فهرست مطالب
فصلنامه پژوهش های جغرافیای انسانی
پیاپی 83 (بهار 1392)
- تاریخ انتشار: 1392/01/17
- تعداد عناوین: 12
-
-
صفحه 1تعیین محل سکونت و دریافت خدمات بهعنوان عمدهترین فعالیتهای انسان، نیازمند تحلیل دقیق الگوهای رفتاری انسان می باشد. هدف این مقاله مدلسازی الگوهای رفتاری سفرهای کار و خدمات ساکنان بیستودو منطقهی شهر تهران، از طریق ساخت و پرداخت مدل های کار به خانه و خانه به خدمت، از نوع مدل انتخاب (مدل لوجیت چندگانه) با استفاده از روش بیشینهی درستنمایی است. بنابراین، ابتدا مدل لوجیت و نیازهای اطلاعاتی مدلسازی بررسی و معرفی و سپس به توابع مطلوبیت کار به خانه و خانه به خدمت پرداخته میشود که بر اساس ویژگی ها و عوامل جذب یا دفعکنندهی مناطق برای انتخاب محل سکونت یا دریافت خدمات ساکنان شهر تهران ساخته میشوند. پس از ساخت تعداد زیادی توابع مطلوبیت کار به خانه و خانه به خدمت، مقادیر ثابت و ضرایب نهایی متغیرهای توابع، بر اساس مدل لوجیت چندگانه و مشاهدات سفرهای کار به خانه و خانه به خدمت شهر تهران و استفاده از روش بیشینهی درستنمایی، توابع مطلوبیت نهایی تولید میشوند. پس از بررسی آماری، علائم و ضرایب متغیرهای توابع مطلوبیت ساختهشده و درنهایت، صحت و دقت مدلسازی ها در بازسازی سفرهای کاری و خدماتی مشاهدهشدهی شهر تهران، از طریق تابع روندگرای خطی تحلیل میشوند. مقدار خوب و بالای میزان برازندگی مدلسازی مشخص میکند، مدل های حاصل، برآوردها را در سطح مطلوبی از مشاهده های نظیر خود بازسازی میکنند. مدل های نهایی می توانند الگوهای رفتاری پیچیدهی سفرهای کاری و خدماتی ساکنان شهر تهران را بر اساس مدل احتمالی لوجیت شبیهسازی کنند.
کلیدواژگان: مدل کار، به، خانه، مدل لوجیت چندگانه، مدل خانه، به، خدمت، تهران، روش بیشینهی درستنمایی، تابع مطلوبیت -
صفحه 23زیرساخت داده های مکانی، بهاشتراکگذاشتن داده های مکانی در سطح سازمان یابین سازمانها است. زیرساخت داده های مکانی، مجموعهی موافقتنامه ها در زمینهی استانداردهای فناوری، ساختارو گردش سازمانی، سیاستها و خطمشی ها هستند که امکان بهاشتراکگذاشتن اطلاعات مکانی را فراهممیکنند و براساس مقیاس و سطح کاربرد دستهبندی میشوند که از سطح سازمان گرفته تا سطح ملی و بین المللی، پیش میروند. مجموعه هایی مانند شهرداری برای انجام امور جاری سازمان به اطلاعات و داده ها نیاز دارند، این اطلاعات باید بهشکل موثری تولید و مورد استفاده بخشهای مختلف قرار گیرند. دراین پژوهش شهرداری بابل، بهعنوان مطالعهی موردی انتخاب شده است. برای طراحی مدل مفهومی مناسب شهرداری بابل اجزای مختلف زیرساخت اطلاعات مکانی بخشی، گردش اطلاعات مکانی و نیازهای اطلاعاتی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. همچنین مدل مفهومی و رابطهی مدل داده مکانی نیز پیادهسازی شده است. جریان جاری گردش داده در شهرداری بابل سنتی است و با کمبود داده های مکانی آماده و مناسب روبهرو است. با توجه به مشکل داده در شهرداری بابل، برای توسعهی مدل SDI شهرداری بابل، مدل محصول مبنا پیشنهاد میشود.
کلیدواژگان: شهرداری بابل، سیستم اطلاعات جغرافیایی، زیرساخت دادههای مکانی، سیستم اطلاعات جغرافیایی سازمانی -
صفحه 45در این نوشتار کوشش بر این بوده است تا به تحلیل و بررسی دو گفتمان امنیتی موجود در جمهوری اسلامی از ابتدا تا کنون، سیر تکوینی و علل شکلگیری آن در جمهوری اسلامی ایران بپردازد. گفتمان نخست، بهنام گفتمان انقلابی، مایه های نظری های خود را از اندیشهی سیاسی اسلام، قانون اساسی و دیدگاه های تصمیمسازان دریافت میدارد که تفسیری فراملی و امتمحور و از دیدگاهی گستردهتر و مستضعفنگر از امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران ارائه میکند. مشکلات درونی کشور، الزامات جغرافیایی و بین المللی، بهمعنای آغاز دورهای نوین در ملاحظات امنیت ملی کشور بود. در این دوره، تلاش حاکمان جمهوری اسلامی کاهش سطح ایستارهای ایدئولوژیک تاثیرگذار در ملاحظات امنیت ملی کشور بود، البته نباید از تغییرات در سطح کلان و بین المللی و تاثیر آن بر ایران در این دوره بیتوجه بود. این دوره را میتوان گفتمان ملی امنیت جمهوری اسلامی معرفی کرد. گفتمان دوم، یک دهه پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران و با دورهی ریاست جمهوری آقای هاشمی رفسنجانی آغاز شد که با توجه به شرایط داخلی و بین المللی حاکم بر کشور و ظهور تنگناهای داخلی و تهدیدهای خارجی، همچنین فروپاشی شوروی و پایان جنگ سرد و از سوی دیگر ضرورت بازسازی کشور ناشی از ویرانی های جنگ تحمیلی ایران، خود را با قوانین مستحکم جغرافیای حاکم بر این سرزمین هماهنگ ساخت و گفتمان امنیتی حفظمحور مبتنی بر حفظ نظام، کشور و توجه به داخل و تامین نیازهای آن را مد نظر قرار داد. پس از گذشت چندین سال به مرور زمان، ضعف و ناتوانی این رویکرد امنیتی نیز آشکار شد و امنیت سختافزاری و نگاه به بیرون، بهعنوان بنیاد تهدیدهای داخلی ایران، مورد چالش و نقد اساسی قرار گرفت و ناکارآمدی امنیتی این رویکرد نیز آشکار شد.
کلیدواژگان: قانون اساسی، گفتمان انقلابی، تهدیدهای سختافزاری و نرمافزاری، گفتمان ملی، جغرافیای امنیتی -
صفحه 65با وجودی که نواحی روستایی در بین مردم محیط امن شناخته میشود، اما زندگی روستایی نیز می تواند تنش زا باشد. این وضعیت می تواند با دورافتادگی، بروز فشارهای روانی برای سازگاری، عدم توانایی برای پنهانشدن در جوامع یکپارچه، کمبود امکانات تفریحی، اعتیاد، جرم و فشار بازسازی اقتصادی مرتبط باشد. اعتیاد یکی از ناهنجاری های جامعهی روستایی است که با گذر زمان فراگیرتر شده و سبب اختلال در زندگی روستایی میشود. اعتیاد در سالهای اخیر، سبب تضعیف و ناکارآمدی نیروی انسانی و عدم تعالی اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی و سیاسی جامعه و دلیل بسیاری از بزه کاری ها شده است. مقاله حاضر با هدف بررسی علل گرایش و گسترش اعتیاد در روستاهای دهستان چهاردولی غربی شهرستان قروه، برای شناسایی عوامل موثر بر افزایش تعداد معتادان ارائه شده است. جامعهی آماری روستاهای دهستان چهاردولی غربی است و روش نمونه گیری برای تعداد روستاها، نمونه گیری مکانی است. برای جمع آوری داده ها از پرسشنامه استفاده شده که در این راستا، افراد ناظر بهصورت تصادفی ساده و جمعیت معتاد با استفاده از معتادان در دسترس انتخاب شده اند. روش تحلیل، توصیفی تحلیلی و با تکیه بر مطالعات کیفی است. نتایج بهدستآمده از این پژوهش بر اثرگذاری عواملی چون، لذت جویی، گذران اوقات فراغت، بیکاری، نزدیکان و دوستان معتاد، ازهمپاشیدگی نظام خانواده، فشارهای روانی، کنجکاوی و ماجراجویی، شکست در ازدواج، استفاده ی دارویی از مواد مخدر و از همه مهم تر، بهوجودآمدن ناهنجاری فرهنگی جدید مصرف مواد مخدر، بهعنوان تنقل مهمانی های شبانه تاکید دارد. مهم ترین راهکارهای ارائهشده برای کاهش اعتیاد در این پژوهش عبارتند از: آموزش خانواده ها برای مقابله با مصرف مواد مخدر در مجالس شبانه و نظارت بر فرزندان، بهویژه در فصل کاری است.
کلیدواژگان: شهرستان قروه، دهستان چهاردولی غربی، اعتیاد، ناهنجاری اجتماعی، نواحی روستایی -
صفحه 87کمیکردن الگوی سیمای سرزمین شهری برای ارزیابی و پایش کارکردهای اقتصادی اجتماعی و زیستمحیطی شهری ضرورت دارد. در این مطالعه از ترکیب روش تحلیل گرادیان و متریکهای سیمای سرزمین، برای کمیکردن الگوی سیمای سرزمین شهر اصفهان استفاده شده است. بدین منظور نقشهی کاربری اراضی سال 1386 در شش طبقهی انسان ساخت، کشاورزی، فضای سبز، بایر، جاده و رودخانه تهیه شد. برای انجام تحلیل گرادیان دو ترانسکت در جهت شمال جنوب و شرق غرب با عبور از مرکز شهر، هدایت شد. برای محاسبهی متریک ها در طول ترانسکت ها از روش پنجرهی متحرک استفاده شد و متریک ها در دو سطح کلاس و سیمای سرزمین کمی شدند. در کل، در سطح کل سیمای سرزمین شهر اصفهان، بیشترین درصد کلاس و تراکم لکه و نمایهی بزرگترین اندازهی لکه مربوط به اراضی کشاورزی است و میانگین اندازهی لکهی اراضی بایر و مرتع بیشترین مقدار است. در طول ترانسکت ها علاوهبر تغییر انواع کاربری ها، تغییر در مقادیر متریک های مختلف نیز مشاهده شد. متریک تراکم لکه و تراکم حاشیه بهسمت مرکز شهر افزایش یافت. به طور کلی نتایج حاصل نشان داد، میانگین اندازهی لکه در حواشی ترانسکت بیشتر است و بهعکس تراکم لکه و تراکم حاشیه در مرکز شهر مقادیر بیشتری دارد. از این نتایج میتوان چنین برداشت کرد که مقادیر تراکم لکه و تراکم حاشیه با توسعهی شهری افزایش یافته است. این مطالعه نشان داد در طول ترانسکت ها علاوهبر تغییرات کاربری ها، شکل و تراکم لکه ها نیز تغییر کرده است و روند این تغییرات در دو ترانسکت از هم متفاوت است.
کلیدواژگان: تحلیل گرادیان، پنجرهی متحرک، شهر اصفهان، _ متریک های سیمای سرزمین -
صفحه 105با مطرحشدن اصول توسعهی پایدار و لزوم توجه به همهی ابعاد وجودی شهر، شامل زیستمحیطی، اقتصادی، فرهنگی و کالبدی، بهعنوان اساس توسعهی پایدار شهری، مشکل مناطق حاشیهنشین نیز وارد مرحلهی مطالعاتی جدیدی شده است. در مقالهی پیشرو، برای دستیابی به هدف پژوهش که همانا تحلیل میزان پایداری مناطق حاشیهنشین و استفاده از رویکرد بازآفرینی پایدار، برای حل پایدار مشکلات این مناطق است، از روش تحلیلی توصیفی با استفاده از تعیین متغیرهایی در هر یک از ابعاد پایداری شهری استفاده شده است. در ادامه برای تعیین راهبردهای بازآفرینی پایدار شهری، از ماتریس نقاط قوت، نقاط ضعف، فرصتها و تهدیدها (SWOT) استفادهشده و با تعیین موقعیت محلهی سعدی در ماتریس داخلی و خارجی (EI) راهبردهای قابل قبول مشخص شدهاند. نتایج حاصل از این پژوهش نشان میدهد، بعد بالای خانوار، نسبت جنسی بالا، درصد بیسوادی، تراکم جمعیتی بالا، میزان پایین امنیت، فرهنگ غالب فقر و جمعیت بالای مهاجران غیر ایرانی، مشکلاتی را در محله ایجاد کرده که به ناپایداری اجتماعی و فرهنگی منجر شده است. هچنین بهدلیل پایینبودن سطح سواد و تحصیلات، سطح پایین درآمد، نرخ بالای بیکاری و اشتغال افراد به مشاغل سطح پایین و بهدنبال آن سطح درآمد پایین ساکنان، از عوامل عمدهی ناپایداری اقتصادی محله هستند. بررسی های بهعملآمده در مورد شاخصهای کالبدی نیز بیانگر سطح پایین سرانه های شهری محله نسبت به سرانه های استاندارد است. بهطورکلی میزان پایداری در تمامی متغیرهای انتخابشده بسیار پایین است و همچنین با توجه به راهبردهای بازآفرینی ارائهشده با استفاده از مدل سوات، این نتیجه بهدست میآید که تاکید این راهبردها باید بر راهبردهای تدافعی باشد.
کلیدواژگان: بازآفرینی پایدار شهری برنامه ریزی راهبردی، محلههای حاشیهنشین، محلهی سعدی شیراز، شیراز -
ارائهی الگوی برنامه ریزی راهبردی توسعهی گردشگری پایدار روستایی(مطالعهی موردی: دهستان لواسان کوچک)صفحه 123گردشگری روستایی یکی از انواع گردشگری است که شکل پایدار آن در ابعاد مختلف اقتصادی، اجتماعی و محیطی، بسترساز دستیابی به توسعهی پایدار جوامع محلی میشود. از اینرو، دستیابی به این مهم، نیازمند طراحی، تدوین و بهکارگیری الگوی راهبردی، بههمراه راهبردهای مناسب و ویژهی این نواحی از سوی برنامهریزان و مدیران گردشگری است. بنابراین این پژوهش با هدف تدوین الگوی راهبردی مناسب برای توسعهی گردشگری در روستاهای منطقهی مورد مطالعه انجام شده است. سوال اساسی پژوهش این است که الگوی راهبردی مناسب برای توسعهی گردشگری که به توسعهی پایدار روستایی منجر شود، کدام است؟ بر این اساس، پژوهش پیشرو با بررسی های اسنادی و میدانی و نیز، روششناسی توصیفی تحلیلی و از سه گروه مشارکتکنندهی (مردم روستا 170 نفر، گردشگران 140 نفر، مسئولان 25 نفر) در 14 روستای دهستان لواسان کوچک و دیدگاه های آنها در ابعاد اقتصادی، اجتماعی، محیطی مورد بررسی قرار گرفته است. برای تجزیه و تحلیل اطلاعات و ارائهی الگوی راهبردی توسعهی گردشگری روستایی در چارچوب جامع راهبردی، از روش تحلیلی سوات استفاده شده است. با توجه به نتایج از بین مجموع عوامل داخلی، تعداد 9 قوت و تعداد 11 ضعف و از بین مجموع عوامل خارجی، تعداد 7 عامل، بهعنوان فرصت خارجی و تعداد 11 عامل، بهعنوان تهدید خارجی پیش روی این نواحی شناسایی شدند. این نتایج بیانگر این مطلب است که سطح آسیبپذیری اغلب روستاها، بهدلیل توسعهی گردشگری بسیار بالاست و توزیع و تخصیص مجدد منابع در سطح نواحی مورد مطالعه با توجه به محدود بودن فرصتها و بالابودن نقاط ضعف، امری الزامی است.
کلیدواژگان: گردشگری روستایی، برنامه ریزی، برنامه ریزی راهبردی، توسعهی روستایی، الگو -
صفحه 147مکان علاوهبر بعد مادی، از بعد غیرمادی نیز برخوردار بوده و احساساتی را در ساکنان خود ایجاد می کند. بهواسطهی این احساسات، نوعی تعلق به مکان در افراد ایجاد شده که به شکل گیری هویت مکانی منجر می شود و از این نیروی معنوی، بهعنوان حس مکان یاد میشود. تعلق مکانی، بهعنوان نتیجهی منطقی زندگی اجتماعی انسان در یک مکان جغرافیایی خاص، در همهی دورانهای تاریخی وجود داشته است و احساس متفاوتبودن از دیگران، زمینهساز بروز رقابتهای مکانی شده است. این رقابتها، در سطوح مختلف خرد تا کلان مطرح هستند. یکی از مصادیق رقابتهای مکانی در ایران، رقابت شهرستانهای میبد و اردکان در استان یزد است. از دلایل اصلی اهمیت مطالعهی این رقابت، تجانس فرهنگی، تشابه هویتی و مجاورت جغرافیایی و درواقع، درهمتنیدگی جغرافیایی این دو شهر است. آنچه در بررسی رفتار مردم این دو شهر مشاهده میشود، رقابت مکانی شدید بین آنهاست که نشان از شدت مهر مکان است، بهگونهای که وجوه مختلف آن در بسیاری از موارد آشکارا دیده میشود. این مقاله با روش توصیفی تحلیلی و تکیه بر منابع کتابخانهای، اسناد و همچنین مطالعهی میدانی با استفاده از نرمافزار SPSS و آزمون همبستگی، در پی آن است تا ضمن طراحی الگوی رقابتهای مکانی در مطالعات جغرافیای سیاسی، به ریشهیابی شدتگرفتن رقابتهای مکانی بین این دو شهر و تاثیرات برگفته از آن بپردازد. یافته های پژوهش بیانگر این مطلب است که ریشهی این رقابت را نباید تنها در مسائل امروزی بخشبندی های کشوری، بلکه در حافظه و رفتار تاریخی این دو شهر نسبت به هم جستوجو کرد.
کلیدواژگان: اردکان، الگویابی رقابت، میبد، رقابت مکانی، حس مکان، بخشبندیهای کشوری -
صفحه 169در راستای اینکه هر ساختاری را کارکرد ویژه ای است و هر کارکرد ویژه ای، ریشه در ساختاری دارد، هدف این نوشتار، توصیف و تبیین ساختار و کارکرد مدیریت مشارکتی در شهر مشهد است. تحلیل ساختاری کارکردی روشی است که در این پژوهش به کارگرفته شده است. تعداد پرسشنامه ها (384 نفر شهروند و 21 کارشناس شهری) از فرمول کوکران بهدست آمده است. یافته ها نشان می دهد که دو نیمه ی «از بالا به پایین» (سازمانهای شهری) و «از پایین به بالا» (شورای شهر و شهرداری) در ساختار مدیریت شهری مشهد، بهطور همزمان و همتراز فعالیت دارند (دوگانگی ساختاری)، بهگونهای که نیمه ی «از بالا به پایین»، یک کارکرد بهنسبت غیرمشارکتی و نیمه ی «از پایین به بالا» یک کارکرد نسبی مشارکتی را از خود آشکار می کند (دوگانگی کارکردی). یافته ها نشان میدهد که میانگین شاخص مشارکت، برابر 4/2 بوده که این مقدار کمی کمتر از حد متوسط در طیف پنج گزینه ای لیکرت (5/25) است. بنابراین بهدنبال «دوگانگی ساختاری»، «کارکرد نیمهمشارکتی» نیز از ویژگی های مدیریت شهری مشهد است. در تبیین این دوگانگی باید گفت: در نیمهی «از بالا به پایین» (سازمانهای شهری)، منبع اصلی تاثیرپذیری و بهدنبال آن، طرف پاسخ خواه، سازمانهای فرادست هستند، در صورتی که در نیمه ی «از پایین به بالا» (شهرداری شورای شهر)، منبع اصلی تاثیرپذیری و بهدنبال آن، طرف پاسخ خواه، شهروندان هستند. گذرنکردن برنامه های سازمانهای شهری، از صافی شورای شهر و همچنین، نبود مدیریت یکپارچه نیز، از مهمترین چالش های پیش روی مدیریت مشارکتی شهری است.
کلیدواژگان: تبیین، کارکرد، شهر مشهد، مدیریت مشارکتی شهری، ساختار، مدیریت مشارکتی -
صفحه 185مناطق جنگلی گیلان از رود آستاراچای در مرز ایران و جمهوری آذربایجان تا رود چابکسر در شرق گیلان را شامل می شود و در آن تعداد 2041 آبادی وجود دارد که محل سکونت دائم یا موقت 61،110 خانوار و جمعیتی برابر 368،120 نفر است. جنگلهای گیلان که هماکنون بهصورت نوار باریکی مناطق کوهستانی دامنه های شمالی البرز را پوشانده است، دارای سطحی برابر 550،000 هکتار برآورد شده که با توجه به تعداد جمعیت ساکن در این سطح، تراکم جمعیت برابر 7/0 نفر در هکتار است. وضعیت جغرافیایی و پستی و بلندی جنگلهای گیلان و نیز، امکانات دسترسی به مناطق و آب قابل شرب، نقش اساسی در تراکم و پراکنش دام و جنگلنشین دارد. در طول دو دههی 1350 و 1360 با افزایش جمعیت در مناطق جنگلی و روستایی، روند تخریب و نابودی جنگلها نیز در استان گیلان شدت یافت. علل تخریب جنگلهای گیلان را میتوان در سه عامل: استفاده از جنگل بهعنوان چراگاه و چرای بیرویه، قطع غیرمجاز درختان و بهرهبرداری سنتی و آتشسوزی جنگلها دانست. روش جمع آوری اطلاعات در این نوشتار برپایهی مطالعات کتابخانه ای و مشاهدهی مستقیم از برخی مناطق جنگلی گیلان بوده است و نتایج نشان می دهد که با وجود تلاش ها و اجرای طرح هایی در جهت استفادهی بهینه از منابع طبیعی، افزایش بیرویهی برداشت از منابع جنگلی وجود دارد. درنهایت، برای زنده نگهداشتن محیط جغرافیایی گیلان و حفظ عناصر طبیعی حیات در آن، اقدامات اساسی بهصورت پیشنهاد ارائه شده است.
کلیدواژگان: توسعهی منطقه ای، جنگلنشین، گیلان، اراضی جنگلی -
صفحه 199در عصر کنونی، شرایط به گونه ای است که هرسازمانی برای کارایی و اثربخشی بیشتر فعالیتهای خود و بهویژه رضایتمندی مردم، نیازمند ارزیابی دقیق عملکرد است. در مناطق روستایی نیز سازمان هایی وجود دارد که از این امر مستثنی نیستند. هدف مقالهی پیش رو، ارزیابی عملکرد دهیاری های شهرستان دهلران است. جامعهی آماری پژوهش تعداد نه دهیاری این شهرستان است که سابقهی آنها بیش از چهار سال است و در سه گروه دهیاران، اعضای شوراهای اسلامی روستایی و مردم محلی دستهبندی شدهاند. روش پژوهش توصیفی تحلیلی و ابزار جمع آوری داده ها، پرسشنامه است. مدل مورد استفاده برای ارزیابی، چارچوب عمومی ارزیابی (CAF) است که چارچوب قدرتمند و مفیدی برای بهبود عملکرد سازمانها فراهم میکند. برای تجزیه و تحلیل داده ها، از روشهای آماری آزمونهای پارامتریک شامل آزمون کلموگرف- اسمیرنف، آزمون تی تکمتغیره، آزمون F تحلیل واریانس، آزمون های تعقیبی شفه استفاده شد، نتایج پژوهش نشان می دهد، عملکرد دهیاری ها بر اساس مدل چارچوب عمومی ارزیابی و شاخصهای استفاده شده برای ارزیابی عملکرد، نامطلوب بوده است، عواملی مانند تحصیلات پایین دهیاران، آشنا نبودن آنها با مبانی ارزیابی عملکرد، نبود برنامه مصوب پنجساله در دهیاری ها، عدم مشارکت مردم در طرح های عمرانی و مشکلات مالی و اعتباری دهیاری ها، در ناکارایی عملکرد آنها تاثیرگذار بوده است. در این راستا، آموزش همهجانبه ی دهیاران، دقت در انتخاب و گزینش دهیاران، تقویت مشارکت مردم در مدیریت امور روستاها، توسعهی منابع مالی دهیاری ها و درنهایت، اجرای سامانهی نظارت و ارزیابی عملکرد، میتواند در تقویت عملکرد دهیاری ها اثربخش باشد.
کلیدواژگان: شهرستان دهلران، _ دهیاری، مدل CAF، مدیریت روستایی، ارزیابی عملکرد -
صفحه 217مرز به پدیدهای فضایی گفته میشود که بازتابندهی قلمرو حاکمیت سیاسی یک دولت بوده و مطابق قواعدی خاص در مقابل حرکت انسان، انتقال کالا و نشر افکار مانع ایجاد میکند. جهانیشدن و بحث گسترش فزایندهی فناوری اطلاعات و ارتباطات که از آن بهعنوان «جامعهی شبکهای» یاد میشود، به تحول و دگرگونی در ابعاد مختلف سیاسی، امنیتی، اقتصادی و اجتماعی منجر شده و ویژگی های جامعهی شبکهای همچون اقتصاد اطلاعاتی، فرهنگ مجازی و کاهش اهمیت زمان و مکان در تعاملات اجتماعی، ویژگی متمایزی به هزارهی سوم بخشیده است که ملموسترین این دگرگونی ها را میتوان در عوامل، عناصر و مفاهیم جغرافیایی مشاهده کرد. در چنین فضایی که با عنوان «فضای سایبر» توصیف میشود، مجموعه هایی از ارتباطات درونی انسانها از طریق رایانه و مسائل مخابراتی بدون در نظر گرفتن جغرافیای فیزیکی شکل میگیرد. بدین ترتیب، مرز بهعنوان یکی از مفاهیم پای های جغرافیای سیاسی مانند مفاهیم دیگر همچون سرزمین، ملت، دولت و حاکمیت در عصر جهانیشدن و فضای مجازی دچار دگرگونی های فراوانی شده است. در این پژوهش با روش توصیفی تحلیلی در پی این مطلب هستیم که مرز بهعنوان یک پدیدهی جغرافیایی در عصر جهانیشدن و با پیدایش فضای مجازی دچار چه تحولاتی شده است؟ یافته های پژوهش نشان میدهد، هر چند تحولات دوران معاصر و فناوری های ارتباطی و اطلاعاتی توانستهاند برخی کارکردهای مرز را تغییر دهند؛ و لی نتوانستهاند ماهیت آن را از بین ببرند.
کلیدواژگان: حاکمیت، _ فضای مجازی، جهانیشدن، فناوری اطلاعاتی، مرز
-
Page 1Modeling for explaining complex patterns of behavior of urban residents can address the analysis and description of many urban issues. It can be used in broad sectors of urban planning that need to analyze the current situation and predict future behavioral patterns of population. Because of the complexity of economic activities and social structures in Tehran, any urban planning for the future requires precise analysis of behavioral patterns of residents in this city in connection with determining residence and services as the major human activities. Models of travel distribution between regions are mathematical formulas of distributed trips based on various assumptions and some regularity observed during the trip length frequency. In these models, the purpose is to analyze distribution of trips between pairs of source-destination. Due to incapability of travel forecasting models such as spatial interaction models, the need for models to predict behavior is reasonable in predicting travel behavior patterns and those social and economic differences between source-destination travel. In this study, the Choice Model (type of Multinomial logit model) is employed for modeling the business patterns of and services trips behavior amongst of residents of Tehran in order to understand and analysis the complexities of these trips on various influencing factors.Keywords: Maximum Likelihood Method, Tehran., Multinomial Logit Model, Work, to, Home Model, Home, to, Service Model, Utility Function
-
Page 23Spatial data as one of the most important and most critical factors in decision-making and planning in life are discussed. For this reason, many needs, objectives and activities of different organizations, when it is possible that access to appropriate data integration is possible. One of the major problems today in most organizations, we are faced, lack of proper management of data and ignore its role in improving management and planning processes are. This issue, especially in small local organizations such as municipalities, as the main executive body in the city level, which is faced with lots of spatial data, is enormous. Regarding this issue, and to appropriate management spatial information and improve decision making, planning and implementation within the municipality, is required to, all existing problems that are often technical, economic, political and social aspects, will be exact identified and Rising. In this regard, spatial data infrastructure (SDI), as the activity in context of spatial data management, is able to use their model as a framework to resolve existing problems in context of spatial data management in the municipality and provide the necessary context information. In this article, in the context of a case study project in Babol municipality, various problems for developing Organizational SDI were investigated and solutions for resolving the problems were proposedKeywords: Spatial Data Infrastructure (SDI), Municipality of Babol, Geographic Information Systems, Enterprise GIS.
-
Page 45This paper aims to analyze and review two security discourse existing in Islamic Republic so far: formative trend and reasons for its formation in Islamic Republic of Iran (IRI). The first debate receiving its theoretical themes from political thought of Islam, constitution and perspective of decision makers is known as revolutionary debate which presents a supranational and nation-based interpretation of a wide and Mustazaf-oriented view regarding national security of IRI. Security policy supervises the policies dominated over the trends of decision making in areas related to national security. From this perspective, areas of domestic and international policy and military, information, economic, managerial and even cultural and social arenas make established connection with the category of security policy. Accordingly, phenomenon of security and security policy making in different domestic and foreign perspectives and achieving it has always been among the basic goals of those countries in political life. Following sources of power, structure of government, geographical status and geopolitical qualities and type of ideology, all countries have made attempts to formulate their security policy and use it to gain multi-lateral security. In this study, security is examined in the area of IRI security geography with two different trends (traditional and modern). In Iran, first, regarding political thought of Islam and constitution – based on nation-based and Dar al-Islamic thinking known as revolutionary debate – a supranational thinking of security formed. The attitude visualized theoretical structure and security decision makings of IRI for a decade is based on the necessity of Muslims unification, historical experiences and …. The imposed war (Iran-Iraq war), difficult economic status, geographical requirements, international threats of revolutionary debate and … lead to the rotation and return of security perspectives in the first approach toward the attitude of IRI's national realm. In this study, the period is introduced as national debate of IRI's security. In the end, results of two approaches are reviewed and reflected.Keywords: Security Geography, National Debate, Constitution, Software, Hardware Threats., Revolutionary Discurse
-
Page 65The countryside is popularly associated with peace and tranquility; yet for many people rural life can be a stressful experience, provoked by isolation, pressures to conform, the inability to escape or hide in close-knit communities, crime, drug, lack of diverting entertainment and strain of economic restructuring, particularly in agriculture. Addiction is one the challenges in rural communities which has spread from the past and resulted in disturbances in rural systems. During the recent years, addiction has caused debilitation in human resources and resulted in less efficient work forces. It has caused imbalance in economic, cultural, social and political situations and has been the reason associated with lots of crimes. Addiction, by itself, loses lots of human and financial resources and prevents villages from developing. The present study is aimed at considering the reasons for trend towards addiction and its spreading in villages located in Choardoli’s rural district in Ghorveh County. The purpose of this study is to know effective factors on increasing the number of addicts, so that one can study and analyze these factors in order to make a plan for reducing the addiction in rural societiesKeywords: Choardoli's Rural District., Countryside, County Ghorveh, Addiction, Social Disorder
-
Page 87Urban landscape is a heterogeneous mosaic of physical and biological patches. Quantifying landscape pattern and it's change is essential for monitoring and assessment of ecological consequences of urbanization. The recent related research has been greatly promoted by the easier availability of higher resolution remote sensing data and the development of GIS and geospatial techniques, as well as other disciplines such as landscape ecology. The convergence of GIS, remote sensing and other related disciplines has helped in quantifying, monitoring, modeling and subsequently predicting the urban land use development. many landscape metrics have been developed and widely applied for characterizing various landscape patterns in the past few decades. Gradient analysis has been used to detect the urbanization gradient of landscape pattern. In this research combining gradient analysis with landscape metrics, were used for analyzing of landscape pattern.Keywords: Isfahan, Moving Window, Isfahan City, Gradient Analysis, Landscape Metrics
-
Page 105During last decades, it has been adopted various approaches in order to organize suburb regions which most of them have noticed to physical dimension of regions more than other dimensions. Among these approaches, it has been used sustainable urban regeneration (SUR) approach as a strategy which has comprehensive attitude and practice and tends to improve various kinds of sustainability including economical, social, physical and environmental stabilities as dominant approach in this research. In this study, we examine Saadi slum as one of suburb regions in Shiraz city.Keywords: Saadi Slum, Sustainable Urban Regeneration, Suburb Regions, Shiraz, Shiraz., Strategic Planning
-
Page 123Rural tourism is one of the tourists, the different dimensions of sustainable economic, social and environmental sustainable development of local communities to achieve bidder. Therefore, to achieve this requires the design, development and implementation of the strategic model, together with appropriate strategies and specific areas of the tourism planners and managers. Therefore, this study aimed to develop a strategic model for rural tourism development in the study area has been carried out. This is a fundamental question Strategic model for sustainable development of rural tourism development that will lead to what? Accordingly, such documents and field research as well as pre Rvbabrrsy, analytical methodology, and the three groups of participants (the village, tourists, officials) in 14 rural villages and Lavasan kochak their views aspects of economic, social, environmental studies is considered. Model for data analysis and presentation in the context of a comprehensive strategy of rural tourism development strategy, SWOT analysis is used The results indicate that this is The most vulnerable villages is very high due to tourism development Distribution and reallocation of resources in areas with limited opportunities and high points, is necessaryKeywords: Rural Development, Rural Tourism., Planning, Pattern, Strategic Planning
-
Page 147Today, the land component in the concepts of place, space, location, region and area, as defined by the restriction is the identity of human communities, regions and locations; it is valuable for individuals and groups of elements and components of their identity to (Kaviani Rad, 1389: 56). One result of such an event, where the incidence of competition is the competition in different geographical regions and in different periods of time, shows its various forms. In the present study attempted to examine the roots and the main factors in the regional competition to be the perfect congruence of language, cultural, religious, and ethnic and. .. Has, despite this, competition between cities where Meybod and Duck in Yazd province since the issue has become complicated and sensitive.Keywords: State Divisions., Sense of Place, Meybod, Ardakan, Place Competition, Competitive Modeling
-
Page 169Since any structure has a special function and each special function is rooted in a structure, target of this paper is describe and explain structure and function of participation management in Mashhad. Explain structure and function of participation management in Mashhad need describe structure and function of participation management in Mashhad. So, for explain structure and function participation management in Mashhad, we have to describe Characteristics of structure and function urban management in Mashhad. Some of Characteristics: numerousness of organizations, disharmony among organizations, ambiguity in tasks of organizations and etc.Keywords: Mashhad City., Structure, Function, Explanation, Urban Participative Management, Participative Management
-
Page 185Guilan forests include some areas from Astara Chay River which is located in Iran and Azerbaijan Republic boundary to Chaboksar River in the east of Guilan. There are 2041 villages in this area which are as the permanent or temporary residence location of 61110 families and population of 368120 people. Guilan forests, like a narrow band, have covered the mountain areas of Northern Alborz with an area of 550000 ha. According to the population living in this area, the population density is about 0.7 people in ha. The geographic situation and topography of Guilan forests and accessible facilities to different areas and drinking water have a fundamental role in the density and transmittance of cattle and forest living people. In Guilan forests, the presence of small and dispersed forest villages and agricultural and animal husbandry activities is more than the ability and capacity of forest which has led to forest destruction. Although, the numerous number of villages and their smallness and dispersion are figured to the barrier for regions development and have not created economic servicing. Animal husbandry in forests, in its traditional and old method is in consistent with industrial exploration of forests.Keywords: Guilan., Forest Area, Forester, Regional Development
-
Page 199Today, every organization needs to assess its activities for more efficient and effective performance. In Iranian rural areas, there are organizations that provide services and facilities to the local people and they are responsible for doing it. Dehyary or rural municipality is an organization that has been expanded rapidly in recent years in rural areas. Dehyary has an important role in the rural management and development, which performance assessment can increase the success of this institution. In other words, the performance assessment can reduce many of costs as well as prepare the environmental conditions to better efficiency any Rural Municipality through recognizing strengths and weaknesses.The Performance measurement is the process of collecting, analyzing and/or reporting information regarding the performance of an individual, group, organization, system or component. It can involve studying processes/ strategies within organizations, or studying executive processes/parameters/phenomena, to see whether output are in line with what was intended or should have been achieved. In addition, organizational performance assessment is a practice-based framework that builds on the synergy between planning and assessment, and results in the discernment of impact and value. It promotes a set of practices that enable the organization to effectively integrate planning, strategy, performance, assessment, and organizational development in order to advance the institution’s mission. The objective of this paper is performance assessment of Rural Municipalities (dehyari) in Dehloran County that was established more than 4 years ago some indicators such as efficiency, affectivity, and empowerment were employed due to responding ability in framework of scientific management principles and concepts to act in framework of organizational goals and executive tasks and plans. In this matter there are a few questions including: What is the level of performance in Rural Municipalities in the study areas? Is there significance different in performance of Rural Municipalities from the point of view of people? And finally is there significance different between view of people and Islamic Council members about performance assessment of Rural Municipalities (Dehyari)?Keywords: CAF Model, Rural Municipalities (Dehyari), Dehloran County., Rural management, Performance assessment
-
Page 217Weakening national states diluting international borders ongoing wane of governing and reconstructing are of phenomenon that will change the political geography of the world which has been formed based on international system. Border are made to let the states govern their sub ordinate regions and the inhabitant. However the changes in the world dilated the states control over their regions. So the traditional concept of border has revolutionized. In the view of different science specialists the borders have diluted or vanished. Based on these political geography phenomenon goods, people, minds and complete independence of government cant be controlled. Nowadays the borders maintaining some of their old properties are taking new functions based on ICT in the globalized word which is different from their previous ones. Evolving information and communication technology, affected political security and economic and social aspects of countries. These changes are more outstanding in Geographical elements factors and concepts the cyberspace created by computers and electronic network is an aspect of globalizations which has been appreciated as a reality plus the real space. Considering these changes in addition to the real space in which the borders are made to control the different flows, in the uneducable cyberspace there must be virtual borders to control the flows.Keywords: Information Technology, Border, Globalization, Sovereignty, Cyberspace