فهرست مطالب

نشریه علوم دانشگاه خوارزمی
سال یازدهم شماره 4 (زمستان 1390)

  • تاریخ انتشار: 1391/11/14
  • تعداد عناوین: 7
|
  • بهروز آتشبار، ناصر آق صفحه 197
    چهار جمعیت برانکینکتا اورینتالیس از مناطق مختلف استان آذربایجان غربی از نظر شرایط زیست محیطی و صفات ریخت سنجی بررسی شد. بررسی های میدانی نشان داد که این گونه از پراکنش خوبی درآب گیرهای اطراف دریاچه ارومیه و هم چنین مناطق شمالی استان برخوردار است. هم چنین آنالیز تابع ممیزی بر پایه صفات مورفولوژیکی (دوازده صفت در ماده و 10 صفت در نر) اختلافات معنی داری بین جمعیت های بررسی شده، نشان داد. به طوری که تفکیک جمعیتی بر اساس نر 96%، ماده 91 % و به صورت توام 3/85% از آن ها در گروه های اصلی خودشان قرار گرفتند. به عنوان نتیجه ای کلی می توان گفت که تحلیل تابع ممیزی با استفاده از صفات ریختی جنس نر ابزاری نیرومند برای تفکیک جمعیت های گونه بررسی شده است.
    کلیدواژگان: Branchinecta Orientalis، ریخت سنجی، دریاچه ارومیه
  • طاهره باقری، محمدرضا ایمانپور صفحه 207
    با توجه به ارزش اقتصادی بالای ماهی سفید و نقش و جایگاه اسیدهای چرب بر موفقیت لقاح و تولید مثل، در تحقیق حاضر به بررسی ارتباط اسیدهای چرب تخمک با برخی خصوصیات زیست شناختی گناد، موفقیت لقاح، نرخ تخم گشایی و اندازه لاروی در ماهی سفید پرداختیم. جهت استخراج اسیدهای چرب از روش استخراج اتر استفاده شد. آنالیز اسیدهای چرب توسط دستگاه گازکروماتوگراف مدل 1000 DANI- ایتالیایی بوسیله روش Direct acid catalaysed transestrification آماده گردید. در مجموع بین اسید مریستیک (C14:0) با نرخ تخم گشایی تخم ارتباط معنی دار مستقیم (05/0>P) وجود داشت. بین اسید پالمیتیک (C16:0) با تعداد تخمک در گرم ارتباط مستقیم معنی دار (01/0>P) وجود داشت. ارتباط اسید گادولئیک (C20:1n9) با طول لارو تازه تفریخ شده مستقیم (05/0>P) بود. ارتباط اسید C20:2n6 با تعداد تخمک در گرم (05/0>P)، برخلاف وزن مولد (05/0>P) مستقیم بود. ارتباط اسید آراشیدونیک (C20:4n6) و EPA (C20:5n3) با تعداد تخمک در گرم (05/0> P) مستقیم بود. بین DHA (C22:6n3) با وزن گناد سیال شده، هماوری کاری و مطلق، ارتباط معنی دار مستقیم (05/0>P) برقرار بود. رابطه نسبت DHA/ EPA با تعداد تخمک در گرم (05/0>P)، برخلاف وزن گناد سیال شده (01/0>P)، هماوری کاری (01/0>P) و هماوری نسبی (05/0>P) مستقیم بود. ارتباط n-6/ n-3 با وزن گناد سیال شده معکوس بود. ارتباط بین HUFAو همینطور n-3 HUFA با هماوری کاری و نسبی (05/0>P) مستقیم بود. ارتباط بین SFA با تعداد تخمک در گرم (01/0> P) مستقیم بود. ارتباط بین نسبت سه اسید چرب AA/EPA/DHA با هماوری کاری و نسبی (05/0>P) برخلاف نسبت سطح به حجم تخمک (05/0>P) معکوس بود. بین لیپید کل و وزن لارو تازه تفریخ شده (05/0>P)، ارتباط مستقیم وجود داشت.
    کلیدواژگان: ماهی سفید، تخمک، اسید چرب، تولید مثل
  • جمیل واعظی، فاطمه بطیاری، حمید اجتهادی، محمد فارسی، محمدرضا جوهرچی صفحه 223
    در این مطالعه، گونه های سردهSalvia در شمال شرق ایران برای ارائه کلید شناسایی واضح و کامل تر مورد بررسی ریخت شناسی)مورفومتریک) قرار گرفتند. در این بررسی، 79 صفت کمی و کیفی ریخت شناسی (رویشی و زایشی) بر روی بیش از 350 نمونه هرباریومی و جمع آوری شده از جمعیت های مختلف اندازه گیری شدند. داده ها با استفاده از آنالیزهای مولفه اصلی و تک متغیره مورد ارزیابی قرار گرفتند. صفاتی مانند شکل غنچه گل، حلقه کرکهای درون جام و بیرون زدگی جام گل در جدایی گونه های این جنس موثر بودند. گونه Salvia shariffi نیز برای اولین بار از استان های خراسان جنوبی و شمالی گزارش می شود.
    کلیدواژگان: تاکسونومی عددی، ریخت شناسی، شمال شرق ایران، Salvia، Lamiaceae
  • فرخ قهرمانی نژاد، احمدرضا بهرامی صفحه 235
    مورفولوژی دانه گرده در 8 گونه متعلق به جنس Alyssum، بخش Gamosepalum از دو سری Connata و Libera با استفاده از میکروسکوپ نوری بررسی گردید. تیپ کلی دانه گرده در تمام نمونه ها سه شیاری و شکل دانه های گرده در تمام نمونه ها Prolate، از دید استوایی بیضوی کشیده و از دید قطبی دایره ای بود. دانه های گرده از لحاظ صفات کمی نظیر طول قطبی، قطر استوایی و نسبت طول قطبی به قطر استوایی تفاوت قابل ملاحظه ای را با یکدیگر نشان دادند. بر اساس صفات کمی سه گروه در بخش Gamosepalum قابل تشخیص بود. بر پایه این نتایج جدایی بخش به دو سری Libera و Connata تایید و سری Libera نیز به دو زیر سری Lepidote و Stellate تقسیم گردید.
    کلیدواژگان: Alyssum، Gamosepalum، libera، Connata، دانه گرده
  • تقی سیفی، محمدرضا ایمانپور*، چنگیز مخدومی صفحه 241

    در این پژوهش اثرات نسبت های یونی در مایع اسپرمی ماهی کپور معمولی روی خصوصیات اسپرم شناختی سمن ماهی کپور بررسی شد. پارامترهای اسپرم شناختی (مدت زمان حرکت اسپرم، اسپرماتوکریت، تراکم اسپرم، درصد و طول دوره حرکت اسپرم)، بیوشیمیایی (میزان کلسیم، منیزیم، سدیم و پتاسیم) و میزان pH مورد نظر از 14 ماهی نرکپور معمولی در آزمایشگاه با کمک دستگاه های میکروسانتریفوژ، استریومیکروسکوپ، فلیم فتومتر، اسپکتروفتومتر و پی-اچ متر اندازه گیری شدند. نسبت های یونی سدیم به پتاسیم، سدیم به کلسیم، سدیم به منیزیم، پتاسیم به کلسیم، پتاسیم به منیزیم و کلسیم به منیزیم هر یک به 3 تیمار تقسیم شد. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که با افزایش نسبت سدیم به پتاسیم کیفیت اسپرم افزایش پیدا کرد ولی با افزایش نسبت سدیم به کلسیم، پتاسیم به منیزیم و پتاسیم به کلسیم کیفیت اسپرم کاهش پیدا کرد. هم چنین تغییرات نسبت های یونی کلسیم به منیزیم و سدیم به منیزیم تاثیر زیادی روی کیفیت اسپرم ندارند. با توجه به موارد ذکر شده می توان این گونه بیان کرد که، نسبت های یونی روی افزایش یا کاهش کیفیت اسپرم موثرند.

    کلیدواژگان: ماهی کپور، نسبت های یونی، پارامترهای اسپرم شناختی، سمن
  • عباس شاهسواری، شکوفه معبودی صفحه 251
    طی سال های 1390 - 1388 برخی از مناطق رودرال و زگتال درون شهر همدان و حومه آن (تا شعاع 20 کیلومتری) شامل تعدادی از مزارع، باغات، فضاهای سبز، زمین های بایر و نیز حاشیه مسیرهای رفت و آمد (خیابان ها و اتوبان ها)، در رابطه با حضور و پراکندگی جنس Helitropium مورد مقایسه های فلوریستیکی-اکولوژیکی قرار گرفتند. این جنس با 74 گونه به عنوان یکی از پرگونه ترین جنس های تیره Boraginaceae برای ایران معرفی می-گردد. دو گونه Heliotropium europaeum L. و Heliotropium noëanum Boiss. تاکنون در محدوده درون و حومه شهر همدان مشاهده شده اند. پراکندگی وسیع گونه L. H. europaeum با درجات همروبی H 4، 5، 6 به عنوان یک عنصر نئوفیت رودرال - زگتال، در محیط های مرطوب (باغات، زمین های زراعی رها شده، حاشیه راه ها) و نیز در محیط های خشک (میان شکاف سنگ فرش ها و آسفالت ها، کنار دیوارها و غیره) معرف تطابق بالای این گونه با بسیاری از محیط های رودرال درون و حومه شهر همدان می باشد. گونهH. noëanum Boiss. با درجه همروبی H4، به طور بسیار محدود و تنها در یک مکان درون شهری و نیز به تعداد ناچیزی در حومه آن مشاهده گردید.
  • محمد نبیونی، زهرا رئیسی صفحه 259
    استفاده از الکل در دوران بارداری منجر به تکوین غیرطبیعی جنین می شود، که با عنوان سندرم الکل جنینی1 (FAS) شناخته می شود. یکی از نشانه های این سندرم هیدروسفالی است. هیدروسفالی در دوره فیتال با بزرگ شدن اندازه بطن ها همراه است که می تواند به علت بلوکه شدن جریان CSF ایجاد شود. در این تحقیق با توجه به این که AQPs کانال های انتقال آب در مغز هستند به بررسی تغییرات بیان این پروتیئن در هیدروسفالی ناشی از FAS پرداخته شده است. FASبه دنبال تیمار با اتانول القا شد. برای القاFAS رت های نژاد ویستار حامله تحت رژیم الکلی 5 درصد (w/v) در آب آشامیدنی از روز 8 حاملگی تا روز زایمان قرارگرفتند. رت ها در روزهای 18 و19 بارداری به روش بیهوشی عمیق کشته شدند و جنین ها خارج شده و مغز جنین ها به منظور رنگ آمیزی هماتوکسیلین ائوزین و ایمونوهیستوشیمی برش گیری شدند.
    کلیدواژگان: هیدروسفالی، AQP1، سندرم الکل جنینی
|
  • B. Atashbar, N. Agh Page 197
    Four Branchinecta orientalis populations from different parts of West Azarbaijan were compared using morphometric and ecological characteristics. Filed studies showed that, B. orientalis widely distributed in the lagoons around the Urmia Lake and also Northern regions of province. The discriminant function analysis based on morphological characteristics (12 in female and 10 male) measurements showed that there are significant differences between the studied populations, where 96 % of males, 91 % of females and cumulatively 85.3% of original grouped cases were correctly classified. As a general result, it may be concluded that discriminant function analysis using male morphological characters is a powerful tool in discrimination of populations under study.
    Keywords: Branchinecta Orientalis, Morphometric, Urmia Lake
  • Jamil Vaezi, Fatemeh Batyari, Hamid Ejtehadi, Mohammad Farsi, Mohammad Reza Joharchi Page 223
    The genus Salvia is morphlogically investigated to provide an identification key based on morphological characters in the Northeast of Iran. In this study, we examined more than 350 herbarium and collected specimens of different populations and measured 79 quantitative and qualitative (vegetative and generative) characters. The results of the multivariate analysis (principal component analysis) and Nonparametric Test (K independent samples) indicate that the morphological characters such as blossom shape, ring of trichome inside of corolla and protrusion style differentiated the Salvia species. For the first time, the species Salvia shariffi is reported in the Jonoubi and Shomali Khorassans
    Keywords: numerical taxonomy, morphology, Northeast of Iran, Salvia, Lamiaceae
  • Ar Bahrami Page 235
    In this study pollen morphology of 8 species of Alyssum (sec. Gamosepalum(from two connate and libera series was studied by using the light microscope. this characters were seen in all species: the general type of pollen was tricolpate. the shape of pollen was prolate, in polar and equatorial view was spheroidal, enlarge respectively.quantitative characters such as Polar axis(P), Equatorial axis(E) and P/E was very different between species. In sum three groups in section was determined. On the base of this research taxonimy of sec. Gamosepalum was confirmed and libera divided to two stellate and lepidote subseries.
    Keywords: Alyssum, Gamosepalum, libera, connate, pollen
  • T. Seifi, Mr Imanpur, Ch Makhdomi Page 241

    In this study, the effects of semen ion ratios on spermatological parameters and pH in carp were evaluated. The Spermatological and biochemical parameters from 14 males fish in the laboratory by microcentrifuge, stereomicroscope, spectrophotometer, flame photometer and ph meter were measured. Na+/K+, Na+/Ca2+, Na+/Mg2+, K+/Ca2+, K+/Mg2+ and Ca2+/Mg2+ ion ratios of each treatment were divided into three groups. The results of this study showed that sperm quality increased with increasing of Na+/K+ but decreased with increasing of Na+/ Ca2+, K+/ Mg2+ and K+/Ca2+. Also, change of ion ratios Ca2+/Mg2+ and Na+/Mg2+ has no influence on sperm quality. The refore, it can be concluded that ion ratios are effective in increase or decrease of sperm quality

    Keywords: Carp, Ion ratios, Spermatological parameters, Semen
  • Page 251
    Some of ruderal and segetal areas inside of Hamedan city and its suburb (in a radius of 2o km) involving some of farms, gardens, green spaces, waste lands and also margin of terrific regions (streets and superhighways) were compared based on ecological-floristically view in relation to presence and dispersal of Heliotropium genus between 2010 -2011. This genus with 74 species is introduced as one of the Boraginaceae family genus for Iran, which have many species. Heliotropium europaeum L and Heliotropium noëanum Boiss. have been already observed in inside of Hamedan city and its suburb. Extensive dispersal of H. europaeum L. species with H 4, 5, 6 hemeroby degrees as an segetal-ruderal neophyte element, in humid areas (such as gardens, left farm lands, beside roads) and also in dry regions (such as between pavings and asphalts clef, beside of walls and etc.) indicates high adaptation of this species with many ruderal biotops inside of Hamedan city and its suburb. H. noëanum Boiss. with H4 hemeroby degree, was observed limitedly and only in one urban site and also in a few number in its suburb.
    Keywords: Biotop, Ruderal, Segetal, Hemeroby, Hamedan, Heliotropium
  • M. Nabuni, Z. Reesi Page 259
    Maternal alcohol abuse causes abnormal fetal development, a condition called fetal alcohol syndrome (FAS). Hydrocephalus is one of the main features accompanying this condition. The early sign of hydrocephalus in the fetal period is ventricolumegaly, followed by reduction in the cortex thickness. In this research hydrocephaly and its effect during ethanol exposure was investigated. To inducing FAS, pregnant Wistar rats were fed with 5) % w/v (liquid alcoholic diet from day 8 of pregnancy to delivery. Embryos of E18 and E19 days were decapitated and brains were removed and sectioned and stained by H&E and immunohistochemistry. The analysis of the brain sections revealed significant decrease (p
    Keywords: Hydrocephalus, Fetal Alcohol Syndrome, Aquaporin1 (AQP1)