فهرست مطالب

پژوهش های علوم شناختی و رفتاری - سال دوم شماره 2 (پیاپی 3، پاییز و زمستان 1391)

مجله پژوهش های علوم شناختی و رفتاری
سال دوم شماره 2 (پیاپی 3، پاییز و زمستان 1391)

  • تاریخ انتشار: 1392/02/15
  • تعداد عناوین: 7
|
  • مهرداد حاجی حسنی، احمد اعتمادی، خدیجه آرین صفحه 1
    هدف از پژوهش حاضر مقایسه اثربخشی رویکرد گشتالت درمانی و درمان شناختی – رفتاری بر میزان ابراز وجود در دانش آموزان پسر دوره راهنمایی شهرستان شهریار بوده است. این پژوهش از نوع آزمایشی با طرح پیش آزمون- پس آزمون است. از میان مدارس پسرانه دوره راهنمایی تحصیلی شهرستان شهریار در سال تحصیلی 1390 از طریق نمونه گیری خوشه ایدو مدرسه انتخاب و با اجرای پرسشنامه ابراز وجود گمبریل و ریجی 30 نفر که نمره پایینی در این آزمون گرفتند، به صورت تصادفی در سه گروه جایگزین شدند. گشتالت درمانی به مدت 8 جلسه در مورد گروه اول اجرا شد و سپس در مورد گروه دوم 8 جلسه درمان شناختی- رفتاری اجرا گردید. گروه کنترل هیچ مداخله ای دریافت نکرد. داده ها با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس و آزمون تعقیبی LSD تحلیل شدند. تحلیل کوواریانس نشان داد که بین گروه های مورد مطالعه تفاوت معناداری وجود دارد. آزمون تعقیبی LSD نشان داد که بین گروه کنترل و گشتالت درمانی و نیز بین گروه درمان شناختی- رفتاری و کنترل تفاوت معنادار است.(01/0 p≤)، اما تفاوت بین گشتالت درمانی و درمان شناختی- رفتاری معنادار نیست. یافته ها نشان داد که گشتالت درمانی و درمان شناختی- رفتاری میزان ابراز وجود را افزایش می دهد.
    کلیدواژگان: گشتالت درمانی، شناختی، رفتاری، ابراز وجود
  • فیروزه سپهریان، لیلا جوکار صفحه 17
    هدف از پژوهش حاضر، بررسی رابطه اعتیاد به اینترنت با اضطراب در تیپ های شخصیتی نوع A و B و تعیین توان پیش بین این دو متغیر در تعامل با متغیر جنسیت به منظور پیش بینی میزان اعتیاد به اینترنت دانشجویان بود. تاثیر نوع دانشگاه (دولتی، آزاد، غیر انتفاعی، نیمه حضوری، تربیت معلم) بر اعتیاد به اینترنت دانشجویان از اهداف دیگر پژوهش بود. به این منظور 330 دانشجوی دختر و پسر (167پسر و 163 دختر) دانشگاه های شهرستان ارومیه به شیوه تصادفی خوشه ایانتخاب شدند و به پرسشنامه های اعتیاد به اینترنت یانگ (1999)، اضطراب نجاریان(1378) و پرسشنامه شخصیتی A و B (گنجی،1380) پاسخ دادند. برای تحلیل داده ها از آزمون های آماری، میانگین، انحراف استاندارد، آزمون t، تحلیل رگرسیون چند متغیری و تحلیل واریانس یک راهه استفاده شد. نتایج نمودار این واقعیت است که افراد تیپ A نسبت به تیپ B بیشتر به اینترنت معتاد می شوند (005/> P)، ولی تیپ شخصیت پیش بینی کننده معنادار این متغیر به طور کلی نیست. نمره های اضطراب پیش بینی کننده معنادار اعتیاد به اینترنت است. به علاوه، تفاوت های یافت شده بین میزان اعتیاد به اینترنت دانشجویان پسر (2/85) و دانشجویان دختر (8/14) و گروه های مختلف بر اساس نوع دانشگاه معنادار است (005/> P). پیشنهاد می شود افراد مضطرب در استفاده از اینترنت محتاطانه عمل کنند. عدم کنترل شرایط اقتصادی و اجتماعی کاربران، از جمله محدودیت های مطالعه حاضر است.
    کلیدواژگان: اعتیاد به اینترنت، اضطراب، تیپ های شخصیتی A وB، جنسیت
  • وحید نجاتی، عباس ذبیح زاده، محمدرضا نیک فرجام صفحه 31
    ذهن آگاهی به عنوان مبنایی برای درمان های روان شناختی، نظارتی پایدار بر شرایط جاری است. هدف از این مطالعه، بررسی رابطه بین ذهن آگاهی و کارکردهای توجهی پایدار و انتخابی است. این مطالعه به صورت مقطعی در40 نفر از دانشجویان دانشگاه تهران به شیوه نمونه گیری در دسترس اجرا شد. آزمون های عصب شناختی عملکرد مداوم و استروپ و مقیاس ذهن آگاهی به عنوان ابزارهای پژوهش برای جمع آوری داده ها استفاده شدند. رابطه متغیرها با استفاده از آزمون همبستگی پیرسون ارزیابی شد. با افزایش ذهن آگاهی میزان خطا و زمان پاسخ آزمون ها کاهش می یابد. این رابطه در خصوص زمان پاسخ آزمون عملکرد مداوم معنی دار شد (05/0 P=). بر اساس یافته های مطالعه حاضر ذهن آگاهی، نه با کارکردهای توجه انتخابی، بلکه با کارکردهای توجه پایدار مرتبط است. این یافته با ماهیت ذهن آگاهی به عنوان نظارت مستمر و پایدار بر وقایع جاری، قابل توجیه است.
    کلیدواژگان: ذهن آگاهی، توجه پایدار، توجه انتخابی
  • رضا هویدا، حجت الله مختاری، محمد فروهر صفحه 43
    هدف از این پژوهش، بررسی رابطه مولفه های سرمایه روان شناختی وابعاد تعهد سازمانی اعضای هیات علمی دانشگاه اصفهان بود. به این منظور، از میان 463 عضو هیات علمی تعداد 106 نفر برای پژوهش به روش تصادفی ساده گزینش شدند. به منظور بررسی سرمایه روان شناختی از پرسشنامه استاندارد لوتانز و همکاران (2007) استفاده گردید. پایائی این پرسشنامه از طریق ضریب آلفای کرونباخ (77/0) مورد تایید قرار گرفته است.برای بررسی تعهد سازمانی اعضای هیات علمی از پرسشنامه تعهد سازمانی آلن و مایر (1977) استفاده گردیدکه پایایی آن از طریق ضریب آلفای کرونباخ (70/0) تایید شده است. داده ها با استفاده از روش آماری رگرسیون همزمان برای پیش بینی تاثیر مولفه های سرمایه روان شناختی (خودکارآمدی/ اعتماد به نفس، امیدواری، خوش بینی و انعطاف پذیری) بر روی ابعاد تعهد سازمانی (تعهد هنجاری، مستمر و عاطفی) تحلیل گردید. نتایج پژوهش نشان داد که متغیر امیدواری و متغیرخودکارآمدی/ اعتماد به نفس دارای توان پیش بین معنا داری برای تعهد عاطفی است (004/0 p<). متغیر امیدواری و متغیرخودکارآمدی/ اعتماد به نفس دارای توان پیش بین معنا داری برای تعهد مستمر بوده است (0001/0 p=) و متغیر خوش بینی و متغیرخودکارآمدی/ اعتماد به نفس و متغیر انعطاف پذیری دارای توان پیش بین معنا داری برای تعهد هنجاری است(0001/0 p=).
    کلیدواژگان: سرمایه روان شناختی، خودکار آمدی، امیدواری، خوش بینی، انعطاف پذیری و تعهد سازمانی
  • زهرا توللی، سمیه هاشمی، حبیب احمدی، علی روحانی * صفحه 57

    گروه های روان شناسی عامیانه سال هاست که در ایران به صورت غیر قابل انکاری رواج یافته و حتی پرفروش ترین کتب سال برای سالیان متمادی مربوط به این ایده بوده است. از آنجا که بیشتر مشارکت کنندگان در این گروه ها پس از اتمام دوره دچار اختلال در روابط با دیگر اعضای جامعه می شوند و با فرهنگ جمعی نمی توانند همنوایی لازم را داشته باشند، پژوهش کیفی حاضر درصدد بوده است با استفاده از رویکرد تفسیرگرایی اجتماعی به واسازی معنایی بین ذهنی اعضای یکی از گرو های روان شناسی عامیانه (گروه «ب») بپردازد. هدف از این پژوهش، در واقع استخراج و شناخت معنای مسلط بر اجتماع بین الاذهانی این گروه بوده است. در این راستا، با استفاده از روش شناسی کیفی، روش تحقیق مردم نگاری در انجام عملیات تحقیق و روش مطالعه موردی در تجزیه و تحلیل داده ها استفاده شد. با تحلیل داده ها، ابتدا تم های فراوانی استخراج شد که در تحلیل نهایی این مفاهیم در زیر پنج تم اصلی شامل انسان محوری، نفی غایت گرایی، اصالت نگرش و نفی بایدها و نبایدها، احساس محوری و برخورد احساسی نسبت به ظلم قرار گرفتند. نتایج تحقیق حاکی از این واقعیت بود که عمده نیازهای مشارکت کنندگان برای شرکت در این گروه، مشکلات خانوادگی، بی هدفی، ناامیدی و اختلال در ارتباط بوده است. ویژگی اصلی و تم غالب این گروه، گذشته از در محور قرار دادن انسان و احساسات او، نفی تمامی ارزش ها، باورها و باید و نبایدهای غالب است.

    کلیدواژگان: روان شناسی عامیانه، رویکرد تفسیرگرایی اجتماعی، واسازی معنایی، گروه ب، روش مردم نگاری و مطالعه موردی
  • سحر جهانبخش گنجه، حمیدرضا عریضی سامانی صفحه 75
    هدف از انجام این پژوهش، بررسی رابطه تقاضاهای شغلی، کنترل شغلی با استرس شغلی، عاطفه مثبت و عاطفه منفی کارکنان است. پژوهش حاضر از نوع رابطه ای است و جامعه آماری شامل کلیه کارکنان مشغول به کار در شرکت پتروشیمی استان اصفهان در سال 1387 است که تعداد 151 نفر از آنان به عنوان نمونه، با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شدند و به پرسشنامه های تقاضاهای شغلی و کنترل شغلی، استرس شغلی و عاطفه مثبت- عاطفه منفی پاسخ دادند. برای تجزیه و تحلیل داده ها از روش های آماری همبستگی پیرسون، تحلیل مانوای تک گروهی، تحلیل رگرسیون چندگانه و تحلیل واریانس یکراهه استفاده گردید. یافته های پژوهش نشان می دهد تقاضاهای شغلی با استرس شغلی و عاطفه مثبت، رابطه مثبت و معنادار (05/0> p) دارد. همچنین، کنترل شغلی با استرس شغلی و عاطفه منفی رابطه منفی و معنادار و با عاطفه مثبت رابطه مثبت و معنادار (05/0> p) دارد. با توجه به نتایج به دست آمده، وقتی افراد در معرض تقاضاهای شغلی بالا قرار می گیرند، در صورتی که فاقد کنترل شغلی باشند، استرس شغلی آنان افزایش می یابد. همچنین، تقاضاهای شغلی در صورتی که همراه با کنترل شغلی باشد، می تواند به احساس شایستگی، اثربخشی و موفق بودن در افراد منجر شود که این موارد نیز افزایش عاطفه مثبت را به دنبال دارد. همچنین، در صورتی که افراد در مشاغل خود دارای کنترل شغلی باشند، میزان استرس و عاطفه منفی در آنها کاهش و میزان عاطفه مثبت در آنها افزایش می یابد.
    کلیدواژگان: تقاضاهای شغلی، کنترل شغلی، استرس شغلی، عاطفه مثبت، عاطفه منفی
  • شاپور فریدونی، فاطمه مقدسی بروجنی، مجید بحرینی بروجنی، ستاره موسوی، کبری سپهری صفحه 91
    پژوهش حاضر با هدف تاثیر گروه درمانی به شیوه شناختی بر افسردگی و عملکرد تحصیلی دانشجویان خانواده های شاهد و ایثارگر انجام شده است. این مطالعه یک پژوهش نیمه تجربی از نوع پیش آزمون پس آزمون با گروه کنترل بوده که در سال تحصیلی 89-1388 بر روی 20 نفر از دانشجویان شاهد و ایثارگر دانشگاه آزاد گچساران انجام شده است. افراد به روش نمونه گیری در دسترس انتخاب و به طور تصادفی ساده به دو گروه آزمون و کنترل تقسیم شدند. برای گروه آزمون 13 جلسه گروه درمانی شناختی اجرا گردید و در مورد گروه کنترل هیچ مداخله ای انجام نگرفت. ابزارهای پژوهش شامل: مصاحبه بالینی، پرسشنامه افسردگی بک (فرم کوتاه) و نمره معدل دروس دانشگاهی آزمودنی ها بودند. داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS با آزمون تحلیل کواریانس دو راهه تجزیه و تحلیل شدند. طبق یافته های پژوهش، پس از آموزش گروه درمانی شناختی، در میزان افسردگی و عملکرد تحصیلی دانشجویان گروه آزمون (به ترتیب 80/8 و 01/14) نسبت به قبل از مداخله (به ترتیب برابر با 80/22 و 07/13) و نسبت به گروه کنترل (8/23 و94/12) تفاوت معناداری وجود داشت (001/0= P) در واقع، تفاوت معناداری بین میانگین افسردگی گروه آزمایش و گروه کنترل وجود دارد. به عبارت دیگر، آموزش گروه درمانی به شیوه شناختی با توجه به میانگین افسردگی دانشجویان شاهد و ایثارگر گروه آزمایش نسبت به میانگین دانشجویان گروه گواه، موجب کاهش افسردگی گروه آزمایش شده است. (001/0 P<). گروه درمانی بر میزان افسردگی دانشجویان پسر و دختر اثر متفاوتی نداشته است.
    کلیدواژگان: گروه درمانی شناختی، افسردگی، عملکرد تحصیلی
|
  • M. Hajihasani, A. Etemadi, Kh Aryan Page 1
    This study was conducted to investigate the effectiveness of gestalt therapy and cognitive -behavioral therapy on assertiveness in middle school students. This study was a pre-post test experimental design. By cluster sampling between schools in Sharyar two schools were selected randomly. After conducting Gambrel and Rigy Questionnaire, 30 students were selected and assigned to three groups randomly. 8 sessions of gestalt therapy were implemented for one group and 8 sessions of cognitive- behavioral therapy were implemented for another group. The control group received no intervention. ANCOVA and Post hoc LSD Test were applied to analyze data. ANCOVA showed significant differences between groups. Post hoc LSD Test showed significant difference between the control group and the gestalt therapy and between the control group and cognitive -behavioral therapy group(P≤0/01), but there was no significant difference between the gestalt therapy and the cognitive- behavioral therapy group. Both gestalt therapy and cognitive- behavioral therapy had increased the assertiveness.
    Keywords: gestalt therapy, cognitive, behavioral therapy, assertiveness
  • F. Sepehrian, L. Jokar Page 17
    The purpose of this study was to evaluate the relationship between internet addiction and anxiety in personality types A and B and investigate the predictive validity of these two variables and their interaction with gender in predicting internet addiction. Another goal of the study was to determine the effect of the type of university on internet addiction. The refore, 330 subjects (167, boys and 163girls) were randomly selected through multiphase cluster sampling from Urmia Universities. ther the Young internet addiction questionnaires, (1999) Najarean anxiety test (1378), and personality type test (kangy, 1380) were administered to the subjects. The results revealed that the personality type A subjects have more internet addiction than type B, individuals. But personality types A&B are not significant predictor of internet addiction. Anxiety scores were significant predictors of Internet addiction (p<0.005). The difference found between the rate of internet addiction in male students (2/85) and female students (8/14) was significant and the difference between students groups of five universities in their internet addiction was also signifieant (p<0.005). It is suggested that anxious individualswao use internet act cautiously. Lack of control of economic and social conditions of users were the limitations of this study.
    Keywords: internet addiction, anxiety, personality type A, B, gender
  • V. Nejati, A. Zabihzadeh, M.R. Nikfarjam Page 31
    Mindfulness as a base of psychological treatments is sustained monitoring of current conditions. The purpose of the presented study was to investige the relationship between mindfulness and sustained and selective attention. In this cross - sectional study, 40 students of Tehran University were selected. As the research tools, Stroop test, Continuous Performance Test (CPT), and Mindful Attention Awareness Scale (MAAS) were used. Findings showed that with reduction of error and reaction time, mindfulness is increased. This finding was significant for the reaction time of continuous performance Test. Based of the findings, mindfulness isnot related to selective attention but is related to sustained attention. This could be interpreted that mindfulness is a continuing monitoring of current conditions.
    Keywords: mindfulness, sustained attention, selective attention
  • R. Hoveida, H. Mokhtari, M. Forohar Page 43
    The present study aimed of investigating the relationship between psychological capital and organizational commitment of university of Isfahan professors. Therefore, 106 professors were randomly chosen out of 463 individuals for the sample. The Luthans et.al (2007) standard questionnaire was used to analyze the psychological capital. The reliability of this questionnaire was validated through Cronbach Alpha coefficient (0.77). The Allen and Meyer’s questionnaire was used to analyze the organizational commitment. The reliability of this questionnaire was validated through Cronbach Alpha coefficient (0.70) as well. Data analysis was done through concurrent regression in order to predict the effects of psychological capital components (self-efficiency, self-confidence, hopefulness, optimism and flexibility) on organizational commitment components (normative, continuance and affective commitment). The results of the study indicated that the hopefulness and self-efficiency/self-confidence variables could significantly predict the affective commitment (p Keywords: psychological capital, self–efficacy, hopefulness, optimism, flexibility, organizational commitment
  • Z. Tavalali, S. Hashemi, H. Ahmadi, A. Ruhani Page 57

    For years folk psychology groups have been undeniably circulated in Iran and bestseller books was about this issue. Most of the members have some distortion in relationship with others after finishing the period of group and they can not show conformity with collective culture. Therefore by interpretationism approach this qualitative research tried to explore the participant's inter-subjectivities in one of the folk psychology groups (group B). In fact the purpose of this study was the exploration and recognition of dominant meaning in inter-subjectivity of members of this group. In this qualitative methodology, ethnographic method and case study method in analyzing the data were used. Firstly by analyzing the data numerous themes were explored and finally those themes were gathered in five main classes including humanism, rejection of teleological-oriented, rejection of dos and donts and the originality of attitude, sense pivotal and emotional encountering with cruelty. The results have shown that most participant's needs to attend these groups were because of family problems, purposelessness, hopelessness and distortion in relationships. Finally the most important feature in this group was that they tried to deny all dominant values, dos and donts.

    Keywords: folk psychology, social interpretationism, semantic making, B group, ethnography, case study method
  • S. Jahanbakhsh Ganjeh, H.R. Oraizy Samani Page 75
    The main purpose of this research was to examine the relationship between job demands, job control and job stress, positive affect and negative affect. The research method was correlational. Satistical population of the research was all personnel of Isfahan Petrochemical Company from which 151 persons were randomly selected via simple random technique. To gather data, the following three instruments were used: job demands and job control Questionnaire of Wall, Jackson and Mullarkey (1995), positive affect and negative affect Questionnaire of Molavi (1386), and Job Stress of Eliot(1994). The obtained data were analyzed via one group MANOVA and multiple regression. The findings were as follows: The relationships of job demands with job stress (p< 0.05) and positive affect (p< 0.05) were significant. Also the relationships of job control with job stress (p< 0.05), positive affect (p< 0.05) and negative affect (p< 0.05) were significant.
    Keywords: job demands, job control, job stress, positive affect, negative affect
  • Sh Fereydooni, F. Moghaddasi Boroojeni, M. Bahreini Broojeni, S. Mousavi, K. Sepehri Page 91
    This study investigated the effect of cognitive group therapy on depression and educational performance improvement of martyr,s and altruistic shahed university students. This was a pretest-posttest type semi experimental study with the control group which was carried out in the academic year 2009-2010 on 20 of martyrs students of Islamic Azad University, Gachsaran branch. The sample were selected and randomly divided into two groups: the traiaing and the control group. 13 sessions of group treatment was carried out for the training group and no inter vention for the control group. The instruments included Beck Depression Inventoy and a short clinical interview on the basis of DSM-IV and the university grade point average. The collected data were evaluated using SPSS and two -way covariance analysis. Results showed that there was a significont (in depression and educational performance) difference between the training group (respectively 8.8 and 14.01) and control group (respectively 23.8 and 12.94), before and after the cognitive group therapy. (p<0.0001).
    Keywords: group cognitive therapy, depression, educational performance