فهرست مطالب

سیاست گذاری اقتصادی - سال چهارم شماره 7 (بهار و تابستان 1391)

مجله سیاست گذاری اقتصادی
سال چهارم شماره 7 (بهار و تابستان 1391)

  • تاریخ انتشار: 1391/05/05
  • تعداد عناوین: 7
|
  • سنجش آثار و تبعات کاهش تولید بخش کشاورزی بر اقتصاد در چارچوب الگوی اصلاح شده ی ماتریس حسابداری اجتماعی (SAM) عرضه محور
    علی اصغر بانویی، فرشاد مومنی، حمید آماده، زهرا ذاکری، مهدی کرمی صفحه 1
    بر اساس اعلام کارشناسان هواشناسی کاهش میزان بارندگی سال 1389 در 45 سال اخیر بی سابقه بوده و به طور میانگین بارش در استان های کشور 70 تا 80 درصد کاهش داشته است. آنچه مسلم است کاهش بارندگی به طور مستقیم بیشترین تاثیر را در بخش کشاورزی می گذارد و برآوردهای اولیه حاکی از کاهش 20 تا 25 درصدی تولید محصولات کشاورزی در سال آینده است. در این مقاله نشان داده می شود که به علت وجود پیوندهای متقابل تولید، درآمد و مصرف در ساختار اقتصاد، کاهش تولید نه فقط منجر به کاهش تولید سایر بخش ها و کل اقتصاد می گردد، بلکه موجب کاهش درآمد عوامل تولید و کاهش درآمد نهادهای جامعه نیز خواهد شد. در راستای این ملاحظات، سوال اصلی این است که «آثار و تبعات اقتصادی و اجتماعی کاهش تولید کشاورزی از منظر تقاضا کننده واسطه ای از سایر بخش ها و از منظر عرضه کننده ی واسطه ای به سایر بخش ها چه میزان منجر به کاهش تولید سایر بخش ها، کاهش درآمد عوامل تولید و درآمد نهادهای جامعه خواهد شد؟». الگوهای متعارف SAM به دلایل مختلف برای پاسخ به سوال مطرح شده نامناسب است و بدین ترتیب نیاز به الگوی اصلاح شده SAM به شکل الگوی SAM عرضه محور از منظر بخش تقاضاکننده و بخش عرضه کننده دارد. یافته ها بر مبنای ماتریس حسابداری اجتماعی سال 1385 نشان می دهند که آثار و تبعات مستقیم و غیر مستقیم کاهش 25 درصد تولید بخش کشاورزی از منظر تقاضاکننده منجر به کاهش 2/3 درصد ارزش افزوده ی کشور منهای ارزش افزوده ی بخش کشاورزی می گردد، رقم متناظر از منظر عرضه کننده 2/4 درصد است.
    کلیدواژگان: ماتریس حسابداری اجتماعی عرضه محور، الگوی مختلط، الگوی ترکیبی، الگوی محدودیت عرضه، ضرایب فزاینده پسین SAM عرضه محور لئونتیف، ضرایب فزاینده پیشین SAM عرضه محور گش
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • تعیین اندازه بهینه در صنایع تولیدی ایران با استفاده از روش بقا
    پرویز داودی، محمدعلی فیض پور، سعیده رادمنش صفحه 31
    در ادبیات اقتصادی حداقل اندازه کارآ به میزانی از تولید اطلاق می شود که منحنی هزینه متوسط بنگاه در بلندمدت حداقل شده و این میزان با استفاده از روش هایی چون کومانور- ویلسون، هزینه یا روش میانه قابل تخمین است. در این میان، می توان حداقل اندازه کارآ را با توجه به روند طی شده توسط بنگاه های موجود یا جدیدالورود در هر صنعت ارزیابی نمود. این نگاه در ادبیات اقتصاد صنعتی با روش بقا شناخته شده و از این رو، این مقاله با هدف تعیین حداقل اندازه کارآ در صنایع تولیدی ایران با این روش تدوین شده است. داده های این پژوهش ویژگی بنگاه های صنایع تولیدی در سطح کدهای دورقمی ISIC است و برای تعیین اندازه بهینه از تکنیک ماتریس های انتقال استفاده شده است. نتایج این بررسی نشان می دهد که حداقل اندازه کارآ به شدت تحت تاثیر نوع صنعتی است که بنگاه در آن فعالیت نموده و می توان صنایعی را نیز با بیش از یک اندازه بهینه مشاهده نمود. از نظر سیاست گذاری و بر اساس این یافته ها لازم است تا به جای معرفی یک اندازه به عنوان اندازه بهینه برای کل بنگاه های صنعتی، اندازه بهینه برای هر صنعت معرفی شود.
    کلیدواژگان: اندازه بهینه، حداقل اندازه کارآ، روش بقا، ماتریس های انتقال، صنایع تولیدی ایران
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • تحلیل رقابتمندی ایران در صادرات دارو
    محمود محمودزاده، محبوبه کریمی، یوسف حسن پور صفحه 55
    با توجه به اهمیت صادرات غیر نفتی در کشور، هدف این مقاله تحلیل رقابتمندی ایران در صادرات دارو با استفاده از شاخص تحلیل انتقال سهم طی سال های 2010-2002 می باشد. شاخص تحلیل انتقال سهم متشکل از سه مولفه اثر رقابتمندی، اثر ساختاری و اثر واکنش به تغییر در تقاضای جهانی می باشد. نتایج نشان می دهد سهم ایران در صادرات دارو در بازارهای جهانی بجز در برخی از سال ها دارای روند صعودی بوده است. افزون بر این، شواهد نشان می دهد از بین مولفه های شاخص تحلیل انتقال سهم، اثر واکنش به تغییر در تقاضای جهانی تنها دلیل افزایش مزیت نسبی بوده است. دو اثر رقابتمندی و ساختاری سبب کاهش مزیت نسبی ایران در بازارهای جهانی بوده اند. به عبارت دیگر، صنعت داروی ایران از نظر واکنش به تغییر در تقاضای جهانی دارای پیشرفت ولی از نظر اثر رقابتمندی و اثر ساختاری دچار پسرفت بوده است.
    کلیدواژگان: رقابت پذیری، مزیت رقابتی، صادرات، صنعت داروسازی
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • بررسی آسیب پذیری مالی بخش بانکی و عوامل موثر بر آن با استفاده از شاخص z-score
    عبدالله خوشنودی، مجید صباغ کرمانی، کاظم یاوری، ابراهیم حسینی نسب صفحه 79
    در این مقاله با استفاده از شاخص z-score به بررسی پایداری بخش بانکی و عوامل موثر بر آن در دوره 1388-1380 پرداخته شده است. برای این منظور از داده های ترازنامه و سود و زیان بانک ها استفاده شده و با کاربرد داده های پانل، مدل مقاله برآورد شده است. نتایج حاصل از برآورد مدل نشان می دهد که افزایش نسبت بدهی به دارایی و هزینه به درآمد، باعث افزایش آسیب پذیری مالی بخش بانکی می شود و با افزایش شاخص تنوع درآمد، آسیب پذیری مالی این بخش کاهش می یابد. به علاوه در میان متغیرهای بانکی موجود در مدل، افزایش نسبت بدهی به دارایی، اثر بیشتری روی آسیب پذیری بخش بانکی دارد. افزایش نرخ تورم نیز باعث افزایش آسیب پذیری بخش بانکی می شود.
    کلیدواژگان: آسیب پذیری مالی، شاخص وضعیت مالی، شاخص تنوع درآمد
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • باز بودن تجاری، مبادله تولید- تورم و تورم در کشورهای منتخب عضو سازمان کنفرانس اسلامی
    حمیدرضا نصیری زاده، مسعود نونژاد، عصمت ابراهیمی میمند صفحه 101
    پدیده جهانی شدن یکی از بحث انگیزترین موضوعات فرا روی کشورها در چند دهه اخیر بوده است، به طوری که بررسی آثار و پی آمدهای گسترده این فرآیند بر متغیرهای کلان اقتصادی توجه خاص اقتصاددانان را به خود جلب نموده است. این مطالعه به بررسی تاثیر باز بودن تجاری بر مبادله تولید- تورم و تورم در دوره 2008-1990 با استفاده از داده های مقطعی برای34 کشور منتخب عضو سازمان کنفرانس اسلامی (OIC) پرداخته است. این مطالعه به دنبال یافتن پاسخ این دو پرسش است که 1- چه رابطه ای بین باز بودن تجاری و تورم وجود دارد؟ 2- چه رابطه ای بین باز بودن تجاری و مبادله تولید- تورم وجود دارد؟ برای یافتن پاسخ ها از روش حداقل مربعات (LS) و همچنین آزمون واریانس ناهمسانی استفاده شده است. یافته ها نشان می دهد که باز بودن تجاری متوسط تورم کشورهای OIC را کاهش می دهد و مبادله تولید-تورم کشورهای منتخب را افزایش می دهد.
    کلیدواژگان: بازبودن تجاری، مبادله تولید، تورم، تورم، داده های مقطعی، روش حداقل مربعات، کشورهای OIC
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • سنجش رشد بهره وری عوامل تولید (TFP) و اثر مقیاس بر مبنای تابع تجزیه پذیر مرزی
    محمدنبی شهیکی تاش، الهام شیوایی صفحه 127
    در این مقاله نرخ پیشرفت فنی (TP) و بهره وری عوامل تولید (TFP) بر مبنای رویکرد مرز تصادفی (SFA) در 140 صنعت ایران بررسی شده است. یافته های تحقیق بیانگر آن است که بیشترین رشد پیشرفت فنی در طی دوره 1374 تا 1386 مربوط به صنایع تولید مواد پلاستیکی به شکل اولیه و ساخت لاستیک مصنوعی، صنایع تولید وسایل نقلیه موتوری و صنایع تولید محصولات اولیه آهن و فولاد بوده است. همچنین یافته های این تحقیق موید آن است که اولا متوسط رشد TFP در طی دوره مورد بررسی 28/1 بوده و ثانیا بیشترین نقش در رشد TFP را پیشرفت فنی و پس از آن تغییرات تکنیکی در بخش صنعت داشته است و صنایع تولید قطعات و ملحقات برای وسایل نقلیه موتوری، تولید وسایل نقلیه موتوری، تولید سایر محصولات غذایی طبقه بندی نشده در جای دیگر و تولید محصولات اولیه آهن و فولاد بیشترین نرخ رشد TFP را داشته اند.
    کلیدواژگان: پیشرفت فنی، صرفه های مقیاس، کارایی، تجزیه پذیری، بهره وری عوامل تولید (TFP)
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
  • سنجش کارایی فنی صنایع کوچک در استان همدان
    حمید سپهر دوست، نسیبه کامران صفحه 147
    از جمله دلایل توجه کشورهای در حال توسعه به صنایع کوچک و متوسط مقیاس را می توان در انعطاف پذیری بالا، سرمایه گذاری های کم هزینه، جهت گیری به سوی گروه های هدف و مدیریت پویا در این گونه از صنایع بیان نمود که علاوه بر افزایش تولید ناخالص ملی، قابلیت هایی نظیر ایجاد اشتغال، کاهش فقر، اصلاح توزیع درآمد ها و تامین نیازهای اساسی را دارند. هدف از این تحقیق، بررسی وضعیت صنایع کوچک در استان ها از نظر کارایی به طور کلی و تعیین جایگاه استان همدان در این رابطه می باشد. برای این منظور از مدل تحلیل پوششی داده ها برای سنجش کارایی فنی و کارایی مقیاس، از شاخص بهره وری کل عوامل تولید (شاخص مالم-کوئیست) جهت اندازه گیری تغییرات مدیریتی طی سال های 1386-1381 و در نهایت از تحلیل حساسیت جهت شناسایی عوامل موثر بر کارایی صنایع کوچک در استان استفاده شد. نتایج حاصل از تحقیق نشان داد که میانگین کارایی فنی استان های کشور در زمینه عملکرد صنایع کوچک طی دوره مورد مطالعه 96 درصد است. با تحلیل حساسیت عوامل موثر بر کارایی مشخص شدکه نقش عواملی از قبیل میزان اشتغال، ارزش سرمایه گذاری و ارزش تولیدات در ارتقاء کارایی صنایع کوچک کشور قابل ملاحظه است. میانگین کارایی صنایع کوچک در استان همدان طی دوره مورد بررسی 92 درصد بدست آمد و بطور متوسط رتبه 12 را در بین استان های کشور به خود اختصاص داده است. همچنین تجزیه و تحلیل شاخص بهره وری کل عوامل تولید نشان داد که رشد بهره وری صنایع کوچک در استان از روند مثبت و مورد انتظار برخوردار نمی باشد.
    کلیدواژگان: بهره وری کل عوامل، تحلیل پوششی داده ها، تحلیل حساسیت، صنایع کوچک، کارایی
    چکیده مشاهده متن زبان: فارسی
|
  • Measurement of Decrease of Agricultural Output to the Total Output in the Framework of Supply-Driven SAM
    Ali Asghar Banouei, Farshad Momeni, Hamid Amadeh, Zahra Zakeri, Mehdi Karami Page 1
    According to meteorology experts, the average rainfall in the current year has decreased to around 70% to 80%, which is the worst in the past 45 years. The initial estimates of such a situation show a decrease of 20% to 25% in the agricultural output. In this article, we show that, due to intersectoral relationship between agriculture and the other sectors of the economy, the fall in the agricultural output directly and indirectly reduces the output of the other sectors and the total output, factor income, and household income as well. Such observation raises the question, “to what extent the fall in the output of agricultural as a purchaser from the other sectors and as a seller to them would affect the total output, factor and household income of the country?” The use of conventional SAM models is not appropriate and, therefore, requires modified SAM models based on the Supply-Driven SAM. Using the 2006 SAM, the overall results show that a 25% decrease in the agricultural output as a purchasing sector brings about a 3.2% decrease in GDP of the country, whereas the corresponding decrease as a selling sector is 4.2%.
    Keywords: Supply, Driven SAM, Mixed Model, Constrained Supply Model, Leontief Backward Multipliers, Ghosh Forward Multipliers
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Determination of a Minimum Efficient Size for Iranian Manufacturing Industries Using a Survivor Approach
    Parviz Davoudi, Mohammad Ali Feizpour, Saideh Radmanesh Page 31
    In the literature on economy, the amount of output that minimizes a firm's long-run average cost curve is referred to as the minimum efficient scale (MES). It can be calculated by different methods such as Comanor-Wilson, cost, or median method. MES can be evaluated with regard to the trend of incumbents as well as new firms in each industry. In the industry-economy literature, this notion is known as survivor approach. This paper aims to determine MES in Iranian manufacturing industries by this method. The dataset encompasses manufacturing industrial firm's characteristics at two-digit industry levels. Also, a transition matrices technique is employed to determine their efficient size. The results demonstrate that MES is closely related to the kind of industry in which a firm is operating. In addition, there exist industries with more than one efficient size. With regard to political issues and based on the findings of this paper, instead of introducing a single efficient size for all industries, a separate efficient size should be offered for each industry.
    Keywords: Optimal Plant Size, Minimum Efficient Scale, Survival Approach, Transition Matrices, Manufacturing Industry in Iran
    Abstract View Paper Original: Persian
  • An Analysis of Competition of Iran in Drug Export
    Mahmoud Mahmoudzadeh, Mahboube Karimi, Yousef Hasanpour Page 55
    The aim of this paper is to analyze Iran’s competition in drug export during 2002-2010 by using a shift-share index. The shift-share index consists of three components, namely, competitive effect, structural effect, and adaptation effect. The results indicate that Iranian drug export is on an upward trend. In addition, the findings suggest that adaptation effect has had a positive impact whereas competitiveness and structural effect have had a negative impact on the competitive status of Iran in drug export.
    Keywords: Competitiveness, Competitive Advantage, Export, Pharmaceutical Industry
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Investigation of the Financial Stability of Banking Sector and Its Determinants in Iran, Applying Z-Score Indices
    Abdollah Khoshnoodi, Majid Sabagh Kermani, Kazem Yavari, Ebrahim Hosseini Nasab Page 79
    Applying z-score indices and a panel data approach, the financial stability of banking sector and its determinants during 1380-1388 are investigated in this paper. The data used in this study have been taken from banking sector balance sheets and income data. The results show that an increase in the debt/assets and cost/income ratios would cause the banking financial stability to decrease. However, an increase in the Income Diversity Index would have a positive and significant effect on the financial stability of the banking sector. Moreover, among the variables affecting the financial stability of the banking sector, the ratio of debt/assets has had more negative effect on the banking financial stability. Among the macroeconomic variables in the model, inflation rate has had a negative effect on the financial stability of the banking sector. If the inflation rate increases, the financial stability of the banking sector decreases, but other variables like GDP growth rate and exchange rate growth have no significant effect on the financial stability of the banking sector.
    Keywords: Financial Vulnerability, Financial Stability, Z, score Index, Income Diversity Index.
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Trade Openness, the Output-Inflation Tradeoff, and Inflation in Selected Members of OIC Countries
    Hamid Nasirizadeh, Masood Nonejad, Esmat Ebrahimi Meimand Page 101
    One of the most important controversial issues in the recent decades has been globalization phenomenon. The assessment of the impacts and the comprehensive consequences of this phenomenon on macro economic variables has attracted the attention of economists.This paper has analysed the effect of trade openness on output-inflation tradeoff, and inflation for 34 selected members of the Organization of Islamic Conference (OIC) countries during the 1990 – 2008 period. In other words, we have answered the following two questions:1) what is the relationship between trade openness and inflation? and 2) what is the relationship between trade openness and output-inflation tradeoff? A cross-section technique and the method of least squares and a heteroskedasticity test have been used as the evaluation devices. The results show that trade openness has decreased the average inflation but increased the output-inflation tradeoff in the OIC countries.
    Keywords: Trade Openness, Output, Inflation Tradeoff, Cross, Section, Least Squares, OIC Countries
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Measuring the Growth of Total Factors Productivity (TFP) Based on the Decomposition of Frontier Function: A Case Study of Iranian Industries
    Mohammad Nabi Shahiki Tash, Elham Shivaie Page 127
    This article analyzes the rate of technical progress (TP) and total factor productivity (TFP) of 140 Iranian industries using the stochastic frontier approach (SFA). The results show that the highest growth rate of technical progress during the years 1995-2007 was related to the manufacture of plastics in primary forms as well as the manufacture of synthetic rubber, motor vehicles, and basic iron and steel. The research findings also imply that, firstly, the average growth of TFP was about 1.28 and, secondly, the technical progress and technical changes respectively had the greatest effect on TFP in the industry sector. Furthermore, the manufacture of parts and accessories for motor vehicles and their engines, as well as the manufacture of motor vehicles, food products, and basic iron and steel had the highest growth rate of TFP.
    Keywords: Technical Progress, Economies of Scale, Efficiency, Decomposition, Total Factor Productivity
    Abstract View Paper Original: Persian
  • Technical Efficiency Measurement of Small-Scale Industries in Hamedan
    Hamid Sepehrdoust, Nasibeh Kamran Page 147
    The main reasons for developing countries to support small and medium-scale industries are their high flexibility, lower investment necessity, targeting specific entrepreneurs, and dynamic management. These characteristics are important for creating jobs, bringing equitable distribution of income, and overall higher-gross domestic products. The main purpose of this study is to measure the efficiency of small -scale industries by data envelopment analysis within different provinces of the country with special reference to Hamedan province. The results show that, during the years 1381-1386, the average efficiency of small industries in the country was around 96 percent. The sensitivity analysis shows that the most important factors affecting performance are employment rate, quantity of investment, and value of production. Hamedan province has been equal to the average score of the country (92 percent), ranking 12 among all the provinces. However, the trend of efficiency and productivity growth was not positive as expected.
    Keywords: Total Factor Productivity, Data Envelopment Analysis, Sensitivity Analysis, Small, Scale Industry, Efficiency
    Abstract View Paper Original: Persian