف باور مندان و مخالفان سنت را در سه دین اسلام، یهود و مسیحیت طبقه بندی کرده و تعامل سنت با کتاب های آسمانی را در این سه دین ابراهیمی مورد بررسی قرار داده ایم. درباره رابطه قرآن و سنت، دیدگاه های مختلفی مطرح شده است: از یک سوی، مخالفان سنت تا مرز انکار نقش سنت پیش رفته اند و از آن سوی، موافقان خود مشتمل بر چند دسته اند: برخی برای سنت، تنها نقش تفسیر قرآن را قائل اند، برخی دیگر سنت را عهده دار بیان تفصیلی قرآن می دانند و گروهی دیگر علاوه بر اینها، سنت را منبعی همپای قرآن می شمارند و نسخ قرآن با سنت را نیز ممکن قلمداد می کنند. درباره کتاب مقدس، بیشتر گروه های یهودی در در هر سه دیناسلام، مسیحیت و یهود، سنت نیز در کنار کتاب، منبع اعتقاد و عمل دین داران است؛ با این حال، گروه هایی سنت را نفی کرده و یا از گستره اثر بخشی آن در احکام و آموزه های این ادیان و یا در تعامل های آن با کتاب های آسمانی (عهدین و قرآن) کاسته اند. در این مقاله، روی کرد های مختلف باور مندان و مخالفان سنت را در سه دین اسلام، یهود و مسیحیت طبقه بندی کرده و تعامل سنت با کتاب های آسمانی را در این سه دین ابراهیمی مورد بررسی قرار داده ایم. درباره رابطه قرآن و سنت، دیدگاه های مختلفی مطرح شده است: از یک سوی، مخالفان سنت تا مرز انکار نقش سنت پیش رفته اند و از آن سوی، موافقان خود مشتمل بر چند دسته اند: برخی برای سنت، تنها نقش تفسیر قرآن را قائل اند، برخی دیگر سنت را عهده دار بیان تفصیلی قرآن می دانند و گروهی دیگر علاوه بر اینها، سنت را منبعی همپای قرآن می شمارند و نسخ قرآن با سنت را نیز ممکن قلمداد می کنند. درباره کتاب مقدس، بیشتر گروه های یهودی در کنار شریعت مکتوب (تورات)، به شریعت شفاهی نیز باورمندند. در مسیحیت نیز سنت در کنار کتاب مقدس، هم به عنوان مفسر و هم به عنوان منبعی مستقل، برخی آموزه ها را بنیان می نهد که هیچ سابقه ای در کتاب مقدس ندارند.
کلیدواژگان: سنت، تفسیر، قرآن، کتاب مقدس، عهد عتیق، عهد جدید -
صفحه 79
در این مقاله، نخست میان کلیات هرمنوتیک و تفسیر، مقایسه ای صورت داده و تمایز ها و تشابه های تعریف، قلمرو، هدف و روش این دو دانش را نشان داده ایم؛ در بخش دوم، نسبت بین مهم ترین دستاورد های هرمنوتیک با تفسیر اسلامی را بررسی کرده و میزان شباهت ها، تفاوت ها و چالش های هرمنوتیک با تفسیر را سنجیده و نشان داده ایم که آموزه هایی مثل باز آفرینی ذهنیت مولف، دور هرمنوتیکی، قصد و نیت مولف، پیش فرض های مفسر و پرسش از متن- همان طور که در نحله های مختلف هرمنوتیک مطرح هستند- در سنت تفسیری اسلامی نیز وجود داشته و دارند
کلیدواژگان: هرمنوتیک، تفسیر، دور هرمنوتیکی، پیشفرضهای مفسر، تکثر فهم -
صفحه 109
نقد و ارزیابی روایت ها برای حصول اطمینان از صدور حدیث از معصوم (ع)، شیوه مستمر دانشمندان مسلمان، به ویژه علمای شیعه بوده است. شیخ حر عاملی نیز ذیل برخی روایت های متعارض وسائل الشیعه، بیشتر به نقل از دیگر علما به ویژه شیخ طوسی، سند یا متن خبر را بررسی کرده و در صورت ملاحظه ضعف، بدان اشاره کرده است؛ اما هیچ گاه ضعف سند یا متن را معیار قضاوت نهایی خود قرار نداده و روایت را کنار نگذاشته است. تلاش شیخ در توجیه روایت های متعارض و اثبات بقای اعتبار و حجیت طرفین تعارض، در وسائل الشیعه مشهود است. او در این راه و برای دست یابی به مقصود خود، از روش هایی مختلف سود جسته و برای حل تعارض هر دسته از اخبار کوشیده است تمام احتمال های دارای امکان وقوع را مطرحو از رد روایت ها خودداری کند.
کلیدواژگان: شیخ حر عاملی، وسائل الشیعه، نقد سندی، نقد متنی، شیخ طوسی -
صفحه 145
مقاله حاضر ترجمه ای است در حد امکان دقیق و شیوا از مقاله انگلیسی «قرائات» در دایره المعارف قرآن لیدن. مترجم نکاتی چند را به عنوان تعلیقه و حاشیه، به متن مقاله افزوده است. مولف در مقاله خود به سیر تاریخی پدیده اختلاف قرائات می پردازد و نشان می دهد که روند تثبیت قرائات، امری تدریجی و همراه با فراز و نشیب های فراوان بوده است. نگاه تاریخی- توصیفی، عنایت عالمانه به منابع معتبر نخستین، و نمایاندن اختلاف های اهل فن در رویارویی با مسئله اختلاف قرائت، از امتیاز های دیگر این مقاله محسوب می شود.
کلیدواژگان: اختلاف قرائت، تاریخ قرائات، تثبیت قرائات، معیار های اختیار قرائت، مصحف عثمانی -
صفحه 171
یکی از اسلوب های بیانی قرآن کریم، که در این کلام الهی، بسیار استفاده شده، اسلوب اعتراض است. این اسلوب عبارت است از آوردن یک یا چند جمله که محلی از اعراب ندارند، در میان یک یا دو کلام که معنایی به هم پیوسته دارند، با هدفی غیر از دفع ای هام. اسلوب اعتراض در قرآن، زاید نیست؛ بلکه در جای خاص خود قرار گرفته و به مقتضای حال، کاربرد پیدا کرده است؛ به طوری که با شناسایی موارد کاربرد آن، زمینه فهم درست پیام های الهی فراهم می شود، در پیکره ای هماهنگ جلوه می کند و هر گاه از سیاق کلام حذف شود، بخشی از کلام ساقط می شود؛ زیرا عبارت های قرآنی با نظم و دقتی خاص سامان یافته اند و بنابر این، ضعف تالیف در آنها دیده نمی شود. در این مقاله کوشیده ایم تا ضمن اشاره ای کوتاه به اهمیت اسلوب اعتراض و جایگاه آن در ادبیات عرب، نکات بلاغی برخی جمله های معترضه را در قرآن بررسی و تحلیل کنیم و از این ره گذر، بخشی از جنبه های اعجازی این کتاب آسمانی را نشان دهیم.
کلیدواژگان: قرآن کریم، اسلوب اعتراض، بلاغت قرآن، جمله معترضه، اعجاز قرآن
-
Page 1
The great Iranian philosopher, Sadrolmoto'allehin Shirazi, eminent 10 philosophy and wisdom, was also skilled in the interpretation of the Holy Quran, although from this aspect of his knowledge has not been thoroughly recognised. This paper has examined his method in interpreting Quran and detected his vast knowledge in philosophy and mysticism, his acquaintance with the infallibles' traditions and his concern about theological and dogmatic issues. In this article his most important sources in his exegesis and his precise and thoughtful point of views reached by contemplating on quranic verses has been introduced.
-
Page 47
In all the three religion of Islam, Christianity and Judaism, tradition along with the Holy Scripture is of authority for belief and deeds of the faithful. However the authority of tradition has been denied, restricted or degraded by some groups. In this article different approach toward tradition in all these three religions has been classified and studied. Concerning the relation between Quran and hadith, different positions has been taken:, some have denied any role for tradition, while the pros themselves have been divided: various have restricted its role to the interpretation of Quran, while others consider it as a detailed commentary for Quran and some consider it next to Quran and even permit its abrogation of quran. Concerning the Holy book of non-muslims, the majority of the jewish scholars believe in oral inscriptions along with the written one (Torah). Christians also consider tradition both as an interpreter and an independent source for a number of teachings for which there is no trace in the Holy book.
-
Page 79
In this essay, the general issues of hermeneutics and Islamic exegesis have been compared at first, indicating their similarities and differences regarding their definition, fields, goals and methods. Then, the most important achievements in each field have been studied, illustrating their resemblance and divergence and also the challenges each confront. The author concludes that the issues discussed in hermeneutics, like reconstruction of the author's subjectivity, hermeneutical circle, the author's intention, the identity of the text, and the interpreter's presuppositions, are the topics which are also discussed in the Islamic exegetical tradition.
-
Page 109
Criticizing and evaluating hadiths has been Moslem scholars' permanent method, notably Shia's scholars, in order to ascertain the Hadith been issued by the infallibles. Sheikh Horr al-A'meli is one of these scholars. In </strong>regard to controversial traditions, He has examined the tradition's text and chain of narrators and mentioned its weakness, generally relying on Sheikh Tusi's assesments. Nevertheless he has never realized his final judgment about a hadith depending on its weakness of text or chain of narrators. His endeavor in justifying these controversial traditions and verifying the authenticity of the traditions on both sides of this controversy is fully evident. In </strong>order to reach his objective, he employs different means and considers every possible probability and avoid deny the authority of a hadith.
-
Page 145
This article is the translation of the article "readings of the Quran" in the Encyclopaedia of the Quran, published in Leiden, with some annotations by the translator. The article studies the history of the development of different readings of the Holy Quran and argues that the establishment of these readings has gradually taken place. The Historical-descriptive view, profound inspection of the authentic sources and the ability to reveal the scholars' dispute in their confrontation with different readings are some of the advantages of this article.
-
Page 171
One of the most common styles of expression used extensively in the holy Quran is the usage of parenthetical clauses. By parenthetical clause we mean one or couple of seemingly irrelevant sentences used among a series of coherent sentences in the Quran in order to ward off a supposed question. This kind of clause in the Quran cannot be considered redundant: rather they have been expressed in their most proper position and can be quite meaningful in the context. By identifying this style of expression in the Quran, it becomes much easier to understand the messages included in it and all clauses seem to be so well- coordinated, that when omitted from the context, the intended concept is lost. Therefore, all the clauses of the Quran are composed in a regular pattern and are void of any confusion. In this essay the author tries to briefly allude the importance of this style and its function in Arabic literature and then examines the rhetorical points in some of the parenthetical clauses in the Quran, disclosing some of the miraculous aspects of it.
©2000-2024 magiran.com All Rights Reserved.