فصلنامه طب و تزکیه
سال بیستم شماره 3 (پیاپی 83، پاییز و زمستان 1390)

اکثر روانشناسان معتقدند مدیرانی که از قابلیت هوش هیجانی بالایی برخورداند از احساسات و عواطف مثبت خود در تصمیم گیری هایشان استفاده م یکنند، در مواجه با استرس بر خود تسلط دارند، ک متر دچار خشم، افسردگی یا ترک خدمت می شوند، با دیگران رابطه ی اثربخش و سازنده برقرار می کنند و عملکرد بهتری در محیط کارشان دارند.
پژوهش حاضر از نوع همبستگی بود. جامعه ی پژوهش مدیران حوزه ی ستادی وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی) 5 معاونت و یک حوزه ی وزارتی(می باشد که جهت انجام این مطالعه معاونت های توسعه ی مدیریت و منابع و آموزشی وزارتخانه به روش نمون هگیری خوش های انتخاب و کلیه ی مدیران پایه)شامل روسای گروه ها، روسای ادارات و معاونین آن ها(،) n=100 (مورد مطالعه قرار گرفتند. جهت گردآوری داده ها از پرسش نامه ی هوش هیجانی شرینگ) 33 سوال(و پرسش نامه ی نشانه های استرس) 85 سوال(که از منابع علمی مدیریت استخراج شد، استفاده شد. جهت انداز هگیری عملکرد مدیران از فرم های ارزشیابی عملکرد سالانه ی وزارت بهداشت استفاده شد. پرسش نامه توسط پژوهشگر در بین افراد مورد نظر توزیع گردید. برای تحلیل داده ها از ضریب همبستگی پیرسون، روش های آزمون معن یدار بودن همبستگی، رگرسیون، تحلیل مسیر و پی شبینی)ضرایب استاندارد و غیر استاندارد(استفاده گردید.
در مدیران مورد مطالعه بین هوش هیجانی با استرس و استرس با عملکرد و هوش هیجانی با عملکرد رابطه ی معناداری وجود داشت. بر اساس آزمون رگرسیون رابطه ی بین عملکرد و هوش هیجانی و استرس به لحاظ آماری معنادار بود. در واقع هوش هیجانی هم به طور مستقیم و هم به طور غیرمستقیم)از طریق کاهش استرس(بر عملکرد اثر داشت)تاثیر هوش هیجانی در اثر مستقیم برابر 612 / 0 و دراثر غیرمستقیم به واسطه ی استرس برابر 73 / 0 بود(و استرس به عنوان یک عامل واسطه عمل کرد و مدل پیشنهادی پژوهشگر تایید گردید.
هوش هیجانی به طور مستقیم اثر قوی بر عملکرد دارد و نیز به طور غیرمستقیم از طریق کاهش استرس بر عملکرد اثر دارد. در نتیجه، افزایش مهارت های هوش هیجانی مدیران منجر به تسلط بر شرایط ممکن، کنترل خشم و اضطراب و بهبود عملکرد آن ها می شود که در این خصوص آموزش در جهت ارتقای مولف ه های هوش هیجانی در مدیران ضروری به نظر می رسد

حکمای طب سنتی ایران، رعایت اخلاق را برای طبیب ضروری میدانستند و این موضوع نه تنها در آثار و مکتوبات آن ها، بلکه در سیره ی آنان نیز منعکس بوده است. ایشان برای پزشک، نه تنها از لحاظ سجایای اخلاقی، بلکه حتی از نظر خصوصیات و صفات ظاهری نیز مشخصاتی قائل بودند. هدف این مطالعه، بررسی خصوصیات ظاهری پزشک، از دیدگاه حکمای طب سنتی ایران می باشد.
مطالعه ی حاضر، پژوهشی مروری است که در آن، با بررسی متون و مقالات طب سنتی ایران، صفات ظاهری پزشک خوب را که حکمای طب سنتی ایران به آنها پرداخته و لازم دانسته اند، مطالعه کرده ایم.
در تمدن ایران، قبل و به خصوص پس از اسلام، توجه خاصی به خصوصیات و ویژگی های طبیب شده است و علاوه بر برخورداری از دانش کافی، دارابودن سجایای اخلاقی، همچنین ظاهر، پوشش و رفتار و منش مناسب مورد توجه بوده است. حکما توصی ه های فراوان وگاهی با ذکر جزئیات در مورد شرایط حضور بر بالین بیمار، نحوه ی گفتار، آراستگی، نوع و کیفیت لباس، بهداشت ظاهری و فردی، چگونگی ابراز احساسات و نحوه ی تعامل با بیمار و اطرافیان و حتی عادات شخصی همچون خواب، خوراک، اوقات فراغت و... بیان نموده اند.
بنابر منابع طب سنتی ایرانی- اسلامی و نظر حکما به نظر می رسد اهمیت رفتار، گفتار و ظاهر مناسب طبیب کمتر از صلاحی تهای علمی او نبوده است.

اضطراب یک پدیده ی عالمگیر بشری است. برای درمان این اختلال معمولا از روش های دارویی و روانی استفاده می گردد. در پژوهش حاضر از اثربخشی تلاوت قرآن به عنوان یک شیوه ی روان درمانی برای کاهش اضطراب زندانیان استفاده شده است. پژوهش حاضر نیمه تجربی و طرح پژوهش پیش آزمون – پس آزمون با گروه کنترل می باشد.
جامع هی پژوهش شامل تمامی زندانیان مرد زندان مرکزی کرمانشاه می باشد که در سال 1390 بیش از یک ماه در زندان حضور داشتند و مورد آزمون اضطراب بک قرار گرفتند. از میان شرکت کنندگانی که نمر هی آنها در آزمون اضطراب بک شدید بود 30 نفر به عنوان نمونه انتخاب شدند و به دو گروه مساوی مداخله و کنترل تقسیم شدند. سپس برای گروه مدخله 15 جلسه و هر جلسه 45 دقیقه آوای قرآن پخش گردید. بعد از مداخله ی درمانی برای گروه آزمایش، هر دو گروه مورد آزمون مجدد قرار گرفتند و داده ها با استفاده از آزمون آماری t همبسته برای مقایسه ی درون گروه و t مستقل برای مقایسه ی بین دو گروه مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند.
نتایج پژوهش نشان داد که آوای قرآن باعث کاهش اضطراب در گروه مداخله گردیده است وفرضی هی پژوهش در سطح α=% 1 و با 99 % اطمینان مورد تایید قرار گرفت؛ یعنی آوای قرآن باعث کاهش اضطراب زندانیان می گردد.
با توجه به یافته های پژوهش می توان نتیجه گرفت که آوای قرآن درمان مناسبی برکاهش اضطراب زندانیان می باشد

یکی از نهادهای مهم اجتماعی که مورد توجه علمای مذهبی، اخلاقی و صاحب نظران تعلیم وتربیت، جامعه شناسی و روان شناسی قرار گرفته، نهاد خانواده می باشد. شناخت عواملی که سبب قوام و استحکاماین نهاد اجتماعی می گردد، می تواند گام مفیدی در راستای ارتقای سطح فرهنگ جامعه باشد. هدف این مطالعه تعیین ارتباط عملکرد خانواده و نگرش دینی پرسنل صف و ستاد دانشگاه علوم پزشکی اراک می باشد.
این مطالعه یک بررسی تحلیلی- مقطعی می باشد که بر روی یک نمون هی تصادفی 384نفری از پرسنل صف و ستاد دانشگاه علوم پزشکی اراک انجام شده است. ابزار جمع آوری داده ها پرسش نامه های دموگرافیک، نگرش مذهبی و عملکرد خانواده بود. داده ها با استفاده از آماره های توصیفی، آزمون های آماری تی تست، آنالیز واریانس، رگرسیون و همبستگی پیرسون با نرم افزار SPSS تجزیه و تحلیل شد.
نتایج نشان میزان همبستگی بین نمرات عملکرد خانواده و نگرش مذهبی نمون ه ها 27 / 0 - بوده است و این ضریب در سطح خطای کمتر از 001 / 0 معنادار بود) 001 / r =- 0/27، p <0 (. بین میانگین نمرات نگرش مذهبی و عملکرد خانواده در سطوح سنی، جنس، میزان تحصیلات، وضعیت تاهل و وضعیت منزل مسکونی،اختلاف آماری معنی داری مشاهده نشد.
در این مطالعه هر چقدر نگرش دینی قوی تر بوده، نمره ی عملکرد خانواده مطلوب تر گزارش شده است. بنابراین بر پایی کلاس های آموزش خانواده به صورت جدی و در سطح وسیع توسط مراکز مشاوره و برپایی کلاس های آموزشی و تربیتی و فرهنگی جهت ارتقای نگرش دینی و در نتیجه ارتقای عملکرد خانوده ها پیشنهاد می گردد.

پدیده ی سالمندی به عنوان یکی از مهم ترین چال شها برای جامعه و سیستم مراقبت های بهداشتی مطرح می باشد و رضایت بیماران سالمند در موفقیت فرآیند مراقبت بهداشتی و درمانی نقش مهمی ایفا می کند. این تحقیق به بررسی میزان رضایتمندی بیماران سالمند بستری از خدمات ارائه شده در بیمارستان های عمومی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در سال 1388 پرداخت.
در این مطالعه توصیفی - تحلیلی مقطعی تعداد 100 نفر بیمار سالمند بستری در بخ شهای بستری مراکز درمانی عمومی دانشگاه علوم پزشکی اصفهان مورد مطالعه قرار گرفتند. جهت جم عآوری اطلاعات از پرسش نامه ی رضایتمندی بیمار سالمند که بر اساس پرسش نامه ی رضایتمندی بیمار PSQ II طراحی شده و پس از ترجمه و بومی سازی بر اساس نیازهای مراقبتی بیماران سالمند سوالاتی به آن افزوده یا از آن کاسته شده، استفاده گردید.
میانگین نمره ی رضایت کلی از بیمارستان های عمومی شهر اصفهان 4/ 56 درصد بود. آزمون همبستگی پیرسون نشان می دهد که نمره ی رضایتمندی در ابعاد مختلف بای کدیگر رابط هی مستقیم دارد، به جز در بعد مالی که با هیچ یک از ابعاد دیگر ارتباط ندارد. در کل میانگین نمره ی رضایتمندی بیماران از بعد کیفیت تخصصی) 7/ 59 درصد(و رفتار بین فردی) 9/ 60 درصد(بیش از سایر ابعاد بوده است و در بعد نحوه ی ارتباطات، این نمره کمتر از همه ی ابعاد دیگر بوده است) 7/ 48 با توجه به سطح پایین رضایتمندی در بعد نحوه ی ارتباطات، به نظر می آید که مسوولین و کادر درمانی می بایست در نظر داشته باشند که توجه به خواسته ی بیمار مبنی بر داشتن اطلاعات بیش تر پیرامون بیماری خود می تواند تاثیر به سزایی در افزایش رضایت او داشته باشد.

در سده ی هفتم هجری قمری، همزمان با رشد و ترقی علوم نقلی و عقلی، دانش پزشکی نیز راه کمال وپیشرفت را طی می نمود. این دانش که در زیر مجموعه ی حکمت، مورد مطالعه قرار می گرفت، توجه بسیاری از شعرای این دوره را به خود مشغول داشته، خلق مضامین تازه و گاه تصاویر زیبای ادبی را باعث گردید. در اوایل قرن هفتم هجری قمری علی رغم این که علوم عقلی مورد بی مهری واقع شده بود، از گرایش اهل علم و ادب به مطالعه ی کتب و آثار مربوط به ریاضی، نجوم و طب کاسته نشد. در این میان، شعرای فارسی زبان نیز ضمن مطالعه ی علوم دینی متداول روزگار خود، ریاضی، فلسفه، نجوم و طب را هم می آموختند.
کاربرد فراوان اصطلاحات طبی، گیاهان دارویی و بعضا ارائه ی شیوه های درمان بیماری ها حاکی از میزان آگاهی شاعران از این دانش)طب(است. مولوی نیز، با اشاره به برخی بیمار ی ها و خواص داروهای گیاهی، سعی داشته است مضامین عرفانی خود را با چاشنی مباحث طبی در هم آمیزد تا به سخنش جلوه ای دیگر بخشد.